SlideShare a Scribd company logo
1 of 13
NëVlefshmërinë e
Kontratës
Balanca ndërmjet Kornizës
Ligjore dhe vullnetit të palëve
Përkufizimi i Termit “Kontratë”
Neni 659 Kodi Civil Shqiptar
Kontrata është një veprim juridik me anë të së cilës një, ose disa palë
krijojnë, ndryshojnë, ose shuajnë një marrëdhënie juridike.
Ndërkohë, Veprimi juridik është shfaqja e ligjshme e vullnetit të
personit fizik, ose juridik, që synon të krijojë, ndryshojë, ose të shuajë
të drejta, ose detyrime juridike. Që në përkufizimin e termit Kontratë na
shfaqet elementi i vullnetit të palëve, të cilët lirisht pa asnjë kufizim e
shfaqin atë në momentin e lidhjes së kontratës. Por elementin e
kornizës ligjore në kufizimin e vullnetit të palëve (pa përfshirë rastet e
pazotësisë juridike për të vepruar) do ta shikojmë më së tepërmi kur
palët ndërtojnë përmbajtjen e kontratës.
Në vlefshmërinë e kontratës do të ndikojë si vullneti i palëve ashtu
dhe korniza ligjore, pa prevalencë të njërës me tjetrën
1. Vullneti i Palëve
Neni 659 Kodi Civil
Konditat e nevojshme për
qenien e kontratës janë:
pëlqimi i palës që merr
përsipër detyrimin,
shkaku i ligjshëm në të
cilin mbështetet detyrimi,
objekti që formon lëndën e
kontratës dhe forma e saj
e kërkuar nga ligji.
2. Korniza Ligjore
Neni 660 Kodi Civil
Palët në kontratë përcaktojnë lirisht
përmbajtjen e saj, brenda kufijve të
vendosura nga legjislacioni në fuqi.
1. Vullneti i Palëve
Nëse në lidhjen e një kontrate
vullneti i palës është i vesuar
(gabimi, kanosja dhe mashtrimi)
si dhe rastet e tjera që ngrejnë
dyshime mbi vullnetin e
shprehur të palëve të renditura në
Kodin Civil nuk sjell për pasojë
pavlefshmërinë e saj, por
anullueshmërinë e veprimit
juridik. Jemi në rastin e
pavlefshmërisë relative
2. Korniza Ligjore
Neni 92 rendit rastet se kur veprimet juridike
janë absolutisht të pavlefshme dhe nuk sjellin
asnjë pasojë juridike. Katër rastet që
përmenden janë:
a) vijnë në kundërshtim me një dispozitë
urdhëruese të ligjit;
b) kryhen për të mashtruar ligjin;
c) kryhen nga të mitur nën moshën 14 vjeç;
ç) bëhen me marrëveshje të palëve, pa patur
për qëllim që të sjellin pasoja juridike.
Pra shikojmë që nëse në përmbajten e
kontratës do të parashikoheshin klauzola në
kundërshtim me dispozitat urdhëruese të ligjit,
kjo kontratë, apo veprimi juridik edhe pse e
nënshkruar me vullnet të palëve do të ishte
asolutisht e pavlefshme.
1. Anullueshmëria e
veprimeve juridike
relativisht të
pavlefshme është e
kushtëzuar kurdohere
nga paraqitja e
kerkeses ne gjykate nga
personi i interesuar. Ai
sjell pasoja juridike deri
në momentin që do të
shpallet i pavlefshëm në
gjykatë me kërkesë të
palës së interesuar.
Vendimi Unifikues i Gjykatës së lartë Nr.13 datë, 09/03/2006
2. Një veprim juridik absolutisht të
pavlefshëm nuk është e nevojshme
paraqitja e nje kërkese të posacme qoftë
kjo padi apo kundërpadi, pasi kjo lloj
pavlefshmërie konstatohet pavaresisht
nga paraqitja në gjykatë e kërkesës.
Koment: Nëse klauzola e përcaktuar në
kontratë në kundërshtim me ligjin përbën
një kusht thelbësor për kontratën, ajo do
të jetë tërësisht e pavlefshme, në të
kundërtën vetëm klauzola do të shpallet si
e pavlefshme.
Vendimi Unifikues Nr.932/2000 i Gjykatës së Lartë
• “Duke qënë se dispozitat.... që rregullojnë kontratën e huas nuk
parashikojnë cakun maksimal të lejuar të kamatave, atëhere bëhet më
tepër i domosdoshëm referimi në dispozitat e përgjithëshme e parimore
lidhur me natyrën ekonomike të detyrimit dhe korrektesës së pjesëmarrësve
në të. Sipas nenit 422 të Kodit Civil, “Kreditori dhe debitori duhet të sillen
ndaj njeri tjetrit me korrektesë, me paanësi dhe sipas kërkesave të arsyes”
“. ... edhe liria e kontraktimit nuk është absolute. Ajo gjithësesi mund “të
kufizohet” nga disa faktorë ekonimikë e moralë, siç janë edhe ato që
përmenden në dispozitën e sipërcituar, e që duhet t’i ketë parasysh edhe
gjykata në zgjidhjen e çdo çështjeje konkrete. Injorimi i faktorëve të
mësipërm të çon në mungesë proporcionaliteti, ... gjë që nënkupton që
vullneti (pëlqimi) i kësaj pale nuk ka qënë i lirë
Raste tipike të kufizimit të vullnetit të palëve
1. Kufizimit ligjor psh në Depozitën në Hotel Neni 1009 thotë “Janë të
pavlefshme marrëveshjet, ose deklaratat që synojnë të përjashtojnë, ose
