1. ΕΝΡΙΝΟΛΗΚΤΑ & ΥΓΡΟΛΗΚΤΑ ΡΗΜΑΤΑ
Ενεστώτας και παρατατικός
 Τα περισσότερα ενρινόληκτα και υγρόληκτα ρήματα σχηματίζουν τον ενεστώτα και τον παρατατικό από το
ρηματικό θέμα, αφού αυτό πάρει στο τέλος του το χρονικό πρόσφυμα j.
Αν ο χαρακτήρας του ρηματικού θέματος είναι λ, τότε το πρόσφυμα j αφομοιώνεται προς αυτό και έτσι τα
ρήματα στον ενεστώτα και παρατατικό έχουν λλ.
Π.χ. θ. ἀγγελ- -> ἀγγελ- j- ω = ἀγγέλλω και ἢγγελλον.
ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ! βούλομαι, ἐθέλω, ἐπιμέλομαι, ὁφείλω, μέλει.
 Αν ο χαρακτήρας του ρηματικού θέματος είναι ν ή ρ και πριν από αυτόν υπάρχει το φωνήεν α, τότε το
πρόσφυμα j υπερπηδά το χαρακτήρα ν ή ρ και μαζί με το α αποτελούν το δίφθογγο αι.
Π.χ. θ. φαν- -> φαν- j – ω = φαίνω και έφαινον.
 Αν ο χαρακτήρας του ρηματικού θέματος είναι ν ή ρ και πριν από αυτόν υπάρχουν τα φωνήεντα ε, ι, υ, τότε το
πρόσφυμα j αφομοιώνεται προς το χαρακτήρα ν ή ρ (και έχουμε νν ή ρρ), επειτα το διπλό ν ή ρ
απλοποιείται (έχουμε δηλαδή ν ή ρ) και το προηγούμενο φωνήεν εκτείνεται αναπληρωματικά:
ε -> ει
ῐ -> ῑ
ῠ -> ῡ
π.χ. θ. κτεν- è κτέν –j – ω κτένν – ω = κτείνω και έκτεινον.
Μέλλοντας και Αόριστος
 Τα ρήματα αυτά σχηματίζουν το μέλλοντά τους χωρίς το χαρακτηριστικό -σ- των ομαλών ρημάτων (λύσω <
λύω): νεμῶ, φθερῶ, ἀγελλῶ. Ο μέλλοντας αυτός κλίνεται όπως ο ενεστώτας των ρημάτων ποιέω, ποιῶ:
Ε.Φ: νεμῶ, νεμεῖς, νεμεῖ, νεμοῦμεν, νεμεῖτε, νεμοῦσι.
Μ.Φ.: νεμοῦμαι, νεμεῖσαι, νεμεῖται, νεμούμεθα, νεμεῖσθε, νεμοῦνται
Διακρίνουμε τις ακόλουθες περιπτώσεις:
 .Όταν στην παραλήγουσα υπάρχει ε, ι, υ, τότε ο μέλλοντας σχηματίζεται με απλή μετάθεση του τόνου στη
λήγουσα
Ενεστώτας
Μέλλοντας
Ενεστώτας
Μέλλοντας
Νέμω
νεμῶ
ἀμύνω
ἀμυνῶ
Κρίνω
μένω
κρινῶ
μενῶ
 Όταν στην παραλήγουσα υπάρχει ε, ι, υ που ακολουθείται από διπλό -λλ-, τότε εκτός από τη μετάθεση του
τόνου στη λήγουσα, χάνεται και το ένα -λ-. Τον ίδιο κανόνα ακολουθούν και τα ρήματα σε -άλλω.
