SlideShare a Scribd company logo
1 of 10
PROJEKT
Tema : NapoleonBonaparti
PUNOI: Xhesika Merko
Saima Mohammad
Napoleon Bonaparti (frengjisht: Napoleone Buonaparte) në jetën e tij ka qene, politikan,
gjeneral brilant lufte,Protektor i Lidhjes se Rhein-it,Mbret i Italise dhe Konsull i Frances dhe mbas
kurorezimit te tij ne Kathedralen Notre Dame de Paris ai u shpall perandor i Francës.Ai e mbaroi
shkollën ushtarake për fisniket në Paris falë një burse studimi te cilën e përfitoi nga mbreti
francez Luigji XVI.
Me përfundimin e shkollës ushtarake merr gradën e kapterrit në artilerinë franceze, me vone me
revolucionin francezdo te gradohet me gradën gjeneral. Qeverisi Francën nga viti 1799, dhe u
emërua Konsull i Pare në nëntor te vitit 1799 deri në maj 1804 me vone behet Perandor Francez
me emrin e Napoleone nga dhjetori 1804 deri në 14 prill 1814 dhe serisht nga 20 marsi deri në
22 qershor 1815. Në jetën e tij politike ka qene dhe President i Republikës Italiane nga viti 1803
deri në vitin 1805 dhe mbret i Italisë nga 1805 deri në 1814.
Fale disa betejave ushtarake dhe aleancave te shumta që ndërmorri, Napoleoni pushtoi dhe
udhëhoqi gati te gjithe kontinentin Evropian, duke çuar në çdo vend që pushtonte,idealet e
Revolucionit Francez. Arriti te kontrollonte shume mbretëri te Evropës fale familjareve te tij te
cilët emëroheshin nga Napoleoni për te kontrolluar me mire shtetet e pushtuara
(Spanja, Napoli, Westfalia dhe Holanda).
Fushata e Rusisë (1812) shënoi fundin e dominimit te tij në mbare Evropën. Me humbjen
në Lipsia nga aleatet evropiane, te cilët ishin formuar për te përballur fuqinë e perandorisë
franceze, në tetor te vitit 1813 Napoleoni e la fronin e tij dhe u çua për burgim në ishullin e Elba-s
në Itali.
Në mars te vitit 1815, ia del mbanë te arratiset nga ishulli prej te cilit ishte i burgosur duke
mberitur afër Antibes me pas mbërrin në Paris, historianet do ta përshkruajnë këtë mbërritje te
Napoleonit me thënien "mbërriti pa shtëne asnjë plumb". Ai arrin te marre në dore pushtetin për
një periudhe relativisht te shkurtër, e cila kujtohet me emrin "Njëqind Ditët",me pas do te
mposhtet në luftën që quhet beteja e Waterloos me 18 gusht 1815. Vitet e fundit te jetës se tij i
kaloi i burgosur në ishullin e Shen'Elenes në mbikëqyrjen e Angleze-ve. Mbas humbjes në
Waterloo, Kongresi i Vjenës solli në te gjithë Evropën mbretërit te cilët ishin larguar fale
Napoleonit.
Fillimet dhe jeta ushtarake
Ishte sovrani i pare nga dinastia e familjes Bonapart. U martua me Joséphine de Beauharnais në
vitin 1796, dhe në martese te dyte u lidh me dukeshën Maria Luisa d'Asburgo-Lorena me 11
shkurt 1810, nga kjo lishe martesore do t'i lindi fëmija i vetëm i biri, Napoleone Luigji i emëruar
Mbreti i Romes (1822-1832).
Figura e tij ishte një frymëzim për te gjithë si për artistet, muzikantet, politikanet dhe historianet
nga 1800' deri në ditët e sotme.
Napoleone Buonaparte linde në Ajaccio në Korsikë një vit me vone nga stipulimi i Traktatit te
Versailles (maj 1768), fale këtij traktati Republika e Genoves i lente Francezet te hynin në
Korsika, e cila u pushtua nga ushtria e mbretit Luigji XV, kur mbaruan dyluftimet me banoret e
vendit ishulli u be pjesë e pasurisë personale e mbretit.
Familja Buonaparte i përkiste borgjezisë te vogël dhe kishte origjine nga fisniket e Toskanes.
Babai i Napoleonit, Carlo Maria Buonaparte, (Napoleoni e ndryshoi mbiemrin e nga Buonaparte
në "Bonaparte" mbas vdekjes se babait, dhe parapak dite për tu nisur në Itali), ishte avokat i cili i
laureua në Universitetin e Pisa-s bere shume kërkime për te vërtetuar dhe për te mare patentën
nobiliare nga te afërmit e largët Toskane, kjo patente nobiliate do ti jepte një prestigj te larte në
atdhe, fale kësaj patente mundi te çonte te dy fëmijët e tij për tu shkolluar në France.
Carlo Maria Bonaparte vdiq në moshe te re nga një kancer në stomak me 24 shkurt 1785, në
Montpellier. Nga gruaja e tij Letizia Ramolino pati 13 fëmije, vetëm 8 mbijetuan, vëllezërit
Giuseppe, Luiciano, Luigi ; motrat Elisa, Paolina, dhe Carolina edhe Napoleoni.
Fale patentës nobiliare që mori në Toskane, Carlo mundi tu regjistrone në Librin e Fisnikeve te
Korsikës, i cili ishte themeluar nga Francezet për te mbajtur në vëzhgim ishullin, dhe fale kësaj
patente Napolenoni në moshën 9-vjeçare mundi te hynte me 23 prill 1779 në shkollën
Mbretërore Brienne-le-Château, në veri te Francës, aty ndenji deri me 17 tetor 1784 o pipas disa
historianeve deri me 30 tetor 1779. Për te përmisuar gjuhen franceze dhe për tu përgatitur për
shkolle frekuentoi 4-muj kolegjin e Autun.
Fillimisht Napoleoni nuk e konsideronte veten e vet Francës dhe u ndjente në situat te sikletshme
me bashkëmoshataret e tij te cilët ishin fisnik francez te cilët e tallnin Napoleonin shpesh here
për faje
te theksit te tij dhe për prejardhjen italiane (akuzat që ishte i huaj do ta ndjeknin gjate gjithë
jetës). Pa shoke dhe jo i konsideruar nga fëmijët e tjerë, dhe për faktin se Napoleoni ishte një
fëmije i dobët fizikisht, ai i dedikoi kohet e tij te lira në studim duke shkëlqyar në Matematik.
Në 22 tetor 1784 Luigji XVI i dha mundësinë te hynte si student në École Militaire (Shkolla
Ushtarake) në Paris, e cila ishte themeluar nga Luigji XV. Në vitin 1785 tentoi te hynte në Marine
dhe u be gate për te ndermare karrierën e marinarit, por provimi i tij për te marr pjesë në ne
marine u anulua dhe kështu kaloi në artileri.
Në moshën 16-vjeçare mori gradën e nënkapterrit dhe u çua në Valence (Drôme), në jug-lindje
te Francës.
Me shpërthimin e revolucionit në 1789, Napoleoni, 20-vjeçar arriti te merrte një licence fale te
secilës mund tu largonte në ishullin e Korsikës. Në Korsikë vendosi te merrte pjesë me lëvizjen
revolucionare te ishullit duke marre gradën e kapterr-kolonelit te Gardës Kombëtare. Në vitin
1792 refuzoi tu kthente në France për ti shërbyer Armatës Franceze, ky vendim rrezikoi që ta
përndjeknin për tradhti. Fale familjareve te cilët e binden tu kthente në France, Napoleoni shkoi
në Paris dhe u prezantua përpara Ministrit te Luftës për te dhëne llogari mbi vonesën e kthimit,
këtu shfaqi një te folur aq brilante dhe te prekryer sa që ministri e tërhoqi ndëshkimin ndaj tij dhe
e gradoi si Kapiten.
Ndërkohe në Korsikë po u përhapte lufta civile e cila shpërthehu në 1793. Në vitin 1792 sjelljet jo
korrekte dhe mënyra se si trajtoheshin Korsiket nga ana e Franceze-ve e shtyu-u Napoleonin te
mbështeste lëvizjen për pavarësinë e Korsikës, por heroi nacional i Korsikës Pasquale Paoli (që
ishte kthyer në Korsikë nga mërgimi i tij i detyruar nga mbretërit Franceze) mblodhi edhe një here
