Z1.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Iwona Włoskowicz
Dobieranie wyrobów odzieżowych do typu sylwetki
i przeznaczenia 743[01].Z1.04
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

1
Recenzenci:
mgr inż. Alicja Krysiewicz
mgr Elżbieta Leszczyńska
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Iwona Włoskowicz
Konsultacja:
mgr Ewa Figura
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 743[01].Z1.04
„Dobieranie wyrobów odzieżowych do typu sylwetki i przeznaczenia”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu krawiec.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 5
4. Materiał nauczania 6
4.1. Zagadnienia mody. Linie mody 6
4.1.1. Materiał nauczania 6
4.1.2. Pytania sprawdzające 11
4.1.3. Ćwiczenia 11
4.1.4. Sprawdzian postępów 13
4.2. Fason w ubiorze 14
4.3. Style w ubiorze 26
4.4. Typy figur. Dobieranie odzieży do typów figur 35
4.5. Sposoby tuszowania wad figury 43
4.6. Dobieranie odzieży zgodnie z jej przeznaczeniem 57
5. Sprawdzian osiągnięć 73
6. Literatura 78

3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o modzie, liniach mody, fasonach
i stylach w ubiorze, typach figur, a także ułatwi Ci dobieranie odzieży zgodnie z jej
przeznaczeniem i wskaże sposoby tuszowania wad figury. W poradniku znajdziesz:
− wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,
− cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,
− materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,
− zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,
− ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,
− sprawdzian postępów,
− sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie
materiału całej jednostki modułowej,
− literaturę uzupełniającą.
Schemat układu jednostek modułowych
743[01].Z1
Podstawy projektowania odzieży
743[01].Z1.03
Zastosowanie zasad kolorystyki
i kompozycji w projektowaniu odzieży
743[01].Z1.02
Sporządzanie rysunków wyrobów
odzieżowych
743[01].Z1.01
Sporządzanie rysunku technicznego
odzieżowego
743[01].Z1.04
Dobieranie wyrobów odzieżowych do
typu sylwetki i przeznaczenia
743[01]. Z1.05
Dobieranie materiałów odzieżowych,
dodatków krawieckich i galanteryjnych

4
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
− odczytywać rysunki techniczne wyrobów odzieżowych,
− wykonywać rysunki techniczne prostych wyrobów odzieżowych,
− charakteryzować rysunek modelowy i żurnalowy,
− interpretować rysunek żurnalowy,
− określać cechy proporcjonalnej budowy figur,
− stosować podstawowe techniki rysunkowe do wykonywania kompozycji,
− wykonywać rysunek modelowy wyrobu odzieżowego na sylwetce podstawowej,
− dobierać zestawienia kolorystyczne w projekcie odzieżowym,
− stosować elementy strojów historycznych lub regionalnych w projektach współczesnych,
− wykonywać projekty plastyczne ubiorów,
− korzystać z różnych źródeł informacji,
− współpracować w grupie.

5
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
− wyjaśnić znaczenie mody jako zjawiska społecznego,
− określić linie mody,
− określić fason ubioru,
− określić styl odzieży,
− scharakteryzować typy figur,
− dobrać całodzienne ubiory kobiece do sylwetki,
− dobrać ubiory kobiece wieczorowe,
− dobrać całodzienne ubiory męskie do sylwetki,
− dobrać odzież ochronną dla różnych zawodów,
− dobrać odzież sportowo-wypoczynkową,
− dobrać odzież młodzieżową,
− dobrać odzież dziecięcą na różne grupy wiekowe,
− dobrać bieliznę i odzież domową,
− dostosować formy odzieży do wzoru na tkaninie,
− zharmonizować ubiór z kolorem twarzy i włosów,
− scharakteryzować pojęcie – złudzenie optyczne,
− określić wpływ wzoru i koloru na wrażenie sylwetki,
− określić sposoby tuszowania wad figury,
− dobrać odzież dla figur tęgich,
− dobrać odzież dla figur szczupłych,
− dobrać odzież dla figur nietypowych,
− zastosować specjalistyczne programy komputerowe.

6
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Zagadnienia mody. Linie mody
4.1.1. Materiał nauczania
Moda odzieżowa – (fr. mode, z łac. modus = sposób) – powszechnie przyjęty zwyczaj
dotyczący sposobu ubierania się w określonej epoce i na daną okoliczność. Słowo „moda”
dotyczy również wielu dziedzin życia np. obyczajów i upodobań człowieka związanych
ze zmianami stylu życia, jednak zazwyczaj jest łączone z odzieżą. Moda w odzieży przejawia
się w linii i formie odzieży oraz kolorystyce i wzornictwie materiałów odzieżowych.
Linia mody – kierunek mody odzieżowej. Linia mody decyduje o programie wzornictwa
odzieży na określony sezon. Zmiany tej linii wyrażają się określoną sylwetką i elementami
odzieżowymi oraz kolorystyką i wzorami materiałów odzieżowych. Każda nowa linia mody
wpływa na zmianę form odzieżowych oraz na zmianę metod modelowania odzieży.
Terminem moda określa się dominujący gust społeczeństwa danej epoki,
np. w odniesieniu do stroju, sztuki, sposobu myślenia i sposobu życia. Moda pojawia
się, zaczyna obowiązywać i przemija. Moda często powraca lub wzoruje się na modzie
z przeszłości.
W węższym znaczeniu terminu moda używa się jako określenia zmieniającego się stylu
ubierania. Zmienia się on w wyniku zaspokajania ludzkiej potrzeby dominacji. Zmiana stylu
ubierania pozwala człowiekowi na prezentację własnego gustu lub na manifestację
przynależności do określonej grupy.
Pierwotnie terminem moda określało się krótkotrwałe tendencje dotyczące gustów danej
epoki, natomiast utrzymujące się przez dłuższy czas upodobania dotyczące m.in. kultury
i sztuki określano mianem stylu. Dziś do określenia różnorodnych form ubiorów używa
się wielu terminów, np. moda, styl, look, linia.
W przeszłości ubiór wyrażał przynależność do określonego stanu, pozycję, stopień
zamożności. Użyteczność stroju nie była często tak ważna jak jego funkcja wynikająca
z moralności, obyczaju i mody. Strój zaspokajał potrzeby estetyczne lub podkreślał płeć.
Do połowy XIX w. kierunki mody dyktowała szlachta i bogate mieszczaństwo (moda
feudalna). Następnie narzucającą się rolę przejęła moda tworzona przez dyktatorów mody
(haute couture). Projektanci i salony mody przygotowywali ekskluzywne modele odzieży
dla wybranych grup społecznych. Paryż był stolicą mody damskiej, natomiast Anglia stała
się centrum mody męskiej.
Uprzemysłowienie, a wraz z nim rozpoczęcie produkcji seryjnej oraz wyprodukowanie
włókien chemicznych pozwoliło na udział wszystkich warstw społecznych w kształtowaniu
mody. Do lat pięćdziesiątych XX wieku ton narzucała modzie haute couture, którą
reprezentowali krawcy i producenci odzieży. Powstały nowe centra mody. Z francuską modą
damską i angielską modą męską zaczęła konkurować włoska Alta Moda. Kiedy w latach
sześćdziesiątych zapoczątkowano niekonwencjonalny styl ubierania się, a odzież przestała
być oznaką pozycji społecznej, lecz stała się raczej sposobem pokazywania osobowości –
branża odzieżowa musiała dopasować się do zaistniałych warunków. Dominujące stało
się tworzenie kolekcji modeli odzieżowych przeznaczonych do produkcji krótkoseryjnych
tzw. prĕt-à-porter.

7
Zmiana mody opierała się na dążeniu do przemian lub naśladownictwie. Na zmianę mody
mają wpływ:
− struktura społeczna,
− rozwój techniczny i kulturowy,
− wydarzenia polityczne i gospodarcze.
Projektantów mody inspirują wymienione czynniki, przejmują oni różne style, a następnie
proponują modele na kolejny sezon. Jeżeli modele te zaakceptuje większość społeczeństwa,
staną się one modne. W modzie nie obowiązują już żadne zasady, każdy poszukuje swojego
indywidualnego stylu, zgodnie z sentencją: „dozwolone jest to, co się podoba”.
W centrach mody europejskiej: Paryżu, Mediolanie, Rzymie, Monachium, Dusseldorfie,
Berlinie odbywają się pokazy atrakcyjnych kierunków w modzie, na których domy mody,
projektanci i firmy odzieżowe prezentują swoje kolekcje. Pokazy mody odbywają
się w sezonie wiosenno-letnim i jesienno-zimowym, przy czym pokazy haute couture (rys. 1)
mają miejsce tuż przed rozpoczęciem sezonu, natomiast pokazy prĕt-à-porter (rys. 2)
odbywają się pół roku wcześniej.
Rys. 1. Ubiory z kolekcji haute couture [26, s. 156] Rys. 2. Ubiory z kolekcji prĕt-à-porter [25, s.52]
Tendencje w modzie na określony sezon zwyczajowo tworzą:
− kolorystyka – jako zbiór modnych kolorów, pojęć, skojarzeń (wokół kojarzy się nazwy
tonów barwnych, np. barwy ekologiczne, barwy wody, barwy jesieni);
− krój (konstrukcje) – nowe fasony, linie konstrukcyjne, nowości w dziedzinie cięć,
zaszewek itp.;
− detale – wszelkie nowości w wyglądzie zapięć, guzików, kołnierzy, klapek, kieszeni,
rozcięć, ornamentów itp.;
− materiały (tkaniny) – tradycyjne i z najnowszych włókien, mieszanki: wełny, lnu,
jedwabiu, bawełny z włóknami sztucznymi i syntetycznymi; wzory na materiałach –
modne wielkości, rodzaje, kolorystyka, motywy;

8
− style (żurnalowe) – istnieją cztery zasadnicze style: klasyczny, sportowy, romantyczny,
awangardowy, każdy ze stylów ma swoje odmiany, uzależnione od źródła inspiracji;
− linie mody – modne sylwety (połączenie linii ubioru z kształtem ciała).
Każdy z wymienionych czynników (wyznaczników) mody należy rozpatrywać łącznie
i umieć ze sobą kojarzyć według następującego schematu:
linia mody krój (fason) rodzaje odzieży wzór na materiale
styl (inspiracja) detale materiał odzieżowy
Opinia publiczna czerpie wiadomości o najnowszych kierunkach w modzie z telewizji,
żurnali i pism kobiecych.
Linie mody w ubiorach
Linia ubioru najściślej odzwierciedla zmiany w modzie, oznacza modną sylwetkę
o określonym kształcie, jest znakiem identyfikacyjnym minionych sezonów, lat, pokoleń.
Projektant szkicując modną sylwetkę, pomija szczegóły starając się uchwycić pierwsze
wrażenie, kojarzone przez większość odbiorców. Przedstawia tzw. linię mody (rys.3), która
określa zarys sylwetki w odzieży, porównując ją do:
− liter alfabetu – A, H, I, O, S, T, V, Y, X (redingot),
− figur geometrycznych – prostokąta, trójkąta, trapezu, koła,
− innych kształtów – dzwonu, syreny, łodygi, ołówka, szparagi, bombki, kropli, łzy itp.
Rys. 3. Linie mody [19, s. 78]
Niektóre linie mody są porównywalne między sobą, a nawet takie same, jak np. linia tuby
i łodygi to odmiany linii prostokąta, natomiast linia łodygi, szparaga lub ołówka jest
odpowiednikiem linii „I”, linia „V” zaś jest odwróconym trójkątem, linia trapezu odpowiada
linii dzwonu.

9
Bywają też linie łączone:
− prostokąt + trapez stanowią odpowiednik linii empire z podwyższona talią,
− dwa połączone trójkąty odpowiadają linii „X”,
− odmianą linii „X” o wydłużonej części dolnej jest linia redingot.
Oprócz informacji obrazowej, linię mody można określić opisowo:
− luźna, prosta, swobodna (prostokąt),
− wirująca (trapez, trójkąt, dzwon, wachlarz),
− blisko ciała (syrena, łodyga, rys. 4),
− otulająca, miękka (O),
− lekko dopasowana (redingot, rys. 5 )
− linia miękka, esowata (S),
− linia „X” (linia osy).
Rys. 4. Charakterystyka linii blisko ciała (syrena) [6, s. 76] Rys. 5. Charakterystyka linii lekko dopasowanej
(redingot) [6, s. 76]
Każdą linię mody można scharakteryzować szczegółowo, podając informacje o wyglądzie
ramion, biustu, talii i bioder oraz długości. Do opisania tych elementów służą następujące
określenia: akcentowana lub podkreślona, szerokie, wąskie, ukryte, np. „akcentowana talia”,
„ukryte biodra”, „szerokie ramiona”. Natomiast w przypadku modnych długości (rys.6):
− super mini (do połowy ud),
− mini, (odsłaniająca kolana),
− ladymini (do połowy kolana),
− mezzo (zakrywająca kolana),
− midi (długość do połowy łydki),
− maxi (zakrywająca łydki do kostek),
− zakrywająca kostki,
− do ziemi, zakrywająca obuwie.

