Φυσική Ε΄ δημοτικού

2. Ενέργεια είναι η ικανότητα παραγωγής έργου, η ικανότητα αλλαγής της ύλης.
Δεν μπορούμε να τη δούμε, δεν μπορούμε να την πιάσουμε, δεν έχει
μάζα, δεν καταλαμβάνει χώρο. Την αντιλαμβανόμαστε όμως από το έργο
που παράγεται και τις μεταβολές που συμβαίνουν.
Η ενέργεια υπάρχει παντού. Χωρίς αυτήν δε γίνεται καμία αλλαγή στη φύση.
Η ενέργεια διατηρείται. Δε δημιουργείται, δεν παράγεται, δεν καταναλώνεται,
δεν ξοδεύεται, δε χάνεται!
Η ενέργεια έχει πολλά πρόσωπα ανάλογα με την προέλευσή της και τον
τρόπο που τη χρησιμοποιούμε. Τα πρόσωπα της ενέργειας τα λέμε μορφές
ενέργειας και είναι η χημική, η δυναμική, η κινητική, η ηλεκτρική κλπ.

3. Τι ενέργεια χρειάζεται το τηλεχειριστήριο για να λειτουργήσει;
Πού είναι αποθηκευμένη η ενέργεια αυτή;
Παρατηρήστε την εικόνα.

4. Από πού μπορεί να παίρνουν την ενέργεια που χρειάζονται για να
λειτουργήσουν οι διάφορες συσκευές, που χρησιμοποιούμε στην
καθημερινή μας ζωή;

5. Σχεδόν όλη η ενέργεια που χρησιμοποιούμε προέρχεται άμεσα ή έμμεσα
από τον Ήλιο. Ένα μέρος της ενέργειας αυτής αποθηκεύεται στη φύση σε
διάφορες «αποθήκες» ενέργειας και με διάφορες μορφές.
Τις «αποθήκες» ενέργειας τις ονομάζουμε πηγές ενέργειας.
Μπορείτε να σκεφτείτε κάποιες αποθήκες ενέργειας που βρίσκονται
στη φύση;
Ο ήλιος
φυσικά είναι
η μεγαλύτερη
πηγή
ενέργειας.

6. Το νερό που πέφτει ορμητικά είναι
πηγή ενέργειας.

7. Ο άνεμος είναι πηγή ενέργειας.

8. Τα τρόφιμα είναι πηγές ενέργειας.

9. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι πηγές ενέργειας.

10. Οι ορυκτοί άνθρακες ή γαιάνθρακες βρίσκονται στο υπέδαφος της γης. Σχηματίστηκαν εκεί κατά τη
διάρκεια πολλών εκατομμυρίων χρόνων από φυτά που καταπλακώθηκαν από στρώματα εδάφους μετά
από φυσικές καταστροφές. Η αξιοποίηση του άνθρακα γίνεται με την καύση του οπότε η χημική του
ενέργεια μετατρέπεται σε μορφές που μπορούμε να αξιοποιήσουμε πιο εύκολα.
Οι ορυκτοί άνθρακες ή γαιάνθρακες είναι πηγές ενέργειας.

11. Η βιομάζα είναι πηγή ενέργειας.
Βιομάζα είναι οποιοδήποτε υλικό προέρχεται από τον φυτικό κόσμο. Φυτικές ύλες από φυτά και δάση,
άχυρα, κλαδιά, φύκια, πριονίδια και άλλα πολλά είναι βιομάζα η οποία αποτελεί μία δεσμευμένη και
αποθηκευμένη μορφή της ηλιακής ενέργειας και είναι αποτέλεσμα της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας
των φυτικών οργανισμών.