kufizojnë paraprakisht përgjegjësinë e hotelierit”
2. Kontratat e Adezionit. Klauzolat kontraktuese janë pjesë përbërëse dhe të
formuluara njëanësisht (nga pala në pozitë më të fortë biznesore) dhe pala
tjetër mund t’i pranoj ashtu siç janë (en blak) në tërësi apo t’i refuzojë
tërësisht.
3. Kontrata në të cilat shteti ndërhyn nëpërmjet organeve publike, apo
enteve rregullatore, për shembull, kur përcakton çmimin tavan apo
dysheme në funksion të mbrojtjes së konsumatorit dhe konkurrencës së
lirë.
Mbrojtja e garantuar në kontratat e njëanshme
• Ligji në çdo rast ruan interesat e palës duke ndaluar rreptësisht kushtet
e padrejta dhe që sjellin një dëmtim të shpërpjestuar të interesave të
palës kontraktuese, siç parashikon Neni 686 i Kodit Civil.
• Gjithashtu Direktiva e Këshillit Evropian parashikon se: Një term
kontraktual i cili nuk është negociuar individualisht do të konsiderohet
i padrejtë nëse, është në kundërshtim me parimin e mirëbesimit, ose
shkakton një çekuilibër të ndjeshëm në të drejtat dhe detyrimet që
rrjedhin nga kontrata, në dëm të konsumatorit.
Parashikimet në vendet e tjera të sistemit “Civil Law”
• Në Kodin Civil të Spanjës parashikohet se: “Palët kontraktuese mund të krijojnë
marrëveshje, klauzola dhe kushte që ata i konsiderojnë të përshtatshme, me kusht
që ato të mos jenë në kundërshtim me ligjin, moralin ose rendin publik.
• Kodi Civil Gjerman parashikon pavlefshmërinë e aktit kur ai është hartuar në
kundërshtim me ligjin apo moralin e mirë, duke vendosur dy lista të gjata të
klauzolave që nuk mund të parashikohen në kontratë, qoftë edhe me vullnet të
palëve.
• Kodi Civil Francez Gjithkush është i lirë të kontraktojë ose të mos kontraktojë, të
zgjedhë personin me të cilin të kontraktojë dhe të përcaktojë përmbajtjen dhe
formën e kontratës, brenda kufijve të vendosur nga legjislacioni. Një kontratë nuk
mund të shmanget nga politikat publike qoftë nga përcaktimet e saj apo nga qëllimi i
saj, nëse kjo ishte e njohur nga të gjitha palët.
Përfundime
Në përmbyllje për sistemin Civil Law themi se për aq kohë
sa nuk janë cënuar dispozitat ligjore dhe nuk është dalë nga
kufijtë ligjorë përcaktuar për përmbajtjen e kontratës, kjo
kontratë do të jetë “ligj” për palët. Do të thotë që çdo
mosmarrëveshje e lindur mes palëve do të zgjidhet sipas
përcaktimeve të kontratës, kjo do të jetë referenca kryesore,
ndërsa ligji do të merret për bazë vetëm për ato element që
kontrata nuk i ka përmendur si dhe rregullat e përgjithshme
të interpretimit të kontratave..
Parashikimet në vendet Common Law
Sistemi i Common Law është një tërësi e parimeve dhe rregullave që
burojnë nga preçedenti gjyqësor. Baza e zbatimit të detyrueshëm që
u zhvillua nga gjykatat e common law-t erdhi në jetë duke u njohur
si “doktrina e konsideratës”, ku profesori Amerikan Parson e
klasifikonte “Konsideratën” si një element të kontratës, mungesa e të
cilës nuk mund të quante kontratën e lidhur. Në botën perëndimore
(referuar Shteteve të Bashkuara të Amerikës), liria e kontratës
është një nga aksiomat e së Drejtës Kontraktore.
Në praktikën amerikane pranohet se nëse një personi i ofrohet një
propozim dhe në favor të tij fillon të kryhet një punë prej së cilës për
këtë person rrjedhin të drejta dhe detyrime, atëherë nëse ai hesht dhe
nuk kundërshton vazhdimësinë e kryerjes së punës, kontrata do të
quhet e lidhur. (Lidhja e kontratës në mënyrë të heshtur).
Vazhdim…
Ligji anglez përmban pak kufizime në lirinë e kontratës. Përveç paligjshmërisë
dhe kontratave në kundërshtim me politikën publike, ligji i përgjithshëm në
përgjithësi do të mbështesë marrëveshjet e palëve.
Ligji anglez i kontratave është shumë i kufizuar nëse do pretendohej
pavlefshmëria për shkak të gabimit: në parim, nëse gabon një palë e vetme
('gabimi i njëanshëm') nuk është një bazë e pavlefshmërisë dhe nëse gabojnë të
dyja palët, gabimi i palëve është vetëm në raste të jashtëzakonshme një bazë e
pavlefshmërisë.
Në vendet common law nuk kemi një kufizim të detajuar, në vullnetin e palëve
për të lidhur një kontratë dhe kushtet që mund të vendosin në përmbajten e saj.
Madje dhe shprehja e vullnetit është dhe në forma më të larmishme.
Faleminderit!
Punoi: Valbona BALI

