dünya'nin şekli̇ ve hareketleri̇

COĞRAFYA

● Dünya’nın Şekli
● Dünya’nın Kendi Ekseni
Etrafındaki Hareketi
● Dünya’nın Güneş
Etrafındaki Hareketi

DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ


Dünya’nın Şekli


Dünya’nın Şekli Nasıldır ?


Geoit Nedir ?


a

b

a ve b yarı çapları birbirine eşit midir ?


a

6352 km
6378 km
b

Ekvator yarı çapı kutuplar yarı çapından fazladır.


Ekvatorun çevre uzunluğu ile bir meridyen dairesinin
çevre uzunluğu eşit midir?


40.009 km

40.076 km


Üstlerden basık yanlardan şişkin olan her şeye
geoit diyebilir miyiz?


Ekvatordan kutuplara gidildikçe yer çekimi
artar mı? Azalır mı ?


Kutuplara gidildikçe
yer çekimi artar.


Ekvatordan kutuplara gidildikçe sıcaklık azalır mı? Neden ?


Kutuplara gidildikçe;
Güneş ışınlarının düşme açısı küçülür,
Güneş ışınlarının atmosferde aldığı yol uzar.
Buna bağlı olarak kutuplara gidildikçe sıcaklık azalır.
Buna enlem etkisi denir.


Dünyanın Kendi Ekseni Etrafındaki Hareketi


Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüş yönü nasıldır ?


Yer yuvarlağı, kutuplardan geçtiği kabul edilen ekseni
etrafında batıdan doğuya doğru döner.


Dünya’nın ekseni etrafında batıdan
dönmesi, hangi olguya neden olur?

doğuya

doğru


Dünya’nın ekseni etrafında batıdan doğuya doğru
dönmesi, doğudaki yerlerin Güneş’i daha önce görmesine
neden olur (Doğuda yerel saat ileridir).


● Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı her yerde aynı mıdır?
● Farklı ise nerelerde hızlı, nerelerde yavaştır?


a
b
c

a , b ve c’nin çevre uzunlukları aynı mıdır? Her üçü de bir dönüşlerini
24 saatte tamamladıklarına göre dönüş hızları aynı mıdır?


Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı, ekvatorda
saatte; yaklaşık 1670 km'dir. Bu hız, kutuplara gidildikçe
azalmakta, kutup noktalarında sıfır olmaktadır.


Kutuplara gidildikçe Dünya ’nın dönüş hızı azalır.


Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüşünden kaynaklanan
hızın ekvatordan kutuplara gidildikçe azalması, hangi olguya
neden olur?


Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı kutuplara gidildikçe
azaldığından gurup ve tan süresi kutuplara gidildikçe uzar.


Dünya genelinde tan ve gurup süresini nerede en uzun süre
izleyebiliriz?
● Kutuplara yakın yerlerde
● Ekvatora yakın yerlerde


Türkiye’de tan ve gurup süresini nerede en uzun süre izleyebiliriz?
● Sinop
● Antalya


Örnek Soru :
Yerkürenin kendi ekseni çevresindeki hızı, Ekvatorda yaklaşık 1670
km/saattir.
Yerküre çevresinde, dairesel bir yörüngede hareket eden uzay
aracından, Ekvator üzerindeki sabit bir nokta sürekli olarak görülmekte
ise bu uzay aracının hızı için ne söylenebilir?
A) Hep aynı nokta görüldüğünden, yerin dönme hızına eşittir.
B) Yörüngesi yerküreninkinden kısa olduğu için, Yerin dönme hızından
küçüktür.
C) Yerden uzaklığı bilinmediğinden, bir şey söylenemez.
D) Yerçekiminden etkilenip etkilenmediği bilinmediğinden, bir şey
söylenemez.
E) Yerkürenin dışında döndüğü için Yerin hızından büyüktür.

Yanıt :

E


Örnek Soru : ÖSS/1995
Yerin ekseni etrafında dönüşü sırasında, aşağıdaki şekil
üzerinde belirtilen yerlerin hangisinde hız en fazladır?

