The Ezdikhana newspaper of Yezidi National Union org. Director - Aziz Tamoyan Chief Editor - Khdr Hajoyan

1. ԱԶԳՈՒԹՅՈՒՆՍ՝ ԵԶԴԻ, ԼԵԶՈՒՍ՝ ԵԶԴԻԵՐԵՆ, ԿՐՈՆՍ՝ ՇԱՐՖԱԴԻՆ
ԷԶԴԻԽԱՆԱԵԶԴԻՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ՊԱՇՏՈՆԱԹԵՐԹ
2015
Մարտ
¹ 3 (127)
HOle, HOle, HOla, Silt'an ÿzîdê SOre
ÿzdîxane
miletê min-ÿzdî, zimanê min-ÿzdîkî, dînê min-þerfedîn
þerfedîn dînê
meye
Երկրորդ Լալիշ
կառուցել է
Միրզե Չոլոն
ԱՇԽԱՐՀԻ ԵԶԴԻՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀ
Ազիզ Ամարի Թամոյանն իր կյանքը հերոսաբար նվիրել է եզդի ժողովրդին
1. 1988 թ. իր համախոհների հետ, հայաստանաբնակ
եզդիներից 15.000 ստորագրություններով, 16 օրով մեկ-
նեց Մոսկվա, եղան ՍՄԿԿ կենտկոմում և ԽՍՀՄ Գերա-
գույն Խորհրդի նախագահությունում՝ եզդիների ազգային
պատկանելության հարցը լուծելու խնդրանքով, քանզի
եզդիներին համարում էին քրդեր,
2. Եզդիները թիվը ըստ ՀՀ մարդահամարների.
1989թ. 52.000, 2001թ. 41.000, 2011թ. 35.308, ընդ որում
2011թ. մարդահամարով առաջին անգամ պետականո-
րեն ճանաչվեց եզդիների Շարֆադին կրոնը,
3. 1989թ. 1995թ. 2005թ. Երևանում կայացան եզդինե-
րի 3-րդ, 4-րդ, 5-րդ համագումարները,
4. 1989 թ. ստեղծվեց ՀՀ Եզդիների ազգային միու-
թյուն, որի նախագահ ընտրվեց Ա. Թամոյանը,
5. 1997 թ. ստեղծվեց Աշխարհի Եզդիների ազգային
միություն, որի նախագահ ընտրվեց Ա. Թամոյանը,
6. 1990 թ. պետական ռադիոյում ստեղծվեց ամեն-
օրյա կեսժամյա «Հաղորդում եզդիների համար» (բաժնի
վարիչ, ավագ խմբագիր` Հասան Թամոյան),
7. 1990 թ. «Եզդիների Ձայն» հետագայում` «Էզդիխա-
նա» ամսաթերթ, տնօրեն` Ա. Թամոյան (այն ժամանակ
գլխավոր խմբագիր Հ. Թամոյան, այնուհետև` Խդր
Հաջոյան (Թամոյան),
8. 1988թ. Ազիզ Թամոյանի ղեկավարությամբ կազմ-
վեց ջոկատ, որը երկրաշարժից տուժած Սպիտակում
մասնակցեց փրկարարական աշխատանքներին, փրկե-
լով տասնյակ մարդկանց փլատակների տակից,
9. 1990թ. Ա. Թամոյանի ղեկավարությամբ և հրամա-
նատարությամբ 500 եզդի ազատամարտիկներ իրենց
մասնակցությունը բերեցին Ղարաբաղյան պատերազ-
մին, ունեցան 30-ից ավելի զոհեր և անհայտ կորածներ,
որոնցից չորսը` Իսմայիլ Շառոյանը, Թեմուր Զեյդինյանը,
Գագիկ Հաջոյանը և Մշիր Նադոյանը թաղված են Եռաբ-
լուրում,
10. Ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ Ա. Թա-
մոյանի և Հ. Թամոյանի կողմից եզդի ազգաբնակչու-
թյունից, հօգուտ ռազմաճակատի, հանգանակվեց վեց
միլիոն խորհրդային ռուբլի,
11. 1992 թ. Եզդիական դրոշի ընդունում, հորիզոնա-
կան երկգույն` կարմիր և սպիտակ: Կարմիր ֆոնի ձախ
մասում պատկերված է արև, նրա կենտրոնում` սիրա-
մարգ (սինջակ), որը ներկայացնում է ավետաբեր հրեշ-
տակապետ Մալակե Տաուսի խորհրդանիշը,
12. 2002 թ. մայիսի 1-ին Հայաստանի Ազգային Ժողո-
վը պետականորեն ճանաչեց եզդիների լեզուն՝ եզդիերե-
նը, որի հիման վրա այն ճանաչեց նաև Եվրոպայի Խոր-
հուրդը, և մայիսի 1-ը դարձավ եզդիների միասնության
տոն` 2013 թ. Եզդիների ազգային միության նախագահու-
թյան որոշմամբ,
13. ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության թիվ
328-Ա/Բ 14.05.2004 թ. հրամանի համաձայն, կազմվել են
