Presentación de Aula Transición e Democracia Historia de España - 2º Bac. IES Alfredo Brañas 2013-2014

1. Transición e democracia 1975- …
Transición e democracia 1975- …

2. A Transición (1975 – 1977)
A Transición (1975 – 1977) A morte de Franco, 20 -11 – 1975, determinou
o inicio da Transición Española que acabaría
por convertirse no modelo “ideal” de
transición pacífica á democracia.
Non quedaría tan clara o remate desta, pois
depende de interpretación de diferentes
autores que poñen como límites a aprobación
da Constitución do ’78, o fracasado golpe de
1981, o primeiro goberno do PSOE en 1982,
ou a entrada na CEE e na OTAN (1986)
Equilibrio da reforma –
ruptura (Lei de Amnistía)
Equilibrio da reforma –
ruptura (Lei de Amnistía)
Consensuada, feita por todos,
baseada na reconciliación social e
nos acordos das principais forzas
políticas (Constitución de 1978)
Consensuada, feita por todos,
baseada na reconciliación social e
nos acordos das principais forzas
políticas (Constitución de 1978)
Lexitimada por consulta
popular: referendo da Lei de
reforma política 1977 e referendo
constitucional de 1978
Lexitimada por consulta
popular: referendo da Lei de
reforma política 1977 e referendo
constitucional de 1978

3. Coroación (22 – 11 - 1975)
Coroación (22 – 11 - 1975)
Tal e como recollía a Lei de Sucesión 1947, o príncipe Xoán
Carlos ocuparía , á morte do Caudillo, a xefatura do Estado
•O 21 de novembro era nomeado Capitán Xeneral dos 3
exércitos.
•O 22 de novembro, logo de xurar as Leis Fundamentais do
Reino, sería proclamado rei de España ante as Cortes e o
Consello do Reino, onde pronunciaría o seu primeiro, e
moderado discurso, como monarca, cheo de lembranzas a
Franco e á tradición, baixo o agrado dos representantes do
réxime e a ofuscación da oposición quen vía no monarca un
mero continuador de Franco.
•O 27 na homilía da cerimonia relixiosa da Coroación
(Igrexa dos Xerónimos de Madrid) o cardenal V.E. Tarancón
exporía a postura da Igrexa: “A Igrexa non patrocina
ninguna forma nin ideoloxía política (…) Nunca
determinará que autoridades deben gobernarnos, pero sí
esixirá que estean ao servizo de toda a comunidade (…)
Para cumprir a súa misión, señor, a Igrexa non pide ningún
tipo de privilexio (…) Pido que sexades rei de todos os
españois”
Tal e como recollía a Lei de Sucesión 1947, o príncipe Xoán
Carlos ocuparía , á morte do Caudillo, a xefatura do Estado
•O 21 de novembro era nomeado Capitán Xeneral dos 3
exércitos.
•O 22 de novembro, logo de xurar as Leis Fundamentais do
Reino, sería proclamado rei de España ante as Cortes e o
Consello do Reino, onde pronunciaría o seu primeiro, e
moderado discurso, como monarca, cheo de lembranzas a
Franco e á tradición, baixo o agrado dos representantes do
réxime e a ofuscación da oposición quen vía no monarca un
mero continuador de Franco.
•O 27 na homilía da cerimonia relixiosa da Coroación
(Igrexa dos Xerónimos de Madrid) o cardenal V.E. Tarancón
exporía a postura da Igrexa: “A Igrexa non patrocina
ninguna forma nin ideoloxía política (…) Nunca
determinará que autoridades deben gobernarnos, pero sí
esixirá que estean ao servizo de toda a comunidade (…)
Para cumprir a súa misión, señor, a Igrexa non pide ningún
tipo de privilexio (…) Pido que sexades rei de todos os
españois”

4. 1º Goberno da monarquía
1º Goberno da monarquía
C. Arias Navarro presidente do goberno e Torcuato
Fernández Miranda presidente do Consello do Reino
Inquedanza por o cambio – equilibrio
Goberno heteroxéneo:
1. Continuístas (C. Arias) pequenas concesións
(bunker)
2. Reformistas-continuístas (M. Fraga) combinar
ambas circunstancias
3. Reformistas (A. Suárez) democracia
Sucesos de Montejurra maio de 1976 (fin do carlismo)
Coordinación Democrática (Plataxunta):
a) Inmediata liberación dos presos políticos e
sindicais (amnistía)
b) Liberdades políticas e respeto por o dereitos
humanos
c) Ruptura ou alternativa democrática – Constitución
e refrendo baixo sufraxio universal (06/12/1978)
Mobilizacións sociais, conflitividade laboral e
universitaria, sucesos de Vitoria 3 – 3- 1976
Papel do rei:
Afianzar reformas e o cambio, visita Andalucía,
Cataluña e País Vasco no interior, e EEUU no exterior.
Ante o inmobilismo do goberno, forza a dimisión de
Carlos Arias Navarro.

