2. NỘI DUNG
1. DẤU HIỆU NHIỄM BẨN
2. NGUYÊN NHÂN NHIỄM BẨN - HIỆN
TRẠNG NHIỄM BẨN
3. QUÁ TRÌNH TỰ LÀM SẠCH
4. CƠ SỞ XÂY DỰNG QUY CHUẨN – TIÊU
CHUẨN XẢ THẢI
3. 1. Dấu hiệu nguồn nước nhiễm bẫn
Xuất hiện chất nổi lên trên bề mặt và cặn lắng ở đáy.
Thay đổi tính chất vật lý (Màu sắc, mùi vị…).
Thay đổi thành phần hóa học (số lượng CHC, phản
ứng, chất khoáng và chất độc …).
Lượng oxy hòa tan giảm giảm xuống
Thay đổi hình dạng và số lượng vi trùng gây bệnh.
4. 2. Nguyên nhân nhiễm bẫn
Nguoàn nhieãm baån töø ñoâ thò.
Nguoàn nhieãm baån do caùc hoaït
ñoäng coâng nghieäp, noâng nghieäp.
Nguoàn nhieãm baån do nöôùc chaûy
traøn maët ñaát.
6. Nước bẩn tấn công nhà máy Nước Tân Hiệp
Kết quả phân tích mẫu nước cho thấy nguồn nước trước khi vào
nhà máy đã bị ô nhiễm hữu cơ, các chỉ tiêu như BOD, amoniac,
nitrat... đều tăng từ 2 lần trở lên so với trước đây.
Nước thải và các bao phân heo chưa được xử lý để tràn lan xung quanh bờ bao hồ
chứa nước thải của Công ty TNHH San Miguel Pure Foods VN.
7. Nước kênh đen đổi màu sặc sỡ
Mỗi ngày, nước kênh Đồng Đen chuyển màu cả chục lần theo màu
hóa chất. Giữa trưa, dòng nước kênh vốn đang đen ngòm, đặc
quánh vì rác thải sinh hoạt bỗng dưng chuyển sang màu xanh, rồi
màu đỏ, màu vàng.
Nước kênh chuyển từ màu đen sang màu xanh của thuốc nhuộm.
8. KCN Tân Phú Trung-TPHCM - kênh Thầy Cai
Kết quả giám sát của Chi cục Bảo vệ Môi trường TPHCM cho thấy đầu
nguồn kênh Thầy Cai hiện bị ô nhiễm nghiêm trọng, thể hiện rõ là ô
nhiễm hữu cơ, ô nhiễm vi sinh và mức độ phú dưỡng hóa. Nguyên
nhân gây nên tình trạng này do phần lớn nước thải của các doanh
nghiệp trong khu công nghiệp (KCN) Tân Phú Trung (huyện Củ Chi)
chưa xử lý đạt chuẩn đã tống thẳng ra môi trường.
Hồ chứa nước thải của Công ty TNHH Thương mại Hiệp Thành (KCN
Tân Phú Trung) không có lớp lót
9. ĐƯờNG ốNG Xả THảI NƯớC CHƯA QUA Xử LÝ RA SÔNG TRÀ KHÚC
CHE LấP TRONG BụI RậM
11. Nước kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè bị nổi bọt trắng xóa. Dọc theo Cầu Bông (Quận1–tp.HCM
12. Ô nhiễm do nước thải khu công nghiệp ở Hưng Yên
Hơn 70% diện tích của khu công nghiệp Phố Nối A ở Hưng Yên lấp
đầy dự án và đi vào hoạt động nhưng việc xử lý nước thải vẫn bị xem
nhẹ. Các doanh nghiệp ngang nhiên xử lý nước thải gây ô nhiễm môi
trường là vấn đề bức xúc hiện nay.
Ô nhiễm do nước thải khu công nghiệp ở Hưng Yên
13. Tại kênh Ba Bò (phường Bình Chiểu, quận Thủ Đức),
Kênh Ba Bò đã bị xem
là dòng kênh chết. ở
nhiều đoạn của dòng
kênh này không còn sự
sống bởi nồng độ oxy
hòa tan (trong nước) đo
đạc năm 2009 cho thấy
“tất cả các điểm đo đạc
đều có nồng độ oxy hòa
tan không đạt tiêu
chuẩn nước mặt loại B,
và tiêu chuẩn chất
lượng nước ngọt bảo vệ
đời sống thủy sinh”. Giá
trị oxy hòa tan dao động
trong khoảng
0 - 2,2 mg/l - “mức này
là rất thấp, gây chết hầu
hết các loại cá”.
17. Nước thải chưa qua xử lý gây ô nhiễm nghiêm trọng lưu vực sông Vàm
Cỏ Đông (trong ảnh là con kênh nối với sông Vàm Cỏ Đông không thể
chảy nổi vì nước thải từ các lò mì).