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

Yanıt :

B


Örnek Soru :
a uçağı Kutup Dairesi, b uçağı Yengeç Dönencesi, c uçağı ise
Ekvator üzerinde, yerden aynı yükseklikte uçarak Dünya çevresindeki
turlarını aynı sürede tamamlıyorlar.
Aşağıdakilerin hangisinde, bu uçaklar, hızı en az olandan en
fazla olana doğru sıralanmıştır?
A) c < b < a
B) b < c < a
C) c < a < b
D) a < b < c
E) b< a < c

Yanıt :

D


Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki
dönüşü sonucunda hangi olaylar meydana gelir?


► Gece ve gündüz birbirini izler.

► Günlük sıcaklık farkları oluşur.
► Yerel saat farkları oluşur.
► Dinamik basınç merkezleri oluşur.
► Sürekli rüzgârlar ve okyanus akıntılarının yönlerinde sapma
olur. Bu sapmanın yönü Kuzey yarım kürede sağa, Güney
yarım kürede sola doğrudur.


Örnek Soru :
Aşağıdaki olgulardan hangisi, diğer dördünün nedeni olarak
gösterilebilir?
A) Batıdaki bir yerin yerel saatinin, doğudaki bir yerden daha
geride olması
B) Tarih değiştirme çizgisinin doğusunda tarihin, batısından 1
gün önde olması
C) Güneş’in sabah doğudan doğup öğle saati en yüksek noktaya
ulaşarak akşam üzeri batıda ufuk çizgisi altına inmesi
D) Dünya’nın günlük hareketinin batıdan doğuya doğru olması
E) Sürekli rüzgârların Kuzey yarım küre’de sağa, Güney yarım
küre’de sola sapması
Yanıt :

D


Örnek Soru :
Sürekli rüzgârların Kuzey yarım küre’de sağa, Güney yarım
küre’de sola sapmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dünya’nın ekseni etrafında dönmesi
B) Güneş ışınlarının geliş açılarının farklı olması
C) Dünya’nın Güneş çevresinde dönmesi
D) Ekliptik ile eksen arasında 23°27´lık bir açı olması
E) Dünya’nın yörüngesinin elips şeklinde olması

Yanıt :

A


Dünyanın Güneş Etrafındaki Hareketi


Dünya, Güneş etrafındaki bir dolanımını ne kadar zamanda
gerçekleştirir?


Yer yuvarlağı, Güneş etrafındaki hareketini
365 gün, 6 saatte tamamlar.
365 günden artakalan 6 saat, 4 yılda
1 gün yapar.
Bu nedenle şubat ayları 3 yıl
boyunca 28 gün, 4. yıl 29 gün olur.


Yörünge nedir?
Yörünge düzlemi (ekliptik) nedir?


Yörünge

Yörünge düzlemi (Ekliptik)

Yörünge
Yer yuvarlağının Güneş etrafında dönerken çizdiği yola yörünge ,
yörüngeden geçen düzleme yörünge düzlemi denir.


♦ Yıl içinde sıcaklıkların yüksek olmasının nedeni Dünya’nın
Güneş’e yaklaşması, sıcaklıkların düşük olmasının nedeni
Dünya’nın Güneş’ten uzaklaşması mıdır?
♦ Dünya’nın güneşe en yakın ve en uzak olduğu zamanlar
hangileridir?

Günberi,
Dünya’nın Güneş’e en yakın konumu

Günöte,
Dünya’nın Güneş’e en uzak konumu


3 Ocak

4 Temmuz

Dünya, 3 Ocak'ta Güneş'e en yakın konumda bulunmaktadır. Bu konuma
günberi (perihel) denir.
Dünya, 4 Temmuz'da Güneş'e en uzak konumdadır. Bu konuma günöte
(afel) denir. Yörünge elips şeklindedir.


Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüş hızı yıl içinde değişir mi?
Değişirse hızı, hangi dönemde artar, hangi dönemde azalır?


3 Ocak

4 Temmuz


Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüş hızının yıl içinde değişmesi
hangi olgulara neden olur?