5. A. Suárez e a reforma política
A. Suárez e a reforma política
O 3-7-1976 Adolfo Suárez asumía a presidencia
do Goberno
•Experiencia en cargos do réxime: gobernador
civil de Segovia, director xeral de Radiodifusión
e TV, ministro e secretario nacional do
Movemento
•Representante da liña reformista dende dentro
do réxime
O 3-7-1976 Adolfo Suárez asumía a presidencia
do Goberno
•Experiencia en cargos do réxime: gobernador
civil de Segovia, director xeral de Radiodifusión
e TV, ministro e secretario nacional do
Movemento
•Representante da liña reformista dende dentro
do réxime
“Tras a morte de Franco, ábrese un período de
inseguridade, de medos e esperanzas, de axitación de
forzas que se aprestaban a un posible enfrontamento.
Cara onde camiñaba España? (…)
Resultado: nin “bunkerazo” nin ruptura, senón
transición á democracia”. Manuel Tuñón de Lara.
Transición e democracia. 1991.

6. Votos Afirmativos; 94,20%
Votos Negativos; 2,60%
Voto en Branco; 3,00%
Voto nulo; 0,20%

7. 1ª eleccións
democrátricas
1ª eleccións
democrátricas
•Reacción da ultradereita:
•1977 semana negra, viloencia e asasinatos
(bufete de avogados laboralistas próximos ao
PCE (matanza de Atocha).
•Resposta terrorista: atentados e asasinatos
de gardas civís e policías por ETA e Grapo,
secuestro do xeneral Villaescusa (Pte. Do
Consello Supremo de Xustiza Militar) e A.
Oriol (pte. do Consello de Estado)
•Legalización do PCE 9-4-1977, os comunistas
aceptan a monarquía como modelo de estado
–reconciliación posible
•Eleccións xerais para o 15 de xuño –
normativa electoral regra D´hondt
•Resultados – vitoria de UCD- A. Suárez
presidente do goberno
•Reacción da ultradereita:
•1977 semana negra, viloencia e asasinatos
(bufete de avogados laboralistas próximos ao
PCE (matanza de Atocha).
•Resposta terrorista: atentados e asasinatos
de gardas civís e policías por ETA e Grapo,
secuestro do xeneral Villaescusa (Pte. Do
Consello Supremo de Xustiza Militar) e A.
Oriol (pte. do Consello de Estado)
•Legalización do PCE 9-4-1977, os comunistas
aceptan a monarquía como modelo de estado
–reconciliación posible
•Eleccións xerais para o 15 de xuño –
normativa electoral regra D´hondt
•Resultados – vitoria de UCD- A. Suárez
presidente do goberno

8. O Pacto social. Os Pactos da Moncloa
O Pacto social. Os Pactos da Moncloa
O obxectivo era garantir a estabilidade para facer posible a transición democrática:
•Reducir a inflación e a posta en práctica don conxunto de reformas para repartir equitativamente os
custos da crise.
•Para controlar os prezos, ademais de depreciar a peseta, deseñouse unha nova estratexia de control
do gasto público, acordouse un programa para racionalizar o consumo de enerxía e pactouse unha
moderación salarial.
•Reforma tributaria, reparto equitativo
•Reforma na Seguridade Social, aumento do seu finanzamento, extensión do seguro de desemprego e
incremento das xubilacións.
Asinaron os pactos a maioría das forzas parlamentarias: AP, UCD, PSOE, PCE..e os
sindicatos UXT e CC OO
Os pactos da Moncloa de 1977
“Reunidos no pazo de La Moncloa, os representantes dos diversos
partidos políticos, con representación parlamentaria, con presidente
do Goberno e outros membros deste, aos efectos de coñecer e
examinar como primeiro punto da orde do día o programa de
saneamento e reforma económica (...) Un primeiro aspecto sobre o
que se alcanzou unha base de entendemento foi no diagnóstico da
situación económica do país, cualificada como grave debido á
confluencia de diversas crises. A coincidencia neste diagnostico debe
servir, a xuízo dos reunidos, de base para adoptar as medidas que,
dentro do marco dunha economía de mercado, resultan
imprescindibles para sanear e reformar a actividade económica e que
poidan permitir a superación e conseguinte relanzamento. Foi motivo
de especial consenso a necesidade de que os custos derivados da
superación da crise sexan soportados equitativamente polos distintos
grupos sociais, así como a esixencia da ¡ democratización efectiva do
sistema político e económico que iso haberá de comportar para a súa
aceptación polo conxunto da sociedade” Pactos da Moncloa.
Presidencia de Goberno. Madrid. 1977
Os pactos da Moncloa de 1977
“Reunidos no pazo de La Moncloa, os representantes dos diversos
partidos políticos, con representación parlamentaria, con presidente
do Goberno e outros membros deste, aos efectos de coñecer e
examinar como primeiro punto da orde do día o programa de
saneamento e reforma económica (...) Un primeiro aspecto sobre o
que se alcanzou unha base de entendemento foi no diagnóstico da
situación económica do país, cualificada como grave debido á
confluencia de diversas crises. A coincidencia neste diagnostico debe
servir, a xuízo dos reunidos, de base para adoptar as medidas que,
dentro do marco dunha economía de mercado, resultan
imprescindibles para sanear e reformar a actividade económica e que
poidan permitir a superación e conseguinte relanzamento. Foi motivo
de especial consenso a necesidade de que os custos derivados da
superación da crise sexan soportados equitativamente polos distintos
grupos sociais, así como a esixencia da ¡ democratización efectiva do
sistema político e económico que iso haberá de comportar para a súa
aceptación polo conxunto da sociedade” Pactos da Moncloa.
Presidencia de Goberno. Madrid. 1977

