3. ATATÜRKÇÜLÜK
TEMEL ESASLARI; Mustafa Kemal Atatürk tarafından
belirlenen,devlet yaşamına, ekonomik yaşama ve toplumun
temel kurallarına ilişkin gerçekçi fikirlere ve ilkeler bütününe
Atatürkçülük denir.
Atatürkçülüğün amacı,Türk ulusunun bugün ve gelecekte tam
bağımsızlığa,huzur ve refaha kavuşması,devlet yönetiminin millet
egemenliği esasına dayandırılması,aklın ve bilimin yol
göstericiliğine Türk kültürünün çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine
çıkarılmasıdır.
4. Atatürkçülüğün Nitelikleri
Atatürkçülüğü oluşturan ilkeler,hayalci değil
gerçekçidir.
Atatürkçülük,milli birlik ve bütünlüğe önem
verir.
Atatürkçülükte düşünce ve vicdan
hürriyetlerine saygı ön plandadır.
Yurtta dünyada korunmasını amaçlar. Tüm
insanlığın mutluluğunu ister.Bu yolda
çalışmayı en önemli görev kabul eder.
5. Örnek soru
ATATÜRKÇÜLÜK
HALKÇILIK
Medeni Kanunun Kabulü
CUMHURİYETÇİLİK
I II
Diyagramda boş bırakılan I ve II numaralı yerler, aşağıdaki kavramlardan
hangisiyle tamamlanabilir?
I II
A Eşitlik Milli Birlik
B Eşitlik Milli Egemenlik
C Bağımsızlık Barışçılık
D Milli Egemenlik Eşitlik
6. Türkiye’nin bugünkü mücadelesi sadece
kendisi için olsaydı belki daha kısa, daha
az kanlı olur ve daha çabuk bitebilirdi.
Türkiye büyük bir gayret sarf ediyor.
Çünkü müdafaa ettiği bütün mazlum
milletlerin bütün Şark’ın davasıdır.
Mustafa Kemal Paşa’nın 7 Temmuz 1922’de
yaptığı bu konuşmaya göre, Türk Kurtuluş
Savaşı mazlum milletlere öncelikle hangi alanda
örnek olmuştur?
A- BAĞIMSIZLIK B- ÇAĞDAŞLIK
C- LAİKLİK D - DEVLETÇİLİK
(2012- SBS
8. ATATÜRK’Ü ETKİLEYEN OLAYLAR VE FİKİRLER
A)Fransız İhtilali
B)Osmanlı Devleti’nin İçinde Bulunduğu Durum ve Ülkenin Yaşadığı Sorunlar
C)Okuduğu Kitaplar: Kitap okumayı çok seven bir lider olan Atatürk’ün zengin bir
kütüphanesi vardı. Onun düşünce dünyasının oluşmasında Türk ve Avrupalı
düşünürlerin düşünceleri etkili olmuştur. Tevfik Fikret, Namık Kemal, Ziya
Gökalp, Voltaire (Volter), J.J. Rousseau (Jan Jak Ruso) gibi düşünürlerin özgürlük,
demokrasi ve milliyetçilik ile ilgili düşünceleri Atatürk’ü etkilemiştir.
D) Eğitim Gördüğü Okullar/Öğretmenler:
Mustafa Kemal’in düşünce dünyasının oluşmasında öğretmenlerinin de çok büyük
etkisi olmuştur. Okuduğu okullardaki öğretmenler O’nun tarih bilinci ve vatan ve
millet sevgisi kazanmasında çok etkili olmuşlardır.
9. Beyaz Zambaklar Ülkesinde, Rus yazar Grigory
Petrov tarafından kaleme alınmış 1923 tarihli
kitaptır.
Yazar Grigory Petrov'un çeşitli aralıklarla
çıktığı Finlandiya seyahatlerindeki notlardan
oluşan eser[1] 1800'lerin son
döneminde Finlandiya halkının içinde bulunduğu
durumu, cehaletten kurtulmak için bu ülkedeki bir
avuç aydının verdiği olağanüstü mücadeleyi
anlatır.
10. Atatürk’ü Etkileyen Yabancı Düşünür ve Yazarlar
Jean Jacques Rousseau (1712-1778)
Millî egemenlik düşüncesi ilk defa 18. yüzyılda Fransız
düşünürü Jean Jacques Rousseau tarafından ortaya
atıldı.
Bu amaçla “Toplum Sözleşmesi” adlı eserini yazdı.
Rousseau; yurttaşı, ortak benliği, halkı, devleti yaratan bir
toplum sözleşmesini ve bu sözleşmeye toplumdaki her
bireyin dahil olması gerektiğini vurgular.
Montesquieu (1689-1755)
“Kanunların Ruhu Üzerine” adlı eserinde üç tür hükûmetin
olduğunu açıklar: Monarşi (kral veya kraliçe tarafından
yönetilen), cumhuriyet (seçilmiş bir lider tarafından
yönetilen) ve despotizm (bir diktatör tarafından yönetilen).
Montesquieu, halk tarafından seçilen bir hükûmetin en iyi
hükûmet şekli olduğuna inanır.
11. Atatürk’ü Etkileyen Türk Düşünür ve Yazarlar
Mehmet Emin Yurdakul (1869-1944)
Türk Millî Edebiyat akımının öncü şairleri arasında yer
almıştır. Türk edebiyatında halkın sesini dile getiren şair
olarak nitelendirilmiştir. Osmanlıcılık ve İslamcılık
akımlarına karşı Türkçülük akımını ve halkçı görüşleri
savunan, bu konudaki düşüncelerini dile getiren öğretici
şiirler yazmıştır. Toplumsal ve ulusal konuları işlemiştir.