Güneş etrafındaki dönüş hızı artar.
Kuzey yarım kürede kış,
Güney yarım kürede Yaz kısalır.

3 Ocak

Güneş etrafındaki dönüş hızı azalır.
Kuzey yarım kürede yaz, Güney yarım kürede kış uzar.

4 Temmuz
Yörünge elips şeklinde olduğundan mevsimlerin süresi eşit değildir.
Şubat ayı 28 gündür. Eylül ekinoksu 23’ündedir.


Dünya'nın yörüngesi daire şeklinde olsaydı ve Güneş dairenin
merkezinde bulunsaydı ne olurdu?


Dünya, Güneş'e her zaman eşit uzaklıkta olurdu ve Dünya Güneş etrafında
her zaman aynı hızla dönerdi. Mevsimlerin süresi birbirine eşit olurdu.


Eksen nedir?
Ekvator nedir?
Dönenceler, kutup daireleri ve kutup noktalarının yerleri nerelerdir?

90°

Kuzey Kutup Noktası

66° 33’
23° 27’

Kuzey Kutup Dairesi

Yengeç Dönencesi

Eksen

Ekvator

0°

23° 27’
66° 33’

Oğlak Dönencesi
Güney Kutup Dairesi
Güney Kutup Noktası

90°

● Kutup noktalarından geçtiği kabul edilen doğruya eksen denir.
● Kutup noktalarından eşit uzaklıktan geçtiği kabul edilen daireye ekvator denir.
● Yengeç dönencesi 23° 27´ kuzey, Oğlak dönencesi 23° 27´ güney,
Kutup daireleri ise 66° 33´ paralelleridir.
● Kutuplar 90° paralelleridir.


● Mevsim nedir?
● Mevsimlerin oluşmasının nedeni nedir?
● Eksen eğikliği nedir?
● Eksen eğikliği ne kadardır?

Eksen

Ekliptik

66° 33’

Ekliptik

23° 27’

● İklim elemanları yönünden birbirinden farklı özellikler gösteren dönemlere
mevsim denir.
● Mevsimlerin oluşmasının nedeni; Dünya ekseninin yörünge düzlemine eğik
olması ve Dünya'nın Güneş etrafında dolanmasıdır.
● Dünya ekseni yörünge düzlemine 23° 27´ eğiktir.


Dünya ekseninin eğik olmasından dolayı;
● Mevsimler oluşur.
● Aynı anda her iki yarım kürede farklı mevsimler yaşanır.
● Gece gündüz süreleri yıl boyunca değişir. Ekvatorda her zaman 12
saat gece, 12 saat gündüz yaşanır. Gece gündüz süreleri
arasındaki fark kutuplara gidildikçe artar.
● Aydınlanma çemberi yıl boyunca kutup noktalarıyla kutup
daireleri arasında yer değiştirir.
● Cisimlerin gölge boyları yıl boyunca değişir.
● Güneş ışınları, yıl boyunca sadece dönenceler arasına dik düşer.


Örnek Soru :
Kuzey yarım küre’de yaz koşulları yaşanırken Güney yarım küre’de kış
koşulları yaşanmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yerin yuvarlak olması
B) Kara ve denizlerin dağılış biçimi
C) Yerin kendi ekseni çevresinde dönemesi
D) Yerin Güneş çevresinde dönmesi
E) Yer ekseninin yörünge düzlemine eğik olması

Yanıt :

E


Örnek Soru :
Aşağıdakilerden hangisi hem gece-gündüz sürelerinin farklı
olmasında hem de mevsimlerin meydana gelmesinde rol
oynar?
A) Ekliptik ile eksen arasında bir açının olması
B) Yörüngenin elips şeklinde olması
C) Yerkürenin eksen çevresinde dönmesi
D) Yerkürenin ekseni çevresinde dönüş hızının ekvatorda fazla
olması
E) Yerin kutuplarda basık olması
Yanıt :

