1. Κεφάλαιο 8
Η γερμανική επίθεση και ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
Μετά την αποτυχία των Ιταλών να καταλάβουν την Ελλάδα, έσπευσαν να
τους βοηθήσουν οι σύμμαχοι τους Γερμανοί. Οι Γερμανοί κατόρθωσαν
τελικά να υποτάξουν τους Έλληνες. Ωστόσο, ηττήθηκαν τελικά και οι ίδιοι
το 1945 από τις συμμαχικές δυνάμεις.

2. Η αποτυχία των Ιταλών να κατακτήσουν την Ελλάδα τροποποίησε τα σχέδια
των συμμάχων τους Γερμανών, οι οποίοι την άνοιξη του 1940 είχαν ήδη
κυριεύσει τη Γαλλία και σχεδίαζαν να επιτεθούν στη Σοβιετική Ένωση. Γιατί οι
Γερμανοί δε συνέχισαν τα σχέδιά τους, αλλά έστρεψαν το ενδιαφέρον
τους στη μικρή Ελλάδα;
Α. Οι Έλληνες συμμάχησαν με τους Άγγλους, που ήταν εχθροί της Γερμανίας,
και οι Γερμανοί δεν ήθελαν να τους βομβαρδίζει η βρετανική αεροπορία που
στάθμευε εκεί.
Β. Οι Γερμανοί χρειάζονταν την
Ελλάδα για να κάνουν τις
διακοπές τους.
Γ. Οι Γερμανοί απλώς ήθελαν
να κατακτήσουν όλη την
Ευρώπη και είχε έρθει και η
ώρα της Ελλάδας.
Δ. Η θέση της Ελλάδας θα τους
επέτρεπε να ελέγχουν πιο εύκο-
λα τηνΑνατολική Μεσόγειο και
τα Βαλκάνια.
https://www.youtube.com/watch?v=WOVEy1tC7nk&t=116s&ab_channel=EmperorTigerstar

3. H ανάγκη να προστατευτούν οι γερμανικές στρατιωτικές μονάδες από
βομβαρδισμούς της βρετανικής κυρίως αεροπορίας, που στάθμευε στα
Βαλκάνια, επέβαλε τη στροφή του ενδιαφέροντός τους προς τα εκεί. Οι
Γερμανοί δεν ήθελαν τα βρετανικά στρατεύματα που βρίσκονταν στην Ελλάδα,
να απειλήσουν τα μετόπισθεν στην επίθεση που σχεδίαζαν εναντίον της ΕΣΣΔ.
Επιπλέον θα μπορούσαν να ελέγχουν πιο εύκολα την Ανατολική Μεσόγειο και
τα Βαλκάνια.
https://www.liberal.gr/

4. Στις αρχές Μαρτίου του 1941 η Βουλγαρία συμμάχησε με τη Γερμανία και
γερμανικές φάλαγγες διάβηκαν ελεύθερα το έδαφος της. Έγινε πια φανερό ότι
στόχος του γερμανικού στρατού ήταν η Ελλάδα. Μπροστά σ' αυτό το
ενδεχόμενο η ελληνική Κυβέρνηση, εγκαταλείποντας οριστικά την
ουδετερότητά της, επέτρεψε να αποβιβαστούν στη χώρα στρατιώτες των
συμμαχικών δυνάμεων.
https://www.stagonnews.gr/

5. Στις 6 Απριλίου
του 1941 εκατο-
ντάδες γερμανικά
αεροπλάνα άρχι-
σαν βομβαρδι-
σμούς. Η πρώτη
πόλη που βομ-
βάρδισαν ήταν η
Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η
στις 29 Απριλίου
1941.
https://www.outlookindia.com/

6. Ταυτόχρονα Γερμανοί στρατιώτες
έκαναν επίθεση σε ελληνικά
οχυρά και γερμανικά άρματα
μ ά χ η ς π ρ ο χ ώ ρ η σ α ν μ ε
κατεύθυνση την Κοζάνη και τα
Γρεβενά, για να απειλήσουν τα
νώτα του ελληνικού στρατού στην
Αλβανία.
Γρεβενά
ΡΟΥΠΕΛ