10
a) b) c) d) e) f) g) h)
Rys. 6. Długości spódnic: a) supermini, b) mini, c) ladymini, d) mezzo, e) midi, f) maxi,
g) zakrywająca kostki, h) do ziemi zakrywająca obuwie [19, s. 80]
Oto kilka przykładów charakterystyki i działania niektórych linii mody:
− Linia prosta (H, prostokąt) – sprawia, że sylwetka wygląda jak wydłużony prostokąt.
Jest wskazana dla osób proporcjonalnie zbudowanych, zarówno szczupłych jak
i z nadwagą. Efekt wyszczuplenia uzyskuje się na skutek oddalania ubrania od ciała, luzu
dookoła sylwetki i niewielkiego poszerzenia ramion (dzięki temu biodra wydają
się szczuplejsze). Linia ta pozwala uzyskać efekt prostoty i elegancji.
− Linia osy (X) – podkreśla kobiecość poprzez akcentowanie talii, biustu i bioder.
Jest wskazana dla figur bardzo szczupłych i wysokich. Linia ta podkreśla szczupłość talii,
za pomocą miękkiej poszerzonej góry rozbudowuje bryłę gorsu, a sute marszczenie
spódnicy (sukienki) poszerza biodra. Jest to linia wykorzystywana do wyrównania
proporcji między zbyt wąskimi plecami (ramionami), a szerokimi biodrami. Pozwala
uzyskać efekt kobiecości i fantazji.
− Linia wachlarza (dzwonu) – jest przydatna do ukrywania nadmiernej tuszy. W tym celu
wąską spódnicę łączy się z obszerną górą ubioru w kształcie dzwonu, jak np. peleryna,
chusta. Tę linię wykorzystuje się najczęściej w okryciach zimowych.
− Linia owalna (O, kokon, elipsa) - jest linią okrywającą, otulającą ciało jako linia wygody
i komfortu. Stosuje się ją w ubiorach sportowych i relaksowych. Linia ta pozwala
uzyskać efekt otulenia, ale niestety też antykobiecości.
− Linia odwróconego trójkąta – służy do ukrycia nadmiaru tuszy. Charakterystyczne
są szerokie ramiona i proporcjonalnie zwężający się dół, aż do kostek, liczne fałdy. Jest
to linia najbardziej konfekcyjna, łatwa do wykonania dzięki nieskomplikowanemu
krojowi odzieży. Ubiory o linii odwróconego trójkąta pozwalają uzyskać efekt
wyszczuplenia.
− Linia chłopięca (Y) – pozwala zaakcentować wąskie biodra i poszerzyć ramiona.
Jest odpowiednia dla sylwetek szczupłych.
− Linia secesyjna (S – syrena, łodyga) – jest linią blisko ciała, podkreśla kobiece kształty.
Ubiory o takiej linii są najczęściej wykonane z elastycznych materiałów, silnie
przylegające do ciała.

11
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Co rozumiesz pod pojęciem moda?
2. Co to jest linia mody?
3. Jakie znaczenie miała moda kiedyś?
4. Co wyrażał ubiór w przeszłości?
5. Co oznacza termin haute couture?
6. Co oznacza termin prĕt-à-porter?
7. Jakie czynniki mają wpływ na zmianę mody?
8. Kiedy odbywają się pokazy mody lansujące nowe trendy?
9. Jakie czynniki tworzą tendencje w modzie?
10. Kto wyznacza tendencje w modzie?
11. Skąd czerpiemy wiadomości o aktualnych tendencjach w modzie?
12. Jakie znasz linie mody?
13. Do czego można porównać linie w modzie?
14. Jakie znasz rodzaje długości w ubiorach?
15. Jakie cechy charakterystyczne ma linia H?
16. Czym charakteryzuje się linia osy?
17. Czym charakteryzuje się linia wachlarza?
18. Jakie cechy charakterystyczne ma linia owalna?
19. Jakie cechy ma linia odwróconego trójkąta?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj album z ilustracjami i rysunkami ubiorów typu haute couture i prĕt-à-porter.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wyjaśnić znaczenie terminów: haute couture i prĕt-à-porter,
2) zgromadzić fotografie różnego rodzaju ubiorów zamieszczonych w czasopismach
lub żurnalach,
3) wyszukać i posegregować fotografie ubiorów typu: haute couture i prĕt-à-porter,
4) wykonać album fotografii typu: haute couture i prĕt-à-porter (możesz dołączyć swoje
własne projekty) – technika dowolna,
5) zaprezentować swoją pracę.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− żurnale mody,
− kolorowe kartki papieru,
− ołówki, flamastry, kredki, farby,
− nożyczki, klej,
− poradnik dla ucznia,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

12
Ćwiczenie 2
Zaprojektuj ubiór damski zgodny z aktualnymi tendencjami w modzie.
1) określić aktualne tendencje w modzie,
2) określić kolorystykę, krój, detale, materiały i linię zgodnie z modą,
3) zaprojektować ubiór damski zgodny z aktualnymi tendencjami w modzie,
4) dobrać odpowiednią kolorystykę (pomalować projekt),
− aktualne żurnale mody,
− stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
− papier formatu A4,
− ołówki o różnej twardości (H, HB, B, itd.),
− przybory malarskie,
Ćwiczenie 3
Zaprojektuj ubiór damski o linii osy (X).
1) określić rodzaje linii mody,
2) scharakteryzować odzież o linii osy,
3) zaprojektować ubiór damski o linii osy,
4) dobrać odpowiednią kolorystykę,
5) wybrać technikę wykonania projektu,
− papier formatu A3,
− nożyce, klej itp.,
Ćwiczenie 4
Wykonaj album ubiorów damskich o różnych liniach mody.
1) określić rodzaje linii mody i ich cechy charakterystyczne,
2) zgromadzić fotografie ubiorów damskich o różnych liniach mody,

13
3) zaprojektować ubiory damskie o różnych liniach mody,
4) wybrać technikę wykonania pracy,
5) porównać swoje projekty z fotografiami,
6) wykonać album ubiorów damskich o różnych liniach mody (można wykorzystać
fotografie),
− żurnale mody,
− kolorowe arkusze papieru formatu A4,
− nożyce, klej itp.,
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wyjaśnić pojęcie moda?  
2) wyjaśnić pojęcie linia mody?  
3) zastosować rodzaje linii mody?  
4) wyjaśnić pojęcie haute couture?  
5) wyjaśnić pojęcie prĕt-à-porter?  
6) zaprojektować ubiór zgodny z aktualnymi tendencjami w modzie?  
7) zaprojektować ubiór przedstawiający linię osy?  
8) zaprojektować ubiór o linii odwróconego trójkąta?  
9) zaprojektować ubiór o linii chłopięcej?  
10) zaprojektować ubiór o linii secesyjnej?  
11) zaprojektować ubiór o linii owalnej?  

14
4.2. Fason w ubiorze
Fason to wygląd ubioru, wynikający z kroju i układu detali. Krój jest bardzo ważnym
elementem, ściśle związanym z linią mody. Jeśli lansowana linia jest coraz prostsza,
to zazwyczaj wiąże się to z konstruowaniem ubiorów o liniach prostych. W kroju takich
ubiorów nie naśladuje się naturalnych linii ciała, ale maksymalnie je upraszcza. Przykładem
takiego kroju są bawełniane podkoszulki i odzież naśladująca linię T – bluzy treningowe,
swetry, w których większość szwów, łącznie z linią wszycia rękawów, ma linię prostą.
Inaczej postępuje się, gdy linia szycia ubiorów naśladuje wypukłości i przewężenia linii ciała
– wówczas krój jest wypukły, tzn. wykorzystuje się owalne, łukowate cięcia, zaszewki,
krojenie materiałów „po skosie”.
O modzie mówi się, że jest konfekcyjna lub krawiecka. Fasony konfekcyjne są łatwe
do szycia taśmowego, tam też stosuje się krój płaski. Natomiast w fasonach krawieckich
stosuje się krój wypukły. Przykładem kroju płaskiego jest płaszcz o linii koszuli, w formie
litery „T”, wypukłego – płaszcz o linii redingot, uzyskanej odpowiednimi cięciami.
Rodzaje odzieży
Według „Słownika odzieżowego” autorstwa Z. Parafianowicza, odzież dzieli
się na podstawowe rodzaje, te zaś na fasony o różnych nazwach:
− płaszcze – trencz, dyplomatka, szynel, swinger, redingot,
− kurtki – budrysówka, kanadyjka, parka, itp.,
− bluzki – koszulowa, top, kasak, itp.,
− spódnice – kilt, balerina, solejka, itp.,
− sukienki – szmizjerka, chłopka, płaszczowa, itp.,
− spodnie – legginsy, typu męskiego, szarawary, bryczesy, itp.,
− żakiety – angielski, francuski, Chanel, Spencer, pudełko, blezer, kardigan.
Spódnica jest to ubiór wierzchni damski lub dziewczęcy okrywający dolną część ciała
(od talii do dołu). Wiele kształtów spódnic ulega zmianom zgodnie ze zmieniającą się modą.
Istnieją jednak spódnice klasyczne, ponadczasowe. Spódnice różnią się między sobą:
długością, szerokością, fasonem, krojem i rodzajem wykończenia. Rozróżniamy fasony
spódnic:
− spódnica wąska – obwód dołu spódnicy jest mniejszy od obwodu bioder (rys. 7a),
− spódnica prosta – wąska sylwetka powstaje dzięki równo przebiegającym szwom
bocznym (rys. 7b),
− spódnica poszerzana – wygodna podczas chodzenia, powstaje dzięki rozchodzeniu
się szwów na boki (rys. 7c),
− spódnica swing – wąska w biodrach spódnica, poszerza się ku dołowi dzięki zszyciu
odpowiednio skrojonych, podłużnych pasów materiału (rys. 7d),
− spódnica kloszowa – skrojona z całego koła (rys. 7e),
− spódnica z klinów – zszyta z poszerzanych ku dołowi pasków materiału (rys. 7f),
− spódnica skrzynkowa – widoczne szwy powodują, że skrojona prosto spódnica
przypomina skrzynię (rys. 7g),
− spódnica z godetami – wszyte elementy przypominające dzwonki poszerzają dolny brzeg
spódnicy (rys. 7h),
− spódnica z falban – powstaje w wyniku zszycia poprzecznych, coraz szerszych ku dołowi
pasów materiału (rys. 7i),
− spódnica falbaniasta – powstaje przez naszycie na spódnicę poprzecznych, luźno
opadających falban (rys. 7j),

15
– spódnica z karczkiem – cechą charakterystyczną jest część spódnicy okrywająca biodra
jest gładka (odcięty karczek) (rys. 7k),
– spódnica dopasowana z rozkloszowaną falbaną – wąska w biodrach z doszytą nisko
rozkloszowaną częścią (rys. 7l),
– spódnica – tunika – wierzchnia cześć spódnicy jest z reguły krótsza i szersza niż część
spodnia (rys. 7m),
– bombka – szeroką spódnicę ściąga się w talii i na dole, przez co uzyskuje się kształt
bombki (rys.7n),
– spódnica rozkloszowana z zębami – zęby lub asymetryczne brzegi sprawiają, że spódnica
wygląda elegancko lub przypomina stój ludowy (rys.7o),
– wąska spódnica plisowana – plisowane fałdy nakładają się na siebie, przez co spódnica
ma wąską sylwetkę (rys.7p),
– szeroka spódnica plisowana – spódnica rozkloszowana z odstającymi, rozszerzającymi
się ku dołowi plisowanymi fałdami (rys.7q),
– spódnica parasol – średnio szeroka, rozkloszowana spódnica plisowana lub marszczona,
przypominająca kształtem złożony parasol (rys.7r),
– spódnica z kontrafałdami – pojedyncze plisowane fałdy umożliwiają swobodne
poruszanie się, a sylwetka pozostaje szczupła (rys.7s),
– spódnica z plisowanymi bokami – plisowane fałdy dają swobodę ruchów i stanowią
efektowne wykończenie (rys.7t),
– spódnica golfowa – charakterystycznym elementem tej spódnicy jest wysoko sięgająca
fałda z przodu spódnicy i wszyte w bokach kieszenie (rys.7u),
– spódnica z zawiniętą fałdą – nie zaprasowane fałdy nadają spódnicy miękkie, wygodne
kształty (rys.7v),
– spódnica portfelowa – luźne boczne brzegi spódnicy nachodzą na siebie, często
są podtrzymywane tylko w pasie (rys.7w),
– spódnica szkocka (kilt) – owija się ją wokół bioder, charakteryzuje się bocznymi,
nachodzącymi na siebie fałdami, szyje się ją z tkanin w charakterystyczną kratę (rys.7x),
– spódnica sportowa – duże kieszenie i plisa na guziki są charakterystycznymi elementami
tej spódnicy (rys. 7y),
– spódnico-spodnie – nogawki szerokich spodni są dokładnie do siebie dopasowane,
co sprawia, że wyglądają one jak spódnica (rys. 7z).
a) b) c) d) e)
f) g) h) i) j)