19. Do nhöõng yeáu toá töï
nhieân
Xâm nhập nước mặn vào tầng nước ngầm ven biển
20.
21. 3. Khaû naêng töï laøm saïch cuûa nguoàn
nöôùc.
Nguồn nước bị nhiễm bẩn sẽ dẫn đến tình
trạng mất cân bằng sinh thái. Do đó, nguồn
nước tự điều chỉnh để tái lập lại trạng thái
ban đầu gọi là quá trình tự làm sạch
(QTTLS).
22.
23. Khả năng khử được các chất ô nhiễm của
nguồn nước được gọi là khả năng "tự làm
sạch" (self purification) của nguồn nước.
Khả năng đó được thể hiện qua 2 quá
trình:
Qúa trình xáo trộn (pha loãng)
thuần tuý lý học giữa nước thải với
nguồn nước.
Quá trình khoáng hoá các chất
hữu cơ nhiễm bẩn trong nguồn nước.
24. Khả năng tự làm sạch nguồn nước phụ
thuộc vào nhiều yếu tố: quan trọng nhất là
lưu lượng của nguồn nước, mặt thoáng
nguồn nước, độ sâu của nguồn nước, nhiệt
độ ...
Để xác định mức độ cần thiết làm sạch
nước thải trước khi cho xả ra nguồn nước,
cần đánh giá chính xác khả năng tự làm sạch
của nguồn nước bằng cách tiến hành nghiên
cứu cẩn thận về thuỷ văn, thuỷ sinh và
thành phần hoá lý của nguồn nước ...
25. Phân chia các vùng của dòng chảy theo khả năng tự làm sạch của nguồn nước
26. Quá trình xáo trộn nước thải với nước nguồn
Khi xác định mức độ xáo trộn giữa nước thải với
nước sông không lấy toàn bộ lưu lượng nước sông
để tính.
Söï töông quan giöõa löu löôïng nguoàn vaø löu
löôïng nöôùc thaûi laø yeáu toá quan troïng trong
quaù trình laøm saïch: goïi laø heä soá pha troän n:
nggh
ng
CC
CC
q
qQ
n −
−+
==
27. Thöïc teá thì khoâng phaûi taát caû löu löôïng nöôùc
nguoàn tham gia vaøo quaù trình xaùo troän maø
chæ
moät phaàn naøo ñoù maø thoâi. Phaàn nöôùc
nguoàn tham gia vaøo quaù trình ñöôïc ñaëc tröng
bôûi heä soá xaùo troän. Coâng thöùc treân ñöôïc
vieát thaønh:
q
qQ
n +
= .γ
(Heä soá phuï thuoäc ñaëc tính thuûy löïc vaø hình daïng doøng chaûy
cuûa nöôùc nguoàn)
3
3
1
1
l
q
Q
l
e
e
α
α
γ −
−
+
−
=
28. Trong ñoù:
+ l : khoaûng caùch töø cöûa xaû nöôùc
thaûi ñeán maët caét tính toaùn (m)
+ : Heä soá coù tính ñeán aûnh höôûng
thuûy löïc
α
3
q
E
ϕξα=
ϕ+ Hệ soá cong : l/l1
-
=1: cöûa xaû gaàn bôø,
ξ = 1.5 : cöûa xaû xa bô
ξ
- E : Heä soá khuyeách taùn
200
. tbtb HV
E = mc
HVg tbtb
E 2
..
=
29. – Vtb : vaän toác doøng chaûy trung bình
– Htb : chieàu saâu trung bình doøng chaûy
– m : tyû leä giöõa vaän toác doøng chaûy nöôùc nguoàn vaø nöôùc
thaûi qua mieäng xaû
– c : noàng ñoä nhieãm baån cuûa nöôùc hoà chöùa
Löu yù: Töø coâng thöùc treân
ta thaáy heä soá
γTieán tôùi ñôn vò khi khoaûng caùch l daøi
ra voâ cuøng. Moät khoaûng caùch nhö theá
trong thöïc teá laø khoâng coù. Chính vì
vaäy ngöôøi ta chæ xaùc ñònh cho moät
khoaûng caùch naøo ñoù ñeå nöôùc nguoàn
coù theå tham gia ñöôïc 70 – 80 % löu löôïng
vaøo quaù trình xaùo troän ñoái vôùi nhöõng
nguoàn nöôùc nhoû vaø 0.25- 0.3 ñoái vôùi
nguoàn nöôùc trung bình vaø lôùn.
