1. Agentschap voor Innovatie
door Wetenschap en Technologie
Proeftuin Woningrenovatie
Innovatie bij energiezuinig verbouwen
INFOSESSIE
9,12,13 december 2013
Dirk Otte

2. Agenda
1.
IWT?
2.
Situering proeftuin
3.
Oproep projecten
4.
Oproep coördinatie- en kennisplatform
5.
Procedure
Pitches projectideeën / partnersearch
Netwerking – drink (zaal 0.11)
2

3. 1. IWT?
3

4. IWT
agentschap voor Innovatie
kennis
• Advies
• Financiële steun
• Netwerking en coördinatie
Financiële
steun
contacten
• Jaarlijks 300 MEUR steun
• Aandeel bouwsector: 5%
4

5. Vragen over innovatie?
http://www.innovatiecentrum.be
5

6. Financiële steun
kmo-projecten / O&O-projecten
6

7. Financiële steun – innovatiesamenwerking
Tetra
SBO: simulatie warmtevocht-lucht transport
7

8. IWT – collectief gerichte projecten (VIS)
VIS traject “Smart Geotherm”
8

9. IWT – collectief gerichte projecten (VIS)
VIS traject “Renofase”
9

10. IWT en beleid
- IWT: kenniscentrum innovatief aanbesteden
www.innovatiefaanbesteden.be
10

11. 2. Situering proeftuin
11

12. De uitdaging
volumemarkt voor woningrenovaties
- Duurzame energetische en betaalbare renovaties
-
Sociaal-maatschappelijke prioriteit
Uitdaging bouwsector (-> bouw-milieu-energie cluster)
!
- Onderzoek & ontwikkeling -> innovaties (=markt)
-
Toepassingen versnipperd, kleinschalig, op maat
- Hefbomen
-
Opschaalbare en geïntegreerde technologie
Proces en kwaliteit
Nieuwe businessconcepten en diensten
- -> betaalbaarheid
- -> kennisdeling
12

13. Innovatie bij woningrenovaties
de proeftuin als antwoord
-
‘labo’  ‘real life’ (“living lab”)
Initiatief Vlaamse regering: proeftuin
-
Cfr Elektrische voertuigen, Zorginnovatie
-
Een gestructureerde testomgeving voor innovatieve
technologieën, producten, diensten en concepten
-
Representatieve groep van individuen en organisaties
in de eigen leef- en werkomgeving (testpopulatie)
-
Doel om innovatie bij te sturen en/of te versnellen
13

14. Een proeftuin
op maat van de Vlaamse bouwpraktijk
-
Infrastructuur: (groepen) wooneenheden
-
-
Testpopulatie: eigenaars / bewoners
-
-
Wijk (verkaveling, sociale woningen, rijhuizen…)
Appartementsgebouw
Systeembouw woningen
Publiek (sociale huisvestingsmaatschappij, …)
Particulieren
Eigenaars / huurders
Platformen: concrete renovatietrajecten
-
Grondige renovaties
Gefaseerde renovaties (lock-in effect)
‘Comfort’renovaties
- -> proeftuin innovatieprojecten
14

15. Doelstelling: marktcreatie voor renovaties
- Opschaalbaarheid technologie
- Samenwerking over bouwketen
-
Eprestatie
Universele en geïntegreerde concepten
Betaalbaarheid oplossing/uitvoering
- Versterken vraagzijde
-
Groepsgewijze aanpak
Business modellen/financiering
aanbod
vraag
- Kostenoptimale e-prestatieniveaus
-
Validatie door monitoring
Compatibel met duurzaamheid en levenslang wonen
- -> doorbraak volumemarkt
-
-> betere marktvoorwaarden
-> kennisopbouw en verspreiding
-
Voorlopers -> volgers
Terugkoppeling beleid
15

16. Doelstellingen en onderzoeksvragen
- Opschaalbaarheid
-
Universeel/ meerdere woningen <-> individuele
wensen/verschillen
- Samenwerking
-
Ketensamenwerking -> innovatief business model en
dienstenaanbod
- Vraagzijde
-
Overtuigen met geïntegreerd en collectief aanbod
- E-ambitie
16

17. Doelstellingen en onderzoeksvragen
- E-ambitie
-
Technologieën gebouwdimensies -> geïntegreerde
en performante oplossing
Technologische vernieuwing met geïntegreerde
kwaliteitsvolle processen
-
-
Duurzaam materiaalgebruik
“levenslang wonen”
Afstemmen ontwerp en evaluatietools op beoogde
energieprestaties / comfort
17