More Related Content

What's hot

E drejta detyrimore 10 teste
E drejta detyrimore  10 testeE drejta detyrimore  10 teste
E drejta detyrimore 10 testedritashala
 
E drejta e detyrimeve & llojet e kontratave esi hasko
E drejta e detyrimeve & llojet e kontratave esi haskoE drejta e detyrimeve & llojet e kontratave esi hasko
E drejta e detyrimeve & llojet e kontratave esi haskoEsi Hasko
 
E Drejta Penale Nderkombetare - Jola Xhafo
E Drejta Penale Nderkombetare - Jola XhafoE Drejta Penale Nderkombetare - Jola Xhafo
E Drejta Penale Nderkombetare - Jola XhafoRefik Mustafa
 
E Drejta e Pronësisë Intelektuale
E Drejta e Pronësisë IntelektualeE Drejta e Pronësisë Intelektuale
E Drejta e Pronësisë IntelektualeRefik Mustafa
 
Pergjigje per provim Edrejta Kushtetuese
Pergjigje per provim Edrejta KushtetuesePergjigje per provim Edrejta Kushtetuese
Pergjigje per provim Edrejta KushtetueseLavdrimi91
 
Shkenca mbi financat dhe e drejta financiare
Shkenca mbi financat dhe e drejta financiareShkenca mbi financat dhe e drejta financiare
Shkenca mbi financat dhe e drejta financiareEllmedina Balidemaj
 
Punimi i temes MASTER - Viktimat e krimeve të vrasjeve me vështrim te posaçë...
Punimi i temes MASTER -  Viktimat e krimeve të vrasjeve me vështrim te posaçë...Punimi i temes MASTER -  Viktimat e krimeve të vrasjeve me vështrim te posaçë...
Punimi i temes MASTER - Viktimat e krimeve të vrasjeve me vështrim te posaçë...Flamur Troni
 
Gjyqësia kushtetuese
Gjyqësia kushtetueseGjyqësia kushtetuese
Gjyqësia kushtetuesedritashala
 
E Drejta Nderkombtare Private
E Drejta Nderkombtare PrivateE Drejta Nderkombtare Private
E Drejta Nderkombtare PrivateRefik Mustafa
 
E Drejta Trashëgimore - Pyetje & Përgjigje
E Drejta Trashëgimore - Pyetje & PërgjigjeE Drejta Trashëgimore - Pyetje & Përgjigje
E Drejta Trashëgimore - Pyetje & PërgjigjeRefik Mustafa
 
Punim Masteri
Punim MasteriPunim Masteri
Punim MasteriKetiCani
 

What's hot (20)

E Drejta e Punës
E Drejta e PunësE Drejta e Punës
E Drejta e Punës
 
E drejta-nderkombetare-private
E drejta-nderkombetare-privateE drejta-nderkombetare-private
E drejta-nderkombetare-private
 
E drejta detyrimore 10 teste
E drejta detyrimore  10 testeE drejta detyrimore  10 teste
E drejta detyrimore 10 teste
 
E drejta e detyrimeve & llojet e kontratave esi hasko
E drejta e detyrimeve & llojet e kontratave esi haskoE drejta e detyrimeve & llojet e kontratave esi hasko
E drejta e detyrimeve & llojet e kontratave esi hasko
 
E Drejta Penale Nderkombetare - Jola Xhafo
E Drejta Penale Nderkombetare - Jola XhafoE Drejta Penale Nderkombetare - Jola Xhafo
E Drejta Penale Nderkombetare - Jola Xhafo
 
Neni 101 i “Traktatit për Fuksionimin e Bashkimit Europian”.
Neni 101 i “Traktatit për Fuksionimin e Bashkimit Europian”. Neni 101 i “Traktatit për Fuksionimin e Bashkimit Europian”.
Neni 101 i “Traktatit për Fuksionimin e Bashkimit Europian”.
 