1-11-րդ դասարանների համապատասխան եզդիերեն
դասագրքեր: Եվ ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ աշ-
խարհում առաջին անգամ եզդի երեխաները ՀՀ դպրոց-
ներում ուսուցանվում են մայրենի (եզդիերեն) լեզվով:
Դասագրքերի, դպրոցական ծրագրի, ինչպես նաև
2005թ. ստեղծված եզդիերեն այբուբենի ու այբբենա-
րանի («Әлифбa эздики») հեղինակներ են Ա. Թամոյանը
և Հ. Թամոյանը: Այսօր ՀՀ երեսունից ավելի գյուղերում
դասավանդվում են եզդիերեն լեզու և գրականություն,
14. Ազիզ Թամոյանի հեղինակությամբ հրատարակ-
վել է «Մենք Եզդի ենք» (2001թ.), «Եզդի ժողովրդի սխ-
րանքը» (2002թ.), «Մի գերդաստանի պատմություն»
(2006թ.), «Եզդիների մասնակցությունը Ղարաբաղյան
պատերազմում» (համահեղինակ՝ Հ. Թամոյան) (2010թ.)
փաստավավերագրական գրքերը:
15. 2007թ. Ա. Թամոյանի ղեկավարությամբ ստեղծվե-
ցին մարզակումբ և Ա. Թամոյանի անվան «Եզդիստան»
երգի-պարի համույթ,
16. 1992 թվականից ՀՀ Եզդիների ազգային միության
նախագահ Ա. Թամոյանի հրամանագրերով ազգապահ-
պանման և միության գործունեությանը նպաստելու հա-
մար բազում անձինք արժանացել են Եզդիների ազգային
միության «Եզդիների ազգային հերոս» կոչման,
17. 2010թ. ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադե-
միայում ստեղծվեց եզդիագիտության խումբ,
18. 2011թ. Ի պատասխան Ա. Թամոյանի գրավոր դի-
մումի, Հնդկաստանի ղեկավարությունը Հայաստանի
Հանրապետությունում Հնդկաստանի Հանրապետության
արտակարգ և լիազոր դեսպան Աչալ Կումար Մալ-
հոտրայի միջոցով եզդիների ազգային Նոր Տարվա (Չար-
շամա Սարե Սալե) տոնին հայաստանաբնակ եզդիներին
նվիրեց եզդիների սուրբ խորհրդանիշ համարվող Մալակե
Տաուսի Սինջակը, որը դեսպանը 2011թ. ապրիլի 16-ին
պաշտոնապես հանձնեց Ա. Թամոյանին՝ տոնի ժամանակ,
19. 2012թ. ապրիլի 28-ին՝ ի կատարումն ՀՀ վարչա-
պետ Տ. Սարգսյանի 21.03.2012 հ 02/26.2/3844-12 հանձ-
նարարականի, ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադե-
միայի նախագահ ակադեմիկոս Ռ. Մարտիրոսյանի և
Հայոց ցեղասպանության ինստիտուտի տնօրեն Հ. Դե-
մոյանի ստորագրությամբ, Օսմանյան Թուրքիայում 1915-
1918թթ. եզդիների դեմ կիրառված բռնությունները, կո-
տորածները որակվեցին որպես ցեղասպանություն,
Եզիդի անունը արգելված էր և անտեսվում էր միջազգայնորեն` դա էր իրողությունը: Մեզ արհեստականորեն կո-
չում էին անընդունելի, մերժելի անուններով` արաբներ, թուրքեր, քրդեր և այլն: Պատճառը` պետություն չունենալն էր:
Ա. Թամոյանի հերոսական ջանքերով աշխարհում առաջին անգամ միջազգայնորեն եզդիներն էթնիկապես ճանաչվե-
ցին եզդի: Մեր նախահայր Եզիդի անունը, ում անունով կոչվում է մեր ազգը, հազարավոր տարիներ պետականորեն
արգելված էր, սակայն 1988 թ. Ա. Թամոյանի գլխավորությամբ և նրա համախոհների համատեղ ջանքերով պետակա-
նորեն վերականգնվեցին մեր ազգային իսկական անունը` Եզդի, ինչպես նաև մեր կրոնը` Շարֆադին, լեզուն՝ եզդիե-
րեն (Էզդիկի):
Շարունակությունը՝ էջ 2

2. 2
20. 2007թ. դեկտեմբերի 15-ին Իրանագիտության կով-
կասյան կենտրոնի գիտխորհրդի որոշմամբ Ա. Թամոյանը
արժանացել է ՀՀ Եզդիների ազգային պատմագիտության
և աստվածաբանության դոկտոր-պրոֆեսորի կոչման,