ushtrinë Korsikë për pavarësinë e ishullit, por kësaj radhe familja Buonaparte ndryshe si me pare
nuk e mbështeti, dhe kështu Napoleoni i cili u gjykua si tradhtar u detyrua bashke me familjen e
tij t'iu drejtonte Francës.
Nga ai moment Napoleoni mbështeti me gjithë vullnetin e tij revolucionin francez, në ketë mënyre
ai mundi ti ngjiste shkallet e ushtrisë me shpejt seç duhej. Në dhjetorin e 1793, si kolonel i
artilerisë, liroi portin e Tolone nga mbështetësit e mbretit dhe nga Anglezet ; kjo beteje e cila
ishte suksesi i tij i pare në ushtri i dha gradën e gjeneralit te brigadave dhe njohjen e me Paul
Barras, i cili do te behej politikan i fuqishëm në France, fale kësaj miqësie ai do te ngjiste shkallet
e pushtetit francez. Miqësia e tij me Augustin Robespierre, vëllai i Maximilien, do ta çonte në
fatkeqësi nga ana ushtarake. Por me 5 tetor 1795 shoku i tij Barras e emëroi, me habitjen e te
gjithëve, komandant i sheshit te Parisit, me detyrën për te mbrojtur Mbledhjen Kombëtare nga
kërcënimi i mbështetësve te mbretit. Me ndihmën e Gioacchino Murat në komandën e kalorësisë,
Napoleoni në mënyre barbare dhe strategjike përmbysi popullsinë e revoltuar e cila donte te
shkaktonte një grusht shteti te ri. Me suksesin e kësaj operacioni vjen edhe emërimi, fale shokut
Barras, si gjeneral i ushtrisë te mbrendshme.
Me krijimin e Perandorisë, Napoleoni ju vu punës për të shkruar historinë e Sukseseve të tij
duke ndërtuar Perandorinë e Madhe.
Ai formuloi kodin civil, themeloi bankat, Legjionin e Nderit, biblotekat, etj.
Kjo njihet si një nga periudhat më të lavdishme në historinë e Francës.
Pas një sërë fushatash luftrash e pushtimesh, lavdisë së Napoleonit po i vinte fundi.
Pas dështimeve në Moskë, kundër tij u ngrit e tërë Europa. Por Beteja që do të shënonte dhe
fundin e lavdisë së Tij ishte ajo e Vaterlosë në Belgjikë në 18 Qershor 1815. Këtu Napoleoni
abdikoi për herë të dytë dhe e internuan në ishullin e largët Shën-Helenë ku dhe vdiq më 05
Maj 1821.
Hiri i trupit të tij u soll në Francë më 1840 dhe u vendos në Panteon.
Edhe pse jeta e tij pësoi shumë ulje e ngritje, Napoleon Bonaparti hyri në histori si djaloshi që
i sfidoi të gjithë dhe arriti majat nga hiçi. Sot ai kujtohet si një nga strategët dhe udhëheqësit
më të mëdhenj të historisë njerëzore.
Disa shprehje te Napoleon Bonaparti :
1. Ai i cili di si të lajkatoj gjithashtu di si të shpifë.
2. Franca ka më shumë nevojë për mua se sa që kam unë për Francën.
3. Tanimë nuk mund të bindem; E kam shijuar komandimin, dhe nuk
mund të heq dorë.
4. Uji, ajri dhe pastërtia janë artikujt kryesorë në farmacinë time.
5. Pasuria nuk përmbahet në posedimin e thesarit, por në vyeshmërinë
e bërë nga ajo.
6. Fushëbeteja është një skenë kaosi. Fitues do të jetë ai i cili
kontrollon këtë kaos, si në anën e tij ashtu edhe në të armikut.
7. Të bësh gjithë atë që njeriu mund të bëjë, është të jesh njeri; të
bësh gjithë atë që njeriu dëshiron të bëjë, është të jesh Zot.
8. Është shkaku dhe jo vdekja që e bën martirin.
9. Skepticizmi është virtyt në histori si dhe në filozofi.
10. Dhjetë njerëz që flasin bëjnë më shumë zhurme se dhjetëmijë
që nuk flasin.
11. Kam vetëm një këshillë për ju – bëhuni zotëri.
12. Armata është fama e shtetit tonë.
13. Anglia është komb dyqanxhinjë.
14. Le të jetë rruga e hapur për talentet.
15. Meshkujt marrin në konsideratë vetëm nevojat e tyre –
asnjëherë mundësitë e tyre.
16. Lufta është puna e barbarëve.
17. Respekto barrën.
18. Raca njerëzore udhëhiqet nga imigrimi i saj.
19. Kushtetuta duhet të është e shkurtër dhe e turbullt.
20. Opinioni publik është një termometër të cilin një monark
vazhdimisht duhet konsultuar.
21. Barërat janë të përshtatshme vetëm për pleqtë.
22. Është vetëm një hap nga madhështori tek qesharaku.
23. Me guxim njeriu mund të marrë përsipër çdo gjë, por jo të bëj
çdo gjë.
24. I kam bërë të gjithë gjeneralët e mi nga balta.
25. Francezët ankohen për gjithçka, dhe gjithmonë.
26. Historia është shkruar nga shkrimtarët
27. Nuk arsyetohesh me intelektualët, i vret ata.
28. Titujt dhe dekorimet janë të patjetërsueshme për ti joshur
njerëzit.
29. Janë aq shumë ligje sa që askush nuk është i sigurt nga varja.
30. Gjenerali duhet të jetë sharlatan.
31. Për ta kuptuar njeriun duhet të dish çfarë ndodhte në botë kur
ishte njëzet vjeç.
32. Ligjet e rrethanave shfuqizohen nga rrethanat e reja.
33. Gratë thirrin.
34. Morali nuk ka asgjë të bëjë me një njeri siç jam unë.
35. Nuk ka vend në kokën e fanatikut ku mund të hyjë arsyeja.
36. Njeriu i cili është në gjendje të thotë çdo gjë bëhet në gjendje të
bëjë çdo gjë.
37. Fati i së ardhmes së fëmijëve është gjithmonë puna e nënës.
38. Arti i qeverisjes nuk është të më lë të bëhem bajat.
39. Instruksionet publike duhet të jenë objekti i parë i qeverisë.
40. Madhështia nuk është asgjë përderisa nuk zgjatë.
41. Burrat udhëhiqen nga xhingërrima.
42. Një urdhër i cili mund të keqkuptohet do të keqkuptohet.
43. Gjenerali më i madh është ai i cili bën më pak gabime.
44. Nuk ka klasë të njerëzve aq të rëndë për tu udhëhequr në shtet,
se ajo e atyre qëllimet e të cilëve janë të sinqerta, por ndërgjegjja e të
cilëve është e magjepsur.
45. Okupimi është kosë e kohës.
46. Ai që shpëton shtetin e tij nuk thyen asnjë ligj.
47. Në politikë, absurditeti nuk është mangësi.
48. Fshehtësitë udhëtojnë shpejt në Paris.
49. Luftërat fitohen në dimër.
50. Nuk ka regjimente të këqija; ka vetëm kolonelë të këqij.
51. I bazoj llogaritjet në pritjet se fati do të jetë kundër meje.
52. Nuk mjafton të jepen urdhra, atyre duhet tu nënshtrohen.
53. Morali ndaj trupores është si tre ndaj një.
54. Fshehtësia e luftës qëndron në komunikimet.
Disa fakte te tjera :
. Beteja e Vaterlosë ishte ajo që i dha fundin Napoleonit. Në qershorin e 1815-s, në
Vaterlo të Belgjikës, dy fuqitë më të mëdha të kohës, Anglia dhe Franca, u përgatitën për
betejën finale. Dhe humbja nuk erdhi si rrjedhojë e strategjisë së Napoleonit, por për
shkak të paaftësisë së gjeneralit francez, Grushi.
Napoleon Bonaparti gjatë karrierës së tij drejtoi 72 beteja në vende të ndryshme të
Evropës. Një numër rekord ky duke pasur parasysh se vetëm një numër i vogël betejash
u humbën. Ndërsa fatale ishte vetëm një ajo e Vaterlosë. Nëse Napoleoni shquhet si
vizionar politik, e njëjta gjë mund të thuhet dhe për artin e tij të luftimit. Për teoricienët
e artit të luftës, Bonaparti bëri revolucion dhe në luftë.
Atentatet ndaj Napoleonit në atë kohë nuk ishin gjë e rrallë. Historianët francezë si
cilësojnë si atentatet më të rrezikshme ndaj tij 16. Por gjatë gjithë karrierës së tij,
Napoleoni ka qenë në shënjestrën e armiqve. Në krye të klasifikimit është atentati i vitit