9. Gabriel Cisneros
Laborda
(UCD)
Gabriel Cisneros
Laborda
(UCD)
José Pedro Pére
z-
Llorca Rodrigo
(UCD)
José Pedro Pére
z-
Llorca Rodrigo
(UCD)
Miguel Herrero
y Rodríguez de
Miñón
(UCD)
Miguel Herrero
y Rodríguez de
Miñón
(UCD)
Manuel Fraga Iri
barne
(AP)
Manuel Fraga Iri
barne
(AP)
Gregorio Peces-
Barba Martínez
(PSOE)
Gregorio Peces-
Barba Martínez
(PSOE)
Miquel Roca i
Junyent (CiU)
Miquel Roca i
Junyent (CiU)
Jordi Solé Tura (
PCE)
Jordi Solé Tura (
PCE)
“PAIS” DA CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA - 1978
“PAIS” DA CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA - 1978
6 – 12 – Festa da Democracia:
Constitución Española de 1978
6 – 12 – Festa da Democracia:
Constitución Española de 1978
O resultado electoral de xuño de 1977 acelerou a necesidade de redactar un
novo texto constitucional. Así, conformouse un comité de 7 representantes
das forzas parlamentarias a excepción do PNV e do grupo Mixto.
O resultado electoral de xuño de 1977 acelerou a necesidade de redactar un
novo texto constitucional. Así, conformouse un comité de 7 representantes
das forzas parlamentarias a excepción do PNV e do grupo Mixto.

10. Referendo de 1978
http://www.rtve.es/mediateca/videos/20081206/referendum-1978/355851.shtml
Referendo de 1978
http://www.rtve.es/mediateca/videos/20081206/referendum-1978/355851.shtml
A Constitución e o Estado das autonomías
A Constitución e o Estado das autonomías
PREÁMBULO
“La Nación española, deseando establecer la justicia, la libertad y
la seguridad y promover el bien de cuantos la integran, en uso de
su soberanía, proclama su voluntad de:
•Garantizar la convivencia democrática dentro de la Constitución
y de las leyes conforme a un orden económico y social justo.
•Consolidar un Estado de Derecho que asegure el imperio de la ley
como expresión de la voluntad popular.
•Proteger a todos los españoles y pueblos de España en el
ejercicio de los derechos humanos, sus culturas y tradiciones,
lenguas e instituciones.
•Promover el progreso de la cultura y de la economía para
asegurar a todos una digna calidad de vida.
•Establecer una sociedad democrática avanzada, y
•Colaborar en el fortalecimiento de unas relaciones pacíficas y de
eficaz cooperación entre todos los pueblos de la Tierra”.

