In 2019 schrijven de nieuwe gemeentebesturen hun strategisch meerjarenplan 2020-25. Wij loodsen je bij wijze van opwarming al eens door het beleidsplanningsproces. Hoe zit zo’n plan
en de BBC in elkaar? Hoe maak je er een werkinstrument van? Ook om er je financiën mee op te volgen? Je krijgt een stevige basis om mee je stempel te drukken op het nieuwe MJP!
Sessie 9 en 13 Ontwikkel je eigen Escape Room (handouts)
Sessie 17 De basis van het meerjarenplan en de BBC
1. De basis van de
Beleids- en
BeheersCyclus
VVJ
7 maart 2018
2. Decreet Lokaal Bestuur
(DLB)
Decreet van 22 december 2017 over het
lokaal bestuur
Integratie van gemeenten en OCMW’s:
beide rechtspersonen blijven bestaan,
maar geïntegreerd op politiek, ambtelijk
en beleidsmatig vlak
Gemeente-, OCMW-, IGS- en fusiedecreet
in één
Vereenvoudiging bestuurlijk toezicht
Evaluatie BBC
Vereenvoudigingen en meer autonomie
4. Politieke integratie
organen gemeente en OCMW zoveel mogelijk
gelijk
niet voor Voeren en de randgemeenten:
rechtstreeks verkozen RMW
voorzitter RMW benoemd uit leden RMW
rechtstreeks verkozen vast bureau
5. Politieke integratie
gemeente OCMW
gemeenteraad = raad voor maatschappelijk welzijn
voorzitter gemeenteraad = voorzitter RMW
college = vast bureau
burgemeester = voorzitter vast bureau
bijzonder comité
voorzitter bijzonder comité
6. Ambtelijke integratie
gemeenschappelijk organogram
één gemeenschappelijke algemeen directeur
één gemeenschappelijke financieel directeur
minstens 1 personeelslid OCMW
Maatschappelijk werker
gemeenschappelijke deontologische code
gemeenschappelijke rechtspositieregeling,
maar RMW bepaalt afwijkingen voor:
maatschappelijk werker
functies die niet bij gemeente bestaan
personeel zorgsector
Geïntegreerde beleidsrapporten (BBC)
ook in de randgemeenten en Voeren
8. Evaluatie BBC
Bijsturing voor concrete knelpunten
Beleidsrapporten toegankelijker
Meer info voor raadsleden over acties en
actieplannen
Minder schema’s, minder complex en
technisch
Bijkomende indicatoren financieel
evenwicht
Kredietbewaking soepeler
Beperken wijzigingen boekhoudsysteem
9. Doelstellingen
1 systeem voor alle besturen
Meerjarenplanning vanuit omgevingsanalyse
Resultaatsgerichte denken (doelstellingen)
centraal
Koppeling inhoudelijke en financiële
informatie
Financieel evenwicht
14. Belangrijkste bijsturingen
Beleidsrapporten toegankelijker voor
raadsleden
Financieel evenwicht
Behoud huidige normen
Bijkomende indicatoren
Gecorrigeerde AFM
Financieel evenwicht op geconsolideerde
basis
Meer autonomie kredietbewaking
Verhogen autorisatieniveau
Geen voorlopige twaalfden meer
17. MJP – strategische nota
Inhoud
(Prioritaire) beleidsdoelstellingen
Prioritaire acties (of actieplannen)
Elk bestuur kiest zelf rapporteringsniveau
Districten volgen stad
Financiële vertaling per prioritaire
actie(plan)
Aangepast financieel doelstellingenplan
18. Beleidsdoelstellingen
In de planningsfase
Per beleidsdoelstelling: 3 vragen
Wat willen we bereiken?
=> vooropgesteld resultaat (of effect )
Wat gaan we daarvoor doen?
=> actieplannen (incl. realisatietermijn)
Wat zijn de financiële gevolgen?