1800, në prag të Krishtlindjeve, ku një sasi e madhe eksplozivi shpërtheu pranë karrocës
së tij, ku mbetën të vdekur disa njerëz.
. Kur lindi perandori francez e kishte emrin Napoleone di Buonaparte, por më pas ai e
ndryshoi mbiemrin, duke e kthyer në Bonaparte. Këtë e bëri për t’i dhënë mbiemrit të tij
një theks sa më francez.
Një nga faktet më interesante të kohës është një letërkëmbim i gjerë mes letrash të
Napoleon Bonapartit dhe Ali pashë Tepelenës. Sipas studiuesve, korrespondencat mes
tyre ishin ngrohta. Bonaparti i ofron atij ndihmën ushtarake dhe njerëzore, por edhe
këmbimet ekonomike, diplomatike. Nga ana e tij edhe Aliu, i ofrohet Bonapartit që do të
qëndrojë besnik në marrëdhënie, që do të jetë shumë i afërm, që do të plotësojë dëshirat
e tij.
. Pas miqësisë vjen armiqësia mes Napoleon Bonapartit dhe Ali pashë Tepelenës. Pasi
pushtoi Italinë dhe kaloi më në Jug, Bonaparti pushtoi shtatë ishuj grekët dhe nisi
synimet për të sulmuar Ballkanin. Këtë e kuptoi Pashai i Janinës dhe veprimin e parë
ishte kapja rob e një gjenerali francez të cilin e ekzekutoi.
Pija e preferuar e Napolonit ka qenë kafeja. Sipas historianëve pinë gjithmonë në drekë
dhe në mbrëmje. Ndërsa alkool shumë pak. Kishte vetëm një lloj vere të preferuar, “Lo
chambertin”, nga e cila merrte sasi të mëdha edhe kur ishte në fushime ushtarake.
Ndërsa urrente çdo lloj ilaçi që mund t’i jepnin mjekët edhe kur duhet t’i pinte për t’u
shëruar
Në jetën bashkëshortore Bonaparti cilësohet nga historianët si një tradhtar i lindur. Kish
një filozofi ndryshe për besnikërinë. Ai e cilësonte si të ligjshme për një sovran që kishte
aventura me zonjusha dhe gra të shoqërisë së lartë të Francës. Në këtë pikë kishte vetëm
një kusht. Në asnjë mënyrë gruaja e tij e ligjshme nuk duhet të merrte vesh asgjë për
tradhtitë e tij.
Napoleoni u martua me Josephine de Beauharnais në vitin 1796, kur ai ishte 26 vjeç. Ai
adoptoi djalin e saj Eugene dhe pasi u kurorëzua mbret, edhe kushëririn e saj Stephanie.
Më pas ai i martoi këta me vajza nga familjet mbretërore të Evropës. Napoloni i njohur si
një njeri që i donte shumë femrat, u nda nga Josephine me konsensus dhe në vitin 1810
u martua me princeshën e Austrisë, Marie Louise. Çifti pati një djalë, që u quajt
Napoleon Francis Joseph Charles (1811–‘32), i njohur që në lindje si Mbret i Romës.
Djali i Napoleonit nuk pati pasardhës.
Por Napoleoni ka pranuar edhe se ka pasur dy djem të paligjshëm. Njëri quhej Charles
Leon dhe vdiq në vitin 1881. Kurse tjetri ishte konti francez, Alexandre Colonna-
Ëaleëski, (1810-‘68), të cilin e kishte lindur kontesha Marie Ëaleë. Por veç këtyre,
Napoleoni ka pasur tre fëmijë të tjerë të paligjshëm.
Napoleoni njihej si një adhurues i femrave dhe i dashurisë. Veç dy grave ka pasur edhe
pesë të dashura të njohura botërisht. Me këto gra ai veç historive të dashurive kanë lënë
pas edhe disa pasardhës. Janë gjetur shumë nga letrat që Napoleoni u dërgonte të
dashurave të tij. Një ndër dashuritë më të mëdha të jetës së Napoleonit ishte Marie
Walewska, një konteshë e bukur polake që Napoleoni e takoi kur pushtoi Varshavën, më
1807. Ata patën një djalë, Aleksandrin, i cili në vitin 1810 u njoh legjitimisht nga
Napoleoni. Nga të gjitha të dashurat e tij, vetëm Walëska e vizitoi Napoleonin në ekzilin
në Elba.
Bonaparti është sa një figurë historike aq edhe një legjendë e vërtetë. Është e vështirë t’i
ndash këto të dyja nga njëra-tjetra. Jeta e këtij gjeniu ushtarak, por edhe burrë i madh
shteti, bënë që të shpërthejë imagjinata e shumë shkrimtarëve, regjisorëve të prodhimit
të filmave dhe dramaturgëve të mëdhenj, të cilët nëpërmjet veprave të tyre kanë krijuar
legjendën e Napoleonit.
Ndër luftërat që Napoleonit i kushtoi më rëndë se të gjitha ishte lufta e tij me Rusinë.
Pasi cari rus, Aleksandër, nuk pranoi bllokadën franceze për Anglinë, Napoleoni i shpalli
luftë Rusisë. Ai arriti deri në Moskë, të cilën e dogji të gjithën, por kur u kthye në Francë
ushtria e tij ishte e përgjysmuar. Arsyeja kryesore e këtij dështimi ishte dimri i acartë
rus.
. Napoleoni u kurorëzua si Perandor i Francës më 2 dhjetor 1804. Ai mbretëroi nga 20
marsi 1804 deri në 6 prill 1814. dhe për herë të dytë nga 1 marsi i vitit 1815 deri në 22
gusht 1815. Ai ka mbajtur edhe titullin si Konsull i Parë i Francës.
. Kundër Napoleonit, shtetet evropiane kanë ngritur, jo pak, por plot gjashtë koalicione.
Duke parë edhe kohën e shkurtër të mbretërimit të tij, ky numër koalicionesh është
konsideruar mjaft i madh.
. Napoleoni kulmin e suksesit të tij e arriti në vitin 1810, kur pothuajse e tërë Evropa u bë
e tij. Të gjitha shtetet e nënshtruara i qeveriste familja e tij. Gjatë këtij viti ai u mor më
shumë me hartimin e ligjeve të reja për perandorinë dhe planet ushtarake të mëtejshme.
Napoleoni, jo vetëm tan,i por edhe gjatë perandorisë së tij u kthye në një mit letrar. Për
asnjë personazh historik transformimi në një mit letrar nuk qe kaq i shpejtë e insistues.
Mjaft intelektualë evropianë i pritën me entuziazëm fushatat ushtarake të Napoleonit,
pasi shihnin tek ato përmbushjen e idealeve të revolucionit, vendosjen e lirisë e
drejtësisë.
. Fillimisht raporti i Bonapartit me intelektualët e botën e kulturës qe i mrekullueshëm,
pasi ai pati aftësinë të bashkëjetonte si me ideologjinë imperiale ashtu dhe me
trashëgiminë e Robespierit. Napoleoni joshi inteligjencën e kohës e po në të njëjtën kohë
u kthye në një persekutor të tyre, sapo ata zbuluan arsyet e ambiciet e tij për pushtet.
. Ludvig Van Bethoven më 1804 përfundon Simfoninë e tij të Tretë e ia dedikon
Napoleonit, në dorëshkrimin origjinal nënshkruan “Bonaparte”. Po më 1804 Napoleone
proklamohet “Perandor i Francës” e kompozitori i madh reagon mjaft i indinjuar: “As ky
nuk është gjë tjetër veç një njeri i zakonshëm… Tashmë do të shkelë të gjitha të drejtat e
njerëzimit e do të ndjekë vetëm atë të ambicies …do të vihet mbi të gjithë e do të kthehet
në një tiran…”.
. Mjaft i veçantë është imazhi i Napoleonit në veprën e Tolstoit “Lufta e Paqja”, mbaruar
më 1869, e publikuar më 1878. Leon Tolstoi përmbys mitin e romantik të njeriut të
jashtëzakonshëm duke e konsideruar Napoleonin një “marionetë” në duart e fatit e
zvogëlon lavdinë e tij të themeluar nga padrejtësitë e nga mohimi i çdo të drejte
njerëzore.
. Testamentin e tij Napoleoni e mbyll në këtë mënyrë: “Pas vdekjes sime, e cila nuk është
shumë larg, dëshiroj ta hapni trupin tim… Dëshiroj ta nxirrni zemrën time, ta vini në
shpirto dhe ta çoni në Parmë te e dashura ime Maria Luiza… Ju preferoj ta kontrolloni
barkun tim shumë me kujdes. Për këtë të bëni raport të saktë dhe të hollësishëm dhe t’ia
jepni djalit tim… Ju porosis që të mos lëshoni asgjë në këtë shqyrtim”.