30. Nguyên tắc xả nước thải vào nguồn (cơ sở xây dựng quy chuẩn)
Sau khi xử lý, việc xả vào nguồn phải tuân theo luật bảo vệ nguồn
nước:Bảng các giá trị cho phép tăng lên sau quá trình xả thải
Ghi chú:
- Loại 1: Cấp nước đô thị, XN chế biến thực phẩm
- Loại 2: Cấp cho Công nghiệp , dùng để chăn nuôi ca, tắm giặt, …
- Loại 3: Tưới tiêu, chăn nuôi thủy sản
31. TÍNH THEO SS
C2 = p[γ(Q/q) + 1] + Cng
Trong đó:
- C2: Hàm lượng chất lơ lửng cho phép trong nước thải xả vào nguồn
- p: Hàm lượng chất lơ lửng tăng cho phép trong nước nguồn sau xáo
trộn (g/m3) (TC SS)
- Q: Lưu lượng nước nguồn (m3/h)
- q: Lưu lượng nước thải (m3/h)
- Cng: Hàm lượng chất lơ lững trong nước nguồn (g/m3)
- γ: Hệ số phụ thuộc đặc tính thủy lực
E = (C1- C2)/C1
32. TÍNH THEO BOD
- Lng : BOD nguồn
- k1, k1’ : Hằng số tốc độ tiêu thụ oxy của nước thải và
nước nguồn
- t : Thời gian xáo trộn =1
- Lth : BOD tới hạn của hổn hợp nước thải và nguồn
Suy ra: Mức độ cần thiết xử lý nước thải:
E = (L1- L2)/L1
tk
th
tk
tk
ngtk
th L
L
L
q
Q
L 11
'
1
1
1010
10
10
2 −−
−
−
+
−= γ
35. MÔ HÌNH PALL
Trong việc dự báo chất lượng nước người ta thường xác định nồng độ
các chất ô nhiễm (các chất lơ lửng, N, P, …) hoặc là các chỉ số xác
định trạng thái của nước (nhiệt độ, pH, COD, DO, …) ở các mặt cắt
tính toán. Số liệu ban đầu để tính toán chất lượng nước là các đặc tính
của nguồn thải và các đặc tính thủy lực của đối tượng nước. Sự ô
nhiễm có thể xâm nhập vào các đối tượng nước qua nước thải hoặc là
khuyếch tán với dòng chảy bề mặt.
Cơ sở tính toán nồng độ các chất ô nhiem trong các đối tượng nước
có thể là :
– Lý thuyết nửa kinh nghiệm về sự khuếch tán chảy rối.
– Lý thuyết khuyếch tán chảy rối với vận tốc giới hạn.
– Các công thức kinh nghiệm để tính toán sự phân bố các chất trong dòng
chảy rối.
36. MÔ HÌNH PALL
Giả thiết rằng nước thải được xả ra trên bờ phải
của sông. Hệ trục tọa độ được chọn như trên hình
trên trong trường hợp này, sự phân bố các chất ô
nhiễm thủy hóa được xác định theo công thức do
nhà khoa học Xô Viết Paal cùng trường phái khoa
học của ông tìm ra và đã đưa vào ứng dụng trong
thực tế.
−
+−
=
xy
x
y
xyx
CT
V
x
k
xD
V
B
y
xD
VB
erf
xDVH
qS
S 1
2
4
2
exp
2
1
π
38. MOÂ HÌNH MIKE 11
MIKE 11 là một phần mềm kỹ thuật chuyên dụng mô phỏng lưu
lượng, chất lượng nước và vận chuyển bùn cát ở cửa sông,
sông, hệ thống tưới, kênh dẫn và các hệ thống dẫn nước khác.
MIKE 11 là mô hình động lực một chiều thân thiện với người
sử dụng nhằm phân tích chi tiết, thiết kế, quản lý và vận hành
cho sông và hệ thống kênh dẫn đơn giản và phức tạp. Với môi
trường đặc biệt thân thiện với người sử dụng, linh hoạt và tốc
độ, MIKE 11 cung cấp một môi trường thiết kế hữu hiệu về kỹ
thuật công trình, tài nguyên nước, quản lý chất lượng nước và
các ứng dụng quy hoạch.
39. MOÂ HÌNH MIKE 11
Mô-đun mô hình thủy động lực (HD) là một phần
trọng tâm của hệ thống lập mô hình MIKE 11 và hình
thành cơ sở cho hầu hết các mô-đun bao gồm Dự
báo lũ, Tải khuyếch tán, Chất lượng nước và các
mô-đun vận chuyển bùn cát không kết dính. Mô-đun
MIKE 11 HD giải các phương trình tổng hợp theo
phương đứng để đảm bảo tính liên tục và động
lượng (phương trình Saint Venant).
40. MOÂ HÌNH MIKE 11
Các ứng dụng liên quan đến mô-đun MIKE 11 HD
bao gồm:
• Dự báo lũ và vận hành hồ chứa
• Các phương pháp mô phỏng kiểm soát lũ
• Vận hành hệ thống tưới và tiêu thoát bề mặt
• Thiết kế các hệ thống kênh dẫn
• Nghiên cứu sóng triều và dòng chảy do mưa ở
sông và cửa sông