նաև ՀՀ Եզդիների ազգային միության որոշմամբ եզդինե-
րի ազգային կրկնակի հերոսի կոչմանը` առաջին անգամ
1992թ. նոյեմբերի 27-ին՝ ղարաբաղյան պատերազմին
մասնակցելու համար, արժանանալով նաև ոսկե մեդալի,
իսկ երկրորդ անգամ 2005թ. ապրիլի 13-ին՝ եզդի ժողո-
վրդի անվան վերականգման համար, 2007թ. հունվարի
23-ին ՀՀ Պաշտպանության նախարար Ս. Սարգսյանի
թիվ 78 հրամանով արժանացել է «Մարշալ Բաղրամյան»,
2011թ. թիվ 581 հրամանով «Անդրանիկ Օզանյան»,
2011թ. թիվ 1537 հրամանով Զինված ուժերի «ՀՀ Բանա-
կի 20 ամյակի», 2014թ. թիվ 547 հրամանով «Դրաստա-
մատ Կանայանի» մեդալների, իսկ 2012թ. դեկտեմբերի
21-ին Աշխարհի հոգևոր միասնության միջազգային ակա-
դեմիան բարձր գնահատելով իր կատարած աշխատան-
քը, եզդիական գրականությունում ունեցած ներդրումը
ընտրել է նրան վերոնշյալ ակադեմիայի ակադեմիկոս,
21. 2013թ. Ա. Թամոյանի ջանքերով ՀՀ Ընտանեկան
օրենսգրքում կատարվեց փոփոխություն, որ անձը կարող
է ամուսնանալ նաև 16 տարեկանում երկու ծնողների
համաձայնությամբ, եթե ամուսնացող մյուս անձը առն-
վազն 18 տարեկան է,
22. 2010թ. սկսած, դիմելով ՀՀ ՊՆ նախարար Ս. Օհա-
նյանին, եզդի ազատամարտիկներին գերատեսչական
մեդալներով պարգևատրելու համար, Ա. Թամոյանը կազ-
մակերպում է հանձնման արարողությունը,
23. Ա. Թամոյանը զբաղվել է նաև եզդի համայնքից
ստացված բազմաթիվ դիմում-բողոքների լուծմամբ, ազ-
գային տոների վերականգնմամբ, հարցերի կարգավոր-
մամբ, տարբեր ծրագրերի իրականացմամբ, ինչպես նաև
կազմակերպել և կազմակերպում է կրթամշակութային այլ
միջոցառումներ,
24. Ա. Թամոյանը բազմիցս եզդիների պատմության,
կրոնի, մշակույթի, սովորույթների, հայ և եզդի ժողովուրդ-
ների դարավոր բարեկամության և այլնի վերաբերյալ
հանդես է գալիս հեռուստաեթերում, ինչպես նաև զանգ-
վածային լրատվական այլ միջոցներում:
25. 2014թ. դեկտեմբերի 10-ին Աշխարհի և Հայաստանի
Եզդիների ազգային միությունների նախագահությունների
որոշմամբ որոշվեց յուրաքանչյուր տարի օգոստոսի 3-ին
հիշատակել եզդի ժողովրդի ցեղասպանության օր (սգո օր):
26. 2014թ. դեկտեմբերի 8-ին ՀՀ Ազգային Ժողովում
«Աշխարհն առանց ցեղասպանությունների» խորագրով
հանդիպմանը, որտեղ ներկա էին եվրոխորհրդարանի
պատգամավորներ, պատվավոր անձինք, Ուրուգվայի Սե-
նատի նախագահ Դանիլո Աստորին, հրեա պատգամա-
վորներ և այլոք, Ա. Թամոյանը հանդես եկավ ելույթով, որ-
տեղ խոսեց եզդիների ցեղասպանության մասին, կոչ անե-
լով ինչպես Օսմանյան կայսրությունում, այնպես էլ Իրա-
քում տեղի ունեցող եզդիների ցեղասպանությունները ճա-
նաչելու, դատապարտելու և աջակցելու եզդի ժողովրդին:
27. 2014թ. օգոստոսին Հյուսիսային Իրաքում եզդի-
ների ցեղասպանությունից հետո ՀՀ Եզդիների ազգային
միությունը Ազիզ Թամոյանի ղեկավարությամբ ՀՀ եզդի
համայնքից և ՀՀ տարբեր պետական կազմակերպու-
թյուններից կազմակերպեց հանգանակություն Սինջարի
եզդիների օգտին:
28. 2014 թվականին եզդի ժողովրդի ազգային երգիչ-
ներ՝ Մամադե Զուրբան ու Քյարամե Ահմադը իրենց կա-
տարմամբ Ա. Թամոյանին նվիրել են համապատասխա-
նաբար 2 և մեկ երգ, որոնք իրենց տեղն են գտել համա-
ցանցում։
Հասան Թամոյան`
ՀՀ վաստակավոր լրագրող, հանրային ռադիոյի
