Anket Nedir? Anket Türler? Anket Avantajları ve Dezavantajları?

1. BİLİMSEL ARAŞTIRMALARDA VERİ
TOPLAMA ARACI: ANKET
İSTEK AKSAK KÖMÜR
2019

2. İçindekiler
 1. Anket Nedir
 2. Anketin Avantajları ve Dezavantajları
 3. Anketin Kullanım Amaçları
 4. Anket Hazırlama Süreci
 5. Ankette Kullanılan Soru Tipleri
 6. Anket Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
 7. Anketin Uygulanma Şekilleri
 8. Kaynakça

3. Anket Nedir?
 Sormaca ; Herhangi bir konuyla ilgili durum ve tutumu belirlemek için
düzenlenmiş ayrıntılı ve kapsamlı soru dizisi, anket
(http://www.tdk.gov.tr)

4. Anket nedir ?
Anket;
 bireylerin demografik özelliklerini, tercihlerini belirlemek
 bir konu, durum veya olay hakkında bilgi toplamak
 bireylerin görüşlerini belirlemeye yönelik
çeşitli soruların bir araya getirilmesiyle oluşturulan veri toplama aracıdır
(Kumtepe, 2013)

5. Anket Nedir?
Büyüköztürk (2005), araştırmalarda anketlerle bireylerin; demografik
özelliklerinin (olgusal sorularla) bir konu hakkında ne bildiklerinin (bilgi
sorularıyla), bir konuya ilişkin davranışlarının (davranış sorularıyla) ve bir konu
veya objeye ilişkin duygu ve görüşlerinin (inanç ve kanı sorularıyla)
belirlenebileceğini ifade etmektedir.

6. Anketin Avantajları
 geniş bir örneklem grubunun araştırma konusuyla ilgili düşüncesini belirlemek mümkündür.
 geniş bir örnekleme grubuyla çalışmak örneklemin evreni temsil etme düzeyini
arttırır. Bu şekilde, araştırmanın dış geçerlik derecesini artırmak mümkün olabilmektedir.
 veri toplamak; para, zaman ve enerji bakımından araştırılmacıya tasarruf sağlar.

7. Anketin Avantajları
 verilerin toplanması ve analiz edilmesi diger veri toplama araçlarına göre daha
kolaydır.
 kişilerin kimlikleri bilinmediği için bu veri toplama aracıyla daha objektif veriler
elde edilebilir.
 Araştırmacının bireylerin cevaplarını etkileme ihtimali çok azdır.
 Anket sorularının yazılı olması cevaplayıcıların onları tekrar tekrar incelemesine
imkan verir.

8. Anketin Dezavantajları
 Anketle bireylerin araştırma konusu hakkındaki düşünceleri derinlemesine
incelemek yerine yüzeysel bilgilere ulaşılarak bireylerin düşünceleri
betimlenmeye çalışılır.
 Ankette araştırma konusuyla ilgili belirlenmiş bazı sorular vardır ve bireyler
anketteki sorulara cevap vermek zorundadırlar. Anketlerle bireylerin
araştırma konusu hakkında farklı düşünceleri belirlemek diğer veri toplama
araçlarına göre daha az mümkündür.
 Bireylerin anket sorularını yanlış anlaması veya rastgele cevaplaması
araştırma konusuyla ilgili yanlış sonuçlara ulaşılmasına ya da hatalı
yorumlamaların yapılmasına neden olur.

9. Anketin Dezavantajları
 Anketler araştırmayla ilgisi olmayan kişiler tarafından da cevaplanabilir
 Anketin esneklikten uzak olduğu söylenebilir. Çünkü anketi uygularken
araştırmacı cevaplayıcıyla yüz yüze değildir. Bu yüzden de sorulan yeniden
dile getirme imkanı yoktur.
 Anket sadece okur-yazara uygulanabilmektedir.
 Anketlerin geri dönme ya da cevaplanma oranı oldukça düşüktür (Arseven,
2001; Aziz,2010;Balcı, 2005, Büyüköztürk ve diğ, 2011; Ekiz,2009;Gilham,
200; Gray,2004; Kuzu, 2013; Çepni,2007 akt. Metin, 2016,s.165).