Ziya Gökalp (1876-1924)Türkçülüğün babasıdır.
Ziya Gökalp, düşüncesinin temelinde, Türk toplumunun
kendine özgü ahlaki ve kültürel değerleriyle, Batı’dan
aldığı bazı kavramları kaynaştırarak yeni bir fikir ortaya
koymuştur. “Garp medeniyetindenim, Türk milletindenim,
İslam ümmetindenim.” sözleriyle “Türkleşmek,
İslamlaşmak, Muasırlaşmak” adıyla fikirlerini kitap hâline
getirdi.
12. Namık Kemal (1840-1888)
Türk şiirinde görülmemiş olan “hürriyet kavgası”, “esaret
zinciri”, “vatan”, “kalbi millet” gibi yepyeni kavramlarla
birlikte, doğrudan doğruya düşüncenin aktarılmasını
amaçlamıştır. Şiirlerinde vatanseverliği, birlik ve beraberliği
savunduğu için “vatan şairi” olarak da tanınır.
Namık Kemal’in “Vatan Yahut Silistre” oyunu, Gedik paşa
Tiyatrosunda sahnelendiğinde halkı coşturup olaylara neden
oldu.
Tevfik Fikret
Mustafa Kemal’i etkileyen diğer bir Türk şairi Tevfik Fikret’tir.
Atatürk, onunla ilgili şunları söylemiştir:
“…Ben Fikret’e yetişemedim, onun sohbetinden istifade
edemedim. Kendimi bedbaht sayarım. Fakat onun bütün
eserlerini okudum, birçoğu da ezberimdedir. O hem büyük şair
hem de büyük insandır.”
13. Atatürk’ün ilkokul Öğretmeni Şemsi Efendi
Atatürk’ün Orta Öğretimdeki Öğretmenleri
Selanik Askeri Rüşdiyesi’ndeki Öğretmenleri
- Yüzbaşı Mustafa Bey (Matematik Öğretmeni)
- Yüzbaşı Nakiyüddin Bey (Fransızca Öğretmeni)
- Manastır Askeri İdadisi’ndeki Öğretmenleri (Lise)
- Mehmet Asım Efendi (Kitabet Dersi Öğretmeni)
- Mehmet Tevfik Bey (Tarih Öğretmeni)
Atatürk’ün Yüksek Öğretimdeki Öğretmenleri
Harp Okulu’ndaki öğretmenleri
- Necip Asım Bey (Fransızca Öğretmeni)
- Rahmi Paşa (Talim Öğretmeni)
- Binbaşı Fazıl Bey
- Yüzbaşı Naci Bey
- Teğmen Osman Efendi
-
-
14. Örnek TEOG 2014NİSAN SINAVI
“Hükûmet halkındır, sultanın değil;
Ferman milletindir, Divan’ın değil.
Teşri, kaza, icra her hak onundur;
Taht onun, taç onun, toprak onundur.”
Ziya
GÖKALP
Şairin, dörtlüğün ilk iki dizesinde savunduğu anlayış,
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Millî ekonomi B) Millî kültür
C) Millî egemenlik D) Millî bağımsızlık
15. Atatürkçü Düşüncede Milli Güç
Unsurları
Atatürkçü Düşünce Sistemi,Türk milletinin yapıcı ve
yaratıcı gücüne dayanmaktadır. Milletin bütün
bireylerine dayanan bu güç, toplumumuzu birlik içinde
tutmakta, Atatürkçülüğü geliştirici bir nitelik
göstermektedir. Bu gücün unsurları şunlardır:
a)Siyasi güç
b)Ekonomik güç
c)Askeri güç
d)Sosyokültürel güç
16. Askeri Güç:
Askeri güç ülke içinde huzurun ve güvenliğin sağlanmasında ve dışarı
karşı da caydırıcılık sağlaması açısında oldukça önemlidir. Türkiye
ordusu ile güçlüdür.
Ekonomik Güç:
Milli Mücadele’nin kazanılmasından sonra İzmir’de bir iktisat
kongresi düzenleyen Atatürk, askeri zaferi ekonomik zaferlerle
güçlendirmek için çalışmalara başlamıştır.
Atatürk’e göre ekonomi, kendi kaynaklarına dayanarak kalkınmayı
hedefleyen bir milli ekonomi olmalıdır.
Ülkenin çalışan nüfusu, nüfusun niteliği, yer altı ve yer üstü
zenginlikleri, teknolojisi ve sanayisi ekonomik gücün kaynaklarını
oluşturur.
17. Siyasi Güc:
Siyasi güç millet iradesine dayanır.
Atatürk’e göre güçlü bir devlet olmanın şartı gücünü halktan alan
yönetimdir.
Bu siyasi yönetim insana değer vermeli, özgürlükleri savunmalı ve
demokratik katılımı amaçlamalıdır.
Atatürk’ün diğer ilkelerinin gerçekleşmesi ve yaşaması her şeyden
önce
Cumhuriyetçilik ilkesinin yerleşmesi ile mümkündür. Cumhuriyetçilik
diğer ilkeler ile iç içedir.
18. Sosyo-kültürel Güç: Bir milletin kültürü ve milleti oluşturan
insan gücünün nitelikleri sosyo-kültürel gücü belirler.
İnsan gücü Kurtuluş Savaşının kazanılmasında önemli bir etken
olmuştur.
