เป็นชุดบันทึกกิจกรรมวิทยาศาสตร์ เรื่อง ระบบนิเวศ ระดับชั้นมัธมศึกษาปีที่ 3

1. แบบบันทึกกิจกรรม
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2556
หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง ระบบนิเวศ
(สาระที่ 2 สิ่งมีชีวิตกับกระบวนการดารงชีวิต)
ชื่อ เลขที่ กลุ่มที่
โรงเรียนศิษย์เก่าพยาบาลศิริราชบ้านดง
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาแม่ฮ่องสอน เขต 2

2. ~ 1 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
คาชี้แจง ให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมตามคาแนะนา
ใบกิจกรรมที่ 1 โครงสร้างของระบบนิเวศ
วิธีทา
แต่ละกลุ่มช่วยกันพิจารณาภาพระบบนิเวศ แล้วบันทึกรายละเอียดลงในกรอบที่กาหนดให้
โดยพิจารณาจากหัวข้อต่อไปนี้
1. มีกลุ่มสิ่งมีชีวิตอะไรบ้าง?
2. แหล่งที่อยู่อาศัยในภาพมีลักษณะอย่างไร
3. สิ่งแวดล้อมอื่น ๆ ภายในระบบนิเวศที่เกี่ยวข้องกับการดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในระบบ
นิเวศมีอะไรบ้าง
4. ระบบนิเวศในภาพ ถือว่ามีความสมบูรณ์หรือไม่ เพราะเหตุใด และถ้ายังไม่สมบูรณ์นักเรียนคิดว่า
ยังขาดอะไรบ้าง
บันทึกผลการสังเกต
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
_____________________________________________________________
คาชี้แจง
กิจกรรมที่ 2
สิ่งแวดล้อมรอบตัว

3. ~ 2 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ให้นักเรียนแต่ละกลุ่ม (กลุ่มละ 3-4 คน) ศึกษาสิ่งแวดล้อมรอบ ๆ บริเวณโรงเรียนของนักเรียน
โดยปฏิบัติตามขั้นตอน ดังต่อไปนี้
สมมติฐาน
ศึกษาสภาพแวดล้อมรอบ ๆ ตัวเราตามขั้นตอน ดังนี้
1. เลือกบริเวณใดบริเวณหนึ่งของโรงเรียนภายในพื้นที่ 4
ตารางเมตร
2. ใช้ไม้และเชือกฟางกั้นพื้นที่ที่เลือกไว้
3. สารวจสิ่งต่าง ๆ ภายในพื้นที่นั้นจดบันทึกชื่อ ปริมาณ
หรือจานวน และแหล่งที่พบลงในตาราง
4. วาดแผนที่สารวจ พร้อมแสดงตาแหน่งสิ่งที่พบ
แผนที่สารวจ และแสดงตาแหน่งสิ่งที่พบ
กาหนดปัญหา

4. ~ 3 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
บริเวณที่สารวจ
สิ่งมีชีวิต สิ่งไม่มีชีวิต
ชื่อ จานวน แหล่งที่พบ ชื่อ จานวน แหล่งที่พบ
บันทึกผลการศึกษา
คาถาม
2. ในบริเวณที่สารวจ พบสิ่งมีชีวิตหรือไม่
อะไรบ้าง?
1. ในบริเวณที่ต่างกัน จะมีสภาพแวดล้อมเหมือนกันหรือต่างกันหรือไม่ (จงอธิบาย)
3. ถ้านักเรียนขยายพื้นที่สารวจเป็น 10 เท่า
ของพื้นที่เดิม ปริมาณสิ่งมีชีวิตที่พบจะเพิ่ม
เป็น 10 เท่า หรือไม่ เพราะเหตุใด?
สรุปผลการสารวจ
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

