2. บทที่ 1 บทนำ โดยวิชานี้ จะเกี่ยวข้องกับ ระบบเศรษฐกิจมหภาค 3. หัวข้อ 1.1 นิยามเศรษฐศาสตร์ 1.2 วัตถุประสงค์ในการศึกษาเศรษฐศาสตร์ 1.3 เป้าหมายทางเศรษฐกิจ 1.4 การเรียนรู้การทำงานของระบบเศรษฐกิจ 1.5 การจำแนกระบบเศรษฐกิจ 1.6 นิยามศัพท์ที่น่าสนใจ 4. 1.1 นิยามเศรษฐศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ เป็นศาสตร์ที่ว่าด้วยวิธีการที่มนุษย์และสังคมจะโดยใช้เงินหรือไม่ก็ตาม เลือกใช้ทรัพยากรการผลิตที่มีจำกัดอันได้แก่ แรงงาน ที่ดิน ทุน และผู้ประกอบการ ซึ่งอาจนำทรัพยากรนี้ไปใช้อย่างอื่นได้หลายอย่างเพื่อการผลิตสินค้าและ / หรือบริการต่าง ๆ เป็นเวลาต่อเนื่องกัน และจำหน่ายจ่ายแจกสินค้าและ / หรือบริการเหล่านั้นไปยังประชาชนทั่วไปและกลุ่มชนในสังคม เพื่อการบริโภคและเพื่อให้บรรลุตามจุดประสงค์หรือสนองความต้องการที่มีอยู่มากมายนับไม่ถ้วนทั้งในปัจจุบันและอนาคต 5. คำถาม จากนิยามของคำว่า “เศรษฐศาสตร์” ข้างต้น สามารถจำแนกประเด็นสำคัญเกี่ยวกับเศรษฐศาสตร์ได้อะไรบ้าง - ทรัพยากร - การผลิต การจัดสรร - การบริโภค ความต้องการ - การตลาด การแลกเปลี่ยน - 6. นิยามเศรษฐศาสตร์มหภาค (Macroeconomic s) เศรษฐศาสตร์มหภาค (Macroeconomics) เป็นการศึกษากิจกรรมทางเศรษฐกิจส่วนรวม (economic aggregate) เช่น การศึกษาถึงผลิตผลรวมของประเทศ อัตราการจ้างงานรวมของประเทศ การเงินและการธนาคาร การพัฒนาประเทศ ตลอดจนการค้าระหว่างประเทศ เป็นต้น เป็นสาขาเศรษฐศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจของรัฐบาลมากที่สุด 7. 1.2 วัตถุประสงค์ในการศึกษาเศรษฐศาสตร์ 1.) เพื่อเข้าใจการทำงานของระบบเศรษฐกิจ 2.) เพื่ออธิบายปรากฏการณ์หรือปัญหาของเศรษฐกิจที่เกิดขึ้น 3.) เพื่อนำเสนอนโยบายในการแก้ปัญหา โดยการใช้นโยบายการเงินและการคลัง 4.) เพื่อนำเสนอนโยบายในการพัฒนาประเทศ 8. 1.3 เป้าหมายทางเศรษฐกิจ (Economic goal) 1.) ความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ (economic growth) 2) การจ้างงาน (employment) 3) เงินเฟ้อ ( Inflation) 9. 1.4 การเรียนรู้การทำงานของระบบเศรษฐกิจ การเรียนรู้การทำงานของระบบเศรษฐกิจ เศรษฐศาสตร์จุลภาค เศรษฐศาสตร์มหภาค - ทฤษฎีผู้บริโภค - ทฤษฎีหน่วยธุรกิจ - ทฤษฎีตลาด ฯลฯ - ทฤษฎีผลผลิต - ทฤษฎีการจ้างงาน - ทฤษฎีอัตราดอกเบี้ย ฯลฯ 10. 1.5 การจำแนกระบบเศรษฐกิจ พิจารณาว่าระบบเศรษฐกิจเป็นแบบใด 1.) สิทธิ์การเป็นเจ้าของในทรัพย์สิน ( เป็นของเอกชนหรือเป็นของรัฐบาล ) 2.) ผู้ดำเนินการผลิต ( เอกชนหรือรัฐบาล ) 3.) สิ่งที่ตัดสินการดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ( กลไกราคาหรือรัฐบาล ) 4.) การแข่งขัน ( มีการแข่งขันหรือไม่มีการแข่งขัน ) 12. 