Luận Văn Phát Triển Du Lịch Bền Vững Thành Phố Nha Trang

DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934 536 149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
ĐÀO THỦY TIÊN
PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG THÀNH PHỐ NHA TRANG,
TỈNH KHÁNH HÒA
LUẬN VĂN THẠC SĨ
KHÁNH HÒA - 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
ĐÀO THỦY TIÊN
PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG THÀNH PHỐ NHA TRANG,
TỈNH KHÁNH HÒA
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Kinh tế phát triển 8310105
525/QĐ-ĐHNT ngày 12/6/2017 1419/QĐ-ĐHNT ngày
28/11/2022 12/12/2108
KHÁNH HÒA - 2022
TS. TRẦN ĐÌNH CHẤT
Chủ tịch Hội Đồng:
PGS.TS NGUYỄN THỊ
KIM ANH Phòng Đào tạo Sau Đại
học:
N
gành:
Mã số:
Quyết định giao đề
tài:
Quyết định thành lập
hội đồng: Ngày bảo vệ:
Người hướng dẫn khoa
học:

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn: “Phát triển du lịch bền vững thành phố Nha Trang,
tỉnh Khánh Hòa” Là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi với sự hướng dẫn của TS.
Trần Đình Chất trên cơ sở các lý thuyết đã học và tìm hiểu thực tế tại địa phương.Các
số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chính xác. Chưa công bố
trong các công trình nghiên cứu nào khác.
Luận văn tham khảo tư liệu và sử dụng thông tin được đăng tải trong danh mục
tài liệu tham khảo.
Khánh Hòa, tháng 10 năm 2022
Tác giả luận văn
Đào Thủy Tiên
iii

LỜI CẢM ƠN
Sau thời gian học tập nghiêm túc tại khóa Cao học Quản trị Kinh doanh của
trường Đại Học Nha Trang, luận văn này là kết quả của quá trình nghiên cứu thực tiễn
và lý thuyết nghiêm túc của tác giả.
Không có thành công nào mà không gắn với những hổ trợ, giúp đỡ của người
khác, trong suốt thời gian từ khi bắt đầu quá trình học tập tại trường Đại Học Nha
Trang, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ, chia sẻ của quý Thầy Cô, gia
đình và bè bạn.
Với lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin gửi đến quý Thầy Cô của trường Đại học Nha
Trang đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt thời gian học tập tại
trường.
Tôi xin cảm ơn chân thành đến TS. Trần Đình Chất, đã tận tình hướng dẫn tôi
hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.
Với kiến thức và thời gian hạn chế, đề tài còn nhiều thiếu sót. Rất mong được sự
quan tâm đóng góp ý kiến để đề tài được hoàn thiện hơn.
Khánh Hòa, tháng 10 năm 2022
Tác giả luận văn
Đào Thủy Tiên
iv

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN DU LỊCH
1.1. Cơ sở lý thuyết liên quan đến du lịch
1.1.1. Khái niệm du lịch
Hoạt động du lịch đã có từ lâu trong lịch sử phát triển của loài người. Những
năm gần đây du lịch phát triển nhanh ở nhiều nước trên thế giới. Đối với nhiều quốc
gia, du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, nguồn thu ngoại tệ lớn.
Theo Tổ chức World Tourism Organization (2002)
giới): “Du lịchbao gồm tất cả mọi hoạt động của những người du hành, tạm trú, trong
mục đích thamquan, khám phá và tìm hiểu, trải nghiệm hoặc trong mục đích nghỉ ngơi,
giải trí, thưgiãn; cũng như mục đích hành nghề và những mục đích khác nữa, trong thời
gian liêntục nhưng không quá một năm, ở bên ngoài môi trường sống định cư; nhưng loại
trừcác du hành mà có mục đích chính là kiếm tiền. Du lịch cũng là một dạng nghỉ
ngơinăng động trong môi trường sống khác hẳn nơi định cư” .
Theo điều 10, Luật Du lịch Việt Nam (2005): “Du lịch là các hoạt động có
liênquan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm
đápứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí và nghỉ dưỡng trong một khoảng thời
gian nhấtđịnh”. Từ những khái niệm trên, có thể rút ra bốn luận điểm cơ bản về du
lịch như sau:
Thứ nhất, du lịch là hoạt động của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên.
Thứ hai,chuyến du lịch ở nơi đến mang tính tạm thời, trong một thời gian ngắn. Thứ
ba, mục đích của chuyến du lịch là thỏa mãn nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng hoặc kết
hợp đidu lịch với giải quyết những công việc của cơ quan và nghiên cứu thị trường,
nhưngkhông vì mục đích định cư hoặc tìm kiếm việc làm để nhận thu nhập ở nơi đến,
nơiviếng thăm. Thứ tư, du lịch là thiết lập mối quan hệ giữa khách du lịch với nhà
cung ứng các dịch vụ du lịch, chính quyền địa phương và dân cư địa phương.
1.1.2. Quan điểm về phát triển du lịch
Theo Chương trình nghị sự 21 Việt Nam (2012) phát triển du lịch có thể được
nhận thức đầy đủ khi nghiên cứu 5 nội dung sau:
Thứ nhất, là sự tăng trưởng. Những chỉ tiêu quan trọng nhất thể hiện sự tăng
trưởng là: Mức gia tăng lượng khách du lịch; mức tăng thu nhập từ du lịch; mức tăng
quy mô cơ sở vật chất kỹ thuật; số lượng việc làm tăng thêm từ phát triển du lịch.
9
(Tổ chức du lịch Thế

Thứ hai, mức độ thay đổi phương thức tiến hành các hoạt động du lịch theo
hướng ngày càng hiện đại nhờ hiệu quả đem lại từ các hoạt động du lịch đó. Cụ thể là
những sản phẩm du lịch, công nghệ, phương thức phục vụ hiện đại, cơ sở hạ tầng cho
phát triển du lịch.
Thứ ba, Mức độ và chất lượng tham gia của du khách, dân cư, chính quyền địa
phương cũng như các nhà kinh doanh du lịch ngày càng tự giác, tích cực trên cơ sở
tinh thần cộng đồng và sự hài hòa về lợi ích.
Thứ tư, Phát triển du lịch hiện tại không làm tổn hại đến khả năng hưởng thụ du
lịch của các thế hệ tương lai.
Thứ năm, phát triển du lịch phải bảo đảm sự hài hòa giữa 3 mục tiêu: kinh tế-xã
hội và môi trường. Về kinh tế phải bảo đảm duy trì nhịp tăng trưởng theo thời gian và
sự tăng trưởng phải dựa trên cơ sở tăng năng suất lao động và hiệu quả cao chứ không
phải chỉ dựa trên sự gia tăng của các yếu tố đầu vào. Về mặt xã hội, được hiểu trên cơ
sở quan điểm toàn diện và bình đẳng giữa những người, giữa các bên tham gia vào quá
trình hoạt động du lịch, quan tâm đến sự bình đẳng giữa các thế hệ. Mở rộng cơ hội
lựa chọn hưởng thụ các sản phẩm du lịch của thế hệ hôm nay, nhưng không làm tổn
hại đến cơ hội lựa chọn của thế hệ mai sau. Về mặt môi trường, chứa đựng tư tưởng cơ
bản sau: các quyết định khai thác tài nguyên du lịch đặc biệt là tài nguyên thiên nhiên
phải bảo tồn, tái sinh các hệ sinh thái, bảo đảm chất lượng môi trường cho hiện tại và
cho tương lai; bảo đảm sự phối hợp giữa các hoạt động kinh doanh du lịch với các
hoạt động kinh tế, xã hội khác; đảm bảo an ninh quốc phòng...
1.1.3. Vai trò của ngành du lịch đối với sự phát triển kinh tế - xã hội
 Đối với phát triển kinh tế

Sự phát triển của ngành du lịch ảnh hưởng sâu sắc đối với nền kinh tế và biến
đổi theo thị hiếu của du khách cũng như cơ cấu của nền kinh tế. Du lịch là một trong
những ngành kinh doanh đạt hiệu quả cao so với nhiều ngành kinh tế khác do ngành
du lịch có tỷ suất lợi nhuận cao, vốn đầu tư ít, kỹ thuật không quá phức tạp và thời
gian thu hồi vốn nhanh. Cứ mỗi một việc làm trong ngành du lịch ước tính tạo ra 2
việc làm cho các ngành khác. Ngành du lịch cũng sử dụng lao động nhiều vượt trội so
với ngành công nghiệp khác, gấp 6 lần ngành sản xuất ô tô, gấp 4 lần ngành khai
khoáng, và gấp 3 lần ngành tài chính. Vì vậy, du lịch được các quốc gia, các nhà kinh
tế coi là một trong những phương thức hữu hiệu để giải quyết nạn thất nghiệp hiện nay
(Phạm Quang Hưng, 2012).
10

 Vai trò du lịch trong lĩnh vực văn hoá - xã hội
Nhiều hoạt động phong phú của ngành du lịch sẽ tạo ra các cơ hội phát triển
cho cộng đồng cư dân sở tại như giải quyết việc làm, tạo thu nhập từ việc kinh doanh
hàng hóa, tiêu thụ những sản phẩm do họ sản xuất ra. Du lịch sẽ cung cấp cho họ kỹ
năng sống, kỹ năng làm việc phục vụ cho ngành du lịch. Du lịch là cầu nối quan trọng
để các dân tộc giao lưu văn hoá với nhau. Sự giao lưu giữa các nền văn minh, văn hoá
nhân loại sẽ giúp các nhân tộc ở nhiều vùng miền xích lại gần nhau hơn. Thông qua
việc tiêu thụ các sản phẩm du lịch, du khách được mở rộng kiến thức, hiểu biết thêm
được nhiều điều mới lạ về văn hóa nghệ thuật, phong tục tập quán, văn hóa truyền
thống… của các địa phương, của các quốc gia (Nguyễn Thu Phương, 2016).
 Vai trò của du lịch trong hội nhập quốc tế
Du lịch trong nền kinh tế hội nhập hướng đến chất lượng quốc tế về dịch vụ, về
cơ sở hạ tầng phục vụ, trình độ quản lý và năng lực tổ chức. Chính vì vậy, hội nhập đòi
hỏi du lịch phải từng bước hiện đại hóa, hệ thống hóa và chất lượng hóa. Đến lượt nó,
du lịch phát triển làm cho hội nhập của các quốc gia càng đi vào chiều sâu, hiệu quả và
giảm dần khoảng cách phát triển.
1.2. Cơ sở lý thuyết liên quan đến phát triển du lịch bền vững
1.2.1. Khái niệm phát triển bền vững
Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất về Môi trường và phát triển tổ chức ở Rio de
Janeiro (Braxin) năm 1992 và Hội nghị Thượng đỉnh Thế giới về Phát triển bền vững
tổ chức ở Johannesburg (Cộng hoà Nam Phi) năm 2002 đã xác định: “Phát triển bền
vững là quá trình phát triển có sự kết hợp chặt chẽ, hợp lý và hài hoà giữa 3 mặt của
sự phát triển, gồm: phát triển kinh tế (nhất là tăng trưởng kinh tế), phát triển xã hội
(nhất là thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; xoá đói giảm nghèo và giải quyết việc
làm) và bảo vệ môi trường (nhất là xử lý, khắc phục ô nhiễm, phục hồi và cải thiện
chất lượng môi trường; phòng chống cháy và chặt phá rừng; khai thác hợp lý và sử
dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên”).
Ngoài ra, còn có một số tác giả cho rằng: “phát triển bền vững bên cạnh yếu tố
là bền vững về kinh tế, xã hội và môi trường, cần phải có cả sự bền vững về an ninh,
chính trị và bảo đảm công bằng xã hội”. Khái niệm phát triển bền vững mang tính
chất toàn cầu nên không thể hiểu phát triển bền vững chỉ trong phạm vi một nước mà
11