10. ANKETİN KULLANIM AMACI
• İnsanlar ne biliyor?
• İnsanlar ne düşünüyor?
• İnsanlar nelere sahiptir?
• İnsanlar ne yapıyor?
• İnsanlar neler yapmış?
• İnsanlar ne yapmayı planlıyor?
• İnsanların bir konu hakkındaki tutumları nedir?
• İnsanların zevkleri nedir?
• İnsanların önyargıları nedir?
• İnsanların inançları nedir?
• İnsanların değerleri nedir? (Berger, 2000, Akt. Kumtepe, 2013)

11. ANKET ARAŞTIRMASI SÜRECİ
(Kumtepe, 2013)

12. Ankette Kullanılan Soru Tipleri
(Kumtepe, 2013)

13.  Yorumlama
Örnek;“TV programları nasıl iyileştirilebilir?”
 ................................................................................................................................
 Listeleme
 Örnek; Örnek: “.............marka arabanın en memnun kaldığınız 3 yönünü sıralayınız.”
 1. .........................................................................................................................
 2. .........................................................................................................................
 3. .........................................................................................................................
Boşluk doldurma
 Örnek: “Kaç yıldır .......... marka araba kullanıyorsunuz?” ..........yıl
İrdeleme
 Örnek: …….. marka çayı neden beğeniyorsunuz?
Peki bunun başka bir nedeni daha var mı?................................................

14.  Kapalı Uçlu Sorular
 İki seçenekli
 Örnek: “...............reklamını seyrettiniz mi?”
[ ]Evet
[ ]Hayır
 Tek seçimli
 Örnek: “Bir hafta içerisinde epostanızı ortalama kaç defa kontrol ediyorsunuz?”
 a. 10’dan fazla
 b. 5-10 defa
 c. 5’den az
 d. Hiç

15. Çok seçimli
Örnek: “Evinizde aşağıdaki aletlerinden hangisine sahipsiniz?” (birden fazla seçeneği
işaretleyebilirsiniz)
[ ]TV
[ ]LCD Ekran
[ ]Masaüstü Bilgisayar
[ ]Fax
[ ]Video
[ ]Cep telefonu
[ ]Dizüstü Bilgisayar
[ ]Diğer (lütfen belirtiniz)……………………
Ölçek noktaları belirtilmemiş sorularda katılımcıdan sadece iki ucu isimlendirilmiş bir ölçek
üzerinde görüşünü belirtmesi istenir.
Örnek: “…………… web satış sayfası hakkındaki görüşünüzü aşağıdaki çizgi üzerine √
işareti koyarak gösteriniz.”
Çok Kötü _____________________ Çok Güzel

16. Ölçek noktaları belirtilmiş
Örnek: “…………… web satış sayfası hakkındaki görüşünüzü aşağıdaki
seçeneklerden birini
işaretleyerek belirtiniz.”
[ ]Çok Kötü [ ]Kötü [ ]Ne Kötü Ne İyi [ ]Güzel [ ]Çok Güzel
Likert, tutum ölçmek amacıyla en yaygın olarak kullanılan ölçek türüdür
Örnek:. “.......haber kanalındaki verilen haberler doğruyu yansıtmaktadır.”
[ ] Hiç Katılmıyorum
[ ] Katılmıyorum
[ ] Kararsızım
[ ] Katılıyorum
[ ] Tamamen Katılıyorum

17. Anket Hazırlanırken Dikkat Edilmesi
Gereken Hususlar
 İlgili alanyazımda birçok araştırmacı anketleri hazırlarken dikkat edilmesi
gereken hususlar ifade etmişlerdir (Baş,2005; Ural ve Kılıç, 2006; Cohen,
Manion ve Morrison, 2007, Gray, 2004 Jacobs, Sorensen ve Razavieh, 2010;
Büyüköztürk ve diğ, 2011; Ekiz, 2003;Aziz, 2010; Arseven, 2001; Kuş, 2005;
Kuzu, 2013). Araştırmacıların bu ifadelerinden yola çıkarak anket hazırlarken
dikkat edilmesi gereken hususlar iki başlıkta toplanmış ve aşağıda
belirtilmiştir (Metin, 2016,s.172-173).