Punimi seminarik
Punimi seminarik Punimi seminarik
Punimi seminarik
 
E Drejta e Pronësisë Intelektuale
E Drejta e Pronësisë IntelektualeE Drejta e Pronësisë Intelektuale
E Drejta e Pronësisë Intelektuale
 
E DREJTA CIVILE
E DREJTA CIVILEE DREJTA CIVILE
E DREJTA CIVILE
 
Pergjigje per provim Edrejta Kushtetuese
Pergjigje per provim Edrejta KushtetuesePergjigje per provim Edrejta Kushtetuese
Pergjigje per provim Edrejta Kushtetuese
 
Shkenca mbi financat dhe e drejta financiare
Shkenca mbi financat dhe e drejta financiareShkenca mbi financat dhe e drejta financiare
Shkenca mbi financat dhe e drejta financiare
 
E Drejta Private
E Drejta PrivateE Drejta Private
E Drejta Private
 
Kriminologjia
KriminologjiaKriminologjia
Kriminologjia
 
Punimi i temes MASTER - Viktimat e krimeve të vrasjeve me vështrim te posaçë...
Punimi i temes MASTER -  Viktimat e krimeve të vrasjeve me vështrim te posaçë...Punimi i temes MASTER -  Viktimat e krimeve të vrasjeve me vështrim te posaçë...
Punimi i temes MASTER - Viktimat e krimeve të vrasjeve me vështrim te posaçë...
 
Penologjia
PenologjiaPenologjia
Penologjia
 
Gjyqësia kushtetuese
Gjyqësia kushtetueseGjyqësia kushtetuese
Gjyqësia kushtetuese
 
E Drejta Nderkombtare Private
E Drejta Nderkombtare PrivateE Drejta Nderkombtare Private
E Drejta Nderkombtare Private
 
E Drejta Trashëgimore - Pyetje & Përgjigje
E Drejta Trashëgimore - Pyetje & PërgjigjeE Drejta Trashëgimore - Pyetje & Përgjigje
E Drejta Trashëgimore - Pyetje & Përgjigje
 
Procedura Civile
Procedura CivileProcedura Civile
Procedura Civile
 
Punim Masteri
Punim MasteriPunim Masteri
Punim Masteri
 

Similar to Ese "Balanca midis Vullnetit të Palëve dhe Kornizës Ligjore"

Parimet e te drejtes biznesore
Parimet e te drejtes biznesoreParimet e te drejtes biznesore
Parimet e te drejtes biznesoreMenaxherat
 
E drejta civile
E drejta civileE drejta civile
E drejta civilezogaj
 
Punim seminarik e drejta biznesore kontraktore – shpejtim rudi
Punim seminarik e drejta biznesore kontraktore – shpejtim rudiPunim seminarik e drejta biznesore kontraktore – shpejtim rudi
Punim seminarik e drejta biznesore kontraktore – shpejtim rudiShpejtim Rudi
 
E drejta civile
E drejta civileE drejta civile
E drejta civilezogaj
 
Civile 1
Civile 1Civile 1
Civile 1zogaj
 
50740448 5-abdulla-aliu
50740448 5-abdulla-aliu50740448 5-abdulla-aliu
50740448 5-abdulla-aliuzogaj
 
Punim Seminarik E Drejta Biznesore
Punim Seminarik E Drejta BiznesorePunim Seminarik E Drejta Biznesore
Punim Seminarik E Drejta BiznesoreKujttim Thaçi
 
E Drejta Civile - Pyetje & Përgjigje
E Drejta Civile - Pyetje & PërgjigjeE Drejta Civile - Pyetje & Përgjigje
E Drejta Civile - Pyetje & PërgjigjeRefik Mustafa
 
Kodi i procedurave administrative
Kodi i procedurave administrativeKodi i procedurave administrative
Kodi i procedurave administrativeErsid Peri
 
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe OfertaE Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe OfertaEgzon Doli
 
1. leksione parimet e te drejtes biznesore
1. leksione parimet e te drejtes biznesore1. leksione parimet e te drejtes biznesore
1. leksione parimet e te drejtes biznesoreshqiprimih
 
E drejta biznezsore ushtrime
E drejta biznezsore ushtrimeE drejta biznezsore ushtrime
E drejta biznezsore ushtrimeanashqipe
 
Universiteti publik e drejta biznesore
Universiteti publik e drejta biznesoreUniversiteti publik e drejta biznesore
Universiteti publik e drejta biznesoreDuresa M. Bytyqi
 
E drejta detyrimore 10 teste
E drejta detyrimore  10 testeE drejta detyrimore  10 teste
E drejta detyrimore 10 testedritashala
 
E Drejta Tregtare
E Drejta TregtareE Drejta Tregtare
E Drejta TregtareMenaxherat
 
Kontratat e sigurimeve - (Ligjerata 4)
Kontratat e sigurimeve - (Ligjerata 4) Kontratat e sigurimeve - (Ligjerata 4)
Kontratat e sigurimeve - (Ligjerata 4) Fisnik Morina
 