More Related Content

What's hot

prilli i thyer BISEDA LETRARE
 prilli i thyer BISEDA LETRARE prilli i thyer BISEDA LETRARE
prilli i thyer BISEDA LETRAREmanomano46
 
Rilindja kombetare shqiptare (1831 1912)
Rilindja  kombetare shqiptare (1831  1912)Rilindja  kombetare shqiptare (1831  1912)
Rilindja kombetare shqiptare (1831 1912)Kristjana Duni
 
Individi perball shtetit ne epoka te ndryshme (epoka moderne)
Individi perball shtetit ne epoka te ndryshme (epoka moderne)Individi perball shtetit ne epoka te ndryshme (epoka moderne)
Individi perball shtetit ne epoka te ndryshme (epoka moderne)Rexhino Kovaci
 
Bimet dhe kafshet ne rrezik zhdukje
Bimet dhe kafshet ne rrezik zhdukjeBimet dhe kafshet ne rrezik zhdukje
Bimet dhe kafshet ne rrezik zhdukjeEniLikaj
 
Ballkani ne periudhen mes dy lufterave13
Ballkani ne periudhen mes dy lufterave13Ballkani ne periudhen mes dy lufterave13
Ballkani ne periudhen mes dy lufterave13Arjan Shahinlli
 
Pasurite natyrore ne shqiperi
Pasurite natyrore ne shqiperiPasurite natyrore ne shqiperi
Pasurite natyrore ne shqiperiMerkur Sinani
 
ESSE ...Çfarë pasojash ka moszbatimi i ligjit në shoqëri.
ESSE ...Çfarë pasojash ka  moszbatimi  i  ligjit në shoqëri.ESSE ...Çfarë pasojash ka  moszbatimi  i  ligjit në shoqëri.
ESSE ...Çfarë pasojash ka moszbatimi i ligjit në shoqëri.#MesueseAurela Elezaj
 
Komunizmi ne shqiperi
Komunizmi ne shqiperiKomunizmi ne shqiperi
Komunizmi ne shqiperiElton Gjoka
 
Hebrenjtë në Shqipëri
Hebrenjtë në ShqipëriHebrenjtë në Shqipëri
Hebrenjtë në ShqipëriDonikaLici
 
Zhvillimi ekonomik shqiptar
Zhvillimi ekonomik shqiptarZhvillimi ekonomik shqiptar
Zhvillimi ekonomik shqiptarBleona Çoba
 
Siguria e fëmijëve në internet
Siguria e fëmijëve në internetSiguria e fëmijëve në internet
Siguria e fëmijëve në internetenis vladi
 
Visual basic leksionet e mia
Visual basic leksionet e miaVisual basic leksionet e mia
Visual basic leksionet e miaMarkelian Laho
 
Lufta i boterore
Lufta i boteroreLufta i boterore
Lufta i boteroreEGLI TAFA
 
Projekt ne guide turistike
Projekt ne guide turistikeProjekt ne guide turistike
Projekt ne guide turistikeAnisa 19
 
Huazimet ne gjuhen shqipe
Huazimet ne gjuhen shqipeHuazimet ne gjuhen shqipe
Huazimet ne gjuhen shqipebusinessforlife
 
Komunizmi ne Shqiperi
Komunizmi ne ShqiperiKomunizmi ne Shqiperi
Komunizmi ne ShqiperiDenis Lezo
 
Shqiperia gjate viteve 1920-1924
Shqiperia gjate viteve 1920-1924Shqiperia gjate viteve 1920-1924
Shqiperia gjate viteve 1920-1924Ke Keiss
 

What's hot (20)

Ahmet Zogu
Ahmet ZoguAhmet Zogu
Ahmet Zogu
 
prilli i thyer BISEDA LETRARE
 prilli i thyer BISEDA LETRARE prilli i thyer BISEDA LETRARE
prilli i thyer BISEDA LETRARE
 
Rilindja kombetare shqiptare (1831 1912)
Rilindja  kombetare shqiptare (1831  1912)Rilindja  kombetare shqiptare (1831  1912)
Rilindja kombetare shqiptare (1831 1912)
 
Individi perball shtetit ne epoka te ndryshme (epoka moderne)
Individi perball shtetit ne epoka te ndryshme (epoka moderne)Individi perball shtetit ne epoka te ndryshme (epoka moderne)
Individi perball shtetit ne epoka te ndryshme (epoka moderne)
 
Bimet dhe kafshet ne rrezik zhdukje
Bimet dhe kafshet ne rrezik zhdukjeBimet dhe kafshet ne rrezik zhdukje
Bimet dhe kafshet ne rrezik zhdukje
 
Ballkani ne periudhen mes dy lufterave13
Ballkani ne periudhen mes dy lufterave13Ballkani ne periudhen mes dy lufterave13
Ballkani ne periudhen mes dy lufterave13
 
Pasurite natyrore ne shqiperi
Pasurite natyrore ne shqiperiPasurite natyrore ne shqiperi
Pasurite natyrore ne shqiperi
 
ESSE ...Çfarë pasojash ka moszbatimi i ligjit në shoqëri.
ESSE ...Çfarë pasojash ka  moszbatimi  i  ligjit në shoqëri.ESSE ...Çfarë pasojash ka  moszbatimi  i  ligjit në shoqëri.
ESSE ...Çfarë pasojash ka moszbatimi i ligjit në shoqëri.
 
Komunizmi ne shqiperi
Komunizmi ne shqiperiKomunizmi ne shqiperi
Komunizmi ne shqiperi
 
Iliret
IliretIliret
Iliret
 
Ngrohja globale
Ngrohja globaleNgrohja globale
Ngrohja globale
 
Hebrenjtë në Shqipëri
Hebrenjtë në ShqipëriHebrenjtë në Shqipëri
Hebrenjtë në Shqipëri
 
Zhvillimi ekonomik shqiptar
Zhvillimi ekonomik shqiptarZhvillimi ekonomik shqiptar
Zhvillimi ekonomik shqiptar
 
Siguria e fëmijëve në internet
Siguria e fëmijëve në internetSiguria e fëmijëve në internet
Siguria e fëmijëve në internet
 
Visual basic leksionet e mia
Visual basic leksionet e miaVisual basic leksionet e mia
Visual basic leksionet e mia
 
Lufta i boterore
Lufta i boteroreLufta i boterore
Lufta i boterore
 
Projekt ne guide turistike
Projekt ne guide turistikeProjekt ne guide turistike
Projekt ne guide turistike
 
Huazimet ne gjuhen shqipe
Huazimet ne gjuhen shqipeHuazimet ne gjuhen shqipe
Huazimet ne gjuhen shqipe
 
Komunizmi ne Shqiperi
Komunizmi ne ShqiperiKomunizmi ne Shqiperi
Komunizmi ne Shqiperi
 