11. Artigo 1 recolle a
España como Estado de
dereito, Monarquía
Parlamentaria, onde a
soberanía reside na nación
Artigo 1 recolle a
España como Estado de
dereito, Monarquía
Parlamentaria, onde a
soberanía reside na nación
Artigo 2 recolle:
Indisoluble unidade da
nación española, que
recoñece e garante o
dereito de autonomía das
nacionalidades e rexións
Artigo 2 recolle:
Indisoluble unidade da
nación española, que
recoñece e garante o
dereito de autonomía das
nacionalidades e rexións
Artigo 3 recolle:
O castelán é a lingua oficial
do Estado así como o son o
restos das linguas oficiais
nos seus respectivos
territorios. Valora as
diferentes linguas como
patrimonio cultural que será
obxecto de especial respeto
e protección
Artigo 3 recolle:
O castelán é a lingua oficial
do Estado así como o son o
restos das linguas oficiais
nos seus respectivos
territorios. Valora as
diferentes linguas como
patrimonio cultural que será
obxecto de especial respeto
e protección
Artigo 10 recolle:
a defensa dos dereitos
fundamentais dos cidadáns
españois
Artigo 10 recolle:
a defensa dos dereitos
fundamentais dos cidadáns
españois
Artigo 14recolle:
A iguladade xurídica dos
españois ante a lei
Artigo 14recolle:
A iguladade xurídica dos
españois ante a lei
Artigo 16 recolle:
A liberdade de relixión e o
non confesionalidade do
Estado
Artigo 16 recolle:
A liberdade de relixión e o
non confesionalidade do
Estado
Artigos 21 e 22 recollen o
dereito de reunión e
asociación.
Artigos 21 e 22 recollen o
dereito de reunión e
asociación.
Artigo 27 recolle o dereito á
educación e a liberdade de
ensino
Artigo 27 recolle o dereito á
educación e a liberdade de
ensino
Nos artigos 30 a 38
recóllnese os dereitos e
debers dos cidadáns
Nos artigos 30 a 38
recóllnese os dereitos e
debers dos cidadáns
Artigo 47 sinala que “todos
os españois teñen dereito a
unha vivenda dinga”
Artigo 47 sinala que “todos
os españois teñen dereito a
unha vivenda dinga”
Artigo 56 “ O rei é o Xefe do
Estado, arbitra y modera o
funcionamento das
institucións e exerce as
funcións que lle atribúe a
Constitución (Art, 62 e 63
Artigo 56 “ O rei é o Xefe do
Estado, arbitra y modera o
funcionamento das
institucións e exerce as
funcións que lle atribúe a
Constitución (Art, 62 e 63
Artigo 117 sinala que a
Xustiza emana do pobo
Artigo 117 sinala que a
Xustiza emana do pobo
O Título VIII fala da
organización do territorio
en autonomías, provincias e
municipios
O Título VIII fala da
organización do territorio
en autonomías, provincias e
municipios
Artigos da Constitución
Artigos da Constitución

12. Valores da Constitución
Valores da Constitución
Consensuada
Consensuada
Moi Extensa
Moi Extensa
Ambigua e
flexible
Ambigua e
flexible
Ríxida
Ríxida
Progresista e
demorcática
Progresista e
demorcática
Pouco
orixinal
Pouco
orixinal
Estrutura
tradicional:
dogmática e
orgánica
Estrutura
tradicional:
dogmática e
orgánica

14. Estado das Autonomías
Estado das Autonomías
O Título VIII fala da
organización do territorio
en autonomías, provincias e
municipios
O Título VIII fala da
organización do territorio
en autonomías, provincias e
municipios
•As nacionalidades históricas: Cataluña, Euskadi e Galicia
•“Feito diferencial”
•Andalucía
Artigo 151
Artigo 151
•Resto de CCAA.
Artigo 143.2
Artigo 143.2
•Navarra
Sistema foral
Sistema foral
•Ceuta
•Melilla
Cidades autónomas, 1995
Cidades autónomas, 1995
Sometidas á Constitución e
aos Estatuto (ten que ser
aprobado por as Cortes)
Sometidas á Constitución e
aos Estatuto (ten que ser
aprobado por as Cortes)

15. E, por fin, chegou a cor…TVE
1977-1978

16. O
mundo
Actual,
gobernos
en
democracia:
O
mundo
Actual,
gobernos
en
democracia:
Adolfo Suárez Leopoldo Calvo Sotelo
Felipe González José Mª Aznar
Mariano Rajoy
José L. Rodríguez Zapatero

17. Gobernos en democracia:
Gobernos en democracia:
Adolfo Suárez
UCD
1979 – 1981
Goberno sen
maioría
Leopoldo
Calvo Sotelo
UCD
1981-1982
Felipe
Gozález PSOE
1982-1996
3 Maiorías e
unha minoría
José Mª Aznar
1996-2004 2 Lexislaturas
1 Minoría,
pacto con CIU
e PNV
1 Maioría –
Iraq, Prestige,
11M
J.L. Rodríguez
Zapatero
2 lexislaturas
Gobernos en
minoría
Mariano
Rajoy
Goberno con
maioría