Onuncu yıl marşında geçen “On yılda on beş milyon geç yarattık
her yaştan” cümlesi cumhuriyete sadık, eğitimli genç bir nesli
anlatmaktadır.
Ve Türkiye’nin önemli bir gücü ve övünç kaynağı olmuştur.
Cumhuriyetin kısa sürede gösterdiği başarıda Türk milletinin köklü
kültürü de ayrı bir öneme sahiptir. Çünkü bir milleti millet yapan
en önemli değer asırlar içerisinde meydana getirdiği kültürüdür.
19. Örnek TEOG Nisan2014
“Devlet, gerek bireylerin özgürlüğünü temin için millet
üzerinde bir nüfuza ve gerek millet ve memleketin
bağımsızlığını koruyabilmek için kendine özgü bir
nüfuz ve kuvvete sahip olmalıdır... O, öyle bir nüfuzdur
ki, devlet kavramında kendiliğinden vardır ve devlet,
onu halk üzerinde uygulamak ve milleti dışarıda diğer
milletlere karşı savunmak yetkisine sahiptir.”
ATATÜRK
Yukarıdaki paragrafta, Atatürk’ün önem verdiği millî
güç unsurlarından hangisi vurgulanmıştır?
A) Askerî güç B) Siyasi güç
C) Ekonomik güç D) Sosyokültürel güç
20. Örnek (2009-SBS)
1919 YILI Mayısında Samsun’a çıktığım gün elimde
maddi hiçbir kuvvet yoktu. Yalnız büyük Türk milletin
asaletinden doğan ve benim vicdanımı dolduran yüksek
ve manevi bir kuvvet vardı. İşte ben bu milli kuvvetle, bu
Türk milletine güvenerek işe başladım.
Mustafa Kemal’in konuşmasında vurguladığı milli
güç unsuru aşağıdakilerden hangisidir?
A- Siyasi güç
B- Sosyokültürel güç
C- Ekonomik güç
D- Askeri güç
21. Atatürk İlkelerinin Ortak
Özellikleri
Atatürk ilkeleri, Türk toplumunun ihtiyaç ve isteklerinden
doğmuştur. Kabul edilmesinde ve benimsenmesinde dış
baskı ve zorlama yoktur.
Atatürk ilkeleri, akla ve mantığa dayanır.
Atatürk ilkeleri, anlam ve amaçları bakımından birbirini
tamamlayan bir bütün parçalarıdır. Bu nedenle onları ayrı
ayrı değerlendirmek yanlış olur.
Atatürk ilkeleri, hem söz hem de uygulama ile
belirlenmiştir.
Atatürk ilkeleri, Atatürkçü düşünce sisteminin temelidir.
22. Atatürk İlke ve Esaslarının
Dayandığı Temel İlke
Milli tarih bilinci
Vatan ve millet sevgisi
Milli dil
Bağımsızlık ve özgürlük
Egemenliğin millete ait olması
Çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkması
Milli kültürü geliştirme hedefi
Milli birlik ve beraberlik anlayışı
Türk milletine inanmak ve güvenmek
Ülkü bütünlüğü
Akılcılık (Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.) prensibi
Barışçılık (Yurtta sulh,cihanda sulh) prensibi
23. Örnek
Atatürkçülük, insanlığın ortak değerlerini
kapsayan bir düşünce sistemidir.»
Diyen bir kişi, Atatürkçü düşünce
sisteminin hangi niteliğini vurgulamış olur?
A- Evrensel B- Bilimsel
C- Yenilikçi D- Akılcı
25. Cumhuriyetçilik
Cumhuriyetçilik;devlet şekli olarak cumhuriyeti benimsemek,onun
gereklerini yerine getirmek, cumhuriyeti korumak yüceltmek ve
yaşatmak demektir.
Atatürk,cumhuriyeti, ‘’Halkın,halk tarafından,halk için idaresidir.’’
biçiminde tanımlanmıştır.
Atatürk, ‘’Cumhuriyeti biz kurduk;onu yükseltecek ve devam
ettirecek sizsiniz.’’ diyerek cumhuriyeti Türk gençliğine emanet
etmiştir.
26. Cumhuriyetçilikle ilgili yapılanlar
TBMM’nin açılması
Saltanatın kaldırılması
Cumhuriyet’in İlanı
Anayasaların Hazırlanması
Siyasi Partilerin Kurulması
Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkının Verilmesi
Cumhuriyetçilikle İlgili Anahtar Kelimeler
-Milli İrade -Seçme Seçilme -Partiler -Demokrasi
27. Örnek
Milli egemenlik öyle bir nurdur ki;
onun karşısında zincirler erir, taç ve
tahtlar yanar, yok olur.
Atatürk’ün bu sözü aşağıdaki ilkelerden hangisiyle ilgilidir?
A- LAİKLİK B- DEVLETÇİLİK
C- İNKILAPÇILIK D- CUMHURİYETÇİLİK 2011-SBS
28. Milliyetçilik
Milliyetçilik ilkesinin amacı: Dışta bağımsız politikalar izleme,içte
ulusal çağdaş,laik toplum oluşturmak.
Milletin Tanımı
Geçmişte birlikte yaşamış,günümüzde yaşayan,gelecekte de
yaşayacak insan topluluğudur.
Dil,tarih,kültür,vatan birliğine sahiptir.
Atatürk’ün milliyetçilik ilkesi,milleti içtenlikle sevmektir.
Atatürk milliyetçiliği laiktir. İnsan haklarına saygılıdır. Irkçılığı
reddeder. Tüm insanlığın refahından ve mutluluğundan yanadır.
