1. รายได้ดุลยภาพ By Ratanan Bunnag

2. การหารายได้ประชาชาติดุลยภาพในเชิงคณิตศาสตร์ มี 2 วิธี 1.Income-Expenditure Approach รายได้ประชาชาติ = ความต้องการใช้จ่ายมวลรวม 2.Withdrawal-Injection Approach การรั่วไหล = การอัดฉีด 1. ระบบเศรษฐกิจแบบปิดและไม่มีรัฐบาล Y = C + I S = I 2. ระบบเศรษฐกิจแบบปิดและมีภาครัฐบาล Y = C + I +G S + T = I + G 3. ระบบเศรษฐกิจแบบเปิด Y = C + I + G + X - M S + T + M = I + G + X

4. รายได้ประชาชาติดุลภาพ หมายถึง ระดับรายได้ประชาชาติอยู่ในภาวะสมดุล คือ มีอุปสงค์รวม (Aggregate Demand) เท่ากับ อุปทานรวม (Aggregate Supply) ซึ่งเป็นสภาวะที่สินค้าและบริการที่ผลิตออกมาสนองความต้องการของผู้บริโภคได้พอดี - ณ ระดับการจ้างงานเต็มที่ ไม่มีภาวการณ์ว่างงาน ไม่มีสินค้าล้นตลาดหรือเกิดการขาดแคลน - ณ ระดับต่ำกว่าการจ้างงานเต็มที่ มีการว่างงาน ทรัพยากรถูกใช้ไม่เต็มที่ อุปสงค์รวมต่ำกว่าอุปทานรวม

5. การวิเคราะห์การเกิดดุลยภาพของรายได้ประชาชาติอย่างง่าย 1) กรณีเป็นระบบเศรษฐกิจแบบปิดและไม่มีภาครัฐบาล Y = C + I 2) กรณีที่เป็นระบบเศรษฐกิจแบบปิดและมีภาครัฐบาล Y = C + I + G 3) กรณีที่เป็นระบบเศรษฐกิจแบบเปิด Y = C + I + G + X – M

6. การหารายได้ประชาชาติดุลยภาพโดยใช้กราฟ กรณีเป็นระบบเศรษฐกิจแบบปิดและไม่มีภาครัฐบาล โดยสมมติให้ , I=I - B AD=C+I ( การใช้จ่ายรวม ) Y ( รายได้ประชาชาติ ) 0 C =C - +cY C - AD 1 =C +I=(C - +I - )+cY Y= AD=C+I 45 0 Y 1 C - +I - AD 1 A ดุลยภาพอยู่ที่จุด B ที่ AD 1 (=C+I) ระดับ Y 1 เป็นระดับรายได้ดุลยภาพ Y 0

7. กรณีเป็นระบบเศรษฐกิจแบบปิดและมีภาครัฐบาล โดยสมมติให้ C=C - + c Y d , I=I - , G=G - , Y d =Y-T AD=C+I+G Y=AS= AD Y ( รายได้ประชาชาติ )=AS 0 C =C - +cY d =C - +c(Y-T)=(C - -cT)+cY C - -cT 45 0 Y 2 (C - -cT)+I - +G - A B AD 2 =C+I+G=(C - -cT+I - +G - )+cY AD 2 ดุลยภาพอยู่ที่จุด E ที่ AD 2 =AS(Y 2 ) ระดับ Y 2 เป็นระดับรายได้ดุลยภาพ Y 1

8. การหารายได้ดุลยภาพระบบเศรษฐกิจแบบปิดไม่มีรัฐบาลจากตาราง Y C=100+0.6Y I=300 S=-100+0.4Y AD=C+I แนวโน้มของรายได้และการว่าจ้างทำงาน 0 100 300 -100 400 ขยายตัว overspending < 0 400 340 300 60 640 ขยายตัว 500 400 300 100 700 ขยายตัว 1,000* 700 300 300 1,000* ดุลยภาพ * = 0 2,00 0 1,300 300 700 1,600 หดตัว underspending > 0

9. ตัวอย่างการคำนวณหารายได้ประชาชาติดุลยภาพ ตัวอย่างที่ 1 จงหารายได้ประชาชาติ เมื่อกำหนดให้ Y = C + I C=C - + c Y ( เมื่อ c = MPC) I = I - Sol. แทนค่า C และ I ในสมการรายได้ประชาชาติ ได้ Y = C - + c Y + I - Y - c Y = C - + I - (1- c ) Y = C - + I - Y = ( C - + I - ) #

10. ตัวอย่างที่ 2 จงหารายได้ประชาชาติ เมื่อกำหนดให้ Y = C + I C=100+0.6Y I = 300 Sol. แทนค่า C และ I ในสมการรายได้ประชาชาติ ได้ Y = 100+0.6Y+300 Y = 400+0.6Y Y-0.6Y = 400 (1-0.6)Y = 400 0.4 Y = 400 Y = = 1,000 # ( 100+300 ) Y = (2.5)(400) = 1,000 #) ( หรือ จากสมการรายได้ประชาชาติดุลยภาพในตัวอย่างที่ 1 เราก็แทนค่าลงไปซึ่งจะได้ดังนี้ Y =

11. ตัวทวี (Multipliers)

