Inkijkje in het curriculum 2015 van HZpabo. Deze presentatie is onderdeel van de studiedag 'Netwerk samen opleiden', met opleidingsmentoren van samenwerkende schoolbesturen.

2. CURRICULUM
2015-2016

3. Rode draad binnen het curriculum, die leidt tot
Diepgang in proces bekwaamheidsontwikkeling en tot
Duurzame
Doorwerking in het handelen
3-D LEREN

4. Kernreflectie (Korthagen):
Door kernkwaliteiten bij onszelf en bij de ander te leren zien,
worden de negatieve dingen minder belangrijk en zal de focus
langzaam verschuiven naar al het mooie wat er bij jezelf en de
ander te zien is.
REFLECTIE

5. ONDERZOEKENDE
HOUDING- NIET ZOMAAR ÉÉN
‘BESTE’ ANTWOORD
Persoonlijke professionaliteit veronderstelt
dat leraren (samen met collega’s,
onderzoekers, en anderen) antwoorden
regelmatig tegen het licht houden en
steeds weer kritisch reflecteren of dit wel
juiste, verantwoorde keuzes waren. Deze
kritisch-onderzoekende houding van
individuele leraren is onlosmakelijk
verbonden met hun professionaliteit.

6. LEER-
GEMEENSCHAPPEN
Gemeenschappelijke interpretaties
scheppen, uitwisselen en verankeren in
een groep of organisatie

7. Ieder jaar heeft 4 thema’s
Gedurende 8 weken
Beroepssituaties
Leerwerkplek
CURRICULUM

8. THEMA 1

9. THEMA 1
ONTWIKKELINGSGERICHT ONDERWIJS
VOORLICHTING NSO 2015
DOCENTENTEAM:
MARJO SCHILLINGS
HENRIËTTE OP DEN BROUW
FRANÇOISE KOOLE
ANNE HEIJMANS
MARJOLEIN STRUYS
LEENDERT-JAN PARLEVLIET
VINCENT DE ROOIJ
STUDIELOOPBAANCOACHES:
HILDE KOOIKER
HENRIËTTE OP DEN BROUW

10. INHOUD
1. Onderwijskundige uitgangspunten
2. Toelichting op thema
3. Overzicht van leer- en vakgebieden binnen het thema
4. Integratie/briefing opdracht
5. Werkplekopdrachten
6. Pareltjes

11. 1. ONDERWIJSKUNDIGE UITGANGSPUNTEN

12. • Wereld in transitie
• Wie ben ik als persoon van leerkracht?
• Ontwikkeling in breedste zin:
- Kwalificatie
- Socialisatie
- Subjectvorming (Biesta, 2010)

13. HOE VERTALEN WE DIT IN THEMA 1
• Beeld en verhaal
Verwondering /verbeelding
In en om jezelf
• Respectvolle communicatie
• Jonge kind en ontwikkelingsbehoeften
4 t/m 8 jaar
• Talenten en kwaliteiten
• OGO
• Rekenen/ Nederlands / K.O. /LEVO/ OND

14. 2. TOELICHTING OP THEMA 1
Beroepssituatie:
Ik onderzoek in de praktijk en in theorie hoe ik oprecht contact kan maken met
leerlingen (in de onderbouw) van de basisschool. Daarbij onderzoek ik welke
kennis, vaardigheden en persoonskenmerken er nodig zijn om een betekenisvolle
leeromgeving te creëren, waarbij creatieve oplossingen mogelijk zijn passend bij
het ontwikkelingsstadium van de leerling. Door terug te kijken op mijn onderzoek
word ik me bewust van mijn eigen kwaliteiten en motivatie.
• OGO Bosch, W. en Boomsma, C. (2014)
• Kenmerken jonge kind Onderwijs aan het jonge kind…
• Vakkenintegratie een vak apart
– Introdag om thema in te leiden: o.a. workshops van
alle vakgebieden rondom prentenboek
– Studenten koppelden kenmerken jonge kind aan
workshops
– Ook opdracht Nederlands bijv. vanuit bovenstaande
punten