=> realistische raming van de uitgaven en
ontvangsten per jaar
18
19. MJP – financiële nota
Inhoud
Financiële vertaling beleidsopties
strategische nota
Verduidelijking financieel evenwicht
Samenstelling
Financieel doelstellingenplan
Staat van het financiële evenwicht
Overzicht van de kredieten
Geen investeringsenveloppes meer
Geen verbinteniskredieten meer
Wel investeringsprojecten in toelichting
20. MJP - financieel
doelstellingenplan
Samenvatting verwachte ontvangsten en
uitgaven
Per beleidsdoelstelling met prioritaire
acties of actieplan
Niet-prioritaire beleidsdoelstellingen
Verrichtingen zonder
beleidsdoelstellingen
Schema M1
21. MJP - staat financieel
evenwicht
Inhoud
Raming beschikbaar budgettair resultaat
(BBR)
Raming autofinancieringsmarge (AFM)
Raming gecorrigeerde AFM
Overzicht geconsolideerd financieel
evenwicht
Zelfde indicatoren
Gemeente en OCMW + districten en AGB
Provincie + APB
22. MJP – staat financieel
evenwicht
Gecorrigeerde AFM
Exploitatiesaldo
Verminderd met 8% van de financiële
schuld 31/12/N-1
Indicator, geen norm
Schema M2
23. MJP – staat financieel
evenwicht
Evenwichtsvoorwaarden
Beschikbaar budgettair resultaat
jaarlijks ≥0
AFM ≥0 laatste boekjaar periode MJP
(2025)
Niet voor AGB, APB, welzijnsvereniging
Geen fictief evenwicht of verschuiving
in tijd van uitgaven of ontvangsten
Jaarrekening N-2 moet verwerkt zijn in
MJP
24. MJP - overzicht kredieten
Bevat de kredieten voor jaar 1 (= ramingen
1e jaar MJP)
Afzonderlijke kredieten voor gemeente en
OCMW
Kredieten met limitatief karakter
Totaal uitgaven exploitatie
Totaal uitgaven investeringen
Totaal uitgaven toegestane leningen en
betalingsuitstel
Totaal ontvangsten leningen en leasings
Schema M3
25. MJP - toelichting
Integraal onderdeel MJP, te bezorgen aan
elk raadslid
Inhoud: alle info nodig om beslissing te
kunnen nemen
Minimale inhoud
Overzicht ontvangsten en uitgaven
functionele aard (T1)
Overzicht ontvangsten en uitgaven
economische aard (T2)
Investeringsprojecten (T3)
Overzicht evolutie financiële schulden (T4)
Overzicht financiële risico’s (omschrijving
+ indekking)
Grondslagen en assumpties opmaak MJP
Plaats waar documentatie beschikbaar is op
website
26. Documentatie bij MJP
Ter inzage raadsleden vanaf verzending MJP
Minimale inhoud
Omgevingsanalyse
Overzicht alle beleidsdoelstellingen,
actieplannen, acties
Overzicht toegestane werkings- en
investeringssubsidies
Per boekjaar
Overzicht samenstelling beleidsdomeinen
Overzicht verbonden entiteiten
Wettelijke, statutaire of feitelijke
verplichting tussenkomst
Overzicht jaarlijkse personeelsinzet
Overzicht jaarlijkse opbrengst per
belastingsoort
27. Opmaak Meerjarenplan
Te bepalen door elk bestuur
Algemeen en financieel directeur zijn
verantwoordelijk voor opmaak van het
voorontwerp van de beleidsrapporten en de
opvolgingsrapportering
In overleg met het MAT
Rol Jeugdconsulent?
Wordt vastgelegd door de raad
Kan niet worden gedelegeerd
Omgevingsanalyse maakt wel vast deel uit
van MJP
29. Wat is de gemeente- en
stadsmonitor?
Monitoringsinstrument die de brede
omgeving van de gemeente in kaart brengt
“de staat van je gemeente”, “ toestand van
je gemeente”
Invalshoek stadsmonitor licht anders
Stadsmonitor gaat uit van visie op een
leefbare en duurzame stad en vertaalt
die intenties in indicatoren (brengt
omgeving, output en effect in beeld)
Extra info specifiek voor centrumsteden
binnen gemeente- en stadsmonitor,
continueren van vorige edities
30. Inhoud gemeente- en
stadsmonitor
Gemeente- en stadsmonitor wil zo breed
mogelijk de toestand schetsen van een
gemeente
externe omgeving: evoluties van factoren
en actoren die deel uitmaken van de
maatschappelijke omgeving
hoe stellen de inwoners, de bedrijven,…
het in de gemeente?
hoe staat het met de beleidsdomeinen
waarop de gemeente actief is (onderwijs,
welzijn, milieu,…)?
interne omgeving: interne organisatie van
de gemeente
hoe is het gesteld met de financiën,
personeel, samenwerking,…?