5. ~ 4 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
กิจกรรมที่ 3
สารวจระบบนิเวศแหล่งน้ารอบโรงเรียน
วิธีการสารวจ
1. แบ่งกลุ่มสารวจสภาพแวดล้อมทั่วไปของแหล่งน้า เช่น ร่มเงา การไหลของกระแสน้า สภาพ
ของแหล่งน้า เป็นต้น และบันทึกผล
2. สังเกต สี กลิ่น ความขุ่นใสของน้า และสิ่งปนเปื้อนในน้า และบันทึกผล
3. วัดการส่องผ่านของแสงลงสู่แหล่งน้าโดยใช้อุปกรณ์วัดความโปร่งแสงของน้า และบันทึกผล
ทราบหรือไม่ ? เครื่องวัดความโปร่งแสงของน้า คือ เซคิดิสก์
วิธีการวัด
1. หย่อนเซคิดิสก์ที่ผูกติดกับเชือก ซึ่งทาเครื่องหมายบอกระยะความ
ยาวไว้แล้วลงในน้า จนถึงจุดที่เริ่มมองไม่เห็นเซคิดิสก์
2. อ่านค่าความลึกจากเครื่องหมายบนเชือก แล้วปล่อยเชือกลงไป
เล็กน้อย
3. ยกขึ้นช้า ๆ จนเริ่มเห็นแผ่นเซคิดิสก์ อ่านค่าความลึกจาก
เครื่องหมายบนเส้นเชือกอีกครั้งหนึ่ง
4. นาค่าที่อ่านได้ทั้งสองมาหาค่าเฉลี่ย ผลที่ได้จะเป็นค่าการส่องผ่าน
ของแสงลงในแหล่งน้านั้น และบันทึกผล
อุปกรณ์
เซคิดิสก์ 1 อัน
ภาพเซคิดิสก์ที่ใช้วัดความโปร่งแสงของน้า

6. ~ 5 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
1. แผนผังแสดงตาแหน่งแหล่งน้าที่สารวจ
รายการบันทึกผลการสารวจ
2. ตารางบันทึกผลการสารวจสภาพทางกายภาพของแหล่งน้า
บริเวณที่ได้รับมอบหมายทิศ_____________________________
รายการสารวจ ผลการสารวจ
สีของน้า
กลิ่น
สิ่งปนเปื้อน
ความขุ่นใส
ค่าการผ่านของแสง
N
EW
S
สรุปผลการสารวจ
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

7. ~ 6 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
แสดงภาพอุปกรณ์ที่ใช้ในการสารวจ
วิธีการสารวจ
1. สังเกตสิ่งมีชีวิตบนผิวน้า แล้วบันทึกชนิด จานวน ลักษณะ และการกระจายของ
สิ่งมีชีวิตนั้น ๆ
อุปกรณ์ 1. ถาดอะลูมิเนียมหรือกล่องพลาสติกใส 2 ใบ
2. สวิงตักแพลงต์ตอน 1 ปาก
3. สวิงธรรมดา 1 ปาก
4. ขวดเก็บตัวอย่างน้า 1 ชุด
5. แว่นขยาย 1 อัน
2. เก็บตัวอย่างสาหร่าย จอก แหน หรือพืชลอยน้าอื่น ๆ ด้วยสวิงธรรมดา แล้วนามา
ล้างด้วยน้าสะอาดในถาดอะลูมิเนียม สังเกตชนิด จานวน และลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่
หล่นอยู่ในถาด และบันทึกผล
3. ตักน้าบริเวณผิวน้าหลาย ๆ จุด แล้วนามาเทใส่กล่องพลาสติกใส สังเกตชนิด จานวน
และลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่พบ และบันทึกผล
4. ใช้สวิงตักแพลงก์ตอนลากไปตามผิวน้า แล้วนาขึ้นมาเทใส่ถาดอลูมิเนียมหรือกล่อง
พลาสติกใส สังเกตชนิด จานวน และลักษณะของแพลงก์ตอนที่พบด้วยตาเปล่าและใช้
แว่นขยาย แล้วบันทึกผล
5. เมื่อนาสิ่งมีชีวิตขึ้นมาศึกษาเสร็จแล้ว ให้นากลับคืนสู่สิ่งแวดล้อมเดิม

8. ~ 7 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ตารางบันทึกผลการสารวจสิ่งมีชีวิตในแหล่งน้า
บริเวณที่ได้รับมอบหมาย_____________________________
รายการสารวจ
ผลการสารวจ
ชื่อสิ่งมีชีวิต จานวน ลักษณะและการกระจายของสิ่งมีชีวิต
สิ่งมีชีวิตบนผิว
น้าและที่อาศัย
อยู่กับพืชลอยน้า
สิ่งมีชีวิตใน
ระดับบนผิวน้า
แพลงก์ตอนที่
เห็นด้วยตาเปล่า
สรุปผลการสารวจ
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
________________________________________________