phải tính đến những yếu tố hợp tác quốc tế, yếu tố phối hợp phát triển giữa các quốc
gia, nhất là những ảnh hưởng trong lĩnh vực môi trường.
Ngày nay, tất cả các quốc gia đều đề cập đến “phát triển bền vững” trong quá
trình hoạch định chính sách và quản lý phát triển kinh tế với ý muốn nhấn mạnh
phương thức và việc sử dụng có trách nhiệm các nguồn lực của sự phát triển.
Tuy hiện nay có khá nhiều quan điểm khác nhau về phát triển bền vững, song
tựu chung lại, tất cả đều thống nhất ở các nội dung sau: “Phát triển bền vững là sự
phát triển hài hòa cả về 3 mặt: Kinh tế, xã hội và môi trường để đáp ứng những nhu
cầu về đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của thế hệ hiện tại nhưng không làm tồn
hại, gây trở ngại đến khả năng cung cấp tài nguyên để phát triển kinh tế - xã hội mai
sau, không làm giảm chất lượng cuộc sống của các thế hệ trong tương lai”.
Hình 1.1. Mô hình phát triến bền vững của ngân hàng Thế giới World Bank
Nguồn: World Bank (1992)
Như vậy, muốn phát triển bền vững thì phải cùng đồng thời thực hiện ba mục
tiêu: (1) Phát triển có hiệu quả về kinh tế; (2) Phát triển hài hòa các mặt xã hội; nâng
cao mức sống, trình độ sống của các tầng lớp dân cư; (3) Cải thiện môi trường môi
sinh, bảo đảm phát triển lâu dài vững chắc cho thế hệ hôm nay và mai sau (Hình 1.2).
1.2.2. Khái niệm phát triển du lịch bền vững
Tại Hội nghị về môi trường và phát triển của Liên hợp quốc tại Rio de Janeiro
năm 1992, Tổ chức Du lịch thế giới của Liên hợp quốc (UNWTO) đã đưa ra một định
nghĩa về du lịch bền vững như sau: “Du lịch bền vững là việc phát triển các hoạt động
du lịch nhằm đáp ứng các nhu cầu hiện tại của khách du lịch và người dân bản địa
trong khi vẫn quan tâm đến việc bảo tồn và tôn tạo các nguồn tài nguyên cho việc phát
triển hoạt động du lịch trong tương lai. Du lịch bền vững sẽ có kế hoạch quản lý các
12

nguồn tài nguyên nhằm thoả mãn các nhu cầu về kinh tế, xã hội, thẩm mỹ của con
người trong khi đó vãn duy trì được sự toàn vẹn về văn hoá, đa dạng sinh học, sự phát
triển của các hệ sinh thái và các hệ thống hỗ trợ cho cuộc sống của con người”.
Phát triển du lịch bền vững và phát triển bền vững có mối quan hệ rất chặt chẽ.
Trên thực tế, phát triển bền vững và phát triển du lịch bền vững đều liên quan đến môi
trường. Trong du lịch, môi trường mang một hàm ý rất rộng. Đó là môi trường tự
nhiên, kinh tế, văn hoá, chính trị và xã hội; là yếu tố rất quan trọng để tạo nên các sản
phẩm du lịch đa dạng, độc đáo. Rõ ràng, nếu không có bảo vệ môi trường thì sự phát
triển sẽ suy giảm; nhưng nếu không có phát triển thì việc bảo vệ môi trường sẽ thất
bại. Chính vì vậy, chúng ta cần phát triển du lịch nhưng không được làm tổn hại đến
tài nguyên, không làm ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. Hay nói một cách khác, du
lịch bền vững phải là xu thế phát triển của ngành du lịch. Ngoài sự phát triển thân
thiện với môi trường, khái niệm bền vững còn bao hàm cách tiếp cận du lịch thừa nhận
vai trò của cộng đồng địa phương, phương thức đối xử với lao động và mong muốn tối
đa hóa lợi ích kinh tế của du lịch cho cộng đồng địa phương. Nói cách khác, du lịch
bền vững không chỉ có bảo vệ môi trường, mà còn quan tâm tới khả năng duy trì kinh
tế dài hạn và công bằng xã hội. Du lịch bền vững không thể tách rời phát triển bền
vững (Tổng cục Du lịch, 2005).
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch bền vững
Chương trình nghị sự 21 Việt Nam (2012) đưa ra 5 nhân tố ảnh hưởng đến phát
triển bền vững gồm:
- Nhân tố con người: Nhân tố con người gồm lãnh đạo các cấp chính quyền, các
nhà quản lý kinh doanh du lịch, đội ngũ nhân viên làm việc trong ngành du lịch, cộng
đồng dân cư, du khách
- Cơ sở vật chất kỹ thuật và các dịch vụ hỗ trợ khác: Hệ thống cơ sở vật chất kỹ
thuật bao gồm cơ sở lưu trú, cơ sở ăn uống, cơ sở văn hóa thể thao, thông tin văn hóa...
- Trình độ công nghệ và khả năng ứng dụng: Công nghệ lựa chọn ứng dụng
trong phát triển du lịch có đảm bảo hài hoà, thân thiện và gắn với môi trường.
- Môi trường du lịch: Môi trường du lịch là các nhân tố về tự nhiên, kinh tế - xã
hội và nhân văn trong đó hoạt động du lịch tồn tại và phát triển.
- Cơ chế phân chia lợi ích trong chuỗi giá trị du lịch: Phát triển du lịch có bền vững
hay không còn phụ thuộc vào cơ chế phân chia lợi ích được hình thành một cách tự phát
hay có sự kiểm soát và đảm bảo lợi ích của các thành phần tham gia hay không.
13

1.3. Tiêu chí đánh giá phát triển du lịch bền vững
Căn cứ vào bản chất và nguyên tắc phát triển du lịch bền vững của Chương
trình môi trường của Liên hiệp quốc và Tổ chức du lịch thế giới đã đề xuất Bộ tiêu
chuẩn đánh giả mức độ bền vững của phát triển du lịch như sau:
- Quản lý bền vững, gồm: (1) Thực thi hệ thống quản lý bền vững phù hợp với
thực tế, quan tâm đến chất lượng, môi trường, văn hóa - xã hội, sức khỏe và các vấn đề
an toàn; (2) Tuân thủ pháp luật và các quy định quốc gia và quốc tế (sức khỏe, môi
trường); (3) Người du lịch được giáo dục định kỳ về vai trò của họ trong quản lý môi
trường, văn hóa xã hội, sức khỏe và sự an toàn; (4) Đo lường sự thỏa mãn của khách
hàng và có hành động điều chỉnh phù hợp; (5) Hoạt động xúc tiến chính xác, hoàn
chỉnh và không hứa quá những gì có thể cung cấp; (6) Thiết kế và xây dựng công
trình, cơ sở hạ tầng theo quy hoạch của địa phương; (7) Quan tâm các di sản tự nhiên,
văn hóa và khu vực phụ cận trong thiết kế, thi công; tôn trọng quyền tiếp cận và sử
dụng đất; (8) Áp dụng các nguyên tắc của địa phương về xây dựng bền vững; (9) Cung
cấp thông tin diễn giải về các di sản văn hóa, tự nhiên và hướng dẫn hành vi tích cực
của du khách tại các điểm này.
- Lợi ích xã hội và kinh tế cho cộng đồng địa phương: (1) Cổ vũ những sáng
kiến phát triển cơ sở hạ tầng, xã hội và cộng động; (2) Sử dụng lao động địa phương
và huấn luyện; (3) Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp bán các sản phẩm dựa vào văn
hóa, lịch sử và tự nhiên của địa phương và cung cấp dịch vụ cho du khách; (4) Có quy
tắc xử sự phù hợp với các hoạt động của cộng đồng bản xứ; (5) Không khai thác lao
động trẻ vị thành niên kể cả khai thác tình dục; (6) Bình đẳng trong sử dụng lao động
nữ và cộng đồng thiểu số địa phương; (7) Tôn trọng các bảo hộ của Luật quốc gia, luật
pháp quốc tế về lao động và mức lương tối thiểu; (8) Các hoạt động không gây tổn hại
các nguồn dự trữ cơ bản và vệ sinh cho cộng đồng.
- Bảo tồn văn hóa: (1) Tuân thủ các hướng dẫn và quy tắc ứng xử khi tham quan
các điểm văn hóa, lịch sử nhằm giảm nhẹ các tác động từ du khách; (2) Đồ tạo tác khảo
cổ, lịch sử không được phép mua bán hay trưng bày, trừ khi được phép; (3) Đóng góp cho
bảo tồn di tích lịch sử, văn hóa, khảo cổ và các tài sản có ý nghĩa quan trọng về tinh thần,
tuyệt đối không cản trở việc tiếp cận của cư dân địa phương; (4) Tôn trọng quyền sở hữu
trí tuệ của cộng đồng địa phương khi sử dụng các tác phẩm nghệ thuật, kiến trúc hoặc các
di sản văn hóa trong kinh doanh, thiết kế, trang trí, ẩm thực.
14

- Lợi ích cho môi trường: (1) Đánh giá hiệu ứng nhà kính từ các nguồn và tiến
hành các thủ tục nhằm hạn chế; (2) Xử lý nước thải hiệu quả và sử dụng lại nếu có thể;
(3) Quản lý chất thải rắn theo hướng cực tiểu loại thải nếu không sử dụng lại hoặc tái
sinh; (4) Quản lý việc sử dụng hóa chất độc hại như thuộc trừ sâu, sơn, vật liệu chùi
rửa, dùng các vật liệu thay thế hoặc vô hại nếu có thể; (5) Giảm ô nhiễm tiếng ồn, ánh
sáng, không khí và đất đai; (6) Nghiêm cấm tiêu thụ, mua bán các loại động vật hoang
dã; (7) Không có động vật hoang dã bị giam giữ trừ khi có quy định khác; (8) Bảo tồn
đa dạng sinh học; (9) Tương tác với các loài hoang dã không gây ra ảnh hưởng tiêu
cực đến số lượng, cực tiểu vi phạm về sinh thái tự nhiên, đóng góp cho việc khôi phục
và bảo tồn.
Cho đến nay, vẫn chưa có một bộ tiêu chuẩn thống nhất mang tính quốc tế về du
lịch bền vững, nhất là ở cấp độ địa phương. Các tiêu chuẩn được thiết lập chủ yếu dựa trên
sự thỏa thuận tự nguyện của bên tham gia và họ sử dụng chúng trong kiểm định và cấp
chứng nhận cho các doanh nghiệp hoặc các địa phương làm du lịch. Bộ tiêu chuẩn được
đề cập ở trên có ưu điểm là đề cập toàn diện các mặt hoạt động của du lịch bền vững
nhưng có trở ngại lớn trong áp dụng vì có quá nhiều chỉ tiêu, trong khi đó năng lực đo
lường và đánh giá của cán bộ các địa phương còn nhiều hạn chế và bất cập.
Với lập luận như vậy, theo tác giả cần xây dựng bộ tiêu chuẩn đánh giá theo
hướng đơn giản hơn, ít chỉ tiêu hơn và dễ đo lường và đánh giá hơn. Theo hướng này,
Bộ tiêu chuẩn đánh giá gồm 4 nhóm như sau:
√. Nhóm kinh tế
+ Tốc độ tăng trưởng doanh thu du lịch
+ Tốc độ tăng trưởng số lượng khách du lịch
+ Tốc độ tăng trưởng các cơ sở kinh doanh du lịch
+ Chất lượng dịch vụ các cơ sở kinh doanh du lịch
√. Nhóm xã hội
+ Hiện trạng các di tích văn hóa, lịch sử
+ Du lịch với việc bảo tồn các giá trị văn hoá vật thể
+ Du lịch với việc bảo tồn các giá trị văn hoá phi vật thể
+ Thái độ của cộng đồng tại điểm đến đối với du khách
+ Mức độ hưởng lợi từ dịch vụ du lịch của các tầng lớp dân cư
+ Du lịch đối với công tác giải quyết việc làm cho người dân
15

