Νέα Ελληνική Γλώσσα Α' Λυκειου - Τράπεζα Θεμάτων: Η μόδα του τατουάζ και του Body piercing

1. ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ | τράπεζα θεμάτων
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ – ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ
(ΘΕΜΑΤΑ 20704, 20705)
Κείμενο: «Η μόδα του τατουάζ και του body piercing»
Οι πληροφορίες που μεταδίδουμε μέσω της εξωτερικής μας εμφάνισης είναι πολλές.
Αφορούν συνήθως στη μη λεκτική επικοινωνία, δηλαδή στις πληροφορίες που μεταδίδονται
χωρίς τις λέξεις, αλλά μέσω των κινήσεων, της στάσης του σώματος, της χροιάς της φωνής. Η
γνωστή φράση «μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις» περιγράφει την πληθώρα των πληροφο-
ριών που μπορούμε να έχουμε για τον άνθρωπο, που είναι απέναντί μας, από την παρατήρηση
και μόνο της εξωτερικής του εμφάνισης. Γενικά, τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, που μπορεί να
θεωρούνται ελκυστικά, αποκρουστικά ή απειλητικά, μάς επηρεάζουν και μάς προδιαθέτουν να
αποδεχτούμε ή να απορρίψουμε κάποιο άτομο.
Σήμερα διαθέτουμε πάρα πολλούς τρόπους για να αλλάξουμε την εξωτερική μας εμφά-
νιση. Αυτό γίνεται είτε με το να τροποποιούμε το στυλ του ντυσίματος, το χρώμα και το κτένι-
σμα των μαλλιών μας είτε με τις αισθητικές επεμβάσεις που αλλάζουν δραστικά την εξωτερική
μας εικόνα. Και οι πιο συνηθισμένοι πια τρόποι αλλαγής είναι το τατουάζ, στα ελληνικά «δερ-
ματοστιξία», και το «body piercing» (το τρύπημα του σώματος ή του προσώπου). Σε αντίθεση
με το πρώτο, που αφαιρείται πιο δύσκολα, το δεύτερο δε θεωρείται μόνιμη επέμβαση στο σώ-
μα, καθώς οι τρύπες μπορούν να κλείσουν αρκετά εύκολα, όταν το άτομο δεν τοποθετήσει σε
αυτές κοσμήματα για ένα διάστημα.
Αυτό που αποτελεί, ίσως, σημάδι της εποχής είναι η συχνότητα με την οποία πλέον συ-
ναντάμε αυτές τις πρακτικές στους νέους όλων των κοινωνικών ομάδων. Οι σημαντικότεροι
παράγοντες που οδηγούν έναν έφηβο ή μία έφηβη να προβεί σε αυτά τα μέσα προσωπικής
έκφρασης, είναι, καταρχάς, η επίδραση που δέχεται από το φιλικό του περιβάλλον, καθώς και
η ύπαρξη μέσα στην οικογένεια ενός ή περισσότερων άλλων μελών, που έχουν κάνει κάτι αντί-
στοιχο. Φυσικά, το πιο καθοριστικό σε αυτήν την απόφαση είναι η διαρκής προβολή από τα
ΜΜΕ και το διαδίκτυο διάσημων και μη προσώπων με τατουάζ και body-piercing.
Πριν ανησυχήσουμε ως γονείς ανήλικων παιδιών, μήπως το τατουάζ που έκανε ο φίλος
μας ή το παιδί μας αποτελεί μια μορφή ακραίας συμπεριφοράς, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη
κάποιους παράγοντες, όπως η ηλικία του ατόμου, η εικόνα που αναπαριστά το τατουάζ και ο
τρόπος, με τον οποίο έγινε. Τόσο τα τατουάζ όσο και το «body piercing» έχουν αποτελέσει συ-
χνά αντικείμενο μελέτης επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων. Η αφαίρεση ενός τατουάζ έχει
σχετιστεί με μια ταυτόχρονη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο το άτομο αντιλαμβάνεται και ορί-
ζει τον εαυτό του, δηλαδή σε σχέση με την ταυτότητά του, καθώς και με μια τάση του να απο-
συνδεθεί από το παρελθόν. Μερικοί παράγοντες που φαίνεται να το επηρεάζουν περισσότερο
σε αυτή την απόφαση είναι ο κοινωνικός στιγματισμός, τα αρνητικά σχόλια και τα προβλήματα
ένδυσης.