7. Ο ελληνικός στρατός, που υπερασπιζόταν το Ρούπελ και άλλα οχυρά στα
σύνορα με τη Βουλγαρία, αντιστάθηκε αλλά δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει την
ταυτόχρονη εισβολή από δυο διαφορετικές περιοχές.
http://www.iart.gr/

8. Στις 9 Απριλίου 1941 γερμανικές δυνάμεις κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη και
κατευθύνθηκαν προς τη Νότια Ελλάδα. Η ελληνική Κυβέρνηση αποσύρθηκε
στην Κρήτη και οι στρατηγοί του αλβανικού μετώπου υποχρεώθηκαν να
συνθηκολογήσουν.
https://cityculture.gr/

9. https://cityculture.gr/

10. Στις 27Απριλίου του 1941 και ηΑθήνα έπεσε στα χέρια των κατακτητών. Ως το
τέλοςΑπριλίου ολόκληρη η ηπειρωτική χώρα είχε καταληφθεί.
https://www.tovima.gr/

11. Οι πηγές αφηγούνται...
2. Οι Γερμανοί μπαίνουν στηνΑθήνα
«Στην οδό Ακαδημίας είδα μια χιτλερική σημαία και άκουσα να λένε ότι
πέρασαν γερμανικές μοτοσυκλέτες. Λίγο ύστερα, από την οδό Λυκαβηττού,
είδα από μακριά μοτοσυκλέτες που περνούσαν στην οδό Σταδίου. Ύστερα είδα
τη χιτλερική σημαία που κυματίζει στην Ακρόπολη, ενώ ο ραδιοφωνικός
σταθμόςΑθηνών
έπαιζε μελαγχολικά
τον εθνικό Ύμνο
και επαναλάμβανε
κάθε τόσο τη διαταγή
του στρατιωτικού
διοικητή».
Γιώργος Θεοτοκάς
(λογοτέχνης), Τετράδια
Ημερολογίου 1939-1953,
εισαγωγή-επιμέλεια
Δημήτρης Τζιόβας,
Αθήνα, χχ., σσ. 261. https://www.kalavrytanews.com/

12. Τον επόμενο μήνα
Γ ε ρ μ α ν ο ί α λ ε -
ξιπτωτιστές έπεσαν
στο τελευταίο ελλη-
νικό οχυρό, την Κρή-
τη, που την υπερά-
σπιζαν συμμαχικά
και ελληνικά στρα-
τεύματα καθώς και
ένοπλοι πολίτες.

13. Έπειτα από σκληρές συγκρούσεις, που κράτησαν δέκα ημέρες, οι Γερμανοί
επικράτησαν αλλά με βαρύτατες απώλειες. «Έπεσαν» κατά τη μάχη της
Κρήτης 14.000 Γερμανοί αλεξιπτωτιστές από τους οποίους σκοτώθηκαν
σχεδόν οι μισοί.
Γερμανικό
νεκρο-
ταφείο
στην
Κρήτη
https://www.tripadvisor.com.gr/

14. Έτσι, οι δυνάμεις του Άξονα κυρίευσαν το ελληνικό κράτος και άρχισε η
περίοδος της Κατοχής που κράτησε μέχρι το 1944.

15. Οι πηγές αφηγούνται...
1. Ο Γάλλος φιλόσοφοςΑλμπέρτ Καμύ δήλωσε για την
αντίσταση των Ελλήνων:
«Την ιδέα που έχουμε για την ελευθερία την οφείλουμε
στην Ελλάδα, μαζί με πολλές άλλες, που κάνουν τον άν-
θρωπο περήφανο. Γι' αυτό βεβαίως η είσοδος των Γερ-
μανών στηνΑθήνα υπήρξε γι' αυτούς που με περιβάλ-
λουν και για μένα τον ίδιο το πιο σπαρακτικό σύμβολο
των όσων υποφέραμε πέντε ολόκληρα χρόνια.Αλλά ταυ-
τόχρονα διατηρήσαμε στην καρδιά μας την ανάμνηση και το παράδειγμα του
εκπληκτικού Αλβανικού Πολέμου. Η Ελλάδα, μετά την Ισπανία, μας δίδαξε,
μέσα στην οργή και στην πίκρα, πως μπορείς να έχεις δίκιο και να νικηθείς.
Αλλά η Ελλάδα είναι η πρώτη που έκανε να κατανοήσει ο κόσμος πως οι
άνθρωποι της ελευθερίας μπορούσαν να είναι επίσης και οι άνθρωποι
του θάρρους και πως καμιά ήττα δεν ήταν αιώνια. Αυτός ο μικρός λαός
αποδείχτηκε ισάξιος με το καταπληκτικό παρελθόν του».
Roger Milliex (συγγραφέας και φιλόλογος) (επιμ.), Κείμενα και μαρτυρίες Γάλλων, απόδοση
κειμένων στα ελληνικά Τ. Δρακοπούλου, απόδοση ποιημάτων Τ. Πατρίκιος, Αθήνα 1980, σσ.