«Եզդիների համար հաղորդման» ավագ խմբագիր
ՄԱԿ Մարդու իրավունքների գծով գերագույն
հանձնակատարի վարչության նոր զեկույցում աս-
վում է, որ «Իսլամական պետության» գրոհային-
ները ցեղասպանություն են իրագործում Իրաքում՝
կրոնական ազգային փոքրամասնության՝ եզդինե-
րի հանդեպ:
Զեկույցում նշված հաղորդագրությունների թվում են
վկայությունները խոշտանգումների, սպանությունների,
առևանգումների, բռնի կրոնափոխության, երեխաների
հավաքագրման ու նրանց սեքսուալ ստրկության մատ-
նելու մասին, հայտնում է BBC-ի ռուսական ծառայու-
թյունը:
Եզդիների կոմպակտ բնակության վայրերն Իրաքում
ԻՊ գրոհայինների վերահսկողության տակ են: Գրավյալ
տարածքներում իսլամիստները էթնիկ զտումներ ու
ջարդեր են իրականացնում, որոնց, ըստ նախնական
տվյալների, զոհ է գնացել մոտ 20 հազար եզդի, տաս-
նյակ հազարավորները ստիպված եղան լքել իրենց
տները:
Ինչպես նշում են վարչությունում, իսլամիստների
գործողությունները եզդիների դեմ ոչ այլ ինչ են, քան հի-
նավուրց այդ համայնքը գիտակցաբար ոչնչացնելու
մղում:
Զեկույցում նաև ներկայացված են իրաքյան բանակի
ու շիաների ինքնապաշտպանական ջոկատների դաժա-
նությունները:
Փետրվարի 7-ին Հայաստանի արտգործնախարար
Էդվարդ Նալբանդյանը Մյունխենում հանդիպեց
Իրաքյան Քրդստանի նախագահ Մահսուդ Բարզանիին:
Մ. Բարզանին Հայաստանի արտգործնախարարին ներ-
կայացրեց ահաբեկիչների գործողությունների արդյուն-
քում Իրաքի հյուսիսում ստեղծված իրավիճակը և ահա-
բեկչական խմբավորումների դեմ իրականացվող պայ-
քարը։ Այս առումով նախարար Նալբանդյանը
կարևորեց Իրաքի հյուսիսում ապրող ազգային և կրոնա-
կան փոքրամասնությունների, մասնավորապես՝ եզդի-
ների անվտանգության ապահովումը, և վերահաստա-
տեց Հայաստանի համերաշխությունը ծայրահեղական-
ների դեմ միջազգային հավաքական ջանքերին։
Հունվարին ԻՊ գրոհայինները մոտ 350 եզդիների
ազատեցին՝ կանանց, երեխաների և ծերունիների:
2014-ի ամռան սկզբին «Իսլամական պետության»
զինյալները գրավեցին մի շարք բնակավայրեր Սիրիայի
արևելքում և սկսեցին առաջանալ դեպի Իրաքի սահ-
մանները: Ծայրահեղականները հաջողության են հասել
նաև իրաքյան տարածքներում՝ վերահսկողություն սահ-
մանելով երկրի արևմուտքում մի քանի քաղաքների
վրա: Հուլիսի վերջում նրանք հայտարարեցին Իրաքի ու
Սիրիայի տարածքում խալիֆայության ստեղծման
մասին:
Զինված հակամարտությունն Իրաքի հյուսիսում
սկսվեց «Իսլամական պետության» գրոհից հետ Մոսուլի
ուղղությամբ, որն ահաբեկիչները գրավեցին հունիսի
լույս 10-ի գիշերը: Ըստ որոշ գնահատականների, 1300
զինյալներ գրավեցին Նայնավա գավառի կառավարա-
կան հաստատությունները, բանակային օբյեկտները և
Մոսուլի միջազգային օդանավակայանը: Մոտ 500
հազար բնակիչներ փախան քաղաքից: Գրոհայինները
զանգվածային մահապատիժներ են իրականացնում
Իրաքի բանակի զինծառայողների ու բնակիչների շրջա-
նում գրավյալ տարածքներում: Հայտնի է առնվազն մի
քանի հարյուր սպանվածների մասին: Մարտական գոր-
ծողություններն ուղեկցվում են զանգվածային բնաջնջ-
մամբ: Ըստ արևմտյան երկրների ԶԼՄ-ների, հակամար-
տության գոտում արդեն մոտ 10 հազար քրիստոնյա ու
եզդի է սպանվել:
ՄԱԿ-ը«Իպ»ԳՐՈՀԱՅԻՆՆԵՐԻՆՄԵղԱԴՐՈՒՄէ՝
ԻՐԱՔՈՒՄԵԶԴԻՆԵՐԻՀԱՆԴԵպ
ցԵղԱսպԱՆՈՒԹՅՈՒՆԻՐԱԳՈՐծԵլՈՒՄԵջ
Նյու-Յորք (ԱՄՆ) – Միավորված Ազգերի Կազմա-
կերպությունը դիմել է միջազգային քրեական դատարան
հետապնդելու «Իսլամական Պետությանը», որը մեղա-
դրվում է ռազմական հանցագործությունների մեջ՝ ներառ-
յալ եզդիների ցեղասպանությունը:
Մարդու իրավունքների Խորհրդի զեկույցում նշվում է,
որ ԻՊ ահաբեկիչները իրականացնում են եզդիների մաս-
սայական գնդակահարություն և ոչնչացնում են նրանց
բնակավայրերը, եզդի կանանց նկատմամբ ստրուկի պես
են վերաբերվում, նրանց ենթարկելով տարբեր տիպի
սեռական ոտնձգությունների կամ վաճառելով սեքսուալ
ստրկության:
Զեկույցը հիմնված է եղել 100-ից ավելի եզդիների
ցուցմունքների հիման վրա, այն եզդիների, ովքեր ԻՊ
ահաբեկիչների հանցագործությունների ականատեսն են
եղել:
Մարդու իրավունքների Խորհուրդը հիմք առնելով
գործող փաստերը խորհուրդ է տվել, որպեսզի ՄԱԿ-ը
«կոչ անի անվտանգության խորհրդին միջազգային
քրեական դատարանում քննարկելու Իրաքում տեղի
ունեցող իրավիճակը»:
19.03.2015
ՄԱԿ-ԻԶԵԿՈՒՅցը.ՄՔԴ-Ն պԵտՔէՀԵտԱպՆԴԻԻպ-ԻՆ՝ցԵղԱսպԱՆՈՒԹՅԱՆԵվ
ռԱԶՄԱԿԱՆՀԱՆցԱԳՈՐծՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՀԱՄԱՐ

3. 3
После того как мы опубликовали новость о
признании Багдадом Сил Защиты Шангала и
продемонстрировали отношение к этому ин-
формационных агентств иракских курдов «Rudaw»
и «BasNews», они обвинили нас в искажении
фактов и заявили, что их целью не является дис-
кредитация Сил Защиты Шангала и езидов. Однако
шквал ненависти в адрес езидов вспыхнул после их
публикаций.
Несмотря на их заявления, они продолжают
свою клевету в адрес езидских бойцов. «Шиитская
милиция набирает езидов и укрепляет свое влияние
в Шангале» - это название статьи, опубликованной
сегодня агентством «Rudaw». В статье сказано, что
курдское правительство не имеет возможности
платить жалования езидам и поэтому, якобы, они
присоединились к шиитской милиции. А о
колоссальном давлении, которое оказывает Эрбиль
на езидов, и о попытке любой ценой включить их в
состав пешмерга не сказано ни слова.
С 3 августа 2014 года езиды просят у иракских
курдов оружие для борьбы с террористами, но те
отказываются предоставлять им, хотя сами,
воспользовавшись езидской трагедией, получили
от международного сообщества современное
оружие. Политика курдских властей чуть не
привела к катастрофе езидское сопротивление в
октябре 2014 г., когда из-за острой нехватки оружия
и боеприпасов езиды с трудом сдержали натиск
джихадистов, проявляя чудеса героизма.
За неделю до геноцида в Шангале руководство
ДПК предотвратило вооружение езидских
добровольцев по инициативе Хайдара Шешо. 3
августа 2014 г. за несколько часов до нападения
террористов ИГ около 10.000 пешмерга, размещен-
ных в Шангале курдским правительством, и их 200
командиров сбежали, оставив на произвол судьбы
мирное население, несмотря на заверения ДПК
«защищать до последней капли крови Шангал».
