1. Âm nh c và nh c lýạ ạ
Âm nh c là m t môn ngh thu t ph i h p âm thanh theo nh ng quy lu t nh t đ nhạ ộ ệ ậ ố ợ ữ ậ ấ ị
.Âm nh c b t ngu n t nh ng âm thanh trong cu c s ng .Th nh ng không ph i âmạ ắ ồ ừ ữ ộ ố ế ư ả
thanh nào cũng là âm nh c .Mà ch nh ng âm thanh có tính nh c .Chúng ph i có đ 4ạ ỉ ữ ạ ả ủ
tính ch t c b n sau :ấ ơ ả
1/ CAO Đ (Hauter): M c đ tr m b ng c a âm thanhỘ ứ ộ ầ ổ ủ
2/ TR NG Đ (Durée):M c đ ng n dài ,nh t khoan c a âm thanhƯỜ Ộ ứ ộ ắ ặ ủ
3/ C NG Đ ( Intensité):M c đ m nh nh c a âm thanhƯỜ Ộ ứ ộ ạ ẹ ủ
4/ÂM S C(Timbre):M c dù âm thanh có gi ng nhau v cao đ ,v tr ng đ ,vẮ ặ ố ề ộ ề ườ ộ ề
c ng đ ,nh ng v n có nh ng tính ch t riêng bi t .Tính ch t riêng c a âm thanhườ ộ ư ẫ ữ ấ ệ ấ ủ
đ c g i là âm s c .ượ ọ ắ
T nh ng âm thanh có tính nh c đó ,lâu d n con ng i bi t ph i h p vi c lên xu ngừ ữ ạ ầ ườ ế ố ợ ệ ố
tr m b ng đ t o âm v c r ng và phong phú .Và cũng t đó mà âm nh c đ c hìnhầ ổ ể ạ ự ộ ừ ạ ượ
thành và phát tri n .ể
TÊN N T NH CỐ Ạ
KÝ HI U ÂM THANH B NG TÊN N T NH CỆ Ằ Ố Ạ
Đ ghi l i cao đ c a âm thanh ,ng i ta dùng tên g i c a các n t nh c .Vào đ u thể ạ ộ ủ ườ ọ ủ ố ạ ầ ế
k 11 (kho ng năm 1025),m t tu sĩ tên Guido d''Arezzo đã dùng các ch đ u c a m tỷ ả ộ ữ ầ ủ ộ
đo n thánh ca kinh thánh Jean Baptiste b ng ti ng Latinh đ đ t tên cho các d u ghiạ ằ ế ể ặ ấ
n t nh c ,đó là :ố ạ
Ut - Re - Mi - Fa - Sol - La
Ban đ u ch a có n t Si ,nh ng vào kho ng năm 1659 ng i ta ghép m u t đ u c aầ ư ố ư ả ườ ẫ ự ầ ủ
hai ch Sancte Ioannes đ thành n t Siữ ể ố
T Ut khó x ng âm nên cũng vào nam y ng i ta dùng hai m u t đ u c a từ ướ ấ ườ ẫ ự ầ ủ ừ
Dominus đ thay n t Ut thành n t Doể ố ố
Cách ghi tên n t nh c theo ti ng Pháp :ố ạ ế
DO - RÉ - MI - FA - SOL - LA - SI
Cách ghi tên n t nh c theo ti ng Anh :ố ạ ế
DO - RE - MI - FA - SOL -LA - SI
KÝ HI U ÂM THANH B NG H TH NG CH CÁIỆ Ằ Ệ Ố Ữ
Ngoài cách ghi ký hi u âm thanh b ng tên n t nh c ,còn có cách ghi ký hi u âm thanhệ ằ ố ạ ệ
b ng h th ng ch cái .T th i trung c đ n nay ,ng i ta đã đ a cách ghi ký hi u âmằ ệ ố ữ ừ ờ ổ ế ườ ư ệ
thanh b ng h th ng ch cái Latinh vào vi c xác đ nh gi ng ,ghi ký hi u hòa âm ..ằ ệ ố ữ ệ ị ọ ệ
Ch cái b t đ u t ký t A ,n t nh c t ng ng b t đ u b ng n t Laữ ắ ầ ừ ự ố ạ ươ ứ ắ ầ ằ ố
A B C D E F G H
La Sib Do Re Mi Fa Sol Si
N t Sib la n t Si giángố ố
Sau này ,âm Si ch cái H d n thay th cho âm b c Si giáng v i ký hi u la ch B .Nênở ữ ầ ế ậ ớ ệ ữ
ký hi u âm thanh theo ch cái đ c ghi nh sau :ệ ữ ượ ư
A B C D E F G
La Si Do Re Mi Fa Sol
Ký hi u âm thanh qua h th ng ch cái và tên n t nh cệ ệ ố ữ ố ạ
C D E F G A B

2. DO RE MI FA SOL LA SI
KHUÔNG NH C(Portée)Ạ
Đ xác đ nh m c đ cao th p c a âm thanh ,ng i ta ghi n t nh c trên khuông nh c .ể ị ứ ộ ấ ủ ườ ố ạ ạ
Khuông nh c đ c t o ra t 5 dòng k nh c song song và 4 khe nh c .Th t c aạ ượ ạ ừ ẻ ạ ạ ứ ự ủ
dòng k nh c và khe nh c đ c đ m t d i lên ,t ng ng v i chi u ghi âm thanhẻ ạ ạ ượ ế ừ ướ ươ ứ ớ ề