Όπως και να έχει, οι παραπάνω πρακτικές μπορεί να αποτελούν έναν τρόπο έκφρασης,
ένα μέσο εκτόνωσης, αλλά και ένα σήμα. Μπορεί να σημαίνουν «δες με» ή να υπονοούν την
επιθυμία μιας πιο κλειστής οριοθέτησης του εαυτού, μεταφέροντας το μήνυμα «μείνε μακριά
μου». Όπως έχει συμβεί και με πολλά άλλα φαινόμενα, αυτά τα μέσα έκφρασης, που κάποτε
αποτελούσαν καινοτομία και υποδήλωναν μία ιδιαίτερη στάση απέναντι στα πράγματα ή και
μια αντικοινωνική συμπεριφορά, έχουν γίνει πλέον και στοιχείο της μόδας. Με αφορμή αυτή
την αλλαγή ας αναρωτηθούμε πόσο ρευστά και πολυδιάστατα είναι ορισμένα στοιχεία που
χρησιμοποιούμε ως κριτήρια, προκειμένου να αποδεχτούμε ή να απορρίψουμε τους άλλους,
κυρίως όσα αφορούν στην εξωτερική εμφάνιση.
Α. Πάσχου, από το διαδίκτυο, 6.6.2014 (διασκευή)

2. ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ | τράπεζα θεμάτων
ΘΕΜΑ 20704
Α1. Γιατί, κατά τη συγγραφέα, οι έφηβοι επιλέγουν να τροποποιήσουν την εξωτερική τους εμφάνι-
ση με τατουάζ ή με το τρύπημα ορισμένων σημείων του σώματός τους; (60- 80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να διακρίνετε τα δομικά μέρη της δεύτερης παραγράφου (Σήμερα … διάστημα) του κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. «Οι πληροφορίες που μεταδίδουμε μέσω της εξωτερικής μας εμφάνισης είναι πολλές». Να δη-
μιουργήσετε μία παράγραφο 50-60 λέξεων, χρησιμοποιώντας την παραπάνω περίοδο λόγου.
(μονάδες 10)
Β2. Να επισημάνετε μία λέξη ή φράση του κειμένου που δεν έχει ελληνική προέλευση και να εξη-
γήσετε τον λόγο για τον οποίο η συγγραφέας την εντάσσει στο κείμενό της.
(μονάδες 15)
ΘΕΜΑ 20705
Α1. Γιατί τα εξωτερικά μας χαρακτηριστικά επηρεάζουν, σύμφωνα με τη συγγραφέα, τη συ-
μπεριφορά των άλλων απέναντί μας; (60- 80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να επισημάνετε μία από τις διαρθρωτικές λέξεις με τις οποίες επιτυγχάνεται η νοηματική
συνοχή στην τρίτη παράγραφο (Αυτό που … body piercing) του κειμένου και να αιτιολογήσετε
τη χρήση της.
(μονάδες 10)
Β1. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης α’ με τις αντώνυμές τους στη στήλη β’ (δύο λέξεις
της στήλης β περισσεύουν).
ΣΤΗΛΗ Α’ ΣΤΗΛΗ Β’
Ελκυστικά καθησυχάσουμε
Αφαιρείται συνδυάζονται
Ανησυχήσουμε προστίθεται
Συχνά απωθητικά
Πολυδιάστατα απορρίπτουμε
μονόπλευρα
σπάνια
(μονάδες 10)
Β2. Γιατί, κατά την άποψή σας, η συγγραφέας χρησιμοποιεί τα εισαγωγικά σε καθεμιά από τις
παρακάτω λέξεις ή προτάσεις του κειμένου;
1. «μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις»,
2. «δερματοστιξία»
3. «μείνε μακριά μου»
(μονάδες 15)
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Θάνος Σταυρόπουλος – φιλόλογος, MSc.
thanosstavropoulos@yahoo.gr