2. Os liberais no poder (1833-1843)
Os primeiros anos da rexencia fixeron que os liberais
moderados se afianzaran na política do país
Maria Cristina nomea un gabinete presidido por CEA BERMÚDEZ (partidario da monarquía
absoluta).
JAVIER DE BURGOS: vai a facer as reformas necesarias como ministro de Fomento.
División provincial de 1833.
Co comezo da I GUERRA CARLISTA obriga á rexente a apoiarse no sector
liberal.
No 1834 a raíña gobernado encarga a MARTINEZ DE LA ROSA para formar
un novo goberno.
Co ESTATUTO REAL comezou a implantación das libertades políticas: Ainda
que o poder continúa centrado na figura do monarca ten lugar a aparición
de partidos.
A situación vese determinada por:
-A guerra civil (A Guerra Carlista)
-A desastrosa cuestión económica.
-Sublevacións das Milicias urbanas (1835) esixían maiores libertades políticas e
do sufraxio e reclaman o poder para políticos progresistas (Calatrava e
Mendizábal.
3. En 1835 accede á presidencia o CONDE DE TORENO, que leva a cabo importantes
TORENO
reformas, tendo como ministro de Facenda a JUAN ÁLVAREZ DE MENDIZÁBAL.
-Decrétase a disolución de conventos e da Compañía de Xesús.
-A milicia urbana protagoniza levantamentos que forman xuntas
locais para asumir un goberno revolucionario
AS MEDIDAS DO GOBERNO + AS MEDIDAS REVOLUCIONARIAS DE 1835
Ruptura das relacións coa Santa Sede. Apoio da Igrexa á causa carlista.
A raíña chama a MENDIZÁBAL para formar goberno Consegue o seu
apoio para a causa liberal progresista.
DESAMORTIZACIÓN
1837
Nacionalización polo estado das propiedades rústicas e urbanas
da Igrexa, que se venden en poxa pública a particulares. Isto supón
importantes ingresos para a Facenda: Saneamento da débeda
pública.
Créase unha clase de novos propietarios, potenciais apoios á
causa liberal
A guerra continúa e o intento de sanear a débeda fracasa.
4. Os progresistas gañan as eleccións pero pronto teñen que dimitir. A raíña nomea a ISTÚRIZ
(progresista) que ten que formar gobeno con liberais moderados.
1836
Prodúcese unha revolta contra a rexente, o MOTÍN DO PALACIO DA
GRANXA, que a obriga a aceptar de novo a Constitución de 1812 e o
sufraxio universal masculino.
Pouco despois vaise redactar outra carta magna: CONSTITUCIÓN
DE 1837 (progresista) un carácter máis moderado.
Un novo marco constitucional:
Reforzouse o poder da coroa + Cortes bicamerais
-Supresión de pagar décimos á Igrexa
-Eliminación de alfándegas interiores.
-Desamortización dos bens patrimoniais da Igrexa.
-Supresión dos gremios para favorecer o crecemento industrial.
LEI ELECTORAL de 1837:
Sufraxio censatario
( dereito ao voto o 2% da
poboación) .
Práctica de falseamento
dos resultados e falta de
control.
Cando remata a I GUERRA CARLISTA accede ao goberno o moderado PÉREZ DE CASTRO
-Tenta limitar as reformas.
-Tenta limitar a participación das clases medias urbanas: Lei de Concellos (=
suprime o dereito de elección de alcaldes polo nomeamento gobernativo.
Novo episodio de
sublevacións
populares
María Cristina
renuncia á
rexencia
As cortes
escollen a :
ESPARTERO: Contaba
cos apoios liberais
progresistas, goberna ate
1843 de maneira ditatorial.
Reprime aos moderados sen
sometemento ao
Parlamento.
5. Reaccións fronte ao goberno de Espartero:
1840-1843
Perde
apoios
Rexeitamento dos fabricantes textís de Cataluña ao verse
perxudicados pola súa política librecambista. (páx 173)
Oposición dos Vascos pola reorganización dos foros
vasconavarros (Lei paccionada 1841). Apoiaran a causa
carlista. (páx. 173)
Os liberais moderados comezan a reorganizar un ataque
ao goberno.
Os liberais progresistas non aceptan o autoritarismo e a
represión exercida polo rexente.
1843
Revolta militar encabezada polo Xeneral Narváez
que fai caer ao goberno.
Pronunciamento militar. Espartero vai ao exilio.
COMEZA A DÉCADA MODERADA
(1844-1845)
6. Década Moderada (1844-1854)
Narváez pon fin ao goberno de Espartero.
Proclámase a marioría de idade de Isabel II (só ten 13 anos) que asume o trono.
A raíña encárgalle ao partido moderado (presidido por Narváez) a formación do
goberno.
PARTIDO MODERADO:
-Conta co apoio dos sectores burgueses conservadores .
Deroga a constitución de 1837.
Redacta a CONSTITUCIÓN DE 1845.
Dalle máis poderes á Coroa e ao goberno, ao tempo
que recorta os do Parlamento.
Sistema bicameral (Senado +Congreso dos Deputados)
Mantén o sufraxio censitario (só podían votar ou ser
elexidas as persoas con propiedades ou distinguidas pola súa
profesión).
