ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

1. Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ
28/1/2023 ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 1

2. Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ
Η Φιλική Εταιρεία ήταν η
σημαντικότερη από τις μυστικές
οργανώσεις που σχηματίστηκαν, επτά
χρόνια πριν, για την προετοιμασία της
Επανάστασης του 1821, με σκοπό την
απελευθέρωση των Ελλήνων από την
Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ιδρύθηκε
μυστικά στις 14 Σεπτεμβρίου 1814
στην Οδησσό της σημερινής Ουκρανίας
από τον Εμμανουήλ Ξάνθο, τον
Νικόλαο Σκουφά και τον Αθανάσιο
Τσακάλωφ. Το 1818 μετέφεραν την
έδρα τους στην Κωνσταντινούπολη, για
να μαζέψουν περισσότερο κόσμο.
28/1/2023 ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 2
Έμβλημα Φιλικής Εταιρίας
Έμβλημα Φιλικής Εταιρίας

3. ΟΙ ΦΙΛΙΚΟΙ
Τα μέλη της Φιλικής Εταιρίας, επικοινωνούσαν
μεταξύ τους με κρυπτογραφικό κώδικα και
υπέγραφαν με ψευδώνυμα. Μερικά από τα
πρόσωπα που μυήθηκαν ήταν: Ο Γρηγόριος
Παπαφλέσσας, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και οι
οπλαρχηγοί Ιωάννης Φαρμάκης και Γεωργάκης
Ολύμπιος, καθώς και αρκετοί άλλοι. Η πρώτη
γυναίκα μέλος ήταν η Μικρασιάτισσα Κυριακή
Ναύτη από τη Σμύρνη. Οι Φιλικοί άφηναν να
εννοείται πως πίσω από την Εταιρία υπήρχε μία
μεγάλη δύναμη, που οι περισσότεροι νόμιζαν ότι
είναι η Ρωσία, όμως αυτοί ήξεραν ότι η
οργάνωση στηριζόταν στον ενθουσιασμό και τα
χρήματα που κατέβαλλαν τα εγγραφόμενα μέλη
της. Το σύνθημά τους ήταν:
‘’ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ’’
28/1/2023 ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 3

4. ΟΙ ΒΑΘΜΟΙ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ
Οι Φιλικοί δεν ήταν όλοι ίσοι. Υπήρχε ο
ηγετικός πυρήνας, η Ανώτατη Αρχή όπως
ονομαζόταν, τέσσερις πολιτικές και δύο
στρατιωτικές βαθμίδες στις οποίες
εντάσσονταν τα μέλη της Φιλικής
Εταιρείας. Στη χαμηλότερη βαθμίδα ήταν οι
βλάμηδες, δηλαδή οι αγράμματοι και οι
απλοί άνθρωποι. Στην επομένη βαθμίδα,
τους συστημένους, εντάσσονταν οι
υπάλληλοι και οι μικροέμποροι, ενώ στις
δυο επόμενες βαθμίδες, τους ιερείς και τους
ποιμένες, εντάσσονταν οι ευκατάστατοι και
οι μορφωμένοι. Οι στρατιωτικές βαθμίδες
ήταν αυτή των αφιερωμένων και εκείνη
των ποιμένων.
28/1/2023 ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 4

5. ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ
ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ
Σύμφωνα με τα σχέδια των Φιλικών,
η Επανάσταση θα ξεκινούσε
ταυτόχρονα στην Μολδοβλαχία και
στην Πελοπόννησο, ώστε να
διασπαστεί ο οθωμανικός στρατός, ο
οποίος βρισκόταν ήδη σε πόλεμο με
τον Αλή Πασά στα Ιωάννινα, ενώ και
στην Κωνσταντινούπολη θα
ξεσπούσαν ταραχές. Ζητήθηκε
επίσης από τους Σέρβους και τους
Βούλγαρους, που ήταν κι αυτοί
υπόδουλοι των Οθωμανών Τούρκων,
να επαναστατήσουν, ενώ πιθανή
ήταν και η εμπλοκή των Ρώσων εάν
οι Τούρκοι περνούσαν τον Δούναβη.
28/1/2023 ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 5

