Sosyal bilimlerde araştırma yöntemlerinden anket tekniği hakkında açıklama

1. ANKET TEKNİĞİ
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ DERSİ FİNAL ÖDEVİ
Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
Danışman: Doç. Dr.Vedat ÇAKIR
Emine Hilal ÖZBAY
144016010
Uşak

2. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ocak, 2015
ÖZET
Bilimsel araştırmalarda kişilerden bilgi toplamak için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Veri
toplama teknikleri içerisinde en yaygın kullanılan teknik anket (sormaca) tekniğidir.
Bu çalışmanın amacı anketin kısa tarihçesine değinerek anketi oluşturan soru türlerini örneklerle
açıklamak daha sonra anket uygulamasında dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında bilgi
verip anket uygulama yöntemlerini açıklamaktır.

3. İÇİNDEKİLER
1.ANKET İLE İLGİLİ KAVRAMLAR....................................................................................5
1.1. Anketin (Sormacanın) Tanımı.............................................................................................5
1.2. Anketin (Sormacanın) Tarihçesi..........................................................................................5
1.3.Soru Türleri...........................................................................................................................6
1.3.1 Yanıtların Serbest Olup Olmaması....................................................................................6
1.3.1.1 Açık Uçlu Soru...............................................................................................................7
1.3.1.2 Kapalı Uçlu Soru............................................................................................................7
1.3.1.3 Yarı Kapalı Uçlu Soru....................................................................................................7
1.3.1.4 Derecelendirmeli (Ölçekleme) Soru...............................................................................8
1.3.1.4.1 Bogardus (Sosyal Uzaklık) Ölçeği...............................................................................8
1.3.1.4.2 Thurstone (Eşit Ağırlıklı Sosyal Uzaklık) Ölçeği........................................................8
1.3.1.4.3 Likert ( 5’li Eşit Aralıkta Sosyal Uzaklık) Ölçeği.......................................................9
1.3.1.4.4 Guttman (Hiyerarşik- Scalogram ) Ölçeği...................................................................9
1.3.2 Soruların Niteliğine Göre..................................................................................................9
1.3.2.1 Olgusal Sorular...............................................................................................................9

4. 1.3.2.2 Yargısal Sorular..............................................................................................................9
1.4 Anket Hazırlama Aşamaları...............................................................................................10
1.4.1 Ön Hazırlık Çalışmaları...................................................................................................10
1.4.2 Soru İçeriği Oluşturma Aşaması.....................................................................................10
1.4.3 Soruların Biçimsel Olarak Hazırlanma Aşaması.............................................................11
1.4.4 Pilot Uygulama Yapılması...............................................................................................12
1.5. Anketin Uygulanması........................................................................................................12
1.5.1 Posta Yolu Uygulaması...................................................................................................15
1.5.2. Telefon Uygulaması.......................................................................................................16
1.5.3 Anketör Kullanılması.......................................................................................................16
1.5.4 Çevrimiçi Anket Uygulaması...........................................................................................17
KAYNAKÇA............................................................................................................................18
TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ
Şekil 1. Soru Türleri...................................................................................................................6
Şekil 2. Açık Uçlu Soru.............................................................................................................7
Şekil 3. Kapalı uçlu soru............................................................................................................7
Şekil 4. Yarı Kapalı Uçlu Soru..................................................................................................8
Şekil 5. Derecelendirmeli Soru Çeşitleri....................................................................................8
Şekil 6. Anket Uygulama Biçimleri.........................................................................................13

5. Tablo 1. Posta Yolu Uygulamasının Avantajları ve Dezavantajları.........................................14
Tablo 2. Telefon Uygulamasının Avantaj ve Dezavantajları...................................................14
Tablo 3. Anketör Kullanılmasının Avantaj ve Dezavantajları.................................................15
Tablo 4. Çevrimiçi Anketin Avantaj ve Dezavantajları...........................................................15
ANKET TEKNİĞİ
1.ANKETİLE İLGİLİ KAVRAMLAR
1.1. Anketin (Sormacanın) Tanımı
Bilimsel araştırmalarda araştırma problemlerinin çözümlenmesinde kullanılacak bilgilerin
toplanması, araştırmanın önemli bir aşamasını oluşturur. Toplumsal çalışmalarda yapılan
araştırmanın amaçlarına uygun verilerin elde edilmesinde başlıca veri toplama yöntemlerinden
birisi anket (sormaca) tekniğidir.
Anket, araştırma yapılacak konu ile ilgili soruların yer aldığı bir soru kağıdıdır. Burada yer
alacak soruların içeriği, biçimi, sayısı araştırmanın konusuna bağlıdır. Her farklı konu için ortaya
çıkacak soru türleri de farklı olacaktır.( Aziz, 2010: 93)
“Anket” çeşitli Türkçe kaynaklarda, “sormaca”, “yoklama”, “survey”, “sörvey” olarak da
kullanılmaktadır.
1.2. Anketin (Sormacanın) Tarihçesi

