1. Qiraja financiare në optikën e integrimit europianQiraja financiare në optikën e integrimit europian

2. Tema trajton lizingun financiar parë nga optika e
integrimit Europian.
Kjo temë përpiqet ti japë përgjigje pyetjes: ‘‘Pse
sektori i qirasë financiare ka një përhapje në rritje në
përputhje me shkallën e integrimit në BE? ’’
 HipotezaHipoteza : Sa më tepër t`i afrohet një vend fazave të
integrimit në BE, aq më tepër zhvillohet sektori i
qirasë financiare (lizingu).
Kampione në testimin e hipotez : Rumania (vend
anëtar), Maqedonia (vend kandidat), Shqipëria.

3. 1. Mungesa e kërkesës për
kolateral
2. Pagesa më të ulëta mujore si
dhe fleksibilitet në shlyerje
3. Përmirësimi i aseteve
4. Siguron burime shtesë kapitali
5. Siguria
1. Kapitali Qarkullues i
Detyrueshëm
2. Disavantazhi i tatim-
taksave.

4.  Kushtet e zhvillimit të një kompanie Lizingu
Kushtet e brendshme
- Burimet njerëzore
- Sistemi operacional
-Përputhje të burimeve financiare
Kushtet e jashtme
-Ekzistenca e një tregu paisjesh
-Mbështetja Teknike dhe Shërbimi pas
shitjes
-Treg të mjaftueshëm për lizing

5.  QIRAJA FINANCIARE NË SHQIPËRI
Studim i tregut të leasing-ut në Shqipëri
QëllimiQëllimi: Të identifikojë sfidat, objektivat e rritjes së tregut, strategjitë
që ndjekin operatorët e ndryshëm të lizingut, struktura e financimit të
tyre për të pasur një analizë më të detajuar të realitetit të këtij sektori në
Shqipëri. Perfundimet e këtij studimi do na shërbejnë si bazë
krahasimore në testimin e hipotezes, pra në korrelacionin pozitiv midis
shkallës së integrimit në BE dhe zhvillimit të qirasë financiare.
Të intervistuaritTë intervistuarit : Kompanitë e Lizingut financiar në Shqipëri
(Tirana Leasing ,Landeslease,SOGELease, Raiffeisen Leasing Albania ,
Final, Credins leasing )

6.  Nga Sudimi rezultoj:
Nga të dhënat sasiore
Përqindja qëzënë në treg? (bazuar në market share)
Kompanitë e
leasing-ut
Dhjetor 2011 Dhjetor 2012
Financimi me
Tvsh në miliona
euro
% Financimi me
Tvsh në miliona
euro
%
Landes Lease 13.80 16% 18.20 21%
Raiffeisen
Leasing
39.10 46% 35.04 40%
Credins Lease 12.00 14% 15.00 17%
Tirana Leasing 13.02 15% 12.90 15%
Socgen Leasing 6.20 7% 6.26 7%
Totali 84.12 100% 87.40 100%
• Burimi: Studim i autorit, bazuar në të dhënat e kompanive të qirasë financiare që operojnë në Shqipëri

7. Financimi me lizing në 2011 dhe 2012 në Shqipëri
Kompania Financime 2011 Financime 2012
Landes Lease 9,600,000.00 6,200,000.00
Raiffeisen Leasing 16,700,000.00 7,225,000.00
Credins Leasing 4,870,954.37 4,102,907.92
Tirana Leasing 4,600,000.00 5,300,000.00
Socgen Leasing 5,400,000.00 2,100,000.00
Totali 41,170,954.37 24,927,907.92
• Burimi: Studim i autorit, bazuar në të dhënat e kompanive të qirasë financiare që operojnë në Shqipëri

8. •Burimi: Studim i autorit , bazuar në të dhënat e kompanive të qirasë financiare
që operojnë në Shqipëri

9. Nga të dhënat cilësore:
Leasing-u shqiptar ka mbetur në një segment mjaft të ngushtë,
me një peshë të parëndësishme në ekonominë e vendit.
Leasing-u nuk po bëhet një instrument financiar masiv dhe nxitës
i zhvillimit të biznesit dhe i plotësimit të nevojave të popullsisë
Të gjithë operatorët janë shprehur se ka një korelacion pozitiv
midis shkallës së integrimit ne BE dhe zhvillimit të sektorit të
qirasë.