31. Doel gemeente- en
stadsmonitor
Lokale besturen optimaal ondersteunen met
omgevingsinformatie bij het plannen,
opvolgen en realiseren van gemaakte
beleidsdoelstellingen en het strategisch
meerjarenplan
opmaak omgevingsanalyse
Input op strategisch en niet op
operationeel niveau
Volgens thema’s die de belangrijkste
activiteiten in de gemeente weergeven
Brede objectieve scanner zijn, op uniforme
manier verzameld en beschreven voor de 308
gemeenten
32. Doel gemeente- en
stadsmonitor
Inzicht krijgen in
gemeentegrensoverschrijdende trends en
regiodetectie over gemeentegrenzen heen
vb. gebruik voorzieningen,
mobiliteitsgedrag, woningmarkt
Voeding geven aan strategische debatten op
het Vlaamse niveau
33. Wat is de gemeente- en
stadsmonitor niet…
Geen evaluatie van de lokale bestuursploeg
Geen evaluatie van bepaalde lokale
beleidsinitiatieven (operationele
programma’s)
Wat wel kan, is evaluatie van
collectieve effecten op maatschappelijke
omgeving, maar geen één op één relatie
in functie van effect
34. Bouwstenen gemeente- en
stadsmonitor
Indicatoren gemeente- en stadsmonitor:
voortbouwend op de gemeentelijke
profielschets
Verdere uitdieping/aanvulling van
indicatorenset: besproken en afgetoetst
met alle betrokken actoren (gemeenten/
academici)
Uitbreiding met grootschalige survey
Indicatoren stadsmonitor: voortbouwend op
de hernieuwde visie duurzame en leefbare
steden (koppeling intenties aan indicatoren)
focus op omgeving, impact en effect
gestoeld op MAPE schema
35. Databronnen
Centrale databanken: geregistreerde data
Grootschalige survey bij inwoners: peilen
naar gedrag, tevredenheid en participatie
Extra voor de stadsmonitor, aangeleverd
voor 13 centrumsteden: GIS indicatoren
2 grootschalige surveys, steekproef op
gemeente/stadsniveau
inwoners uit 295 gemeenten ouder dan 16
jaar
inwoners uit 13 centrumsteden ouder dan
16 jaar
Surveyindicatoren peilen naar
tevredenheid, gedrag en participatie in
brede zin
36.
37. Meer informatie
Vanaf 19 maart:
www.gemeentemonitor.vlaanderen.be
www.stadsmonitor.vlaanderen.be
www.jeugdmonitor.vlaanderen.be
39. Burgerparticipatie
erg gedetailleerde regels in GD en OD niet
hernomen
enkel nog minimale decretale regeling
ruimte voor lokaal bestuur om dit in te
vullen
regels voor de volksraadplegingen
geherstructureerd
algemene bepalingen + daarna procedure
Vlaamse Adviescommissie voor
Volksraadplegingen decretaal verankerd
42. Aanpassing meerjarenplan
Minstens 1x per jaar verplicht
Bijsturing beleidsdoelstellingen
Vaststelling kredieten volgend jaar
Mogelijke aanpassing kredieten lopende
boekjaar
Beide mogelijk in 1 procedure en
beslissing
Verwerking vastgestelde JR verplicht bij
elke aanpassing
Duur
Omvat steeds dezelfde periode als MJP
van 6 jaar
Financiële nota: minimum 3 toekomstige
jaren
43. Kredieten 1e jaar na
verkiezingen
Nieuwe bewindsploeg eigen beleid
Meteen kredieten nodig
AMJP in 2024 niet verplicht om kredieten
2025 te hebben
Automatisch kredieten 2025
Zolang nieuwe raden geen kredieten 2025
vaststellen
Ramingen voor 2025 in financiële nota
vroeger MJP
Nieuwe raden kunnen die kredieten
aanpassen in 2025
45. Documentatie bij AMJP
Ter inzage raadsleden vanaf verzending
AMJP
Minimale inhoud
Meest actuele omgevingsanalyse
Overzicht alle beleidsdoelstellingen,
actieplannen, acties
Overzicht toegestane werkings- en
investeringssubsidies
Overzicht samenstelling beleidsdomeinen
Overzicht verbonden entiteiten