16
k) l) m) n) o)
p) q) r) s) t)
u) v) w) x) y) z)
Rys.7. Fasony spódnic damskich: a) wąska, b) prosta, c) poszerzana, d) swing, e) kloszowa, f) z klinów,
g) skrzynkowa, h) z godetami, i) z falban, j) falbaniasta, k) z karczkiem, l) dopasowana z rozkloszowaną falbaną,
m) spódnica-tunika, n) bombka, o) rozkloszowana z zębami, p) plisowana, q) szeroka plisowana, r) spódnica-
parasol, s) z kontrafałdami, t) z plisowanymi bokami, u) golfowa, v) z zawiniętą fałdą, w) portfelowa,
x) szkocka-kilt, y) sportowa, z) spódnico-spodnie. [19, s. 80–81]
Bluzka to górna część ubioru damskiego lub dziewczęcego noszona do spodni lub
spódnic. Dzisiejszą modę charakteryzuje duża ilość różnego rodzaju bluzek.
Charakterystyczne cechy poszczególnych rodzajów bluzek, jak: dekolt, rodzaj kołnierzyka,
długość, fason, rodzaj wykończenia i zdobienia oraz materiał, z którego zostały uszyte
decydują o stylu tego elementu odzieży. Podstawowe fasony bluzek to:
– bluzka koszulowa – jej charakterystycznymi cechami są: prosty krój, rękawy
z mankietami, i zapięcie na plisie (rys. 8a),
– bluzka z wyłogami – cechą charakterystyczną jest kołnierz z wyłogami, zapinana
jest na całej długości (rys. 8b),
– bluzka ze stójką – wykończenie dekoltu stójką, zapięcie na plisie widoczne lub nie (rys. 8c),
– bluzka z zapięciem polo – sportowa bluzeczka z dzianiny, rozpinana do połowy długości,
zapięcie na plisie, dekolt wykończony kołnierzem (rys. 8d),
– bluzka wiązana pod szyją – plisy pod szyją wiąże się lekko na supeł lub w kokardę (rys. 8e),
– bluzka wkładana przez głowę – ma rozcięcie z tyłu bluzki ułatwiające wkładanie (rys. 8f),
– bluzka długa – jest szeroka i dość długa, nosi się ją luźno lub przepasaną (rys.8g),
– top – mała bluzeczka bez rękawów, często na ramiączkach (rys.8h),
– kasak – długa, prosta bluzka, często z rozcięciami po bokach, najczęściej przepasana (rys. 8i),

17
– bluzon – krótka bluzka, zapinana na guziki, obszerna u góry w dole ujęta w pasek (rys. 8j),
– bluzka z baskinką – bluzka ze specjalnie doszytą baskinką (dolna część bluzki) (rys.8k),
– bluzka z zakładanymi przodami – przednie części bluzki nakłada się luźno na siebie
i mocuje z boku (rys. 8l),
– bluzka w stylu ludowym – charakterystycznymi cechami są marszczenia pod szyją
i na rękawach, hafty i tasiemki (rys. 8m),
– bluzka w stylu romantycznym – koronkowe aplikacje, lampasy, marszczenia i falbanki
(rys. 8n),
– bluzka Carmen – zdobiony falbankami dekolt zachodzący na ramiona (rys. 8o),
– bluzka sportowa w stylu safari – kieszenie na wysokości piersi, naramienniki i podwijane
rękawy (rys. 8p),
– dżemper – luźna bluzka, wąska u dołu, wkładana przez głowę, najczęściej wykonana
z dzianiny (rys. 8q),
– bluzka koszulka – wygodna, wkładana przez głowę bluzka z cienkiego trykotu o kroju
męskiego podkoszulka, z krótkimi rękawami lub bez (rys. 8r).
a) b) c) d) e) f)
g) h) i) j) k) l)
m) n) o) p) q) r)
Rys. 8. Fasony bluzek damskich: a) koszulowa, b) z wyłogami, c) ze stójką, d) z zapięciem polo, e) wiązana pod
szyją, f) wkładana przez głowę, g) długa, h) top, i) kasak, j) bluzon, k) z baskinką, l) z zakładanymi przodami,
m) w stylu ludowym, n) w stylu romantycznym, o) Carmen, p) w stylu safari, q) dżemper, r) koszulka. [19, s. 82]
Sukienka stanowi ważny element odzieży damskiej. Pierwowzory sukienek noszono
już w starożytności. Sukienka jest jednoczęściowym ubiorem damskim lub dziewczęcym
okrywającym tułów oraz częściowo lub całkowicie nogi. Różnią się one między sobą

18
fasonem, szerokością, krojem, wykończeniem i rodzajem zdobień. Do podstawowych
fasonów sukienek należą:
– sukienka futerał – układa się na ciele uwidaczniając kształty sylwetki, nie jest jednak
obcisła (rys. 9a),
– sukienka o linii prostej – charakterystyczny jest dla niej prosty fason, bez wcięcia w talii
(rys. 9b),
– sukienka luźna – luźno opadająca, poszerzana ku dołowi (rys. 9c),
– princeska – dopasowana pionowymi cięciami do sylwetki, najczęściej bez rękawów,
może być wąska lub poszerzana ku dołowi (rys. 9d),
– sukienka w stylu empirowym – charakterystyczną cechą sukienki jest podwyższona talia
(rys. 9e),
– szmizjerka – jest luźna z mankietami na rękawach i koszulowym kołnierzem, zapinana
na guziki na całej długości lub do połowy, talię podkreśla pasek (rys. 9f),
– sukienka płaszczowa – zwykle jest szyta ze sztywnych materiałów, zapinana na całej
długości, ściągana w talii paskiem (rys. 9g),
– sukienka wieczorowa z gorsetem – obcisła, odsłaniająca ramiona; górna część sukienki
jest uformowana za pomocą fiszbin, czasem ma wąskie ramiączka (rys. 9h),
– sukienka popołudniowa – elegancka, mało wycięta pod szyją z długimi rękawami, nosi
się ją w dzień i wieczorem podczas uroczystości (rys. 9i),
– sukienka w stylu ludowym – charakterystyczne są szerokie rękawy, szeroka cześć górna
i spódnica, hafty, falbanki i szeroki pas podkreślający talię (rys. 9j).
a) b) c) d) e)
f) g) h) i) j)
Rys. 9. Fasony sukien damskich: a) sukienka-futerał, b) sukienka o linii prostej, c) luźna, d) princeska,
e) sukienka w stylu empirowym, f) szmizjerka, g) płaszczowa, h) wieczorowa z gorsetem, i) popołudniowa,
j) sukienka w stylu ludowym. [19, s. 83]

19
Spodnie to dolna część ubioru z nogawkami o różnej długości. Spodnie były kiedyś
wyłącznie częścią ubioru męskiego, obecnie noszą je również kobiety. Różnorodne formy
spodni wynikają z okoliczności w jakich się je nosi i zależą od zmieniającej się mody. Różnią
się długością, szerokością nogawek, fasonem, rodzajem zakończenia nogawek i rodzajem
wykończenia. Do podstawowych fasonów spodni należą:
– spodnie rurki – wąskie spodnie, których nogawki wyraźnie zwężają się ku dołowi (rys. 10a),
– spodnie o linii prostej – wąskie w biodrach spodnie o prostych nogawkach (rys. 10b),
– spodnie dzwony – wąskie w biodrach; nogawki rozszerzają się od kolana w dół (rys. 10c),
– spodnie szerokie – obszerne spodnie o prostym kroju (rys. 10d),
– spodnie z zakładkami w pasie – szerokie w biodrach spodnie, których nogawki zwężają się
ku dołowi (o linii marchewki) (rys. 10e),
– spodnie narciarskie – strzemiona napinają nogawki spodni (rys. 10f),
– spodnie z zakładkami – zakładki w pasie (rys. 10g),
– spodnie z mankietami – mankiety nadają spodniom styl sportowy (rys. 10h),
– dżinsy – charakterystyczne są widoczne stębnowania, kieszenie nakładane i nity (rys. 10i),
– bufiaste spodnie za kolano (pumpy) – wąskie spodnie z mankietem tuż za kolano (rys. 10j),
– golfy – luźne spodnie z naddaniem nieco poniżej kolana z zasłoniętym mankietem (rys. 10k),
– szarawary – długie, szerokie spodnie, których nogawki są zakończone bufką (rys. 10l),
– szorty – krótkie spodenki, często obcisłe (rys. 10m),
– bermudy – nogawki spodni sięgają tuż przed kolano (rys. 10n),
– kolarki – wąskie spodnie sięgające do kolan (rys. 10o),
– rybaczki – dość szerokie spodnie o długości ¾ (rys. 10p),
– spódnico-spodnie – sięgające do pół łydki szerokie spodnie, podobne do spódnicy (rys. 10q),
– spodnie orientalne – szerokie spodnie, nisko zszyte w kroku, mocno zwężane ku dołowi
(rys. 10r).
a) b) c) d) e) f)
g) h) i) j) k) l)
m) n) o) p) q) r)

20
Rys. 10. Fasony spodni: a) rurki, b) o linii prostej, c) dzwony, d) szerokie, e) z zakładkami w pasie, f)
narciarskie, g) z zakładkami, h) z mankietami, i) dżinsy, j) pumpy, k) golfy, l) szarawary, m) szorty, n) bermudy,
o) kolarki, p) rybaczki, q) spódnico-spodnie, r) orientalne. [19, s. 85]
Odzież wierzchnia – zaliczamy do niej: kamizelki, bluzy, żakiety, marynarki, kurtki
i płaszcze. Mogą być one zarówno damskie, męskie jak i dziecięce. Na rysunku poniżej
przedstawiono ich podstawowe rodzaje:
– bolerko – króciutka, rozcięta z przodu kamizelka sięgająca do pasa, zwykle szyta
bez kołnierza i rękawów (rys. 11a),
– kamizelka – sięga niewiele poniżej talii, jest wcięta w pasie, bez rękawów, często
jej tylną cześć szyje się z podszewki (rys. 11b),
– krótki żakiet – krótki, luźny żakiet (rys. 11c),
– spencer – sięga talii, jest dość dopasowany, jego brzegi są z przodu często ukośnie ścięte
(rys. 11d),
– bluzon – krótka, dość szeroka kurtka, dół wykończony paskiem (rys. 11e),
– janker (żakiet bawarski) – prosto skrojony żakiet, najczęściej bez kołnierza, ale na stójce
(rys. 11f),
– długa kamizelka – długa, wąska kamizelka kobieca, noszona luźno (rys. 11g),
– kardigan – sięgający bioder lekko wcięty w talii żakiet bez kołnierza, z głębokim
dekoltem (rys. 11h),
– kurtka prosta – długa kurtka o prostej linii, o mocno podkreślonych ramionach (rys. 11i),
– kurtka rozkloszowana – wąska w ramionach kurtka, rozkloszowana ku dołowi (rys. 11j),
– długie wdzianko – dłuższa postać bluzonu, w którym zwężenie znajduje się poniżej
bioder (rys. 11k),
– bosmanka – długa, wcięta w talii kurtka z szerokimi wyłogami, najczęściej dwurzędowa
(rys. 11l),
– żakiet damski dopasowany – delikatny żakiet, mocno wcięty w talii, z klasycznymi
wyłogami (rys. 11m),
– żakiet damski (blezer) – żakiet w stylu sportowej elegancji, lekko dopasowany w talii,
jedno- lub dwurzędowy, z wyłogami (rys. 11n),
– żakiet w stylu koszulowym – luźny żakiet, często bez podszewki, z koszulowym
kołnierzem i mankietami (rys. 11o),
– kurtka safari – kurtka przewiązana w talii, z dużymi, naszytymi kieszeniami,
marszczeniami i epoletami (rys. 11p),
– parka – grubsza, długa kurtka z dużymi kieszeniami, kapturem, ściągana sznurkiem
w talii i na dole (rys. 11q),
– anorak – kurtka z kapturem, u dołu zakończona ściągaczem, często wkładana przez
głowę lub zapinana na zamek błyskawiczny (rys. 11r).