10. Në frenimin e zhvillimit te leasing-ut, kanë ndikuar një sërë
faktorësh si:
- infrastruktura ligjore,
- sistemi bankar,
- niveli i edukimit të konsumatorëve biznesmen dhe familiarë,
- mungesa e një politike të qartë orientuese,
- mungesa e një trajtimi të qartë e stimulues fiskal.

11. Trajtimi fiskal i leasing-ut edhe
sugjerimet për përmirësimin e tyre
Në legjislacionin aktual tatimor ka disa dispozita të cilat nuk përmbajnë
asnjë element favorizues për leasing-un.
 Tatimi mbi Vlerën e Shtuar
-Trajtimi i interesave të leasing-ut
Aplikohet TVSH edhe mbi interesat. Lizingu është një shërbim
financiar, dhe shërbimet financiare përjashtohen nga TVSH-ja, pra
TVSH duhet të aplikohet vetëm ndaj vlerës së mjetit (principalit) dhe jo
ndaj interesave (shërbimit financiar)

12. - Pagesa e shtyrë e TVSH-së, ndaj personave të tatueshëm që
importojnë paisje apo makineri, për t`u investuar në
prodhim, ndërtim, transport, telekomunikacion dhe në
energji, zbatohet skema e shtyrjes së pagesës së TVSH-së.
As qiramarrësi dhe as shoqeria e leasing-ut nuk mund të
përfitojnë nga zbatimi i skemës së shtyrjes së pageses së
TVSH-së.
Tatimi mbi Fitimin
Metodat dhe normat e amortizimit të përcaktuara në Ligjin për
Tatimin mbi të Ardhurat nuk i shërbejnë kushteve dhe
afateve normale të kontratave të leasing-ut.
Praktika e vendeve që aplikojnë amortizimin e përshpejtuaramortizimin e përshpejtuar
tregon se është një nga mjetet më efektive për të mundësuar
rritjen e investimeve kapitale dhe në veçanti financimin e
tyre nëpërmjet qirasë financiare.

13. Në raportin e fundvitit 2010 në vendet e BE-së ishin 1303 kompani lizingu.
•Burimi: Leaseurope Ranking of European Leasing Companies, Raporti Vjetor 2012
Profili

14. Burimi: Leaseurope Ranking of European Leasing Companies, Raporti Vjetor
2012

15. Pse Rumaninë?
Mora pikërisht Rumaninë si rast studimi nga vendet e BE-së sepse:
1.Rumania është ndër vendet e fundti të antarsuara në Bashkimin
Europian. Ajo u bë vend anëtarë me të drejta te plota në janar të
2007.
2.Efektet e integrimit janë më të dukshme (afërsia në kohë), për
pasojë e bën atë një kampion të mirë për testimin e hipotezës.
3.Është një ndër vendet më të varfera të BE-së, me një ekonomi
akoma në fazat e para të zhvillimit.

16. Tregu i qirasë financiare në
Rumani
• Burimi: Studim i autorit, bazuar në website-n e Alb_leasing.ro

17. Krahasimi i tregut të qirasë financiara
para dhe pas hyrjes në BE të Rumanisë
Pas antarësimit ne BE, tregu i qirasë financiare njohu një rritje
të menjëhershme me 260% nga marsi 2005 ( € 391.2m ) në
mars 2007 ( € 1.03bn ).
Ndryshoi struktura e portofolit në bazë të aseteve të qirasë
financiare .
Rritje në kërkesë për financimin e infrastrukturës dhe
makinerive.

18. Financimi paisjeve industriale është dominuar nga fusha e
ndërtimit ( 66% ), pasuar nga pajisje për industrinë ( 20 % ) ,
paisje mjekësore ( 7% ) , IT & softera ( 4%) dhe pajisjeve
bujqësore ( 3 % ) .
Në vitin 2006 , qiraja financiare përbënte 3% të GDP-së së
Rumanisë , krahasuar me 2% në vitin 2005 ,dhe 4% nga
fundi i vitit 2007.
Pra duket qartë se integrimi në BE solli një rritje të
menjëhershme në zhvillimin e sektorit të qirasë financiare.

20. Në vitin 2005 ishte 2 kompani që ofronin shërbimet e leasing-ut
financiar , ndërsa në vitin 2009 ky numër rritet në 9 kompani
leasing-ut.
Në vitin 2006, totali i aktiveve të shoqërive të lizingut
përfaqësojnë 0.9 % të GDP-së dhe1.4 % të totalit të aktiveve të
sistemit financiar. Në kontrast me vitin 2009 asetet e sektorit të
leasing ishte 2.2 % e GDP-së dhe 3 % të totalit të aktiveve të
sektorit financiar.