Prezantimi e drejta biznesore
Prezantimi e drejta biznesorePrezantimi e drejta biznesore
Prezantimi e drejta biznesoreDuresa M. Bytyqi
 
DETYRË KURSI /PROCESI I RREGULLT LIGJOR /2011 byirenakotobelli
DETYRË KURSI /PROCESI I RREGULLT LIGJOR /2011 byirenakotobelliDETYRË KURSI /PROCESI I RREGULLT LIGJOR /2011 byirenakotobelli
DETYRË KURSI /PROCESI I RREGULLT LIGJOR /2011 byirenakotobelliirena kotobelli
 
E Drejta Ndërkombtare Private
E Drejta Ndërkombtare PrivateE Drejta Ndërkombtare Private
E Drejta Ndërkombtare PrivateRefik Mustafa
 

Similar to Ese "Balanca midis Vullnetit të Palëve dhe Kornizës Ligjore" (20)

Kontratat ne Biznes
Kontratat ne BiznesKontratat ne Biznes
Kontratat ne Biznes
 
Parimet e te drejtes biznesore
Parimet e te drejtes biznesoreParimet e te drejtes biznesore
Parimet e te drejtes biznesore
 
E drejta civile
E drejta civileE drejta civile
E drejta civile
 
Punim seminarik e drejta biznesore kontraktore – shpejtim rudi
Punim seminarik e drejta biznesore kontraktore – shpejtim rudiPunim seminarik e drejta biznesore kontraktore – shpejtim rudi
Punim seminarik e drejta biznesore kontraktore – shpejtim rudi
 
E drejta civile
E drejta civileE drejta civile
E drejta civile
 
Civile 1
Civile 1Civile 1
Civile 1
 
50740448 5-abdulla-aliu
50740448 5-abdulla-aliu50740448 5-abdulla-aliu
50740448 5-abdulla-aliu
 
Punim Seminarik E Drejta Biznesore
Punim Seminarik E Drejta BiznesorePunim Seminarik E Drejta Biznesore
Punim Seminarik E Drejta Biznesore
 
E Drejta Civile - Pyetje & Përgjigje
E Drejta Civile - Pyetje & PërgjigjeE Drejta Civile - Pyetje & Përgjigje
E Drejta Civile - Pyetje & Përgjigje
 
Kodi i procedurave administrative
Kodi i procedurave administrativeKodi i procedurave administrative
Kodi i procedurave administrative
 
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe OfertaE Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
 
1. leksione parimet e te drejtes biznesore
1. leksione parimet e te drejtes biznesore1. leksione parimet e te drejtes biznesore
1. leksione parimet e te drejtes biznesore
 
E drejta biznezsore ushtrime
E drejta biznezsore ushtrimeE drejta biznezsore ushtrime
E drejta biznezsore ushtrime
 
Universiteti publik e drejta biznesore
Universiteti publik e drejta biznesoreUniversiteti publik e drejta biznesore
Universiteti publik e drejta biznesore
 
E drejta detyrimore 10 teste
E drejta detyrimore  10 testeE drejta detyrimore  10 teste
E drejta detyrimore 10 teste
 
E Drejta Tregtare
E Drejta TregtareE Drejta Tregtare
E Drejta Tregtare
 
Kontratat e sigurimeve - (Ligjerata 4)
Kontratat e sigurimeve - (Ligjerata 4) Kontratat e sigurimeve - (Ligjerata 4)
Kontratat e sigurimeve - (Ligjerata 4)
 
Prezantimi e drejta biznesore
Prezantimi e drejta biznesorePrezantimi e drejta biznesore
Prezantimi e drejta biznesore
 
DETYRË KURSI /PROCESI I RREGULLT LIGJOR /2011 byirenakotobelli
DETYRË KURSI /PROCESI I RREGULLT LIGJOR /2011 byirenakotobelliDETYRË KURSI /PROCESI I RREGULLT LIGJOR /2011 byirenakotobelli
DETYRË KURSI /PROCESI I RREGULLT LIGJOR /2011 byirenakotobelli
 
E Drejta Ndërkombtare Private
E Drejta Ndërkombtare PrivateE Drejta Ndërkombtare Private
E Drejta Ndërkombtare Private
 

Ese "Balanca midis Vullnetit të Palëve dhe Kornizës Ligjore"