21
a) b) c) d) e) f)
g) h) i) j) k) l)
m) n) o) p) q) r)
Rys. 11. Fasony odzieży wierzchniej: a) bolerko, b) kamizelka, c) krótki żakiet, d) spencer, e) bluzon, f) janker,
g) długa kamizelka, h) kardigan, i) kurtka prosta, j) kurtka rozkloszowana, k) długie wdzianko, l) bosmanka,
m) żakiet damski dopasowany, n) żakiet damski - blezer, o) żakiet w stylu koszulowym, p) kurtka safari,
q) parka, r) anorak, [19, s. 86]
Płaszcz służy jako odzież wierzchnia, jest elementem ubiorów męskich, damskich
i dziecięcych. Jest on dłuższy i obszerniejszy niż kurtka. Cechy różniące poszczególne
płaszcze to: fason, długość, szerokość, krój i rodzaj wykończenia. Na rysunku poniżej
pokazano niektóre fasony płaszczy:
– płaszcz luźny – prosto skrojony lub lekko poszerzany, luźno opadający (rys. 12a),
– płaszcz rozkloszowany – wąski w ramionach, rozszerzany ku dołowi (rys. 12b),
– dyplomatka – płaszcz w stylu męskiej marynarki, wcięty w talii, z wyłogami, jedno-
lub dwurzędowy (rys. 12c),
– redingot – dopasowany w talii płaszcz damski, z wyłogami, może być prosty
lub poszerzany ku dołowi (rys. 12d),
– płaszcz raglanowy – z reguły dość szeroki, przytrzymywany jedynie paskiem,
charakterystycznymi cechami są raglanowe rękawy i kołnierz szalowy (rys. 12e),
– peleryna – jest szeroka, bez rękawów, różnej długości, dłuższe peleryny mają zwykle
otwory na ręce (rys. 12f),
– trencz – luźny płaszcz na każdą pogodę, najczęściej dwuczęściowy, z szerokimi
wyłogami, przewiązywany w talii, charakterystycznymi elementami wykończenia
są naramienniki i karczek wszyty w szwy boczne (rys. 12g),
– płaszcz w stylu sportowym – sięgający kolan płaszcz, zwykle jednorzędowy, często
z zakrytym zapięciem i widocznym stębnowaniem (rys. 12h),

22
– budrysówka – krótki płaszcz w stylu sportowym z dużymi naszytymi kieszeniami,
kapturem, zapinany na kołki (rys. 12i),
– męski płaszcz raglanowy (slipon) – luźny płaszcz męski z raglanowymi rękawami, często
z zakrytym zapięciem, charakterystycznymi elementami są: szeroki kołnierz i krótkie
wyłogi (rys. 12j),
– ulster – masywny płaszcz męski z szerokimi, opadającymi wyłogami, najczęściej
dwurzędowy (rys. 12k),
– palto – elegancki. wcięty w talii płaszcz, z wyłogami podobnymi do wyłogów marynarki,
zwykle dwurzędowy, charakterystyczne elementy to rozcięcie ułatwiające chodzenie
i kieszenie z patkami (rys. 12l).
a) b) c) d) e) f)
g) h) i) j) k) l)
Rys. 12. Fasony płaszczy damskich i męskich: a) płaszcz luźny, b) płaszcz rozkloszowany, c) dyplomatka,
d) redingot, e) płaszcz raglanowy, f) peleryna, g) trencz, h) płaszcz w stylu sportowym, i) budrysówka, j) slipon,
k) ulster, l) palto [19, s. 87]
Detale w odzieży
Detale to szczegóły fasonu, tak różnorodne, jak moda i uzależnienie od stylu w ubiorze.
Można je podzielić na:
a) detale standardowe – kołnierze, klapki, patki, kieszenie, kaptury, pagony, paski,
mankiety, rozcięcia;
b) detale ornamentalne:
− ornament płaski (zdobina niewypukła, leżąca płasko na materiale) – stębnówki,
aplikacje, hafty, wszelkie płaskie taśmy pasmanteryjne, szczypanki, wypustki,
lamówki, emblematy, łaty itp.
− ornament przestrzenny (zdobina wypukła, odstająca, dodająca odzieży „przestrzeni”)
– sfałdowania nieregularne, takie jak zmarszczenia, falbanki oraz sfałdowania
regularne, takie jak zakładki, riusze, „wody”, formy kloszowe, formy wiszące,
sterczące, plisowane, wiązadła, kokardy, żaboty, frędzle, pióra, draperie.

23
Obecnie w produkcji masowej dąży się do urozmaicenia, czego przejawem są liczne
detale, preferowanie krótkich serii. Współczesna technologia szycia odzieży umożliwia
taśmową produkcję modeli o skomplikowanym kroju.
Wielkość i kształt detali muszą być odpowiednio dobrane do kroju odzieży i jej linii,
gdyż właśnie detale nadają odzieży wyraz i cechy indywidualizmu.
Układ detali w formie odzieży nie może być przypadkowy, musi być zgodny z zasadami
kompozycyjnymi, obowiązującymi w każdym produkcie, który ma mieć walory estetyczne
i plastyczne.
1. Co to jest fason odzieży?
2. Co rozumiesz pod pojęciem krój odzieży?
3. Jaka jest różnica między fasonem konfekcyjnym, a krawieckim?
4. Jakie znasz rodzaje odzieży?
5. Co to jest spódnica?
6. Jakie znasz fasony spódnic?
7. Co to jest bluzka?
8. Jakie znasz fasony bluzek?
9. Co to są spodnie?
10. Jakie znasz fasony spodni?
11. Co to jest suknia?
12. Jakie znasz fasony sukni damskiej?
13. Co to jest odzież wierzchnia?
14. Jakie znasz rodzaje odzieży wierzchniej?
15. Jakie znasz rodzaje kamizelek?
16. Jakie znasz rodzaje żakietów?
17. Jakie znasz rodzaje kurtek?
18. Co to jest płaszcz?
19. Jakie znasz rodzaje płaszczy?
20. Co to są detale w odzieży?
21. Jakie znasz rodzaje detali w odzieży?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Nazwij odzież przedstawioną na ilustracjach.
1) zapoznać się z rodzajami i fasonami odzieży,
2) zgromadzić ilustracje z różnego rodzaju fasonami odzieży,
3) wylosować 5 ilustracji przedstawiających odzież,
4) przykleić ilustracje w zeszycie,
5) podpisać odpowiednio każdą ilustrację,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

24
− ilustracje fasonów odzieży,
− przybory do pisania,
− klej,
− zeszyt
Ćwiczenie 2
Zaprojektuj suknię damską wieczorową.
1) zapoznać się z fasonami sukni damskich,
2) ustalić, który fason będzie odpowiedni dla sukni wieczorowej,
3) zaprojektować suknię damską wieczorową,
4) dobrać kolorystykę modeli (pomalować projekt farbami),
5) przykleić obok projektu wybrane próbki materiałów,
− blok rysunkowy formatu A3,
− ołówki różnej twardości,
Ćwiczenie 3
Wykonaj katalog spódnic damskich o różnych fasonach.
1) zapoznać się z rodzajami długości i fasonami spódnic,
2) zgromadzić fotografie, ilustracje spódnic damskich,
3) zgromadzić próbki materiałów odzieżowych,
4) posegregować fotografie spódnic według fasonów (każdy fason na osobnej kartce),
5) zaprojektować własne propozycje spódnic,
6) wykonać katalog spódnic damskich,
− żurnale mody,
− kolorowe arkusze papieru,

25
Ćwiczenie 4
Zaprojektuj ubiór męski całodzienny i wykonaj go techniką kolaż.
1) zapoznać się z rodzajami i fasonami odzieży,
2) wybrać fasony odzieży męskiej całodziennej,
3) zgromadzić różne materiały przydatne do techniki kolaż,
4) zaprojektować ubiór męski całodzienny na sylwetce,
5) wykonać projekt techniką kolaż,
− schemat sylwetki męskiej,
− próbki materiałów odzieżowych,
− gazety, kartony, sznurki, taśmy, bibuła itp.
− ołówki różnej twardości, gumka,
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) nazywać rodzaje odzieży?  
2) wykonać projekt sukni wieczorowej?  
3) opracować katalog różnych fasonów spódnic?  
4) wykonać projekt ubioru męskiego?  

26
4.3. Style w ubiorze
Styl ubioru – (łac. stilus = narzędzie do pisania) – styl cech charakteryzujących ubiór
lub grupę ubiorów w danym okresie. We wzornictwie odzieży stosuje się ten termin również
do określania kierunku mody. We współczesnej modzie odzieżowej występują cztery
zasadnicze style ubioru: klasyczny, sportowy, romantyczny i awangardowy. Często styl
ubioru jest związany z nazwiskiem jego twórcy, np. styl Chanel.
Określenie „styl” występuje w opisach tendencji w modzie i sposobów korzystania z niej.
Pojawia się także przy grupach ubrań o pewnych cechach charakterystycznych, takich jak:
zestaw odzieży, kolor, fason, detale, akcesoria, materiały.
Istnieje jeszcze inne znaczenie słowa „styl”. Dotyczy ono sposobu ubierania się w odzież
i wyselekcjonowane (wybrane) dodatki, stale powtarzające się. Własny styl, to ubranie
zgodnie z osobowością i warunkami życia, oznacza wierność swoim upodobaniom
i stosowanie niewielkich zmian.
Style żurnalowe dzieli się na cztery podstawowe grupy:
− styl klasyczny,
− styl sportowy,
− styl romantyczny,
− styl awangardowy.
Są one niezwykle pojemne, gdyż każdy z nich ma swoje odmiany, w zależności od źródła
inspiracji.
Styl klasyczny
Styl klasyczny (elegancki) jest ponadczasowy, uniwersalny, zawsze obecny w modzie.
Styl ten został zapoczątkowany z chwilą zaadoptowania ubiorów męskich na potrzeby kobiet.
Charakteryzuje go prostota i geometryzacja form, elegancja i prostota kroju, minimalna liczba
niezbędnych detali i eliminacja ornamentu przestrzennego.
Rys. 13. Odzież o fasonach w stylu klasycznym [6, s. 83]
Do typowych ubiorów w tym stylu należą: płaszcz dyplomatka, suknia płaszczowa
oraz o linii princesce, żakiety, blezer pozbawiony kołnierza, żakiet angielski o linii męskiej,
marynarki, żakiety surdutowe, wydłużone spodnie typu męskiego, kamizelki, bluzki
koszulowe, spodnium.

27
Jest to odzież o charakterze całodziennym (do pracy) lub wizytowym (rys.13),
w zależności od doboru materiałów i dodatków:
− materiały z włókien naturalnych, wysokiej jakości (odmiany wełny, np. gabardyna,
szantung);
− kolory kojarzące się z elegancją, prostotą, nieostre, stonowane oraz klasyczne: biel,
czerń, granat, szarość;
− wzory na materiałach – pionowe, drobne pasy i prążki (np. tenis) lub mało widoczne
motywy w pionowym układzie pasowym (np. jodełka);
− przewaga linii pionowych w układzie detali i linii kroju;
− detale ograniczone do niezbędnych, kołnierze i kieszenie maksymalnie proste, niemal
„ukryte” w szwach.
Do odmian stylu klasycznego można zaliczyć:
− styl „męski” – żakiet angielski, kamizelka, spodnie typu męskiego, dyplomatka,
− styl „na uczennicę” – kolory: granat, biel, czerń, szarość; spódnice – proste, plisowane,
układane, bluzki koszulowe, princesce,
− styl „na kobietę interesu” – (à la bizneswoman) – kostium, suknia płaszczowa, spodnie
typu męskiego (o nieco kobiecej linii), dyplomatka,
− styl „na dandysa” – elegancki kostium, zdobiony elementami romantycznymi.
Styl sportowy
Styl sportowy tworzą ubiory wygodne, o swobodnej linii, funkcjonalne. Odzież
do uprawiania sportu jest tylko niewielką częścią tego stylu. Większość ubiorów tego typu
nadaje się do noszenia na co dzień (całodzienne, relaksowe, wypoczynkowe), (rys.14).
Do typowych ubiorów w stylu sportowym zalicza się: płaszcze typu wojskowego – trencz,
szynel, sukienkę szmizjerkę, kurtki – kanadyjkę, parkę, budrysówkę, różnego rodzaju spodnie
– narciarki, bryczesy, rybaczki, legginsy, dżinsy itp., żakiet kardigan i typu męskiego z dużą
ilością detali.
Rys. 14. Odzież o fasonach w stylu sportowym [6, s. 84]
Charakterystyczne cechy odzieży sportowej to:
− zgeometryzowane, zdecydowanie kanciaste linie kroju i detali;
− detale typowo funkcjonalne i występujące w dużych ilościach: kieszenie, pagony,
kaptury, wzmocnione szwy (stębnówki), karczki, mankiety, kołnierze, stójki, emblematy
jako elementy dekoracyjne;
− układ detali opierający się na równowadze linii pionowych i poziomych w opracowaniu
fasonu;