Իրաքի հյուսիսում գործող քրդական իշխանություն-
ները Մ. Բարզանու ղեկավարությամբ արդեն ծպտված
գործողություններից անցել են «իրենց վայել» բացահայտ
գործողությունների, հրամայելով իրենց «Ասայիշ» ոստի-
կանությանը հարձակվելու խաղաղ ցույց անցկացնող և
իրենց փրկության համար աշխարհին դիմող եզդիներին,
ովքեր միացել էին Բելգիայի մայրաքաղաք Բրյուսելում
միաժամանակ անցկացվող համաեզդիական ցույցին։
Իրաքի քրդական ռեգիոնալ իշխանությունները արդեն
տեսնում և հասկանում են, որ եզդիները այևս չեն ընդունի
և չեն ենթարկվի իրենց այդ «ասսիմիլացիա պաշտող» իշ-
խանությանը և եզդիական ինքնավարության ստեղծման
պահն է հասունացել։
Բայց բավ է, կանգ առեք և կեղտոտ ձեռքերդ հեռու
տարեք մեր հայրենիքից և մեր եզդի ժողովրդից:
«ШиитСкаяМилициянаБираетеЗидови
укреПляетСвоевлияниевШангале»-
«Rudaw»ПродолжаетинфорМационную
войнуПротивеЗидСкихБойцов
Ամենահայտնի համացանցային փնտրման համակար-
գերում «աշխարհի ամենամեծաթիվ պետականազուրկ
ժողովուրդ» բառակապակցությունն առաջին իսկ էջում
բերում է տեղեկատվություն 30 միլիոնից ավելի քրդերի
մասին:
Փնտրման համակարգերը դեռ ոչինչ, բայց քրդերի կա-
պակցությամբ «աշխարհի ամենամեծաթիվ պետականա-
զուրկ ժողովուրդ» բնորոշումն այսօր տեսա լուրջ կամ
առնվազն լուրջ լինելու հավակնություն ունեցող անգլիա-
լեզու գրքի անոտացիայի հենց առաջին նախադասության
մեջ, որին անմիջապես հաջորդում է մոտ 32 միլիոն թիվը:
Տպավորիչ բնորոշում է, չէ՞. «քրդերն աշխարհի ամե-
նամեծաթիվ պետականազուրկ ժողովուրդն են», որին մի-
անգամից հետևում է «հստակ» ապացույց՝ 30 միլիոնից
ավելի թվաքանակի մատնանշում:
Դե, հիմա, հարգելի սովորական ընթերցող, գնա ու
մտածիր, որ իրականում գործ ունես պարզունակ «առաս-
պելի» հետ, որովհետև, ասենք, պետականազուրկ թամիլ-
ները 70 միլիոնից, իսկ փանջաբցիները 100 միլիոնից
ավելի են: Ոչ պակաս «ահարկու» թվեր, բայց «աշխարհի
ամենամեծաթիվ պետականազուրկ ժողովուրդ» բնորո-
շումը, համաձայն քարոզչական «առասպելի», այժմ վե-
րապահված է քրդերին:
Страсбург (Франция) — В четверг парламент
Европейского Союза принял резолюцию,
осуждающую преступления террористов ИГ по
отношению к христианам, езидам и другим
меньшинствам Ирака. «Эти этнические и рели-
гиозные группы подвергались преследованию во
времена Османской империи, баасистами Саддама
Хусейна, а теперь и исламскими экстремистами,
такими как группировка «Исламское государс-
тво», ранее известная как ИГИЛ или ИГИШ.
Христиане (в том числе католики, адепты
Армянской Апостольской церкви, копты), езиды и
мусульманские меньшинства на Ближнем Востоке
являются объектами нападений и похищений со
стороны группировки ИГИШ», — сказано в
резолюции. В документе призывается создать
зону безопасности на Ниневийской равнине для
христиан, езидов и других религиозных мень-
шинств Ирака.
«[ИГИШ] проводит кампанию по искоренению
всех следов, за исключением тех, которые они
представляют в качестве своей трактовки ислама,
убивая и изгоняя приверженцев других конфессий
и их святые места, исторические памятники и
артефакты, в числе которых уникальные и
незаменимые памятники религиозных мень-
шинств, признанные ЮНЕСКО мировым насле-
дием и это «культурная чистка», которую про-
водит ИГИШ», — говорится в резолюции.
ÊzîdîPress, 10.03.2015
ПарлаМентеСПринялреЗолюцию,
ПриЗывающуюСоЗдатьЗонуБеЗоПаСноСти
виракедляхриСтиан,еЗидовидругих
МеньШинСтв
Шангал (Ирак) — Силы Защиты Шангала
отреагировали на заявление Масуда Барзани,
который выступил против езидских отрядов и
самоуправления в Шангале. В своем пресс-релизе
езидские командиры отмечают, что СЗШ являются
оборонительной силой езидов и созданы с целью
защиты езидских территорий от угроз терроризма.