A


Örnek Soru :
Aşağıdakilerden hangisi ekvator düzlemi ile ekliptik arasında 23°27
´lık açı olmasının bir sonucu değildir?
A) Güneş ışınlarının yalnızca dönenceler arasındaki noktalara dik
gelebilmesi
B) Orta enlemlerde mevsimlerin daha belirgin olması
C) Gece ve gündüz sürelerinin uzayıp kısalması
D) Gün uzunluğunun 24 saat olması
E) Kuzey ve Güney yarım kürelerde aynı tarihte farklı mevsimler
yaşanması
Yanıt :

D


Örnek Soru :
Fransa ve Arjantin’de aynı tarım ürününün yılın farklı dönemlerinde
olgunlaşmasının birincil nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toprak türlerinin farklı olması
B) Tarım yöntemlerinin farklı olması
C) Yüzey şekillerinin farklı olması
D) Bulundukları yarım kürenin farklı olması
E) Ortalama yükseltilerinin farklı olması

Yanıt :

D


Örnek Soru :
Türkiye’de ocak ve şubat aylarında görülen hava olayları Arjantin’de
temmuz ve ağustos aylarında görülebilmektedir.
Bu durum Arjantin’in hangi özelliğiyle ilgilidir?
A) Batı rüzgarlarına kapalı olmasıyla
B) Sürekli yüksek basınç merkezlerinin etkisinde kalmasıyla
C) Güneydoğu alizelerine açık olmasıyla
D) Kuzey-güney doğrultusunda uzanmasıyla
E) Güney yarım kürede yer almasıyla
Yanıt :

E


Örnek Soru :
Güneş ışınlarının Dünya üzerindeki bir noktaya düşüş açısının
yıl boyunca değişmesi aşağıdakilerden hangisinin bir
sonucudur?
A) Yerin Güneş çevresindeki dönüş süresinin
B) Yerin ekseni çevresindeki dönüş süresinin
C) Yerin Güneş’e olan uzaklığının
D) Yer ekseni ile ekliptik arasındaki açının
E) Yerin şeklinin
Yanıt :

D


Dünya'nın ekseni yörünge düzlemine eğik olmasaydı hangi
olaylar gerçekleşirdi?


Dünya'nın ekseni ekliptiğe eğik olmasaydı, güneş ışınları
bir yere yıl boyunca aynı açılarla düşecekti. Bu durumda
sıcaklık değişmeyeceği için, mevsimler oluşmayacaktı.
Gece ve gündüz süresi yıl boyunca eşit olacaktı.
Her iki yarım kürede aynı anda farklı mevsimler
yaşanmayacaktı.


 UNUTMA!
Gece ve gündüzün birbirini izlemesi,
Dünya’nın kendi ekseni etrafında
dönmesinin, gece ve gündüz sürelerinin
değişmesi, eksen eğikliğinin sonucudur.


BELİRLİ GÜNLER VE ÖZELLİKLERİ
● 23 Eylül
● 21 Aralık
● 21 Mart
● 21 Haziran


23 EYLÜL
● Gece ve gündüz süreleri birbirine eşittir. Bu duruma ekinoks denir.
● Güneş ışınları yerel saatle 12.00'de ekvatora dik düşer.
● Kuzey yarım kürede sonbahar, Güney yarım kürede ilkbahar
başlangıcıdır.
● Aydınlanma çemberi kutup noktalarından geçer.


21 ARALIK
● Kuzey yarım kürede en uzun gece, Güney yarım kürede en uzun
gündüz başlar
● Güneş ışınları yerel saatle 12.00'de oğlak dönencesine dik düşer.
● Kuzey yarım kürede kış, Güney yarım kürede yaz başlangıcıdır.
● Aydınlanma çemberi kutup dairelerinden geçer.


21 MART
● Gece ve gündüz süreleri birbirine eşittir. Bu duruma ekinoks denir.
● Güneş ışınları yerel saatle 12.00'de ekvatora dik düşer.
● Kuzey yarım kürede ilkbahar, Güney yarım kürede sonbahar
başlangıcıdır.
● Aydınlanma çemberi kutup noktalarından geçer.