√. Nhóm môi trường
+ Lượng chất thải được thu gom và xử lý
+ Mức độ tham gia của người dân liên quan đến việc bảo vệ tài nguyên, môi
trường du lịch
+ Sự duy trì, cải thiện chất lượng môi trường nước, không khí, tiếng ồn
+ Mức độ ô nhiễm môi trường
+ Hệ thống công trình vệ sinh công cộng
√. Nhóm thể chế
+ Cơ chế chính sách liên quan đến phát triển du lịch bền vững
+ Quản lý Nhà nước liên quan đến phát triển du lịch bền vững
+ Vấn đề an ninh trật tự.
Bên cạnh đó, Machado (2003) cho rằng “Du lịch bền vững là sự phát triển du
lịch có sự quan tâm đến việc bảo tồn các giá trị của tài nguyên du lịch đồng thời giảm
thiểu đến mức thấp nhất những tác hại xấu đến môi trường, kinh tế, văn hóa – xã hội
nhằm phục vụ nhu cầu hiện tại của du khách và điểm du lịch mà không làm phương
hại đến nhu cầu của tương lai”. Như vậy, quan điểm của Machado đã bám sát chiến
lược “kiềng 3 chân” của phát triển bền vững nói chung để đưa ra các mục tiêu cho
phát triển bền vững trong du lịch:
- Thân thiện môi trường: du lịch bền vững có tác động thấp nhất đến nguồn lợi tự
nhiên, bằng cách sử dụng tài nguyên môi trường một cách tối ưu để những tài nguyên này
tạo thành một yếu tố quan trọng trong sản phẩm du lịch; duy trì quá trình sinh thái thiết
yếu và hỗ trợ cho việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học.
- Gần gũi về xã hội và văn hóa: du lịch bền vững không gây hại đến các cấu
trúc xã hội hoặc văn hóa của cộng đồng nơi mà chúng được thực hiện. Thay vào đó,
nó lại tôn trọng bản sắc văn hóa – xã hội của các cộng đồng ở các điểm đến, bảo tồn di
sản văn hóa và những giá trị truyền thống trong cuộc sống của người dân địa phương;
tham gia vào quá trình hiểu biết và chấp thuận các nền văn hóa khác.
- Tăng trưởng kinh tế: du lịch bền vững đóng góp về mặt kinh tế cho cộng đồng
và tạo ra những thu nhập công bằng và ổn định cho người dân địa phương cũng như
càng nhiều bên liên quan khác càng tốt, nó mang lại lợi ích cho người chủ, cho nhân
viên và cả những người xung quanh. Nó không bắt đầu một cách đơn giản để sau đó
sụp đổ nhanh do các hoạt động kinh doanh nghèo nàn.
16

Để đạt được các mục tiêu trên, Machado và cộng sự đã đưa ra một danh mục
các yếu tố quyết định sự phát triển của hoạt động du lịch tại một địa phương. Từ đó,
bằng các phương pháp so sánh, đánh giá, việc phân biệt sự phát triển bền vững và
không bền vững được hình thành như sau:
Bảng 2.1: Phân biệt phát triển du lịch bền vững và du lịch không bền vững
TT Các yếu tố đánh giá Du lịch bền vững Du lịch không bền vững
1 Tốc độ phát triển Chậm Nhanh
2 Mức độ kiểm soát Có Không
3 Quy mô Phù hợp Không phù hợp
4 Mục tiêu Dài hạn Ngắn hạn
5 Phương pháp tiếp cận Theo chất lượng Theo số lượng
6 Phương thức Tìm kiếm sự cân bằng Tìm kiếm sự tối đa
7 Đối tượng tham gia kiểm soát Địa phương Trung ương
8 Chiến lược Quy hoạch trước, triển Không có quy hoạch,
khai sau triển khai tùy tiện
9 Kế hoạch Theo quan điểm Theo dự án
10 Mức độ quan tâm Toàn bộ Vùng trọng điểm
11 Áp lực và lợi ích Phân tán Tập trung
12 Quản lý Quanh năm, cân bằng Thời vụ, cao điểm
13 Nhân lực sử dụng Địa phương Bên ngoài
14 Quy hoạch kiến trúc Bản địa Theo thị hiếu của du khách
15 Maketing Tập trung, theo đối tượng Tràn lan
16 Sử dụng nguồn lực Vừa phải, tiết kiệm Lãng phí
17 Tái sinh nguồn lực Có Không
18 Hàng hóa Sản xuất tại địa phương Nhập khẩu
19 Nguồn nhân lực Có chất lượng Kém chất lượng
20 Du khách Số lượng ít Số lượng nhiều
21 Học tiếng địa phương Có Không
22 Du lịch tình dục Không Có
23 Thái độ du khách Thông cảm và lịch thiệp Không ý tứ
24 Sự trung thành của du khách Trở lại tham quan Không trở lại tham quan
Nguồn: Machado (2003)
1.4. Kinh nghiệm phát triển du lịch bền vững
1.4.1. Kinh nghiệm thế giới
Một số quốc gia trên thế giới đã thu được nhiều thành quả tốt trong việc phát
triển ngành du lịch, một phần của chính sách phát triển bền vững tại những nơi là di
tích lịch sử, trung tâm văn hoá của quốc gia. Đó là:
1.4.1.1. Thành phố Kyoto - Nhật Bản
Kyoto trước kia là thủ đô của Nhật Bản, nay là một thành phố của tỉnh Kyoto
với số dân hơn 1,5 triệu người, 11 khu hành chính và diện tích là 827,9 km2.
17

Kyoto là một thành phố lớn, là trung tâm văn hoá, kinh tế, thể thao, khoa học
công nghệ và là địa điểm du lịch với nhiều di sản văn hoá đựoc UNESCO xếp hạng.
Tuy nhiên, quá trình hiện đại hoá nước Nhật, quy hoạch phát triển Kyoto đang bị phá
vỡ một số cảnh quan, di tích. Phát triển bền vững đã được chính quyền thành phố thực
hiện thông qua các chính sách và mục tiêu sau:
(1). Tu bổ và bảo tồn các di tích lịch sử văn hoá
Mặc dù Nhật Bản bị chiến tranh, động đất tàn phá trong suốt 11 thế kỷ qua
nhưng Kyoto vẫn không bị bom đạn chiến tranh tàn phá. Với 2000 ngôi đền đạo Phật
và đền Shinto, cung điện, vườn thượng uyển, các công trình kiến trúc khác còn nguyên
vẹn. Kyoto được đánh giá là một thành phố được bảo tồn tốt nhất Nhật Bản.
Hoạt động bảo tồn di tích văn hoá bị hư hại, đang được chính quyền thành phố
rất quan tâm. Cùng với các tổ chức tư nhân tham gia, các nhà hoạt động trong lĩnh vực
bảo tồn đã đưa hàng chục các công trình bị hư hại đến trung tâm bảo tồn Minh Trị
thôn để phục dựng lại như nguyên trạng. Những công trình được lựa chọn phục dựng
lại rất phong phú, đó là kiến trúc cung đình, công sở, thư viện, nhà tù, công trình giao
thông, nhà hát, phòng trà, xưởng nấu rượu Sake, thánh đường công giáo. Những người
kiến tạo các khu bảo tàng không chỉ khôi phục nguyên các công trình mà còn tái hiện
các khu vườn, lối đi, đồ vật môi trường kiến trúc xung quanh đúng với thời Minh Trị.
(2). Tổ chức các lễ hội thu hút khách du lịch
Các lễ hội là một phần quan trọng trong các ngày nghỉ ở Kyoto. Đầu tiên là lễ
hội Aoi Matsuri 15-5 đây là một trong ba lễ hội lớn nhất tại Kyoto. Tiếp theo là lễ hội
Gion Matsuri, vào 14-7, lễ hội Bon vào 16-8, lễ hội Jidai 22-10 đều là những lễ hội lớn
của thành phố để kỷ niệm quá khứ vinh quang với các cuộc diễu binh hơn 2000 người
tham gia, trong các bộ trang phục cổ từ thời Heian cho tới thời Minh Trị. Cùng với các
ngày lễ hội, những bữa tiệc, trà, những buổi liên hoan với nhiều món ăn truyền thống
với cách chế biến phong phú, lễ hội đấu vật, võ thuật Sumo, diễn kịch No đã thu hút
hàng triệu khách trong và ngoài nước tới Kyoto vào những ngày lễ trọng đại này. Các
trang Website quảng cáo du lịch được phổ biến rộng khắp trên các phương tiện thông
tin đại chúng, bằng nhiều thứ tiếng khác nhau, quảng cáo du lịch là một hoạt động có
tính chuyên nghiệp.
(3). Phát triển hệ thống giao thông
Hệ thống giao thông của Kyoto rất hiện đại bao gồm tàu điện ngầm, xe buýt kết
nối đường cao tốc trung tâm thành phố với các đường cao tốc địa phương. Khách du
18

lịch có thể tham gia giao thông trên các tuyến xe buýt công cộng, xe buýt du lịch hoặc
taxi. Mạng lưới xe buýt được trải rộng tới những nơi không có tàu điện ngầm. Tàu cao
tốc tại Kyoto có thể phục vụ khách đi từ thành phố này tới các thành phố Nagoya,
Tokyo và Osaka, và đến sân bay quốc tế Kensai. Ngoài ra cũng có các tuyến tàu khác
của các công ty tư nhân, vận chuyển khách từ Kyoto tới các thành phố khác lân cận
vùng Kansai. Đi xe đạp, cũng là một cách tham gia giao thông của khách du lịch và
người dân trong thành phố. Du lịch tham quan bằng cách đi xe đạp, đi bộ được coi như
là một biểu tượng văn hoá của cố đô Kyoto.
(4). Phát triển kinh tế
Ngành du lịch được xem là nền tảng cơ bản của kinh tế Kyoto. Du khách tới
tham quan cảnh đẹp, di sản văn hoá, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ đã tạo ra nguồn
thu rất lớn cho Kyoto. Chính quyền thành phố chủ trương không phát triển các ngành
công nghiệp nặng bởi vì lo sợ phát triển công nghiệp sẽ gây ô nhiễm môi trường. Công
nghiệp được chính quyền cho phép phát triển là công nghiệp điện tử. Do sự tăng
trưởng của các ngành công nghiệp sử dụng công nghệ cao là rất chậm, nên chính
quyền ưu tiên phát triển các ngành nghề truyền thống, phát triển các doanh nghiệp nhỏ,
ví dụ như sản xuất áo Kimono xuất khẩu, điêu khắc, chế tác kim loại chạm khảm.
Mối liên hệ giữa các trường đại học và các doanh nghiệp của thành phố là một
trong những động lực thúc đẩy tăng trưởng. Kyoto có 37 trường đại học và viện nghiên
cứu, trong đó có ba trường đại học nổi tiếng Nhật Bản là đại học Doshisha, Kyoto và
Ritsumeikan. Trong đó, đại học Kyoto được xem là đại học hàng đầu của Nhật Bản,
với sáu nhà khoa học được giải Nobel. Nhiều thành quả khoa học về điện tử, y - sinh
học đã ra đời từ trường đại học Kyoto. Đặc biệt là các kết quả nghiên cứu xử lý hình
ảnh giữa tập đoàn Canon với đại học Kyoto đã góp phần giảm thiểu ngân sách chăm
sóc sức khoẻ đối với những người già gặp các căn bệnh hiểm nghèo
1.4.1.2. Thành phố Madrid - Tây Ban Nha
Madrid là thủ đô của Tây Ban Nha vào năm 1561, là một trong những thành
phố lớn của các nước Tây Âu chỉ đứng sau Lonđon và Paris. Diện tích thủ đô Madrid
là 1020 km2, số dân hơn 3 triệu người. Thành phố được biết đến như là một địa điểm
rất nổi tiếng của châu Âu, kết hợp một cách hài hoà kiến trúc hiện đại với kiến trúc cổ
thế kỷ 17, 18.
19