18. Beoogde resultaten proeftuin
- Realisatie groepsrenovatie voorbeelden
-
Energieprestatie vs. kostprijs
Feasibility innovatieve concepten (technologie,
samenwerking, diensten…) -> opschaalbaarheid
- Verbeterde randvoorwaarden marktwerking
-
Concrete voorbeelden
-
Waardestijging woningen vs energiekost
Prestatiemodellen (berekend vs gemeten)
Financieringsmodellen
Belemmeringen vs stimuli regelgeving
- Gecreëerde volumemarkt
-
Inovatoren en –volgers die de markt opgaan
Groei portfolio (gerenoveerd woningen / -oppervlak
18

19. Structuur proeftuin
- Projecten a.d.h. renovatietrajecten
- Eén coördinatie- en kennisplatform
19

20. 3. Oproep projectvoorstellen
20

21. Stakeholders renovatietraject
- bouwbedrijven, installateurs, producenten, suppliers
- Studie/adviespartners (architect, studiebureau,
ESCO…)
- ‘Bemiddelaar’ - vertegenwoordiging eigenaars/
bewoners (SVK, SHM, stad, syndicus…)
- Kenniscentra, energiebedrijven, lokale overheden…
- Stakeholders nnz = projectindieners
Type organisatie
Activiteiten in project
Gebruik (valorisatie) resultaten
21

22. Aanvragers
Anvragers
Mogelijke aanvragers:
1.
Organisaties met rechtspersoonlijkheid die geen
onderzoeksinstelling zijn:
 Bedrijven
 met exploitatiezetel in het Vlaams Gewest
 Non-profit organisaties
 Uit Vlaams Gewest
2.
3.
Overheidsorganisaties (besturen)
Onderzoeksorganisaties
 onderzoekspartner/onderaannemer
 activiteiten “voor eigen voordeel”
22

23. Aanvragers
Samenstelling consortium:
 Opschaling naar bouwpraktijk: bedrijven nodig
 Kritische massa vs. ‘manageable’
 Kennispartner
 Cofinanciering
 Samenwerkingsovereenkomst
 Publiekrechtelijke verplichtingen (WOVO…)
 Onderaannemers


voor de uitvoering van welbepaalde taken
ontvangen geen rechtstreekse subsidie van IWT, maar worden
vergoed door de aanvrager(s)
23

24. Steunbare activiteiten
- Kennisopbouw t.b.v. innovatie
- Additioneel aan verbouwactiviteit
Studie/O&O, business concept/geïntegreerd aanbod
Sensibiliseren bewoners/eigenaars
•
voor
•
•
Toepassing/implementatie/ ‘prototyping’ (technologie,
processen, samenwerking)
•
•
•
Validatie (monitoring/opvolging e-prestaties)
Evaluatie en assessment (opschaling…)
Kennistransfer en verspreiding
tijdens
na
• Minstens fase tijdens en na (renovaties ‘in de
24
steigers’)

25. Steunbare activiteiten
- Keuze ‘infrastructuur’ – renovatietraject
-
Minstens type woning/eigenaars
->representativiteit case
- Steunbare activiteiten (O&O-besluit)
-
Onderzoek, ontwikkeling, demonstratie activiteiten
Activiteiten van kennisopbouw via verantwoorde
methodologie en systematische aanpak
Activiteiten die kennisopbouw ondersteunen
- Samenwerking / complementariteit
-
Met andere initiatieven
Internationaal (benchmarking, kennistransfer)
25

26. Budget en duur
• Beschikbaar budget voor de oproep:
3 M euro
(SALK-Limburg : 2 M euro)
• Maximale steun/project:
1 M euro
• Maximale duur project:
4 jaar
26

27. Opmaak begroting
Zie richtlijnen in het nieuwe IWT-kostenmodel.
- personeelskosten:
 = de directe loonkost van de personen die bij de
aanvrager het project/platform uitvoeren
- overige kosten:
 directe kosten + indirecte kosten
o Directe kosten: werkingskosten en afschrijvingen voor apparatuur
o Indirecte kosten: algemene kosten, niet direct toewijsbaar aan het
project
 worden berekend als een standaardkost per VTE.
- grote onderaannemingen (> € 8.500):
 te staven via offerte of gemotiveerde raming
27

