Roli i Enzimave Te Restriksionit ne Biotekologji. Llojet dhe menyra e Funksionimit

1. Enzimat e
Restriksionit
Punoi : Erisa SHKEMBI

2. Cfarë janë enzimat e restiksionit?
•Një enzimë e restriksionit është një proteinë
e cila fragmentizon ADN në sekuencë
specifike të saj.
•Enzimat hidrolizojnë ADN duke prishur
lidhjet fosodiesteike.
•Janë poteina që prodhohen nga bakteret.
•Llojet e ndryshme të bakterieve prodhojnë
enzima restriksioni që njohin sekuenca të
ndryshme të ADN.

3. •Enzimat n njohin sekuencat të përbëra
nga 4,6 ose 8 baza.
•Bakteret i përdoin këto enzima për të
vrarë konkurentët bakterialë duke e
preë( shkatëruar) kështu ADN e tyre.
•Përdoren në manipulimet e molekulës
së ADN. Psh. Në rikombinimin e ADN, që
pvec këtyre enzimave të rëndësishme
janë dhe molekulat vektore(plasmidet)
dhe ADN ligaza.
...

4. Si presin enzimat e restriksionit
Ka dy mënyra të prerjes së ADN:
Që krijon skaje të varura
N(baza të tjera)
Enzima pret këtu
Vëndi i prerjes për EcoRI
Prerja 2 fijëzore(jep skaje të plota)
N(baza të tjera)
Enzima pret këtu
Vëndi i prerjes për SmaI

5. Prerja me HindIII Prerja me HindIII
Boshllëk në aksin
fosfat sheqer
Bashkimi i copave
Boshllëk në aksin
fosfat sheqer

6. •Metilimi është një lloj modifikimi i ADN, dhe një
numër i madh enzimash restriksjoni janë të
varura nga metilimi.
•Metilimi kryhet nga enzima metilazë
•Metilizimi i ADN-së mbron ADN-në bakteriale
nga copëtimi që mund të shkaktojnë enzimat e
restriksionit.
•Jo të gjitha enzimat ndikohen nga metilimi.
Metilimi

7. Veprimi i enzimës së
restriksionit
Prerja e ADN
ADN e pa metiluar AND e metiluar
Metilimi i ADN
ADN nuk do të copëtohet

8. Janë të njohura 4 tipe të enzimave të
restiksionit:
•Tipi I dhe III që nuk kanë kontoll strikt
të pozicionit të këputjes, dhe janë të
varura nga metilimi.
•Tipi II bëjnë këputje të specifikuar, janë
më të sakta dhe nuk varen nga metilimi
•Tipi IV njeh vetëm ADN e metiluar dhe
ka specifitet shumë të ulët.
Tipet e enzimave të restriksionit

9. •Klonimin molekular(ADN rikombinante)
•Hartimin e ADN(përfshin përcaktimin e
vendeve të enzimeve të restrikcionit në
gjenom)
•Skenimi gjenomik i restriksionit(e
dobishme për të identifikuar devijimet
nga normalja në çdo ADN.)
•Sekuencat e gjeneve( fragmentimi i ADN
për lehtësi studimi) etj...
Përdorimi i enzimave

10. Faleminderit