28
− stosowane materiały to tkaniny i dzianiny z włókien naturalnych oraz materiały
elastyczne pozwalające na zachowanie termoregulacji ciała, np. nabłyszczane,
impregnowane;
− kolorystyka materiałów różnorodna, z przewagą barw czystych, żywych lub zgaszonych;
− dopuszczalne wzory na materiałach to duże i średnie kraty, wzory militarne; przeważają
materiały jednobarwne;
Do odmian stylu sportowego zalicza się:
a) style opierające się na elementach zaczerpniętych z różnych dyscyplin sportu:
− styl relaksowy – elementy narciarstwa, kolarstwa, gimnastyki (legginsy, podkoszulki,
bluzy, dżinsy),
− styl tenisowy – biel, podkoszulki, kurtki, spódnice – trapez, czapeczka, zapięcia polo,
− styl motocyklowy – materiały skórzane, skóropodobne, różnorodność zapięć, zamki
błyskawiczne, napy, ćwieki,
− styl jeździecki – „wycięty żakiet” w kontrastowych barwach, spodnie bryczesy,
czapka „dżokejka”,
− styl safari – bluzy, koszule, szorty, jak w ubiorach na polowania afrykańskie, kolory
piaskowe, zieleń khaki,
− styl marynarski – granat, biel, szerokie spodnie, duże kołnierze, emblematy;
b) style opierające się na elementach zaczerpniętych z wojska lub innych zawodów,
w których obowiązuje mundur:
− styl wojskowy, militarny – szynel, „panterka”, „pilotka” itp., barwy – khaki
lub ochronne, metalowe guziki,
− styl kolejarski – szynel, żakiet, czerń, metalowe guziki.
Styl romantyczny
Styl romantyczny to styl fantazyjny, kobiecy, nostalgiczny, wyrażający tęsknotę i podziw
dla obcych kultur oraz czasów minionych. W liniach i formach charakteryzuje go miękkość
i płynność. Do ubiorów w tym stylu zalicza się: płaszcze o zamaszystych, wirujących dołach
(redingot, swinger), otulający kokon, żakiety francuskie o miękkich detalach i cięciach,
fantazyjne ornamentalne bluzki, spódnice i spodnie (rys.15).
Rys. 15. Odzież o fasonach w stylu romantycznym [6, s. 85]

29
W stylu romantycznym występuje różnorodność rodzajów materiału, kolorystyki, detali
i układów liniowych:
− materiały: delikatne, cienkie organdyny, tiule, szyfony, jedwabie, fakturowe, ażurowe
koronki, gipiury, gniecione krepony, lekkie wiskozy, surowe lny, samodziały, puszyste
aksamity, wełniane mohairy itp.;
− kolory, w zależności od odmian stylowych, to delikatne pastele, bogate barwy tęczowe,
subtelne złamane, oryginalne zgaszone, złoto, srebro, naturalne barwy ekologii, mocne,
nasycone barwy egzotyki itp.;
− wszelkie możliwe detale, jak urozmaicone kołnierze, mankiety, kieszenie, zapięcia,
ale przede wszystkim ornamenty płaski i przestrzenny;
− układy liniowe są miękkie, falujące, różnorodne.
Styl romantyczny występuje w wielu odmianach:
a) style orientalne (wschodnie) sięgające po inspiracje (rekwizyty, stroje ludowe) azjatyckie,
z dalekiego i bliskiego wschodu:
− styl chiński – kimono, formy szlafrokowe, mundurowe, uniform ze stójką, motyw
smoka, czerwień, złoto, hafty,
− styl indyjski – narodowe sari, sarong – szaty, orientalne wzory w układzie pasowym,
nasycone barwy złamane,
− styl arabski (turban) – suknia worek (galabijja), barwy pustyni,
− styl japoński (strój gejszy) – japońskie kimono, klapki – japonki, fryzura ze szpilkami,
− styl tybetański – motane szaty w kolorach filozoficznych, jak czerń, szarość, brąz
fiolet,
− inne style wschodnich kultur, zależnie od „odkryć” mody – koreański, wietnamski,
mongolski, mandżurski itp;
b) style egzotyczne, sięgające po rekwizyty i ubiory narodowe ludności wysp Pacyfiku
(Polinezja, Malezja), Ameryki Płn, Płd i Środkowej, Afryki, Australii:
− styl afrykański – barwy spalonej ziemi, wzory „prymitywne” graficznie, ubiory
wiązane, motane, biżuteria z kości, kamieni, rzemyków oraz inspiracje sztuką
i ubiorem faraonów,
− styl meksykański – ostre kontrasty barwne, kapelusze sombrero, panama, poncho,
bluzka „oberżystka”,
− styl hawajski – barwne motywy kwiatowe, batiki, ubiory wiązane,
− styl indiański – wiązane ubiory Indian różnych szczepów, skóra, barwne
geometryczne motywy, frędzle, paciorki,
− styl country – ubiory łączące styl kowbojski z ludowymi strojami westernowymi –
spódnico-spodnie, bluzki pradziadka (z marszczonym karczkiem), ubiory dżinsowe,
buty „kowbojki”;
c) style retro, sięgające do przeszłości w modzie:
− lata dwudzieste – linia ubiorów prosta, różnorodność wąskich spódnic
i wypracowanych w detalach żakietów,
− lata trzydzieste – linia ubiorów miękka, esowata, styl „chłopczycy”, asymetria
w detalach, oryginalne, duże detale,
− lata czterdzieste – sylwetka zgeometryzowana, linia X, kloszowe spódnice, męskie
marynarki,
− lata pięćdziesiąte – nowe spojrzenie (new look) Diora; spódnice typu parasol, obuwie
– szpilki, małe dopasowane ”góry”,
− lata sześćdziesiąte – minimalistyczne sukienki, spódnice, linia prosta i trapezu, op-art.
i pop-art. w ubiorze,

30
− lata siedemdziesiąte – moda hipisowska na „dzieci-kwiaty” – motywy kwiatowe
i orientalne, abstrakcyjne, powrót do natury, dżinsy, linia dzwonkowata (spodnie
dzwony), kloszowe rękawy, „bananowe spódnice”;
d) style etniczne – narodowe cechy ubiorów bliższych kultur europejskich:
− styl cygański – barwne, zamaszyste spódnice, chusty, bluzki w kwiaty, złota biżuteria,
− styl hiszpański – opierający się na strojach do flamenco – wąskie w biodrach,
falbaniaste dołem spódnice, obcisłe bluzki, strój torreadora, obuwie – kryte palce
i pięty, paski – tzw. „hiszpanki”, ostre kontrasty barwne,
− styl rustykalny – bawełna, len, płótno, bluzka tunika à la ukraińska „rubaszka”, hafty,
buty „walonki”, tkana pasmanteria, czapka „papacha”,
− styl skandynawski – dzianina o ciekawych motywach wzorów, z przewagą bieli
i kolorów niebieskich,
− styl ludowy (wiejski) – odnoszący się do rodzimej kultury, sięgający po motywy
ludowe ubiorów różnych regionów Polski: łowickie pasiaki, krakowskie serdaki,
zakopiańskie parzenice, żywieckie koronki itp.;
e) inne style:
− „na gwiazdę filmową” czy bohaterkę literacką – utrwaliły się poprzez specyficzny
wygląd bohaterek filmowych i literackich, funkcjonują w „zbiorowej wyobraźni”
kultury popularnej; są to style sławnych kobiet: aktorek – Marleny Dietrich, Grety
Garbo, Merylin Monroe, Brygitte Bardo, Evity Peron – żony prezydenta Argentyny
(lata pięćdziesiąte), Jacqueline Kennedy – żony prezydenta USA (lata sześćdziesiąte,
styl „na Lolitę” – bohaterkę powieści Nabokova (kobieta – dziecko)
Styl awangardowy
Styl awangardowy to styl wyprzedzający, wybiegający w przyszłość, przeznaczony
dla ludzi odważnych, lubiących ubiorem zadziwiać, szokować, wywoływać określone
wrażenia. Jest to ulubiony styl ludzi estrady, pop-kultury, idoli świata muzyki, sztuki, kina
itp., a także młodzieży negującej zastane formy ubiorów, bawiącej się modą i przebierankami.
Wielcy krawcy chętnie projektują modele awangardowe, sięgając po najdziwniejsze
materiały, często odpadowe, bezużyteczne np. papier, folie, metal, kapsle, karty kredytowe.
Tworzą kreacje obliczone na efekt, często jednorazowe. To modelowanie w alternatywnych
materiałach jest związane z najnowszym i już zaistniałym trendem w sztuce nowoczesnej.
Awangardowe są także ubiory, które można nosić na co dzień, inne od dotychczasowych
wzorów, wydawałoby się przeczące zasadom dobrego gustu, tonu. Szokujące były
zestawienia luźnych, dzianych swetrów z wełny z lekkimi, letnimi spódnicami, które stały
się już codziennością. Wbrew wyobrażeniom o schludności i „wyprasowaniu”
wyprodukowano materiały „gniecione”, które przyjęły się w modzie. Popularne zjawisko
końca lat dziewięćdziesiątych moda-bieda, czyli styl rzeczy zużytych, poszarpanych,
połatanych; pierwotnie szokujące, obecnie zaakceptowane jest w modzie młodzieżowej.
Styl awangardowy to udziwnione, oparte na silnych kontrastach barw i form, deformacji
i asymetrii rodzaje ubiorów, fasonów, detali i układów liniowych (rys.16).

31
Rys. 16. Odzież o fasonach w stylu awangardowym [6, s. 87]
Projektowanie w danym stylu nie oznacza dosłownego kopiowania form odzieży,
lecz sięganie po typowe elementy, w celu przetworzenia na potrzeby mody współczesnej.
Może to być wzornictwo, kolorystyka materiałów, krój, detale noszące cechy nowoczesności,
funkcjonalne i estetyczne.
1. Co rozumiesz pod pojęciem styl w ubiorze?
2. Jakie znasz style w ubiorze współczesnym?
3. Czym charakteryzuje się styl klasyczny?
4. Jakie rozróżniamy odmiany stylu klasycznego?
5. Czym charakteryzuje się styl sportowy?
6. Jakie rozróżniamy odmiany stylu sportowego?
7. Czym charakteryzuje się styl romantyczny?
8. Jakie znasz odmiany stylu romantycznego?
9. Jakie znasz style orientalne?
10. Czym charakteryzuje się styl chiński?
11. Jakie znasz style egzotyczne?
12. Czym charakteryzuje się styl meksykański?
13. Jakie cechy charakterystyczne ma styl indiański?
14. Jakie znasz style retro?
15. Jakie znasz style etniczne?
16. Czym charakteryzuje się styl cygański?
17. Jakie cechy charakterystyczne ma styl ludowy?
18. Czym charakteryzuje się styl awangardowy?

32
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie fotografii, ilustracji ustal w jakim stylu jest wykonany ubiór.
1) scharakteryzować style w ubiorze współczesnym,
2) zgromadzić fotografie ubiorów w różnych stylach,
3) ustalić na podstawie fotografii styl ubioru (4 fotografie – każda w innym stylu),
4) wkleić zdjęcia do zeszytu przedmiotowego,
5) podpisać każdą fotografię rozpoznanym stylem,
6) krótko scharakteryzować style przedstawione na fotografiach,
− żurnale mody,
− zeszyt,
− klej, nożyce,
Ćwiczenie 2
Scharakteryzuj styl romantyczny.
1) zapoznać się z cechami charakterystycznymi stylu romantycznego,
2) utworzyć tabelę,
3) wpisać do tabeli cechy charakterystyczne stylu,
4) na podstawie sporządzonej tabeli zaprojektować ubiór w stylu romantycznym,
Układy
liniowe
Rodzaje ubiorów Detale Kolorystyka
Źródła inspiracji –
odmiany stylowe

33
− gumka,
− zeszyt,
Ćwiczenie 3
Zaprojektuj ubiór na bal maskowy w stylu chińskim dowolną techniką.
1) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi stylów w ubiorze współczesnym,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zaprojektować ubiór na bal maskowy w stylu chińskim (ubiór i maska),
4) wybrać technikę wykonania rysunku,
5) wykonać maskę w naturalnej wielkości,
− przybory rysunkowe i malarskie,
− próbki kolorowych tkanin i elementów zdobniczych,
− nożyczki, klej,
− flamastry,
Ćwiczenie 4
Zaprojektuj ubiór w stylu awangardowym. Do ćwiczenia użyj dowolnych materiałów.
1) zapoznać się z cechami charakterystycznymi stylu awangardowego,
2) zaprojektować ubiór awangardowy,
3) wybrać materiały do wykonania ćwiczenia (liczy się inwencja twórcza),
4) wykonać ćwiczenie,
− dowolne materiały,

34
− klej, nożyce,
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) omówić cechy charakterystyczne stylu klasycznego?  
2) scharakteryzować styl sportowy?  
3) scharakteryzować styl romantyczny?  
4) omówić cechy charakterystyczne stylu awangardowego?  
5) rozpoznać styl klasyczny na fotografii?  
6) rozpoznać styl sportowy na fotografii?  
7) rozpoznać styl romantyczny na fotografii?  
8) rozpoznać styl awangardowy na fotografii?  
9) zaprojektować ubiór w stylu sportowym?  
10) zaprojektować ubiór w stylu klasycznym?  
11) zaprojektować ubiór w stylu chińskim?  
12) zaprojektować ubiór w stylu egzotycznym?  