12. Τις πηγές ενέργειας που υπάρχουν στη φύση τις χωρίζουμε σε δύο ομάδες.
Ανανεώσιμες
πηγές ενέργειας
Μη ανανεώσιμες
πηγές ενέργειας
Είναι αυτές που
αναπληρώνονται
γρήγορα και
δε θα τελείωσουν ποτέ.
Είναι αυτές που δεν
αναπληρώνονται
εύκολα και κάποτε
θα τελειώσουν.
ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Μπορείτε να σκεφτείτε
ποιες είναι;
Μπορείτε να σκεφτείτε
ποιες είναι;

13. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

14. Μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

15. Πολλές φορές αποθηκεύουμε εμείς οι άνθρωποι ενέργεια, για να τη
χρησιμοποιήσουμε αργότερα. Δημιουργούμε επίσης διάφορους τρόπους
και διαφορετικά αντικείμενα για να την αποθηκεύουμε.
Μπορείτε να σκεφτείτε μερικούς;

16. Η γεννήτρια είναι μια αποθήκη ενέργειας, μια πηγή ενέργειας, που
μετατρέπει τη χημική ενέργεια (του πετρελαίου που καίει) σε ηλεκτρική.
Οι μπαταρίες επίσης είναι πηγές ενέργειας. Αποθηκεύουμε σε αυτές
χημική ενέργεια που μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια σε πολλές
συσκευές, που χρησιμοποιούμε καθημερινά.

17. Ο κινητήρας επίσης ενός αυτοκινήτου μετατρέπει την αποθηκευμένη
χημική ενέργεια του πετρελαίου σε θερμική και κινητική ενέργεια.

18. Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες και σημείωσε τη μορφή της ενέργειας
και πού είναι αποθηκευμένη σε κάθε περίπτωση.
Ποια μορφή έχει η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στο πετρέλαιο;
Σε ποια μορφή μετατρέπεται η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στο
πετρέλαιο στα εργοστάσια ή τους κινητήρες των αυτοκινήτων;

19. Το πετρέλαιο είναι μια πηγή ενέργειας. Είναι αποθηκευμένη σε αυτό
χημική ενέργεια.
Ποια μορφή έχει η ενέργεια
που είναι αποθηκευμένη στο
υγραέριο;
Σε ποια μορφή μετατρέπεται;

20. Το υγραέριο είναι μια πηγή ενέργειας. Είναι αποθηκευμένη σε αυτό
χημική ενέργεια.
Ποια μορφή έχει η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στα ξύλα;
Σε ποια μορφή μετατρέπεται;

21. Οι κορμοί των δέντρων είναι πηγές ενέργειας. Είναι αποθηκευμένη σε αυτούς
χημική ενέργεια.
Ποια μορφή έχει η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στο ελατήριο;
Σε ποια μορφή μετατρέπεται;

22. Το ελατήριο είναι πηγή ενέργειας. Είναι αποθηκευμένη σε αυτό
δυναμική ενέργεια.
Ενέργεια αποθηκεύεται λοιπόν και στα ελατήρια, όταν αυτά είναι
συμπιεσμένα ή τεντωμένα.
Όταν, για παράδειγμα,
κουρδίζουμε ένα
ξυπνητήρι ή ένα παιδικό
παιχνίδι, αποθηκεύεται
ενέργεια, που
μετατρέπεται σταδιακά σε
κινητική, όσο λειτουργεί
το ρολόι ή το παιχνίδι.

23. Ποια μορφή έχει η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στο τόξο;
Σε ποια μορφή μετατρέπεται;

24. Το τεντωμένο τόξο είναι πηγή ενέργειας. Είναι αποθηκευμένη σε αυτό
δυναμική ενέργεια.
Ποια μορφή έχει η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στο τόξο;
Σε ποια μορφή μετατρέπεται;

25. Οι μπαταρίες είναι πηγές ενέργειας. Είναι αποθηκευμένη σε αυτές
χημική ενέργεια.

26. Το πετρέλαιο, το υγραέριο, το ξύλο, το τεντωμένο τόξο και
οι μπαταρίες είναι αποθήκες ενέργειας.
Τι αποθήκες ενέργειας τις λέμε πηγές ενέργειας.

27. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ
Το πετρέλαιο, το υγραέριο, το ξύλο, το τεντωμένο τόξο και
οι μπαταρίες είναι αποθήκες ενέργειας.
Τι αποθήκες ενέργειας τις λέμε πηγές ενέργειας.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Στις πηγές ενέργειας ΔΕ δημιουργείται ενέργεια.
Στις πηγές ενέργειας αποθηκεύεται ενέργεια που μετατρέπεται
από μια μορφή σε κάποια άλλη για να είναι χρήσιμη
στους ανθρώπους.

30. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