Đặc điểm nổi bật của thành phố Madrid là có nhiều bảo tàng nghệ thuật, công
viên cây xanh, quảng trường lớn. Nằm giữa nơi giao lưu của các dòng văn hoá châu
Âu và Đạo Hồi, Madrid hấp dẫn khách du lịch bởi vẻ đẹp kiến trúc tương phản và nền
văn hoá đa dạng rất nhiều lễ hội.
Thứ nhất, Madrid là thành phố có nhiều công trình kiến trúc Gothic cổ đẹp nổi
tiếng thế giới, đó là nhà thờ chính, cung điện Hoàng gia, đài tượng niệm Paseo del
Prado, tháp Debo, quảng trường Palacio Real, cổng mặt trời. Trong quá trình phát
triển, kiến trúc thành phố đã có nhiều thay đổi, một số công trình lớn đã được xây
dựng, thí dụ khách sạn Plaza Sol de Madrid, trụ sở cơ quan không lực Tây Ban Nha,
phi trường Madrid, các trung tâm buôn bán, sân vận động. Tuy nhiên, những công
trình mới mọc lên không làm mất đi vẻ đẹp cổ kính và huyền bí của Madrid. Đó là
những công trình mới được giải thưởng kiến trúc quốc tế.
Thứ hai, Madrid là trung tâm của nghệ thuật thế giới, là thành phố có nhiều bảo
tàng nhất châu Âu. Trong đó có những bảo tàng nổi tiếng thế giới như Prado, Thyssen
Bornemisza, Reina Sofia… trưng bày các tranh của Goya, Diego Velazquez, Picasso.
Ngoài các bảo tàng tranh, Madrid còn có hơn chục bảo tàng nghệ thuật, lịch sử nổi
tiếng khác. Chính quyền Madrid rất quan tâm tới bảo vệ môi trường, thành phố được
xem như là một công viên cây xanh khổng lồ. Số lượng cây xanh tại các công viên
khoảng 500 nghìn cây. Nếu như so với Tokyo của Nhật Bản thì diện tích cây xanh tính
bình quân đầu người của Madrid gấp hơn 3 lần.
Thứ ba, Madrid là một trung tâm kinh tế lớn của châu Âu, với tỷ lệ tăng trưởng
cao nhờ vào hoạt động dịch vụ, du lịch và công nghiệp sạch. Để bảo đảm cho các mục
tiêu phát triển bền vững, chính quyền địa phương không chủ trương phát triển các
ngành công nghiệp nặng, mà biến Madrid thành trung tâm tài chính, trung tâm kinh
doanh quy mô lớn của châu Âu và quốc tế. Suốt cả thời kỳ 1992 - 2006, Madrid đã đạt
được tỷ lệ tăng trưởng ngoạn mục cao hơn tỷ lệ trung bình của cả nước 1,4% (tỷ lệ
trung bình cả nước là 3,2%), do có đóng góp của khu vực dịch vụ. Nhờ đó mà tỷ lệ
thất nghiệp của thành phố này đã giảm và đời sống của người dân được nâng cao hơn
với GDP bình quân đầu người năm 2005 là 62.000 USD một năm và GDP của Madrid
chiếm 16% GDP của cả nước.
Thứ tư, Madrid là thành phố tổ chức nhiều nhất các lễ hội lớn so với các thành
phố khác của châu Âu. Những lễ hội thu hút số lượng lớn người xem là đấu bò, bò
20

rượt, ném cà chua, vũ hội, âm nhạc thâu đêm suốt sáng với những điệu nhảy cuồng
nhiệt. Cùng với các thành phố đẹp nổi tiếng khác của Tây Ban Nha như Barcelona,
Valence, cố đô Aragon, hàng năm Tây Ban Nha đã thu hút lượng khách du lịch đạt kỷ
lục hơn 50 triệu lượt người và năm 2006 thu hút được 58,5 triệu lượt người, đứng thứ
hai thế giới về thu hút khách du lịch.
1.4.2. Kinh nghiệm trong nước
1.4.2.1. Thành phố Hội An - Quảng Nam
Từ thế kỉ XVI – XVII, Hội An đã từng được mệnh danh là một trong những
thương cảng phồn thịnh nhất Việt Nam với sự giao lưu buôn bán của nhiều đoàn
thương nhân nước ngoài như Tây Ban Nha, Hà Lan, Bồ Đào Nha, Trung Quốc, Nhật
Bản… Hội An là nơi “hội văn, hội thủy, hội nhân”. Ngày nay, nhắc đến Hội An, ai
cũng nghĩ ngay đến một di sản văn hóa thế giới, một điểm đến lí tưởng và yên bình
trong hành trình du lịch. Hội An, được công nhận là di sản văn hóa thế giới vào
4/12/1999. Nhờ đó, Hội An trở thành một thành phố du lịch nổi tiếng, nằm trên con
đường di sản miền Trung. Trước khi được công nhận năm 1999, chính quyền Hội An
đã có các quy định về du lịch để bảo tồn khu phố cổ. Các quy định về thương mại – du
lịch – dịch vụ lần lượt ra đời và có những điều chỉnh đến nay cho phù hợp với tình
hình thực tế của địa phương. Quyết định tạm ngừng giấy phép hoạt động karaoke trong
khu phố cổ có hiệu lực từ năm 1997. Một số quy định trong dự án “Đêm phố cổ” ra
đời năm 1998, “Phố không có tiếng động cơ” năm 2004, Quy chế quản lí hoạt động
quảng cáo, viết đặt bảng hiệu trên địa bàn thị xã Hội An (nay là thành phố) năm 2006,
Quy chế quản lí hoạt động tham quan du lịch trên địa bàn thị xã Hội An (nay là thành
phố) năm 2007 và Quy chế quản lí hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ
thương mại trong khu phố cổ và một số vùng phụ cận năm 2008. Các quy chế này chỉ
áp dụng trong phạm vi khu phố cổ và một số khu vực phụ cận, nơi có hệ thống các
công trình kiến trúc cổ cần được bảo tồn, không áp dụng cho toàn thành phố.
Nói chung, du lịch đã giúp cho kinh tế Hội An phát triển mạnh mẽ. Người dân
khu phố cổ được hưởng lợi nhiều nhất và trực tiếp nhất từ những du khách tham quan
và mua sắm, sử dụng các dịch vụ trong phố. Số hộ nghèo giảm đi nhanh chóng từ năm
1999. Các quy định về thương mại - dịch vụ và tham quan du lịch hướng tới mục tiêu
bảo tồn di tích và bảo tồn yếu tố truyền thống đã thiết lập và củng cố trật tự kinh doanh
du lịch trong khu phố cổ. Những quy định này giúp cho các đơn vị kinh doanh
21

có định hướng đúng về trách nhiệm bảo tồn của mình cùng với chính quyền địa
phương. Các quy định này góp phần giúp cho kinh tế du lịch khu phố cổ nói riêng và
Hội An nói chung phát triển bền vững theo định hướng đã vạch ra, tạo nguồn thu nhập
ổn định và ngày càng tăng cho người dân và cả chính quyền (qua vé tham quan).
Dân phố được tiếp xúc trực tiếp nhiều nhất với các du khách từ nhiều nền văn
hóa khác nhau. Họ hiểu biết thêm về trang phục, ngôn ngữ, thói quen, cách ứng xử của
các du khách tứ phương.
Người dân theo thời gian ngày càng quen với những quy định “cấm xe” của
Hội An. Một số người lại tỏ ra thích không gian yên tĩnh của phố nhờ việc cấm xe.
Chính quyền đã có quy hoạch khu dân cư mới ở ngoại vi thành phố để giãn bớt dân
số trong khu phố cổ. Một số hộ nhiều nhân khẩu, thiếu chỗ ở có hoàn cảnh khó khăn được
giải quyết cấp đất với giá sàn (không phải giá thị trường) để ổn định cuộc sống.
1.4.2.2. Du lịch cộng đồng Bản Lác, Mai Châu, tỉnh Hòa Bình
Bản Lác - Mai Châu là nơi in đậm bản sắc văn hóa người Thái trắng, với năm
dòng họ sinh sống là Hà, Lò, Vì, Mác, Lộc. Tới nay bản đã tồn tại được 700 năm.
Trước đây dân bản chỉ sống dựa và nghề trồng lúa nương và dệt thổ cẩm. Sau này, vẻ
đẹp tiềm ẩn của bản Lác đã dần được du khách khám phá. Và cũng từ đó mọi người
trong bản đều làm du lịch và cái tên bản Lác là một trong những vùng trọng điểm về
du lịch ở Mai Châu, rộng hơn nữa nhiều người ví nơi đây như một “điểm sáng” trên
bản đồ du lịch Việt Nam.
Những năm trở lại đây, khách du lịch đến Mai Châu mỗi ngày một đông,
chính vì thế dân bản thường bảo nhau sửa sang nhà cửa, như xây dựng nhà sàn và sử
dụng các nguyên vật liệu cho ngôi nhà cũng được cải tiến (sàn gỗ công nghiệp, chân
nhà có ốp xi măng…), các trang thiết bị trong nhà cũng hiện đại hơn, với mục đích để
làm cho khách đến sống thấy thoải mái nhất. Tuy nhiên, những ngôi nhà sàn hiện nay
không bị thay đổi quá nhiều mà vẫn giữ được cái “mộc” của nó.
Bên cạnh đó, người dân ở bản Lác cũng quan tâm hơn đến ẩm thực truyền
thống của bản, thành lập những đội văn nghệ chuyên phục vụ khách tham quan. Từ
chỗ chỉ dệt những chiếc khăn, chiếc áo thổ cẩm để mặc, phụ nữ trong bản đã tự làm
nhiều đồ lưu niệm bán cho khách như dệt khăn quàng cổ, váy xòe Thái, vải treo tường
có trang trí, dây đeo tay và những chiếc ví xinh xắn.
Hiện tại ở bản Lác có 25 ngôi nhà sàn làm “khách sạn” được xây cất theo quy
hoạch, mỗi “khách sạn” đều được đánh số theo thứ tự từ 1 đến 25. Du lịch gần như là
22

nguồn thu chính của bà con nơi đây. Nhà sàn ở bản Lác được dát bằng tre rộng mênh
mông, cao ráo, sạch sẽ và giữ được truyền thống kiến trúc cổ. Bên trong có đầy đủ
chăn, đệm, gối được gấp ngăn nắp, gọn gàng. Sát cạnh sàn ngủ - nghỉ là sàn ngồi để ăn
cơm và uống trà.
Chính quyền địa phương Mai Châu đã đầu tư vào hạ tầng cơ sở, hoạt động du
lịch do các công ty du lịch ở Hà Nội thâu tóm. Mỗi hộ gia đình làm du lịch đều có mối
quan hệ mật thiết với một số công ty du lịch nhất định ở Hà Nội để cung cấp khách.
Thu nhập của các hộ làm du lịch là từ dịch vụ ăn uống, lưu trú và bán hàng thổ cẩm.
Mô hình du lịch cộng đồng tại đây chủ yếu do người dân tự tổ chức và tiến hành là
chính. Chính quyền và cộng đồng làng bản có hỗ trợ nhưng không trực tiếp đứng ra tổ
chức điều phối các hoạt động thu hút và phục vụ du khách.
1.4.3. Bài học kinh nghiệm thành công rút ra từ các mô hình phát triển du lịch
bền vững
√. Thành phố Kyoto - Nhật Bản
- Công tác tu bổ, bảo tồn và phát huy các di tích lịch sử văn hoá là quyết định
thành công đến phát triển du lịch của thành phố này. Chính quyền sở tại quan tâm đến
việc tổ chức các lễ hội để thu hút du khách, cùng với đó là những bữa tiệc trà, những
buổi liên hoan với nhiều món ăn truyền thống với cách chế biến phong phú.
- Chính quyền thành phố chủ trương không phát triển các ngành công nghiệp
nặng bởi vì lo sợ sẽ gây ô nhiễm môi trường, ưu tiên phát triển các ngành nghề truyền
thống, điêu khắc, chế tác kim loại chạm khảm... phục vụ khách du lịch.
- Kết nối hệ thống giao thông trong nội thành phố và với các thành phố khác rất
thuận tiện và hiện đại như: tàu điện ngầm, xe buýt công cộng, xe buýt du lịch hoặc
taxi. Đi xe đạp, cũng là một cách tham gia giao thông của khách du lịch và người dân
trong thành phố được chính quyền quan tâm.
√.Thành phố Madrid - Tây Ban Nha: Thành công của thành phố này là chính
quyền rất quan tâm tới bảo vệ môi trường, thành phố được xem như là một công viên
cây xanh khổng lồ, rất thân thiện với môi trường.
√. Thành phố Hội An - Quảng Nam: Chính quyền Hội An đã có những quy định
nhằm bảo tồn di tích kiến trúc, giữ gìn cảnh quan phố cổ. Những quy định này cũng
cản trở việc tự do buôn bán và đi lại của các hộ kinh doanh và người dân rất nhiều.
Nhưng về lâu dài, sẽ tạo niềm thích thú cho du khách khi có một khu phố cổ trật tự,
văn minh, hài hòa cổ kính. Vì vậy, việc hạn chế bớt một số tự do để hướng tới lợi ích
lâu dài cho cư dân cũng rất cần thiết.
23

√. Bản Lác, Mai Châu, tỉnh Hòa Bình: Thành công của du lịch cộng đồng Bản
Lác là người dân tộc bản địa trực tiếp làm du lịch tại ngôi nhà của mình, dưới sự quản
lý chung của cộng đồng, du khách được thưởng thức các tiết mục văn nghệ truyền
thống do chính người dân tộc địa phương biểu diễn và mua những món hàng lưu niệm
do người địa phương làm ra như: khăn quàng cổ, áo thổ cẩm, váy xòe Thái, vải treo
tường có trang trí, dây đeo tay... khách du lịch rất thích thú với mô hình du lịch này.
24

