اقتصاد مشارکتی، عملیات و مدل هایی است که کمک می کند با فناوری و ارتباطات، افراد و شرکت ها بتوانند به منابع دسترسی مشترکی داشته باشند. این منابع می توانند محصولات، خدمات و اطلاعات و تجربیات باشد و اشتراک گذاری باعث می شود که این منابع در اختیار همه قرار بگیرد و از طریق آن به اقتصاد مشارکتی منجر شود.

1. ‫مشارکتی‬ ‫اقتصاد‬ ‫و‬ ‫اطالعات‬ ‫علم‬
‫آخشیک‬ ‫سادات‬ ‫سمیه‬
‫شناسی‬ ‫دانش‬ ‫و‬ ‫اطالعات‬ ‫علم‬ ‫دکترای‬ ‫آموخته‬ ‫دانش‬
somakhshik@gmail.com
‫ارشاد‬ ‫حسینیه‬ ‫کتابخانه‬94/8/27

2. ‫بحث‬ ‫محورهای‬
-‫ما‬‫و‬‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬
-‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬‫دانش‬‫بنیان‬
-‫دو‬‫رویکرد‬‫در‬‫بحث‬‫پیرامون‬‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬‫دانش‬‫بنیان‬
-‫جامعه‬‫اطالعاتی‬‫و‬‫جامعه‬‫دانش‬‫بنیان‬
-‫نقش‬‫متخصصان‬‫علم‬‫اطالعات‬‫و‬‫حرفه‬‫مندان‬‫این‬‫حوزه‬
-‫گامی‬‫به‬‫جلو‬
-‫چند‬‫پرسش‬

3. ‫برنامه‬ ‫در‬ ‫شما‬ ‫از‬ ‫کدامیک‬‫مشارکت‬ ‫اقتصاد‬ ‫های‬‫ی‬
‫دارید؟‬ ‫فعالیت‬
‫سوال‬ ‫یک‬

4. –‫فعالیت‬‫های‬‫کتابخانه‬‫ها‬‫مثال‬‫های‬‫قابل‬‫توجهی‬‫از‬‫اقتصاد‬‫م‬‫شارکتی‬
‫دارد‬.‫این‬‫مراکز‬‫اقالم‬‫وسیعی‬‫را‬‫به‬‫اشتراک‬‫می‬‫گذارند‬!
–‫اشتراک‬‫منابع‬‫کتابخانه‬،‫ای‬‫سال‬‫ها‬‫پیش‬‫از‬‫طرح‬‫ایده‬‫اقتص‬‫اد‬
‫اشتراکی‬‫در‬‫کتابخانه‬‫های‬‫سنتی‬‫در‬‫حال‬‫اجرا‬‫بود‬!
–‫خدمات‬‫سازماندهی‬‫متمرکز‬‫منابع‬‫اطالعاتی‬‫از‬‫دیگر‬‫مصداق‬‫ها‬‫ی‬
‫این‬‫خدمات‬‫است‬.
–‫تأمین‬‫منابع‬‫به‬‫صورت‬‫کنسرسیومی‬‫از‬‫دیگر‬‫مصداق‬‫های‬‫ا‬‫ین‬
‫فعالیت‬‫ها‬‫است‬‫و‬
–....
‫ما‬ ‫همه‬...

5. ‫مشارکتی‬ ‫اقتصاد‬ ‫و‬ ‫ما‬
-‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬(P2P):‫به‬‫گذاری‬‫اشتراک‬‫های‬‫فعالیت‬،‫تولید‬
،‫توزیع‬‫تجارت‬‫و‬‫مصرف‬‫کاال‬‫و‬‫خدمت‬.
-‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬‫بنیان‬‫دانش‬(Knowledge-based sharing economy):
‫تنظیم‬‫چرخه‬‫های‬‫فعالیت‬‫اقتصادی‬‫مشارکتی‬(،‫تولید‬‫توزی‬،‫ع‬‫تجارت‬‫و‬
‫مصرف‬‫مشارکتی‬)‫بر‬‫پایه‬‫اطالعات‬‫و‬‫دانش‬.