18. Anketin Genel Görünüş Açısından Dikkat
Edilmesi Gereken Hususlar
 Anketler renkli ya da kaliteli kağıt ve değişik yazı türleri kullanılarak
hazırlanmalı
 Anket kısa ve öz olmalı mümkünse tek sayfaya sığdırılabilmeli
 Kapak sayfası ve yönerge kısmı italik yada koyu şekilde yazılmalı
 Maddelerin yazı puntoları bireylerin okuyabileceği büyüklükte olmalı
 Anketin her bir maddesi numaralandırılmalı .
 Bütün anket maddelerine uygun cevap kategorileri belirlenmeli
 Anket maddeleri kolay cevaplanabilir şekilde sıralanmalı
 Aynı içerikli sorular bir araya getirilmeli
 Önemli sorulara anketin başında yer verilmelidir.

19. Anket Maddelerinin Yazımı Açısından
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
 Anket maddelerinin yazımında kullanılan dil basit, sade ve anlaşılabilir
olmalı
 her bir madde yalnızca tek bir yargı bildirmeli
 Her bir maddenin tek cevabı olmalı
 Anket maddelerini yazarken herkes tarafından bilinen kavramlar ya da
sözcükler seçilmeli
 anket maddelerinde argo ya da sokak ağzı ifadeleri kullanılmamalı
 Anket maddelerinde kısaltmalar tercih edilmemeli
 Anket maddesi çok fazla sayıda olmamalı (30—40 ideal madde sayısı)

20. Anket Maddelerinin Yazımı Açısından
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
 Anket maddeleri olumlu ifadelerden oluşmalı
 Anket maddesinde olumsuz ya da iki olumsuz ifade birlikte bulunmamalı
 Ankette kafa karıştırıcı ve yoruma açık ifadeler kullanılmamalı
 Anketlerde bireyleri yönlendirmeye yönelik maddeler yer almamalı(Bilimsel
araştırmayı gereksiz buluyorsunuz değil mi? gibi)
 Ankette bireylerin bilgi ve yeteneklerini aşan maddelere yer verilmemeli
 Ankette bireylerin özel hayatındaki tercihlerini sorgulayan maddelere yer
verilmemelidir.

21. Anketlerin Uygulanma Şekiller
 yüz yüze uygulama,
 posta ile uygulama,
 telefonla uygulama,
 bilgisayarla uygulama,
(Aiken, 1997; Anderson, 1990 akt. Büyüköztürk, 2005)

22. Anketlerin Uygulanma Şekiller
 Görüşme
 Yüz Yüze Görüşme
 Telefonla
 Bilgisayar Destekli Telefonla Görüşme
 Bağımsız Doldurulan Anketler
 Posta Anketleri
 Web Anketleri (Çevrimiçi Anketler)

23. KAYNAKÇA
 Altunışık, R, Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. Sosyal Bilimlerde Araştırma
Yöntemleri – SPSS Uygulamalı, Adapazarı: Sakarya Kitabevi, Geliştirilmiş 4. Baskı,
Ekim 2005.
 Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket Geliştirme. Türk Eğitim Bilileri Dergisi, 3(2), 133-151.
 Metin, M. (2016). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri.
Ankara: Pegem.
 Kumtepe, E. (2013). Anket Araştırmaları. Cengiz Hakan Aydın (Ed.) Marka
İletişiminde Analiz ve Araştırma-I içinde (s. 61-82). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
 http://www.tdk.gov.tr

24. TEŞEKKÜRLER
TEŞEKKÜRLER