9. ~ 8 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ตารางบันทึกผลการสารวจรอบนิเวศชุมชนในโรงเรียน
1. สภาพทั่วไปของชุมชน
ลักษณะทั่วไปของชุมชน
องค์ประกอบของชุมชน
องค์ประกอบ ทิศที่ตั้ง ความหนาแน่น
จานวน
กิจกรรมที่ 4
สารวจระบบนิเวศชุมชน
วิธีการสารวจ
1. แบ่งกลุ่มสารวจระบบนิเวศชุมชนเมืองรอบโรงเรียนตามบริเวณที่กาหนดให้
อุปกรณ์
1. กระดาษ หรือสมุดบันทึก 1 แผ่น/เล่ม
2. ปากกา หรือดินสอ 1 ด้าม/แท่ง
2. แต่ละกลุ่มวางแผน พร้อมทั้งกาหนดวิธีการสารวจและเก็บข้อมูล
3. แต่ละกลุ่มดาเนินการสารวจระบบนิเวศชุมชนเมืองรอบโรงเรียนทางกายภาพ
ตามหัวข้อต่อไปนี้ และบันทึกผลลงในตาราง
3.1 สภาพทั่วไปของชุมชน
3.2 ประเภทของระบบสาธารณูปโภค
3.3 การจัดการมลพิษของในชุมชน

10. ~ 9 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
2. ประเภทของระบบสาธารณูปโภคที่มีในชุมชน
ที่ ระบบสาธารณูปโภค บริเวณที่ใช้ ประโยชน์
3. การจัดการมลพิษและของเสียในชุมชน
การจัดการมลพิษและของเสียในชุมชน มี ไม่มี วิธีการจัดการ
น้าเสีย
อากาศเสีย
เสียงดัง
ดินเสีย
ขยะมูลฝอย
สรุปผลการสารวจ
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

11. ~ 10 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
มาช่วยกันตอบคาถามหน่อยนะ
ครับ
1. ระบบนิเวศชุมชนเมืองรอบโรงเรียนที่นักเรียนทาการสารวจอยุ่ทางทิศใด
มีสภาพทั่วไปเป็นอย่างไร
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2. สภาพแวดล้อมของชุมชนรอบโรงเรียนส่งผลดีหรือผลเสียต่อชุมชนหรือไม่
เพราะเหตุใด
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
3. มลพิษที่พบในชุมชนรอบโรงเรียนส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศของชุมชนเมือง
หรือไม่ ในด้านใด
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________
4. ชุมชนได้มีการแก้ไขและป้องกันผลกระทบต่อระบบนิเวศในชุมชนหรือไม่
อย่างไร
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
_
5. นักเรียนเสนอแนวคิดในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนที่มีผลกระทบระบบ
นิเวศในชุมชน
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
______