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ NHA TRANG – TỈNH KHÁNH HÒA
2.1. Tổng quan về thành phố Nha Trang
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển
Sau ngày giải phóng năm 1975, Nha Trang được chia thành 3 đơn vị hành
chính: Quận 1, Quận 2 và Quận Vĩnh Xương; sau đó hợp nhất Quận 1 và Quận 2 thành
thị xã Nha Trang. Năm 1977, thị xã Nha Trang được Hội đồng Chính phủ nâng cấp
thành thành phố trực thuộc tỉnh. Đến nay Nha Trang đã trở thành thành phố tỉnh lỵ của
tỉnh Khánh Hòa, là trung tâm chính trị, kinh tế văn hóa của tỉnh, là thành phố du lịch
sinh thái, nghỉ dưỡng trong nước và quốc tế, và là một trong những trung tâm khoa học
kỹ thuật, giao lưu thương mại của vùng.
Nha Trang được Thủ tướng chính phủ Việt Nam công nhận là đô thị loại 1 vào ngày
22 tháng 4 năm 2009. Đây là một trong các đô thị loại 1 trực thuộc tỉnh của Việt Nam.
2.1.2. Điều kiện tự nhiên
Trước khi trở thành phần đất của Việt Nam, Nha Trang thuộc về Chiêm
Thành.Các di tích của người Chăm vẫn còn tại nhiều nơi ở Nha Trang.Nha Trang được
mệnh danh là hòn ngọc của biển Đông, Viên ngọc xanh vì giá trị thiên nhiên, sắc đẹp
cũng như khí hậu của nó.Thành phố Nha Trang nằm ở vị trí trung tâm tỉnh Khánh Hòa.
Phía bắc giáp huyện Ninh Hòa, phía nam giáp thành phố Cam Ranh, phía tây giáp
huyện Diên Khánh, phía đông tiếp giáp với biển.
Thành phố Nha Trang có tổng diện tích đất tự nhiên là 252,6km2
, với 27 đơn vị
hành chính cơ sở: 19 phường và 08 xã với dân số trên 414.577 người (số liệu 31/12/2015).
Nha Trang có nhiều lợi thế về địa lý, thuận tiện về đường bộ, đường sắt, đường
hàng không, đường biển trong nước và quốc tế, là cửa ngõ Nam trung bộ và Nha
Trang nên Nha Trang có nhiều điều kiện mở rộng quan hệ giao lưu và phát triển.Nha
Trang cách Thủ đô Hà Nội 1.280km, cách thành phố Hồ Chí Minh 448km, Cố đô Huế
630km, Phan Rang 105km, Phan Thiết 260km, Cần Thơ 620km.
Về đường hàng không, thành phố Nha Trang và vùng phụ cận có thời tiết
thuậnlợi để phát triển ngành hàng không, đồng thời là, một trạm tiếp vận thuận lợi cho
cácđường bay trong và ngoài nước.
Nha Trang nằm trên các trục giao thông quan trọng của cả nước: tuyến quốc
lộ1A, đường sắt Bắc Nam nối liền Nha Trang với các tỉnh phía Bắc và phía Nam; cách
25

khôngxa sân bay quốc tế Cam Ranh khoảng 30 km về phía Nam; có cảng Nha Trang là
cảng dulịch và vận chuyển hàng hóa ... tạo nên một mạng lưới giao thông khá hoàn chỉnh.
Nha Trang có nhiều trường Đại học, Học viện, Viện nghiên cứu, các trường
Cao đẳng, trường dạy nghề, các trung tâm triển khai các tiến bộ kỹ thuật chuyên ngành
tương đối đồng bộ. Chính vì vậy thành phố Nha Trang đã trở thành một trung tâm đào
tạo nguồn nhân lực có chất lượng của tỉnh Khánh hòa và của vùng Nam Trung Bộ.
2.1.3. Tài nguyên du lịch
Tại Đại hội lần thứ hai Câu lạc bộ các vịnh đẹp nhất thế giới tổ chức tại
Tadoussac (Quesbec, Canada), tháng 6/2003, vịnh Nha Trang đã được công nhân là
thành viên chính thức của Câu lạc bộ, mở ra một cơ hội lớn để quảng bá Nha Trang –
Khánh Hòa.
Vịnh Nha Trang được biết đến với hệ thống các đảo lớn nhỏ, là một trong
những điểm hấp dẫn, thu hút du khách đến với Nha Trang. Vịnh Nha Trang, với diện
tích trên 500km2
, có 19 hòn đảo lớn, nhỏ nằm rải rác xa, gần tạo nên cảnh quan vừa kỳ
vĩ, vừa thơ mộng.
Hệ thống các đảo nhỏ trong vịnh Nha Trang rất đa dạng, với nhiều đảo lớn nhỏ
như Hòn Mun, Hòn Tre, Hòn Tằm, Hòn Miễu, Hòn Hố, Hòn Đụn, Hòn Một. Đây là
những hòn đảo không chỉ có những cảnh đẹp trên bờ mà còn có những cảnh đẹp dưới
nước. Những hòn đảo này cũng là nơi cư trú và làm tổ của loài chim yến, tổ của loài
chim Yến là một đặc sản nổi tiếng của Nha Trang nói riêng và Khánh Hòa nói chung,
rất bổ dưỡng cho sức khỏe, có giá trị kinh tế rất cao. Yến Sào Nha Trang, Khánh Hòa
là một món quà vô cùng ý nghĩa, rất được du khách ưu chuộng.Đảo Hòn Mun là nơi
thiết lập khu bảo tồn biển đầu tiên ở Việt Nam có những rạn san hô với một quần thể
sinh vật biển còn nguyên sơ, gần như độc nhất vô nhị không chỉ của Việt Nam mà còn
của cả Đông Nam Á.
Bên cạnh tài nguyên du lịch biển đảo, Nha Trang còn có tài nguyên du lịch
nhân văn phong phú, nhiều di sản văn hóa lịch sử quý giá. Trong quá trình phát triển,
các thế hệ người dân Nha Trang, Khánh Hòa đã sáng tạo di sản văn hóa vật thể vô
cùng quý giá, đó là các công trình kiến trúc độc đáo, những di tích lịch sử văn hóa có
giá trị với hệ thống các đình, đền, chùa, tháp, miếu ... vẫn còn tồn tại đến ngày nay
như: Tháp Bà Ponagar, Đình Phương Sài, Đình Phú Vinh, Đền Hùng Vương, Đền
Trần Hưng Đạo, Chùa Long Sơn, Nhà thờ Chánh tòa Nha Trang (nhà thờ Núi) ...
26

Song song đó là những di sản văn hóa phi vật thể rất đặc sắc, thể hiện tâm tư,
nguyện vọng, tính cách, lối sống của con người Nha Trang. Đó là những lễ hội dân
gian, mà tiêu biểu là Lễ hội Tháp Bà, lễ hội cầu ngư của các ngư dân, lễ hội cúng
đình.Với những lợi thế về điều kiện tự nhiên, tài sản phong phú về di sản văn hóa vật
thể và phi vật thể cùng sự quan tâm trong việc xây dựng chính sách phát triển đầu tư
cho du lịch, hiện nay thành phố Nha Trang là một điểm sáng trong ngành du lịch Việt
Nam, trở thành một trong những trung tâm du lịch của cả nước và đang vươn lên xứng
tầm quốc tế.
Nha Trang có rất nhiều điểm tham quan vui chơi, giải trí, nghỉ dưỡng hấp dẫn như
Vinpear land, Hòn Tằm, Hòn Mun, Hòn Miễu, Hòn Chồng, Hòn Đỏ, Tháp bà Ponagar,
Viện Hải dương học, Khu bảo tồn làng Bảo Đại ... nhiều khu Spa Resot nổi tiếng như:
Khu Du lịch Vinpear land, Khu Du lịch và giải trí Diamond Bay, Trung tâm Du lịch suối
khoáng nóng Tháp Bà Nha Trang, Khu nghỉ dưỡng suối khoáng nóng I-Resort Nha Trang,
Khu Du lịch tắm khoáng bùn Trăm Trứng và các trung tâm mua sắm như: Chợ Đầm, Nha
Trang Center, Siêu thị Maximark, Coop.mark. Siêu thị Metro.
Các danh lam thắng cảnh, các điểm tham quan vui chơi, giải tri, mua sắm nằm
tương đối gần nhau, rất thuận tiện cho việc di chuyển và có thể di chuyển bằng nhiều
phương tiện khác nhau: đi bộ, đi xe đạp, xe buýt, ô tô, ca-nô ... Chính vì vậy, Nha
Trang được biết đến như là một thiên đường để tham quan, du lịch, nghỉ dưỡng và
chữa bệnh.
2.1.4. Hệ thống giao thông vận tải
Nha Trang – Khánh Hòa là địa phương có đầy đủ tất cả các loại hình giao thông
để kết nối với các địa phương khác trong nước và trên thế giới. Khánh Hòa có đầy đủ4
loại hình giao thông là đường không, đường bộ, đường sắt, đường biển.
Hiện tại Khánh Hòa có các cảng Nha Trang, Cam Ranh, Hòn Khói, Vân Phong
nhưng, trong đó cảng Nha Trang là càng đa chức năng phục vụ du lịch, vận tải hành
khách vàchuyển tải hàng hoá các loại. Thành phố Nha Trang còn có 2 cảng phục vụ
cho hoạt động du lịch là bến tàu du lịch Cầu Đá phục vụ du khách tham quan các đảo
ở khu vực phía Nam thành phố và bến tàu du lịch của công ty Long Phú phục vụ khách
du lịch ở các đảo khu vực phía Bắc.
Sân bay Cam Ranh nằm ở phía Bắc bán đảo Cam Ranh, cách TP. Nha Trang
khoảng 30 km, có 4 đường băng dài 3.040m, đã chính thức đi vào hoạt động từ đầu
27

năm 2004. Cảng hàng không Sân bay Cam Ranh là sân bay phục vụ cho nhu cầu bay
của người dân khu vực Nam Trung bộ và là sân bay có khả năng tiếp nhận tất cả các
loại máy bay chở khách lớn hiện nay trên thế giới đã có nhiều quốc gia mở đường bay
thẳng tới Cam Ranh như Nga và một số nước Đông Âu khác. Hiện tại sân bay Cam
Ranh có khả năng phục vụ các hoạt động bay đêm và là sân bay lớn thứ 4 của Việt
Nam sau các sân bay như Tân Sơn Nhất, Nội Bài và Đà Nẵng và là sân bay có mức
tăng trưởng khách lớn nhất hiện nay của cả nước.
Tuyến đường sắt Bắc - Nam chạy dọc tỉnh Khánh Hòa, dài khoảng 149,2 km, qua
thành phố Nha Trang và hầu hết các huyện trong tỉnh. Trong thời gian tới ga Nha Trang
được quy hoạch di chuyển ra khỏi thành phố để đáp ứng nhu cầu trung chuyển hàng hóa
của người dân cao hơn đồng thời giảm thiểu tình trạng ô nhiễm cho khu vực nội thị. Đồng
thời chính phủ cũng quy hoạch tuyến đường sắt cao tốc thí điểm Nha Trang – Tp Hồ Chí
Minh từ đây có thể rút ngắn thời gian đi tàu của 2 địa phương xuống.
Quốc lộ 1A chạy suốt chiều dài của tỉnh, Quốc lộ 26 nối với Đăk lăk và các tỉnh
khu vực Nha Trang. Tuyến đường mới nối Nha Trangvới Đà Lạt đã rút ngắn khoảng
cách Nha Trang đi Đà Lạt còn 140 km tuyến đường nàyvới mục đích gắn kết giữa hai
địa phương có điểm mạnh là du lịch nhằm thu hút kháchtới với biển và rừng.
2.2. Thực trạng phát triển du lịch bền vững thành phố Nha Trang
2.2.1. Thực trạng phát triển kinh tế du lịch theo hướng bền vững
2.2.1.1. Khách du lịch
Nha Trang là một trong những địa điểm du lịch - đặc biệt là du lịch biển hàng
đầu của Việt Nam hiện nay. Du khách trong và ngoài nước tới ViệtNam du lịch thì
Nha Trang luôn là lựa chọn hàng đầu của họ. Được thiên nhiên ưu đãi về cảnh quan
khí hậu quanh năm nắng ấm nên mùa du lịch và thu hút du khách của Nha Trang hầu
như là quanh năm.
Bảng 2.1. Số lượng khách du lịch đến Nha Trang giai đoạn 2012-2016
Đơn vị tính: người
Năm 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Tổng số khách
2.165.833 2.851.950 3.402.033 3.708.465 4.231.244 5.453.146
du lịch
Trong đó:
530.660 633.496 840.024 893.754 1.045.066 1.276.535
Khách quốc tế
(Nguồn: Chi cục Thống kê TP. Nha Trang)
28