Overzicht personeelsinzet facultatief
46. Toezicht (A)MJP
Vernietiging wegens schending recht of
algemeen belang
Bijzondere vernietigingsgronden
Niet alle noodzakelijke info raadsleden
(financiële risico’s)
Geen of fictief financieel evenwicht
Geen aansluiting beleidsrapport –
digitale rapportering
Ontvangsten en uitgaven niet realistisch
Termijn: 50 dagen
Na kennisgeving bekendmaking
beleidsrapport
Bezorgen digitale rapportering (DR)
47. Opvolgingsrapportering
raad
Timing
Bepaald door raad
Min. 1x per jaar voor eind september
over 1e semester
Inhoud
Stand uitvoering prioritaire
acties/actieplannen cf. MJP
Zowel beleidsmatig als financieel
Belangrijke wijzigingen basisinformatie
laatste MJP
Financiële risico’s, grondslagen en
assumpties MJP
Geen modelschema in MB
49. Interne
bevoegdheidsverdelingen
binnen de administratie mogelijkheid om
bevoegdheden toe te vertrouwen aan
personeelsleden
geen delegatie: verantwoordelijkheid
blijft bij AD (of FD)
voorgedefinieerde decretale vormen
geschrapt
intern verzelfstandigde agentschappen
budgethouderschap
mogelijkheden blijven bestaan, maar
grotere flexibiliteit
53. Beleidsevaluatie
Geeft beleid weer en evalueert (de
realisatie van) de (prioritaire)
beleidsdoelstellingen
Bevat omschrijving van mate van realisatie
Per (prioritaire) beleidsdoelstelling
Per prioritaire actie of actieplan
Keuze tussen acties/actieplannen analoog
aan MJP
Financiële vertaling per prioritaire
actie(plan)
54. Beleidsdoelstellingen
In de evaluatiefase
Per beleidsdoelstelling: 3 vragen
Wat hebben we bereikt?
=> gerealiseerd resultaat (of effect )
Wat hebben we daarvoor gedaan?
=> uitgevoerde acties en actieplannen
Wat waren de financiële gevolgen?
=> gerealiseerde uitgaven en ontvangsten
54
55. Financiële nota
Geeft financiële gevolgen gevoerd beleid
weer
Samenstelling
Doelstellingenrekening (J1)
Staat van het financieel evenwicht (J2)
Evaluatie van de kredieten (J3)
Balans (J4)
Staat van opbrengsten en kosten (J5)
56. Doelstellingenrekening
(J1)
Samenvatting ontvangsten en uitgaven
Per beleidsdoelstelling met prioritaire
acties of actieplan
Per prioritaire actie of actieplan
Niet-prioritaire beleidsdoelstellingen
Verrichtingen zonder
beleidsdoelstellingen
Vergelijking realisaties en (aangepaste)
meerjarenplan
57. Staat financieel evenwicht
(J2)
Vergelijking rekeningcijfers met laatste
AMJP
Beschikbaar budgettair resultaat (BBR)
Autofinancieringsmarge (AFM)
Gecorrigeerde AFM
Overzicht geconsolideerd financieel
evenwicht
Zelfde indicatoren
Gemeente en OCMW + districten en AGB
Provincie + APB
Zie schema J2
58. Andere elementen
financiële nota
Evaluatie kredieten (J3)
Vergelijking gerealiseerde ontvangsten
en uitgaven
Met eindkredieten voor dat jaar in (A)MJP
Met initiële kredieten voor dat jaar in
(A)MJP
Balans: overzicht vermogen boekjaar N en
N-1 (J4)
Staat van opbrengsten en kosten (J5)
Kosten en opbrengsten boekjaar N en N-1
Zie schema’s
59. Toelichting
Integraal onderdeel JR, te bezorgen aan
elk raadslid
Inhoud: alle info nodig om beslissing te
kunnen nemen
Minimale inhoud vastgelegd in MB BBC
Via schema’s (T1 tot T5)
Informatie die niet in modelschema’s
gevat is
60. Minimale inhoud
toelichting
Overzicht ontvangsten en uitgaven
functionele aard (T1)
Overzicht ontvangsten en uitgaven
economische aard (T2)
Investeringsprojecten (T3)
Minstens voor investeringen van
prioritaire actie(plan)
Overzicht evolutie financiële schulden