Shqiperia gjate viteve 1920-1924
Shqiperia gjate viteve 1920-1924Shqiperia gjate viteve 1920-1924
Shqiperia gjate viteve 1920-1924
 

Similar to Projekt Napoleon Bonaparti

Napoleon Bonaparti
Napoleon BonapartiNapoleon Bonaparti
Napoleon BonapartiIva Pilika
 
REVOLUCIONI FRANCEZ DHE GJENDJA NE EVROPE GJATË SHEK XIX
REVOLUCIONI FRANCEZ DHE GJENDJA NE EVROPE GJATË SHEK XIXREVOLUCIONI FRANCEZ DHE GJENDJA NE EVROPE GJATË SHEK XIX
REVOLUCIONI FRANCEZ DHE GJENDJA NE EVROPE GJATË SHEK XIXShkollë
 
Evropa pas revolucionit francez
Evropa pas revolucionit francezEvropa pas revolucionit francez
Evropa pas revolucionit francezBesjona Jusufi
 
Arjola Mullai Napoleon Bonaparti
Arjola Mullai Napoleon BonapartiArjola Mullai Napoleon Bonaparti
Arjola Mullai Napoleon Bonapartilira kuca
 
Humaniste dhe rilindesit kryesore
Humaniste dhe rilindesit kryesoreHumaniste dhe rilindesit kryesore
Humaniste dhe rilindesit kryesoremcpu2546
 
SHKOLLA "ALBANET" Ahmet zogu Klaudio Merepeza
SHKOLLA "ALBANET"   Ahmet zogu Klaudio MerepezaSHKOLLA "ALBANET"   Ahmet zogu Klaudio Merepeza
SHKOLLA "ALBANET" Ahmet zogu Klaudio MerepezaSHKOLLA "ALBANET"
 
Histori ardiana farruku
Histori ardiana farrukuHistori ardiana farruku
Histori ardiana farrukuJana Farruku
 

Similar to Projekt Napoleon Bonaparti (12)

Napoleon Bonaparti
Napoleon BonapartiNapoleon Bonaparti
Napoleon Bonaparti
 
REVOLUCIONI FRANCEZ DHE GJENDJA NE EVROPE GJATË SHEK XIX
REVOLUCIONI FRANCEZ DHE GJENDJA NE EVROPE GJATË SHEK XIXREVOLUCIONI FRANCEZ DHE GJENDJA NE EVROPE GJATË SHEK XIX
REVOLUCIONI FRANCEZ DHE GJENDJA NE EVROPE GJATË SHEK XIX
 
Evropa pas revolucionit francez
Evropa pas revolucionit francezEvropa pas revolucionit francez
Evropa pas revolucionit francez
 
Arjola Mullai Napoleon Bonaparti
Arjola Mullai Napoleon BonapartiArjola Mullai Napoleon Bonaparti
Arjola Mullai Napoleon Bonaparti
 
Ahmet Zogu
Ahmet ZoguAhmet Zogu
Ahmet Zogu
 
Shekxxi gjeopolitika
Shekxxi gjeopolitikaShekxxi gjeopolitika
Shekxxi gjeopolitika
 
Shekxxi gjeopolitika
Shekxxi gjeopolitikaShekxxi gjeopolitika
Shekxxi gjeopolitika
 
Humaniste dhe rilindesit kryesore
Humaniste dhe rilindesit kryesoreHumaniste dhe rilindesit kryesore
Humaniste dhe rilindesit kryesore
 
SHKOLLA "ALBANET" Ahmet zogu Klaudio Merepeza
SHKOLLA "ALBANET"   Ahmet zogu Klaudio MerepezaSHKOLLA "ALBANET"   Ahmet zogu Klaudio Merepeza
SHKOLLA "ALBANET" Ahmet zogu Klaudio Merepeza
 
Projekt1
Projekt1Projekt1
Projekt1
 
Viktor Hygo
Viktor HygoViktor Hygo
Viktor Hygo
 
Histori ardiana farruku
Histori ardiana farrukuHistori ardiana farruku
Histori ardiana farruku
 

More from Xhesika Merko

Guida turistike e vlores letersi
Guida turistike e vlores letersiGuida turistike e vlores letersi
Guida turistike e vlores letersiXhesika Merko
 
Muskujt e trupit te njeriut
Muskujt e trupit te njeriutMuskujt e trupit te njeriut
Muskujt e trupit te njeriutXhesika Merko
 
Uni cast,multicast,anycast,nat
Uni cast,multicast,anycast,natUni cast,multicast,anycast,nat
Uni cast,multicast,anycast,natXhesika Merko
 
Gjetja dhe zgjidhja e problemeve ne nje komjuter
Gjetja dhe zgjidhja e problemeve ne nje komjuterGjetja dhe zgjidhja e problemeve ne nje komjuter
Gjetja dhe zgjidhja e problemeve ne nje komjuterXhesika Merko
 
BIOS (BiosInputOutputSystem)
BIOS (BiosInputOutputSystem)BIOS (BiosInputOutputSystem)
BIOS (BiosInputOutputSystem)Xhesika Merko
 
Ndryshimet klimaterike dhe politikat menaxhuese
Ndryshimet klimaterike dhe politikat menaxhueseNdryshimet klimaterike dhe politikat menaxhuese
Ndryshimet klimaterike dhe politikat menaxhueseXhesika Merko
 
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknikZbatimi i rregullave te sigurimit teknik
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknikXhesika Merko
 

More from Xhesika Merko (14)

Te ushqyerit
Te ushqyeritTe ushqyerit
Te ushqyerit
 
Kuvendi i lezhes
Kuvendi i lezhesKuvendi i lezhes
Kuvendi i lezhes
 
Guida turistike e vlores letersi
Guida turistike e vlores letersiGuida turistike e vlores letersi
Guida turistike e vlores letersi
 
Muskujt e trupit te njeriut
Muskujt e trupit te njeriutMuskujt e trupit te njeriut
Muskujt e trupit te njeriut
 
Emilia Romagna
Emilia RomagnaEmilia Romagna
Emilia Romagna
 
Uni cast,multicast,anycast,nat
Uni cast,multicast,anycast,natUni cast,multicast,anycast,nat
Uni cast,multicast,anycast,nat
 
Skernderbeu
SkernderbeuSkernderbeu
Skernderbeu
 
Gjetja dhe zgjidhja e problemeve ne nje komjuter
Gjetja dhe zgjidhja e problemeve ne nje komjuterGjetja dhe zgjidhja e problemeve ne nje komjuter
Gjetja dhe zgjidhja e problemeve ne nje komjuter
 
Adresa IP
Adresa IPAdresa IP
Adresa IP
 
Modeli TCP/IP
Modeli TCP/IPModeli TCP/IP
Modeli TCP/IP
 
BIOS (BiosInputOutputSystem)
BIOS (BiosInputOutputSystem)BIOS (BiosInputOutputSystem)
BIOS (BiosInputOutputSystem)
 
Ndryshimet klimaterike dhe politikat menaxhuese
Ndryshimet klimaterike dhe politikat menaxhueseNdryshimet klimaterike dhe politikat menaxhuese
Ndryshimet klimaterike dhe politikat menaxhuese
 
Autocad
AutocadAutocad
Autocad
 
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknikZbatimi i rregullave te sigurimit teknik
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik
 

