Toegepaste micro-economie - Hoofdstuk 13

1. 1 van 9
Hoofdstuk 13 – Monopolie
Leerdoelen
• Begrip concentratie kennen
• Herfindahl-Hirschman-index kunnen gebruiken
• Verschillende soorten monopolies kunnen onderscheiden
• Grafisch en algebraïsch optimum monopolist bij
verschillende ondernemingsdoelstellingen bepalen
• Voorwaarden prijsdiscriminatie kennen
• Inzicht in toepassing prijsdiscriminatie door monopolist
• Grafisch bepalen langetermijnevenwicht monopolist

2. 2 van 9
Concentratie
• Concurrentiebeperking en mededingingsbeleid
• Structurele concentratie
– Fusie
– Overname
– Trust
• Organisatorische concentratie
– Kartel
• De concentratiegraad
– Herfindahl-Hirschman-index: H = ∑ m
n
i=1
2
i

3. 3 van 9
Soorten monopolies
• Wettelijk monopolie
• Technisch monopolie
• Natuurlijk monopolie
– Economische barrières
• Mededingingsbeleid
– Misbruikprincipe
– Autoriteit Consument & Markt (ACM)
– Verbodsprincipe
– Ontheffing

4. 4 van 9
Monopolist heeft marktmacht
Winst = TO – TK
= p∙q - [pl∙l + pk∙k + pg∙g]
Monopolie p = α∙q + β
TO = ∙q2 + ∙q
 GO = = ∙q + 
 MO =
p = GO  MO
winstmaximalisatie
omzetmaximalisatie
q
TO
dq
d(TO)

5. 5 van 9
TO = ∙q2 + ∙q
GO = p = ∙q + 
MO = 2∙∙q + 
MO
D
GO = p
B
TO
0 q1 q
p

6. 6 van 9
Optimum van de monopolist
Optimumvoorwaarde
MO = MC winstmaximalisatie
MO = 0 omzetmaximalisatie
p
qq*0
D
p*
C
E
MC
GTC
GOMO
p = GO  MO

7. 7 van 9
Prijsdiscriminatie
• Zowel positief (denk aan roze en blauwe strippenkaart)
als negatief (denk aan cd’s in Nederland en de VS)
• Voorwaarden
– Groepen goed en strikt waarneembaar en te
scheiden
– Verschillende betalingsbereidheden
– Uitwisseling tussen groepen niet mogelijk

8. 8 van 9
Prijsdiscriminatie bij twee
marktsegmenten
Pa+b
Qa+b
50
40
30
20
10
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110
5525
euros
Va+b=Goa+b
Moa+b
0
H
G
Mca+b=GVCa+b
pa
qa
50
40
30
20
10
0 10 20 30 40 50
25
35
15
15
euros
E
Va=GOa
MOa
MCa=GVCa
28,5
pb
qb
50
40
30
20
10
10 20 30 40 50 60
25
euros
F
Vb=GOb
Mob
0
MCb=GVCb

9. 9 van 9
Langetermijnevenwicht
p
qq*0
D
p* C
MC
MClt
GTC
GTClt
GO
MO
E
F