6. Peter Burke’ün tarifiyle survey (anket) bir şeye hakim bir konumdan bakarak onu incelemektir.
Hakim konum bulunulan noktadan daha çok şeyi, daha ayrıntılı görebilmeyi sağlar. Survey antik
Mısır’da farklı noktalar arasındaki uzaklıkları saptamak anlamında kullanılmış, kaşifler bu teknik
anlamda “anketçiler” olarak anılmıştır. Toplumu araştıran modern anketin başlangıcı da antik
nüfus sayımı biçimlerine kadar uzanır (Neuman,2012: 396akt. Mert, 2014). Daha yakın
dönemlerde 17., 18. Ve 19. Yüzyıllarda sadece sayım yapmanın ötesinde, yaşam, ölüm, hastalık,
sağlık, güç ve başarı üzerine raporlar tutan idealist “amatör” (Kuş, 2007 :38, akt. Mert, 2014)
anket araştırmacılarının varlığından söz edilebilir fakat toplumsal anket terimi ancak 1927’ye
kadar geri gitmektedir (Burke, 2012:252’ den akt. Mert, 2014: 89)
Toplumsal anket, 1940’lara gelindiğinde, aşağıdaki gelişmelerin etkisiyle yerini büyük ölçüde
modern nicel ankete bırakmıştır (Neuman, 2012: 397-398’den akt. Mert, 2014: 91)
1. İstatistik temelli ölçümleme tekniklerinin ve kesin ölçümlemelerin taramaya uygulanması,
2. Tutumlar, görüşler ve toplumsal yaşamın öznel yanlarıyla ilgili sistematik nicel veriler
toplamak için ölçek ve endekslerin geliştirilmesi,
3. Pazar araştırmacıları, gazeteciler, hükümetler ve dini örgütlenmeler tarafından anketin
uygulamalı alanlara uyarlanması,
4. Ampirik toplumsal araştırmanın, yerel toplumsal sorunlara odaklanmak için çeşitli
yöntemlerin bir karışımını kullanan yaklaşımdan doğa bilimlerini model alan saygın, “bilimsel”
yöntemlere doğru yeniden yönelmesi.
Anket yönteminin iletişim araştırmaları içinde tarihsel gelişimi ile ilişkili olarak anaakım/ liberal
çoğulcu pradigmanın temsilcilerinden Paul FelixLazarsfeld anılabilir. Lazarsfeld meslek
yaşamının önemli bir bölümünde, her türden medya etkilerini ortaya koyacak bir anketin tasarımı
ve çözümlemesi ile ilgilenmiştir: İnsanlar nasıl oy kullanır, ne satın alır, azınlık gruplarına karşı
insanların tutumları nasıldır? (Lang, 2005: 37akt. Mert, 2014). ToddGitlin’e göre, İkinci Dünya
Savaşı’ndan itibaren iletişim sosyolojisi alanında egemen olan paradigma, açıkça Lazarsfeld
geleneğiyle ilintili düşünce, yöntemlerin ve bulguların toplamından oluşmuştur( Gitlin,
2007:21’den akt. Mert, 2014).
1.3.Soru Türleri

