Περιβαλλοντικές αναζητήσεις με άρωμα ... μαστίχας Χίου

1. 8ο
ΓΥΜΝΑΣΙΟ-Λ.Τ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ
Περιβαλλοντική ομάδα Β΄ Λυκείου
Ομάδα Γ : Αρχιτεκτονική
Τα Μαστιχοχώρια στο Νότο είναι μεσαιωνικοί
οικισμοί με εμφανή φρουριακό χαρακτήρα. Τα
Μεστά είναι το πιο καλοδιατηρημένο χωριό,
κτισμένο σαν ένα κάστρο.
Στον Κάμπο, ψηλοί μαντρότοιχοι πλαισιώνουν
κάθε ιδιοκτησία και πίσω από την αυστηρή
πρόσοψη, υπάρχουν κήποι, αυλές, στοές,
εσπεριδοειδή και βοτσαλωτά δάπεδα. Κύριο
υλικό δόμησης η Θυμιανούσικη πέτρα.
Στο Πυργί εντυπωσιάζει η
διακόσμηση της πρόσοψης των
σπιτιών, με τα περίφημα ''ξυστά''.
Μας εντυπωσίασαν:
α) πως ο σχοίνος (μαστιχόδενδρο) "δακρύζει" μόνο στη νότια πλευρά της
Χίου και αυτό οφείλεται στο μικροκλίμα της περιοχής
β)η καλλιέργεια ,συλλογή, επεξεργασία της μαστίχας γίνεται ακόμα με τον
παραδοσιακό τρόπο(ανθρώπινα χέρια)
γ)το πώς το περιβάλλον επηρεάζει τη ζωή, και την ανάπτυξη ενός τόπου.
Συντόνισαν οι καθηγητές: Κολλιάρος Κωνσταντίνος, Τρυφωνοπούλου
Αναστασία, Κορναράκη Αφροδίτη και Θραμπουλίδου Φωτεινή. Σχολική χρονιά 2013- 2014

2. Παράλληλα με την ερευνητική εργασία της Β΄ Λυκείου με θέμα
«Παραδοσιακά τοπικά στοιχεία και οικονομία», θελήσαμε σαν
περιβαλλοντική ομάδα να διερευνήσουμε το ρόλο που έπαιξε η
Μαστίχα στη διαμόρφωση του τρόπου ζωής των κατοίκων της
Χίου.
Οι εργασίες των ομάδων
Ομάδα Α : Ιστορία της Μαστίχας
Τις πρώτες πληροφορίες για τη Μαστίχα
τις έχουμε από τον Ηρόδοτο τον 5ο
αιώνα
π.Χ. Γίνεται διάσημη από τον 10ο
αιώνα
και μετά από τους περιηγητές που
επισκέφτηκαν το νησί. Στα βυζαντινά
χρόνια το εμπόριο της μαστίχας είναι
μονοπώλιο του βυζαντινού αυτοκράτορα
και η καλλιέργεια της αποφέρει σημαντικά
κέρδη στην αυτοκρατορία. Κατά τη
διάρκεια της κυριαρχίας των Γενουατών
1346-1566 οργανώθηκε η παραγωγή,
ιδρύθηκε η «Μαόνα» που ανέλαβε αποκλειστικά το εμπόριο και τη
διαχείριση της μαστίχας.
Στην Τουρκοκρατία το νησί απολάμβανε ιδιαίτερα προνόμια λόγω
μαστίχας. Την περίοδο της συγκομιδής οι είσοδοι των χωριών έκλειναν
και για τη κλοπή της επέβαλαν αυστηρές ποινές. Στην καταστροφή της
Χίου το 1822 οι Τούρκοι δεν πείραξαν τα Μαστιχοχώρια, όταν όμως ο
Κανάρης έκαψε την τουρκική ναυαρχίδα, τα κατέστρεψαν παρά την
αντίθετη διαταγή. Σήμερα παράγουν μαστίχα 24 χωριά ( Αρμόλια,
Καλλιμασιά, Κοινί, Λιθί, Ολύμποι, Καλαμωτή, Μεστά, Πυργί, Θυμιανά,
Κάμπος κ.ά ).
Ομάδα Β : Διαδικασία παραγωγής
Καλλιέργεια: Το μαστιχόδεντρο (σχοίνος) μετά τον πέμπτο χρόνο
αρχίζει να παράγει μαστίχα. Επιλέγονται αρσενικά δέντρα.
Προετοιμασία: Πρώτα καθαρίζεται το
έδαφος και η περιοχή κάτω από το δέντρο
(τραπέζι) καλύπτεται με ασπρόχωμα.
Κέντημα: Γίνεται
με ειδικά εργαλεία στο φλοιό του δέντρου και
από τις τομές αρχίζει να στάζει το μαστίχι.
Χρειάζονται 10-15 μέρες για να πήξει.
Συλλογή: Η 1η συλλογή της μαστίχας γίνεται
γύρω στο 15αύγουστο. Ακολουθεί δεύτερο και
τρίτο μάζεμα μέχρι το Σεπτέμβριο.
Επεξεργασία: Ακολουθούνται τα
εξής στάδια: Ταχτάρισμα, πλύσιμο με
νερό και σαπούνι, άπλωμα, τσίμπημα,
κοσκίνισμα, ταξινόμηση βάσει
μεγέθους και παράδοση στην Ένωση
Μαστιχοπαραγωγών.