22. Tabela 8. Struktura e kontratave të qirasë , sipas llojit të përdoruesve ( personat juridik dhe fizik)
për periudhën 2005-2009
• Burimi: Banka Kombëtare e Maqedonisë, Departamenti i Rregullimit Bankar: Stabiliteti Financiar
Raporti 2005, 2006, 2007, 2008, 2009
Viti 2005 2006 2007 2008 2009
Firma Individ Firma Ind. Firma Ind. Firma Ind. Firma Ind.
Vlera e
kontratave
Aktive ne
miliona
euro
15.9 18 36.1 40.7 71.0 57.5 100.7 62.5 125.5 61.9

23. - Duke u bazuar në të dhënat e tabelës se mësipërme shohim nje
rritje si te kontratat individuale ashtu dhe te kontratat per
firmat.
- Deri në vitin 2006 struktura e kontratave të qirasë dominohej
nga individët.
- Nga viti 2007-2009 firmat e qiras financiare kanë zgjeruar
bazën e financimit duke mbështetur kompanitë për t’ju siguruar
mjete sa më të përballueshme financiare, gjë që solli dhe nje
trasformim në strukturë.
- Per vitin 2009, firmat zinin rreth 67% te numrit te kontratave
aktive.

24. . Struktura e kontratave të qirasë për objektet e luajtshme
Viti 2005 2006 2007 2008 2009
Makineri &
Paisje
2% 6% 3% 3.5% 3%
Automjete të
lehta
81% 83% 82% 83% 86%
Automjete të
tonazhit te
rënd
14% 10% 9% 9.5% 8%
Te tjera 3% 1% 6% 4% 3%
• Burimi: Banka Kombëtare e Maqedonisë, Raportet mbi stabilitetin financiar, 2005-2009
- Ndonëse leasing-u ka pësuar rritje gjatë periudhës së
analizuar ajo mbulon një pjesë shumë të vogël ne sektorin e
financimeve.
- Ritmi i rritjes për sektorin e qirasë financiare ka pësuar një
rënje që është me e dukshme për vitin 2009. Kjo si pasojë e
ngadalsimit ekonomik që po kalon ekonomia në terësi.

25. Krahasimi i rastit të Maqedonisë me atë Shqiptar
-Tregu i qirasë financiare ka gjetur hapsirë pak a shumë në të njejtën
kohë.
-Ligji mbi qiranë financiare i këtyre dy vendeve është shumë i
ngjashëm, por në Maqedoni është miratuar 2 vjet më para se të
miratohej në Shqipëri.
-Kultura e leasing-ut në të dyja vendet është e vogël nëse e krahasojmë
me vendet e tjera të bashkimit europian dhe vazhdon të jetë e
përqendruar në masë të konsiderueshme te sektori i automjeteve

26. Falë normative dhe akteve nënligjore është penguar importimi i
makinave më shumë se 6-8 vjet të reja në Maqedoni, nuk lejohen që të
shiten makina me normative ndotje nën Euro 4, në Shqipëri nuk
ekziston një ligj që e pengon këtë. Kjo hallkë e lë shumë të pazhvilluar
tregun e makinave të reja dhe njëherësh edhe leasing-un, financuesin
kryesor të tij.
Duke analizuar dhe disa faktorë si :
-% që zë lease në GDP, (në Shqipëri 1% e GDP-së dhe Maqedoni
2.2% e GDP-së),
-nr i kompanive qe ofrojnë shërbimin e qirasë financiare ( Në Shqipëri
6 kompani, Në maqedoni 10),
-% që zë lease në sektorin financiar është më e lartë në Maqedoni si
dhe vlera e financimit
Konkludojmë se në Maqedoni sektori I Lizingut është më I zhvilluar.

27. - Koncepti i qirasë financiarë sipas ligjit rumun është I njëjtë më ligjin
Shqiptarë.
- Ka dallime sic janë Tatimi mbi vlerën e shtuar dhe metoda e
amortizimit.
- Integrimi në bashkimin Europian i ka dhënë një zhvillim ekonomisë
Rumune në tërësi ( nga krahasimi indekseve ekonomike para dhe pas
futjes ne BE trajtuar më sipër)
- Përqindja që zë sektori i lease në termat e GDP-së llogaritet te jetë 3.5%
ne fund të 2011 për rumanin dhe afërsisht 1% për shqiperinë
Pra shihet një korelacion midis shkalles së integrimit të një vendi në
Bashkimin Europian dhe zhvillimit të sektorit të qirasë financiare