По мнению езидов, им пытаются навязать
политический конфликт, хотя они не выступают
ни за какую партию. «Мы вынуждены защищать
свои земли, потому что пешмерга не смогли
решить эту задачу, что привело к 74 геноциду
езидов.
ÊzîdîPress, 02.03.2015
CилыЗащитыШангалаответилиМасудуБарзани
ՔԱՐՈԶչԱԿԱՆ
«ԱռԱսպԵլԱբԱՆՈՒԹՅՈՒՆը»
ԿԱՐծԵս ՇԱտ ԿԱՅՈՒՆ ԿՅԱՆՔ
ՈՒՆԵցՈղ ԵՐԵվՈՒՅԹ է
ՀԱՐձԱԿՈՒՄ ցՈՒցԱՐԱՐՆԵՐԻ վՐԱ

4. 4
www.facebook.com/YezidiNationalUnion
E-mail khdr.yezid@gmail.com
www.yezdistan.blogspot.com
ՀԻՄՆԱԴԻՐ ԵՎ ՀՐԱՏԱՐԱԿԻՉ`
ԵԶԴԻՆԵՐԻ ՁԱՅՆ ՍՊԸ
ՏՆՕՐԵՆ` ԱԶԻԶ ԹԱՄՈՅԱՆ
ԽՄԲԱԳԻՐ` ԽԴՐ ՀԱՋՈՅԱՆ
Թերթը հրատարակվում է պետական
աջակցությամբ:
Մեր հասցեն` Երևան 23, Արշակունյաց 2, 12-րդ
հարկ, 7-րդ սենյակ, բջջ.` 094 55 87 18
Գրանցման թիվը` 1164 տպագրական մամուլ,
տպաքանակը` 500, գինը` պայմանագրային:
Թերթը տպագրվում է ՙՍամարկ՚ ՍՊԸ
տպարանում
ք. Երևան, Կ. Ուլնեցու 57, հեռ.` 24-75-50
Брусeл (Бeлгийа) – Ирo 23-e мәһа адарe сала
2015-а ль пайeт’әxта Бeлгиайe, шәһәрe Брусeлeда
пeшбәри мeщьльса аврoпаe һатьбу дәрбазкьрьн
дә’w-тoвбуйина эздиа, кижанeда һазьр бун 1500-и
жoртьр эзди.
Әw т’oвбуйина эздиа һатьбу дәрбазкьрьн сәр
we пьрсe кӧ Шewра Т’әшкиләта Мьләтe Йәкбуйи
(Т’МЙ) пьрс данибун бәр xwә бoна п’ьр’oблeмe
мьләтe бьч’ук ль Ираqeда. Эздиeн митингeда
дә’wа наскьрьна т’әвкӧжийа (фәрмана) эздиа
дькьрьн, дә’wа xласкьрьна эздиe дил, ьж дәстe
тeр’oр’истe ДИ-eда у ьсажи аликарвьн бoна
чeкьрьна автoнoмийа Эздийа бь xwәйтийа Т’МЙ.
Ьсажи тәви we митингe бьбун һeсирe эздиа ль
Диарбәк’ьрe, Бьә’дьрe, Нусәйбинe, Xанкe,
Шарйиаe.
Әм диса бькьнә бира wә, wәки сала 2014-а 3-e
мәһа т’әбаxe тeр’oр’истe ДИ-e һ’ьщуми сәр
нәһ’ийа эздийа Шәнгалe кьр у фәрман ани сәр
бьнәлуe wьра. Һатьн кӧштьнe һ’әтани 7000 эзди,
һатьнә р’әвандьн һ’әтани 5000 жьн у зарoк, дәви
400.000 мьрoв бунә һeсир, к’әтьнә сәрe р’ийа.
чәнд р’oж бәри wьр Шewра һәqe мьрoва бь
һивийа Т’МЙ, әw кьрьнeн бь дәстe тeр’oр’истe
ДИ-eда һьмбәри эздийа нав кьрьн чаwа
«т’әвкӧжи» (фәрман), нeта к’ижанe һәсавдьбу
qьр’а мьләтe һәри кәвн - эздийа.
дӘ’WА ЭЗдийА БoнА АврoпАE
Ax фәләк әв чь зӧлмә,
Тә чьмә сәр мә һaнийә фәрмaнәкә гьрaнә,
Xунa эздийa дьр’ьжә wәк aвe ч’әмaнә,
Тe дәнгe т’oп-гӧлaнә.