Ενεστώτας
Μέλλοντας
Ενεστώτας
Μέλλοντας
Στέλλω
ποικίλλω
στελῶ
ποικιλῶ
πάλλω
ἀγγέλλω
ἀγγελῶ
παλῶ
 Όταν στην παραλήγουσα υπάρχει -ει- ή -αι- χάνεται το -ι- της διφθόγγου
Ενεστώτας
Μέλλοντας
Ενεστώτας
Μέλλοντας
Φθείρω
σπείρω
φθερῶ
σπερῶ
Μιαίνω
καθαίρω
μιανῶ
καθαρῶ
Ο αόριστος των ενρινόληκτων και υγρόληκτων ρημάτων
 Σχηματίζεται επίσης χωρίς το γνωστό -σ- των ομαλών ρημάτων (λ.χ. ἔλυσα < λύω). Ωστόσο οι καταλήξεις
του είναι ομαλές. Διακρίνουμε τις ακόλουθες περιπτώσεις:
 Όταν στην παραλήγουσα υπάρχει -υ- ή -ι- ή -ει-, αυτό διατηρείται (με την προσθήκη φυσικά της συλλαβικής ή
χρονικής αύξησης στην αρχή του ρήματος)

2. Ενεστώτας
Κρίνω
Σύρω
Αόριστος
ἔκρινα
ἔσυρα
Ενεστώτας
ἀμύνω
σπείρω
Αόριστος
ἤμυνα
ἔσπειρα
 Όταν στην παραλήγουσα υπάρχει -ε-, μετατρέπεται σε -ει-.
Ενεστώτας
Αόριστος
Ενεστώτας
Μένω
νέμω
ἔμεινα
Αόριστος
ἔνειμα
 Όταν στην παραλήγουσα υπάρχει -ε-, το οποίο ακολουθείται από δύο -λλ-, τότε γίνεται κανονικά -ει-, αλλά
χάνεται επιπλέον το ένα -λ-.
Ενεστώτας
Αόριστος
Ενεστώτας
Αόριστος
Στέλλω
ἔστειλα
ἀγγέλλω
ἤγγειλα
 Τα ρήματα σε -αίνω κάνουν τον αόριστο σε -ανα, όταν πριν το -αίνω υπάρχει ι, ε ή ρ.
Ενεστώτας
Αόριστος
Ενεστώτας
Αόριστος
Μαραίνω
ἐμάρανα
Μιαίνω
ἐμίανα
Λεαίνω
ἐλέανα
 Τα ίδια ρήματα στις άλλες περιπτώσεις κάνουν τον αόριστο σε -ηνα.
Ενεστώτας
Αόριστος
Ενεστώτας
Αόριστος
Φαίνω
ἔφηνα
σημαίνω
ἐσήμηνα
 Τα σε -αίρω κάνουν συνήθως αόριστο σε -ηρα. Π.χ. το καθαίρω κάνει αόριστο ἐκάθηρα (Ομοίως το γεραίρω
κάνει ἐγέρηρα.
Παράδειγμα κλίσης Μέλλοντα ενρινόληκτων και υγρόληκτων
(κλίνεται σε όλες τις εγκλίσεις όπως τα ρήματα ποιέω, ποιῶ)
Ενεργητική φωνή
Οριστική νεμῶ, νεμεῖς, νεμεῖ, νεμοῦμεν, νεμεῖτε,
νεμοῦσι
Υποτακτική ΔΕΝ ΕΧΕΙ
Ευκτική νεμοῖμι, νεμοῖς, νεμοῖ, νεμοῖμεν, νεμοῖτε,
νεμοῖεν
Προστακτική ΔΕΝ ΕΧΕΙ
Απαρέμφατο νεμεῖν (πβ. ποιεῖν)
Μετοχή νεμῶν, νεμοῦσα, νεμοῦν (πβ. ποιῶν κ.τ.λ.)
Μέση Φωνή
Οριστική νεμοῦμαι, νεμεῖσαι, νεμεῖται, νεμούμεθα,
νεμεῖσθε, νεμοῦνται
Υποτακτική ΔΕΝ ΕΧΕΙ
Ευκτική νεμοίμην, νεμοῖο, νεμοῖτο, νεμοίμεθα,
νεμοῖσθε, νεμοῖντο
Προστακτική ΔΕΝ ΕΧΕΙ
Απαρέμφατο νεμεῖσθαι
Μετοχή νεμούμενος, νεμουμένη, νεμούμενον
σφάλλω
ανατέλλω
ὠδίνω
τίλλω
λυμαίνομαι
σημαίνω
ὑφαίνω
πιαίνω
σπείρω
πλύνω
τείνω
κλίνω
ἡδύνω
ὁμαλύνω
ὀξύνω
Φαίνω
Μαραίνω
Μιαίνω
Λεαίνω
ταχύνω
διασύρω
ὀδύρομαι
ὀλοφύρομαι
Νέμω
ἀμύνω
Κρίνω
Στέλλω
Ποικίλλω
Πάλλω
Φθείρω
Καθαίρω
Κτείνω
Δέρω
Σύρω