16. Ματιά στο παρελθόν
Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων
Οι Ναζί πίστευαν ότι ο γερμανικός λαός ήταν ανώτερος, προερχόταν από την
Αρία φυλή και έπρεπε να προστατευτεί η καθαρότητά του. Στη διάρκεια του Β'
Παγκοσμίου Πολέμου η ναζιστική Γερμανία προσπάθησε να εξοντώσει
όλους αυτούς που θεωρούσαν ότι δεν άξιζαν να ζουν, δηλαδή τους Εβραίους,
τους Ρομά, τους Πολω-
νούς, τους Σλάβους,
τους σωματικά και
διανοητικά ανάπηρους,
των ομοφυλόφιλους,
τους Μάρτυρες του Ιε-
χωβά και τους πολι-
τικούς τους αντιπάλους.
Το σχέδιο των Ναζί
ήταν προμελετημένη,
σχολαστικά σχεδια-
σμένη μαζική δολοφο-
νία και ονομάστηκε
«ΤελικήΛύση».
Οι μεγαλύτερες απελάσεις κρατουμένων προς στρατόπεδα εξόντωσης στην Ευρώπη
https://el.wikipedia.org/

17. Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στο Άουσβιτς, στο Νταχάου και αλλού
συγκεντρώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι απ' όλη την Ευρώπη, με
σκοπό να εξοντωθούν. Ανάμεσά τους και χιλιάδες Εβραίοι της Ελλάδας. Οι
Ναζί προγραμμάτισαν την εξάλειψη όλων των Εβραίων της Ευρώπης:
ασθενών και υγιών, ευπόρων και φτωχών, θρησκευτικά ορθόδοξων και
προσηλυτισμένων στο χριστιανισμό, ηλικιωμένων και νεαρών, μέχρι και
μικρών παιδιών. Περίπου δύο στους τρεις Εβραίους που ζούσαν στην Ευρώπη
πριν από τον πόλεμο σκοτώθηκαν στο Ολοκαύτωμα.
https://www.avgi.gr/

18. Ο εκτοπισμός των Ελλήνων Εβραίων στοΆουσβιτς αλλά και άλλα στρατόπεδα
συγκέντρωσης ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1943 και ολοκληρώθηκε τονΑύγουστο
του 1944. Σύμφωνα με στοιχεία της ιστορικής έρευνας συνολικά, 58.886
Εβραίοι της Ελλάδας από έναν προπολεμικό πληθυσμό 71.611 ψυχών,
βρήκαν το θάνατο στα γερμανικά στρατόπεδα εξόντωσης Άουσβιτς και
Τρεμπλίνκα όπως και αλλού. Ο μεγαλύτερος αριθμός των δολοφονηθέντων
Ελλήνων Εβραίων κατάγονταν από τη Θεσσαλονίκη. Μέχρι τη λήξη του
πολέμου είχαν εξοντωθεί γύρω στα 45.000 πρώην κάτοικοι της πόλης, δηλαδή
σχεδόν το 97% του εβραϊκού πληθυσμού.
Στις 11 Ιουλίου
1 9 4 2 ο ι Ν α ζ ί
συγκέντρωσαν
σ τ η ν Π λ α τ ε ί α
Ελευθερίας 9.000
Εβραίους άνδρες.
( Φ ωτογ ρ α φ ί α :
B u n d e s a r c h i v
Bild)
https://www.lifo.gr/