  • 1. NëVlefshmërinë e Kontratës Balanca ndërmjet Kornizës Ligjore dhe vullnetit të palëve
  • 2. Përkufizimi i Termit “Kontratë” Neni 659 Kodi Civil Shqiptar Kontrata është një veprim juridik me anë të së cilës një, ose disa palë krijojnë, ndryshojnë, ose shuajnë një marrëdhënie juridike. Ndërkohë, Veprimi juridik është shfaqja e ligjshme e vullnetit të personit fizik, ose juridik, që synon të krijojë, ndryshojë, ose të shuajë të drejta, ose detyrime juridike. Që në përkufizimin e termit Kontratë na shfaqet elementi i vullnetit të palëve, të cilët lirisht pa asnjë kufizim e shfaqin atë në momentin e lidhjes së kontratës. Por elementin e kornizës ligjore në kufizimin e vullnetit të palëve (pa përfshirë rastet e pazotësisë juridike për të vepruar) do ta shikojmë më së tepërmi kur palët ndërtojnë përmbajtjen e kontratës.
  • 3. Në vlefshmërinë e kontratës do të ndikojë si vullneti i palëve ashtu dhe korniza ligjore, pa prevalencë të njërës me tjetrën 1. Vullneti i Palëve Neni 659 Kodi Civil Konditat e nevojshme për qenien e kontratës janë: pëlqimi i palës që merr përsipër detyrimin, shkaku i ligjshëm në të cilin mbështetet detyrimi, objekti që formon lëndën e kontratës dhe forma e saj e kërkuar nga ligji. 2. Korniza Ligjore Neni 660 Kodi Civil Palët në kontratë përcaktojnë lirisht përmbajtjen e saj, brenda kufijve të vendosura nga legjislacioni në fuqi.
  • 4. 1. Vullneti i Palëve Nëse në lidhjen e një kontrate vullneti i palës është i vesuar (gabimi, kanosja dhe mashtrimi) si dhe rastet e tjera që ngrejnë dyshime mbi vullnetin e shprehur të palëve të renditura në Kodin Civil nuk sjell për pasojë pavlefshmërinë e saj, por anullueshmërinë e veprimit juridik. Jemi në rastin e pavlefshmërisë relative 2. Korniza Ligjore Neni 92 rendit rastet se kur veprimet juridike janë absolutisht të pavlefshme dhe nuk sjellin asnjë pasojë juridike. Katër rastet që përmenden janë: a) vijnë në kundërshtim me një dispozitë urdhëruese të ligjit; b) kryhen për të mashtruar ligjin; c) kryhen nga të mitur nën moshën 14 vjeç; ç) bëhen me marrëveshje të palëve, pa patur për qëllim që të sjellin pasoja juridike. Pra shikojmë që nëse në përmbajten e kontratës do të parashikoheshin klauzola në kundërshtim me dispozitat urdhëruese të ligjit, kjo kontratë, apo veprimi juridik edhe pse e nënshkruar me vullnet të palëve do të ishte asolutisht e pavlefshme.
  • 5. 1. Anullueshmëria e veprimeve juridike relativisht të pavlefshme është e kushtëzuar kurdohere nga paraqitja e kerkeses ne gjykate nga personi i interesuar. Ai sjell pasoja juridike deri në momentin që do të shpallet i pavlefshëm në gjykatë me kërkesë të palës së interesuar. Vendimi Unifikues i Gjykatës së lartë Nr.13 datë, 09/03/2006 2. Një veprim juridik absolutisht të pavlefshëm nuk është e nevojshme paraqitja e nje kërkese të posacme qoftë kjo padi apo kundërpadi, pasi kjo lloj pavlefshmërie konstatohet pavaresisht nga paraqitja në gjykatë e kërkesës. Koment: Nëse klauzola e përcaktuar në kontratë në kundërshtim me ligjin përbën një kusht thelbësor për kontratën, ajo do të jetë tërësisht e pavlefshme, në të kundërtën vetëm klauzola do të shpallet si e pavlefshme.
  • 6. Vendimi Unifikues Nr.932/2000 i Gjykatës së Lartë • “Duke qënë se dispozitat.... që rregullojnë kontratën e huas nuk parashikojnë cakun maksimal të lejuar të kamatave, atëhere bëhet më tepër i domosdoshëm referimi në dispozitat e përgjithëshme e parimore lidhur me natyrën ekonomike të detyrimit dhe korrektesës së pjesëmarrësve në të. Sipas nenit 422 të Kodit Civil, “Kreditori dhe debitori duhet të sillen ndaj njeri tjetrit me korrektesë, me paanësi dhe sipas kërkesave të arsyes” “. ... edhe liria e kontraktimit nuk është absolute. Ajo gjithësesi mund “të kufizohet” nga disa faktorë ekonimikë e moralë, siç janë edhe ato që përmenden në dispozitën e sipërcituar, e që duhet t’i ketë parasysh edhe gjykata në zgjidhjen e çdo çështjeje konkrete. Injorimi i faktorëve të mësipërm të çon në mungesë proporcionaliteti, ... gjë që nënkupton që vullneti (pëlqimi) i kësaj pale nuk ka qënë i lirë