Hình 2.1: Thống kê lượng khách du lịch đến Nha Trang
Nguồn: Tính toán của tác giả từ số liệu của chi cục thống kê Tp. Nha Trang
Qua các năm thì lượng khách đến với Khánh Hòa luôn luôn tăng, đặc biệt là
năm 2016 và 2017 được đánh giá là năm thành công của du lịch Nha Trang khi thu hút
được trên 4,2 và gần 5,5 triệu lượt du khách. Năm 2016 lượng khách du lịch tăng thêm
hơn 500.000 lượt khách so với năm 2015. Việc tăng trưởng này là do nền kinh tế đã
dần phục hồi nên mức chi tiêu cho du lịch của du khách tăng lên cùng với nhiều
chương trình để thu hút du khách về với Khánh Hòa. Mức tăng trưởng đạt được nhờ
một phần đóng góp của lượng khách nội địa và đặc biệt là lượng khách quốc tê đến
Khánh Hòa tăng trên 17%. Năm 2017, mức tăng khách du lịch khá ngoạn mục với
khoảng 1,2 triệu lượt khách. Đây là mức tăng trưởng lớn nhất từ trước tới nay của du
lịch Nha Trang. Trong đó, khách du lịch quốc tế duy trì mức tăng trưởng ổn định với
trên 200 nghìn lượt khách mỗi năm.
Từ năm 2012 trở lại đây, Việt Nam là thị trường mới nổi của khách du lịch đến
từ Nga và hiện nay là Trung Quốc. Nhờ lợi thế là nước khí hậu nhiệt đới, quanh năm
nắng ấm cùng với môi trường chính trị ổn định, Việt Nam với Nga có mối quan hệ tốt
qua thời gian dài nên lượng khách Nga đến Việt Nam càng ngày càng tăng. Riêng
Khánh Hòa hàng năm thu hút ½ số khách Nga đến Việt Nam. Trong 3 năm từ 2012
đến 2014 lượng khách Nga đến với Khánh Hòa tăng với tý lệ xấp xỉ 50%. Hiện tại sân
bay quốc tế Cam Ranh tiếp nhận trung bình 1 tuần khoảng 30 chuyến bay thẳng từ các
địa phương của Nga đến Cam Ranh. Đồng thời, lượng khách Trung Quốc cũng có
xuhướng tăng lên theo từng năm. Theo nhận định của các chuyên gia thì lượng khách
29

Nga, Trung càng ngày càng tăng đặc biệt là ở Khánh Hòa vì có những chuyến bay
thẳng từ Nga, Trung Quốc tới Cam Ranh. Đây vừa là cơ hội cho việc tăng doanh thudu
lịch nhưng đồng thời tạo ra sức ép không nhỏ trong việc phát triển cơ sở hạ tầng,nâng
cao chất lượng dịch vụ du lịch đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của du khách.
Nhìn chung, tình hình du khách đến Khánh Hòa nói chung và Tp Nha Trang nói
chung đã có những mức tăng trưởng rất ngoạn mục. Theo định hướng du lịch của ủy
ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa đến năm 2020 thì du lịch sẽ là ngành kinh tế mũi nhọn
của Khánh Hòa, là trung tâm du lịch lớn của cả nước và của cả khu vực. Khánh Hòa
phần đấu đón 5,2 triệu lượt khách lưu trú,trong đó có 1,4 triệu lượt khách quốc tế với
tốc độ tăng trưởng hàng năm khoảng 15%/năm. Tuy nhiên, chỉ đến năm 2017 tổng số
khách đến Khánh Hòa đã vượt con số kỳ vọng 5,2 triệu lượt với trên 5,4 triệu lượt
khách năm 2017. Trong đó, khách quốc tế cũng đã đạt được được hơn 91% mục tiêu
đề ra đến năm 2020. Với tình hình tăng trưởng lượng khách như hiện nay, Nha Trang
– Khánh Hòa hoàn toàn có thể vượt qua các mục tiêu định hướng về thu hút du khách
ở năm 2020.
Tuy nhiên, ngoài những thành tự kể trên, có một thực trạng đáng lo ngại là tình
hình du khách quốc tế đến Nha Trang không thực sự bền vững. Bảng dưới đây mô tả
các thị trường khách du lịch quốc tế trong những năm gần đây sẽ cho thấy rõ hơn vấn
đề này.
Bảng 2.2. Thống kê các thị trường du khách tại Nha Trang giai đoạn 2014 - 2017
Đơn vị tính: người
Năm 2014 2015 2016 2017
Khách quốc tế 840.024 893.754 1.045.066 1.276.353
Trung Quốc 84.002 151.938 282.168 510.541
Hàn Quốc 109.203 134.063 167.211 178.689
Nga 201.606 223.439 209.013 229.744
Nhật bản 67.202 80.438 83.605 89.345
Châu Âu 117.603 71.500 83.605 76.581
Mỹ 50.401 44.688 41.803 51.054
Thị trường khác 210.006 187.688 177.661 140.399
Nguồn: Trung tâm xúc tiến du lịch Khánh Hòa
30

Hình 2.2. Xu hướng biến động du khách của các thị trường quốc tế
Nguồn: tính toán của tác giả từ dữ liệu của Trung tâm xúc tiến du lịch Khánh Hòa
Hình 2.3. Thị phần du khách quốc tế năm 2017
Nguồn: tính toán của tác giả từ dữ liệu của Trung tâm xúc tiến du lịch Khánh Hòa
Kết quả thống kê cho thấy, mức tăng trưởng của du khách quốc tế phụ thuộc
vào thị trường du khách Trung quốc. Trong giai đoạn 2014 – 2017, du khách Trung
Quốc đến Nha Trang – Khánh Hòa tăng đột biến. Nếu như ở năm 2014, lượng khách
Trung quốc chỉ xếp thứ 4 trong các thị trường du khách quốc tế thì đến năm 2017
31

lượng du khách Trung Quốc chiếm gần một nửa trong tổng lượng khách quốc tế.
Ngược lại, các thị trường du khách chất lượng cao như thị trường Châu Âu, Mỹ, Nhật
Bản có xu hướng giảm dần. Trong đó, thị trường du khách Châu Âu giảm mạnh nhất.
Các thị trường được xem là trọng điểm khác như thị trường du khách Hàn Quốc và
Nhật Bản có tăng trưởng nhưng mức tăng trưởng khá khiêm tốn, không đáp ứng được
kỳ vọng cũng như nỗ lực xúc tiến du lịch của chính quyền địa phương tại các thị
trường này.
Có thể thấy rằng, việc phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường du khách khách
là hạn chế rất lớn của của du lịch Nha Trang – Khánh Hòa. Với chỉ một thị trường
chiếm đến gần ½ tổng nguồn du khách sẽ kìm hãm sự phát triển về lâu dài của du lịch
Khánh Hòa. Đầu tiên, phải kể đến là sự khó khăn trong việc đa dạng hóa các sản phẩm
du lịch; khi phụ thuộc quá nhiều vào 1 thị trường, các nhà cung cấp dịch vụ sẽ chỉ tập
trung vào các sản phẩm để phục vụ thị trường đó mà không đầu tư vào các sản phẩm
phục vụ các thị trường có thị phần thấp hơn. Hơn nữa, như đã biết, du khách đến từ thị
trường Trung Quốc có thị hiếu khá đơn giản, nhu cầu chính của họ là ăn uống, mua
sắm. Với thị hiếu như vậy, các nhà cung cấp dịch vụ sẽ chỉ tập trung vào phát triển các
dịch vụ mua sắm và dịch vụ ăn uống. Các sản phẩm du lịch chất lượng cao như “nghỉ
dưỡng”, “khám phá”, “nhân văn”… sẽ ít được chú trọng. Về lâu dài, đây là một yếu tố
có tác động tiêu cực đến việc phát triển du lịch bền vững cho Nha Trang – Khánh Hòa.
Thứ hai, với việc phụ thuộc vào 1 thị trường du khách, việc duy trì ổn định của thị
trường quốc tế sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Nói cách khác, rủi ro về suy giảm đột ngột
nguồn khách quốc tế là rất lớn nếu có biến động. Việc không đa dạng hóa được thị
trường du khách mà phụ thuộc vào một thị trường cụ thể cũng giống như hoạt động
kinh doanh chỉ tập trung vào 1 sản phẩm hay còn gọi với khái niệm trừu tượng là “bỏ
trứng vào một rổ” sẽ tại ra không ít rủi ro cho các nhà cung cấp dịch vụ du lịch tại Nha
Trang – Khánh Hòa. Thứ ba, du khách từ các thị trường khó tính như Châu Âu, Mỹ,
Nhật Bản có xu hướng chũng lại hoặc suy giảm sẽ tạo ra rất nhiều khó khăn cho việc
nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch và hình ảnh du lịch Nha Trang – Khánh Hòa. Khi
những du khách khó tính rời đi, thì các dịch vụ cung cấp cho họ cũng sẽ bị cắt giảm
đân ở các nhà cung cấp. Theo thời gian, chất lượng dịch vụ du lịch sẽ đi xuống. Ngoài
ra, cũng phải kể đến những tác động về văn hóa du lịch và văn hóa phục vụ du khách
của các nhà cung cấp cũng như người dân địa phương khi ít được tiếp xúc với các du
khách đến từ những nền văn hóa tiên tiến trên thế giới.
32

Như vậy, có thể nhận thất rằng, tình hình tăng trưởng du khách quốc tế chỉ đạt
được ở số lượng, còn chất lượng là một vấn đề rất đáng được các nhà quản lý, các nhà
cung cấp dịch vụ du lịch tại Nha Trang Khánh Hòa quan tâm trong thời gian tới nếu
muốn phát triển du lịch của địa phương theo hướng bền vững trong tương lai.
2.2.1.2. Tình hình lưu trú và thu nhập du lịch thành phố Nha Trang
Bảng 2.3: Tình hình lưu trú của du khách tại Nha Trang, giai đoạn 2012 - 2017
Đơn vị tính: ngày
Năm 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Tổng ngày
5.011.915 6.329.264 7.682.862 8.418.914 9.778.555 11.842.807
khách lưu trú
T/đó quốc tế 1.477.470 1.886.277 2.504.744 2.726.908 2.339.500 2.833.135
Hình 2.4: Xu hướng biến động số ngày khách lưu trú tại thành phố Nha Trang
Nguồn: Tính toán của tác giả từ số liệu của chi cục thống kê Tp. Nha Trang
Hình 2.5. Thị phần số ngày lưu trú của du khách tại Nha Trang năm
2017 Nguồn: Tính toán của tác giả từ số liệu của chi cục thống kê Tp. Nha Trang
33

Qua biểu đồ trên nhận thấy, cùng với sự tăng trưởng của lượng khách du lịch thì
số ngày khách lưu trú cũng tăng đều qua các năm, với tỷ lệ tăng trung bình mỗi năm là
18%. Năm 2012, số ngày khách lưu trú la hơn 5 triệu ngày, trong đó số ngày khách
quôc tế lưu trú là 1,4 triệu ngày. Đến năm 2017, số ngày khách lưu trú đã tăng lên
thành gần 12 triệu ngày, tương đương tăng gần 2,5 lần, trong đó số ngày khách quốc tế
lưu trú là trên 2,8 triệu ngày.
Tuy nhiên, có thể nhận thấy xu hướng biến động về thời gian lưu trú chủ yếu
đến từ du khách trong nước. Nếu năm 2012, thời gian lưu trú của du khách trong nước
chiếm khoảng 70% tổng thời gian lưu trú thì đến năm 2017 đã chiếm tới 75% tổng
thời gian lưu trú. Trong khi số ngày lưu trú của du khách trong nước có xu hướng tăng
mạnh từ năm 2015 thì tổng thười gian lưu trú của du khách quốc tế có rất ít thay đổi
trong giai đoạn này. Như vậy, có thể thấy rằng, việc giữ chân du khách quốc tế trong
thời gian họ đến Nha Trang – Khánh Hòa là rất hạn chế. Điều này sẽ rất lãng phí cho
du lịch Nha Trang bởi nếu du khách quốc tế không lưu trú dài ngày tại Nha Trang thì
các cơ sở du lịch có ít cơ hội để khai thác chi tiêu của họ. Như đã biết, du khách quốc
tế luôn có mức chi tiêu cao hơn rất nhiều so với du khách nội địa. Trong khi đó, thời
gian lưu trú của khách quốc tế không tăng nhiều trong suốt hơn 5 năm qua là một
trong những hạn chế đáng kể của diu lịch Nha Tranhg. Có thể lý giải điều này bởi sản
phẩm du lịch của Nha Trang vẫn còn rất đơn giản, phần lớn chỉ xoay quanh nghỉ
dưỡng và tham quan. Chính những hạn chế này khiến thời gian lưu trú của du khách
quốc tế tại Nha Trang rất ngắn ngủi. Bên cạnh đó, thời gian lưu trú của du khách nội
địa tăng trưởng mạnh là nhờ mức tăng trưởng của lượng du khách nội địa. Kết quả này
cho thấy, việc khai thác các dịch vụ du lịch tại Nha Trang vẫn còn khá hạn chế, khiến
cho doanh thu từ ngành du lịch vẫn chư đạt được như kỳ vọng.
Bảng 2.4. Thống kê doanh thu du lịch của ngành Du lịch Nha Trang, gai đoạn
2012 - 2016
Đơn vị tính: nghìn đồng.
Năm 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Doanh thu
4.691.850 6.477.269 8.361.981
9.982.927 12.009.963
17.303.850
du lịch
34

