1. Wetenschappelijk onderzoek
Afdeling Oogheelkunde
Anneke den Hollander

2. 2011

3. Promoties 2013-2015
Leeftijdsgebonden macula degeneratie Retina dystrofie
Dzenita Smailhodzic 2013 Ramon van Huet 2014
John van de Ven 2013 Michel Teussink 2015
Masesh Duvvari 2014 Alejandro Estrada 2013 (Genetica)
Yara Lechanteur 2014 Imran Khan 2013 (Genetica)
Nicole Saksens 2014 Susanne Roosing 2014 (Genetica)
Constantin Paun 2015 Anna Siemiatkowska 2014 (Genetica)
Freekje van Asten 2015
Marc van Grinsven 2015 (Radiologie)
Glaucoom
Frits Hogewind 2013
Chronische serosa Shazia Micheal 2013
Myrte Breukink 2015 Humaira Ayub 2014 (Islamabad)

4. LMD onderzoek
Waarom ontwikkelen patiënten LMD? Welke factoren zijn er bij het ontstaan van
LMD betrokken? Kunnen we van te voren voorspellen wie er LMD zal ontwikkelen?
Spelen in families met LMD erfelijke factoren een rol? Welke factoren zijn betrokken
bij het ontstaan van verschillende subtypen van LMD (bijv. basal laminar drusen)?
Waarom reageert 10% van patiënten met neovasculair AMD niet op anti-VEGF
behandeling? Kunnen we non-response van te voren voorspellen?
Waarom vertragen bepaalde voedingssupplementen (bijv. zink) het ontstaan van
LMD?
Met welke medicijnen kunnen we het ontstaan van LMD in de toekomst voorkomen?

5. LMD database EUGENDA
EUGENDA: EUropean GENetic Database
2000 LMD patiënten
2000 controle personen
Uitgebreide vragenlijst
O.a. vragen over: roken, gewicht, voedingspatroon, familiegeschiedenis
Bloed
DNA: genetisch onderzoek
Plasma/serum: bijv. cholesterol, ontstekingsfactoren
Foto’s van netvlies

6. LMD is een multifactoriële aandoening
Genetische factoren Omgeving
Complement (CFH) Leeftijd
ARMS2 Geslacht
Cholesterol/lipiden Roken
BMI

7. CFH Y402H polymorfisme is geassocieerd met LMD
Odds ratio 3 - 7
CT TT
CC CT
TT CT
CC TT
CT TT
CT CC CT TT
CT CC
TT CT
CC TT
LMD patiënten controle personen

8. 50% van de erfelijkheid van LMD wordt
verklaard door veelvoorkomende varianten
sterk effect
50%
klein effect
zeldzaam veelvoorkomend
‘mutaties’ ‘polymorfismen’
(bijv. CFH Y402H)

9. Op zoek naar zeldzame varianten met sterk effect:
grote LMD families
1 2
1876 1883
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1909 1910 1912 1913 1915 1917 1919 1922 1923 1925 1927
1929 1930 1931 1932 1933 1934 1936 1937 1939 1941 1942 1944 1947
1933 1934 1935 1936 1939 1940 1942 1941 1944
1942 1943 1938 1946
? ? ?
1928 1929 1930 1932 1934 1935 1937 1939 1942 1946 1947
1939 1942 1946 1936 1935 1937 1939 1940
1948 1954 1960 1962 1957 1958 1959 1965
1969 1964 1965 1967 1970 1973 1978
1982 ? ?
1942 1932 1933
1938 1940 1942 1944 1948 1950
1910 1921 1922 1923 1925 1926 1928 1930 1933
1927 1933 1927 1928 1929 1930 1932 1933 1935
1959

10. LMD familie met een frameshift mutatie in CFH
1 2
I 83
++
II 64
1 2
62
3 4
61
5 6
60
7
I184fsX + I184fsX + I184fsX + ++
III 31
1
27
2
22
3
18
4
31
5
I184fsX + I184fsX + ++ I184fsX + ++
Y402H
CFH
stop
I184fsX

11. LMD familie met een frameshift mutatie in CFH
1 2
I 83
++
II 64
1 2
62
3 4
61
5 6
60
7
I184fsX + I184fsX + I184fsX + ++
III 31
1
27
2
22
3
18
4
31
5
I184fsX + I184fsX + ++ I184fsX + ++

12. LMD familie met een frameshift mutatie in CFH
1 2
I 83
++
II 64
1 2
62
3 4
61
5 6
60
7
I184fsX + I184fsX + I184fsX + ++
III 31
1
27
2
22
3
18
4
31
5
I184fsX + I184fsX + ++ I184fsX + ++
Basal laminar drusen, al op jonge leeftijd zichtbaar op FAG

13. Behandeling met complement remmers?
1. Eculizumab (Alexion): C5 remmer
2. POT-4 (Potentia): C3 remmer
3. Synthetisch CFH

14. Waar doet u ons een plezier mee?
Families met LMD (≥4 aangedane personen)
Nicole Saksens: N.Saksens@ohk.umcn.nl
Patiënten/families met chronische serosa
Myrte Breukink: M.Breukink@ohk.umcn.nl