16. 3. OVERZICHT VAN LEER- EN VAKGEBIEDEN
2015-
2016
0 107-11 sept 214-18 sept 3 21-25
sept
4 28 sept-2okt
S
W
5 12-16 okt 6 19-23
okt
H
V
TT2-3-4 nov
Leerteam
Taal / REK
X x x x x x
Leerteam
KO
X x x x x x
Onderwijs
kunde
X x x x x x
SLC X x x x x x
LEVO X x x x x x
Taal 2
lessen
per
week
Xx xx xx xx xx xx
Rekenen X x x x x x
Muziek X x x x x x
Dans/Dra
ma
X x x x x x
Beeldend
e
Vorming
x x x x x x

17. TOETSEN
Nr. Cursuscode Toetsvorm Omschrijving Beoordelaar
1 CU16617 Open vragen Rekenen jonge kind Françoise Koole
2 CU16617 Open vragen Nederlands taalontwikkeling Henriëtte op den Brouw
3 CU16617 Meerkeuze vragen Cito Nederlands Henriëtte op den Brouw
4 CU16617 Meerkeuze vragen Cito Rekenen Françoise Koole
5 CU16618 Portfolio
(presentatie)
De culturele rugzak Marjo Schillings
Marjolein Struys
Vacature
6 CU16619 Casustoets Onderwijskunde Jos de Jong
7 CU16619 Logboek Onderwijsverhaal Jos de Jong
8 CU16620 Rapportage/verslag Reflectie vanuit de onderzoeksvraag "Wie
ben ik als leerkracht van het jonge kind?"
Werkplekdocent
9 CU16620 Peer-assessment Onderzoek jezelf Studieloopbaancoach

18. 4. INTEGRATIE/BRIEFING
Uitgangspunten briefing ‘De culturele rugzak’
• Niet de vakinhoud centraal maar de ontwikkeling van de
student
• Nadruk op een brede persoonsontwikkeling
• Rol voor het leerteam
• Gefaseerd
Fase 1 Materialen verzamelen en selecteren
Titel Verzamelen
Achtergrond Om te kunnen komen tot rijke omschrijvingen in je autobiografisch
verhaal is het van belang om eerst een beeld te krijgen van je verleden in
relatie tot de vakken Kunstzinnige oriëntatie. Dit betekent dat je in
gesprek moet gaan met je ouders, broers en/of zussen en andere
mensen uit je verleden die jou meer inzicht kunnen geven in de wijze
waarop jij je hebt ontwikkeld in Kunstzinnige en levensbeschouwelijke
oriëntatie.
Opdracht Ga in gesprek met mensen uit je verleden die je verhalen en anekdotes
kunnen vertellen over je muzikale, Beeldende, theatrale en
levensbeschouwelijke ontwikkeling.
Verzamel nog bewaard gebleven muzikale, beeldende of theatrale
producten zoals tekeningen, beeldjes, foto’s, films en geluidtapes.
Voorschriften aanpak a. Schrijf de verhalen en anekdotes uit.
b. Verzamel alle spullen en leg beelden en tekeningen vast op foto.
Voorschriften vorm Plaats alle materialen op je digitaal portfolio onder de categorie Thema 1
Studieopdrachten en tag De culturele rugzak en met de titel
‘studieopdracht verzamelen’.

19. LEERTEAM 3 P1B
Anne Somers
Mariëlle de Voogd
Quincy van de Velde
Marco de Folter

20. 5. WERKPLEKOPDRACHTEN
• Soorten: observatie en les
• Anders t.o.v. oude curriculum:
• Minder opdrachten (>30 in 1 sem vs 10 in ½ sem)
• Meer voorbereid: in de les én in werkgroep
• Iets meer open: student meer eigenaar
• Door kleine team thema1 voelen docenten zich meer
samen verantwoordelijk voor de werkplekopdrachten
• Verbeterd?
• Graag uw input
• Contextvariabelen
• Parel

21. 5. WERKPLEKOPDRACHTEN
Nr. Vakgebied Soort Titel
1 Nederlands Observatie Taalontwikkeling
2 Nederlands Lesactiviteit Prentenboekaanbieding
3 Rekenen Lesactiviteit Rekenspel
4 Rekenen Observatie Rekenactiviteit tellen of telrij
5 Rekenen Lesactiviteit Activiteit tellen of telrij
6 Muziek Lesactiviteit Het instrument centraal
7 Beeldende
vorming
Lesactiviteit Een vrije, begeleide en geleide
activiteit
8 Onderwijsk Lesactiviteit Uitdagend onderwijs ontwerpen
9 Persoonlijk
onderzoek
Observatie Kinderen van de toekomst
10 Generiek Observatie Ontwikkelingskenmerken van jonge
kinderen

22. ‘PARELTJES’
• Introductieactiviteit met activiteiten rondom OGO en intro
kenmerken van het jonge kind
• Openheid en motivatie van studenten tijdens de lessen
• Presentaties culturele rugzak nav autobiografisch verhaal
• ………..