t tr m đ n cao .Các n t nh c ghi dòng nh c ho c khe nh c phái d i có âm thanhừ ầ ế ố ạ ở ạ ặ ạ ướ
tr m h n các n t ghi khe nh c ho c dòng nh c phía trên .ầ ơ ố ở ạ ặ ạ
Ngoài ra ,do cao đ c a n t nh c có th cao ho c th p h n các n t trên dòng k chínhộ ủ ố ạ ể ặ ấ ơ ố ẻ
c a khuông nh c ,ng i ta t o ra thêm nh ng dòng k nh c ph và khe nh c ph .ủ ạ ườ ạ ữ ẻ ạ ụ ạ ụ
KHOÁ NH C (Clé)Ạ
Đ ch đ nh tên c a n t trên khuông nh c ,ng i ta dùng d u khoá nh c .D u khoáể ỉ ị ủ ố ạ ườ ấ ạ ấ
nh c đ c ghi đ u khuông nh c đ xác đ nh cao đ c a các n t nh c trên dòng kạ ượ ở ầ ạ ể ị ộ ủ ố ạ ẻ
nh c hoăc trên khe nh c .Khoá nh c đ s d ng ph bi n nh t la khoá Solạ ạ ạ ượ ử ụ ổ ế ấ
KHOÁ SOL : Trên khoá Sol ,n t Sol b t đ u t dòng nh c th hai .T đó tính lên ho cố ắ ầ ừ ạ ứ ừ ặ
tính xu ng đ có các n t k ti p .ố ể ố ế ế
S BI N TH C A KHOÁ SOL :Trong h th ng ghi âm thanh theo ký t ,n t SolỰ Ế Ể Ủ ệ ố ự ố
đ c ghi b ng ch G .Vì th ban đ u ,ch G n m trên dòng k th hai đ bi u th choượ ằ ữ ế ầ ữ ằ ẻ ứ ể ể ị
khoá Sol .N t n m trên dòng k nh c th hai là n t Sol .Sau này ,cách ghi ch G bi nố ằ ẻ ạ ứ ố ữ ế
đ i d n d n đ thành khoá Sol hi n nay .ổ ầ ầ ể ệ
HÌNH D NG N T NH C(Figures des notes)Ạ Ố Ạ
Đ ghi n t nh c lên khuông nh c ,ng i ta không dùng ký hi u âm thanh theo hể ố ạ ạ ườ ệ ệ
th ng ch cái mà dùng ký hi u âm thanh theo tên n t nh c .N t dùng đ ghi ký hi uố ữ ệ ố ạ ố ể ệ
âm thanh đ c g i là âm hi u .ượ ọ ệ
Âm hi u có nh ng hình th c khác nhau đ n đ nh th i gian ngân dài (tr ng đ ) c aệ ữ ứ ể ấ ị ờ ườ ộ ủ
n t nh c .ố ạ
Ngo i tr n t tròn ,các n t còn l i đ u có v ch x đ ng g i là đuôi n t . Các lo i n tạ ừ ố ố ạ ề ạ ổ ứ ọ ố ạ ố
dùng đ ghi đ ngân dài c a các nh c âm th ng s d ng trong nh ng ca khúc thôngể ộ ủ ạ ườ ử ụ ữ
th ng là: n t tròn ,n t tr ng ,n t đen ,n t móc đ n ,n t móc képườ ố ố ắ ố ố ơ ố
Hình n t trên khuông nh c có hai ph n :đ u n t và đuôi n tố ạ ầ ầ ố ố
Đ u n t có hình b u d c , n t tròn hình b u d c n m ngang , các n t còn l i hìnhầ ố ầ ụ ở ố ầ ụ ằ ở ố ạ
b u d c h i nghiêng v bên ph i .Đ u n t có th là màu đen ho c ch có vi n đen (n tầ ụ ơ ề ả ầ ố ể ặ ỉ ề ố
tròn và n t tr ng )ố ắ
Đuôi n t :n t tròn không có đuôi n t ,n t tr ng và n t đen có đuôi n t hình v ch th ngố ố ố ố ắ ố ố ạ ẳ
đ ng ,n t móc đ n có đuôi n i v i m t cái móc và n t móc kép cũng gi ng nh v yứ ố ơ ố ớ ộ ố ố ư ậ
ng ng có hai cái móc li n nhau .ư ề
Các n t t dòng k th ba tr lên (t n t Si ) có đuôi n t quay xu ng .Các n t t kheố ừ ẻ ứ ở ừ ố ố ố ố ừ
th hai tr xu ng (t n t La ) có đuôi n t quay lên .ứ ở ố ừ ố ố
Trong các b n nh c khi hai hay nhi u n t móc đ n và móc đôi đ ng k nhau trongả ạ ề ố ơ ứ ề
cùng m t phách s đ c n i v i nhauộ ẽ ượ ố ớ
Đ NGÂN DÀI C A CÁC N T NH C(Durée des notes)Ộ Ủ Ố Ạ
Quan h đ ngân dài gi các n t nh sau :ệ ộ ữ ố ư
1n t tròn = 2 n t tr ngố ố ắ
1n t tr ng =2 n t đenố ắ ố
1 n t đen =2 n t móc đ nố ố ơ
1n t móc đ n = 2 n t móc képố ơ ố