Hình 2.6. Xu hướng biến động doanh thu ngành du lịch
Nguồn: tính toán từ số liệu của Chi cục Thống kê TP. Nha Trang
Qua các năm thì lượng khách đến với Khánh Hòa luôn luôn tăng, đặc biệt là
năm 2016 được đánh giá là năm thành công của du lịch Nha Trang khi thu hút được
trên 4,2 triệu lượt du khách, tổng doanh thu mà ngành du lịch đem lại là hơn 12.000 tỷ
Đồng. Năm 2016 lượng khách du lịch tăng thêm hơn 500.000 lượt khách so với năm
2015, doanh thu du lịch năm 2016 tăng 33,3% so với năm 2015. Năm 2017 ghi nhận
mức tăng kỷ lục về doanh thu du lịch của Khánh Hòa, đạt mức trên 17 nghìn tỷ đồng,
cao gấp gần 4 lần so với năm 2012. Việc tăng trưởng này là do nền kinh tế đã dần phục
hồi nên mức chi tiêu cho du lịch của du khách tăng lên cùng với nhiều chương trình để
thu hút du khách về với Khánh Hòa. Mức tăng trưởng đạt được nhờ một phần đóng
góp của lượng khách nội địa và đặc biệt là lượng khách quốc tê đến Khánh Hòa tăng
trên 17%. Từ năm 2012 trở lại đây, Việt Nam là thị trường mới nổi của khách du lịch
đến từ Nga và hiện nay là Trung Quốc. Nhờ lợi thế là nước khí hậu nhiệt đới, quanh
năm nắng ấm cùng với môi trường chính trị ổn định, Việt Nam với Nga có mối quan
hệ tốt qua thời gian dài nên lượng khách Nga đến Việt Nam càng ngày càng tăng.
Riêng Khánh Hòa hàng năm thu hút ½ số khách Nga đến Việt Nam. Trong 3 năm từ
2012 đến 2014 lượng khách Nga đến với Khánh Hòa tăng với tý lệ xấp xỉ 50%. Hiện
tại sân bay quốc tế Cam Ranh tiếp nhận trung bình 1 tuần khoảng 30 chuyến bay thẳng
từ các địa phương của Nga đến Cam Ranh. Đồng thời, lượng khách Trung Quốc cũng
có xuhướng tăng lên theo từng năm. Theo nhận định của các chuyên gia thì lượng
khách Nga, Trung càng ngày càng tăng đặc biệt là ở Khánh Hòa vì có những chuyến
bay thẳng từ Nga, Trung Quốc tới Cam Ranh. Đây vừa là cơ hội cho việc tăng doanh
thu du lịch nhưng đồng thời tạo ra sức ép không nhỏ trong việc phát triển cơ sở hạ
tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của du
khách.Theo định hướng du lịch của ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa đến năm 2020 thì
35

du lịch sẽ là ngành kinh tế mũi nhọn của Khánh Hòa, là trung tâm du lịch lớn của cả
nước và của cả khu vực. Khánh Hòa phần đấu đón 5,2 triệu lượt khách lưu trú,trong đó
có 1,4 triệu lượt khách quốc tế với tốc độ tăng trưởng hàng năm khoảng 15%/năm.
2.2.1.3. Hiện trạng cơ sở vật chất du lịch
a. Các cơ sở lưu trú
Bảng 2.5. thống kê số lượng cơ sở lưu trú và số lượng phòng lưu trú tại Nha Trang,
giai đoạn 2012 - 2017
STT Chỉ tiêu 2012 2013 2014 2015 2016 2017
1 Cơ sở lưu trú 488 493 498 534 575 650
2 Tổng số phòng 11.745 12.050 12.275 15.559 22.923 28.353
Nguồn: Chi cục Thống kê TP. Nha Trang
Hình 2.7. Mức độ tăng trưởng số lượng cơ sở và số phòng lưu trú
Nguồn: tính từ dữ liệu của Chi cục Thống kê TP. Nha Trang
Trong giai đoạn 2012 – 2014, số lượng cơ sở lưu trú tăng tương đối chậm với
tốc độ tăng trung bình mỗi năm là khoảng 4%. Trong những năm này, lượng du khách
đến Nha Trang chưa tăng đột biến, tổng lượng khách năm 2014 mới chỉ đạt 3,4 triệu
lượt. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 2015, lượng khách đến Nha Trang đã tăng lên rất
nhanh. Năm bắt được nhu cầu này, các nhà đâu tư đã tiến hành xây dựng rất nhiều các
cơ sở lưu trú để phục vụ du khách. Riêng về số phòng, năm 2016 số phòng tăng 95%
so với năm 2012. Tương tự như vậy, năm 2017 cũng ghi nhận mức tăng trên 30% so
với năm 2016. Đến năm 2017, trên địa bàn thành phố Nha Trang có 650 cơ sở lưu trú
có đăng ký, trong đó có 1 khách sạn tiêu chuẩn 6 sao, 6 khách sạn 5 sao, 6 khách sạn 4
sao…và hàng trăm khách sạn từ 3 sao trở xuống. Nếu so với thời điểm năm 2012, đến
năm 2017 số cơ sở lưu trú tại Nha Trang đã tăng hơn 33%, số phòng phục vụ đã tăng
gần 1,5 lần (140%).
36

Có thể nhận thấy, Nha Trang – Khánh Hòa có nhiều điểm mạnh về năng lực
cung cấp dịch vụ lưu trú khi có đến gần 30 nghìn phòng. Tuy nhiên, nếu thực hiện một
phép so sanh đơn giản về số phòng và số cơ sở lưu trú có thể nhận thấy một điểm đáng
lưu tâm sau: trong khi số cơ sở lưu trú chỉ tăng 33% thì tổng số phòng đã tăng đến
140% trong cùng thời kỳ. Kết quả này cho thấy các cơ sở lưu trú với số lượng phòng
lớn là rất nhiều, mà để đảm bảo được điều này chỉ có thể xây dựng những khách sạn
cao tầng mới đảm bảo được tốc độ tăng trưởng như trên. Thực tế cho thấy, ở Nha
Trang hiện có khá nhiều cơ sở lưu trú có chiều cao trên 30 tầng. Bảng dưới đây cung
cấp dữ liệu về các cơ trở lưu trú tại Nha Trang – Khánh Hòa.
Bảng 2.6. Chiều cao của các cơ sở lưu trú tại Nha Trang - Khánh Hòa giai đoạn
2012 - 2017
Co sở lưu trú 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Tổng số cơ sở 488 493 498 534 575 650
Cơ sở dưới 10 tầng 296 298 299 317 321 353
Cơ sở từ 10 - dưới 20 tầng 158 160 160 168 179 194
Cơ sở từ 20 - dưới 30 tầng 31 32 35 41 57 69
Cơ sở từ 30 - dưới 40 tầng 3 3 4 7 14 27
Cơ sở trên 40 tầng 0 0 0 1 4 7
Nguồn: Thống kê từ báo cáo của Sở xây dựng Khánh Hòa
Hình 2.8. Sự thay đổi chiều cao (theo tầng) của các cơ sở lưu trú
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Sở xây dựng Khánh Hòa
37

Hình 2.9. So sánh sự thay đổi cơ sở lưu trú năm 2012 và năm 2017
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Sở xây dựng Khánh Hòa
Có thể nhận thấy rằng, các có sở lưu trú tại Nha Trang có sự thay đổi đáng kể.
Ở thời điểm năm 2012 các cơ sở lưu trú dưới 10 tầng chiếm khoảng 2/3 tổng số cơ sở,
thì đến năm 2017, số cơ sở lưu trú dưới 10 tầng chỉ chiếm khoảng hơn 1/2 tổng số cơ
sở lưu trú trên địa bàn. Trong đó, số cơ sở lưu trú từ 20 đến dưới 30 tầng tăng hơn 2
lần; số cơ sở từ 30 đến dưới 40 tầng tăng 9 lần; và số cơ sở trên 40 tầng cũng tăng từ 0
lên 7 cơ sở vào năm 2017. Việc gia tăng các cơ sở lưu trú cao tầng đã làm thay đổi
đáng kể bộ mặt đo thị của Nha Trang, làm tăng dáng vẻ hiện đại của đô thị Nha Trang.
Tuy nhiên, về lâu dài, việc gia tăng các cơ sở lưu trú cao tầng dọc bờ biển Vịnh Nha
Trang mang lại nhiều thách thức cho phát triển du lịch bền vững của địa phương. Thứ
nhất, sự phát triển của các tòa nhà cao tầng dọc bờ biển ngắn và hẹp của Nha Trang sẽ
làm mất cân bằng (nếu không muốn nói là phá vỡ) về cảnh quan tổng thể của vịnh Nha
Trang. Như đã biết, Nha Trang được biết đến là 1 trong 29 vịnh đẹp nhất thế giới, tuy
nhiên đặc trưng của ven bờ vịnh Nha Trang là ngăn và hẹp được bao bọc bởi các dãy
núi; do đó, việc có quá nhiều các tòa nhà cao tầng san sát nhau ngay cạnh bãi biển làm
cho cảnh quan tự nhiên bị phá vỡ. Khi cảnh quan tự nhiên mất cân đối, vẻ đẹp của
Vịnh Nha Trang cũng giảm đi. Trong khi đó du khách quốc tế, đặc biệt là du khách
đến từ các thị trường du lịch khó tính rất quan tâm đến yếu tố môi trường và cảnh quan
tự nhiên. Bên cạnh đó, việc các tòa nhà cao tầng được xây dựng quanh bờ biển sẽ tạo
ra rất nhiều khó khăn trong việc phát triển đo thị, và phát triển các cơ sở lưu tru về
phía tây thành phố do các tòa nha cao tầng giống như bức tường chắn gió, đã ngăn cản
38

hết gió và không khí trong lành từ phía biển. Thứ hai, việc tập trung quá nhiều khách
sạn cao tầng xung quanh khu vực trung tâm sẽ tạo ra áp lực cực lớn lên hạ tầng giao
thông. Thực tế cho thấy, trong khung giờ cao điểm từ 18 giớ đến 20 giờ tuyến đường
biển Trần Phu luôn xảy ra tình trạng tắc nghẽn giao thông, gần đây chính quyền thành
phố đã phải ban bố lệnh cấm lưu thông xe khách từ trên 16 chỗ ngồi lưu thông trên
tuyến đường này. Việc tắc nghẽn giao thông, và cấm các xe chở khách du lịch cỡ lớn
là một yếu điểm rất lớn của Nha Trang hiện nay.
Với việc xác định phát triển du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương,
thị việc để xảy ra tình trạng phát triển quá nóng các cơ sở lưu trú cao tầng dọc bờ biển
như hiện nay đang tạo ra thách thức lớn với việc phát triển bền vững du lịch Nha
Trang – Khánh Hòa.
b. Cơ sở vui chơi giải trí
Trên địa bàn thành phố Nha Trang có rất nhiều loại hình dịch vụ vui chơi giải
trí đặc biệt là các loại hình giải trí phục vụ cho khách du lịch.
Toàn thành phố có 2 sân golf tiêu chuẩn quốc tế tại đảo Hòn Tre và khu du lịch
Diamond bay. Khu vui chơi giải trí phức hợp lớn nhất nước tại Vinpearl, tại đây du
khách có thể chơi các trò chơi trong nhà, cảm giác mạnh ngoài trời, công viên nước…
Đến nay, dọc bờ biển có khoảng 50 cơ sở đăng ký phục vụ các hoạt động các trò chơi
trên biển như dù kéo, moto nước, lặn biển, lướt ván… có thể đáp ứng tối đa
nhu cầu về vui chơi trên biển của du khách trong và ngoài nước.
2.2.2. Về xã hội
2.2.2.1. Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử
a. Di tích lịch sử, văn hoá
Thành phố Nha Trang có 3 di tích cấp quốc gia (Hòn Chồng – Hòn Đỏ, Vịnh
Nha Trang, Tháp bà Ponagar Nha Trang) và 11 di tích cấp tỉnh. Hàng năm, Phòng Văn
hoá Thông tin đều thực hiện kiểm tra các di tích trên địa bàn thành phố. Đồng thời,
tham mưu Lãnh đạo thành phố phê duyệt kinh phí tu bổ các di tích đã xuống cấp.
Ngoài ra, thành phố còn quan tâm đến công tác tuyên truyền, phổ biến nhận thức cho
người dân về giá trị của các di tích trên địa bàn. Trong năm 2012, Phòng Văn hoá
Thông tin đã phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố; Trung tâm Quản lý
di tích - Danh lam thắng cảnh Khánh Hòa tổ chức Hội thi tìm hiểu Di sản văn hóa cho
các trường THCS trên địa bàn thành phố.
39