29. Milliyetçilik ilkesiyle ilgili gelişmeler
Kurtuluş Savaşı
TBMM’nin açılması
Tevhid-i Tedrisat Kanunu
Türk Tarih Kurumu
Türk Dil Kurumu
Kabotaj Kanunu
Yabancılara verilen ayrıcalıklara son veren uygulamalar
Eğitim kültür gelişmeleri
Halk Evleri, Millet Mektepleri
30. Örnekler
«Toplu bir milleti istila etmek, darmadağınık bir milleti
istila etmek gibi kolay değildir.»
Mustafa Kemal Atatürk
Atatürk bu sözü ile daha çok aşağıdakilerden
hangisinin önemini vurgulamıştır?
A- Milli kültürün
B- Milli eğitim
C- Milli ekonomi
D- Milli birlik ve beraberlik
2013 SBS
31. Atatürk’ün milliyetçilik ilkesi ırkçılık esasına dayanmaz. Ona göre ırkı,
düşüncesi ve inancı ne olursa olsun kendini Türk bilen ve Türk
hisseden her insan Türk’tür. Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı
anayasamızda «Türk devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes
Türk’tür.» şeklinde ifadesini bulmuştur.
Verilen bilgiye göre, Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı hakkında
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A- Milli birlik ve beraberliğini güçlendirmeye yöneliktir.
B- Millet fertlerin birbirine bağlayıcıdır.
C- Sınıf ve zümre üstünlüğüne önem verir.
D- Birleştirici ve bütünleyicidir.
32. I. Türk Tarih Kurumunun açılması.
II. Tekke ve zaviyelerin kapatılması
III. Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi
Bu inkılapların aşağıdaki ilkelerle eşleştirilmesi hangi seçenekte
Doğru olarak verilmiştir?
I II III
A Milliyetçilik Laiklik Halkçılık
B Halkçılık Devletçilik İnkılapçılık
C Cumhuriyetçilik Milliyetçilik Devletçilik
D Milliyetçilik Cumhuriyetçilik Laiklik
2011- SBS
33. Halkçılık
Temel amacı eşitliktir. Cumhuriyetçilik ve milliyetçiliğin doğal
sonucudur.
Atatürk’ün halkçılık ilkesine göre,toplumda sınıf ayrımı yoktur.
Meslek ve çalışma grupları vardır. Hiçbir meslek grubuna ayrıcalık
tanınamaz.
Anayasamızda bulunan;hiçbir kişiye,aileye, zümreye veya sınıfa
ayrıcalık verilmeyeceğine ilişkin hüküm, bu konuda çıkarılan
yasaların özünü oluşturur.
Halkçılık ilkesinde, ‘’devlet halk için’’ görüşü egemendir. Bu ilke
devletin ve vatandaşların karşılıklı hak ve görevlerini düzenler.
Devlet, vatandaşların refah mutluluğunu sağlamakla görevlidir.
34. Halkçılıkla İlgili Gelişmeler
Aşar vergisinin kaldırılması
Devletin halka yönelik üretim yapması
Eşit ve genel oy hakkının tanınması
Kadınlara siyasal hakların verilmesi
Medeni Kanunu’nun kabulü
Soyadı Kanunu’nun kabulü
Ayrıcalıklara son veren uygulamalar
Eğitimde fırsat eşitliği
Demokratik uygulamalar
35. Örnekler
Halkçılık ilkesi bütün vatandaşların kanun
önünde eşit olmasını ve kimseye ayrıcalık
tanınmamasını öngörür.
Buna göre, aşağıdaki yeniliklerden hangisi
halkçılık ilkesiyle doğrudan ilgili olabilir?
A- Harf İnkılabı
B- Soyadı Kanunu
C- Halk evlerinin açılması
D- Demiryollarının millileştirilmesi
(2012-SBS
36. Halkçılık ilkesine göre, milli egemenliğin dayandığı halktır.
Halk, ülke yönetimine katılabilir. Kanun önünde tüm
vatandaşlar aynı haklara sahiptir. Hiç bir kişiye, aileye,
zümreye veya sınıfa ayrıcalık tanımaz.
Buna göre;
I. Toplumda ayrıcalık ifade eden unvanların kaldırılması
II. Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkının
tanınması
III. Medreselerin kapatılması
IV. Saltanatın kaldırılması
İnkılaplarından hangilerinin halkçılık ilkesi doğrultusunda
yapıldığı söylenebilir?
A- yalnız I B- yalnız II C- I ve III D- I, II ve IV
37. Atatürk, « Bizim düşüncemizde; çiftçi, çoban, işçi,
tüccar, sanatkar, asker,doktor, kısaca her hangi bir
toplumsal kurumda çalışan bir vatandaşın hak,
çıkar ve hürriyeti eşittir.» sözü ile halkçılık
ilkesinin;
I. Sınıf ve zümre ayrımına karşı olması
II. Eğitim birliğini esas alması
III. Kanun önünde eşitliğin öngörmesi
Özelliklerinden hangisinin önemini
vurgulamıştır?
A- YALNIZ I B- YALNIZ III
C- I ve II D- II ve III
(2008-OKS)
38. Devletçilik
Devletin ekonomik yatırımlarda öncü olmasıdır.
Türkiye Cumhuriyetinin 1930’dan sonra uyguladığı kalkınma
modelidir.
Zorunluluk sonucu uygulanmıştır.
Devletçiliği Kadro Dergisi savunmuştur.
