CSXH ESO

1. O imperialismo e a Primeira Guerra mundial.

2. O IMPERIALISMO
Expansión territorial das
principais potencias europeas
na busqueda dun control e
abastecemento de materias
primas, para o seu
desenvolvemento industrial, e a
apertura a novos mercados. Co
imperialismo comezou o reparto
do mundo entre as potencias
europeas (Gran Bretaña,
Francia, Alemaña, Rusia e Italia)
e as novas potencias (EE.UU. e
Xapón) orixinando tensións e
rivalidades entre elas.
Caricatura publicada en “Le Petit
Journal” en 1885.

3. Determinantes:
Exceso de poboación movementos migratorios cara as colonias no
século XIX, na busca de novas oportunidades.
Factores económicos  Busqueda de novos mercados onde colocar
a produción sen elevadas taxas aduaneiras. As colonias eran tamén
espazos onde realizar novas inversións. Interese económico na riqueza e
os recursos das colonias.
Competencia político-militar  Control de puntos estratéxicos:
rutas marítimas e terrestres.
Cuestións ideolóxicas e de prestixio  O reparto do mundo
alimentaba o prestixio dun país e fortalecía o orgullo nacional.
Xustificación do colonialismo como “misión civilizadora”, baseado no
sentimento de superioridade da braza branca sobre os pobos que
consideraban atrasados e non-civilizados.
Afán aventureiro.

4. A CONQUISTA : Determinada pola superioridade militar por parte das
metrópoles, o que facía máis rápida a sumisión dos indíxenas e a explotación
colonial.

5. Podemos distinguir tres tipos na organización e explotación colonial:
COLONIAS DE EXPLOTACIÓN: Os colonizadores mantiñan o goberno e
administración da colonia, e apropiábanse das terras para explotalas en grandes
plantacións, depósitos minerais e pedras preciosas. A poboación indíxena era a man de
obra barata, que traballaba en duras condicións e por salarios moi baixos. No comercio e
exportación dos recursos a metrópole tiña a exclusiva. (p.e. O congo Belga)
COLONIAS DE POBOAMENTO (DOMINIOS): Nas que os colonos se
instalaban definitivamente. Tiñan unha dependencia especial coa metrópole con certa
autonomía no goberno interior. A nova poboación asentábase en barrios exclusivos e
afastados da vida indíxena. Exemplos deste tipo serían Canadá, Australia, Nova Zelanda
ou Sudáfrica.
PROTECTORADO: A metrópole mantén as autoridades indíxenas que controla con
altos funcionarios. Un exemplo a suliñar é Marrocos, reino repartido entre Francia e
España, ou o establecemento dun protectorado británico sobre Exipto.

6. CONFERENCIA DE BERLÍN 1885
Para evitar enfrontamentos entre as
potencias europeas.
Establece:
LIBRE NAVEGACIÓN DOS RÍOS NÍXER E
CONGO.
LIBERDADE DE COMERCIO NO CENTRO
DE ÁFRICA.
NORMAS DE OCUPACIÓN: A ocupación
dunha franxa costeira daba dereito a ocupar
o interior.

8. IMPERIO BRITÁNICO IMPERIO FRANCÉS
- -Fortes fluxos migratorios cara
diferentes colonias no mundo.
- - Relevancia de tres colonias:
CANADÁ: exportación de trigo
AUSTRALIA: lá, ouro
O CABO: ouro
- - A colonia máis importante durante a
etapa victoriana foi A INDIA (a xoia
da coroa) cuxa explotación
organizábase através da Compañía
das Indias Orientais.
- Estas colonias convertíronse en
grandes mercados para os produtos
industriais británicos ó tempo que
eran proveedoras de materias primas.
- Outras colonias británicas eran:
Canadá, Antillas, Guiana, Nixeria,
Colonia do Cabo, Exipto, Rodesia,
India ou Australia
É a segunda potencia colonial
no momento. Comeza a súa
expansión polo Mediterráneo (Tunes
e Alxeria) e o establecemento do
Protectorado de Marrocos, a
colonización de Madagascar e
Indochina.
OUTRAS POTENCIAS EUROPEAS
Bélxica conseguiu dominar
unha rica colonia: O Congo.
Alemaña e Italia anexionan
algúns territorios en África.
Os Países Baixos controlaban
as Indias Orientais Holandesas.
Rusia extende o seu territorio
ate o sur (fronteira coa India).

10. O REPARTO DE ÁFRICA AS NOVAS POTENCIAS
Forte rivalidade entre Francia e Gran Bretaña
na carreira colonial. Intencionalidade na creación de
grandes imperios contínuos: do norte ó sur no caso
de Gran Bretaña e do oeste ó este no caso de
Francia.
Para evitar friccións e enfrontamentos,
chegouse a un acordo entre as potencias:
Conferencia de Berlín 1885, na que se establecían as
normas e as zonas de ocupación en África.
 Coa apertura do Canle de Suez, Gran Bretaña
comprendeu a importancia estratéxica da zona como
unha vía máis rápida cara a India, razón pola que
decide entrar a formar parte da compañía franco-
turca.
Estados Unidos  decide comezar coa
carreira colonial en dúas direccións:
- Pacífico
- Caribe (Guerra de Cuba 1898)
Ademáis da ocupación dunha franxa de
Panamá.
Xapón  Ocupa Manchuria (rivalidade con
Rusia) e ocupou Corea e Formosa (en Taiwán)

13. Algúns territorios tiñan só un interese económico para a metrópole, explotando a súa
riqueza con grandes plantacións e monocultivos, extraíase a súa riqueza mineral e
sometían á súa poboación a duros traballos.
Outras colonias recibiron unha grande cantidade de poboadores occidentais, que se
asentaban nas novas terras. En ocasións a poboación indíxena foi vítima dunha dura política de
exterminio (pe Australia).
Colonizadores e colonizados vivían realidades sociais diferentes.