12. ตัวทวี (Multiplier) คือ ตัวเลขที่จะบอกขนาดของการเปลี่ยนแปลงของรายได้ดุลยภาพเมื่อเส้นความต้องการใช้จ่ายโดยอิสระเปลี่ยนแปลงไป หรืออีกนัยหนึ่ง ตัวคูณก็คือ อัตราส่วนของการเปลี่ยนแปลงในรายได้ดุลยภาพต่อการเปลี่ยนแปลงของการใช้จ่ายอิสระเปลี่ยนแปลงที่ทำให้รายได้ดุลยภาพเปลี่ยนแปลง ถ้าหากเราให้ k = ค่า multiplier = ส่วนเปลี่ยนแปลงของการใช้จ่ายมวลรวม = ส่วนเปลี่ยนแปลงของรายได้ประชาชาติ จะได้ว่า หรือ หรือ

13. ค่าตัวคูณของการบริโภค ( C ) k C = ค่าตัวคูณของการลงทุน ( I ) k I = ค่าตัวคูณของการใช้จ่ายของรัฐบาล ( G ) k G = ค่าตัวคูณของการส่งออก ( X ) k X = ค่าตัวคูณของการนำเข้า ( M ) k M = ตัวคูณแต่ละตัวจะมีผลทำให้รายได้ประชาชาติเปลี่ยนแปลงแตกต่างกัน ทั้งทิศทางการเปลี่ยนแปลงและขนาดการเปลี่ยนแปลง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับข้อสมมติของแบบจำลองของตัวแปรที่กำหนดให้ โดยการเปลี่ยนแปลงของตัวรั่วในระบบเศรษฐกิจจะทำให้รายได้ประชาชาติเปลี่ยนแปลงในทิศทางตรงกันข้าม ส่วนตัวอัดฉีดหรือตัวกระตุ้นจะมีผลทำให้รายได้ประชาชาติเปลี่ยนแปลงในทิศทางเดียวกัน

14. ที่มาของตัวคูณหรือรากฐานของตัวคูณ มีดังนี้คือ ค่าใช้จ่ายของบุคคลหนึ่งจะเป็นเงินรายรับของอีกบุคคลหนึ่ง ผู้รับก็มีรายได้มากขึ้น ซึ่งบางส่วนของรายได้ที่มากขึ้นก็จะถูกออมไว้ ( ตามค่า MPS) และบางส่วนก็จะถูกใช้ต่อไป ( ตามค่า MPC) ซึ่งจะกลายเป็นรายรับหรือเงินได้ของบุคคลอื่นในรอบต่อไปเช่นกัน เมื่อบุคคลในรอบต่อไปมีรายได้เพิ่มขึ้น บางส่วนของรายได้ก็จะถูกออมไว้ และบางส่วนของรายได้ก็จะถูกใช้จ่ายไปอีก เป็นเช่นนี้เรื่อยๆไป ดังนั้นเราจะเห็นได้ว่า รายได้ประชาชาติก็จะต้องเพิ่มขึ้นเรื่อยๆในขณะที่เงินถูกเปลี่ยนมือไปเรื่อยๆนั่นเอง แต่ขนาดของรายได้ที่เพิ่มขึ้นในรอบต่อๆไปจะลดขนาดลง ในที่สุดผลรวมของรายได้ที่เกิดขึ้นทุกๆรอบจะถูกสะสมเพิ่มขึ้นเป็นทวีคูณ คือ เป็นหลายเท่าของการเปลี่ยนแปลงของค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นในตอนแรก ส่วนจะเป็นกี่เท่าขึ้นอยู่กับค่าของตัวคูณ ยกตัวอย่างเช่น เมื่อมีการใช้จ่ายเงินเพื่อการลงทุนครั้งแรกเพิ่มขึ้น = สมมติค่า MPC = c ( ของทุกคนในระบบเศรษฐกิจมีค่าเท่ากัน )

15. รอบการใช้จ่าย เงินลงทุนที่เพิ่มขึ้น ( ) รายได้ที่เพิ่มขึ้น ( ) การบริโภคที่เพิ่มขึ้น (MPC=0.8) การออมที่เพิ่มขึ้น (MPS=0.2) 1 1,000,000 1,000,000 800,000 200,000 2 800,000 640,000 160,000 3 640,000 512,000 128,000 . . . . . . . . . . . . ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ รวมทั้งสิ้น 1,000,000 5,000,000 4,000,000 1,000,000

16. รอบการใช้จ่าย การใช้จ่ายที่เปลี่ยนแปลง ( ) รายได้ส่วนที่เปลี่ยนแปลง ( ) 1 2 3 . . . . . . . . . n n+1

17. รายได้ทั้งหมดที่เพิ่มขึ้น : = + c + c 2 + ...+ c n-1 + c n = (1 + c + c 2 + ...+ c n-1 + c n ) (1) เอา b คูณสมการที่ (1) ตลอดจะได้ c = (1 + c + c 2 + ...+ c n-1 + c n ) c c = ( c + c 2 + c 3 + ...+ c n + c n+1 ) (2) เอาสมการ (1) – (2) จะได้ - c = (1 - c n+1 ) เมื่อ n เข้าใกล้ ( อินฟินิตี้ ) ค่า c n+1 จะเท่ากับศูนย์ (0) เพราะฉะนั้นจะได้ - c = (1- c ) = ( ตัวคูณการลงทุน )

18. ตัวอย่างที่ 4 กำหนดให้ระบบเศรษฐกิจเป็นแบบปิดและไม่มีภาครัฐบาล และการลงทุนเป็นแบบอิสระ จงหาตัวคูณของการบริโภคและการลงทุน เมื่อกำหนดให้ Y = C + I C=C - + c Y I = I - C=100+0.6Y I = 300 Sol.