12. ~ 11 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
กิจกรรมที่ 5
สิ่งแวดล้อมมีผลต่อพืชอย่างไร
การกาหนดปัญหา ..........................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
สมมติฐาน .........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
..........................................................
วิธีการทดลองและเก็บรวบรวมข้อมูล
1. คัดเลือกเมล็ดผักบุ้งจานวน 140 เมล็ด และเตรียมดินร่วนตากแห้งทุบละเอียดไว้สาหรับ
ปลูก
อุปกรณ์การ
ทดลอง
1. เมล็ดผักบุ้ง 10 กรัม
2. กล่องทึบประมาณ 15 ซม. x 15 ซม. 30 ซม. 1 ใบ
3. กระป๋ องนมดินร่วนแห้งประมาณ ¾ ของกระป๋ อง 4 กระป๋ อง
4. เชือกยาวประมาณ 50 ซม. (หรือไม้วัด) 1 เส้น (อัน)
5. น้า 250 ลบ.ซม.
2. นาเมล็ดผักบุ้งจานวน 120 เมล็ด แช่น้าไว้ 1 คืน โดยใส่น้าให้ท่วมเมล็ด หรืออาจแช่เมล้ด
ผักบุ้งในน้าอุ่นเป็นเวลา 2 ชั่วโมง ส่วนอีก 20 เมล็ดไม่ต้องแช่น้า
3. นาดินที่เตรียมไว้บรรจุลงในกระป๋ องนมขนาดเดียวกัน 4 กระป่อง โดยติดหมายเลข 1,2,3
และ 4 ที่กระป๋ องแต่ละใบ จากนั้นรดน้ากระป๋ องที่ 1 ถึง 3 กระป๋ อง กระป๋ องละ 10 ลูกบาศก์
เซนติเมตร โดยกระป๋ องที่ 4 ไม่ต้องรดน้า
4. นาเมล็ดผักบุ้งที่แช่ไว้มาเพาะในกระป๋ องที่ 1 และ 2 กระป๋ องละ 20 เมล็ด ส่วนเมล็ดผักบุ้ง
80 เมล็ด ที่เหลือนาไปเพาะในกระป๋ องที่ 3 สาหรับเมล็ดผักบุ้งที่ไม่ได้แช่น้าจานวน 20 เมล็ด
นาไปเพาะในกระป๋ องที่ 4 จากนั้นใช้ดินกลบเมล็ดผักบุ้งหนาประมาณ 1 เซนติเมตร ทุก
กระป๋ อง
5. นากระป๋ องที่ 1 ไปใส่ไว้ในกล่องทึบ ส่วนที่เหลือ 3 กระป๋ อง นามาตั้งไว้ในบริเวณที่มี
แสงแดดส่องถึง
6. กระป๋ องที่ 1-3 รดน้าทุกวัน วันละ 10 ลูกบาศก์เซนติเมตร แต่กระป๋ องที่ 4 ไม่ต้องรดน้า
7. สังเกตการเจริญเติบโตของต้นผักบุ้ง หลังจากเพาะได้ประมาณ 1 สัปดาห์ โดยบันทึกข้อมูล
เกี่ยวกับสีของใบ ลาต้น ขนาด ความสูงของลาต้น และเปรียบเทียบจานวนต้นที่งอกในแต่ละ
กระป๋ อง

13. ~ 12 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ตารางบันทึกผลการทดลอง
กระป๋ อง
ที่
จานวน
เมล็ดที่
เพาะ
สิ่งแวดล้อม จานวน
เมล็ดที่
งอก
การเจริญเติบโตของต้นผักบุ้ง
ลักษณะใบ ลักษณะลาต้น ความสูงของลา
ต้นโดยเฉลี่ย
(ซม.)
สรุปผลการทดลอง
_______________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
____

14. ~ 13 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
คาชี้แจง จงเติมข้อมูลในแผนผังความคิดให้สมบูรณ์
กิจกรรมที่ 6
ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิต
ความสัมพันธ์ระหว่าง
สิ่งมีชีวิต
ตัวอย่างของสิ่งมีชีวิตที่อยู่
ร่วมกัน
______________________
___________
1. ภาวะล่าเหยื่อ
4. ____________8. ____________
7. ____________ 5. ______________
2. ____________
3. ภาวะพึ่งพากัน
6. ภาวะแข่งขัน
ตัวอย่างของสิ่งมีชีวิตที่อยู่
ร่วมกัน
______________________
___________
ตัวอย่างของสิ่งมีชีวิตที่อยู่
ร่วมกัน
______________________
___________
ตัวอย่างของสิ่งมีชีวิตที่อยู่
ร่วมกัน
______________________
___________

15. ~ 14 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ตาราง อาหารและที่มาของอาหารของสัตว์บางชนิด
ชนิดของสัตว์ อาหาร ที่มาของอาหาร
พืช สัตว์
1. นกกีวี
2. ตัวกินมด
3. บีเวอร์
4. มด
5. หนอน
6. ด้วง
7. ปูเสฉวน
กิจกรรมที่ 7
สารวจอาหารของสัตว์
วิธีการสารวจ
1. ให้นักเรียนศึกษา/สังเกต ลักษณะการกินอาหารของสัตว์ จากการชมวิดิทัศน์ เรื่อง
Wild live จากนั้นให้นักเรียน บันทึกผลการลงในตาราง
การกาหนดปัญหา ...........................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
สมมติฐาน .........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
..........................................................
สรุปผลการสารวจ
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
____