35
4.4. Typy figur. Dobieranie odzieży do typów figur
Typy figur
Przyjmuje się następujące typy figur: figura klasyczna, normalna, normalna
z odchyleniami. Na podstawie badań antropometrycznych ustalono, że mało jest ludzi
o figurze klasycznej, tj. takiej, w której wszystkie wymiary są proporcjonalne do wzrostu.
Według współczesnych kanonów urody wysokość całej sylwetki równa się ośmiu
wysokościom głowy, z czego cztery przypadają na tułów wraz z głową, cztery na nogi.
Obwód biustu równa się obwodowi bioder, talia zaś ma 20÷24cm mniej. Jeżeli więc, obwód
biustu sylwetki damskiej wynosi 88, to biodra powinny mieć tyle samo, a talia około 68cm.
Najczęściej spotyka się figury normalne, przeciętnie proporcjonalne. Taka figura
ma wszystkie długości proporcjonalne do wzrostu, natomiast miary obwodów i szerokości –
proporcjonalne do obwodu klatki piersiowej.
Na podstawie badań antropometrycznych określono cztery typy figur normalnych
i oznaczono literami A – szczupła, B – normalna, C – tęga i D – otyła. Przy typowaniu kobiet
bierze się pod uwagę stosunek obwodu bioder do obwodu klatki piersiowej, natomiast przy
typowaniu mężczyzn stosunek obwodu pasa do obwodu klatki piersiowej.
Figury o budowie odbiegającej od normalnej mają następujące odchylenia: za wysoki
lub za niski wzrost, otyłość, zbytnią chudość.
Poza tym bywają wady fragmentaryczne, jak:
− wysoki i duży biust,
− za szerokie i za wąskie biodra,
− za szerokie lub za wąskie barki,
− zbyt spadziste lub zbyt wysokie ramiona,
− za szeroka lub za wąska talia,
− za długi lub za krótki stan,
− niski i płaski stan,
− wypukłe, za szerokie lub za wąskie plecy,
− odstające łopatki,
− wydatne pośladki przy zbyt wciętej talii,
− za wysoki, wypukły brzuch,
− różne wady nóg,
− za chuda i za długa szyja,
− za gruba i za krótka szyja.
Postawa ciała
Na wygląd figury poza budową, wpływa również postawa. Wady postawy odnoszą się
przede wszystkim do zmian w ukształtowaniu kręgosłupa. Rozróżniamy trzy zasadnicze
postawy:
– normalna,
– pochyła,
– sprężysta.
Rodzaj postawy określa się odchyleniami ciała od pionu na wysokości szyi, łopatek i talii.
Niewłaściwa postawa powoduje nieprawidłowości w budowie.

36
Rys. 17. Typy figur w zależności od postawy: a) normalna, b) pochyła, c) sprężysta [5, s. 310]
Figura normalna (rys.17a) charakteryzuje się właściwą postawą i wymiarami, jej odchylenie
pionu na wysokości talii wynosi 1cm, a na wysokości szyi 2cm.
Figura pochyła (rys.17b) charakteryzuje się zgarbionymi plecami, płaską klatką piersiową,
płaskimi pośladkami, nieco wystającym brzuchem. Odchylenie od pionu na linii talii wynosi
2–3 cm, na linii szyi 3–4 cm.
Figura sprężysta (rys.17c) charakteryzuje się wypukłą klatką piersiową i pośladkami, płaskimi
plecami, nadmiernym „wcięciem” w talii. Odchylenia na linii talii wynoszą 6–7cm, na linii
szyi 1–1,5cm.
Dobieranie odzieży do typów figur
Rzadko spotykana figura klasyczna dobrze wygląda w ubiorach o najróżniejszych
fasonach, podobnie jak figura normalna, którą za pomocą określonych środków
(np. podwyższone obcasy) można doprowadzić do takiej postaci, by sprawiała wrażenie
klasycznej.
Wśród tych typów figur, poprawnie zbudowanych można wyróżnić trzy, różniące
się kształtem i linią:
a) linia prosta,
b) linia zaokrąglona,
c) linia miękko-prosta.
Linia ciała jest cechą wrodzoną, niezależną od przyrostu masy. Aby określić własną linię
należy przyjrzeć się konturom cienia rzucanego na ścianę (bez ubioru, np. w stroju
kąpielowym). Z każdą z nich harmonizują inne fasony i kształty detali, rodzaje materiałów
i dodatki.
Linia ciała prosta (o kształtach zgeometryzowanych, rys. 18) to taka, w której
przeważają linie proste i kształty geometryczne: prostokąt, trójkąt, koło. Ręce i nogi są długie,
ramiona proste, wąskie i płaskie biodra, niewielki biust, niezbyt mocno zaznaczona talia.
Twarze są zgeometryzowane, o prostych łukach brwiowych i prostej linii warg.
Projektując odzież dla tego typu figury normalnej, należy pamiętać o tym, że:
− kształty powinny być zgeometryzowane,
− najodpowiedniejsze są ubiory w stylu klasycznym (wyraźnie zaznaczone kanty
i kontrastowe lamówki) i sportowym (wskazane wyraźne stebnowania),

37
− ze stylu romantycznego można wybierać tylko sfałdowania regularne, o ostrych brzegach
i pionowych rytmach, np. ostro zaprasowane zakładki, plisowania, czy sztywno sterczące
riusze,
Rys. 18. Fason i linie ubioru odpowiadające prostym liniom ciała [6, s. 104]
− właściwe linie ubioru to prostokąt, kwadrat, trapez, koło, np. płaszcze – dyplomatka,
trencz, żakiety – w typie męskiej marynarki, blezery, żakiety pudełkowe, Chanel, spodnie
– typu męskiego, szorty oraz kamizelki i bluzki sportowe,
− detale w tych fasonach to proste, podłużne linie kroju (w stylu klasycznym)
oraz zrównoważone pionowe i poziome (w stylu sportowym),
− odpowiednie kształty kieszeni i kołnierzy to zakończone ostro prostokąty, kwadraty
i trójkąty,
− z odzieżą tak opracowaną w kroju i detalach (stylu) harmonizują materiały dość sztywne,
pozwalające zachować proste, czyste linie,
− najodpowiedniejsze wzory na materiałach to kraty, pasy, prążki (tenis), jodełki, diagonale,
wzory geometryczne,
− odpowiednie dodatki to torebki o kształtach geometrycznych – dyplomatki, kopertówki,
konduktorki itp. oraz podobna w kształcie biżuteria.
Linia ciała zaokrąglona (kształty miękkie, łukowate, rys.19), to taka w której występują
miękkie ramiona, wyraźnie zaznaczone i zróżnicowane talia i biodra, ponadto kształtne,
łukowate linie rąk i nóg, twarze owalne, zaokrąglone, eliptyczne łuki brwi, miękka linia warg.
W projektowaniu odzieży dla tej linii ciała należy stosować:
a) linie blisko ciała, silnie lub lekko dopasowane (lina redingot, syrena, łodyga) oraz linie
swobodne, ruchome, np. empire i trapez,
b) najbardziej odpowiedni styl ubiorów to styl romantyczny, choć dopuszczalna jest miękka
linia klasyczna i sportowa,
c) właściwe rodzaje ubiorów to:
− płaszcz – redingot, empire, wirujący swinger, otulający kokon czy miękki płaszcz
szlafrokowy,
− żakiety – francuski, dopasowany spencer, miękko skrojony chanel,

38
Rys. 19. Fason i linie ubioru odpowiadające zaokrąglonej linii ciała [6, s. 104]
− spódnice ornamentalne – pejzanki (chłopki), solejki, kloszowe, baleriny falbaniaste
z godetami,
− wszelkie fantazyjne sukienki i bluzki z ornamentem przestrzennym,
− spodnie powinny mieć linię miękką, fałdzistą typu szarawary, szorty, pumpki,
bryczesy (sportowe), ale również: rybaczki, korsarki, legginsy i narciarki, które
podkreślą figurę,
d) detale – kieszenie, kołnierze, klapki, karczki powinny mieć kształty miękkie, wykończone
okrągło, łukowato,
e) z odzieżą o miękkich fasonach i detalach harmonizują materiały miękkie, dobrze
układające się na figurze,
f) desenie różnorodne: ilustracyjne, kwiatowe, esy-floresy, a także „kurza stopka”, „pepitka”
i bardzo drobne kratki (vichy), kropki, „ciapki”, groszki, wzory orientalne i egzotyczne
itp.
Linia ciała miękko-prosta (sylwetka pośrednia, rys. 20) to taka, w której występuje
równowaga kształtów geometrycznych i zaokrąglonych. Są to figury, których linie ciała
kontrastują z liniami twarzy lub występują jednocześnie – długie linie kształtnych rak i nóg,
proste ramiona, wyraźnie zaznaczone talia i biodra. Tego typu linia ciała daje więcej
możliwości wyboru i pozwala stosować mieszanie stylów.
W projektowaniu należy stosować:
− linię odzieży lekko dopasowaną, płynną, np. redingot oraz zmiękczone odmiany
prostokąta (łodygę, tubę), obszerny trapez i empire,
− rodzaje ubiorów takie jak w figurach o prostych liniach ciała i o liniach miękkich
(czyli duża różnorodność),
− detale zgeometryzowane w kształtach powinny mieć miękkie zakończenia,
− dobrym rozwiązaniem są spódnice o niezaprasowanych fałdach oraz dopasowane
za pomocą zakładek,
− odpowiednie materiały – miękkie, fakturowe, dobrze układające się,
− wśród wzorów właściwe są wszelkie motywy w układzie z bordiurą, pasowym,
z wkomponowanymi motywami o kształtach miękkich (np. tureckie, indyjskie)
oraz „zmiękczone” kratki („kurza stopka”), kostki, paski także wzory zwierzęce,
− kształty torebek i biżuterii zgeometryzowane i o „zmiękczonych” kantach, narożnikach.

39
Rys. 20. Fason i linie ubioru odpowiadające miękko-prostej linii ciała [6, s. 105]
W projektowaniu odzieży należy kierować się liniami ciała figur normalnych i klasycznych
oraz zachować konsekwencje w doborze odpowiednich środków plastycznych według
schematu:
lina ciała – styl – układy liniowe – detale – całokształt elementów mody.
Niezbędna jest również świadomość cech, różniących odzież na różne okazje. Te same
rodzaje ubiorów: płaszcze, suknie, kurtki, spódnice, spodnie, kamizelki, bluzy, bluzki itp.
różnią się stylem i opracowaniem detali.
1. Jakie znasz typy figur?
2. Czym charakteryzuje się figura normalna?
3. Jakie znasz typy figury normalnej?
4. Jakie wymiary są brane pod uwagę przy typowaniu kobiet?
5. Jakie wymiary są brane pod uwagę przy typowaniu mężczyzn?
6. Jakie odchylenia mają figury odbiegające od normalnej?
7. Jakie znasz wady fragmentaryczne?
8. Jakie znasz postawy ciała?
9. Czym charakteryzuje się postawa normalna?
10. Czym charakteryzuje się postawa pochyła?
11. Czym charakteryzuje się postawa sprężysta?
12. Czym charakteryzuje się linia ciała prosta?
13. Czym charakteryzuje się linia ciała zaokrąglona?
14. Czym charakteryzuje się linia ciała miękko-prosta?
15. Określ, czym powinniśmy się kierować w projektowaniu odzieży?