21 HAZİRAN
● Kuzey yarım kürede en uzun gündüz, Güney yarım kürede en uzun
gece başlar
● Güneş ışınları yerel saatle 12.00'de yengeç dönencesine dik düşer.
● Kuzey yarım kürede yaz, Güney yarım kürede kış başlangıcıdır.
● Aydınlanma çemberi kutup dairelerinden geçer.


Örnek Soru :
Güneş ışınlarının Yengeç Dönencesi’ne dik geldiği gün,
yeryüzünde aşağıdakilerden hangisi gözlenir?
A) Güney yarım küre’de en uzun gündüz yaşanması
B) Aydınlanma dairesinin kutup noktalarından geçmesi
C) Kuzey Kutup Dairesi’nde gece süresinin 24 saat olması
D) Ekvator’da gündüz süresinin gece süresinden uzun olması
E) Kuzey yarım küre’de yaz gündönümü yaşanması

Yanıt :

E


Örnek Soru :
Aydınlanma dairesi, aşağıdakilerin hangisinde verilen tarihlerde
kutup noktalarına teğet geçer?
A) 21 Haziran, 23 Eylül
B) 23 Eylül, 21 Aralık
C) 21 Aralık, 21 Mart
D) 21 Mart, 23 Eylül
E) 21 Haziran, 21 Aralık

Yanıt :

D


Güneş ışınları hangi bölgelere dik düşer?


Matematik iklim kuşakları hangileridir? Sınırları nerelerdir?


Matematik iklim kuşakları; tropikal kuşak, orta kuşak ve kutup
kuşağıdır.
Tropikal kuşak, dönenceler arasındaki yerdir.
Orta kuşak, dönenceler ile kutup daireleri arasında yer alır.
Kutup kuşağı ise kutup daireleri ile kutup noktaları arasındaki bölgedir.


Ekvator ile ekliptik arasındaki açı 23° 27' olduğu için; güneş ışınlarının
dik düştüğü bölgenin sınırları Yengeç dönencesi (23° 27' Kuzey) ve
Oğlak dönencesi (23° 27' güney)dir. Bu bölgeye dönenceler arası ya da
tropikal kuşak denir. Güneş ışınları dönencelere yılda bir kez,
dönenceler arasındaki yerlere ise yılda iki kez dik düşer.
Dönenceler dışındaki yerlere güneş ışınları dik düşmez.


Ekvator ile ekliptik arasındaki açı daha büyük olsaydı neler
olurdu (örneğin 30° olsaydı)?


● Tropikal kuşağın alanı genişlerdi.
● Kutup kuşağı genişlerdi.
● Orta kuşak daralırdı.
● Yazlar daha sıcak, kışlar daha soğuk olurdu; yıllık sıcaklık farkları
artardı.
● Geceyle gündüz arasındaki zaman farkı artardı.


Örnek Soru :
Ekvator düzlemi ile yörünge düzlemi arasındaki 23°27´ lık açı 33°
olsaydı Dünya ile ilgili bir takım olgular bugünkünden farklı olurdu.
Aşağıdakilerden hangisi böyle bir açı değişiminin sonucu
olabilir?
A) Yerin, güneşten aldığı enerjinin artması
B) Kutup kuşağının ortadan kalkması
C) Ekvator çevresinde yıllık ortalama sıcaklıkların yükselmesi
D) Tropikal kuşağın genişlemesi
E) Yerden uzaya yansımaların artması
Yanıt :

D



Aşağıdakilerden hangisi, Dünya
Şekilde gösterilen konumdayken
gerçekleşen bir durum değildir?