Projekt Napoleon Bonaparti

  • 1. PROJEKT Tema : NapoleonBonaparti PUNOI: Xhesika Merko Saima Mohammad
  • 2. Napoleon Bonaparti (frengjisht: Napoleone Buonaparte) në jetën e tij ka qene, politikan, gjeneral brilant lufte,Protektor i Lidhjes se Rhein-it,Mbret i Italise dhe Konsull i Frances dhe mbas kurorezimit te tij ne Kathedralen Notre Dame de Paris ai u shpall perandor i Francës.Ai e mbaroi shkollën ushtarake për fisniket në Paris falë një burse studimi te cilën e përfitoi nga mbreti francez Luigji XVI. Me përfundimin e shkollës ushtarake merr gradën e kapterrit në artilerinë franceze, me vone me revolucionin francezdo te gradohet me gradën gjeneral. Qeverisi Francën nga viti 1799, dhe u emërua Konsull i Pare në nëntor te vitit 1799 deri në maj 1804 me vone behet Perandor Francez me emrin e Napoleone nga dhjetori 1804 deri në 14 prill 1814 dhe serisht nga 20 marsi deri në 22 qershor 1815. Në jetën e tij politike ka qene dhe President i Republikës Italiane nga viti 1803 deri në vitin 1805 dhe mbret i Italisë nga 1805 deri në 1814. Fale disa betejave ushtarake dhe aleancave te shumta që ndërmorri, Napoleoni pushtoi dhe udhëhoqi gati te gjithe kontinentin Evropian, duke çuar në çdo vend që pushtonte,idealet e Revolucionit Francez. Arriti te kontrollonte shume mbretëri te Evropës fale familjareve te tij te cilët emëroheshin nga Napoleoni për te kontrolluar me mire shtetet e pushtuara (Spanja, Napoli, Westfalia dhe Holanda). Fushata e Rusisë (1812) shënoi fundin e dominimit te tij në mbare Evropën. Me humbjen në Lipsia nga aleatet evropiane, te cilët ishin formuar për te përballur fuqinë e perandorisë franceze, në tetor te vitit 1813 Napoleoni e la fronin e tij dhe u çua për burgim në ishullin e Elba-s në Itali. Në mars te vitit 1815, ia del mbanë te arratiset nga ishulli prej te cilit ishte i burgosur duke mberitur afër Antibes me pas mbërrin në Paris, historianet do ta përshkruajnë këtë mbërritje te Napoleonit me thënien "mbërriti pa shtëne asnjë plumb". Ai arrin te marre në dore pushtetin për një periudhe relativisht te shkurtër, e cila kujtohet me emrin "Njëqind Ditët",me pas do te mposhtet në luftën që quhet beteja e Waterloos me 18 gusht 1815. Vitet e fundit te jetës se tij i kaloi i burgosur në ishullin e Shen'Elenes në mbikëqyrjen e Angleze-ve. Mbas humbjes në Waterloo, Kongresi i Vjenës solli në te gjithë Evropën mbretërit te cilët ishin larguar fale Napoleonit. Fillimet dhe jeta ushtarake Ishte sovrani i pare nga dinastia e familjes Bonapart. U martua me Joséphine de Beauharnais në vitin 1796, dhe në martese te dyte u lidh me dukeshën Maria Luisa d'Asburgo-Lorena me 11 shkurt 1810, nga kjo lishe martesore do t'i lindi fëmija i vetëm i biri, Napoleone Luigji i emëruar Mbreti i Romes (1822-1832). Figura e tij ishte një frymëzim për te gjithë si për artistet, muzikantet, politikanet dhe historianet nga 1800' deri në ditët e sotme. Napoleone Buonaparte linde në Ajaccio në Korsikë një vit me vone nga stipulimi i Traktatit te Versailles (maj 1768), fale këtij traktati Republika e Genoves i lente Francezet te hynin në Korsika, e cila u pushtua nga ushtria e mbretit Luigji XV, kur mbaruan dyluftimet me banoret e vendit ishulli u be pjesë e pasurisë personale e mbretit. Familja Buonaparte i përkiste borgjezisë te vogël dhe kishte origjine nga fisniket e Toskanes. Babai i Napoleonit, Carlo Maria Buonaparte, (Napoleoni e ndryshoi mbiemrin e nga Buonaparte në "Bonaparte" mbas vdekjes se babait, dhe parapak dite për tu nisur në Itali), ishte avokat i cili i laureua në Universitetin e Pisa-s bere shume kërkime për te vërtetuar dhe për te mare patentën nobiliare nga te afërmit e largët Toskane, kjo patente nobiliate do ti jepte një prestigj te larte në atdhe, fale kësaj patente mundi te çonte te dy fëmijët e tij për tu shkolluar në France. Carlo Maria Bonaparte vdiq në moshe te re nga një kancer në stomak me 24 shkurt 1785, në Montpellier. Nga gruaja e tij Letizia Ramolino pati 13 fëmije, vetëm 8 mbijetuan, vëllezërit Giuseppe, Luiciano, Luigi ; motrat Elisa, Paolina, dhe Carolina edhe Napoleoni.
  • 3. Fale patentës nobiliare që mori në Toskane, Carlo mundi tu regjistrone në Librin e Fisnikeve te Korsikës, i cili ishte themeluar nga Francezet për te mbajtur në vëzhgim ishullin, dhe fale kësaj patente Napolenoni në moshën 9-vjeçare mundi te hynte me 23 prill 1779 në shkollën Mbretërore Brienne-le-Château, në veri te Francës, aty ndenji deri me 17 tetor 1784 o pipas disa historianeve deri me 30 tetor 1779. Për te përmisuar gjuhen franceze dhe për tu përgatitur për shkolle frekuentoi 4-muj kolegjin e Autun. Fillimisht Napoleoni nuk e konsideronte veten e vet Francës dhe u ndjente në situat te sikletshme me bashkëmoshataret e tij te cilët ishin fisnik francez te cilët e tallnin Napoleonin shpesh here për faje te theksit te tij dhe për prejardhjen italiane (akuzat që ishte i huaj do ta ndjeknin gjate gjithë jetës). Pa shoke dhe jo i konsideruar nga fëmijët e tjerë, dhe për faktin se Napoleoni ishte një fëmije i dobët fizikisht, ai i dedikoi kohet e tij te lira në studim duke shkëlqyar në Matematik. Në 22 tetor 1784 Luigji XVI i dha mundësinë te hynte si student në École Militaire (Shkolla Ushtarake) në Paris, e cila ishte themeluar nga Luigji XV. Në vitin 1785 tentoi te hynte në Marine dhe u be gate për te ndermare karrierën e marinarit, por provimi i tij për te marr pjesë në ne marine u anulua dhe kështu kaloi në artileri. Në moshën 16-vjeçare mori gradën e nënkapterrit dhe u çua në Valence (Drôme), në jug-lindje te Francës. Me shpërthimin e revolucionit në 1789, Napoleoni, 20-vjeçar arriti te merrte një licence fale te secilës mund tu largonte në ishullin e Korsikës. Në Korsikë vendosi te merrte pjesë me lëvizjen revolucionare te ishullit duke marre gradën e kapterr-kolonelit te Gardës Kombëtare. Në vitin 1792 refuzoi tu kthente në France për ti shërbyer Armatës Franceze, ky vendim rrezikoi që ta përndjeknin për tradhti. Fale familjareve te cilët e binden tu kthente në France, Napoleoni shkoi në Paris dhe u prezantua përpara Ministrit te Luftës për te dhëne llogari mbi vonesën e kthimit, këtu shfaqi një te folur aq brilante dhe te prekryer sa që ministri e tërhoqi ndëshkimin ndaj tij dhe e gradoi si Kapiten. Ndërkohe në Korsikë po u përhapte lufta civile e cila shpërthehu në 1793. Në vitin 1792 sjelljet jo korrekte dhe mënyra se si trajtoheshin Korsiket nga ana e Franceze-ve e shtyu-u Napoleonin te mbështeste lëvizjen për pavarësinë e Korsikës, por heroi nacional i Korsikës Pasquale Paoli (që ishte kthyer në Korsikë nga mërgimi i tij i detyruar nga mbretërit Franceze) mblodhi edhe një here ushtrinë Korsikë për pavarësinë e ishullit, por