23. THEMA 2
Wat denkt, voelt en wil dit kind en wat
betekent dit voor mijzelf.

24. Betrokken vakken en docenten
• Bewegingsonderwijs: Ronny
• Rekenen: Francoise
• Schrijven: Jacqueline
• Onderwijskunde: Anne
• Natuuronderwijs: Walter
• Wetenschap en Technologie: Carlien

25. Beroepsituatie
Beroepssituatie van thema 2
Mieke komt enthousiast thuis met verhalen over wat ze vandaag op
school heeft gedaan. Ze mocht vandaag op het schoolplein huizen
bouwen. Er lagen allerlei materialen op het schoolplein, planken,
doeken en takken. De juf had in de kring een verhaal verteld over
het huis van de toekomst. De opdracht aan de kinderen was: bouw
het huis waar je later graag in zou willen wonen.
Ook in het klas- en speellokaal zijn leerlingen actief aan het spelen
en leren in allerhande hoeken, met allerlei materialen. De
leerkracht daagt de kinderen uit om diverse voorwerpen mee te
nemen tijdens het balanceren en moedigt kinderen aan om een
betekenisvolle leersituatie te creëren.

26. Concreet:
Ik onderzoek in de praktijk en in theorie hoe ik leerlingen in de
onderbouw kan observeren in hun ontwikkeling vanuit structuur en
spel en vanuit inhoudelijke opdrachten. Daarbij onderzoek ik welke
kennis, vaardigheden en persoonskenmerken er nodig zijn om een
betekenisvolle leeromgeving te ontwerpen en creëren, waarbij
creatieve oplossingen mogelijk zijn passend bij het
ontwikkelingsstadium van de leerling. Door terug te kijken op mijn
onderzoek word ik me bewust van mijn eigen kwaliteiten en
motivatie.

27. Toetsing
1:Ontwerp met het leerteam een ontdekhoek met daarin de
verschillende vakken. Procestoets waarbij het portfolio met
uitwerkingen werkplek-, studieopdrachten en reflecties en
presentatie het bewijsstuk is.
2: Ontwerp een Ontdekhoek voor 1 van de vakken uit deze cursus:
Ad Random
Beoordelingscriteria

28. Indeling in fases

29. fase 1
Probleemverkenning
fase 2
Ideeën verzamelen en
selecteren
fase 3
Concepten en ideeën
fase 4
Prototype ontwikkelen
fase 5
Afstemmen en
verbeteren
fase 6
presentie
(Ontdek)hoek
Werkplekopdracht
fase 1
Hoeken op de
werkplek
Werkplekopdracht
fase 2
Organisatie en
inhoud van hoeken
op de werkplek
Werkplekopdracht
fase 3
Mogelijkheden van
hoeken. Uitproberen
en onderzoeken
Werkplekopdracht
fase 4
Inhoudelijk werken
binnen hoeken.
Welke opdrachten
krijgen de kinderen
en hoe werken ze
hier aan?
Werkplekopdracht
fase 5
Ontwikkelen en
geven van lessen
vanuit een eigen
ontwikkelede
ontdekdoos.
Werkplekopdracht
fase 6
Ontwikkelen en
geven van lessen
vanuit een eigen
ontwikkelede
ontdekdoos.
Lessen en
leerteambijeenkoms
ten fase 1
Ontwikkelen van
onderwijs binnen
verschillende
organisatievormen
Lessen en
leerteambijeenkoms
ten fase 2
Ontwikkelen van
onderwijs binnen
hoeken.
Lessen en
leerteambijeenkoms
ten fase 3
Inzicht in
begeleiding van
kinderen binnen
onderwijs in hoeken.
Lessen en
leerteambijeenkoms
ten fase 4
Inzicht in
begeleiding van
kinderen binnen
onderwijs in hoeken.
Lessen en
leerteambijeenkoms
ten fase 5
Inzicht in hoe
onderwerpen af te
stemmen op de
groepen.
Lessen en
leerteambijeenkoms
ten fase 6
Inzicht in
begeleiding van
kinderen en kiezen
van onderwerpen
binnen onderwijs in
hoeken.
Structuur van het thema