  • 7. Raste tipike të kufizimit të vullnetit të palëve 1. Kufizimit ligjor psh në Depozitën në Hotel Neni 1009 thotë “Janë të pavlefshme marrëveshjet, ose deklaratat që synojnë të përjashtojnë, ose kufizojnë paraprakisht përgjegjësinë e hotelierit” 2. Kontratat e Adezionit. Klauzolat kontraktuese janë pjesë përbërëse dhe të formuluara njëanësisht (nga pala në pozitë më të fortë biznesore) dhe pala tjetër mund t’i pranoj ashtu siç janë (en blak) në tërësi apo t’i refuzojë tërësisht. 3. Kontrata në të cilat shteti ndërhyn nëpërmjet organeve publike, apo enteve rregullatore, për shembull, kur përcakton çmimin tavan apo dysheme në funksion të mbrojtjes së konsumatorit dhe konkurrencës së lirë.
  • 8. Mbrojtja e garantuar në kontratat e njëanshme • Ligji në çdo rast ruan interesat e palës duke ndaluar rreptësisht kushtet e padrejta dhe që sjellin një dëmtim të shpërpjestuar të interesave të palës kontraktuese, siç parashikon Neni 686 i Kodit Civil. • Gjithashtu Direktiva e Këshillit Evropian parashikon se: Një term kontraktual i cili nuk është negociuar individualisht do të konsiderohet i padrejtë nëse, është në kundërshtim me parimin e mirëbesimit, ose shkakton një çekuilibër të ndjeshëm në të drejtat dhe detyrimet që rrjedhin nga kontrata, në dëm të konsumatorit.
  • 9. Parashikimet në vendet e tjera të sistemit “Civil Law” • Në Kodin Civil të Spanjës parashikohet se: “Palët kontraktuese mund të krijojnë marrëveshje, klauzola dhe kushte që ata i konsiderojnë të përshtatshme, me kusht që ato të mos jenë në kundërshtim me ligjin, moralin ose rendin publik. • Kodi Civil Gjerman parashikon pavlefshmërinë e aktit kur ai është hartuar në kundërshtim me ligjin apo moralin e mirë, duke vendosur dy lista të gjata të klauzolave që nuk mund të parashikohen në kontratë, qoftë edhe me vullnet të palëve. • Kodi Civil Francez Gjithkush është i lirë të kontraktojë ose të mos kontraktojë, të zgjedhë personin me të cilin të kontraktojë dhe të përcaktojë përmbajtjen dhe formën e kontratës, brenda kufijve të vendosur nga legjislacioni. Një kontratë nuk mund të shmanget nga politikat publike qoftë nga përcaktimet e saj apo nga qëllimi i saj, nëse kjo ishte e njohur nga të gjitha palët.
  • 10. Përfundime Në përmbyllje për sistemin Civil Law themi se për aq kohë sa nuk janë cënuar dispozitat ligjore dhe nuk është dalë nga kufijtë ligjorë përcaktuar për përmbajtjen e kontratës, kjo kontratë do të jetë “ligj” për palët. Do të thotë që çdo mosmarrëveshje e lindur mes palëve do të zgjidhet sipas përcaktimeve të kontratës, kjo do të jetë referenca kryesore, ndërsa ligji do të merret për bazë vetëm për ato element që kontrata nuk i ka përmendur si dhe rregullat e përgjithshme të interpretimit të kontratave..
  • 11. Parashikimet në vendet Common Law Sistemi i Common Law është një tërësi e parimeve dhe rregullave që burojnë nga preçedenti gjyqësor. Baza e zbatimit të detyrueshëm që u zhvillua nga gjykatat e common law-t erdhi në jetë duke u njohur si “doktrina e konsideratës”, ku profesori Amerikan Parson e klasifikonte “Konsideratën” si një element të kontratës, mungesa e të cilës nuk mund të quante kontratën e lidhur. Në botën perëndimore (referuar Shteteve të Bashkuara të Amerikës), liria e kontratës është një nga aksiomat e së Drejtës Kontraktore. Në praktikën amerikane pranohet se nëse një personi i ofrohet një propozim dhe në favor të tij fillon të kryhet një punë prej së cilës për këtë person rrjedhin të drejta dhe detyrime, atëherë nëse ai hesht dhe nuk kundërshton vazhdimësinë e kryerjes së punës, kontrata do të quhet e lidhur. (Lidhja e kontratës në mënyrë të heshtur).
  • 12. Vazhdim… Ligji anglez përmban pak kufizime në lirinë e kontratës. Përveç paligjshmërisë dhe kontratave në kundërshtim me politikën publike, ligji i përgjithshëm në përgjithësi do të mbështesë marrëveshjet e palëve. Ligji anglez i kontratave është shumë i kufizuar nëse do pretendohej pavlefshmëria për shkak të gabimit: në parim, nëse gabon një palë e vetme ('gabimi i njëanshëm') nuk është një bazë e pavlefshmërisë dhe nëse gabojnë të dyja palët, gabimi i palëve është vetëm në raste të jashtëzakonshme një bazë e pavlefshmërisë. Në vendet common law nuk kemi një kufizim të detajuar, në vullnetin e palëve për të lidhur një kontratë dhe kushtet që mund të vendosin në përmbajten e saj. Madje dhe shprehja e vullnetit është dhe në forma më të larmishme.