19. Όταν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε το 1945, έξι εκατομμύρια Εβραίοι της
Ευρώπης ήταν νεκροί. Περισσότερο από ένα εκατομμύριο των θυμάτων ήταν
παιδιά. Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων και των άλλων ομάδων ανήκει στα
τραγικότερα
συμβάντα του
Β' Παγκοσμίου
Πολέμου.
https://www.lifo.gr/

20. Ο Χίτλερ, έχοντας εξασφαλίσει το δυτικό μέτωπο και τα Βαλκάνια, στις 22
Ιουνίου 1941, εισέβαλε στη Σοβιετική Ένωση. Στις 7 Δεκεμβρίου 1941 η
Ιαπωνία επιτέθηκε στον αμερικανικό στόλο που βρισκόταν στο Περλ
Χάρμπορ της Χαβάης, οπότε και οι ΗΠΑ μπήκαν στον πόλεμο. Μέχρι τον
Ιούλιο του 1944 οι δυνάμεις τουΆξονα προχωρούσαν απτόητες.

21. Η μάχη της Νορμανδίας στις 6 Ιουνίου του 1944 σε συνδυασμό με την επέλαση
των Σοβιετικών στο ανατολικό μέτωπο, έσφιξε τον κλοιό γύρω από τη Ναζιστική
Γερμανία. Στις 12 Οκτωβρίου 1944, ημέρα Πέμπτη, ύστερα από 1264 μέρες
Κατοχής η Αθήνα ήταν και πάλι ελεύθερη.

22. Στο τέλος του 1944 και το 1945 οι συμμαχικές δυνάμεις εισέβαλαν στη
Γερμανία από διάφορες κατευθύνσεις. Με τη μάχη του Βερολίνου (τελευταία
μάχη Β΄Παγκοσμίου Πολέμου) οι σοβιετικές δυνάμεις κατέλαβαν το Βερολίνο
και ο Αδόλφος Χίτλερ αυτοκτόνησε. Στις 8 Μαΐου 1945 οι Γερμανοί
παραδόθηκαν. Η επόμενη μέρα βρήκε το Βερολίνο και την υπόλοιπη Ευρώπη
γεμάτο ερείπια και αποκαΐδια.
https://www.mixanitouxronou.gr/

23. Οι Συμμάχοι συνέχισαν τον πόλεμο εναντίον της Ιαπωνίας. Στη μάχη των
Φιλιππίνων, στις 20 Οκτωβρίου 1944, εμφανίστηκαν και οι πρώτοι πιλότοι
αυτοκτονίας «καμικάζι», οι οποίοι οδηγούσαν και έριχναν τα αεροπλάνα τους,
γεμάτα εκρηκτικές ύλες, πάνω στα εχθρικά πλοία. Για τους Ιάπωνες η μόνη
επιλογή ήταν
η μάχη μέχρις
εσχάτων με
φοβερές
απώλειες και
για τους
Αμερικάνους.
https://www.ethnos.gr/

24. Τον Αύγουστο του 1945 ηΑμερική βομβάρδισε την Ιαπωνία με δύο καινούριες
βόμβες. Έριξε μία ατομική βόμβα στη Χιροσίμα (6/8/45) και μία στο Ναγκασάκι
(9/8/45). Το αποτέλεσμα ήταν 240.000 νεκροί, πάρα πολλοί τραυματίες και
ακόμα περισσότερα θύματα της ραδιενέργειας που προκάλεσαν οι ατομικές
βόμβες. Η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι σχεδόν εξαφανίστηκαν από τον χάρτη.

25. Η Ιαπωνία υπέγραψε την άνευ όρων παράδοσή της στις 2 Σεπτεμβρίου
1945. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος τερματίστηκε με νίκη των συμμαχικών
δυνάμεων. Οι καταστροφές ήταν για όλους ανυπολόγιστες.
Προκλήθηκαν
μεγάλες
υλικές ζημιές
ενώ
εκατομμύρια
άνθρωποι
έχασαν τη
ζωή τους.