1.6 นิยามศัพท์ที่น่าสนใจ ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (Gross Domestic Product :GDP) หมายถึง การวัดผลผลิตสินค้าและบริการขั้นสุดท้ายที่ผลิตภายในประเทศในรอบระยะเวลาหนึ่ง โดยไม่มีการคำนึงถึงว่าใช้ทรัพยากรในการผลิตสินค้าและบริการภายในประเทศหรือเป็นของชาวประเทศ รายได้ประชาชาติ (National Income: NI) รายได้ต่อหัว (per-capita GNP) 13. อัตราแลกเปลี่ยน (Exchange Rate : e , ) เป็นอัตราที่เทียบระหว่างค่าของเงินสกุลหนึ่ง ( เช่น สกุลบาท ) กับหนึ่งหน่วยของเงินสกุลหนึ่ง ( หรืออีกสกุลหนึ่ง เช่น สกุลดอลลาร์สหรัฐฯ ) เช่น ค่าของเงินบาทเทียบกับ 1 หน่วยดอลลาร์สหรัฐฯ เท่ากับ 32 บาท เป็นต้น ( อัตราแลกเปลี่ยนบาทต่อดอลลาร์สหรัฐฯเท่ากับ 32 บาทต่อ 1 ดอลลาร์ ) ดุลงบประมาณ (Budget balance) หมายถึง ส่วนต่างระหว่างประมาณการรายได้ และ ประมาณการรายจ่าย เงินเฟ้อ (Inflation) เงินฝืด (Deflation) 14. ดุลการชำระเงิน (Balance of Payment) หมายถึง ผลสรุปของการทำธุรกรรมทางเศรษฐกิจ (economic transaction) ระหว่างผู้ที่มีถิ่นฐานในประเทศ (resident) กับ ผู้มีถิ่นฐานในต่างประเทศ (non-resident) ในช่วงระยะเวลาใดเวลาหนึ่ง บัญชีดุลการชำระเงินประกอบด้วย ( ตามการจัดทำดุลการชำระเงินของประเทศไทย ) - ดุลบัญชีเดินสะพัด ประกอบด้วย ดุลการค้า และ ดุลบริการ รายได้และเงินโอน และ เงินบริจาค - ดุลบัญชีทุนและการเงิน ประกอบด้วย บัญชีทุน บัญชีการเงิน และเงินลงทุน 15. สัญลักษณ์ที่สำคัญในเศรษฐศาสตร์มหภาค C = การบริโภค (Consumption) I = การลงทุน (Investment) ภาคเอกชน G = การใช้จ่ายของภาครัฐบาล ( Government Expenditure ) X = Export การส่งออก M = Import การนำเข้า X-M = NX = Net Export การส่งออกสุทธิ AD = Aggregate Demand อุปสงค์มวลรวม AS = Aggregate Supply อุปทานมวลรวม Y = Income รายได้ นักเศรษฐศาสตร์ก็ใช้แทน GDP และ GNP 16. S = Saving การออม T = Tax ภาษี P = Price Level ระดับราคา W = Wage Rate อัตราค่าจ้าง w = Real Wage Rate อัตราค่าจ้างแท้จริง ( เท่ากับอัตราค่าจ้างที่เป็นตัวเงิน หารด้วย ระดับราคา ) N = Employment การจ้างงาน Nd = Demand for Labor อุปสงค์ต่อแรงงาน Ns = Supply of Labor อุปทานของแรงงาน 17. -MS = M = Supply of Money อุปทานของเงิน -MD = Md = Demand for Money อุปสงค์ต่อเงิน -Mt = Transaction Demand for Money อุปสงค์ของการถือเงินเพื่อการจับจ่ายใช้สอยและเหตุฉุกเฉิน -Ms = Speculative Demand for Money อุปสงค์ของการถือเงินเพื่อการเก็งกำไร -r = i = Interest Rate อัตราดอกเบี้ย - อัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ = - อัตราเงินเฟ้อ = เมื่อ CPI คือ ดัชนีราคาผู้บริโภค (Consumer Price Index)