7. Ankette yer alan sorular farklı ölçütlere göre türlere ayrılır. Hazırlanacak soruların türleri
yanıtların serbest olup olmaması ya da soruların niteliği gibi özelliklere göre ayrılır.Aşağıdaki
şekilde soruların türlere ayrılması gösterilmiştir.
Şekil 1. Soru Türleri
1.3.1 Yanıtların Serbest Olup Olmaması
Ankette yer alan sorular soruluş biçimleri yönünden belirlenmiş, denenmiş, geçerliliği saptanmış
soru türlerine sahiptir. Soruların yanıtları anket formunda yer alıp almamasına göre türlere
ayrılır. Yanıtların serbest olup olmama özelliğine göre en yaygın ayrılış biçimi, açık uçlu ve
kapalı uçlu sorudur.
1.3.1.1 Açık Uçlu Soru
Bu soru biçiminde verilecek yanıt için herhangi bir öngörü de bulunulmaz. Soruyu yanıtlayan
kişinin cevabı olduğu gibi yer alır.
Şekil 2. Açık Uçlu Soru
Boş vakitlerinizi nasıl geçiriyorsunuz?
Yanıt:………………….
Bu soru tipinin olumlu yanı deneğin vereceği cevabın sınırlanmamış olmasıdır. Olumsuz yanı ise
yanıtın yazılmasının zaman almasıdır. Açık uçlu soruların değerlendirilmesinde kodlama
aşamasında verilen cevaplara göre bir kodlama yapılması gerekmektedir.
1.3.1.2 Kapalı Uçlu Soru

8. Bu soru tipinde soruyu cevaplayan kişinin vereceği olası cevaplar şıklarla belirlenmiştir. Kişi
vereceği cevabı seçip şıklardan birini işaretleyecektir.
Şekil 3. Kapalı uçlu soru
Boş vakitlerinizi nasıl geçiriyorsunuz?
( ) Boş Vaktim Yok( ) Yürüyüş Yaparak
( ) Arkadaşlarımla Eğlenerek( ) Tv İzleyerek
( ) Kitap Okuyarak( ) Uyuyarak
Kapalı uçlu soru tipinde soruya verilecek cevapların öngörülen şıklar içinde olması beklenir.
Sorulara konulacak şıklar ön yoklamalar yapılarak saptanır. Kapalı uçlu sorunun olumlu özelliği
zaman kaybını önlemesidir olumsuz özelliği ise anketi cevaplayacak kişinin yanıtının olası şıklar
içerisinde yer almamasıdır.
1.3.1.3 Yarı Kapalı Uçlu Soru
Bu soru tipinin özelliği kapalıuçlu soruların devamına “başka” ya da “diğer” gibi açık uçlu
seçenek olmasıdır. Yarı kapalı uçlu sorular anketi yanıtlayan kişinin vereceği yanıtın olası yanıt
şıklarında bulunmaması durumunu öngörerek hazırlanır.
Şekil 4. Yarı Kapalı Uçlu Soru
Boş vakitlerinizi nasıl geçiriyorsunuz?
( ) Boş Vaktim Yok
( ) Uyuyarak
( ) Tv İzleyerek
( ) Arkadaşlarımla Eğlenerek
( ) Diğer (Yazınız)………………………..

9. Yarı kapalı uçlu soru açık ve kapalı uçlu soru türlerinin birleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Amaç
her iki sorunun olumsuz yanlarını gidermektir.
1.3.1.4 Derecelendirmeli (Ölçekleme) Soru
Kapalı uçlu sorular ile biçimsel olarak aynı olan, bununla beraber seçeneklerin derecelendirilmiş
ve değerlendirilmiş olduğu soru türü, derecelendirmeli (ölçekleme) soru tipidir. Hem olgusal
hem yargısal soru türlerine uygulanan bu soru türü daha çok görüş, tutum ve davranış ile ilgili
olarak hazırlanan sorularda kullanılır (Aziz, 2010: 97). Bu ölçekler şunlardır:
Şekil 5. Derecelendirmeli Soru Çeşitleri
1.3.1.4.1 Bogardus (Sosyal Uzaklık) Ölçeği
En olumlu tutumdan en olumsuza doğru yedi şık içerir ancak şıklar arasında eşit mesafe konusu
üzerinde durulmamıştır.
1.3.1.4.2 Thurstone (Eşit Ağırlıklı Sosyal Uzaklık) Ölçeği
Thurstone, yaptığı araştırmalarda birbirini izleyen bir dizi öneriler hazırlamış ve bu önerileri
uzmanlar grubuna uygulayarak, derecelendirme yöntemini izlemiştir. Uzmanlar tarafından
elenen ve sıraya konulan her bir öneriye, geliştirilen eşit aralıklı ölçek uygulanmıştır. Her
önermenin birinci şıkkı en olumlu görüşleri, ölçeğin ortasında bulunan şık ise tarafsız görüşleri