26. Ο πόλεμος αυτός χαρακτηρίστηκε από μαζικές εκτελέσεις αμάχων και άθλιες
συνθήκες διαβίωσης των κατακτημένων λαών. Οι ανθρώπινες απώλειες ήταν
θεαματικά περισσότερες από κάθε άλλο πόλεμο. Από τα περίπου 50.000.000
νεκρών και αγνοουμένων, τα 35.000.000 ήταν Ευρωπαίοι˙ τέσσερις φορές
περισσότεροι απ’όσους χάθηκαν στονΑ΄ Παγκόσμιο πόλεμο! Τεράστιος ήταν ο
αριθμός των αμάχων θυμάτων. Μόνο η Σοβιετική Ένωση έχασε πάνω
20.000.000 ανθρώπους (το 10% του πληθυσμού της!), από τους οποίους
σχεδόν το 60% ήταν άμαχοι. Η Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχασε συνολικά
περίπου 500.000 ανθρώπους (ενόπλους και αμάχους). Επίσης, ο πόλεμος
προκάλεσε μετακινήσεις περίπου 30.000.000 ανθρώπων.Η Ευρώπη ήταν
ένας σωρός από ερείπια. Ο ηθικός απολογισμός της σύγκρουσης ήταν,
επίσης, τραγικός, καθώς ο πόλεμος αυτός συνοδεύτηκε από ανήκουστες
θηριωδίες, μαζικές εκτελέσεις αμάχων, βιασμούς και λεηλασίες, που έγιναν
από όλες τις πλευρές. Από τις τραγικότερες στιγμές του πολέμου, το
Ολοκαύτωμα των Εβραίων στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και η
ρίψη ατομικής βόμβας στις ιαπωνικές πόλεις Ναγκασάκι και Χιροσίμα από
τους Αμερικάνους, για να εξαναγκάσουν την Ιαπωνία να παραδοθεί,
προκάλεσαν προκάλεσαν φρίκη και συγκλόνισαν την ανθρωπότητα. Για τα
εγκλήματα αυτά, καταδικάστηκαν οι κύριοι συμμετέχοντες της τότε Γερμανικής
κυβέρνησης στη δίκη της Νυρεμβέργης, μετά τη λήξη του πολέμου.

27. Ερώτημα
lΓια ποιους λόγους ήταν απαραίτητη η κατάκτηση της Ελλάδας προτού οι
Γερμανοί προχωρήσουν προς τη Σοβιετική Ένωση;

28. Απάντηση
lΓια ποιους λόγους ήταν απαραίτητη η κατάκτηση της Ελλάδας προτού οι
Γερμανοί προχωρήσουν προς τη Σοβιετική Ένωση;
Οι Γερμανοί ήθελαν να κατακτήσουν την Ελλάδα, για να εξασφαλίσουν ότι δε θα
κινδυνεύουν από τους βομβαρδισμούς της βρετανικής αεροπορίας, που
στάθμευε στα Βαλκάνια, την ώρα που θα επιτίθεντο στους Ρώσους. Επιπλέον
θα μπορούσαν να ελέγχουν πιο εύκολα την Ανατολική Μεσόγειο και τα
Βαλκάνεια.

29. Ερώτημα
lΜε τη βοήθεια του δασκάλου σας, να σχολιάσετε τις υπογραμμισμένες
φράσεις του Γάλλου φιλοσόφου Καμυ, που περιέχονται στην Πηγή 1.

30. Απάντηση
lΜε τη βοήθεια του δασκάλου σας, να σχολιάσετε τις υπογραμμισμένες
φράσεις του Γάλλου φιλοσόφου Καμυ, που περιέχονται στην Πηγή 1.
Ο Καμύ λέει ότι όποιος έχει δίκιο δε σημαίνει ότι θα νικήσει κιόλας.Αυτό έγινε και
με τους Έλληνες. Είχαν το δίκιο τους, αλλά δεν κατάφεραν να νικήσουν.
Ωστόσο ήταν τόσο αποφασισμένοι και γενναίοι, που στάματησαν να πολεμούν
με περίσσιο θάρρος δίνοντας παράδειγμα ανδρείας σε όλους τους λαούς.
Ακόμα και αν ηττηθείς δεν πρέπει να σταματήσεις να προσπαθείς για το δίκιο
σου.

31. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