6. ‫بنیان‬ ‫دانش‬ ‫مشارکتی‬ ‫اقتصاد‬
‫دانش‬ ‫اقتصاد‬‫بنیان‬ ‫مشارکتی‬ ‫اقتصاد‬
‫مشارکتی‬‫اقتصاد‬
‫بنیان‬‫دانش‬

7. ‫بنیان‬ ‫دانش‬ ‫مشارکتی‬ ‫اقتصاد‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ ‫رویکرد‬ ‫دو‬
‫مشارکتی‬ ‫اقتصاد‬
‫بنیان‬‫دانش‬
‫تمرکز‬‫بر‬،‫تولید‬
،‫توزیع‬‫تجارت‬‫و‬
‫مصرف‬‫مشارکتی‬
‫اطالعات‬‫و‬‫دانش‬
(‫به‬‫عنوان‬‫یک‬‫کاال‬)
‫تحلیل‬‫و‬‫بازاندیش‬‫ی‬
‫نقش‬‫عنصر‬‫اطالعات‬‫ی‬
‫و‬‫دانشی‬‫های‬‫فعالیت‬
‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬

8. •‫وجه‬‫مشترک‬‫این‬‫دو‬،‫علم‬‫اقتصاد‬‫دانشی‬/‫دانش‬‫بنیان‬‫است‬.
•‫هسته‬‫اصلی‬‫فعالیت‬‫های‬‫اقتصاد‬‫دانش‬،‫بنیان‬‫دانش‬‫و‬
‫اطالعات‬‫است‬.
•،‫فلسفه‬‫ماهیت‬‫و‬‫کارکردهای‬‫علم‬‫اطالعات‬‫نیز‬‫در‬‫پیون‬‫د‬‫با‬
‫دانش‬‫و‬‫اطالعات‬‫معنا‬‫می‬‫یابد‬.‫بنابراین‬:
•‫تالقی؟‬ ‫محل‬
‫دانشی‬ ‫جامعه‬
‫مشارکتی‬ ‫اقتصاد‬ ‫و‬ ‫اطالعات‬ ‫علم‬ ‫میان‬ ‫پیوند‬

9. ‫جوامع‬‫کشاورزی‬
‫جوامع‬‫صنعت‬‫ی‬
‫دانشی‬ ‫جوامع‬
‫ا‬ ‫بروز‬ ‫عرصه‬.‫م‬.‫د‬.
‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬‫دانش‬‫ب‬‫نیان‬
‫در‬‫جوامع‬‫دانشی‬‫ظهور‬‫و‬
‫بروز‬‫کامل‬‫می‬‫یابد‬.

10. ‫اطالعاتی‬ ‫جامعه‬
‫عرصه‬‫مشترک‬‫اطالعات‬‫ی‬
‫اقتصاد‬‫مشارک‬‫تی‬
‫دانش‬‫بنیان‬
‫جامعه‬‫دانشی‬
‫زیر‬‫ساخت‬‫های‬‫فاوا‬
‫زیرساخت‬‫های‬‫فیزیک‬‫ی‬
‫اطالعات‬‫رقومی‬
‫تأمین‬‫دسترسی‬
‫شبکه‬‫های‬‫مخابراتی‬
‫خط‬‫مشی‬‫های‬‫اقتصادی‬‫جامعه‬
‫مشی‬ ‫خط‬‫اطالعاتی‬ ‫جامعه‬ ‫های‬

11. •‫زیرساخت‬‫های‬‫فاوا‬
•‫دسترسی‬‫به‬‫فاوا‬‫و‬‫استفاده‬‫از‬‫آن‬‫توسط‬‫افراد‬
•‫استفاده‬‫از‬‫فاوا‬‫در‬‫بخش‬‫کسب‬‫و‬‫کار‬
•‫بخش‬‫فاوا‬‫و‬‫تجارت‬‫مربوط‬‫به‬‫آن‬
‫شاخص‬‫از‬ ‫اطالعاتی‬ ‫جامعه‬ ‫های‬OECD