10. ifade etmektedir. Thurstone ölçeğinde, Bogardus ölçeğinin eksik olan “eşit aralıklar” durumu
giderilmiştir.
1.3.1.4.3 Likert ( 5’li Eşit Aralıkta Sosyal Uzaklık) Ölçeği
Likert ölçeğinin temelinde her önerinin şıkları arasındaki sosyal uzaklık aralığı eşittir. Bu şıklar 5
sayısından başlayarak4,3,2,1 olarak numaralandırılır ve her bireyin her öneriye verdiği
yanıtlardaki numaralar toplanır. Her bireyin her öneriye verdiği toplam sayı ile her öneriye
verilen sayı arasında korelasyon hesapları yapılarak zayıf olan önermeler ayıklanır. Güçlü olan
önermeler yorumlanır.
Likert tipi ölçekleme, ölçekleme yöntemleri arasında en çok kullanılanı ve kuruluşu ve
güvenirliği açısından diğer ölçeklemelere göre daha kolay ve güvenilir olanıdır.
1.3.1.4.4 Guttman (Hiyerarşik- Scalogram ) Ölçeği
Guttman ölçeği (birikimli ölçekler) her maddenin, objeye göre istenir olsun ya da olmasın açıkça
monoton olmasını yani orta ya da belirsiz bir pozisyonu yansıtmamasını gerekli kılar. Kurulan
ölçekte hiyerarşik derecelendirme vardır ve önermenin ilk şıkkına verilen yanıt otomatik olarak
ötekileri kapsar (Aziz, 2010: 99). Bu ölçekte hazırlanan soru türünde sıklık, süreklilik ve eşitlik
olmalıdır: bir sorunun ölçekleme türünde kurulması için öncelikle önermenin beklenen
yanıtlarının sıklığının sağlanması; seçeneklerin birbirini izleyen süreklilikte olması; 1. ve 2.
seçenek arasındaki sosyal uzaklığın 2. ve 3. seçenekler arasındaki sosyal mesafeye eşit olması
gerekmektedir ( 2010: 99-100)
1.3.2 Soruların Niteliğine Göre
Anketteki soru türleri yanıtlayan kişinin hangi yönüyle ilgili olduğuna bakılarak da türlere
ayrılmaktadırlar. Anketteki sorular bireyin durumu, olgular ve eylemleri ile ilgili olabildiği gibi
bireyin ileriye yönelik tutum ve davranışları ile de ilgili olabilir.
1.3.2.1 Olgusal Sorular

11. Anketi yanıtlayan kişinin cinsiyeti, yaşı, öğrenim durumu, mesleği, gelir durumu gibi sorular yer
alır. Genellikle bu tür sorular asıl amaca ulaşmak için yer alacak sorulara giriş ya da temel görevi
görürler. Bu tür sorular genellikle bağımsız değişken olarak kullanılırlar.
1.3.2.2 Yargısal Sorular
Konuya ve amaca ve bağlı olarak değişen bu soru türünde bireyin belirli konularda tutum ve
davranışları ölçülmeye çalışılır. Bu tür soru araştırmanın doğrudan amaca ve bireyin öznel
durumu ile ilgili olduğundan çok özenli hazırlanması, öznelliği, yanlılığı giderecek biçimde
denetimli sorularla birlikte düzenlenmelidir.
1.4 Anket Hazırlama Aşamaları
Anket hazırlama aşamaları, ön hazırlık ve soruların biçimsel ve içerik olarak
hazırlanmasıaşamalarından oluşur. Bu aşamalarda dikkat edilmesi gereken bir takım hususlar
vardır. Anketin sağlıklı olarak uygulanabilmesi sonuçların kolayca alınabilmesi için bu aşamalar
özenle hazırlanmalıdır.
1.4.1 Ön Hazırlık Çalışmaları
Ön hazırlık çalışmaları soruların hazırlanması aşamasına gelmeden önce yapılması gereken
çalışmalardır. Araştırma konusu ile ilgili kaynakların araştırılması, incelenmesi, gerekli notların
alınması ve bu notların soru biçimine getirilmesi gerekmektedir.
Anket formunun kaç bölümden oluşacağı araştırma konusunun hangi konularla alt
ilişkilendirileceği ve bu alt konularla ilgili kaç soru oluşturulacağı ön hazırlık çalışması
aşamasında şekillenir.
1.4.2 Soru İçeriği Oluşturma Aşaması