Halkçılık ilkesinin gelişmesini sağlamıştır.
Sosyal devlet anlayışını geliştirir.
Özel sektöre karşı değildir.
Devletçilik ilkesine göre kalkınmanın asıl kaynağı insandır.
Bu ilkenin asıl hedefi,milli ekonomiyi sağlam temeller üzerine
oturtacak düzenlemeler yaparak Türk milletinin refah ve mutluluk
düzeyini yükseltmektir.
39. Ülkemizde devletçilik,karma ekonomi biçiminde gelişme göstermiştir. Devlet
vatandaş işbirliğini öngören bu ekonomi biçiminde,devlet işletmeciliği ve özel
teşebbüs işletmeleri bir arada bulunmaktadır.
Devlet,özel girişimcileri teşvik eder, destekler. Özel teşebbüsün gücünü aşan işleri
devlet yürütür. Bazı işler ise devlet ile özel teşebbüsün iş birliği ile yapılır.
DEVLETÇİLİKLE İLGİLİ GELİŞMELER
Devlet bankacılığı
Devlet işletmeciliği
Kalkınma planları
Devlet yatırımları
Devlet planlaması
Kitlerin kurulması
Merkez bankasının kurulması,Sümerbank’ın kurulması
40. Örnekler
Yeni Türk Devleti’nin 1923-1925 yılları arasında
yaptığı
inkılap hareketleri, aşağıdaki ilkelerden hangisiyle
ilişkilendirilemez?
A) Milliyetçilik
B)Halkçılık
C)Laiklik
D)Devletçilik
41. Örnek:Ders: T.C İnkılap Tarihi Dersi.
Konu: Atatürk İlkeleri
Soru: Cumhuriyetin ilk yıllarında ekonomide devletçilik
ilkesinin benimsenmesinin sebepleri nelerdir?
Öğretmenin sorusuna hangi öğrencinin verdiği cevap
doğru değildir?
A- AYŞE: Ülkemizde özel sektörün sermaye gücünün
olmaması
B- MEHMET: 1929 dünya ekonomik bunalımın Türk
ekonomisini daha da kötüleştirmesi
C- ZEYNEP: Devlet eliyle sosyal adaletin sağlamak
istenmesi
D-ZEYNEP: Yabancı sermayenin ülkemize çekilmek
istenmesi
42. Laiklik
Laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır. Devletin din
kurallarına göre değil, aklın ve bilimin ışığında,toplumun ihtiyaçları
göz önünde bulundurularak düzenlenen hukuk kuralları ile
yönetilmesidir.
Atatürk’e göre din bir vicdan desteğidir.
Dine saygı, inanan kimsenin haklarına saygının bir sonucudur. Laik
bir toplumda devlet,tüm dinler ve mezhepler karşısında eşit
uzaklıkta durur,tarafsız kalır.
Laiklik tüm insanlara din,vicdan ve ibadet özgürlüğü tanır. Herkes
dini inanış ve ibadetinde serbesttir.
43. Laiklik ile ilgili gelişmeler
Saltanatın kaldırılması
Halifeliğin kaldırılması
Şeriye ve Efkaf vekaletinin kaldırılması
Tevhid-i Tedrisat kanunu
Medreselerin kapatılması
Tekke ve zaviyelerin kapatılması
Medeni kanun
1928 anayasa değişikliği
Laikliğin anayasaya girmesi1937
44. Laiklik İlkesinin Özellikleri
Akılcılık Bilimsellik
Din ve vicdan hürriyeti Hoşgörü
Örnekler
Halifeliğin kaldırılması;
I. milliyetçilik,
II. laiklik,
III. devletçilik
ilkelerinden hangileriyle ilişkilendirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
45. • Menemen Olayı’nın bastırılması,
• Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin
kapatılması
gelişmeleri aşağıdaki ilkelerden hangisiyle
doğrudan ilgilidir?
A) Halkçılık B) Cumhuriyetçilik
C) Laiklik D) Devletçilik
46. ATATÜRK’ÜN,« Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.»
Sözü, Atatürkçülük ilkelerinin ortak
özelliklerinden hangisiyle ilgili olabilir?
A- MİLLİ EGEMENLİK
B- BAĞIMSIZLIK
C- AKILCILIK ve BİLİMSELLİK
D- EVRENSELLİK ve BARIŞÇILIK
47. İnkılapçılık(Devrimcilik)
İnkılapçılık,ileriye ve gelişmeye yönelik bir anlam içerir. Atatürk’ün
inkılapçılık anlayışı ise, eskinin yerine iyiyi ve güzeli koyma
çabasıdır.
Bu anlayış,bilim ve tekniğinde sürekli bir çağdaşlaşmayı öngörür.
Bu nedenle yapılacak atılımlarda tereddüt ve şüphe yerine, inanç
ve kesin kararlılık bulunmaktadır.
İnkılapçılık ilkesi,yapılmış inkılapları korumaktan çok,aklın,bilimin
ve teknolojinin rehberliğinde daima ileri doğru geliştirilmeyi
öngörür.
İlkenin Temel Özellikleri :Sürekli değişimi hedefler.
Statükoya karşıdır. Dinamiktir.Sürekli çağdaş olana yönelir.
İnkılapların yapılmasını zamanı geldiğinde yenilenmesini
sağlar.
48. Örnek
Aklın ve bilimin
öncülüğünde
yenileşmeyi ve gelişmeyi
hedefler
Atatürkçü
düşünce
sistemine dinamik
bir yapı
kazandıracak
çağdaşlaşmayı
sürekli hale
getirmiştir.