12. ‫ما؟‬ ‫نقش‬

13. -‫بازخوانی‬P2P‫بر‬‫پایه‬‫کارکردهای‬‫علم‬‫اطالعات‬:
-‫شناسایی‬‫و‬‫ساماندهی‬‫اطالعات‬/‫دانش‬‫پیرامون‬‫کاالها‬‫و‬‫خدمات‬،
-‫فراهم‬‫ساختن‬‫بسترهای‬‫به‬‫گذاری‬‫اشتراک‬‫اطالعات‬/،‫دانش‬
-‫برقراری‬‫ارتباط‬‫میان‬‫این‬‫اطالعات‬‫و‬‫مخاطبان‬(Peers).
‫ما؟‬ ‫نقش‬

14. •‫جامعه‬‫اطالعاتی‬‫به‬‫تولید‬‫ثروت‬‫از‬‫دانش‬‫و‬‫تولیدات‬‫دا‬‫نشی‬
‫کمک‬‫کند‬‫می‬‫اما‬‫این‬‫امر‬‫مستلزم‬‫مبارزه‬‫با‬‫محرومیت‬
‫اطالعاتی‬‫و‬‫مقابله‬‫با‬‫نابرخورداری‬‫اطالعاتی‬‫است‬.
-‫شکاف‬‫اطالعاتی‬‫و‬،‫دانشی‬‫جامعه‬‫اطالعاتی‬‫را‬‫تحت‬‫تأث‬‫یر‬
‫قرار‬‫دهد‬‫می‬.‫آنچه‬‫سبب‬‫این‬‫وضع‬‫می‬،‫شود‬‫عدم‬‫دسترسی‬
‫به‬ICT‫نیست‬‫بلکه‬‫موانعی‬‫است‬‫که‬‫های‬‫ریشه‬‫فرهنگی‬،
‫اجتماعی‬‫و‬‫آموزشی‬‫دارند‬.
‫ما؟‬ ‫نقش‬

15. -‫کمک‬‫به‬‫اشاعه‬‫اطالعات‬‫و‬‫دانش‬”‫از‬‫همه‬‫و‬‫برای‬‫همه‬”:‫از‬‫اهداف‬
‫اصلی‬‫متخصصان‬‫علم‬‫اطالعات‬‫و‬‫مراکز‬‫اطالع‬‫رسانی‬(‫قوانین‬5‫گانه‬
‫رانگاناتان‬).‫مفهوم‬‫نهفته‬‫در‬‫این‬،‫قوانین‬‫به‬‫همان‬‫ایده‬‫اساسی‬‫در‬‫گی‬‫شکل‬‫ری‬
‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬‫بسیار‬‫نزدیک‬‫است‬!
-‫های‬‫پدیده‬‫سیال‬‫مانند‬‫اطالعات‬‫و‬‫دانش‬‫در‬‫هیچ‬‫مرزی‬‫محصور‬‫شوند‬‫نمی‬!‫این‬
‫دو‬‫پدیده‬‫از‬‫ترین‬‫اساسی‬‫موضوعات‬‫علم‬‫اطالعات‬‫و‬‫شناسی‬‫دانش‬‫است‬.
-‫دانش‬‫یک‬‫کاالی‬‫عمومی‬‫مشترک‬‫است‬‫که‬‫با‬‫هیچ‬‫کاالی‬‫دیگری‬‫که‬‫در‬‫باز‬‫ار‬
‫قابل‬‫مبادله‬‫و‬‫فروش‬،‫است‬‫مشابهت‬‫ندارد‬.‫به‬‫این‬‫ترتیب‬‫که‬‫دانش‬‫بر‬‫خالف‬‫سایر‬
‫کاالها‬‫زمانی‬‫ارزش‬‫یابد‬‫می‬‫که‬‫به‬‫اشتراک‬‫گذاشته‬‫شود‬.