12. Soru içeriği oluşturulurken dikkate alınacak noktalar şunlardır (Sümbüloğlu, 2000: 73):
• Soru kolay anlaşılıyor mu ?
• Zor ve açık olmayan sözcükler var mı?
• Özel terimler kullanılmış mı?
• Soru cümlesi içinde amaç dışı bir sözcük var mı?
• Soru cümlesi kısa ve öz mü?
• Soru tüm deneklerce aynı biçimde anlaşılıyor mu?
• Soru cümlesi amacına yönelik tüm seçenekleri içeriyor mu?
• Soru cümlesi ya da içindeki bazı sözcükler belirli bir yanıtı almak için yönlendirici mi?
• Soru cümlesinde deneğin tepki ile karşılayacağı sözler var mı?
• Soru cümlesi deneğe doğrudan mı yoksa dolaylı olarak mı sorulsa daha iyi olur?
Bazı durumlarda denekler özel sorulara yanıt vermekten kaçınabilirler. Fakat bu soru biraz
genelleştirilirse ya da sınıflandırılırsa çekinmeden yanıtlayabilirler. Örneğin, “Geliriniz ne kadar
?” sorusunu yanıtlamaktan kaçınırken gelir gruplarını gösterip hangisine girdiğini sormak
denekten yanıt almayı kolaylaştırabilir.
Soru cümlesinde deneğin zorlukla yanıtlayacağı yüzde, binde gibi oranlar yerine mutlak sayıların
kullanılması daha yararlıdır.
“Bütçenizin yüzde kaçını eğitim harcamalarına ayırıyorsunuz?” sorusu yerine “ Eğitim
harcamaları için bütçenizden kaç lira ayırıyorsunuz?” şeklinde sorulabilir.
Soru cümlesinin olumlu cümle olarak kurulması daha iyidir. Olumsuz cümleler deneği
yanıltabilir ya da denek olumsuz yanıt vermesinin istendiği gibi bir kanıya varabilir.

13. Yapılan anketin amacına en iyi şekilde ulaşabilmesi için, anket soruları hazırlandıktan sonra
yukarıda verilen kontrol listesine göre soru cümlesinin yapısı denetlenmeli ve kontrol listesine
uymayanlar yeniden düzenlenmelidir. Anket sorularının en iyi şekilde hazırlanabilmesi için,
sadece soru cümlesinin yapısının denetlenmesi yetmiyor. Ayrıca, sorunun içeriğiyle ilgili
denetimin de yapılması gereklidir.
Sorunun içeriğiyle ilgili denetim yapılırken araştırmacı şu soruları sormalıdır (Sümbüloğlu,
2000, 74):
• Bu soru gerekli mi ya da bu soru ne kadar yararlı olabilir?
• Bu soru bu haliyle kalmalı mı, yoksa başka bir soruyla birleşebilir mi?
• Bu sorudan elde edilebilecek bilgi başka sorulardan alınamaz mı?
• Soru fazla ayrıntılı mı, daha kısa ve öz olamaz mı?
• Soru anlaşılamayacak kadar zor mu?
• Soru tek düşünce ya da tek konu ile sınırlı mı?
Bir soruda iki amaç olmamalıdır. Örneğin, “İşyerinizde iş güvenliğinizden ve kazancınızdan
memnun musunuz, değil misiniz?” şeklinde bir soru sorulduğunda iki düşünce aynı anda
öğrenilmek isteniyor. Bunun yerine “İşyerinizde iş güvenliğinden memnun musunuz, değil
misiniz?” ve “ Kazancınızdan memnun musunuz, değil misiniz? “ şeklinde iki ayrı soru olarak
sorulabilir.
• Soru yanlı ya da tek yöne çekici mi?
Soru deneği rahatsız edecek, güç durumda bırakacak ya da kızgınlıkla karşılayacağı bir soru mu?
Örneğin, “Belediye Başkanı’nın ismini biliyor musunuz?” şeklinde sormak yerine “Belediye
Başkanı’nın adını duydunuz mu?” şeklinde sorulabilir.
• Sorunun tüm seçenekleri amaç için yeterli midir?
Anket formundaki bütün sorular için yukarıda belirtilen denetleyici sorulardan ne kadar tatmin
edici yanıtlar alabiliyorsak sorulardan alınacak yanıtların geçerliliği o oranda artacaktır.

