door Ilse Gmelig

1. Leerdoelen formuleren:bouw je eigen
leerlijn
door Ilse Gmelig
Inspiratiedag Noord
VO-content
07-03-2018

2. Leerdoeldenken
Ilse Gmelig
7 maart 2018

3. • De methode is NIET het startpunt
• De leerdoelen zijn het startpunt op
basis van:
 Kerndoelen en eindtermen
 Kennis en vaardigheden die de
docent, vakgroep en school
belangrijk vindt
leerling

5. WAAROM?
• gerichter begeleiden en formatief toetsen
• goed opgebouwde toetsen
• persoonlijke leerroutes (personaliseren)
• vakoverstijgend werken
• inzetten van (digitaal) leermateriaal
• meer zicht op wat moet
• gemakkelijker keuzes maken
• meer vrijheid onderwerpen
• duidelijker differentiëren
• inspelen op de actualiteit en de omgeving

6. - Ik kan uitleggen wat leerdoeldenken is.
- Ik kan twee voordelen noemen van werken met leerdoelen.
- Ik kan leerdoelen voor mijn vak op de juiste wijze
formuleren.
- Ik kan het proces beschrijven om te komen van leerdoelen
tot een les of lessenserie.
Leerdoelen

7. Van leerdoel tot leeractiviteiten
Drie vragen:
WAT wil ik dat de leerlingen leren?
HOE wil ik dat de leerlingen leren?
WAARMEE wil ik dat de leerlingen
leren?
een leerling

8. Wat?
Hoe?
Waarmee?
Leerdoelen en leerlijnen

9. Een leerlijn is een…
- … beredeneerde opbouw,
- van inhouden
- en tussendoelen,
- leidend naar een einddoel.

10. Tussen
doel
Tussen
doel
Tussen
doel
Einddoel
Inhoud Inhoud Inhoud Inhoud
Beredeneerde opbouw

11. De leerling kan vlot
optellen
met de getallen
1 tm 10
De leerling kan vlot
aftrekken met de getallen
1 tm 10
Vlot optellen en
aftrekken
met getallen 1 tm 10
Optellen met getallen 1 tm 10
Aftrekken met getallen 1 tm 10
Optellen en aftrekken
met getallen 1 tm 10
Beredeneerde opbouw van de leerlijn
Ontwikkelen van de leerlijn

12. • Kerndoelen en handreiking (SLO)
• Eindtermen (CvTE) en syllabus
• Kennisbasis natuurwetenschappen
• Referentiekader taal en rekenen (ERK)
• Schoolplan
• Methode
• …
• Leerdoelenkaart onderbouw
http://leerplaninbeeld.slo.nl/
• Bovenbouw
https://www.examenblad.nl/

13. Voorbeeld aardrijkskunde
Einddoel:
De leerling moet een vulkaan kunnen herkennen, beschrijven en verklaren.
Niet: Je kent de onderdelen van een vulkaan
Leerdoelen voor de leerling:
• Ik kan een vulkaan op afbeeldingen aanwijzen.
• Ik kan het ontstaan van een vulkaan beschrijven.
• Ik kan de onderdelen van een vulkaan (zoals benoemd in de begrippenlijst) aanwijzen op een
doorsnede van een vulkaan
Begrippen:
- Vulkaan
- Magma
- Vulkaanuitbarsting
- Lava
- Kraterpijp
- Tekton
Inhoud
Norm Handelingswerkwoord

14. 14
Ter vervanging van paragraaf 8.1 uit “Getal & Ruimte”
Einddoel:
De leerling moet de inhoud van een prisma en een cilinder kunnen berekenen.
Leerdoelen voor de leerling:
• Ik kan een prisma en een cilinder beschrijven en tekenen.
• Ik kan het grondvlak van een prisma en cilinder aanwijzen.
• Ik kan de oppervlakte van een driehoek berekenen.
• Ik kan de oppervlakte van een cirkel berekenen.
• Ik kan de formule voor inhoud van een prisma toepassen.
• Ik kan de formule voor inhoud van een cilinder toepassen.
Begrippen:
- prisma - oppervlakte
- cilinder - diameter en straal
- inhoud - ribben
- grondvlak/bovenvlak - pi
Voorbeeld wiskunde:
Benoem concreet
toetsbare doelen 
leeractiviteiten
Begrippen en
handelingswerkwoorden 
basis niveaudifferentiatie

15. http://leerplaninbeeld.slo.nl/

17. Antwoord op WAT geeft de docent
• inzicht structuur en inhoud van (een deel van) de
lesstof,
• een handvat bij het differentiëren naar niveau
• een handvat bij het alternatief invullen van het
onderwijs met (digitaal) lesmateriaal
 schrappen, verrijken en integreren

18. HOE wil ik dat de leerlingen
leren?
wat?
hoe?
waarmee?

19. Randvoorwaarden
…en bewuste
keuzes
- Tijd
- Leeromgeving
- Visie van de school
- Groeperingsvorm
- Afsluiting
- Vaardigheden
- Docentrol
Doelgericht lesgeven

20. WAARMEEwil ik dat de leerlingen leren?
wat?
hoe?
waarmee?

22. Stercollecties
• open digitaal leermateriaal
• www.vo-content.nl
• direct linken naar
arrangementen in Wikiwijs
• aanpasbaar op
detailniveau

24. • Vragen?
• Meer informatie?
Ilse Gmelig
ilse@denieuwecampus.nl
06-49104509
www.denieuwecampus.nl

25. Wilt u meer weten of heeft u vragen?
Neem contact met ons op!
www.vo-content.nl
info@vo-content.nl
030-232 48 22
@VOcontent