18. Adolfo Suárez
ADOLFO SUÁREZ – UCD / 1977 – 1981
•Reforma do Exército: lexislación militar adaptada ao
marco constitucional – democratización e
modernización.
•Pactos da Moncloa: programa de saneamento
económico, consolidación da democracia e redución
da conflitividade social – 25-10-1977 (moi importante)
•Reforma fiscal: introdución do IRPF
•Proxección exterior: reinicio das xestións para entrar
na CEE, novo Concordato co Vaticano
•Proceso Autonómico: Art. 2 Constitución de 1978;
dúas vías, a rápida, por o Art. 151 Comunidades
Históricas (País Vasco, Cataluña e Galicia, e logo
Andalucía) ou por o Art. 143 (limitaba os prazos, o
proceso e as competencias)
•Cataluña- Estatuto (18-12-1979), País Vasco –
Estatuto (18-12-1979); e Galicia (17-2-1981)
•Dimisión de Suárez (29-1-1981):crise interna do
partido, moción de censura do PSOE e crise
económica.
ADOLFO SUÁREZ – UCD / 1977 – 1981
•Reforma do Exército: lexislación militar adaptada ao
marco constitucional – democratización e
modernización.
•Pactos da Moncloa: programa de saneamento
económico, consolidación da democracia e redución
da conflitividade social – 25-10-1977 (moi importante)
•Reforma fiscal: introdución do IRPF
•Proxección exterior: reinicio das xestións para entrar
na CEE, novo Concordato co Vaticano
•Proceso Autonómico: Art. 2 Constitución de 1978;
dúas vías, a rápida, por o Art. 151 Comunidades
Históricas (País Vasco, Cataluña e Galicia, e logo
Andalucía) ou por o Art. 143 (limitaba os prazos, o
proceso e as competencias)
•Cataluña- Estatuto (18-12-1979), País Vasco –
Estatuto (18-12-1979); e Galicia (17-2-1981)
•Dimisión de Suárez (29-1-1981):crise interna do
partido, moción de censura do PSOE e crise
económica.

19. Leopoldo Calvo Sotelo
•LEOPOLDO CALVO SOTELO – UCD 1981-1982
•Golpe de Estado do 23-2-1981, investidura de Leopoldo Calvo
Sotelo – a posición do rei clave para o devir e fracaso do golpe.
24 de febreiro intervención televisada do rei vestido co
uniforme de capitán xereneral. O golpe supuxo o
reforzamento da democracia española.
•Actividade lexislativa: divorcio, Lei do Defensor do Pobo,
LOAPA (estatutos de autonomía).
•Entrada de España na OTAN, xuño de 1982, oposición do
PSOE.
•Disolución das Cortes e convocatoria de eleccións para
outbro de 1982 (3 maiorías absolutas e 1 goberno en minoría)
•LEOPOLDO CALVO SOTELO – UCD 1981-1982
•Golpe de Estado do 23-2-1981, investidura de Leopoldo Calvo
Sotelo – a posición do rei clave para o devir e fracaso do golpe.
24 de febreiro intervención televisada do rei vestido co
uniforme de capitán xereneral. O golpe supuxo o
reforzamento da democracia española.
•Actividade lexislativa: divorcio, Lei do Defensor do Pobo,
LOAPA (estatutos de autonomía).
•Entrada de España na OTAN, xuño de 1982, oposición do
PSOE.
•Disolución das Cortes e convocatoria de eleccións para
outbro de 1982 (3 maiorías absolutas e 1 goberno en minoría)
O 23F
O 23F