14. 1.4.3 Soruların Biçimsel Olarak Hazırlanma Aşaması
Soruların daha kolay ve doğru anlaşılması için yazım biçimi ile ilgili şu özellikler dikkate
alınmalıdır:
1. Yönerge hazırlanmalıdır: Anket formunun başında anketin konusu ve amacını içeren bir bilgi
notu daha sonrasında ise anketin nasıl doldurulacağı ile ilgili bilgilendirme notları yer almalıdır.
2. Sorular küçük harfle ve kalın punto ile yazılmalıdır: Anket içi yönlendirmeler büyük harfle
yazılacağından soruların ayırt edilmesi kolaylaşacaktır.
1.4.4 Pilot Uygulama Yapılması
Hazırlanan soru kağıdı araştırma yapılacak toplumla yaklaşık aynı düzeyde olan daha küçük bir
grup üzerinde denenir. Pilot uygulama yapılmasının amacı aşağıdaki noktaları denemektir
(Sümbüloğlu, 2000, 86):
• Her soruyu herkes aynı biçimde anlayabiliyor mu?
• Soru herkesçe aynı biçimde yorumlanıyor mu?
• Daha önce düşünülmeyen yanıtlarla karşılaşılıyor mu?
• Görüşmenin ortalama süresi ne kadardır?
• Deneklerin sorular üzerindeki tutum ve davranışları nasıldır?
Pilot uygulamada görülen aksaklıklar giderildikten sonra soru kağıtları gereken sayıda
bastırılarak asıl uygulamaya hazır duruma getirilir.
1.5. Anketin Uygulanması
Soru formunun hazırlanma aşamasından sonraki aşama anketin uygulanma aşamasıdır.
Uygulama aşamasının eksiksiz ve yanlışsız yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde sorular ne
kadar iyi hazırlanırsa hazırlansın toplanan veriler tam ve doğru olmayacaktır.

15. Anketin uygulanmasının çok çeşitli yöntemleri vardır. Bu yöntemler araştırmaya harcanan
zamana, örneklemin büyüklüğüne ve araştırmaya harcanan bütçeye göre değişir. Şekil 6.’da bazı
anket uygulama biçimleri gösterilmiştir.
Şekil 6. Anket Uygulama Biçimleri
1.5.1 Posta Yolu Uygulaması
Bu yöntemde anket daha önce belirlenen adreslere posta ile gönderilir. Bu yöntemde kullanılan
“posta” kelimesi “mektup”, “fax” ,”kurye” gibi anketi cevaplayacak kişinin eline yazılı şekilde
gönderilen bütün soru formlarını kapsamaktadır. Posta yoluyla anket uygulamasında yazılı
iletişimin kuralları geçerli olduğundan sorular örneklemdeki bireylerin tümünün bilgi ve eğitim
düzeyine uygun olmalıdır. Posta yolunda dikkat edilecek bir diğer husus da anket formunun
yanıtlandıktan sonra geri gönderilmesi için yanıtlayan kişiye maddi olanakların sağlanması
gerekliliğidir (Aziz, 2010: 110). Tablo 1’de bu yöntemin avantaj ve dezavantajları gösterilmiştir.
Tablo 1. Posta Yolu Uygulamasının Avantajları ve Dezavantajları*
Avantajları Dezavantajları
1.En az miktarda kaynak gerektirir. 1.Uygulama başladıktan sonra çıkan
problemlerin çözümü mümkün değildir.
2.Uzman yardımına ihtiyaç yoktur,kolaydır. 2. Açık uçlu sorulara müsait değildir.
3.Uygulamadan kaynaklanan hatalar en alt
seviyedir.
3.En uzun zaman alan anket yöntemidir.