28. Subsidiepercentage
• Let op: steun% ≠100%! Elke aanvrager zal zelf een
deel moeten financieren.
• Subsidiepercentages:
• Organisaties: ~50-70%
 Basis%: 35%
 Extra steuntoelagen:
• +15% voor substantiële samenwerking
tussen 2 organisaties, waarvan minstens 1
kmo
• +10% voor middelgrote organisaties
• +20% voor kleine organisaties
• Overheidsorganisaties (besturen): 80%
• Onderzoeksorganisaties: onderaanneming
• Activiteiten ‘voor eigen voordeel’: 100%
28

29. IPR en valorisatie
De intellectuele eigendomsrechten op de resultaten
behoren in principe toe aan de begunstigden.
•
Duidelijke afspraken rond IPR te maken
Valorisatie
Toegevoegde waarde economisch/maatschappelijk
Bedrijven: investeringen en tewerkstelling in Vlaanderen
Kennisdeling
Maatschappelijk
 Eigenaars/bewoners (betaalbaarheid, comfort)
 Duurzaamheid (materialen, levenslang wonen..)
 Klimaat
29

30. Inhoud van de aanvraag
Algemeen:
• Zie template voor project (beschikbaar via
http://www.iwt.be/subsidies/proeftuinbouw)
• Inhoud (overzicht):
 Algemene inlichtingen
 Relevantie project




Innovatiedoel
Kadering
Representativiteit case
Valorisatie
 Aanpak, werkprogramma, value for money
 Begroting en gevraagde steun
 Algemene gegevens aanvragers
 Verklaringen
30

31. 4. Oproep project coördinatie- en
kennisplatform
31

32. Inhoudelijke focus
Opdracht coördinatie- en kennisplatform
1. Coördinatie van de proeftuin
•
•
Aanspreekpunt proeftuin;
Begeleiding en opvolging projecten
2. Kwaliteitsbewaking
•
•
Assessment, monitoring en analyse energieprestaties
Kwaliteitsadvies (technologisch)
3. Verzamelen, bundelen, analyseren en verspreiden van
kennis
•
•
•
Stimuleren samenwerking en kennisdeling
Liaison andere initiatieven
Sensibiliseren innovatievolgers en kennisverspreiding
32

33. Aanvragers en uitvoerders
Aanvragers
 Vlaamse Innovatiesamenwerkingsverbanden
 Beroepsvereniging, collectief centrum…
Uitvoerders
 Kenniscentra en kennisaanbieders
 Collectief centrum
 Universiteit, hogeschool
 Andere (strategisch onderzoekscentrum, …)

Onderaannemers

Begeleidingsgroep: “klankbord”
33

34. Budget en subsidiepercentage
 Beschikbaar budget voor de oproep:
1 M euro
 Subsidiepercentage: 80%
 Max. duur: 5 jaar
34

35. 5. Procedure
35

36. Procedure
1. Voorbereiding
2. Indiening
3. Ontvankelijkheid
dec - feb. 2013-14
14 februari 2014
25 februari 2014
4. Evaluatie en
beslissing
febr – april 2014
36

37. Procedure
1. Voorbereiding/consortiumvorming:


Infosessies / pitches / ‘matching’ Excel
Voorbespreking op IWT
2. Indiening:


Deadline voor indiening: 14 februari 2014 12h
(middag)
Elektronisch via CD-ROM of via e-mail naar
proeftuinbouw@iwt.be (max 10 MB)
3. Ontvankelijkheid

Formele ontvankelijkheid
37

38. Procedure
4. Evaluatie en Beslissing
Evaluatieprocedure:



Gesprek met IWT-adviseur (26 feb – 5 mrt 2014)
Mogelijkheid tot aanvullingen (ca 5 dagen)
Evaluatiecollege met externe deskundigen
(zonder aanvragers)
Beslissing (17 april 2014: RvB IWT)
38

39. Procedure
Evaluatiecriteria (projecten):
- relevantie project
- kwaliteit uitvoering
- adm/fin draagkracht organisaties
Fit met
doelstellingen
Representativiteit case
opschaalbaarheid
Werkplan
Expertise
Track record
Complementariteit
andere initiatieven
Valorisatie
Toegevoegde
waarde
Organisatie
Risico’s
39

40. Procedure
5. Na de beslissing:





overeenkomst tussen begunstigden en IWT
samenwerkingsovereenkomst
dagelijkse opvolging: i.s.m. kennisplatform
jaarlijks verslag te bezorgen aan IWT
betaling door IWT in zesmaandelijkse schijven
40

41. Agenda
1.
IWT?
2.
Situering proeftuin
3.
Oproep projecten
4.
Oproep coördinatie- en kennisplatform
5.
Procedure
Pitches projectideeën / partnersearch
Netwerking – drink (zaal 0.11)
41