Öğrencilerin yukarıdaki konuşmaları hangi ilke ile ilgili olabilir?
A- LAİKLİK B- MİLLİYETÇİLİK
C- İNKILAPÇILIK D- DEVLETÇİLİK
49. 5. ÜNİTE: ATATÜRKÇÜLÜK
Özet Bilgiler
Mustafa Kemal’in siyasi, ekonomik, toplumsal
alanlardaki gerçekçi, düşünce ve uygulamalarının
bütününe Atatürkçülük ya da Atatürkçü Düşünce Sistemi
denir.
Atatürkçü Düşünce Sisteminin oluşmasında Atatürk’ün
okuduğu okullar, yaşadığı olaylar, öğretmenleri,
Osmanlı Devletinin içinde bulunduğu durum etkili
olmuştur.
Atatürkçü Düşünce Sisteminin kaynağında Türk tarihi ve
kültürü vardır.
50. Atatürkçü Düşünce Sistemi evrensel bir düşünce
sistemidir.
Atatürkçü Düşünce Sistemi Türk toplumunu çağdaş
uygarlıklar seviyesine çıkarmayı amaçlar.
Cumhuriyet ile birlikte Türk toplumu pek çok kazanım elde
etmiştir.
Atatürk’ün diğer ilkelerinin gerçekleşmesi ve yaşaması her
şeyden önce Cumhuriyetçilik ilkesinin yerleşmesi ile
mümkündür. Cumhuriyetçilik diğer ilkeler ile iç içedir.
Milliyetçilik, milletini sevme ve onu yüceltme amacını
benimsemek ve bu uğurda çalışmaktır.
Atatürk’ün Milliyetçilik anlayışı ırkçı değildir. Birleştirici ve
bütünleştiricidir. Devletçilik anlayışı kamu yararını
gerektirdiği alanlarda özel sektörün yapamadığı işleri
devlet tarafından yapılmasını öngörür.
51. Laiklik ilkesinin benimsenmesiyle bütün
vatandaşların din, vicdan ve ibadet özgürlüğü anayasal
güvence altına alınmış; dini duyguların istismar
edilmesinin önüne geçilmiştir.
Aynı zamanda devletin her dine eşit mesafede
durması sağlanmış böylece inanç ve düşüncelere
bakılmaksızın herkes kanun önünde eşit sayılmıştır.
Atatürk’ün inkılâpçılık anlayışı zaman göre geri
kalmış, toplumun ihtiyaçlarını karşılayamayan
kurumların ortadan kaldırılması ve yerine ilerlemeyi,
gelişmeyi kolaylaştıracak kurumların kurulmasına
dayanır.
52. Atatürk düşünce sistemini oluştururken değişik
düşünce ve fikirlerden yararlanmış ve olaylardan
etkilenmiştir.
Atatürk’e göre yapılan tüm inkılâpların ruhunda “Tam
Bağımsızlık” vardır.
Atatürk’ün ilke ve inkılâplarını oluşturan temel
esaslar milli egemenliğin esas alınması, aklımın ve
bilimin öncülüğünde çağdaş uygarlık seviyesine
çıkmaktır.
Atatürk ilkelerinin temel amaçları çağdaşlaşma ve
milli kültürümüzü geliştirmedir.
Atatürk’ün en büyük eseri Türkiye
Cumhuriyeti ’dir.
53. 1 - Tanımları verilen güç unsurlarını boşluklara uygun şekilde
yazınız.
( Milli Güç, Askeri Güç, Siyasi Güç, Ekonomik Güç, Sosyokültürel
Güç )
Hangi Güç Unsuru
Bir ülkede üretim, dağıtım ve tüketimle ilgili faaliyetlerin tümüyle
meydana gelen güçtür. ……………………………………..
Devletin gücünü milletten alması ve devlet politikalarının millet
iradesine göre belirlenmesi esasına dayanır. ……………………….
Bir ülkede eğitimli, kültürlü ve teknik bilgilerle donanmış insanların
oluşturduğu güçtür. …………………………………………….
Bir ulusun, ulusal hedeflerine ulaşabilmek amacıyla kullanabileceği
maddi ve manevi kaynakların tümüne verilen isimdir. ……………….
Milli politikaların uygulanmasında ve milli hedeflerin elde edilmesinde
kullanılan fiziki güçtür. ……………………………………………
54. 2 - Aşağıdaki boşluklara kavramları uygun şekilde eşleştiriniz.
Devletçilik - Mazlum Milletler - Milliyetçilik - Akıl- Ekonomik - Bilim -
Atatürkçülük -Çağdaşlaşma -İnkılapçılık-Kanun- Halkçılık - Fransız İhtilali -
Laiklik- Sanayi İnkılabı- Osmanlıcılık
Kültürel, dil ve tarih alanlarında yapılan her türlü yenilik,
Atatürk'ün……………………………. ilkesi ile ilgilidir
Aşar Vergisi'nin kaldırılması, Atatürk'ün………………………………….ilkesi ile
ilgilidir
Herkesin vicdan ve dini düşünce özgürlüğüne sahip olması
Atatürk'ün…………………………………….ilkesinin bir gereğidir.
Laiklik, devlet düzeninin ve hukuk kurallarının dine
değil…………………..………..ve………………………….’e dayandırılmasıdır.
Özel teşebbüsün yeterli olmadığı yerlerde devletin ekonomi alanında etkili rol
oynamasına …………..………………adı verilir.