20. •FELIPE GONZÁLEZ – PSOE / 1982 -1996
•É o presidente mais lonxevo da democracia.
•En outubro de 1982 por primeira vez os socialistas alcanzaban o poder
Axuste e reactivación económica:
•A reconversión industrial (1982-1985) forte axitación social
•Crecemento económico (1985 – 1996).
•Aumento da produción industrial, turismo, investimentos exteriores, control fiscal…
• Aumento do nivel de vida pero tamén do custo desta- Folga xeneral de 1988 (14/12)
•Recesiós 1990 – 1993
• Liberalización xeral da economía: concentración bancaria, privatización de empresas estatais, redución e supresión
do INI e eliminación dos monopolios; ao tempo produciuse un aumento do déficit e do paro.
•Nova recuperación (1993-1996): cumprir cos obxectivos e acordos de Maastrciht para entrar na UE
• Reforma do sistema fiscal ( xeneralización do IRPF e introdución do IVE) , control dos orzamentos e redución do
gasto púbico.
Estado de Benestar e cambio sociocutural
•Extensión das prestacións sociais: melloras no subsidio de desemprego
• Lei de Sanidade Universal
•Establecemento das pensións non contributivas, revalorización das pensións
•Incremento dos orzamentos na educación, reforma universitaria (LRU,1983)
• Universalización e gratuidade do servizo secundario obrigatorio (LODE, 1987 e LOXSE, 1990)
•Xustiza: introdución do habeas corpus, despenalización do aborto, novo Código Penal, 1995, xurados populares.
• Modernización da sociedade española XXOO Barcelona’92 e Expo Universal Sevilla’92
Integración na política internacional
•Entrada na CEE, sinatura do tratado de adhesión o 12/06/1985, confirmada o 01/01/1986.
•Entrada na OTAN, do no a la OTAN! Pasouse á defensa “por el interés de España”(refrendado con só o 52,6%
afirmativo)
•Participación da política mundial, Conferencia da Paz para Oriente Medio, en Madrid en 1991.
• Federico Mayor Zaragoza - director da UNESCO / Javier Solana- secretario xeral da OTAN
Internacionalización e profesionalización do exército.
•1984 Lei Orgánica de Defensa, sometía o poder militar ao civil
• 1985 regulación do servizo militar e da obxección de conciencia e entrada da muller no exército.
•Participación de España na Guerra do Golfo 1991, e no conflito de Iugoslavia (cascos azuis)
Desprestixio corrupción e derrube do PSOE
•Malversación de fondos, Juan Guerra (irmán de Afonso Guerra) ou Roldán (director da Garda Civil)
•Financiación ilegal do partido, caso FILESA
•Irregularidades financeiras: Mariano Rubio (Banco de España), ou Mario Conde (Banesto.)
•O caso GAL e a política antiterrorista do Estado – terrorismo de Estado
•FELIPE GONZÁLEZ – PSOE / 1982 -1996
•É o presidente mais lonxevo da democracia.
•En outubro de 1982 por primeira vez os socialistas alcanzaban o poder
Axuste e reactivación económica:
•A reconversión industrial (1982-1985) forte axitación social
•Crecemento económico (1985 – 1996).
•Aumento da produción industrial, turismo, investimentos exteriores, control fiscal…
• Aumento do nivel de vida pero tamén do custo desta- Folga xeneral de 1988 (14/12)
•Recesiós 1990 – 1993
• Liberalización xeral da economía: concentración bancaria, privatización de empresas estatais, redución e supresión
do INI e eliminación dos monopolios; ao tempo produciuse un aumento do déficit e do paro.
•Nova recuperación (1993-1996): cumprir cos obxectivos e acordos de Maastrciht para entrar na UE
• Reforma do sistema fiscal ( xeneralización do IRPF e introdución do IVE) , control dos orzamentos e redución do
gasto púbico.
Estado de Benestar e cambio sociocutural
•Extensión das prestacións sociais: melloras no subsidio de desemprego
• Lei de Sanidade Universal
•Establecemento das pensións non contributivas, revalorización das pensións
•Incremento dos orzamentos na educación, reforma universitaria (LRU,1983)
• Universalización e gratuidade do servizo secundario obrigatorio (LODE, 1987 e LOXSE, 1990)
•Xustiza: introdución do habeas corpus, despenalización do aborto, novo Código Penal, 1995, xurados populares.
• Modernización da sociedade española XXOO Barcelona’92 e Expo Universal Sevilla’92
Integración na política internacional
•Entrada na CEE, sinatura do tratado de adhesión o 12/06/1985, confirmada o 01/01/1986.
•Entrada na OTAN, do no a la OTAN! Pasouse á defensa “por el interés de España”(refrendado con só o 52,6%
afirmativo)
•Participación da política mundial, Conferencia da Paz para Oriente Medio, en Madrid en 1991.
• Federico Mayor Zaragoza - director da UNESCO / Javier Solana- secretario xeral da OTAN
Internacionalización e profesionalización do exército.
•1984 Lei Orgánica de Defensa, sometía o poder militar ao civil
• 1985 regulación do servizo militar e da obxección de conciencia e entrada da muller no exército.
•Participación de España na Guerra do Golfo 1991, e no conflito de Iugoslavia (cascos azuis)
Desprestixio corrupción e derrube do PSOE
•Malversación de fondos, Juan Guerra (irmán de Afonso Guerra) ou Roldán (director da Garda Civil)
•Financiación ilegal do partido, caso FILESA
•Irregularidades financeiras: Mariano Rubio (Banco de España), ou Mario Conde (Banesto.)
•O caso GAL e a política antiterrorista do Estado – terrorismo de Estado
Felipe González