(T4)
Overzicht financiële risico’s
Omschrijving risico + dekking
61. Minimale inhoud
toelichting
Mutatiestaten als toelichting bij balans
(T5)
Waarderingsregels
Niet in de balans opgenomen rechten en
verplichtingen
Materiële verschillen MJP-JR
Overzicht overgedragen kredieten
Plaats waar documentatie beschikbaar is op
website
62. Documentatie
Ter inzage raadsleden vanaf verzending JR
Minimale inhoud
Overzicht alle beleidsdoelstellingen,
actieplannen, acties
Overzicht toegestane werkings- en
investeringssubsidies
Per boekjaar
Overzicht samenstelling beleidsdomeinen
Overzicht verbonden entiteiten
Overzicht jaarlijkse personeelsinzet
Overzicht jaarlijkse opbrengst per
belastingsoort
63. Toezicht JR
Goedkeuringstoezicht, ook AGB, APB en OV
Pur
1 beslissing over jaarrekening gemeente en
OCMW
Voorwaarden goedkeuring
Alle noodzakelijke info raadsleden
Juist, volledig, waar en getrouw beeld
Aansluiting beleidsrapport – DR
Aansluiting budgettaire en algemene
boekhouding
Termijn: 150 dagen (kennisgeving
bekendmaking en DR)
65. Uitgangspunten boekhouding
DLB: 1 strategische nota en
beleidsevaluatie
1 financiële nota
1 financieel evenwicht
1 balans
1 SOK
1 digitale rapportering
Geen onderlinge transacties in
beleidsrapport
Geen gemeentelijke bijdrage aan OCMW
Transacties tussen gemeente en OCMW zijn
geen ontvangsten of uitgaven
67. Uitgangspunten boekhouding
Onderscheid per rechtspersoon
Budgettaire entiteitscode (BEC)
Transacties tussen gemeente en OCMW
Zijn er wel maar zijn geen ontvangsten of
uitgaven
Geen gemeentelijke bijdrage meer
Specifieke rekeningen opgenomen in
rekeningenstelsel
Interne rekeningen-courant
Interne facturatie
68. Uitgangspunten boekhouding
Techniek voorkomt negatief eigen vermogen
OCMW
Solvabiliteit
Tussenkomst gemeente via
resultaatsverwerking
Niet zichtbaar in jaarrekening
Mogelijkheid tot afzonderlijke balansen en
SOK
Managementrapport
70. Aanpassingen
rekeningenstelsels
Beleidsvelden:
Redactionele verbeteringen
Nieuwe indeling voor sport, jeugd,
onderwijs, VMM
Aanpassen voor Vlaamse informatiebehoeften
Van 1 beleidsveld jeugd naar
0750 Jeugdsector- en
verenigingsondersteuning
0751 Gemeentelijke dienstverlening gericht
op kinderen & jongeren
0752 Infrastructuur en faciliteiten ten
behoeve van kinderen en jongeren
075 Overige activiteiten met betrekking
tot jeugd
Minder detail voor onderwijs
71. Aanpassingen
rekeningenstelsels
MAR algemene boekhouding en budgettaire
verrichtingen
Redactionele verbeteringen
Inhoudelijke aanpassingen
Integratie gemeente – OCMW en consolidatie
Interne R/C, interne facturatie,
resultaatsverwerking
AR 408/448 - AR 619x/709x – AR694x/794x
Rioleringen en afvalwaterzuivering (AR
227)
Boeking budgettaire resultaten (AR
090/091, AR 092/093)
Verdere uitsplitsingen (bv.
prijssubsidies, gemeentefonds)
76. Wees een “policy
entrepreneur”
Voor welke uitdagingen staat onze
gemeente?
Gemeentemonitor
Jeugdraad
Welke ideeën leven hierover binnen de
gemeenteraad en het college?
Partijprogramma’s
Bestuursakkoord
Schepen van jeugd
Welke bijdrage kan de jeugddienst/-sector
hierin hebben?
Visie
Voorstellen
77. Wees een “policy
entrepreneur”
Begrijp het proces
Hoe is het MJP vorige keer tot stand
gekomen?
Technische aspecten van BBC en gekozen
software hebben impact
Benut je netwerk
Andere vrijetijdsdiensten
Jeugdraad
Geloof in je eigen verhaal
Kader problemen en (her)definieer
oplossingen
Maak het concreet