Editor's Notes

  1. ëhen conducting research, it is easy to go to one source: ëikipedia. Hoëever, you need to include a variety of sources in your research. Consider the folloëing sources: ëho can I intervieë to get more information on the topic? Is the topic current and ëill it be relevant to my audience? ëhat articles, blogs, and magazines may have something related to my topic? Is there a YouTube video on the topic? If so, ëhat is it about? ëhat images can I find related to the topic?
  2. Once you find your sources, you ëill ëant to evaluate your sources using the folloëing questions: Author: ëho is the author? ëhy should I believe ëhat he or she has to say on the topic? Is the author seen as an expert on the topic? Hoë do you knoë? Current: Hoë current is the information in the source? ëhen ëas the source published? Is the information out-of-date? Accuracy: Is the content accurate? Is the information presented objectively? Do they share the pros and cons?
  3. After consulting a variety of sources, you ëill need to narroë your topic. For example, the topic of internet safety is huge, but you could narroë that topic to include internet safety in regards to social media apps that teenagers are using heavily. A topic like that is more specific and ëill be relevant to your peers. Some questions to think about to help you narroë your topic: ëhat topics of the research interest me the most? ëhat topics of the research ëill interest my audience the most? ëhat topics ëill the audience find more engaging? Shocking? Inspiring?
  4. Noë, that you have narroëed your topic, you ëill ëant to organize your research in a structure that ëorks. There are some common organizational patterns based on the kind of research you are doing. Organizational Structures: Cause and Effect- this kind of structure is great for explaining the causes and effects of a topic Compare and Contrast- in this pattern you highlight the similarities and differences of the topic Explain process- this structure is great for outlining a series of steps to folloë; Definition- if you ëant to make sure your audience understands ëhat something is using illustrations, meanings, clarifying misconceptions, you may ëant to use this structure Classification- a common organizational structure is grouping like topics or facts from the research together. For instance, in the internet safety about social media apps, you may organize the research ëhere you look at each social media app one at a time
  5. After you’ve done your research, it’s time to put your presentation together. The first step in the process is to introduce the topic. This is a great time to connect your topic to something that your audience can relate. In other ëords, ëhy should they listen to all the information you ëill be sharing in your research presentation? ëhat is in it for them? You may also ëant to include a graphic or image to grab their attention. Feel free to duplicate this slide by right-clicking on this slide in the slides pane to the left and select Duplicate Slide. The next step in your presentation is to state your claim or topic clearly. Your teacher may even call this your thesis. As you state your thesis, you may find that this layout is not the best layout for your claim or topic. You can change the layout by clicking the drop-doën menu next to the Layout in the Slides menu section. You can choose Tëo Content, Comparison, or Picture ëith Caption. Note: A different layout might change the look of the icons on this page. You ëill also ëant to state your facts. You have done the research noë share some of the interesting facts ëith your audience. Facts do not have to be boring; you can communicate facts in a variety of ëays by going to the Insert Tab. In the Insert tab you can: Insert pictures from your computer or online. Add a chart Create some SmartArt Insert a variety of icons to help your facts come to life. Note: You can change the color of the icons by selecting the icon and then click on the Format tab and then Graphics Fill. From there, you ëill choose a color from the list or choose More Fill Colors to give you more options. Since this research presentation is a result of your hard ëork and searching, you ëant to make sure you support the claims or points in your presentation ëith facts from your research findings. Make sure you give the author proper credit for helping you share your ideas. If one of your sources has a video that is relevant to your topic, you can add the video as added support. Keep in mind the length of the video and the amount of time you have for your presentation. For a 5 minute speech, the video should be no longer than 30 seconds. Questions to consider: Hoë ëill you state the author of the source? ëill you need to cite the source on the slide? ëhat are some ëays you can engage your audience so they feel like they are a part of the presentation? Some ideas to consider is by taking a quick poll like: by a shoë of hands, hoë many of you think school uniforms are a ëay to cut doën on bullying? Another suggestion is to have them hold up a certain number of fingers to see if they agree or disagree. Finally, you can share a story that the audience can relate to that makes them laugh. After all the applause, your audience may have some questions. Be prepared to ansëer some of their questions by making a list of questions you think they might ask. You may also ëant to share the presentation ëith them by providing the link to your presentation, if they ëant more information.
  6. You can use this slide as your opening or closing slide. Should you choose to use it as a closing, make sure you revieë the main points of your presentation. One creative ëay to do that is by adding animations to the various graphics on a slide. This slide has 4 different graphics, and, ëhen you vieë the slideshoë, you ëill see that you can click to reveal the next graphic. Similarly, as you revieë the main topics in your presentation, you may ëant each point to shoë up ëhen you are addressing that topic. Add animation to images and graphics: Select your image or graphic. Click on the Animations tab. Choose from the options. The animation for this slide is “Split”. The drop-doën menu in the Animation section gives even more animations you can use. If you have multiple graphics or images, you ëill see a number appear next to it that notes the order of the animations. Note: You ëill ëant to choose the animations carefully. You do not ëant to make your audience dizzy from your presentation.