21. JOSÉ Mª AZNAR – PP /1996 – 2004
•Partido fundado en 1989 a partir de AP de M. Fraga e outros partidos de centrodereita.
•Vencedor das eleccións de marzo de 1996 (1 goberno en minoría e un goberno con maioría)
Reformas do programa conservador: cimentada na base ideolóxica conservadora de centrodereita.
•Conversión na UE, a introdución española na moeda única, o euro, 2002.
•Redución do gasto público: liberalización e privatización do sector público, como Telefónica; redución das
prestacións e do gasto social, moderación salarial, abaratar o despido e fomentar a produtividade e o
emprego (aumento dos beneficios empresariais)
•Redución das cargas fiscais do sobre o capital
•Reformas dos códigos legais, Código Civil –recolle novos delitos, tipifica outros xa existentes, se endurecen
as penas e se dificulta a reinserción social.
•No exército se suprime o servizo militar obrigatorio e aposta por a profesionalización (OTAN)
•Educación: LOU, 2001, e obrigatoria LOCE, 2002.
•Recorte das prestacións por desemprego, Lei básica de emprego que deu lugar a unha folga xeral en xuño
de 2002 en contra do decretazo.
•Aumento das competencias autonómicas, como a cesión do control do 30% do IRPF.
A nova sociedade:
•Estancamento e envellecemento da poboación española. Aumento da esperanza de vida e descenso da
natalidade
•Sociedade tecnolóxica e globalizada
•Cambios nos movementos demográficos: mantense o éxodo rural no interior. Nos movementos exteriores
España, ademais do retorno dos emigrantes das etapas anteriores, pasa de ser un país emisor (agora
especialmente protagonizada por man de obra española altamente cualificada) a un país receptor de xentes
procedentes de Latino América, Magreb, África Subsahariana e países do antigo bloque de Europa do Leste.
•Modificacións dos patróns clásicos da sociedade española, maior secularización, diversificación dos patróns
da familia tradicional e aumento da acción civil mediante o voluntariado, as ONGs etc.
As dificultades do PP
Fronte ao éxito inicial da primeira lexislatura caracterizada por a bonanza económica e a integración no euro
comezaron a xurdir, sobre todo na 2ª lexislatura na que o PP gobernou con maioría absoluta, problemas que
acabarían por debilitar o goberno: o terrorismo de ETA, a guerra de Irak, o desastre do Prestige, e, na
mesma semana antes das eleccións xerais, o terrorismo islamista cos tráxicos sucesos do 11-M no metro de
Madrid, cuxa nefasta xestión acabou seno definitiva para que nas eleccións do 14 de marzo o PSOE obtivera
unha vitoria que lles levara a recuperar o Goberno baixo José L. Rodríguez Zapatero. No 2004 abríase un
tempo novo para, aproveitando a boa conxuntura económica nos planos nacional e internacional, poñer en
práctica novas políticas de melloras sociais.
JOSÉ Mª AZNAR – PP /1996 – 2004
•Partido fundado en 1989 a partir de AP de M. Fraga e outros partidos de centrodereita.
•Vencedor das eleccións de marzo de 1996 (1 goberno en minoría e un goberno con maioría)
Reformas do programa conservador: cimentada na base ideolóxica conservadora de centrodereita.
•Conversión na UE, a introdución española na moeda única, o euro, 2002.
•Redución do gasto público: liberalización e privatización do sector público, como Telefónica; redución das
prestacións e do gasto social, moderación salarial, abaratar o despido e fomentar a produtividade e o
emprego (aumento dos beneficios empresariais)
•Redución das cargas fiscais do sobre o capital
•Reformas dos códigos legais, Código Civil –recolle novos delitos, tipifica outros xa existentes, se endurecen
as penas e se dificulta a reinserción social.
•No exército se suprime o servizo militar obrigatorio e aposta por a profesionalización (OTAN)
•Educación: LOU, 2001, e obrigatoria LOCE, 2002.
•Recorte das prestacións por desemprego, Lei básica de emprego que deu lugar a unha folga xeral en xuño
de 2002 en contra do decretazo.
•Aumento das competencias autonómicas, como a cesión do control do 30% do IRPF.
A nova sociedade:
•Estancamento e envellecemento da poboación española. Aumento da esperanza de vida e descenso da
natalidade
•Sociedade tecnolóxica e globalizada
•Cambios nos movementos demográficos: mantense o éxodo rural no interior. Nos movementos exteriores
España, ademais do retorno dos emigrantes das etapas anteriores, pasa de ser un país emisor (agora
especialmente protagonizada por man de obra española altamente cualificada) a un país receptor de xentes
procedentes de Latino América, Magreb, África Subsahariana e países do antigo bloque de Europa do Leste.
•Modificacións dos patróns clásicos da sociedade española, maior secularización, diversificación dos patróns
da familia tradicional e aumento da acción civil mediante o voluntariado, as ONGs etc.
As dificultades do PP
Fronte ao éxito inicial da primeira lexislatura caracterizada por a bonanza económica e a integración no euro
comezaron a xurdir, sobre todo na 2ª lexislatura na que o PP gobernou con maioría absoluta, problemas que
acabarían por debilitar o goberno: o terrorismo de ETA, a guerra de Irak, o desastre do Prestige, e, na
mesma semana antes das eleccións xerais, o terrorismo islamista cos tráxicos sucesos do 11-M no metro de
Madrid, cuxa nefasta xestión acabou seno definitiva para que nas eleccións do 14 de marzo o PSOE obtivera
unha vitoria que lles levara a recuperar o Goberno baixo José L. Rodríguez Zapatero. No 2004 abríase un
tempo novo para, aproveitando a boa conxuntura económica nos planos nacional e internacional, poñer en
práctica novas políticas de melloras sociais.
José Mª Aznar