A) Güneş ışınlarının Yengeç Dönencesine dik gelmesi
B) Ekvator'da gece gündüz sürelerinin eşit olması
C) Güney kutup noktasında gündüz süresinin başlaması
D) Kuzey yarım kürede yaz mevsiminin yaşanması
E) Aydınlanma dairesinin kutup dairelerine teğet geçmesi
Yanıt :

C


66° 33'
23° 27'

Yukarıdaki şekilde gösterilen
X ve Y noktalarıyla ilgili olarak,
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

0°
X
X

Y

23° 27'

A) Y noktası 21 Aralıkta Güneş ışınlarını dik alır.
B) X noktasında yıl boyunca gece-gündüz süreleri eşittir.
C) X ve Y noktalarının bulundukları enlemler arasındaki bir yer, yıl içinde iki
kez Güneş ışınlarını dik alır.
D) Y noktasının yıl içinde yaşadığı en uzun gece 21 Haziran'dadır.
E) Y noktasındaki gölge boyunun yıl içinde en kısa olduğu tarih 23 Eylül'dür.
Yanıt :

E


Ekvator ile ekliptik arasındaki 23° 27' lık açı daha küçük
olsaydı, neler olurdu (örneğin 10° olsaydı)?


● Tropikal kuşağın alanı daralırdı.
● Kutup kuşağı daralırdı.
● Orta kuşak genişlerdi.
● Yazlar daha serin, kışlar daha ılık olurdu; yıllık sıcaklık farkları
azalırdı.
● Geceyle gündüz arasındaki zaman farkı azalırdı.


Ekvator ile ekliptik arasında açı olmasaydı (çakışık
olsaydı) neler olurdu?


● Yeryüzünün her yerinde 23 eylül ve 21 marttaki koşullar yaşanırdı.
● Güneş ışınları yıl boyunca sadece ekvatora dik düşerdi.
● Her yerde gece ve gündüz süresi eşit olurdu.
● Aydınlanma çemberi sürekli olarak kutup noktalarından geçerdi.
● Aynı meridyen üzerindeki her yerde yıl boyunca güneş aynı anda doğar

aynı anda batardı.
● Güneş ışınları, bir yere yıl boyunca aynı saatlerde aynı açılarla düşerdi.


Cisimlerin gölge boyları neye göre değişir?


● Cisimlerin gölge boyları güneş ışınlarının düşme açısına göre değişir.
● Güneş ışınlarının düşme açısı büyüdükçe gölge kısalır.
● Güneş ışınlarının dik düştüğü yerlerde gölge sıfır olur.
● Güneş ışınlarının 45° ile düştüğü yerlerde gölge boyu cismin boyuna

eşit olur.





23°27’

23°27’





0°

● Güneş ışınlarının dik düştüğü yerin kuzeyindeki cisimlerin gölge yönleri
kuzeye, güneyindekilerin güneye doğrudur.
● Buna göre Yengeç dönencesinin kuzeyindeki cisimlerin gölgeleri yıl boyunca
kuzeye, Oğlak dönencesinin güneyindeki cisimlerin gölgeleri yıl boyunca
güneye düşer.
● Dönenceler arasındaki cisimlerin yönleri ise yıl boyunca değişir.


Cisimlerin gölge boyları hangi dönemlerde uzar,
hangi dönemlerde kısalır?


● Ekvatorda 21 mart ve 23 eylülde gölge oluşmaz.
● Yengeç dönencesinde gölgenin oluşmadığı tarih 21 hazirandır.
● Oğlak dönencesinde 21 aralıkta gölge oluşmaz.
● Güneş ışınlarının en büyük açıyla düştüğü yerlerde gölge en kısa,

en küçük açıyla düştüğü yerlerde gölge en uzundur.
● Gölgeler yazın kısa, kışın uzundur.

Gölge Boyu (m)

1
0.9
0.8
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0

1
2
3

23 Eylül

21 Aral›k

21 M art

21 Haziran

Yukarıda bazı yerlere ait gölge boyu grafikleri verilmiştir.
Kaç numaralı sütun nereye aittir?
Gölgelerin en kısa, en uzun ve sıfır olduğu günlere dikkat ediniz.

Gölge Boyu (m)

1.6
1.4
1.2
1
0.8
0.6

1
2

0.4
0.2
0

23 Eylül

21 Aral›k

21 Mart

21 Haziran

Yukarıda iki yerde bulunan 1’er m boyundaki cisimlerin gölge boyları verilmiştir.
Kaç numaralı sütun nereye aittir?