Зaрә-зaрa зaр’e эздийa,
Дькьн зewин һәwaр гaзи,
Әм дe бaвe xwә дьxwәзьн,
Әм xушк бьрe xwә дьxwәзьн,
Әм Шәнгaлa xwә дьxwәзьн.
Әм эт’им мaн сәрe ч’ийa,
Мә xeр нәдит дәстe дьжмьн,
Тawьси Мәләк мә бьвә сьт’aр.
Эздиe мә ирo Шәнгaлe,
Xунa xwә дьр’eжeн бoнa динe Шәрфәдин,
Wәрьн әм р’әщa бькьн бәр Xwәдae xwә,
Бьрa бe һәwaрa мьләтe эзди.
Һ’әбaндьнa мьн йәк Xwәдe,
Динe мьн Шәрфәдин,
Жь имaнa Тawьси Мәләк,
Мьләт у aтqaтa мьн Эзид.
Йa Р’әби тӧ бьди xaтьрe нaвe xwә,
Бьди xaтьрe нaвe һ’әр һ’әвт Сийaрa,
Бьди xaтьрe нaвe Һoри, П’әрийa,
Бьди xaтьрe Мeр-Мәләкa.
Тawьси Мәләк тӧйи xwәйe һ’әр чaр qӧлбe
дьниaйe,
Р’әщa дькьм wәрә һәwaрa waн эздийa,
К’e сәрe xwә дьдә бoнa дин у имaнe,
Тawьси Мәләк тӧ бьви сьт’aр мьләтe
Ә’дәбиaр’a,
Йa Xwәдe у Тawьси Мәләк әм кeмьн һун
т’әмaм.
ЭЗдиМӘ,
ШӘнгaЛиМӘ
Бәрфo Т’әмoйaн Ә’дәби
Qиза эздийа, ә’мьре хwәда гәләки щаһал, наве
wе Һ’әйфа, пьшти чәнд маһа ль дәсте тер’ор’исте
ДИ-еда, хwә кӧшт, ле диса дин у имана хwә
нәгӧһаст. Р’оже чәнд щара бь зоре дәсте
тер’ор’исте бехофда дьһат чәрчьрандьне у дәст
авитьне.
Әwe бона намуса мьләте эзди хwә кӧшт. 7000-а
qиз у жьне эздийа наһа дәсте ДИ-еданә, кәс wан
хьлас накә, к’ӧйә Т’МЙ-и? К’ӧйә дьнийа? чьма
эзди нә мьровьн?
Һ’әйфа тӧ һати мьрьне бона намуса т’әмамйа
жьне дьниайе, мьрьна тә дәйа начә.
ӘWА ҺE ЗӦЛМӘ
Гьлийe щьмә’тe р’аст тe гoтьнe,
Дьл-һ’ьнавe мьн пe тe сoтьнe,
Мал у һәбун сьт’рe мeранә,
Wан р’адкә, дьгьһинә т’әxтe миранә.
Щарна әз дьбьм һeсир, дәнгбьр’и,
Щарна жь бьруск, дькьм шин, гьри,
Дәрк’әвьн мәйдана дьл у һ’ьнава,
Дькәвьм qал, чәнгe бәндар’а т’әва.
Бәндe һeсир, дәст тәнг, бәләнгаз,
Шькәстьнә у бe дәнгьн, дьбиньм әз,
Аqьл, фәрәсәтe һьнга гәләки п’ьр’ә,
Шәwqа фькьрe wан гәләки гӧр’ә.
Гәлә бәндә щeба wан т’ьжи,
Нә һeжайинә капeк, гьрoши,
Xwә һ’әсаб дькьн аг’а у xӧдан,
Бәлe ньзаньн чийә к’әд у xӧдан.
Әз тeм бьт’әqьм мина т’әмьрт’аш,
Бьк’әвьм бьнe ви кәврe бәраш,
Дoра wан дәwләтийe qӧр’ә,
Т’ьжә дьбьн шадьбьн гәдә-гудә.
Р’oкeжи wана, мьн да т’әк пьр’сәк,
We пьрсe мамә бe щаһаб у п’ар’сәк,
Әw пьр’са мьн, wәки мьн да, пьрса мьләтбу,
Әwe нәзан заньбу, жьмара п’әрe qьлeрбу.
Дә wәрә дәwран, малxьрав дәwран,
Wан бьһ’әсьбиньм р’eз, щeргe мeран?
Нә бoна xәwнә, ньзаньн чийә дин у мьләт,
Xwәдe дайә бәxт, һәбук, лe нә к’ьрийамәт.
Һ’ьнара Т’аждин