31. THEMA 3
23-11-2015 31
• Wat betekent het om leraar te ZIJN?

32. Wanneer ben jij als leerkracht op
je best?
Wissel uit met je buurman/buurvrouw

33. Centraal in thema 3
• Je gaat in dit blok samen met je medestudenten ontdekken wat
inspirerend lesgeven is. Uitgangspunt is steeds de vraag: wat
maakt onderwijs inspirerend voor kinderen? Wat is je
bijgebleven van je eigen tijd op de basisschool? Wat heeft indruk
gemaakt? Welke leerkrachten zal je nooit vergeten omdat ze je
mateloos geboeid hebben? Wat was het dan precies dat jou
raakte?
• Elementen die een centrale plaats krijgen zijn: Verhalen uit de
geschiedenis, de jeugdliteratuur, verhalen van moeder aarde en
verhalen die onze cultuur hebben bepaald. Maar ook komt de
vertaling van deze rijkdom in de verhalen van de kinderen aan de
orde. In die verhalen ordenen zij hun werkelijkheid. En die
ordening vraag om kritisch denken, om nuances en om
meerdere perspectieven.

34. Themaopdracht
• Studenten gaan in leerteams een themaweek voor de
bovenbouw ontwerpen en (gedeeltelijk) uitvoeren op de
leerwerkplek.
• De lessen van de verschillende vakgebieden geven input voor de
uitvoering van deze opdracht.
• Studenten gaan hier vanaf de eerste stagedag mee aan de slag.
Per week hebben ze een opdracht. We volgen de stappen van
onderzoekend leren.

35. Vakken in thema 3
• Levensbeschouwelijke vorming
• Ethiek
• Aardrijkskunde
• Geschiedenis
• Rekenen
• Nederlands
• Slc
• onderzoek

36. Werkplekopdrachten
• Opdrachten vanuit de themaopdracht: “ontwerp een
themaweek”
• Werkplekopdrachten vanuit de vakken. Deze zijn meer gericht op
de vakdidactiek, maar ook bedoeld om vaardigheden te oefenen
die gericht zijn op de themaweek (bv. vertellen)

37. Excursies
• Synagoge en moskee
23-11-2015 37

38. Toetsen
Themaopdracht:
- presentatie themaweek
- eindrapportage themaweek
- peer-assessment (gericht op het werkproces)
Kennistoetsen:
- tentamen rekenen
- portfolio spelling (zelfstudie)
- tentamen WO/Levo
Persoonlijke ontwikkeling:
- mondeling levo

39. Aandachtspunten
• Het is fijn als studenten in dit blok de ruimte krijgen om
thematisch te werken.
• Activiteiten kunnen eventueel ook gezamenlijk uitgevoerd
worden. Dat betekent dat een student dan een dag(deel) op een
andere school kan zijn.
• Studenten krijgen aan het begin van het blok de opdracht om
ook lessen bij andere leerkrachten op de school te bekijken.
Introdag: Wie wil een workshop geven m.b.t.
“Thematisch werken”?

40. THEMA 4
23-11-2015 40
• Hoe realiseer ik boeiend onderwijs!

41. Uitgangspunt thema 4

42. Onderdelen thema 4
Nederlands taalonderwijs
Rekenen bovenbouw
Engels didactiek
Presentatie: Woord, beeld en klank
Tentamen Kennisbasis kunstzinnige oriëntatie
Kennistoets onderwijskunde
Presentatie onderzoek
Beoordeling werkplekleren
Reflectieverslag werkplekleren

43. Stand van zaken
Inventariseren bij andere thema’s (1,2,3)
• Studiehandleiding
• Werkplekleren
• Introdagen
• Persoonlijk onderzoek
 Ideeën genereren
 Werkplekleren : Aan het eind van deze periode is een
student in staat om geschiktheid vast te stellen