Atatürk, "Var olan müesseseleri zorla değiştirerek, Türk milletini son asırlarda geri
bırakmış olan müesseseleri yıkarak yerlerine milletin en yüksek medeni gereklere
göre ilerlemesini sağlayacak yeni müesseseleri koymuş olmaktır."
Sözleriyle……………………….……….ilkesini
açıklamaktadır.
55. Halkçılık ilkesine göre, hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa ayrıcalık
tanınamaz. Milletin bütün fertleri …………..………… önünde eşittir.
Devletçilik, temel anlamıyla devletin ……………………………..…….hayatın
içine girmesidir
Türk kültürünün çağdaş uygarlıklar düzeyine çıkarılması amacıyla temel
esasları Atatürk tarafından belirlenen; devlet hayatına, fikir hayatına,
ekonomik hayata ve toplumun temel kurumlarına ilişkin fikir ve ilkelere
……………………..………. denir.
Sömürge imparatorlukları döneminde zulüm ve haksızlığa uğramış yer altı
ve yerüstü zenginlikleri sömürülmüş toplumlara ……………….……………..
adı verilir.
………………………………………, Atatürk’ü hürriyet eşitlik adalet ve
milliyetçilik konusunda etkilemiştir.
……… ………………………………, Atatürk ilkelerinin en önemli
amaçlarından biridir.
56. 3 - Aşağıda verilen ifade ve yenilikler hangi Atatürk ilkesi ile daha çok
ilgili ise, karşısına belirtiniz.
İnkılaplar ve ifadeler: -Cumhuriyetçilik-Milliyetçilik
İnkılapçılık-Laiklik-Devletçilik-Halkçılık
1.Saltanatın kaldırılması …………………………………
2.Soyadı kanununun kabulü …………………………………
3.Dinin devlet işlerine ve politikaya alet edilmemesi …………………..
4.Akıl ve Bilim ışığında eski kurumların yıkılarak yerine yeni kurumların
kurulmasının öngörülmesi ………………………………
5.Türk Tarih Kurumunun açılması …………………………..
6.Uşakta ilk şeker fabrikasının kurulması …………………………….
7.Türkiye Cumhuriyeti Devletinin her alanda kendini sürekli yenileme isteğini
öngörür. ……………………………………
57. 8.Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren demiryolları ağımızın geliştirilerek
yurdun her tarafına ulaştırılması ……………………
9.Medeni kanunla kadının da miras alma ve eşit mal bölüşümü hakkından
yararlandırılması ………………………………
10.Kabotaj kanununun kabul edilmesi ile limanları işletme hakkının Türk
vatandaşlarına verilmesi ………………………..
11.Halk Fırkasının, Terakkiperver ve Serbest Cumhuriyet Fırkalarının
kurulması ……………………………….
12.1928 yılında anayasadaki “Türk Devletinin dini İslam’dır” maddesi
çıkartıldı. ……………………………….
13.Türk Dil Kurumu’nun kurulması ……………………………
Aşar vergisinin kaldırılması ………………………………..
14. Medeni Kanun …………………………………
15. Millet Mekteplerinin açılması ………………………………….
58. Atatürkçülük Ünitesi Test Soruları
1) Mustafa Kemal'in siyasi, ekonomik ve toplumsal alanlardaki gerçekçi düşünce ve
uygulamalarının tamamı Atatürkçülüğü oluşturur.
Buna göre, Atatürkçülüğün hedefleri arasında aşağıdakilerden hangisi
gösterilemez?
A) Tam bağımsızlığın korunması
B) Yayılmacı bir siyaset izlenmesi
C) Milli birlik ve beraberliğin sürdürülmesi
D) Devlet ve toplumun her alanda geliştirilmesi
2) Milletimizi benliğine ve egemenliğine kavuşturarak demokratik bir düzen içinde
çağdaşlaşmasını sağlayan Atatürkçü düşünce sistemi; çeşitli olayların akıl yoluyla
değerlendirilmesi ve tarih bilinciyle yorumlanmasıyla oluşmuştur.
Buna göre aşağıdaki gelişmelerden hangisinin Atatürkçü düşünce
sisteminin oluşmasında etkili oluğu söylenemez?
A) II. Dünya Savaşı'nın etkisi
B) Fransız İhtilali'nin dünyaya olan etkileri
C) Osmanlı Devleti'nin son döneminde meydana gelen gelişmelerin etkisi
D) Mondros Ateşkes Antlaşmasının sonucunda meydana gelen gelişmelerin etkisi
59. 3) Aşağıda milli güç unsurları doğrultusunda yapılan inkılaplara verilen
örneklerden hangisi yanlıştır?
A) Siyasi Güç - TBMM’nin açılması
B) Askeri Güç - Genel Kurmay Başkanlığının kurulması
C) Ekonomik Güç -Takriri Sükun Kanunun çıkarılması
D) Sosyo-Kültürel Güç- İstanbul üniversitesinin kurulması
4) I.Yasalar önünde herkesin eşit olması
II. Egemenliğin millete ait olması
III. Dinin devlet işlerine ve politikaya alet edilmemesi
Bu yargılar, aşağıdaki Atatürk ilkelerinden hangisi ile ilgilidir?
I II III
A) Laiklik Cumhuriyetçilik Halkçılık
B ) Halkçılık Lâiklik Cumhuriyetçilik
C) Lâiklik Halkçılık Cumhuriyetçilik
D) Halkçılık Cumhuriyetçilik Lâiklik
60. 5) Devletin görevlerinden birisi de varlığına yönelik içerden ve dışarıdan gelecek
saldırılara karşı ordu oluşturarak önlem almasıdır.