6. Ο ΣΤΟΧΟΣ
ΤΩΝ ΙΔΡΥΤΩΝ
Οι τρεις ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας
είχαν ως στόχο να προετοιμάσουν μια
εξέγερση που θα ελευθέρωνε το Γένος
και την Πατρίδα από τον τουρκικό ζυγό.
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, όταν
ανέλαβε τη θέση του "Γενικού
Επιτρόπου της Αρχής", ξεκίνησε
εσπευσμένα τις εργασίες για την
προετοιμασία της επανάστασης. Οι
μυημένοι ήταν πλέον χιλιάδες, το
"μυστικό" κυκλοφορούσε σε όλο τον
ελλαδικό και βαλκανικό χώρο και στις
παροικίες με αποτέλεσμα να κινδυνεύει
ανά πάσα στιγμή να προδοθεί στους
Τούρκους.
28/1/2023 ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 6
Το σπίτι όπου ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία στην Οδησσό

7. Η ΑΡΧΗΓΙΑ
Στις αρχές του 1818 έγινε πρόταση από τους
ηγέτες της Φιλικής Εταιρίας στον Ιωάννη
Καποδίστρια ,ο οποίος τότε ήταν Υπουργός
Εξωτερικών της Ρωσίας, να αναλάβει την
αρχηγία. Εκείνος αρνήθηκε, γιατί πίστευε
πώς οι συνθήκες που επικρατούσαν στην
Ευρώπη δεν ήταν ευνοϊκές για τους Έλληνες
και δεν μπορούσε να προδώσει την
εμπιστοσύνη του τσάρου. Στην
πραγματικότητα ο ίδιος γνώριζε ότι θα
μπορούσε να προσφέρει περισσότερα από
την θέση που βρισκόταν. Τελικά, μετά την
άρνησή του, η αρχηγία τέθηκε τον Απρίλιο
του 1820 στον Αλέξανδρο Υψηλάντη,
υπασπιστή του Τσάρου, ο οποίος δέχτηκε με
προθυμία.
28/1/2023 ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 7
Αλέξανδρος Υψηλάντης
Ιωάννης Καποδίστριας

8. Η ΜΥΗΣΗ
ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ
Για να μυηθεί κάποιος στην Φιλική Εταιρία ο υποψήφιος
έφερνε ένα μικρό κίτρινο κερί και πήγαιναν σ' ένα ασφαλές
σπίτι. Ο μυητής έπαιρνε ένα εικόνισμα και το έστηνε στο
τραπέζι. Μπροστά από το εικόνισμα άναβαν το κερί. Ο
μυητής τον ρωτούσε για τελευταία φορά: «Μήπως δεν
στοχάζεσαι τον εαυτόν σου εις αρκετήν δύναμην; Έχεις
ακόμη καιρό να παραιτηθείς... Από τον δεσμόν όπου
εμβαίνεις μόνον ο θάνατος θα ημπορεί να σε λυτρώσει! Σε
ολίγoν κάθε μεταμέλειά σου θα είναι ασυγχώρητη!». «Το
εστοχάστηκα και στέργω», έπρεπε να είναι η απάντηση που
αναμενόταν από τον υποψήφιο. Μετά ο μυητής του έδινε το
κερί, ο οποίος το κρατούσε με το αριστερό χέρι, ενώ
γονάτιζαν και οι δύο, έκαναν το σταυρό τους και ασπάζονταν
την εικόνα. Σε αυτή τη θέση ο μυητής διάβαζε «τον μεγάλο
όρκο" και ο μυούμενος τον επαναλάμβανε με σεβασμό. Το
κερί έσβηνε και φυλασσόταν ευλαβικά, ενώ από εκείνη τη
στιγμή ο μυημένος ήταν Ιερέας της Φιλικής.
28/1/2023 ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 8
Σφραγίδα
Φιλικής
Εταιρίας

9. Πηγές: Βικιπαίδεια
28/1/2023 ΘΕΟΦΑΝΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 9
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