12. Rozpoznawanie form przestrzennych stosowanych we fryzjerstwie

2. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Dorota Frąk
Rozpoznawanie form przestrzennych stosowanych
we fryzjerstwie 514[01].Z2.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

3. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Izabela Suligowska
mgr inż. Marcin Kostrzewa
Opracowanie redakcyjne:
mgr Małgorzata Sołtysiak
Konsultacja:
mgr Marek Rudziński
mgr Małgorzata Sołtysiak
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 514[01].Z2.03
„Rozpoznawanie form przestrzennych stosowanych we fryzjerstwie”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu fryzjer.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

4. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Kompozycja przestrzenna 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Proporcje sylwetki człowieka 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Kształty twarzy, głowy, deformacje, profile 15
5.3.1. Ćwiczenia 15
5.4. Rysowanie głowy, twarzy i elementów twarzy 17
5.4.1. Ćwiczenia 17
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 18
7. Literatura 31

5. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela pt. „Rozpoznawanie form przestrzennych
stosowanych we fryzjerstwie”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole kształcącej w zawodzie fryzjer.
W poradniku zamieszczono:
− wymagania wstępne,
− wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
− wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
− pokazu z objaśnieniem,
− ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

6. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostki modułowej
514[01].Z2.03
Rozpoznawanie form przestrzennych
stosowanych we fryzjerstwie
514[01].Z2.04
Rozpoznawanie form kształtowania
fryzury
514[01].Z2.05
Rozpoznawanie barw i form kolorystycznych
stosowanych we fryzjerstwie
514[01].Z2.06
Wykonywanie rysunku instruktażowego fryzury
514[01].Z2.02
Charakteryzowanie historii rzemiosła
i sztuki fryzjerskiej
514[01].Z2
Podstawy projektowania fryzur
514[01].Z2.01
Organizowanie stanowiska pracy fryzjera

7. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
− korzystać z różnych źródeł informacji,
− analizować tekst ze zrozumieniem,
− interpretować rysunki i zdjęcia,
− szkicować elementy fryzur,
− dobierać narzędzia i przybory do rysowania.

8. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
– określić zasady kompozycji przestrzennych,
– wyjaśnić zasadę złotego podziału,
– określić proporcje sylwetek ludzkich,
– scharakteryzować budowę głowy osoby dorosłej,
– scharakteryzować budowę i kształt głowy dziecka,
– rozpoznać kształty twarzy,
– rozpoznać deformacje głowy,
– rozpoznać deformacje twarzy,
– określić i rozpoznać linie profilu,
– naszkicować głowę ludzką,
– naszkicować elementy twarzy.

9. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Fryzjer 514[01]
Moduł: Podstawy projektowania fryzur 514[01] Z2
Jednostka modułowa: Rozpoznawanie form przestrzennych stosowanych
we fryzjerstwie 514[01].Z2.03
Temat: Szkicowanie schematu głowy i twarzy w różnych położeniach.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania rysunku odręcznego głowy i twarzy
dorosłego człowieka zgodnie z zasadami budowy.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
− obserwować i analizować kształty głowy i twarzy,
− obserwować i analizować kształty elementów twarzy,
− rysować elementy twarzy (oczy, usta, nos, uszy),
− rysować schemat głowy zgodnie z podanym opisem,
− rozmieszczać elementy twarzy zgodnie z ich fizjologicznym umiejscowieniem,
− rysować elementy twarzy pod różnym kątem ustawienia.
Metody nauczania–uczenia się:
− wykład połączony z pokazem,
− prezentacja multimedialna slajdów z przykładami budowy głowy i twarzy człowieka,
− dyskusja,
− ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
− indywidualna.
Czas: 90 min.
Środki dydaktyczne:
− prezentacja multimedialna slajdów z przykładami budowy głowy i twarzy człowieka,
− narzędzia i przybory rysunkowe,
− arkusz rysunkowy A3.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Przedstawienie przez nauczyciela przykładów rysowania:
− elementów twarzy,
− schematu głowy dorosłego człowieka z zasadami rozmieszczenia elementów twarzy,
− rysowania głowy w różnych ustawieniach (omówienie skrótów perspektywicznych
występujących w rysowaniu głowy),
− prezentacja multimedialna.
4. Ćwiczenia praktyczne:
− uczniowie przygotowują się teoretycznie do wykonywania ćwiczeń poprzez
analizowanie przykładów różnych kształtów głów i elementów twarzy,

10. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
− wykonują szkice oczu, ust, nosów i uszu,
− nauczyciel dokonuje korekt w rysunkach uczniów,
− nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w prawidłowym wykonaniu szkiców,
− uczniowie wykonują szkic schematu głowy z elementami twarzy w różnych pozycjach,
− nauczyciel nadzoruje pracę i dokonuje drobnych korekt w szkicach,
5. Nauczyciel analizuje prace uczniów i stwierdza poprawność merytoryczną wykonanego
zadania.
6. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy poszczególnych uczniów na
zajęciach.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Wyszukaj w dostępnych Ci publikacjach rysunki ludzkich głów. Wykonaj rysunek głowy
i twarzy dorosłego człowieka.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

11. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Fryzjer 514[01]
Moduł: Podstawy projektowania fryzur 514[01] Z2
Jednostka modułowa: Rozpoznawanie form przestrzennych stosowanych
we fryzjerstwie 514[01].Z2.03
Temat: Rodzaje kompozycji przestrzeni.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania kompozycji w sztukach wizualnych
oraz we fryzjerstwie.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
− scharakteryzować rodzaje kompozycji stosowanych w sztukach wizualnych,
− określać rodzaje kompozycji mających zastosowanie w projektowaniu fryzur,
− szkicować proste kompozycje przestrzenne fryzur uwzględniające kształt twarzy klienta.
Metody nauczania–uczenia się:
− wykład połączony z pokazem,
− prezentacja multimedialna z przykładami kompozycji przestrzennych w sztukach
plastycznych oraz we fryzurach,
− dyskusja,
− ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
− indywidualna.
Czas: 90 min.
Środki dydaktyczne:
− prezentacja multimedialna z przykładami zastosowania różnych kompozycji w sztukach
plastycznych, fotografii, fryzurach,
− narzędzia i przybory rysunkowe,
− arkusz rysunkowy A3.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Przedstawienie przez nauczyciela przykładów zastosowania kompozycji
− prezentacja multimedialna.
4. Ćwiczenia praktyczne:
− uczniowie przygotowują się teoretycznie do wykonywania ćwiczeń poprzez
analizowanie przykładów zastosowania kompozycji,
− wykonują szkice robocze zastosowania kompozycji,
− nauczyciel dokonuje korekt w rysunkach uczniów,
− nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w prawidłowym wykonaniu szkiców.
5. Nauczyciel analizuje prace uczniów i stwierdza poprawność merytoryczną wykonanego
zadania.
6. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy poszczególnych uczniów na
zajęciach.

12. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Wyszukaj w dostępnych Ci publikacjach przykładów zastosowania różnych kompozycji
fryzury.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

13. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Kompozycja przestrzenna
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Uzupełnij tabelę:
Rodzaj kompozycji Opis kompozycji
Daje wrażenie spokoju i równowagi. W układzie elementów
kompozycji przeważają linie lub ustawienia pionowe i poziome.
Kompozycja symetryczna ……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
Zwarta, skończona, wewnętrznie niepodzielna. Zwykle jest
zrównoważona i statyczna. Tworzy wrażeniowo jedną całość,
ograniczoną w określonej przestrzeni.
Kompozycja asymetryczna ……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
Kompozycja otwarta ……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem kompozycji w sztukach wizualnych (materiał nauczania pkt. 4.1.1),
2) wpisać odpowiedź do tabeli,
3) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/ kolegów.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
− karta ćwiczenia,
− materiały piśmiennicze,
− literatura z rozdziału 7.

14. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Ćwiczenie 2
Dokonaj charakterystyki „złotego podziału”.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania (materiał nauczania pkt. 4.1.1),
2) dokonać charakterystyki „złotego podziału”, na różnych zdjęciach, reprodukcjach,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
− materiały piśmiennicze,
− arkusze papieru A3,
− reprodukcje malarstwa z różnych epok,
− literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Przeanalizuj najnowsze trendy mody fryzjerskiej i wskaż kompozycje przestrzeni
występujące we fryzurach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem kompozycji (materiał nauczania pkt. 4.1.1),
2) dokonać analizy trendów mody,
3) wybrać i scharakteryzować fryzury reprezentujące najmodniejsze trendy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
− materiały piśmiennicze,
− arkusze papieru A4,
− żurnale fryzjerskie, czasopisma z aktualnymi trendami w modzie fryzjerskiej,
− literatura z rozdziału 7.

15. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5.2. Proporcje sylwetki człowieka
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj rysunek sylwetki człowieka zgodnie z kanonem proporcji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z proporcjami dorosłego człowieka oraz z podziałem ciała ludzkiego
(materiał nauczania pkt. 4.2.1),
2) dokonać analizy budowy sylwetki ludzkiej,
3) wykonać rysunek sylwetki,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
− narzędzia i przybory do rysowania,
− arkusze papieru A4,
− literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Dokonaj analizy zmian proporcji sylwetki człowieka od chwili narodzin do momentu
pełnego ukształtowania sylwetki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze zmianami proporcji ludzkiego ciała (materiał nauczania pkt. 4.2.1),
2) dokonać analizy zmian w proporcjach dziecka a dorosłego człowieka,
3) zapisać cechy proporcji budowy dziecka i dorosłego człowieka,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.

16. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Środki dydaktyczne:
− materiały piśmiennicze,
− arkusze papieru A4,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Opisz na szablonie głowy człowieka charakterystyczne punkty niezbędne w pracy fryzjera.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze zmianami proporcji ludzkiego ciała (materiał nauczania pkt. 4.2.1),
2) odrysować według szablonu kształt głowy człowieka w różnych położeniach,
3) wskazać i opisać charakterystyczne punkty występujące na głowie człowieka,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
− narzędzia i przybory rysunkowe,
− materiały piśmiennicze,
− szablon głowy człowieka w różnych ustawieniach,
− arkusze papieru A4,
− literatura z rozdziału 7.

17. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
5.3. Kształty twarzy, głowy, deformacje, profile
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj rysunki twarzy o różnych kształtach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z kształtami twarzy (materiał nauczania pkt. 4.3.1),
2) odrysować według szablonu kształt głowy człowieka,
3) zaznaczyć kształty twarzy na odrysowanych szablonach,
4) wskazać i opisać charakterystyczne cechy poszczególnych kształtów twarzy,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne
Środki dydaktyczne:
− narzędzia i przybory rysunkowe,
− materiały piśmiennicze,
− szablon głowy człowieka,
− arkusze papieru A4,
− literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Uzupełnij tabelę:
Rodzaj kształtu twarzy Opis kształtu twarzy
Najszersza na poziomie wysokiego i wypukłego czoła.
Twarz owalna ……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
Sprawia wrażenie szerokiej i płaskiej, gdyż długość i szerokość
jest sobie równa.
Twarz kwadratowa ……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
Sprawia wrażenie długiej, wąskiej i kanciastej.

18. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem kompozycji w sztukach wizualnych (materiał nauczania pkt. 4.3.1),
2) wpisać odpowiedź do tabeli
3) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/ kolegów.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
− karta ćwiczenia,
− materiały piśmiennicze,
− literatura z rozdziału 7.

19. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.4. Rysowanie głowy, twarzy i elementów twarzy
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj rysunki elementów twarzy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem rysowania elementów twarzy (materiał nauczania pkt. 4.4.1),
2) narysować elementy twarzy w różnych wersjach,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
− narzędzia i przybory rysunkowe,
− materiały piśmiennicze,
− arkusze papieru A3,
− literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Wykonaj rysunek głowy kobiety z prawidłowo rozmieszczonymi elementami twarzy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem rysowania elementów twarzy (materiał nauczania pkt. 4.4.1),
2) narysować głowę kobiety,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
− narzędzia i przybory rysunkowe,
− materiały piśmiennicze,
− arkusze papieru A3,
− literatura z rozdziału 7.

20. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozpoznawanie form
przestrzennych stosowanych we fryzjerstwie”
Test składa się z 20 zadań, z których:
− zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,
− zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a, 4. d, 5. b, 6. c, 7. d, 8. b, 9. c, 10. b, 11. d,
12. d, 13. d, 14. a, 15. a, 16. d, 17. a, 18. c, 19. d, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1 Zdefiniować pojecie kompozycja A P a
2 Wyjaśnić pojęcie „ złoty podział” B P b
3 Scharakteryzować kompozycję symetryczną C P a
4 Określić kompozycję rytmiczna C P d
5 Wskazać przykład kompozycji podlegającej C P b
6
Wskazać znaczenie światłocienia przy
sporządzaniu rysunku
C P c
7 Wskazać proporcje sylwetki dorosłego człowieka A P d
8 Wskazać proporcje sylwetki niemowlęcia A P b
9
Wskazać kształt twarzy uważany obecnie za
idealny
A P c
10 Określić cechy twarzy prostokątnej C P b
11
Wskazać zasady doboru fryzury do kształtu
twarzy
C P d
12 Rozróżnić profile twarzy B P d
13 Porównać sylwetki człowieka dorosłego i dziecka B P d

21. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
14 Scharakteryzować sylwetkę dziecka C P a
15 Przewidzieć cechy twarzy o idealnym kształcie B P a
16 Określić punkty anatomiczne głowy człowieka C PP d
17 Określić twórcę kanonu sylwetki człowieka C PP a
18
Określić usytuowanie uszu zgodnie z kanonem
sylwetki człowieka
C PP c
19
Porównać budowę głowy człowieka dorosłego
i dziecka
C PP d
20 Zanalizować linie podziału sylwetki człowieka D PP b

22. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X lub wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy
błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź
prawidłową.
6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część – poziom
podstawowy, II część - poziom ponadpodstawowy.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Materiały dla ucznia:
− instrukcja,
− zestaw zadań testowych,
− karta odpowiedzi.

23. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Kompozycja to
a) zestawienie, rozmieszczenie, układ, urządzenie.
b) ustawienie w linii pionowej.
c) ustawienie w linii ukośnej.
d) skopiowanie rysunku.
2. „Złoty podział” polega na
a) podziale bryły.
b) takim podziale odcinka na dwie części, by stosunek długości dłuższej z nich do
krótszej był taki sam, jak całego odcinka do części dłuższej.
c) podziale fryzury na sekcje.
d) podziale włosów w zależności od faktury i koloru.
3. Kompozycja symetryczna charakteryzuje się
a) podziałem na dwie jednakowe lub bardzo do siebie podobne części przez oś symetrii.
b) podziałem na dwie niejednakowe części.
c) podziałem na nieparzystą ilość części.
d) podziałem, na co najmniej trzy części.
4. Kompozycja rytmiczna posiada
a) oś symetrii.
b) punkt centralny kompozycji.
c) skupioną, zamkniętą całość.
d) powtarzające się elementy w określonym porządku.
5. Przykładem kompozycji podlegającej bardzo ścisłym regułom są
a) architektura xix wieku.
b) porządki w architekturze antycznej.
c) malarstwo współczesne.
d) fryzury lat 60-siatych XX wieku.
6. Zastosowanie światłocienia w rysunku powoduje
a) zmianę kształtu rysunku.
b) zmianę kompozycji rysunku.
c) pogłębienie wrażenia przestrzenności.
d) zmniejszenie rysunku.
7. Proporcje sylwetki dorosłego człowieka wynoszą
a) 1:6.
b) 1:7.
c) 1:9.
d) 1:8.
8. Proporcje budowy ciała niemowlęcia wynoszą
a) 1:3.
b) 1:4.
c) 1:5.
d) 1:5,5.

24. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
9. Najbardziej pożądanym obecnie kształtem twarzy jest
a) twarz okrągła.
b) twarz prostokątna.
c) twarz owalna.
d) twarz trójkątna.
10. Twarz prostokątna sprawia wrażenie
a) płaskiej i szerokiej.
b) długiej i wąskiej.
c) niskiej i szerokiej.
d) idealnej.
11. Każdy rodzaj fryzury możemy dobrać do twarzy o kształcie
a) prostokątnej.
b) okrągłej.
c) trójkątnej.
d) owalnej.
12. Profil twarzy niewymagający tuszowania to
a) wklęsły.
b) wypukły.
c) ukośny.
d) regularny.
13. Wspólne elementy budowy sylwetki dorosłego człowieka a dziecka to
a) proporcje głowy.
b) długość tułowia.
c) długość kończyn.
d) symetryczność sylwetki.
14. Sylwetka dziecka charakteryzuje się
a) krótkimi kończynami.
b) długą szyją.
c) szerokimi biodrami.
d) szerokimi ramionami.
15. Idealnie zbudowana twarz ma
a) kształt owalu i klasyczny profil.
b) kształt koła i wypukłe czoło.
c) kształt prostokąta i wklęsły nos.
d) kształt trójkąta i szerokie czoło.
16. Charakterystyczne punkty występujące w budowie głowy człowieka to
a) obojczyk.
b) mostek.
c) piszczel.
d) żuchwa.
17. Kanon sylwetki człowieka opracował
a) Poliklet.
b) Homer.
c) Dioklecjan.
d) Fidiasz.

25. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
18. Uszy w schemacie głowy znajdują się
a) między brwiami a nosem.
b) między kącikami oczu a brodą.
c) między kącikami oczu a nosem.
d) między nosem a brodą.
19. Wspólne elementy występujące w budowie głowy dziecka i dorosłego człowieka to
a) kształt głowy.
b) rozmieszczenie oczu i nosa.
c) wielkość oczu.
d) nazewnictwo charakterystycznych punktów głowy.
20. Linia podziału sylwetki dorosłego człowieka na dwie, równe połowy przebiega przez
a) linię ramion.
b) linię talii.
c) linię bioder.
d) linię piersi.

26. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko………………………………………………………………………………….
Rozpoznawanie form przestrzennych stosowanych we fryzjerstwie
Zakreśl prawidłową odpowiedź
Nr
zadania
Odpowiedź Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:

27. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozpoznawanie form
przestrzennych stosowanych we fryzjerstwie”
Test składa się z 20 zadań, z których:
− zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,
− zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. b, 4. b, 5. a, 6. d, 7. b, 8. c, 9. b, 10. a, 11. c,
12. a, 13. c, 14. d, 15. a, 16. c, 17. c, 18. d, 19. d, 20. c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1 Określić kanon sylwetki C P b
2 Zdefiniować pojęcie kompozycja A P d
3 Wyjaśnić pojęcie złoty podział B P b
4 Scharakteryzować kompozycję asymetryczną C P b
5 Wskazać cechy kompozycji zamkniętej A P a
6 Wskazać znaczenie światłocienia w rysunku fryzur A P d
7 Określić proporcje sylwetki dorosłego człowieka C P b
8 Określić proporcje sylwetki niemowlęcia C P c
9 Rozróżnić kształty twarzy B P b
10 Scharakteryzować twarz kwadratową C P a
11 Rozróżnić profile twarzy B P c
12 Scharakteryzować sylwetkę dziecka C P a
13
Wskazać zasadę rozmieszczenia oczu na
schemacie głowy
A P c
14 Rozróżnić ustawienie warzy w pozie en face B P d
15 Wskazać cechy idealnie zbudowanej twarzy A P a
16 Określić antyczne porządki architektoniczne C PP c
17 Określić najczęściej spotykane deformacje głowy C PP c
18
Oszacować, jaką cześć sylwetki dorosłego
człowieka stanowią jego nogi
D PP d
19
Określić wspólne cechy w budowie głowy
dziecka i dorosłego człowieka
C PP d
20
Określić twórcę obecnie obowiązującego kanonu
sylwetki
C PP c

28. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących rozpoznawania zmian patologicznych na skórze. Są
to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
− w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową),
− w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy,
− w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone pole,
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później. Wróć do niego, gdy rozwiążesz pozostałe zadania. Na
rozwiązanie testu masz 45 min.
Materiały dla ucznia:
− instrukcja,
− zestaw zadań testowych,
− karta odpowiedzi.

29. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Określenie „kanon sylwetki” odnosi się do
a) sylwetki, w której ramiona i biodra są sobie równe.
b) sylwetki, w której głowa stanowi ósmą część wysokości.
c) sylwetki szczupłej.
d) sylwetki, w której głowa stanowi dziewiątą część wysokości.
2. Kompozycja w sztukach plastycznych to
a) cieniowanie rysunku.
b) ustawienie w linii pionowej.
c) ustawienie w linii ukośnej.
d) rozmieszczenie, układ, urządzenie, zestawienie.
3. „Złoty podział” to
a) podział bryły.
b) podział odcinka lub przestrzeni tak, aby element w nim umieszczony miał najlepsze
miejsce do ekspozycji.
c) podziale odcinka na cztery części.
d) klasyfikacja kolorów.
4. Kompozycja asymetryczna charakteryzuje się
a) podziałem na dwie jednakowe lub bardzo do siebie podobne części przez oś symetrii.
b) podziałem na dwie niejednakowe części.
c) umiejscowieniem w kompozycji elementu centralnego.
d) podziałem, na co najmniej pięć części.
5. Kompozycja zamknięta posiada
a) skupioną, zamkniętą całość.
b) oś symetrii.
c) punkt centralny kompozycji.
d) powtarzające się elementy w określonym porządku.
6. Światłocień zastosowany w rysunku fryzury powoduje
a) zwiększenie rysunku.
b) zmniejszenie rysunku.
c) zmianę kompozycji rysunku.
d) pogłębienie przestrzenności rysunku.
7. Proporcje sylwetki dorosłego człowieka wynoszą
a) 1:9,3.
b) 1:8,0.
c) 1:7,1.
d) 1:8,5.
8. Proporcje budowy ciała niemowlęcia wynoszą
a) 1:3,5.
b) 1:4,5.
c) 1:4.
d) 1:5,5.

30. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
9. Kształt twarzy, do którego możemy dobrać każdą fryzurę to
a) twarz kwadratowa.
b) twarz owalna.
c) twarz prostokątna.
d) twarz trójkątna.
10. Twarz kwadratowa sprawia wrażenie
a) niskiej i szerokiej.
b) idealnej.
c) płaskiej i szerokiej.
d) długiej i wąskiej.
11. Profil twarzy o idealnych proporcjach to
a) ukośny.
b) wypukły.
c) regularny.
d) wklęsły.
12. Sylwetka dziecka charakteryzuje się
a) dużą głową w stosunku do reszty ciała.
b) wyraźnie zaznaczoną talią.
c) długimi kończynami.
d) szeroką klatka piersiową.
13. Zasada rozmieszczenia oczu na schemacie głowy to
a) odległość miedzy oczami równa się szerokość ust.
b) odległość miedzy oczami równa się szerokość oczu.
c) odległość miedzy oczami równa się długość oka.
d) odległość miedzy oczami równa się długość ucha.
14. W twarzy ustawionej „en face” rozróżniamy
a) potylicę.
b) kark.
c) ucho.
d) podbródek.
15. Idealnie zbudowana twarz ma
a) kształt owalu i klasyczny profil.
b) kształt koła i wypukłe czoło.
c) kształt prostokąta i wklęsły nos.
d) kształt trójkąta i szerokie czoło.
16. Antyczne porządki architektoniczne to
a) joński i ateński.
b) koryncki i egejski.
c) dorycki i joński.
d) ateński i kreteński.

31. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
17. Najczęściej spotykane deformacje głowy to
a) wklęśnięcie czołowe.
b) profil wklęsły.
c) wybrzuszenie czołowe i zapadłość potyliczno-ciemieniowa.
d) zapadłość ciemieniowa.
18. W kanonie sylwetki człowieka nogi stanowią
a) 2/3 wysokości sylwetki.
b) 3/5 wysokości sylwetki.
c) 4/5 wysokości sylwetki.
d) prawie połowę wysokości sylwetki.
19. Wspólne elementy występujące w budowie głowy dziecka i dorosłego człowieka to
a) kształt głowy.
b) rozmieszczenie oczu i nosa.
c) wielkość oczu.
d) nazewnictwo charakterystycznych punktów głowy.
20. Obowiązujący kanon sylwetki człowieka opracował
a) Lizyp.
b) Poliklet.
c) Ezop.
d) Fidiasz.

32. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko………………………………………………………………………………….
Rozpoznawanie form przestrzennych stosowanych we fryzjerstwie
Zakreśl prawidłową odpowiedź
Nr
zadania
Odpowiedź Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:

33. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
7. LITERATURA
1. Buscher Ch.: Znajdź swój kolor. Wyd. MUZA S.A., Warszawa 1992
2. Cieślak F.: Rysunek zawodowy dla zasadniczych szkól fryzjerskich. Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994
3. Czasopisma: Paryska fryzura, Świat fryzjerstwa, LAURENT – fryzury
4. Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi – podręcznik do nauki zawodu. Wyd. REA
s.j., Warszawa 2000
5. Kuss E., Sedlmaier S.: Stylizacja twarzy. Grupa wydawnicza Bertelsman Media
Diagenes, Warszawa 2001
6. Lühr G. Stylizacja- elementy projektowania fryzur. Wyd. REA s.j., Warszawa 2006
7. Sheybal S.: Kompozycja plastyczna. PZWS, Warszawa 1964
8. Sumirska Z. (red): Stylizacja, P.P.H.U. „SUZI”, Warszawa 2004
9. Zeszyt ćwiczeń do nauki zawodu – Wiedza o stylach fryzjerskich i kształtowaniu fryzur.
Wyd. REA s.j., Warszawa 2000