16. -‫وقتی‬‫اطالعاتی‬/‫دانشی‬‫پیرامون‬‫یک‬‫کاال‬‫یا‬‫خدمت‬(‫این‬‫کاال‬‫ح‬‫تی‬
‫تواند‬‫می‬‫اطالعات‬‫یا‬‫دانش‬‫باشد‬)!‫به‬‫اشتراک‬‫گذاشته‬‫شود‬‫می‬،‫به‬
‫افزایش‬‫ارزش‬‫آن‬‫کاال‬/‫خدمت‬‫کمک‬‫می‬‫کند‬.
-‫به‬‫اشتراک‬‫گذاری‬‫این‬‫اطالعات‬‫و‬‫دانش‬‫و‬‫حتی‬‫یک‬‫قدم‬‫پیش‬‫ا‬‫ز‬‫این‬
،‫مرحله‬‫یعنی‬‫تولید‬‫اطالعات‬/،‫دانش‬‫فعالیتی‬‫است‬‫که‬‫بیش‬‫از‬‫هر‬‫نهاد‬
‫دیگری‬‫در‬‫مراکز‬‫اطالعاتی‬‫انجام‬‫شود‬‫می‬!

17. ‫آموزش‬‫های‬‫مهارت‬‫سواد‬‫اطالعاتی‬‫به‬‫افراد‬‫جامعه‬(Peers)،
‫ارتقاء‬‫های‬‫محمل‬‫اطالعاتی‬‫و‬‫امکان‬،‫تولید‬‫مبادله‬‫و‬‫اشتراک‬‫دانش‬‫میان‬‫افراد‬
(Peers)‫با‬‫اجرای‬‫های‬‫پژوهش‬‫شناختی‬–‫رفتاری‬‫پیرامون‬‫کن‬‫دریافت‬‫ندگان‬
‫و‬‫ارائه‬‫دهندگان‬‫کاالها‬‫و‬،‫خدمات‬
‫طراحی‬‫و‬‫اجرای‬‫های‬‫سامانه‬‫پردازش‬‫و‬‫ذخیره‬‫ابری‬،‫اطالعات‬
‫سازی‬‫بهینه‬‫و‬‫ارتقاء‬‫سازوکارهای‬‫مخازن‬‫دانشی‬‫و‬‫دسترسی‬‫همگانی‬‫ب‬‫ه‬
،‫اطالعات‬
‫رفع‬‫موانع‬‫دسترسی‬‫به‬‫اطالعات‬‫و‬‫دانش‬‫در‬‫جهان‬‫ای‬‫شبکه‬‫با‬‫انجام‬‫مط‬‫العات‬
‫و‬‫های‬‫بررسی‬‫تعامل‬‫انسان‬‫و‬‫رایانه‬‫مانند‬UI،
‫اندازی‬‫راه‬‫های‬‫سامانه‬‫هوشمند‬‫برای‬‫تأمین‬‫نیازهای‬‫اطالعاتی‬‫مخاطبان‬‫با‬
‫سطوح‬‫دانشی‬،‫متفاوت‬
‫جلو‬ ‫به‬ ‫گامی‬

19. •‫آیا‬‫با‬‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬‫قرار‬‫است‬‫طبقه‬‫جدیدی‬‫از‬‫مح‬‫رومیت‬
‫در‬‫جوامع‬‫ایجاد‬‫شود؟‬
•‫مشکالت‬‫و‬‫دشواری‬‫های‬‫اشتراک‬‫دانش‬‫چه‬‫تأثیری‬‫بر‬
‫اقتصادمشارکتی‬‫دانش‬‫بنیان‬‫دارند؟‬
•‫آیا‬‫سلطه‬‫انحصاری‬‫غول‬‫های‬،‫اقتصادی‬‫اشتراک‬‫منافع‬‫آ‬‫نها‬
‫را‬‫بر‬‫می‬‫تابد؟‬
•‫آیا‬‫جریان‬‫فراگیر‬‫اطالعات‬‫و‬‫دانش‬‫امری‬‫ممکن‬‫است‬‫تا‬‫ا‬‫ز‬
‫رهگذر‬‫آن‬‫بتوان‬‫به‬‫اقتصاد‬‫مشارکتی‬‫در‬‫این‬‫حوزه‬‫دس‬‫ت‬
‫یافت؟‬
‫پرسش‬ ‫چند‬...

20. ‫سپاس‬ ‫با‬

21. • Bitvam.coma
• Anjammidam.com
• ‫پونیشا‬
• Innovationjam.com
• Ideaconnection
• Airbnb
• ninisit