22. José L. Rodríguez Zapatero
José Luís Rodríguez Zapatero
Chega ao poder tras a sorprendente victoria nas primarias do PSOE
Goberna dúas lexislaturas en minoría
Reformas
•Axudas á natalidade
•Melloras e avances sociais
•Reforma educativa - LOE
•Lei de matrimonio homosexual
•Fin de ETA vs atentado T4 Madrid
Da “champions League á Crise económica”:
•Taxa de paro – mínimos históricos
•Superávit constante da S.S
•Balanza comercial – aumento das exportacións
•Negación da crise
•Creba do sector financeiro
•Fracaso nas políticas de investimento público
•Aumento da débeda
•Aumento do déficit
•O paro se dispara, toca o teito dos 5 millóns de parados
José Luís Rodríguez Zapatero
Chega ao poder tras a sorprendente victoria nas primarias do PSOE
Goberna dúas lexislaturas en minoría
Reformas
•Axudas á natalidade
•Melloras e avances sociais
•Reforma educativa - LOE
•Lei de matrimonio homosexual
•Fin de ETA vs atentado T4 Madrid
Da “champions League á Crise económica”:
•Taxa de paro – mínimos históricos
•Superávit constante da S.S
•Balanza comercial – aumento das exportacións
•Negación da crise
•Creba do sector financeiro
•Fracaso nas políticas de investimento público
•Aumento da débeda
•Aumento do déficit
•O paro se dispara, toca o teito dos 5 millóns de parados
Mariano Rajoy
Mariano Rajoy
Vence por maioría absoluta nas eleccións de nov. 2011
Longa traxectoria política: Galicia e Goberno Aznar
É elixido por Aznar como sucesor na presidencia do PP.
Reformas:
•Decreto para frear o déficit: conxela salarios, sube impostos, reduce o
gasto público.
•Reforma Laboral, Fátima Báñez, facilita e abarata despido, alenta os
contratos temporais – Folga Xeral.
•Copago sanitario
•Incapaz de frear o paro que supera uha taxa do 26%
•Aumento do desemprego xuvenil – emigración
•Solicita un rescate da UE para sanear a banca
•Nova lei educativa, LOMCE (Lei Wert)
•2014 as estatísticas advirten cambios na macroeconmía, o paro segue
disparado. Crecemento vs aumento da desigualdade social
Mariano Rajoy
Vence por maioría absoluta nas eleccións de nov. 2011
Longa traxectoria política: Galicia e Goberno Aznar
É elixido por Aznar como sucesor na presidencia do PP.
Reformas:
•Decreto para frear o déficit: conxela salarios, sube impostos, reduce o
gasto público.
•Reforma Laboral, Fátima Báñez, facilita e abarata despido, alenta os
contratos temporais – Folga Xeral.
•Copago sanitario
•Incapaz de frear o paro que supera uha taxa do 26%
•Aumento do desemprego xuvenil – emigración
•Solicita un rescate da UE para sanear a banca
•Nova lei educativa, LOMCE (Lei Wert)
•2014 as estatísticas advirten cambios na macroeconmía, o paro segue
disparado. Crecemento vs aumento da desigualdade social

23. «O ambiguo legado da transición consiste en que a
democracia goza entre os españois de máis consistente
e elevada lexitimidade que nunca e, á vez, a política
sufre o mesmo rexeitamento de sempre. O aire que
entón se impediu correr polos espacios da política
viciouse ata o punto de volverse, durante os últimos
anos, irrespirable. A política española necesita romper
os estreitos límites en que a transición por arriba
acabou por pechala. Recuperar, non a lexitimidade da
democracia, que ninguén discute, senón o prestixio da
política é quizais a maior conta que deixaron pendente
os anos da transición.»
Santos Juliá, en Memoria de la Transición, El País,
1995
«O ambiguo legado da transición consiste en que a
democracia goza entre os españois de máis consistente
e elevada lexitimidade que nunca e, á vez, a política
sufre o mesmo rexeitamento de sempre. O aire que
entón se impediu correr polos espacios da política
viciouse ata o punto de volverse, durante os últimos
anos, irrespirable. A política española necesita romper
os estreitos límites en que a transición por arriba
acabou por pechala. Recuperar, non a lexitimidade da
democracia, que ninguén discute, senón o prestixio da
política é quizais a maior conta que deixaron pendente
os anos da transición.»
Santos Juliá, en Memoria de la Transición, El País,
1995

24. IES Alfredo Brañas
2013 – 2014
Dto. Xª e Hª
ccssdidactica. pfr ddoval
TRANSICIÓN E DEMOCRACIA