Devletin bu durumu gerçekleştirebilmesi için vatandaşların hangi görevini
doğrudan yerine getiriyor olması gerekir?
A)Oy Kullanmak B) Askere gitmek
C)Kanunlara uymak D) Vergi vermek
6) Atatürk ilkeleri'nin dayandığı temel noktalardan birisi de Milli egemenliğe önem
vermesidir.
Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi bu duruma örnek olarak
gösterilebilir?
A) Saltanat'ın Kaldırılması - Cumhuriyet'in ilanı
B) Medreselerin Kaldırılması - Millet mekteplerinin kurulması
C) Halifeliğin Kaldırılması - Türk Tarih Kurumu'nun kurulması
D) Aşar Vergisi'nin kaldırılması - Ziraat Mekteplerinin kurulması
61. 7) Atatürk ilke ve inkılapları sadece ülkemizi çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmakla
kalmamış, aynı zamanda dost, düşman bütün dünya ülkelerine yol gösteren bir
düşünce sistemi olmuştur.
Bu durum Atatürk ilke ve inkılaplarının hangi özelliğini göstermektedir?
A) Toplumsal eşitliği hedefler
B) Evrenseldir.
C) Hukuka dayanır
D) Dogmatik değildir
8) Atatürk ilkelerinin temel esasları olan;
I. Çağdaşlaşma ve Batılılaşma,
II. Ulusal egemenlik,
III. Akılcılık ve Bilimsellik,
Laiklik, İnkılapçılık, Cumhuriyetçilik ana ilkeleri ile ilişki bakımından aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak gruplanmıştır?
İnkılapçılık Laiklik Cumhuriyetçilik
A) I II III
B) II III I
C) III I II
D) I III II
62. 9) "Atatürk sizin olduğu kadar bizim de rehberimizdir. Ben
şahsen, O'nun açtığı yoldan yürüdüm, gösterdiği hedefe
ulusumla birlikte büyük bir azimle ilerledik ve çok şükür
bağımsızlığımıza kavuştuk. Şimdi gene Atatürk'ün izinde
yürüyerek kalkınmaya, ileri gitmiş uluslar arasındaki yerimizi
almaya çalışıyoruz."
Tunus Devlet Başkanı Habib Burgiba’nın bu sözüne
dayanarak,
I. Atatürkçülüğün evrensel değerlere sahip olduğu,
II. Atatürk'ün sömürgeleşmiş toplumlara da yol gösterdiği,
III.Atatürkçülüğün yalnız Tunus tarafından örnek alındığı
sonuçlarından hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
63. 10) ‘’Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklalini, Türk
cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve müdafaa etmektir.’’
Atatürk'ün bu sözüyle Türk gençlerine,
I. Vatanın bütünlüğünün korunması
II.Türkiye Cumhuriyeti'nin sonsuza kadar yaşatılması
III.Yönetimde, dini kuralların muhafaza edilmesi
sorumluluklarından hangisi ya da hangilerini
hatırlattığı söylenebilir?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
64. 11. Devletin ekonomiye müdahale ederek 1934
yılında Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planını
uygulaması aşağıdaki Atatürk
ilkelerinden hangisinin uygulandığının kanıtıdır?
A) İnkılapçılık
B) Laiklik
C) Milliyetçilik
D) Devletçilik
65. 12. Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Birleştiricidir
B) Kaynaştırıcıdır
C) Irkçıdır
D) Laiktir
13. Halifeliğin kaldırılması aşağıdaki ilkelerden hangisiyle ilgilidir?
A) Devletçilik
B) Laiklik
C) Halkçılık
D) Milliyetçilik
14. Saltanatın kaldırılması aşağıdaki ilkelerden hangisiyle ilgilidir?
A) Halkçılık
B) Devletçilik
C) Laiklik
D) Cumhuriyetçilik
66. 15. Laiklik ilkesini kabul etmiş bir devlette aşağıdaki
durumlardan hangisinin olması beklenemez?
A) Düşünce ve inanç özgürlüğünün sağlanması
B) Değişik inanç ve kültürlerin bir arada yaşaması
C) Farklı inançlara göre değişik hukuk kurallarının
uygulanması
D) Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması
16. Gelişmeleri takip etmek ve bu gelişmelerin uygun
olanlarını benimsemek aşağıdaki ilkelerin hangisi ile
ilgili olabilir?
A) Halkçılık
B) Devletçilik
C) Laiklik
D) İnkılapçılık
67. 17. Aşağıdaki ilkelerden hangisi diğerlerini bütünleyen bir
ilkedir?
A) Halkçılık
B) Devletçilik
C) Cumhuriyetçilik
D) Laiklik
18. Türk Tarih ve Türk Dil Kurumlarının kurulması Atatürk
ilkelerinden hangisi ile ilgili gelişmelerdir?
A) Halkçılık
B) İnkılapçılık
C) Milliyetçilik
D) Cumhuriyetçilik
68. 19. Aşağıdakilerden hangisi Atatürkçü Düşünce sisteminin
temelini oluşturmaktadır?
A) Akılcılık ve bilimsellik
B) Milliyetçilik ve ulusalcılık
C) Ulusal Egemenlik
D) Milli birlik ve beraberlik
20. Atatürkçü Düşünce Sistemi’nde millî politikanın
uygulanmasında ve millî hedeflerin elde edilmesinde
kullanılan fiziki güç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Siyasi Güç
B) Askerî Güç
C) Ekonomik Güç
D) Sosyokültürel Güç