16. ~ 15 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
1. ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้
นักเรียนพิจารณาว่า สิ่งมีชีวิตต่าง ๆ เหล่านี้มีบทบาทใดในระบบนิเวศ โดยสิ่งมีชีวิต 1ชนิด อาจมี
มากกว่า 1 บทบาท
แพลงก์ตอนพืช ถั่ว รา เห็ด แบคทีเรีย
มนุษย์ วัว ไลเคน สาหร่ายสีเขียว พยาธิ
มะม่วง ปลา ข้าวโพด แมว นก
ผู้ผลิต ได้แก่ ____________________________________________________________________
ผู้บริโภค ได้แก่ __________________________________________________________________
ผู้ย่อยสลาย ได้แก่ ________________________________________________________________
2. จงเติมข้อความในห่วงโซ่อาหารให้สมบูรณ์
1. ข้าว → หนู → งู → ____________
2. หญ้า → _____________ → งู →____________ → จุลินทรีย์
3. ____________ → หนอน → ____________ → เหยี่ยว → ____________
4. ใบไม้ → ____________ → ____________ → ____________
5. ____________ → ปลาขนาดเล็ก → ____________ → ____________ → จุลินทรีย์
6. สาหร่ายสีเขียว → ____________ → ____________ → ____________
แบคทีเรีย
กิจกรรมที่ 8 ห่วงโซ่อาหาร
ข้อสรุปที่ได้จากการฝึกเขียนโซ่อาหารคือ
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________
คาชี้แจง

17. ~ 16 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
3. แผนภาพห่วงโซ่อาหาร
จงทากิจกรรมต่อไปนี้
1. เขียนแผนภาพแสดงห่วงโซ่อาหาร โดยคัดลอกภาพอาหารที่กาหนดให้ลงในสมุด แล้วระบุชื่อ
พร้อมวาดภาพอาหารที่เลือก 3 ชนิดบนโต๊ะอาหารที่กาหนดให้
2. วาดภาพห่วงโซ่อาหารจากข้อ 1 ในรูปของพีระมิดจานวน

18. ~ 17 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
จงศึกษาสายใยอาหารต่อไปนี้ แล้วเขียนแสดงโซ่อาหารให้ได้มากที่สุด
กิจกรรมที่ 9 สายใยอาหาร
จากสายใยอาหารข้างต้นสามารถจาแนกเป็นห่วงโซ่อาหาร ได้ดังนี้
คาชี้แจง
รูปแสดงสายใยอาหาร

19. ~ 18 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
1. จงวิเคราะห์ข้อมูลจากพีระมิดพลังงานที่กาหนดให้แล้วตอบคาถาม
ให้ถูกต้อง
2. จากสิ่งมีชีวิตที่กาหนดให้ จงเขียนพีระมิดพลังงาน พร้อมทั้งแสดงปริมาณ
พลังงานที่ถ่ายทอดจากผู้ผลิต 1,000 กิโลแคลอรี ส่งต่อไปยังผู้บริโภคในลาดับต่าง ๆ
กิจกรรมที่ 10 พีระมิดพลังงาน
คาชี้แจง
2.___________________
1.__________________
3.___________________
พีระมิดพลังงาน
คาถาม
1) จากพีระมิดพลังงาน จานวนผู้ผลิตกับผู้บริโภคในแต่ละลาดับมีปริมาณแตกต่างกัน
หรือไม่ อย่างไร
____________________________________________________________________
2) จากพีระมิดพลังงาน มวลของสิ่งมีชีวิตที่ถ่ายทอดพลังงานในโซ่อาหารแตกต่างกัน
หรือไม่อย่าง อย่างไร
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
1 2 3 4