40
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie ilustracji scharakteryzuj rodzaje figur ludzkich w zależności od budowy.
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się typami figur ludzkich,
3) wylosować jedną ilustrację sylwetki ludzkiej (spośród zestawu ilustracji przygotowanych
przez nauczyciela),
4) określić typ figury w zależności od jej budowy ciała,
5) scharakteryzować typ figury,
6) przykleić ilustrację do zeszytu,
7) opisać cechy charakterystyczne wylosowanej sylwetki (typu figury w zależności
od budowy),
8) przedstawić swoją pracę.
− zeszyt przedmiotowy,
− zestaw ilustracji z typami figur ludzkich,
− klej,
− nożyczki,
− przybory do pisania,
Ćwiczenie 2
Dobierz całodzienny ubiór damski do sylwetki normalnej o prostej linii ciała.
1) zapoznać się z typami figury ludzkiej,
2) scharakteryzować sylwetkę normalną,
3) naszkicować sylwetkę kobiety,
4) dobrać ubiór damski całodzienny dla sylwetki normalnej o prostej linii ciała (styl ubioru,
odpowiednie detale, materiały odzieżowe),
5) zaproponować zestaw kolorystyczny ubioru,
− przybory rysunkowe,
− schemat sylwetki kobiety,

41
Ćwiczenie 3
Dobierz dodatki do ubioru damskiego (sylwetka normalna o linii ciała miękko-prostej).
2) przeanalizować typ sylwetki i ubiór przedstawiony na fotografii przydzielonej przez
nauczyciela,
3) określić styl ubioru, kolorystkę, zastosowane materiały,
4) przykleić fotografię na arkuszu papieru,
5) zaproponować dodatki do ubioru na fotografii – biżuteria, torebki, obuwie, apaszki itp.
(możesz wykorzystać zdjęcia dodatków lub narysować własne propozycje),
− nożyczki,
− klej,
− ilustracje ubiorów damskich (sylwetka normalna o linii ciała miękko-prostej),
− katalogi fotografii dodatków do ubiorów,
− żurnale mody,
Ćwiczenie 4
Zaprojektuj ubiory damskie całodzienne dla sylwetki normalnej o różnych liniach ciała.
2) naszkicować na arkuszu papieru trzy sylwetki kobiece,
3) zaprojektować na każdej sylwetce ubiór damski całodzienny w zależności od rodzaju linii
ciała (linia ciała: prosta, zaokrąglona, miękko-prosta),
4) dobrać odpowiednią kolorystykę do ubiorów,
5) wykazać różnicę między projektami ubiorów w zależności od rodzaju linii ciała,
− schemat sylwetki kobiety,

42
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) scharakteryzować sylwetkę normalną?  
2) scharakteryzować postawę ciała normalną?  
3) scharakteryzować postawę ciała sprężystą?  
4) scharakteryzować postawę ciała pochyłą?  
5) dobrać odzież do figury normalnej o prostej linii ciała?  
6) dobrać odzież do figury normalnej o zaokrąglonej linii ciała?  
7) dobrać odzież do figury normalnej o miękko-prostej linii ciała?  
8) dobrać materiały do ubioru dla figury normalnej w zależności od jej
linii ciała?  
9) dobrać dodatki do ubioru dla figury normalnej w zależności od jej linii
ciała?  

43
4.5. Sposoby tuszowania wad figury
Sylwetkę klasycznie zbudowaną nie trudno jest wystylizować według wymagań
obowiązującej mody. Każdy model odzieży, nawet najbardziej odbiegający od naszych
przyzwyczajeń wzrokowych, a nawet szokujący nowością pomysłu, dobrze prezentuje
się przy idealnych proporcjach ciała.
Przy figurze o prawidłowej postawie i normalnych proporcjach osiągamy wrażenie
modnej sylwetki tymi samymi środkami co sztuki plastyczne: formą, kolorem, materiałem.
Odpowiednie zestawienie kroju z kolorem i wzorem tkaniny daje wrażenie sylwetki
żurnalowej. W kształtowaniu ubioru w pożądanym kierunku opieramy się na złudzeniach
optycznych.
Plastyczne projektowanie odzieży (ubiorów) dla figur z wadami jest ściśle związane
z konstrukcyjnymi rozwiązaniami krawieckimi, których podstawą są elementy kształtujące
formę odzieży oraz umiejętne wykorzystanie złudzeń optycznych. Zapoznanie
się ze złudzeniami optycznymi, jakimi ulega nasze oko, pozwoli pozornie zmienić złe
proporcje figury i wystylizować ją na modną sylwetkę żurnalową.
Podstawowe zasady tuszowania wad figury:
− zachowanie właściwych proporcji w stosunku do sylwetki co ujawnia się w relacji
wielkości i ilości detali do płaszczyzny odzieży, a także w relacji między górną (do talii)
i dolną (od talii) partią sylwetki;
− eksponowanie najładniejszych partii figury,
− odwracanie uwagi od partii mało atrakcyjnych.
Tuszowanie wad figur polega na umiejętnym wykorzystaniu cech materiału odzieżowego
i odpowiednim doborze fasonu. Do środków plastycznych, wynikających z cech
charakterystycznych materiału odzieżowego, zaliczamy:
a) kolorystykę:
− kolory jasne i ciepłe wyraźnie pozornie powiększają sylwetkę (rys. 21a), kolory
ciemne i zimne zaś zmniejszają (rys. 21b),
a) b) c)
Rys. 21. Działanie barw na wrażenie sylwetki: a) powiększające, b) zmniejszające, c) działanie czerni [6, s. 109]
− specyficzne działanie koloru czarnego, który silnie obrysowuje sylwetkę, podkreślając
jej kontur; należy stosować go ostrożnie w projektach wyszczuplających (rys.21c),
− kolory gorące (odcienie pomarańczowe i czerwone) mają działanie „promieniujące,
są silnie poszerzające i powiększające.

44
b) wzory na tkaninach:
− wzory o motywach dużych (rys. 22h) wykazują działanie powiększające, motywy
małe działają z pewnego oddalenia, jak jednolita płaszczyzna, są neutralne nie
powiększają i nie zmniejszają (rys. 22a,b,g),
− kombinacja wzorów dużych, w żywych i kontrastowych kolorach, jest pozornie
powiększająca, natomiast wzory małe, niekontrastowe, monochromatyczne i ciemne
działają zmniejszająco lub są neutralne, nie oddziałują w żaden sposób, gdy pozostają
w walorach średnich,
− wzory w układzie pionowym (rys. 22c) – paski, prążki – powodują efekt zwężenia
i wydłużenia, zwłaszcza, gdy są drobne, niekontrastowe, natomiast w układzie
poziomym są pozornie poszerzające i skracające (rys. 22d),
− pasy i układy pasowe, skierowane ukośnie, wywołują efekt obniżenia, gdy „opadają”
w dół lub podwyższenia, gdy są skierowane do góry (rys. 22e,f),
− układy pasowe skierowane w jedną stronę powodują efekt jednostronnego
podwyższenia lub obniżenia;
Rys. 22. Wpływ wzoru na wrażenie sylwetki [5, s. 317]
c) właściwości plastyczne:
− materiały odzieżowe, miękko układające się w fałdy dają efekt „spływania
po figurze”, zwężenia,
− materiały mięsiste, odstające, twarde, sterczące dają efekty poszerzania;
d) faktura:
− materiały grube, fakturowe poszerzają, dodają „masy”,
− materiały gładkie dają efekt odwrotny.
Do środków plastycznych, wynikających z doboru fasonu, zalicza się:
a) linie mody:
− wyszczuplające i wydłużające – redingot, Y,
− poszerzające i skracające sylwetkę – X, empire, trapez, linia A;
b) style w ubiorze i typowe układy liniowe:
− styl romantyczny o różnorodnych kierunkach i miękkości linii, dodający figurze
przestrzeni,
− styl klasyczny o formach „bliskich” figurze i przewadze pionowych układów
liniowych, minimalizujący przestrzeń wokół figury,
− styl sportowy o równowadze kierunków poziomych i pionowych, który dzieli
sylwetkę skracając ją i zwężając w modelach konstrukcyjnych odzieży; w wypadku

45
zastosowania tych układów liniowych w detalach „dodających” przestrzeni, styl
sportowy skraca i poszerza figurę,
− styl awangardowy ze względu na różnorodne i różnokierunkowe układy linii oparte
na asymetrii i deformacji, podkreśla wszelkie dysproporcje figury;
c) detale standardowe:
− zastosowane w małej skali: małe kieszenie, kołnierze, wąskie stębnówki, lamówki,
które harmonizują z sylwetką o małej płaszczyźnie,
− detale duże dobrze wyglądają na dużych płaszczyznach;
d) długości górnej i dolnej partii ubioru:
− górne części ubioru: bluzki, tuniki, żakiety, które skracają figurę, gdy są krótkie,
− górne części ubioru wydłużają figurę, gdy są długie, sięgają za biodra;
e) długość całości ubioru:
− ubiory długie wydłużają figurę, ubiory krótkie zaś ją pozornie skracają,
− spódnica o kształcie „rybiego ogona” powoduje wydłużenie figury, podobnie
jak wszelkie formy wyciągnięte (ogony),
− wysoko wycięty kostium kąpielowy bardzo wydłuża linię nóg,
− zastosowanie stojącego kołnierza „podnosi” figurę do góry, a kołnierz opuszczony
wywołuje efekt skrócenia;
f) ubiory dwuczęściowe, jednoczęściowe:
− stosowanie ubiorów dwuczęściowych o takich samych walorach wywołuje wrażenie
wydłużenia figury,
− stosowanie ubiorów dwuczęściowych o różnych walorach powoduje wrażenie
skrócenia figury.
Poza materiałem odzieżowym i fasonem, o wyglądzie figury decydują:
a) obuwie:
− ciężkie, masywne harmonizuje z figurami wysokimi, tęgimi,
− lekkie i średnie harmonizuje z figurami szczupłymi i średniej budowy,
− podwyższone obcasy nadają się dla figur niskich,
− płaskie obcasy dla figur wysokich;
b) torebki:
− małe dla figur niższych,
− duże dla figur wysokich;
c) nakrycia głowy:
− czapki, kapelusze, berety itp. o formach małych, brzegach i rondach opuszczonych
są odpowiednie dla figur za wysokich, a podwyższone – dla figur niskich,
− twarz „duża” wydaje się mniejsza w dużych nakryciach głowy, np. w kapeluszu
z dużym rondem, twarz „mała” zaś sprawia wrażenie większej w małym,
przylegającym nakryciu głowy;
d) biżuteria powinna być dostosowana do rodzaju figury i harmonizować w formach
ze stylem w ubiorze.
Dobieranie odzieży dla figur nietypowych
Każda figura jest przestrzenią, którą należy zapełnić elementami ubioru. W projekcie jest
to określona płaszczyzna, w której ramach należy zakomponować fason, czyli układ kroju
i detali.
Figura za tęga i za niska sprawia wrażenie kwadratowej. Należy ja optycznie wydłużyć
i wyszczuplić (rys. 23). Dlatego też dobierając ubiory do tej sylwetki należy pamiętać,
aby linie ubioru nie były zbyt obszerne i luźne, ani zbyt obcisłe. Odzież powinna
się swobodnie przesuwać na figurze. W kompozycji fasonu dobrze jest stosować linie

46
pionowe. Detale zastosowane w układzie pionowym to cięcia i plisy, fałdy na spódnicy, rzędy
guzików, itp.
Rys. 23. Propozycje ubiorów dla figury za tęgiej i za niskiej [6, s. 111]
Z zastosowanych detali i układów liniowych wynika, że:
− najbardziej odpowiedni dla tego typu figury jest styl klasyczny,
− dla figury tej odpowiednie są również elementy romantyczne w postaci drobnych detali
ornamentalnych, zdobiących bluzki czy suknie letnie, takie jak „riusze”, drobne falbanki,
wypustki, ponadto „letnie wzory na materiałach, zawsze drobne, monochromatyczne,
albo delikatne prążki w układzie pionowym,
− jako wzór na tkaninę odpowiedni jest również tenis na kostiumy i jodełka na płaszcze,
− z rodzajów ubiorów najwłaściwsze są: kostiumy, dłuższe blezerowe żakiety bez
kołnierzy, suknia płaszczowa, płaszcz dyplomatka, suknie letnie w kliny rozszerzające
się do dołu,
− odpowiednie kolory, to odcienie stonowane – złamane, zgaszone, a z jasnych – lekko
„przyprószone” szarością,
− z figurą tą harmonizują fryzury podwyższone, gładko przylegające na skroniach,
oraz okrycia głowy o podobnej formie,
− z dodatków najodpowiedniejsze są: klasyczne obuwie na podwyższonym obcasie, małe
i średniej wielkości torebki o kształtach zgeometryzowanych z romantycznymi detalami,
biżuteria o kształtach wydłużonych i małych, kojarząca się ze stylem klasycznym
i elementami romantyki (np. długi sznur pereł).
Figura za tęga, za wysoka sprawia wrażenie potężnej bryły, którą należy optycznie
wyszczuplić i skrócić (rys. 24). W tym celu:
a) najwłaściwsza jest linia lekko dopasowana (podobnie jak dla wszystkich tęgich figur
nieodpowiednie są linie zbyt luźne oraz zbyt obcisłe),
b) duża płaszczyzna odzieży musi być odpowiednio „zagospodarowana” detalami
w określonym układzie:
− nie może to być przewaga linii pionowych (bo obok efektu wyszczuplania również
wydłużają), ani poziomych (bo obok efektu skrócenia poszerzają),
− najodpowiedniejsza jest równowaga tych linii, zastosowana w konstrukcyjnym kroju
podkreślonym płaskimi detalami; mogą to być zarówno linie kroju, podkreślone
grubym, kontrastowym stębnowaniem lub wypustkami; ten rodzaj układów liniowych
jest charakterystyczny dla stylu sportowego,
− dużą płaszczyznę „można rozbić” stosując różne kolorystyczne walory góry i dołu
odzieży lub stosując wstawki innego koloru;

