2. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
Η Φιλική Εταιρεία
ήταν η σημαντικότερη
από τις μυστικές
οργανώσεις που
σχηματίστηκαν για την
προετοιμασία
επανάστασης για την
απελευθέρωση των
Ελλήνων από την
Οθωμανική
Αυτοκρατορία.
Ιδρύθηκε το 1814 στην
Οδησσό, και σύμφωνα
με τους παλαιότερους
ιστορικούς, από τον
Εμμανουήλ Ξάνθο, το
Νικόλαο Σκουφά,
Αθανάσιο Τσακάλωφ.
Τέταρτο μέλος της,
μυήθηκε ο Αντώνιος
Κομιζόπουλος από τη
Φιλιππούπολη.
4. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΚΟΥΦΑΣ
Ο Νικόλαος Σκουφάς
καταγόταν από την
Ήπειρο, συγκεκριμένα
από το Κομπότι της
Άρτας. Γεννήθηκε το
1779 και έμαθε τα
πρώτα γράμματα στην
Άρτα, όπου αρχικά
ασχολήθηκε με τη
βιοτεχνία σκούφων, απ’
όπου πήρε και το όνομά
του.
5. ΕΜΜΑΝΟΥΉΛ ΞΑΝΘΟΣ
Ο Εμμανουήλ Ξάνθος
γεννήθηκε στην Πάτμο
το 1772. Eκεί ξεκίνησε
τα πρώτα του βήματα
και ύστερα από τις
μάλλον μέτριες
επιδόσεις του στο
σχολείο της πατρίδας
του, μετανάστευσε στην
Ιταλία και συγκεκριμένα
στην Τεργέστη, όπου
και δούλεψε ως
υπάλληλος σε εμπορική
6. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΑΛΩΦ
Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ
ήταν ηπειρώτης,
γεννημένος στα Ιωάννινα.
Αναγκάστηκε νέος να
εγκαταλείψει την Ελλάδα και
να μεταναστεύσει στη
Ρωσία στον πατέρα του.
Ένα μικρό διάστημα
βρέθηκε στο Παρίσι για
σπουδές, όπου μάλιστα
συμμετείχε στην ίδρυση του
«Ελληνόγλωσσου
Ξενοδοχείου», σωματείου
με εκπαιδευτικούς και
πατριωτικούς στόχους.
7. Η ΊΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΉΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ
(μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Π. Βρέλλη)
8. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ
ΕΤΑΙΡΙΑΣ
Ο Ξάνθος είχε μεταβεί
για λογαριασμό τριών
εμπόρων από την
Κωνσταντινούπολη στην
Πρέβεζα και στα
Γιάννενα για να κλείσει
συμφωνία
αγοραπωλησίας
ελαιολάδου και
επιστρέφει στην Οδησσό
και αρχές Νοεμβρίου
1813 γνωρίζεται με τους
Σκουφά και Τσακάλωφ.
Δεν είναι εξακριβωμένο
ποιος από τους τρεις είχε
την σύλληψη της ιδέας
για την ίδρυση της
Εταιρείας. Ο Ξάνθος στα
απομνημονεύματά του,
δηλώνει πως είναι αυτός
που παρακίνησε τον
Σκουφά, αλλά είναι
βέβαιο ότι ο Σκουφάς
πρώτος διέγραψε ένα
αρχικό πλάνο για την
Εταιρεία.
9. ΣΚΟΠΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
Στόχος της μυστικής
αυτής εταιρείας ήταν η
συνεργασία και η
ανάληψη πρωτοβουλιών
για την ανατροπή της
οθωμανικής κυριαρχίας
και την απελευθέρωση
των Ελλήνων και
ευρύτερα
των χριστιανικών
πληθυσμών της
Αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα
στη Βαλκανική
χερσόνησο
Λέσχες και εταιρείες με
πνευματικό ή
εκπαιδευτικό χαρακτήρα,
στο πλαίσιο των οποίων
καλλιεργούνταν οι εθνικές
ιδέες των Ελλήνων,
προϋπήρχαν. Η Φιλική
Εταιρεία ωστόσο
αποτελούσε μια μυστική,
επαναστατική οργάνωση
10. ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ
Ήταν 12 Απριλίου του
1820, όταν η Φιλική
Εταιρεία απέκτησε
αρχηγό τον 28χρονο
μονόχειρα υπασπιστή
του τσάρου, στρατηγό
Αλέξανδρο Υψηλάντη
(1792 - 1828). Ο
πατέρας του δε ζούσε
να τον καμαρώσει.