kësaj radhe familja Buonaparte ndryshe si me pare nuk e mbështeti, dhe kështu Napoleoni i cili u gjykua si tradhtar u detyrua bashke me familjen e tij t'iu drejtonte Francës. Nga ai moment Napoleoni mbështeti me gjithë vullnetin e tij revolucionin francez, në ketë mënyre ai mundi ti ngjiste shkallet e ushtrisë me shpejt seç duhej. Në dhjetorin e 1793, si kolonel i artilerisë, liroi portin e Tolone nga mbështetësit e mbretit dhe nga Anglezet ; kjo beteje e cila ishte suksesi i tij i pare në ushtri i dha gradën e gjeneralit te brigadave dhe njohjen e me Paul Barras, i cili do te behej politikan i fuqishëm në France, fale kësaj miqësie ai do te ngjiste shkallet e pushtetit francez. Miqësia e tij me Augustin Robespierre, vëllai i Maximilien, do ta çonte në fatkeqësi nga ana ushtarake. Por me 5 tetor 1795 shoku i tij Barras e emëroi, me habitjen e te gjithëve, komandant i sheshit te Parisit, me detyrën për te mbrojtur Mbledhjen Kombëtare nga kërcënimi i mbështetësve te mbretit. Me ndihmën e Gioacchino Murat në komandën e kalorësisë, Napoleoni në mënyre barbare dhe strategjike përmbysi popullsinë e revoltuar e cila donte te shkaktonte një grusht shteti te ri. Me suksesin e kësaj operacioni vjen edhe emërimi, fale shokut Barras, si gjeneral i ushtrisë te mbrendshme.
  • 4. Me krijimin e Perandorisë, Napoleoni ju vu punës për të shkruar historinë e Sukseseve të tij duke ndërtuar Perandorinë e Madhe. Ai formuloi kodin civil, themeloi bankat, Legjionin e Nderit, biblotekat, etj. Kjo njihet si një nga periudhat më të lavdishme në historinë e Francës. Pas një sërë fushatash luftrash e pushtimesh, lavdisë së Napoleonit po i vinte fundi. Pas dështimeve në Moskë, kundër tij u ngrit e tërë Europa. Por Beteja që do të shënonte dhe fundin e lavdisë së Tij ishte ajo e Vaterlosë në Belgjikë në 18 Qershor 1815. Këtu Napoleoni abdikoi për herë të dytë dhe e internuan në ishullin e largët Shën-Helenë ku dhe vdiq më 05 Maj 1821. Hiri i trupit të tij u soll në Francë më 1840 dhe u vendos në Panteon. Edhe pse jeta e tij pësoi shumë ulje e ngritje, Napoleon Bonaparti hyri në histori si djaloshi që i sfidoi të gjithë dhe arriti majat nga hiçi. Sot ai kujtohet si një nga strategët dhe udhëheqësit më të mëdhenj të historisë njerëzore. Disa shprehje te Napoleon Bonaparti : 1. Ai i cili di si të lajkatoj gjithashtu di si të shpifë. 2. Franca ka më shumë nevojë për mua se sa që kam unë për Francën.
  • 5. 3. Tanimë nuk mund të bindem; E kam shijuar komandimin, dhe nuk mund të heq dorë. 4. Uji, ajri dhe pastërtia janë artikujt kryesorë në farmacinë time. 5. Pasuria nuk përmbahet në posedimin e thesarit, por në vyeshmërinë e bërë nga ajo. 6. Fushëbeteja është një skenë kaosi. Fitues do të jetë ai i cili kontrollon këtë kaos, si në anën e tij ashtu edhe në të armikut. 7. Të bësh gjithë atë që njeriu mund të bëjë, është të jesh njeri; të bësh gjithë atë që njeriu dëshiron të bëjë, është të jesh Zot. 8. Është shkaku dhe jo vdekja që e bën martirin. 9. Skepticizmi është virtyt në histori si dhe në filozofi. 10. Dhjetë njerëz që flasin bëjnë më shumë zhurme se dhjetëmijë që nuk flasin. 11. Kam vetëm një këshillë për ju – bëhuni zotëri. 12. Armata është fama e shtetit tonë. 13. Anglia është komb dyqanxhinjë. 14. Le të jetë rruga e hapur për talentet. 15. Meshkujt marrin në konsideratë vetëm nevojat e tyre – asnjëherë mundësitë e tyre. 16. Lufta është puna e barbarëve. 17. Respekto barrën. 18. Raca njerëzore udhëhiqet nga imigrimi i saj. 19. Kushtetuta duhet të është e shkurtër dhe e turbullt. 20. Opinioni publik është një termometër të cilin një monark vazhdimisht duhet konsultuar. 21. Barërat janë të përshtatshme vetëm për pleqtë. 22. Është vetëm një hap nga madhështori tek qesharaku. 23. Me guxim njeriu mund të marrë përsipër çdo gjë, por jo të bëj çdo gjë. 24. I kam bërë të gjithë gjeneralët e mi nga balta. 25. Francezët ankohen për gjithçka, dhe gjithmonë. 26. Historia është shkruar nga shkrimtarët 27. Nuk arsyetohesh me intelektualët, i vret ata. 28. Titujt dhe dekorimet janë të patjetërsueshme për ti joshur njerëzit.
  • 6. 29. Janë aq shumë ligje sa që askush nuk është i sigurt nga varja. 30. Gjenerali duhet të jetë sharlatan. 31. Për ta kuptuar njeriun duhet të dish çfarë ndodhte në botë kur ishte njëzet vjeç. 32. Ligjet e rrethanave shfuqizohen nga rrethanat e reja. 33. Gratë thirrin. 34. Morali nuk ka asgjë të bëjë me një njeri siç jam unë. 35. Nuk ka vend në kokën e fanatikut ku mund të hyjë arsyeja. 36. Njeriu i cili është në gjendje të thotë çdo gjë bëhet në gjendje të bëjë çdo gjë. 37. Fati i së ardhmes së fëmijëve është gjithmonë puna e nënës. 38. Arti i qeverisjes nuk është të më lë të bëhem bajat. 39. Instruksionet publike duhet të jenë objekti i parë i qeverisë. 40. Madhështia nuk është asgjë përderisa nuk zgjatë. 41. Burrat udhëhiqen nga xhingërrima. 42. Një urdhër i cili mund të keqkuptohet do të keqkuptohet. 43. Gjenerali më i madh është ai i cili bën më pak gabime. 44. Nuk ka klasë të njerëzve aq të rëndë për tu udhëhequr në shtet, se ajo e atyre qëllimet e të cilëve janë të sinqerta, por ndërgjegjja e të cilëve është e magjepsur. 45. Okupimi është kosë e kohës. 46. Ai që shpëton shtetin e tij nuk thyen asnjë ligj. 47. Në politikë, absurditeti nuk është mangësi. 48. Fshehtësitë udhëtojnë shpejt në Paris. 49. Luftërat fitohen në dimër. 50. Nuk ka regjimente të këqija; ka vetëm kolonelë të këqij. 51. I bazoj llogaritjet në pritjet se fati do të jetë kundër meje. 52. Nuk mjafton të jepen urdhra, atyre duhet tu nënshtrohen. 53. Morali ndaj trupores është si tre ndaj një. 54. Fshehtësia e luftës qëndron në komunikimet.
  • 7.
  • 8. Disa fakte te tjera : . Beteja e Vaterlosë ishte ajo që i dha fundin Napoleonit. Në qershorin e 1815-s, në Vaterlo të Belgjikës, dy fuqitë më të mëdha të kohës, Anglia dhe Franca, u përgatitën për betejën finale. Dhe humbja nuk erdhi si rrjedhojë e strategjisë së Napoleonit, por për shkak të paaftësisë së gjeneralit francez, Grushi. Napoleon Bonaparti gjatë karrierës së tij drejtoi 72 beteja në vende të ndryshme të Evropës. Një numër rekord ky duke pasur parasysh se vetëm një numër i vogël betejash u humbën. Ndërsa fatale ishte vetëm një ajo e Vaterlosë. Nëse Napoleoni shquhet si vizionar politik, e njëjta gjë mund të thuhet dhe për artin e tij të luftimit. Për teoricienët e artit të luftës, Bonaparti bëri revolucion dhe në luftë. Atentatet ndaj Napoleonit në atë kohë nuk ishin gjë e rrallë. Historianët francezë si cilësojnë si atentatet më të rrezikshme ndaj tij 16. Por gjatë gjithë karrierës së tij, Napoleoni ka qenë në shënjestrën e armiqve. Në krye të klasifikimit është atentati i vitit 1800, në prag të Krishtlindjeve, ku një sasi e madhe eksplozivi shpërtheu pranë karrocës së tij, ku mbetën të vdekur disa njerëz. . Kur lindi perandori francez e kishte emrin Napoleone di Buonaparte, por më pas ai e ndryshoi mbiemrin, duke e kthyer në Bonaparte. Këtë e bëri për t’i dhënë mbiemrit të tij një theks sa më francez.