16. 4.Örnekleme hatası daha aza indirilebilir. 4.Kapsam hatasına son derece açıktır.
5.Cevaplayıcı anketi uygun olduğu bir
zamanda daha rahat doldurabilir.
5.Cevapların doğru kişi tarafından verildiği
bilinemez
Kaynak: Türker BAŞ, (2010)
1.5.2. Telefon Uygulaması
Ülkemizde telefon yolu ile anket uygulaması teknolojinin gelişmesi ve şirketlerin müşterilerinin
gsm numaralarını birbirleri arasında paylaşmasının hukuksal olarak yaptırımı olmadığından ilgi
gören bir yöntemdir.Tablo 2’de bu yöntemin avantaj ve dezavantajları gösterilmiştir.
Tablo 2. Telefon Uygulamasının Avantaj ve Dezavantajları
Avantajları Dezavantajları
1.Sonuçlar çok hızlı bir şekilde alınabilir. 1.Cevaplamama oranı karşılıklı görüşmeye
nazaran azdır.
2.Uygulama esnasında ortaya çıkan
problemin çözümü kolaydır.
2.Görsel yardımcı malzemeler kullanılamaz.
3.Anketör soruları cevaplamaya teşvik
edebilir.
3.Telefonu olmayan insanların görüşleri
alınamaz.
4. Anketörün görüşmeciyietkileme oranı
karşılıklı görüşmeye nazaran azdır.
4.Anketör ses tonu ile insanları etkileyebilir.
Kaynak: Türker BAŞ, (2010)
1.5.3 Anketör Kullanılması

17. Anket uygulamalarında bilinen en yaygın yöntemdir. Anketörlerin bizzat örneklemdeki kişilerin
ayağına gitmesiyle gerçekleşir. Yüz yüze iletişimin olumlu ve olumsuz özelliklerini yansıtır.
Anketör yönteminin avantaj ve dezavantajları Tablo 3’te gösterilmiştir.
Tablo 3. Anketör Kullanılmasının Avantaj ve Dezavantajları
Avantajları: Dezavantajları
1. Anketin geri gelip gelmemesi riski yoktur. 1.Anketör soruları yanıtlayan kişiyi
yönlendirebilir.
2. Ankette yanıtlanmamış soru kalması
olasılığı çok azdır.
2.Geniş coğrafyada maliyeti fazladır.
3. Anlaşılmayan sorular anketörler tarafından
açıklanır.
3.Soruları yanıtlayan kişiyi yerinde bulmak
güç olur.
4.Görsel yardımcı malzemeler kullanılabilir. 4. Soruları yanıtlayan kişi toplumsal
doğrulara yönelik cevaplar verebilir.
Kaynak: Türker BAŞ, (2010)
1.5.4 Çevrimiçi Anket Uygulaması
Yeni medya teknolojilerinin gelişmesiyle çeşitli kullanımlar olan çevrimiçi anket internet
dolayımıyla ve onun imkanlarıyla araştırma yapmaya olanak sağlayan bir anket tekniğidir.
Çevrimiçi anketle uygulamasının avantaj ve dezavantajları Tablo 4’te gösterilmiştir.
Tablo 4. Çevrimiçi Anketin Avantaj ve Dezavantajları
Avantajları Dezavantajları

18. 1. En hızlı olan yöntemdir. 1. Kapsamı internet kullananlar ile sınırlıdır.
2. Maliyeti düşüktür. 2. Gizlilik ve doğrulama sorunları vardır.
3. Esnek tasarımlara olanak sağlar. 3. Verilerin kaybolma olasılığı vardır.
4. Farklı yazılımlarla entegre edilebilir. 4.Bilgisayarlardaki program farklılıklarından
doğacak sorunlar.
Kaynak: Türker BAŞ, (2010)
KAYNAKÇA
AZİZ, Aysel (2010),Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Nobel Yayın
Dağıtım, Ankara.
BURKE, P. (2012), Bilginin Toplumsal Tarihi, Çev. Mete Tunçay, İstanbul.
BAŞ, Türker (2010), Anket : Anket nasıl hazırlanır?, Anket nasıl uygulanır?, Anket nasıl
değerlendirilir?,Seçkin Yayınları, Ankara.

19. GİTTLİN,T. (2008), “Medya Sosyolojisi : Egemen Paradigma”, Sevilay Çelenk Der. Deki
Yayınları: Ankara
KUŞ, E. (2007), Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri, Anı Yayınları, Ankara.
LANG, K. (2005), İletişim Araştırmaları: Kökenleri ve Gelişmesi, Ütopya Yayınları, Ankara.
MERT, Sibel (2014), Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri, Der.
Mutlu Binark, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
NEUMAN, W. L. (2010), Toplumsal Araştırma Yöntemleri : Nicel ve Nitel Yaklaşımlar,
Yayınodası Yayıncılık, İstanbul.
SÜMBÜLOĞLU, V. ve SÜMBÜLOĞLU, K. (2000),Sağlık Bilimlerinde Araştırma
Yöntemleri. Hatipoğlu Yayınları, Ankara.