20. ~ 19 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
กิจกรรมที่ 11
แก๊สที่ได้จากการหายใจของคน
วิธีการทดลอง
1. นาสารละลายแคลเซียมไฮดรอกไซด์ (น้าปูนใส) ที่เตรียมไว้ใส่ลงในหลอดทดลอง
ขนาดกลาง จากนั้นผ่านแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ โดยจุ่มพลาสติกลงไปในหลอด
ทดลองดังกล่าว สังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น แล้วบันทึกผล
2. ใส่สารละลายแคลเซียมไฮดรอกไซด์ (น้าปูนใส) ประมาณ 5 ลูกบาศก์เซนติเมตร
ลงในหลอดทดลอง พร้อมทั้งสังเกตลักษณะของสารละลายนั้น แล้วบันทึกผล
2. เป่าลมปากผ่านหลอดพลาสติกลงไปในใส่สารละลาย จากนั้นสังเกตการ
เปลี่ยนแปลง แล้วบันทึกผล
การกาหนดปัญหา ...........................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
สมมติฐาน .........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
..........................................................
อุปกรณ์ 1. หลอดพลาสติก หรือหลอดกาแฟขนาดยาว 1 หลอด
2. หลอดทดลองขนาดกลาง 2 หลอด
3. สารละลายแคลเซียมไฮดรอกไซด์ (น้าปูนใส) 5 ลบ.ซม.
4. แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์

21. ~ 20 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ให้นักเรียนออกแบบตารางบันทึก
ผลการทดลอง
สรุปผลการสารวจ
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
______________
คาถามท้ายกิจกรรม
1. สารละลายแคลเซียมไฮดรอกไซด์ก่อนผ่านแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์หรือก่อน
เป่าลมหายใจลงไปมีลักษณะเป็นอย่างไร
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2. เพราะเหตุใดจึงทราบว่าลมหายใจของคนเรามีแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ปนอยู่
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

22. ~ 21 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
กิจกรรมที่ 12
แก๊สที่ได้จากการหายใจของพืช
วิธีการทดลอง
1. นากระดาษชาระที่เตรียมไว้ประมาณ 10 - 15 แผ่น ใส่ลงในขวดแก้วปากแคบขนาด
500 ลูกบาศก์-เซนติเมตร แล้วค่อย ๆ ใส่น้าลงไปเพื่อทาให้กระดาษชาระชุ่มน้า ทาเช่นเดียวกัน
นี้กับชวดแก้วปากแคบทั้ง 2 ขวด
2. นาเมล็ดถั่วเขียวที่แช่น้าไว้แล้ว 1 คืน จานวน 30 เมล็ด ใส่ลงไปในขวดแก้วใบที่ 1
ส่วนขวดแก้วใบที่ 2 ไม่ต้องใส่เมล็ดถั่ว ตั้งทั้งสองขวดทิ้งไว้ 3 คืน สารละลายแคลเซียมไฮดรอก
ไซด์ (น้าปูนใส) ประมาณ 5 ลูกบาศก์เซนติเมตร ลงในหลอดทดลอง พร้อมทั้งสังเกตลักษณะ
ของสารละลายนั้น แล้วบันทึกผล
3. นาจุกยางที่มีหลอดนาแก๊สและท่อพลาสติกติดอยู่ปิดปากขวดทั้งสอง แล้วพับท่อ
พลาสติกใช้คลิปหนีบไว้ จากนั้นนาขวดแก้วทั้งสองไว้ในถุงสีน้าตาล ม้วนปากถุงแล้วใช้คลิป
หนีบ ตั้งขวดทิ้งไว้ 1 วัน
4. สารละลายแคลเซียมไฮดรอกไซด์ (น้าปูนใส) ประมาณ 5 ลูกบาศก์เซนติเมตร ลงใน
หลอดทดลอง พร้อมทั้งสังเกตลักษณะของสารละลายนั้น แล้วบันทึกผล
5. นาขวดแก้วใบที่ 1 ที่มีต้นถั่วมา เปิดคลิปที่หนีบท่อพลาสติกออก แล้วรีบคว่าขวดลง
โดยให้ปลายพลาสติกจ่อเข้าไปในหลอดทดลอง แล้วจึงเขย่าขวด จากนั้นสังเกตลักษณะของ
สารละลายในหลอดทดลอง สังเกตการเปลี่ยนแปลง แล้วบันทึกผล
6. ดาเนินการทดลอง เช่นเดียวกับข้อ 4 และ 5 โดยใช้ขวดใบที่สอง สังเกตการ
เปลี่ยนแปลง แล้วบันทึกผล
การกาหนดปัญหา ____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
สมมติฐาน ___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
อุปกรณ์ 1. เมล็ดถั่วเขียว 30 เมล็ด
2. ขวดแก้วปากแคบ ขนาด 500 ลบ.ซม.
พร้อมจุกยาง หลอดนาแก๊ส และท่อพลาสติก 2 ชุด
3. กระดาษชาระ 1/5 ม้วน
4. ถุงกระดาษทึบสีน้าตาล 2 ใบ
5. คลิปหนีปกระดาษ 4 ตัว
6. หลอดทดลองขนาดกลาง 2 หลอด
7. สารละลายแคลเซียมไฮดรอกไซด์ 10 ลบ.ซม.