- Di tích Hòn Chồng – Hòn Đỏ
Phường Vĩnh Phước và Vĩnh Thọ, thành phố Nha Trang. Danh thắng gồm: Hòn
Chồng, Hòn Đỏ, và Hội quán vịnh Nha Trang. Năm 1998, danh thắng được xếp hạng
di tích Quốc gia.
Danh thắng Hòn Chồng – Hòn Đỏ hình thành do sự kiến tạo của tự nhiên. Đó là
những khối đá lớn nhỏ xếp chồng lên nhau thành nhiều tầng nhiều lớp trải dài từ chân
đồi La San ra biển Đông tạo thành bố cục khá ấn tượng trong cảnh sắc thiên nhiên
vịnh Nha Trang. Ở đó tạo nên những hình tượng kỳ thú và những bãi tắm tự nhiên đẹp
và kín gió.
Nhóm đá phía Bắc gọi là Hòn Chồng và nhóm đá nhỏ, thấp hơn ở phía Nam gọi
là Hòn Vợ. Tạo hóa khéo sắp đặt bãi đá lô nhô thành những hình tượng kỳ thú như
“Cổng trời”, “Cánh tay bám đá”, “Nụ hôn của biển”, “Tiên ông” … đã hình thành nên
những truyền thuyết dân gian lôi cuốn, hấp dẫn và đậm chất nhân văn.
Cách Hòn Chồng khoảng 300m về phía Đông Nam là Hòn Đỏ. Tên gọi Hòn Đỏ
bắt nguồn từ hiện tượng có những phiến đá ánh lên sắc đỏ mỗi khi ánh nắng mặt trời
chiếu rọi xuống đây. Trên Hòn đảo nhỏ vẫn còn lưu giữ những cảnh sắc thiên nhiên còn
nguyên sơ, thơ mộng. Đó là những sắc đỏ của những cảnh hoa ti gôn, sắc trắng của hoa sứ
bên những vách đá lớn. Trong tương lai đây sẽ là điểm đến hấp dẫn quý khách khi đến
Nha Trang, được dạo chơi trên hòn đảo nhỏ chỉ cách đất liền vài trăm mét.
Năm 2005, nhân dịp Nha Trang tổ chức Hội nghị chuyên đề của CLB các vịnh
biển đẹp nhất thế giới, tỉnh Khánh Hòa xây dựng Hội quán vịnh Nha Trang để chào
mừng sự kiện trên. Danh thắng Hòn Chồng đã được chọn là địa điểm xây dựng hội
quán. Từ tháng 12/2004 đến 3/2005 Hội quán được xây dựng, lắp ghép từ 15 ngôi nhà
cổ dân gian truyền thống của Huế, còn gọi là nhà Rường.
Hội quán vịnh Nha Trang được xây dựng theo hướng từ đường ra biển, tuần tự:
cổng Tam quan, sân trước nối nhà chính và hai dãy nhà Tả vu, Hữu vu bao quanh hòn
giả sơn. Hai gian nhà Tả vu và Hữu vu trưng bày một số tác phẩm mỹ nghệ do các
nghệ nhân của Nha Trang – Khánh Hòa tạo nên, đó là những bức tranh cát làm từ cát
tự nhiên, những bức tranh đá quý, trầm hương… Những tác phẩm nghệ thuật về các
cảnh đẹp của Nha Trang – Khánh Hòa… Bên cạnh có trưng bày triển lãm giới thiệu
những tác phẩm nghệ thuật về nhiếp ảnh, hội họa.. của các tác giả giới thiệu những di
40

tích, danh thắng tiêu biểu của Khánh Hòa. Qua đó góp phần quảng bá hình ảnh, con
người Nha Trang – Khánh Hòa và đất nước Việt Nam đến bạn bè mọi miền và khắp
năm châu. Đó là những con người giàu lòng mến khách, yêu hòa bình, tài hoa và đầy
lòng sáng tạo.
- Tháp bà Ponagar
Dưới vương triều Panduranga, người Chăm xây dựng các đền tháp trên đồi Cù
Lao ở xứ Kauthara, để thờ Nữ thần Ponagar là Mẹ Xứ sở của người Chăm, tên thường
gọi là Tháp Bà Ponagar. Di tích có niên đại xây dựng khoảng từ thế kỷ thứ VIII đến
thế kỷ XIII. Khu đền tháp có vị trí đặc biệt quan trọng trong đời sống tôn giáo, tinh
thần của dân tộc Chăm. Mỗi công trình chứa đựng những tinh hoa nghệ thuật của văn
hóa Chămpa. Với những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, nghệ thuật tiêu biểu, năm
1979 Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di
tích Tháp Bà Ponagar là di tích Quốc gia.
Tháp Bà Ponagar thuộc phường Vĩnh Phước, thành phố Nha Trang, là một quần
thể kiến trúc lớn và được phân bố trên 3 mặt bằng: Tháp Cổng, Mandapa và khu đền
tháp. Do biến động của lịch sử, hiện nay khu di tích còn lại 5 công trình kiến trúc ở hai
mặt bằng: Gồm Mandapa (tiền đình) và Khu đền Tháp ở phía trên. Từ nhiều năm nay,
kỹ thuật xây dựng các đền tháp Chăm và phương pháp chế tạo những viên gạch để xây
các đền tháp được nhiều người quan tâm.Kỹ thuật xây dựng tháp Chăm hết sức độc
đáo. Gạch xây tháp Chăm là gạch loại lớn (có kích thước 0,40m x 0,18m x 0,05m).
Đặc điểm của gạch xây tháp là xốp, nhẹ, mềm, dễ tạo hình và không thấm nước nên
hầu như không có hiện tượng rêu bám, mà các viên gạch chỉ bị bào mòn theo thời gian,
phô ra lõi màu đen, thể hiện những viên gạch được nung ở nhiệt độ cao. Trong khi đó,
các viên gạch chúng ta sử dụng trùng tu nặng hơn, dễ thấm nước và giữ nước, tạo môi
trường cho thực vật ký sinh dễ sinh sôi, phát triển, như: rêu, dương xỉ… Cho đến nay,
dù có nhiều lý giải khác nhau, nhưng cách thức sản xuất gạch, chất liệu gạch, chất liên
kết, kỹ thuật xây dựng tháp Chăm vẫn là điều bí ẩn thu hút sự quan tâm của các nhà
nghiên cứu, kiến trúc sư, du khách trong và ngoài nước.
Các công trình kiến trúc ở đây đã trải qua hơn nghìn năm và chịu nhiều sự tác
động của tự nhiên và con người, của chiến tranh. Từ đầu thế kỷ XX đến nay, Tháp Bà
Ponagar đã trải qua một số lần trùng tu tôn tạo. Lần thứ nhất người Pháp tu bổ vào
41

những năm 30 của thế kỷ XX. Dấu ấn rõ nhất của đợt tu bổ này là những chỗ gạch trát
xi măng. Sau đó, những năm 90 của thế kỷ XX, chúng ta đã tiếp tục tu bổ để bảo tồn
những ngôi tháp cổ. Lần tu bổ gần đây nhất là năm 2010 ở tháp Nam.
- Di tích luôn được quan tâm bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể và
phi vật thể; công tác tu bổ được thực hiện thường xuyên và trở thành trung tâm sinh
hoạt tín ngưỡng của nhân dân khu vực Nam Trung bộ và Nha Trang, nhất là mỗi dịp
Lễ hội Tháp Bà Ponagar diễn ra từ ngày 21 đến 23 tháng 3 âm lịch hàng năm khách
hành hương về dự lễ rất đông. Lễ hội Tháp Bà Ponagar được công nhận Di sản văn
hóa phi vật thể Quốc gia năm 2012.
- Vịnh Nha Trang
Vịnh Nha Trang nằm trong toạ độ 12 0
08’33” đến 120
25’18” vĩ độ Bắc và
1090
07’16” đến 109 14’30” kinh độ Đông, bao gồm vòng cung bờ biển phía Đông
thành phố Nha Trang (từ mũi Kê Gà giáp xã Vĩnh Lương và phường Vĩnh Hòa đến
mũi Cù Hin, đèo Cù Hin giáp huyện Cam Lâm ) ra ngoài khơi vịnh Nha Trang nối các
đảo Hòn Câu, Hòn Nọc, Hòn Mun tạo thành ranh giới vịnh Nha Trang. Chu vi vịnh
39,82 km, khoảng 21,50 hải lý; tổng diện tích 249,65 km2
. Năm 2003 tổ chức “Câu
lạc bộ những vịnh đẹp nhất thế giới” đã kết nạp làm thành viên thứ 29 và ngày
25/3/2005 Bộ Văn hoá – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng
danh lam thắng cảnh Quốc gia.
Vịnh Nha Trang có nét đẹp bao la của biển trời mênh mông với những đảo lớn nhỏ
nổi bật lên trên mặt biển trong xanh và những bãi cát trắng, mịn màng dưới ánh mặt trời
trải dài trên các vòng cung bờ vịnh. Đặc biệt, một số đảo có chim yến làm tổ là nguồn lợi
vô giá, đầy bổ dưỡng và được coi là “vàng trắng” của Việt Nam. Dưới lòng vịnh, ngoài
lượng hải sản phong phú, còn có các rạn san hô ở khu vực đảo hòn Mun hình thành những
thuỷ cung đầy màu sắc sinh động mà du khách không thể bỏ qua khi lặn biển Nha Trang.
Thêm vào đó, di chỉ khảo cổ học tại làng đảo Bích Đầm thuộc văn hóa Xóm Cồn cũng
góp phần nâng tầm giá trị di sản văn hoá cho vịnh Nha Trang.
b. Văn hóa phi vật thể
Nha Trang – Khánh Hoà có 02 di sản phi vật thể được công nhận là di sản phi
vật thể cấp quốc gia là Lễ hội Tháp bà Ponagar Nha Trang và Lễ hội Cầu Ngư.
- Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang:
Diễn ra hàng năm từ ngày 20 đến 23 tháng 3 Âm lịch, tại di tích Tháp Bà
Ponagar, thuộc phường Vĩnh Phước, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Ngoài
42

Luận Văn Phát Triển Du Lịch Bền Vững Thành Phố Nha Trang

Luận Văn Phát Triển Du Lịch Bền Vững Thành Phố Nha Trang

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Luận Văn Phát Triển Du Lịch Bền Vững Thành Phố Nha Trang

Similar to Luận Văn Phát Triển Du Lịch Bền Vững Thành Phố Nha Trang (20)

More from Dịch Vụ Viết Thuê Luận Văn Zalo : 0932.091.562

More from Dịch Vụ Viết Thuê Luận Văn Zalo : 0932.091.562 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Luận Văn Phát Triển Du Lịch Bền Vững Thành Phố Nha Trang