47
Rys. 24. Propozycje ubiorów dla figury za tęgiej i za wysokiej [6, s. 113]
c) kolorystyka i rodzaj materiałów odzieżowych podobnie jak w przypadku innych figur
tęgich, jest stonowana, monochromatyczna z przewagą odcieni ciemnych,
d) do rozjaśniania i ożywiania odzieży stosuje się akcenty kolorystyczne w postaci linii kroju
podkreślonych stębnówkami, wypustkami, lamówkami,
e) wzory na materiałach mogą być stosowane tylko na niewielkich płaszczyznach np. prążki,
pasy na spódnicy czy cienka kratka na żakiecie, w sukniach damskich są dopuszczalne
motywy „rozmyte”, niekontrastowe,
f) z tą figurą harmonizują fryzury płaskie, gładko przylegające, męskie,
g) z dodatków najwłaściwsze są: obuwie „solidne, płaskie; duże torebki, zgeometryzowane
w kształtach; biżuteria ograniczona do minimum.
Figura za niska za szczupła wymaga optycznego wydłużenia i poszerzenia. Dlatego
też najodpowiedniejsze dla tej figury będą niezbyt odległe od ciała linie: trapez, redingot,
empire itp. Detali powinno być niewiele (gdyż płaszczyzna do zapełnienia jest niewielka),
ale starannie opracowane i dobrane do całości stroju (rys. 25).
Dla figury tej odpowiednie są:
− różnorodne ubiory, głównie w stylu romantycznym oraz z elementami klasycznego
i sportowego, małe kostiumy z wypracowanymi detalami (blisko ciała), różnorodne
fantazyjne suknie, płaszcz o linii trapezu lub długi redingot,
− długości skrócone oraz ubiory długie (źle wygląda w odzieży zbyt zamaszystej, ciężkiej),
− barwy jasne, żywe,
− wzory małe niekontrastowe,
Rys. 25. Propozycje ubiorów dla figury za szczupłej i za niskiej [6, s. 114]

48
− materiały o wzbogaconych fakturach,
− fasony jednoczęściowe lub dwuczęściowe w jednym kolorze lub tonacji (efekt
wydłużenia),
− fryzury puszyste i podwyższone,
− dodatki: obuwie delikatne na wysokim obcasie; torebki małe o kształtach związanych
ze stylem; biżuteria mała w stylu romantycznym, klasycznym, sportowym.
Figura za wysoka, za szczupła charakteryzuje się dużą i wąską płaszczyzną. Wymaga więc
optycznego poszerzenia i skrócenia ubioru (rys.26). W tym celu:
− najwłaściwsze są linie poziome w kształtowaniu detali, opracowane w stylu sportowym,
romantycznym z elementami klasyki czy awangardy,
− dużą płaszczyznę można skrócić, stosując różnice kolorystyczne góry i dołu ubioru
oraz skrócone długości,
− można zastosować warstwowe komponowanie ubioru,
Rys. 26. Propozycje ubiorów dla figury za szczupłej i za wysokiej [6, s. 114]
− odpowiednie są linie poszerzające i maskujące: linia X, trapez, empire, prostokąt,
− właściwe są akcenty poziome w postaci plis, pasków, lamówek itp.,
− kolory jasne, żywe w ostrych kontrastach,
− wzory na materiałach duże o różnych motywach od poziomych pasów poprzez kraty,
− fryzury płaskie, długie i półdługie, puszyste,
− dodatki: obuwie na płaskim obcasie lub obszerne botki za kolana; duże sportowe torby;
biżuteria dostosowana do stylu – duża wyrazista.
Do korygowania figury normalnego wzrostu za tęgiej można stosować środki plastyczne
takie same, jak w wypadku figury tęgiej i niskiej, ale nie trzeba dokonywać zabiegów
wydłużających. Odpowiednie jest zróżnicowanie kolorystyczne górnej i dolnej partii ubioru
oraz większe urozmaicenie długości pośrednich aż do maxi.
Do korygowania figury normalnego wzrostu za szczupłej można używać środków
stosowanych przy innych figurach szczupłych, ale nie trzeba stosować zabiegów skracających
ani wydłużających.
Ubiory dla figur z wadami fragmentarycznymi
Planując ubiór dla osoby z jakimikolwiek defektami figury przyjmuje się zasadę, aby nie
podkreślać nigdy, nawet gdyby tego wymagała moda, tych partii ciała, które zakłócają
harmonię sylwetki. Nadmiernie obfity biust, wypukły brzuch, uwydatnione pośladki, szerokie
biodra nie mogą być wyeksponowane przez zbyt dopasowany, ciasny strój, ani przez ozdoby
zwracające na siebie uwagę.

49
W ocenie i korekcie wad fragmentarycznych figury szczególne znaczenie mają proporcje.
W tuszowaniu wad istotne jest uzyskanie optycznego złudzenia właściwych proporcji,
nie wystarczy samo ukrycie mniej atrakcyjnych fragmentów figury.
a) ramiona zbyt szerokie przy figurze szczupłej (rys.27) koryguje się przez:
− poszerzenie bioder, stosując zakładki, marszczenia, formy kloszowe w spódnicach
i spodniach,
− pozorne zwężenie zarysu ramion, stosując rękawy o kroju raglanowym
lub kimonowym,
− właściwie dobrane rękawy – koszulowe z wyżej wszytym rękawem.
nie tak nie tak
Rys. 27. Projekty dla figury o szerokich ramionach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 35]
b) ramiona zbyt wąskie i spadziste (rys.28) koryguje się przez:
− optyczne powiększenie i poszerzenie ramion za pomocą poduszek,
− stosowanie rękawów z powiększoną główką (rękawy bufiaste), lub z obniżoną linią
wszycia.
tak nie nie tak
Rys. 28. Projekty dla figury o wąskich ramionach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 34]
c) szyja zbyt krótka (rys. 29), szeroka wymaga wydłużenia „światła” szyi. W tym celu
należy stosować akcenty pionowe – dekolty i kołnierze w tym układzie:
− dekolty powinny być długie w kształcie litery V, trójkąt lub „serek” itp. lub okrągłe
duże, niewskazane są dekolty małe, które poszerzają szyję i twarz,
− właściwe są długie, spiczaste kołnierze, kołnierz szalowy, lamówki, aplikacje wzdłuż
zapięcia, lekko rozsunięte zamki błyskawiczne, a także długie lekkie korale,
naszyjniki i zwiewne szale ułożone swobodnie.

50
nie tak nie tak
Rys. 29. Projekty dla figury o krótkiej szyi: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 33]
d) szyja zbyt długa, wąska (rys. 30) – aby zatuszować tę wadę stosujemy:
− wysokie i szerokie kołnierze oraz różnego rodzaju wiązadła (stójki, kołnierze
na stójkach, obszerne golfy),
− dekolty szerokie i płytkie, np. łódka, płaski, poziomy owal.
tak nie
Rys. 30. Projekty dla figury o długiej szyi: prawidłowe i nieprawidłowe [18, s. 33]
e) biust zbyt obfity (rys.31) można zatuszować:
− za pomocą linii lekko dopasowanej do ciała, uzyskanej dzięki zastosowaniu cięć
francuskich i pionowych,
− akcentując pion sylwetki (linia zapięcia),
− stosując długie, spiczaste dekolty.
nie tak nie tak
Rys. 31. Projekty dla figury o zbyt obfitym biuście: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 40]
f) biust zbyt płaski (rys. 32) koryguje się na kilka sposobów:
− tę partię ciała należy poszerzyć i dodać jej przestrzeni,
− odciąć karczek nad linią biustu i sfałdować materiał,
− naszyć ornament na linii biustu np. falbanki, frędzle,
− zaakcentować poziome partie biustu odrębnym jasnym, ciepłym kolorem,
− naszyć kieszenie na linii biustu.

51
nie tak nie tak
Rys. 32. Projekty dla figury o zbyt płaskim biuście: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 39]
g) talię zbyt szeroką można poprawić przez poszerzenie partii bioder (sfałdowanie spódnicy)
i partii tułowia; na granicy jej zetknięcia można zastosować cienki pasek. Linia
korygująca wadę szerokiej talii jest linią trapezu i empire.
h) talia zbyt wąska wymaga korekty przy użyciu linii lekko dopasowanej, redingotowej.
i) talia zbyt wysoka – krótka (rys. 33) powinna być ukryta w linii trapezu, lekko
dopasowanej lub linii zbluzowanej. Górne partie ubioru powinny być lekko dopasowane i
noszone na wierzch. Korzystne są fasony z obniżona talią.
nie tak nie tak
Rys. 33. Projekty dla figury o krótkiej talii: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 42, 43]
j) talia zbyt długa (rys.34) to defekt, który można skorygować fasonem o podwyższonej talii
– linia empire, suknie typu princesce, spódnice i spodnie z szerokim pasem.
Niewłaściwym ubiorem są biodrówki, natomiast korzystnie wyglądają krótkie żakiety.
nie tak nie tak
Rys. 34. Projekty dla figury o długiej talii: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 41]

52
k) biodra zbyt wąskie (rys.35) można zatuszować nosząc szerokie spódnice i spodnie –
marszczone, kloszowe; falbany naszyte na linii bioder, umieszczone na biodrach
kieszenie, zwłaszcza odstające oraz draperie w tym miejscu.
tak nie
Rys. 35. Projekty dla figury o wąskich biodrach: prawidłowe i nieprawidłowe [18, s. 47]
l) biodra zbyt szerokie (rys. 36) wymagają specjalnego kroju spódnic i spodni (nie mogą być
obcisłe, najlepsze są fasony z zakładkami z przodu). Za szerokie biodra można „ukryć”:
− stosując ubiory „na wierzch” – żakiety, długie swetry i koszule, kamizelki,
− nosząc suknie płaszczowe, princesce oraz spódnice z godetami,
− poszerzając optycznie ramiona, poprzez stosowanie poduszek, pagonów, akcentów
kolorystycznych,
− nosząc dłuższe spódnice, które w przeciwieństwie do mini wyszczuplają sylwetkę,
zwłaszcza uszyte z miękkich, lejących tkanin.
nie tak nie tak
Rys. 36. Projekty dla figury o szerokich biodrach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 47]
m) ręce zbyt krótkie (rys. 37) – należy stosować pełne dekolty, klasyczną długość ramienia,
długie, klasyczne rękawy lub bluzki bez rękawa.
nie tak nie tak
Rys. 37. Projekty dla figury o zbyt krótkich rękach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 38]

53
n) ręce zbyt długie (rys. 38) – należy stosować: długie rękawy koniecznie zakończone
mankietami, krótkie rękawy, obniżoną linię ramienia, okrągły dekolt tuż pod szyją.
nie tak nie tak
Rys. 38. Projekty dla figury o zbyt długich rękach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 37]
o) nogi zbyt krótkie (rys.39) można optycznie wydłużyć:
− stosując odzież o podwyższonej partii dołu,
− można nosić ubiory zarówno krótkie, jak i długie (w zależności od kształtu nóg),
− zachowując jednorodną tonację kolorystyczną całej partii dołu figury,
− wskazane są lekko podwyższone obcasy.
nie tak
Rys. 39. Projekty dla figury o zbyt krótkich nogach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 51]
p) nogi zbyt długie (rys.40) zdarzają się, gdy tułów jest nieproporcjonalnie krótki. Taka
sylwetka dobrze wygląda w fasonach zbluzowanych, z obniżoną linią talii; przepasanych
na biodrach; w obszernych spodniach z mankietami. Właściwe jest zastosowanie podziału
płaszczyzny ubioru na zróżnicowane partie kolorystyczne, np. rajstopy różniące
się kolorem od spódnicy.
nie tak
Rys. 40. Projekty dla figury o zbyt długich nogach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 52]

Z1.04

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Z1.04

Similar to Z1.04 (20)

Z1.04