23. ~ 22 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
เพื่อน ๆ ลองออกแบบตารางบันทึกผลการทดลองเองนะคะ
สรุปผลการสารวจ
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

24. ~ 23 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ที่มา: สานักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
58,000,000
59,000,000
60,000,000
61,000,000
62,000,000
63,000,000
64,000,000
65,000,000
66,000,000
67,000,000
2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
จานวนประชากรของประเทศไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2540 - 2550
กิจกรรมที่ 14
ประชากรและทรัพยากรธรรมชาติ
1. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาสถิติประชากรของประเทศไทย ระหว่าง พ.ศ. 2537- 2550 ในประเด็น
เกี่ยวกับจานวนการเพิ่มประชากรและอัตราการเพิ่มของประชากรของประเทศไทยจากแผนภูมิข้างต้น
2. ให้แต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับการเพิ่มของประชากรต่อทรัพยากรธรรมชาติ และผลกระทบ
ด้านอื่น และเพื่อเสนอแนวทางในการป้องกันและแก้ไขผลกระทบที่เกิดจากการเพิ่มของจานวนประชากร
คาชี้แจง

25. ~ 24 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
แบบบันทึกและวิเคราะห์
ข้อมูล
นักเรียนมีข้อเสนอแนะในการป้องกันแก้ไขผลกระทบที่เกิดจากการเพิ่มประชากรมี
อะไรบ้าง
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
รายการบันทึกผลและวิเคราะห์ข้อมูล
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

26. ~ 25 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ให้นักเรียนเขียนแผนผังมโนทัศน์ เรื่อง ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ โดยนักเรียนคิด
เกณฑ์ในการจัดจาแนกเอง
คาชี้แจง
กิจกรรมที่ 16
ประเภททรัพยากรธรรมชาติ

27. ~ 26 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันแสดงความคิดเห็นหรือถกปัญหาเกี่ยวกับคาถาม ดังต่อไปนี้
1. ทรัพยากรธรรมชาติมีความสาคัญอย่างไร
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
2. มนุษย์ใช้ทรัพยากรชนิดต่าง ๆ อย่างไร
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
3. ทรัพยากรชนิดต่าง ๆ มีความสัมพันธ์กันอย่างไร
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
4. การใช้ทรัพยากรธรรมชาติก่อให้เกิดปัญหาอย่างไร
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
กิจกรรมที่ 17
การใช้ทรัพยากรธรรมชาติ
คำชี้แจง

28. ~ 27 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มใช้ประสบการณ์เดิมของตน และความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ
อภิปรายเกี่ยวกับการปฏิบัติการใช้ทรัพยากรอย่างฉลาดหรืออนุรักษ์ทรัพยากรต่อไปนี้
กิจกรรมที่ 18
การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
คาชี้แจง
ดิน
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
น้า
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
ป่าไม้
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
สัตว์ป่า
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
แร่
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

29. ~ 28 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
ให้นักเรียนเขียนแต่ละกลุ่มคิดโครงการรณรงค์เพื่อการพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืน กลุ่มละ 1 โครงการ
คาชี้แจง
ผู้จัดทาโครงการ
1. _________________________________________
2. _________________________________________
3. _________________________________________
4. _________________________________________
5. _________________________________________
หลักการและเหตุผลของโครงการ
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
วัตถุประสงค์ของโครงการ
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
กิจกรรมที่ 19
การพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
ชื่อโครงการ ____________________________________________
อาจารย์ที่ปรึกษา
1 ____________________________________
2. ___________________________________
3. ____________________________________
4. ____________________________________
5. ____________________________________
ขั้นการวางแผนโครงการ
ระยะเวลาของโครงการ _______________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
สถานที่ดาเนินโครงการ ___________________________________________________________________

30. ~ 29 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........
วิธีดาเนินการ
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

31. ~ 30 ~ วันที่.........เดือน.........................พ.ศ. .........