Gündüz süresi (saat)

16
14
12
10
8
6
4
2
0

1
2
3

23 Eylül

21 Aral›k

21 Mart

21 Haziran

Yukarıda üç yere ait gündüz süresi gösterilmiştir.
Bu yerler, Dünya üzerinde nerelerde bulunmaktadır?


Örnek Soru : ÖSS / 1990
Havanın bulutsuz olduğu bir günde, düz bir araziye dikilen çubuğun
gölgesi üzerinde yapılan gözlemlerden, o yerle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisini belirlemede yararlanılamaz?
A) Boylam derecesini
B) Enlem derecesini
C) Yerel saatini
D) Yükseltisini
E) Bulunduğu yarım küreyi
Yanıt :

D


Güneşin, görünen günlük ve yıllık hareketleri göz önüne alındığında,
Ankara'da yatay bir düzlem üzerine dik olarak yerleştirilen 1 metrelik
bir çubuğun gölge uzunluğunun sıfır olması olanaklı mıdır, neden?
A) Olanaklıdır. Çünkü, Haziran'da gündüzler çok uzundur.
B) Olanaklıdır. Çünkü, Güneş öğleyin tepe noktasından geçer.
C) Olanaklı değildir. Çünkü, hareket eden Güneş değil Dünya'dır.
D) Olanaklı değildir. Çünkü, Ankara dönenceler dışında yer alır.
E) Olanaklı değildir. Çünkü, çubuk uzundur.
Yanıt :

D


Kuzey yarım kürede hangi günde gündüzler uzamaya başlar?


Kuzey yarım kürede en kısa gündüz, 21 aralıkta yaşanır bu
günden sonra gündüzler uzamaya başlar.


Kuzey yarım kürede hangi günde geceler uzamaya başlar?


Kuzey yarım kürede en kısa gece 21 haziranda yaşanır.
Bu günden sonra geceler uzamaya başlar.


Kuzey yarım kürede hangi günler arasında gündüz süresi
12 saatten fazladır?


21 marttan 23 eylüle kadar geçen sürede Kuzey yarım
küredeki gündüz süresi 12 saatten fazladır.


21 aralıkta hangi yöne gidilirse gündüz süresi uzar?


21 aralıkta güneye gidildikçe gündüz süresi uzar.


21 haziranda hangi yöne gidilirse gündüz süresi uzar?


21 haziranda kuzeye gidildikçe gündüz süresi uzar.


Ankara’da oturan bir kişi, 21 Aralık’ta başka ülkedeki bir kente
gidiyor. Gittiği yerde gündüz süresinini Ankara’dakinden daha uzun
olduğu görülüyor.
Bu kişinin gittiği yer, Ankara’ya göre nerede olabilir?
A) Kuzeydoğuda
B) Kuzeyde
C) Güneyde
D) Doğuda
E) Batıda
Yanıt :

C


KENDİMİZİ DEĞERLENDİRELİM
1. Kutuplara gidildikçe sıcaklık neden azalır?
2. Doğudaki yerlerin yerel saatleri neden ileridir?
3. Kutuplara gidildikçe gurup ve tan süresi neden uzar?
4. Gece ve gündüz neden birbirini izler?
5. Okyanus akıntıları ve sürekli rüzgarların yönünde neden sapma olur?
6. Mevsimlerin süresi birbirine eşit midir? Neden?
7. Mevsimlerin oluşmasının nedeni nedir?
8. Gece ve gündüz süresi neden yıl boyunca değişir?
9. Aynı anda her iki yarım kürede neden farklı mevsimler yaşanır?
10. Kuzey kutup noktasında hangi tarihler arasında gündüz yaşanır?

dünya'nin şekli̇ ve hareketleri̇

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to dünya'nin şekli̇ ve hareketleri̇

Similar to dünya'nin şekli̇ ve hareketleri̇ (20)

dünya'nin şekli̇ ve hareketleri̇