  • 9. Një nga faktet më interesante të kohës është një letërkëmbim i gjerë mes letrash të Napoleon Bonapartit dhe Ali pashë Tepelenës. Sipas studiuesve, korrespondencat mes tyre ishin ngrohta. Bonaparti i ofron atij ndihmën ushtarake dhe njerëzore, por edhe këmbimet ekonomike, diplomatike. Nga ana e tij edhe Aliu, i ofrohet Bonapartit që do të qëndrojë besnik në marrëdhënie, që do të jetë shumë i afërm, që do të plotësojë dëshirat e tij. . Pas miqësisë vjen armiqësia mes Napoleon Bonapartit dhe Ali pashë Tepelenës. Pasi pushtoi Italinë dhe kaloi më në Jug, Bonaparti pushtoi shtatë ishuj grekët dhe nisi synimet për të sulmuar Ballkanin. Këtë e kuptoi Pashai i Janinës dhe veprimin e parë ishte kapja rob e një gjenerali francez të cilin e ekzekutoi. Pija e preferuar e Napolonit ka qenë kafeja. Sipas historianëve pinë gjithmonë në drekë dhe në mbrëmje. Ndërsa alkool shumë pak. Kishte vetëm një lloj vere të preferuar, “Lo chambertin”, nga e cila merrte sasi të mëdha edhe kur ishte në fushime ushtarake. Ndërsa urrente çdo lloj ilaçi që mund t’i jepnin mjekët edhe kur duhet t’i pinte për t’u shëruar Në jetën bashkëshortore Bonaparti cilësohet nga historianët si një tradhtar i lindur. Kish një filozofi ndryshe për besnikërinë. Ai e cilësonte si të ligjshme për një sovran që kishte aventura me zonjusha dhe gra të shoqërisë së lartë të Francës. Në këtë pikë kishte vetëm një kusht. Në asnjë mënyrë gruaja e tij e ligjshme nuk duhet të merrte vesh asgjë për tradhtitë e tij. Napoleoni u martua me Josephine de Beauharnais në vitin 1796, kur ai ishte 26 vjeç. Ai adoptoi djalin e saj Eugene dhe pasi u kurorëzua mbret, edhe kushëririn e saj Stephanie. Më pas ai i martoi këta me vajza nga familjet mbretërore të Evropës. Napoloni i njohur si një njeri që i donte shumë femrat, u nda nga Josephine me konsensus dhe në vitin 1810 u martua me princeshën e Austrisë, Marie Louise. Çifti pati një djalë, që u quajt Napoleon Francis Joseph Charles (1811–‘32), i njohur që në lindje si Mbret i Romës. Djali i Napoleonit nuk pati pasardhës. Por Napoleoni ka pranuar edhe se ka pasur dy djem të paligjshëm. Njëri quhej Charles Leon dhe vdiq në vitin 1881. Kurse tjetri ishte konti francez, Alexandre Colonna- Ëaleëski, (1810-‘68), të cilin e kishte lindur kontesha Marie Ëaleë. Por veç këtyre, Napoleoni ka pasur tre fëmijë të tjerë të paligjshëm. Napoleoni njihej si një adhurues i femrave dhe i dashurisë. Veç dy grave ka pasur edhe pesë të dashura të njohura botërisht. Me këto gra ai veç historive të dashurive kanë lënë pas edhe disa pasardhës. Janë gjetur shumë nga letrat që Napoleoni u dërgonte të dashurave të tij. Një ndër dashuritë më të mëdha të jetës së Napoleonit ishte Marie Walewska, një konteshë e bukur polake që Napoleoni e takoi kur pushtoi Varshavën, më 1807. Ata patën një djalë, Aleksandrin, i cili në vitin 1810 u njoh legjitimisht nga Napoleoni. Nga të gjitha të dashurat e tij, vetëm Walëska e vizitoi Napoleonin në ekzilin në Elba. Bonaparti është sa një figurë historike aq edhe një legjendë e vërtetë. Është e vështirë t’i ndash këto të dyja nga njëra-tjetra. Jeta e këtij gjeniu ushtarak, por edhe burrë i madh shteti, bënë që të shpërthejë imagjinata e shumë shkrimtarëve, regjisorëve të prodhimit të filmave dhe dramaturgëve të mëdhenj, të cilët nëpërmjet veprave të tyre kanë krijuar legjendën e Napoleonit.
  • 10. Ndër luftërat që Napoleonit i kushtoi më rëndë se të gjitha ishte lufta e tij me Rusinë. Pasi cari rus, Aleksandër, nuk pranoi bllokadën franceze për Anglinë, Napoleoni i shpalli luftë Rusisë. Ai arriti deri në Moskë, të cilën e dogji të gjithën, por kur u kthye në Francë ushtria e tij ishte e përgjysmuar. Arsyeja kryesore e këtij dështimi ishte dimri i acartë rus. . Napoleoni u kurorëzua si Perandor i Francës më 2 dhjetor 1804. Ai mbretëroi nga 20 marsi 1804 deri në 6 prill 1814. dhe për herë të dytë nga 1 marsi i vitit 1815 deri në 22 gusht 1815. Ai ka mbajtur edhe titullin si Konsull i Parë i Francës. . Kundër Napoleonit, shtetet evropiane kanë ngritur, jo pak, por plot gjashtë koalicione. Duke parë edhe kohën e shkurtër të mbretërimit të tij, ky numër koalicionesh është konsideruar mjaft i madh. . Napoleoni kulmin e suksesit të tij e arriti në vitin 1810, kur pothuajse e tërë Evropa u bë e tij. Të gjitha shtetet e nënshtruara i qeveriste familja e tij. Gjatë këtij viti ai u mor më shumë me hartimin e ligjeve të reja për perandorinë dhe planet ushtarake të mëtejshme. Napoleoni, jo vetëm tan,i por edhe gjatë perandorisë së tij u kthye në një mit letrar. Për asnjë personazh historik transformimi në një mit letrar nuk qe kaq i shpejtë e insistues. Mjaft intelektualë evropianë i pritën me entuziazëm fushatat ushtarake të Napoleonit, pasi shihnin tek ato përmbushjen e idealeve të revolucionit, vendosjen e lirisë e drejtësisë. . Fillimisht raporti i Bonapartit me intelektualët e botën e kulturës qe i mrekullueshëm, pasi ai pati aftësinë të bashkëjetonte si me ideologjinë imperiale ashtu dhe me trashëgiminë e Robespierit. Napoleoni joshi inteligjencën e kohës e po në të njëjtën kohë u kthye në një persekutor të tyre, sapo ata zbuluan arsyet e ambiciet e tij për pushtet. . Ludvig Van Bethoven më 1804 përfundon Simfoninë e tij të Tretë e ia dedikon Napoleonit, në dorëshkrimin origjinal nënshkruan “Bonaparte”. Po më 1804 Napoleone proklamohet “Perandor i Francës” e kompozitori i madh reagon mjaft i indinjuar: “As ky nuk është gjë tjetër veç një njeri i zakonshëm… Tashmë do të shkelë të gjitha të drejtat e njerëzimit e do të ndjekë vetëm atë të ambicies …do të vihet mbi të gjithë e do të kthehet në një tiran…”. . Mjaft i veçantë është imazhi i Napoleonit në veprën e Tolstoit “Lufta e Paqja”, mbaruar më 1869, e publikuar më 1878. Leon Tolstoi përmbys mitin e romantik të njeriut të jashtëzakonshëm duke e konsideruar Napoleonin një “marionetë” në duart e fatit e zvogëlon lavdinë e tij të themeluar nga padrejtësitë e nga mohimi i çdo të drejte njerëzore. . Testamentin e tij Napoleoni e mbyll në këtë mënyrë: “Pas vdekjes sime, e cila nuk është shumë larg, dëshiroj ta hapni trupin tim… Dëshiroj ta nxirrni zemrën time, ta vini në shpirto dhe ta çoni në Parmë te e dashura ime Maria Luiza… Ju preferoj ta kontrolloni barkun tim shumë me kujdes. Për këtë të bëni raport të saktë dhe të hollësishëm dhe t’ia jepni djalit tim… Ju porosis që të mos lëshoni asgjë në këtë shqyrtim”.