14. A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL (1914-1918)
Os antecedentes  No último tercio do XIX viviuse en Europa
un período de tensións determinadas por cuestións fundamentais:
As pretensións territoriais e as disputas entre as diferentes
potencias coloniais. (tensión entre Alemaña, Francia e Gran
Bretaña pola cuestión marroquí/ Francia reclama a Alemaña Alsacia e
Lorena).
O crecemento económico de Alemaña: Reino Unido e Francia
comezan a ver a Alemaña como unha ameaza para os seus
intereses.
A exaltación nacionalista:
Inimizade entre Alemaña e Francia dende a guerra franco-prusiana.
Descontento entre as nacionalidades que conformaban o Imperio
Austrohúngaro e Turco. Os Balcáns convértense nun fervedoiro de
tensións.
Pretensión rusas con respecto ós pobos eslavos (Paneslavismo).
O conflicto nos Balcáns: Serbios, Albaneses, Búlgaros e
Romaneses tentaban independizarse dos Imperios Austro-húngaro e
Turco-otomano.

15. Austria desexaba a ocupación de Serbia e chegar ó Mediterráneo por Tesalónica, este
obxectivo tamén abranguía un intento de rematar con este centro nacionalista.
Os serbios eran eslavos e a forte Rusia pretendía a protección de todos os pobos eslavos
e tamén pretende abrirse camiño cara o Mediterráneo, razóns polas que estaba disposta a
defender os intereses serbios.
Estas tensións entre as potencias alimentaron o interese por comezar unha
carreira armamentística, durante a chamada Paz Armada.
Comeza a artellarse un Sistema de Alianzas

16. Sistema de Alianzas complexo:
1882 Alemaña, Austria-Hungría e Italia
asinan a TRIPLA ALIANZA.
1907 Asinase o Triplo Acordo (TRIPLA
ENTENTE) formada por Reino Unido, Francia
e Rusia.
1917 Rusia retírase da contenda. Paz de
Brest-Litovsk.
1917 Estados Unidos entra a apoiar ós
aliados.

17. AS GRANDES ALIANZAS
TRIPLE
ENTENTE
G. BRETAÑA
FRANCIA
RUSIA
TRIPLE
ALIANZA
ALEMAÑA
AUSTRIA-
HUNGRÍA
ITALIA
CRISES POLÍTICAS
ANTES DA I GUERRA
MUNDIAL
1905  Marrocos
1908-1909  Bosnia-Herzegovina
1912-1913  Guerras Balcánicas
1914  Asasinato en Saraxevo do
herdeiro ao Imperio Austro-
húngaro.
REARME DAS POTENCIAS DURANTE A PAZ ARMADA: Prepáranse ante a inminencia
do conflito.

18. En 1914 ten lugar un acontecemento que acelera o conflicto, o
asasinato do herdeiro da coroa austro-húngara en Saraxevo, a
mans dun estudante serbio nacionalista.
Comeza a porse en práctica o sistema de alianzas militares e
comezan as declaracións de guerra.
Austria-Hungría declara a guerra a Serbia, co apoio de Alemaña.
Rusia mobilízase contra Austria-Hungría
Alemaña declara a guerra a Rusia, e dous días despois a Francia
Reino Unido decláralle a guerra a Alemaña.

20. EXTENSIÓN TERRITORIAL DO CONFLITO
Imperios coloniais.
EMPREGO DE NOVAS ARMAS Maior
capacidade mortífera.
GUERRA TOTAL Produción de material bélico.
Efectos da guerra na poboación.
Incorporación da muller ao mundo laboral.

21. 1914: GUERRA DE MOVEMENTOS: Grandes ofensivas.
1914-1918: GUERRA DE POSICIÓNS. TRINCHEIRAS
Ano 1917 ENTRADA DOS EE.UU NO CONFLITO
SAÍDA DE RUSIA DO TRIUNFO DA REVOLUCIÓN SOVIÉTICA.
1918: RENDICIÓN DOS IMPERIOS CENTRAIS.
1919 CONFERENCIA DE PARÍS
TRATADO DE VERSALLES
Cales foron as novas armas empregadas no conflito?
Fai un esquema coas etapas da I Guerra Mundial.
(páx 131) Act 3 e 4
(páx 133) Act 2, 2 3
(páx 140) act. 2

23. PAZ DE PARÍS (1919-1923)
14 PUNTOS DE
WILSON
oFIN DA DIPLOMACIA SEGREDA
oDEMOCRATIZACVIÓN DOS
ESTADOS
oDEREITO DE
AUTODETERMINACIÓN DOS
POBOS
oRETORNO AO LIBRECAMBIO
oCREACIÓN DA SDN
TRATADOS:
Versalles (ALEMAÑA)
Saint Germain (Austria)
Trianon (Hungría)
Neuilly (Bulgaria)
Sèvres (Turquía)
A paz foi imposta polos
vencedores, o que xerou un
sentimento de revanchismo de
Alemaña e os seus aliados.
A paz non trouxo a pacificación
de Europa
Cuantiosas reparacións impostas
aos vencidos