Iedereen zijn eigen leefmilieu Sprekers: Hermine de Bonth en Anouk van Tie. Toepassing van therapeutische leefmilieus in de zorg.

1. Sociotherapeutische leefmilieus:
toepassing in de V&V sector
Kenniscentrum Archipel
Hermine de Bonth, gz-psycholoog
Anouk van Tiel, gz-psycholoog en functieleider leefmilieus

3. Inhoud
• Functieprogramma Sociotherapeutische
leefmilieus
• Wat zijn leefmilieus?
• Oefening cliëntprofiel

4. Functieprogramma leefmilieus

5. Kenniscentrum Archipel
• Oprichting Kenniscentrum
• Diverse zorg en functieprogramma’s in
ontwikkeling
• Functieprogramma: Sociotherapeutische
leefmilieus

6. Het begin
2005
start leefmilieus Kenniscentrum Archipel landrijt;
- Doelgroep: pg+ en gerontopsychiatrie
- Aanleiding: omgaan met probleemgedrag
2010
expertteam leefmilieus samengesteld om het
functieprogramma te schrijven, ontwikkelen scholing,
ondersteunen bij implementatie, pr

7. Wat zijn sociotherapeutische
leefmilieus?

8. Oorsprong
Psychiatrie:
forensisch / organische psychiatrie
b.v. ZOP GGZE

9. Basis leefmilieuconcept
Leefmilieus
Onderverdelen Samenhangend
in groepen: aanbod:
• Cliënten • Zorg
• Medewerkers • Behandeling
• Benadering
• Dagbesteding
• Huisvesting

10. Leefmilieus
• Stimulerend
• Structurerend
• Beschermend
• Begrenzend

11. Stimulerend leefmilieu
Kernbegrippen Cliënt
Zelf doen • Graag actief en in
Samen / groep contact
Prikkels
Uitdagen Medewerker
Maatschappij • Begeleiding met
handen op de rug

12. Stimulerend leefmilieu

13. Structurerend leefmilieu
Kernbegrippen Cliënt
Balans rust en • Eigen gang gaan en
activiteit duidelijkheid nodig
Structuur
Individueel of kleine Medewerker
groep • Structureren en
bijsturen
• Empathisch directief

14. Structurerend leefmilieu

15. Beschermend leefmilieu
Kernbegrippen Cliënt
Toedekken • Kwetsbaar
Veiligheid • Behoefte aan rust
Rust
Huiskamer sfeer Medewerker
Mogen • Zorgend
• Toedekkend

16. Beschermend leefmilieu

17. Begrenzend leefmilieu
Kernbegrippen Cliënt
Begrenzen • 1 op 1 contact
probleemgedrag • Snel in conflict
Individueel
Moeten Medewerker
Tolerantie • Empathisch directief
• Begrenzen

18. Begrenzend leefmilieu

19. Leefmilieu schema
Kernbegrippen Cliënt Medewerker
Stimulerend Zelf doen Actief Begeleiding met
leefmilieu Prikkels Zinvol bezig zijn handen op de rug
Uitdaging Contacten Stimuleren
Maatschappij Activeren
Samen / groep Samen met cliënt
Structurerend Balans rust en Basis structuur Structureren
leefmilieu activiteit Eigen gang gaan Consequent
Structuur Duidelijkheid Bijsturen
Individueel of kleine Empathisch
groep directief
Beschermend Veiligheid Kwetsbaar Zorgend
leefmilieu Rust Angstig Toedekkend
Sfeer Rust Overnemen waar
Mogen nodig
Kleine groep
Begrenzend Grensoverschrijdend 1 op 1 contact Begrenzen
leefmilieu Moeten Snel in conflict Empathisch
Weinig prikkels Op zichzelf directief
Individueel Veiligheid
waarborgen

20. Wat levert het op?
Cliënten: Team:
• Verminderen • Expertise van
probleemgedrag medewerkers wordt
• Verbeteren adequater ingezet
groepsdynamiek • Bewuster begeleiden en
• Cliënten worden minder behandelen
snel overvraagd of • Bewust werken vanuit
overprikkeld een belevingsgerichte
• Minder dwaalgedrag visie
• Minder z.n. medicatie • Teambuilding

21. Toepassing leefmilieus
Binnen Archipel
• Ervaring met toepassing van de leefmilieus bij de
doelgroepen JD / GP / PG / PG plus / NAH binnen verpleeg
én verzorgingshuis.
• In ontwikkeling: dagbehandeling / gespecialiseerde
somatische verpleeghuiszorg (bv revalidatie, jongeren)

22. Oefening ‘cliëntprofiel’

23. Doel
• Leren differentiëren van cliënten in de
verschillende leefmilieus.

24. Opdracht
• Lees de volgende zes uitspraken van cliënten
• Welke uitspraak hoort bij welk leefmilieu?
• Gebruik het leefmilieu schema als hulpmiddel

25. Uitspraken van cliënten
1. ‘Ik raak snel in conflict met mijn omgeving’
2. ‘Ik hou van gezelligheid en mensen om me heen’
3. ‘Ik geniet van de rustige sfeer in de huiskamer’
4. ‘Ik wil mijn eigen gang gaan, soms sluit ik aan
bij een groepje’
5. ‘Ik word bang als het te druk is of als ik fouten
maak’
6. ‘Ondanks mijn ziekte en ik graag actief bezig’

26. Schema leefmilieus
Kernbegrippen Cliënt Medewerker
Stimulerend Zelf doen Actief Begeleiding met
leefmilieu Prikkels Zinvol bezig zijn handen op de rug
Uitdaging Contacten Stimuleren
Maatschappij Activeren
Samen / groep Samen met cliënt
Structurerend Balans rust en Basis structuur Structureren
leefmilieu activiteit Eigen gang gaan Consequent
Structuur Duidelijkheid Bijsturen
Individueel of kleine Empathisch
groep directief
Beschermend Veiligheid Kwetsbaar Zorgend
leefmilieu Rust Angstig Toedekkend
Sfeer Rust Overnemen waar
Mogen nodig
Kleine groep
Begrenzend Grensoverschrijdend 1 op 1 contact Begrenzen
leefmilieu Moeten Snel in conflict Empathisch
Weinig prikkels Op zichzelf directief
Individueel Veiligheid
waarborgen

27. Einde