Με ορμητήριο την
Κωνσταντινούπολη,
από τα τέλη του ΙΖ’
αιώνα οι Υψηλάντηδες
είχαν βαλθεί να
απαλλάξουν τα
Βαλκάνια από την
τουρκική κυριαρχία.
Πολλοί έχασαν τα
κεφάλια τους. Άλλοι τα
κατάφεραν να
γλιτώσουν
καταφεύγοντας στην
12. ΤΟ ΜΝΗΜΕΊΟ ΤΟΥ ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΥ ΥΨΗΛΆΝΤΗ
Το μνημείο του Αλέξανδρου Υψηλάντη στο Πεδίον του Άρεως, στο οποίο
έχουν αποτεθεί και τα οστά του. Έργο του γλύπτη Λ. Δρόση (1869) σε
σχέδιο του Χρ. Χάνσεν (1842).
13. ΤΟ ΣΠΊΤΙ ΌΠΟΥ ΣΥΝΕΔΡΊΑΖΑΝ ΟΙ ΦΙΛΙΚΟΊ ΣΤΗΝ
ΟΔΗΣΣΌ
ΤΩΡΑ (ΜΟΥΣΕΙΟ) ΤΟΤΕ (ΧΩΡΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ,ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ)
14. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
• Η ΕΤΑΙΡΙΑ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΣΕ ΤΟ
ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΩΝ
ΚΑΡΜΠΟΝΑΡΩΝ
• ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΖΟΝΤΑΝ
ΠΡΩΤΑ
• ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΡΚΙΖΟΝΤΑΝ
ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΑΦΟΣΙΩΣΗ
• ΟΙ ΕΠΙΟΡΚΟΙ ΤΙΜΩΡΟΥΝΤΑΝ
ΜΕ ΘΑΝΑΤΟ
• ΤΑ ΜΕΛΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΑΝ
ΨΕΥΔΩΝΥΜΑ ΚΑΙ
ΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ
• ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΓΙΝΟΝΤΑΝ ΔΕΚΤΕΣ
ΜΟΝΟ ΚΑΤΆ ΕΞΑΙΡΕΣΗ
15. Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ
Όταν δύο πατριώτες
συναντιόνταν και ήθελαν να
εξακριβώσουν αν είναι
«μπασμένοι» στο μυστικό της
Φιλικής μεταχειρίζονταν τον
παρακάτω συνθηματικό
τρόπο: Ο ένας έβαζε την
αριστερή παλάμη του μέσα
στη δεξιά κι έκανε τάχα, πως
έπλενε τα χέρια του. Ο άλλος
έπρεπε αμέσως να βάλει τα
δύο δάχτυλα του δεξιού του
χεριού μέσα στην αριστερή
χούφτα. Αυτό ήταν το πρώτο
σημείο αναγνώρισης.
Αν τώρα ο πρώτος ήθελε να
κουβεντιάσει με τον δεύτερο
για ζητήματα της Φιλικής
έπρεπε πρώτα να βάλει κι
αυτός τα δύο δάχτυλα του
δεξιού του χεριού στην
αριστερή του παλάμη και μετά
να πιάσει και τα δύο χέρια του
συντρόφου του, λέγοντας: -
Έχεις κανένα τσιμπούκι; Ο
δεύτερος έπρεπε απαραίτητα
ν’ απαντήσει: -Τσιμπούκι; Όχι!
Έχω όμως τσαρούχι!...
16. «Ο ΟΡΚΟΣ»
Πίνακας του Διονύσιου Τσόκου (1849) με θέμα τη μύηση του Θεόδωρου
Κολοκοτρώνη στη Φιλική Εταιρεία
17. Ο ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ ( ΝΈΑ ΕΛΛΗΝΙΚΆ)
«Ορκίζομαι οικειοθελώς ενώπιον του αληθινού Θεού
ότι θα είμαι για όλη μου τη ζωή απόλυτα πιστός στην
Εταιρεία. Ορκίζομαι ότι δεν θα φανερώσω το
παραμικρό από τα Σημεία και τους λόγους της, ούτε
θα σταθώ για κανέναν λόγο η αφορμή να καταλάβουν
ποτέ οι άλλοι, ούτε οι συγγενείς ούτε ο Πνευματικός
ούτε ο φίλος μου, ότι γνωρίζω ο,τιδήποτε σχετικά με
αυτά... Ορκίζομαι ότι θα τρέφω στην καρδιά μου
αδιάλλακτο μίσος κατά των τυράννων της Πατρίδας
μου, κατά των οπαδών και κατά των ομοφρόνων
τους. Θα ενεργώ πάντα με τρόπο που να τους
βλάπτει και όταν το επιτρέψουν οι εξελίξεις θα
συμβάλλω στην πλήρη καταστροφή τους.».