15/09/2011 Cedubo

1. Onderhoud van ventilatie: een kwestie van
centen
Andy Camps
XIOS Hogeschool Limburg

2. Even voorstellen
• Andy Camps
• XIOS Hogeschool Limburg
• Lector/onderzoeker
– Lessen ventilatietechnieken,
koeltechnieken en HVAC
– Onderzoeksprojecten: woningventilatie,
3D-lab
– Projecten industrie (Technologiepool)

3. Kost over levenscyclus
• Aandeel gebruik en onderhoud groot
Ontwerp en bouw
Aankoop, venieuwing en recyclage
Beheer en onderhoud

4. Beheer en onderhoud
18%
22%
32%
3%
6%
19%
Reiniging
Herstellingen en onderhoud
Machines
Bereikbaarheid
Veiligheid
Administratie

5. Onderhoudsprogramma
Planning
Beschikbare
bronnen
• Personeel
• Machines
DoelstellingenDocumentatie
Eigen
personeel
Ingehuurd
Geschoold
personeel

6. Alles
kost
geld
Onderhouds-
management
Toestands-
indicatoren
(wat mag
niet)
Frequentie
van taken
Documentatie
Inspectie en
onderhouds-
taken
Doelstellingen

7. Onderhoudsmanagement
• Planning
• Opstellen onderhoudstaken
• Controle onderhoudstaken
• Zoeken naar balans kost-efficiëntie
– Efficiëntie ventilatiesysteem
– Onderhoudsniveau
– Apparatuur
– Beschikbaarheid ventilatiesysteem
– Betrouwbaarheid ventilatiesysteem
– Onderhoudbaarheid ventilatiesysteem

8. Doelstellingen
• Apparatuur
• Comfort (presentatie E2)
• Energieverbruik
• IAQ (Indoor Air Quality, kwaliteit
binnenlucht)
• Up-time
• Gemiddelde tijd tussen storing
• Gemiddelde herstellingstijd

9. Toestandindicatoren
• Hoe mag een onderdeel van een
ventilatiesysteem er NIET uit
zien/functioneren?
• Leidt tot preventief onderhoud

10. Voorbeeld toestandindicator:
de vervuiling in dit kanaal moet minder
dan 2mg/m² zijn

11. Voorbeeld toestandindicator:
de vervuiling op verse lucht rooster mag
niet zichtbaar zijn

12. Inspectie en onderhoudstaken
• Risico op defecten beperken
• Inspectie = opmeten van de
toestandsindicatoren (~vorige foto’s)
• Bij vaststellingen: procedure voor
remediëring

13. Voorbeeld resultaat inspectie:
aandrijfriem ventilator heeft een scheur
Remediëring:
instructies vervanging aandrijfriem

14. Voorbeeld resultaat inspectie:
vervuiling rond verse lucht rooster
Remediëring:
instructies reiniging omgeving verse
lucht rooster

15. Inspectie en onderhoudstaken
• Reiniging
• Aanpassing instellingen apparatuur
• Vervanging slijtagestukken
• Smering bewegende onderdelen
• Taken die ontstaan uit
“probleemsituaties” kosten meer tijd

16. Frequentie van taken
• In het begin gebaseerd op
aanbevelingen fabrikant
• Kan wijzigen door vaststellingen van
de toestand van de installatie
– Op basis van ervaring van het
onderhoudspersoneel 
tweewegcommunicatie
– Onderhoudsingenieur… ~ ingenieur
elektromechanica

17. Documentatie
• Kritisch element van onderhoudskost
• Capaciteiten
• Plaats van de installatie
• Plaats van onderdelen van installatie
(inspectieluiken , brandkleppen, …)
• Resultaten van inspecties en
onderhoud

18. Documentatie
• Verificatie van inspecties en
onderhoud
• Toestand installatie voor en na
onderhoud
• Instructies voor inspectie onderhoud

19. Enkele thema’s meer in detail
• Personeel
• Beheer van wijzigingen in het
gebouw
• Documentatie

20. Personeel
Vaardigheden
Verantwoor-
delijkheid
Training Backup

21. Personeel - Vaardigheden
• Technisch
– Werking systemen
– Hoe onderhoud doen
– Analytisch probleemoplossend denken
• Management
– Over de levenscyclus kunnen overzien
– Dag per dag
– Onderhoudsstrategieën
– Communicatie: huurders, dienstverleners,
vakbonden

22. Personeel - Vaardigheden
• Vaardigheden vastleggen in de
investeringsfase van een gebouw,
blijven bestaan zolang het gebouw
bestaat

23. Personeel - Verantwoordelijkheid
• In-huis / contractuele dienstverlener
– Kostprijs (deel)opleiding
– Snelheid serviceverlening, downtime
• Geschreven verantwoordelijkheden
• Deel van documentatie installatie

24. Personeel – Training
• Zou door de beheerder moeten
kunnen gebeuren
• Tempo evolutie techniek
• In-huis training
• Training bij training “leverancier”

25. Personeel – Training
• Wie gaat opleiding volgen?
• Inhoud opleiding
• Planning  bestaande taken,
overnemen van werk
• Training plan (~geschreven plan,
deel van budget)

26. Personeel – Backup
• Backup = minst eenvoudig, kan
onverwachte kost zijn
• Contractuele dienstverlener in
noodsituatie = tijdelijk, indien
langere termijn: contract

27. Beheer van wijzigingen in een
gebouw
• Renovatie projecten
– Ontwerp voor eenvoudig gebruik en
onderhoud
– Aangepaste installatie  herconfiguratie
instellingen volgens nieuwe installatie
• Wijziging installatie / wijziging
gebruik
– Herconfiguratie, instellingen
– Wijziging personeel

28. Beheer van wijzigingen in een
gebouw
• Overgang naar nieuwe technieken
– Kost over levenscyclus wijzigt 
herberekening kost
– Training personeel

29. Documentatie
• Plannen van installatie
– Grootte van onderdelen
– Plaats van onderdelen
– Interactie van systeem met andere systemen
– Instelwaarden (temperatuur, vochtigheid, …)
– Stromingsdiagrammen
– Bedieningsinformatie
– Volgorde van bedienen

30. Documentatie
• Oplevering van de installatie
• As-built plannen
• Aandeel elektronische plannen groeit
– BIM: Building Information Model
– Koppeling tussen BIM en
gebouwbeheersysteem
• Documentatie = updaten van
wijzigingen = groot probleem

31. En nu?
• Oktober 2011: Cursus
woningventilatie XIOS + Vlaamse
Ingenieurskamer in Diepenbeek:
ontwerp en praktijk, 3 dagen
• Voorjaar 2012: Cursus niet-
residentiële ventilatie XIOS +
Vlaamse Ingenieurskamer in
Diepenbeek: 6 halve dagen

32. En nu?
• Ondersteuning door XIOS
Technologiepool
• http://www.andycamps.be/
• http://twitter.com/#!/andy_camps
• andy.camps@xios.be