7. Tamén se levan a cabo reformas político-administrativas:
Lei fiscal.
Código Civil.
Código Penal.
Lei de Sociedades por Accións.
ACHEGAMENTO Á IGREXA.
Os liberais moderados ven axeitado un achegamento á Igrexa, que estaba afrontada ao
réxime liberal trala Desamortización de 1836.
Asínase un Concordato no 1851 co Vaticano: Recupera moitos dos seus privilexios e se lle
autoriza para intervir no ensino.
CREACIÓN DA GARDA CIVIL.
No 1844. Corpo policial de carácter militar para manter a orde nas zonas rurais .
8. A presencia do novo corpo vai a asegurar o dereito á propiedade dos terratenentes no
campo.
Os novos propietarios que se fixeran coas terras durante o proceso desamortizador,
aplicaban duras formas de explotación e reforzan o control da propiedade nos grandes
latifundios creados.
Os gobernos desta etapa:
-Favoreceron negocios financieiros (coa participación de políticos, persoeiro
próximos ao poder e incluso á familia real.
-Concesións para obras públicas
-Concesións para a provisión de material para o exército.
-Promocións inmobiliarias
-….
1854
Alzamento liberal de carácter progresista para dar un XIRO POLÍTICO
Comeza o Bienio Progresista
9. Bienio Progresista (1854-1856)
Pronunciamento militar “A Vicalvarada”. O Xeneral Leopoldo O´Donell líder do partido Unión
Liberal. Alzamento revolucionario que ten o apoio de sectores liberais e populares de cidades
como Zaragoza, Barcelona e Madrid.
Pretende forzar á raíña a admitir reformas as democráticas interrumpidas en 1844.
Comeza unha nova etapa política na que se
comeza a elaborar unha nova carta
constitucional que non se chega a por en
práctica (a Non-nata)
A raíña pídelle a ESPARTERO que forme goberno (retorno de medidas radicais
como a expulsión dos xesuítas, ou a prohibición de procesión e manifestacións de
culto).
Segunda desamortización (1855), que supón o embargo dos bens comunais dos
municipios. Desta forma terras antes improductivas suporán un maior beneficio, pero isto
tamén provoca un empeoramento das condicións de vida de xornaleiros e agricultores, que
tiñan a productividades deses terreos como complemento á súa economía.
10. No ano 1855 tamén se aproba a LEI DE FERROCARRÍS que da luz verde á
planificación da rede ferroviaria española, que será esencial para o
desenvolvemento do capitalismo e a regulación do sistema bancario
español.
a
lave n ción
C
liza
ustria la
In d
o
españ
Esta etapa coincide cun bo momento da economía en España
Un momento de bonanza económica.
11. Segunda década liberal conservadora
(1856-1868)
NARVÁEZ volve de novo á fronte do goberno. Comeza un período marcado por tres
sectores que inflúen na vida política:
OS TERRATENENTES
MILITARES CONSERVADORES
A IGREXA
SUCESIÓNS DE GOBERNOS DE NARVÁEZ E O´DONELL
•O´Donell ten un posicionamento moito máis moderado que en 1854.
•Os liberais exaltados quedan excluídos do goberno.
•Paralízase a Desamortización de 1855.
•Recoñecense moitas das prerrogativas da Igrexa e privilexios tradicionais.
•Represión ante as revoltas campesiñas coa Guardia Civil.
•Establecemento de prácticas electorais que levaron á CORRUPCIÓN
(compra de votos, pucheirazgos, caciquismo).
O período de maior prosperidade coincidiu co goberno de O´Donell (1858-1863- Goberno
longo), beneficiouse dunha época de boas colleitas e expansión comercial (comercio
colonial e Guerra da Secesión nos E. Unidos). Comeza unha política exterior activa:
envío de tropas á Conchinchina, expedición ao norte de África, ocupación militar de Santo
Domingo, envío de tropas a México (Prim).
En España: Aumento das ansias de libertade e dereitos civís. Desenvólvese o Partido
Demócrata, aparece o republicanismo, as primeiras organizacións obreiras e axitación do
campesiñado.
12. O goberno reacciona con represión fronte as ansias de libertade.
Narváez volve ao goberno.
-Destitución de profesores universitarios republicanos (Castelar e Sanz del Río)
-Protestas estudiantís.
-Reacción do exército (noite de San Daniel).
-Novos pronunciamentos progresistas (alentados por Prim)
Forte represión
Fusilamentos no cuartel de S. Gil
DESPRESTIXIO DA RAÍÑA
MALESTAR SOCIAL
ALIANZA ENTRE PROGRESISTAS E DEMÓCRATAS
Pacto de OSTEND (1866)
(Bélxica)
Destronar a Isabel II
Crear Xuntas Revolucionarias para organizar as masas populares descontentas
coa situación social, económica e política.
Dous anos despois, a armada española sublévase en Cádiz contra a monarquía de
Isabel II. A insurrección exténdese por Cataluña, Valencia e Andalucía. Créanse
Xuntas Revolucionarias nas principais cidades.
TRIUNFO DA REVOLUCIÓN. “ A Gloriosa”. 1868
