thu nhận và lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn

1. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC
----- -----
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
CÁC XU HƯỚNG MỚI TRONG CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Tên chủ đề:
THU THẬP VÀ LƯU TRỮ MÁU CUỐNG RỐN CHO CẤY GHÉP TẾ
BÀO TẠO MÁU
GVHD: PGS.TS Nguyễn Thị Phương Thảo
HV: Nguyễn Thị Tú Oanh
Lớp: Sinh Học Thực Nghiệm - khóa 2020A
Tp. Hồ Chí Minh, tháng năm 2021

2. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC
----- -----
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
CÁC XU HƯỚNG MỚI TRONG CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Tên chủ đề:
THU THẬP VÀ LƯU TRỮ MÁU CUỐNG RỐN CHO CẤY GHÉP TẾ
BÀO TẠO MÁU
GVHD: PGS.TS Nguyễn Thị Phương Thảo
HV: Nguyễn Thị Tú Oanh
Lớp: Sinh Học Thực Nghiệm - khóa 2020A
Tp. Hồ Chí Minh, tháng năm 2020

3. i
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực hiện tiểu luận tại Học Viện Khoa Học và Công
Nghệ, được sự hướng dẫn tận tình của Cô, anh chị và các bạn, tôi đã hoàn thành
tốt tiểu luận này. Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến:
PGS.TS. Nguyễn Thị Phương Thảo cùng tập thể các anh chị, các bạn
khóa 2020A đã nhiệt tình giảng dạy, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và
thực hiện tiều luận.
Vì thời gian học tập không dài và kiến thức của bản thân còn hạn chế,
trong quá trình hoàn thiện tiểu luận này, tôi cũng khó tránh khỏi những sai sót về
nội dung và hình thức được đề cập. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp
và chỉ dẫn của Cô để bài tiểu luận được hoàn thiện hơn.
Nguyễn Thị Tú Oanh

4. ii
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN................................................................................................ i
MỤC LỤC .....................................................................................................ii
Mở đầu .......................................................................................................... 3
I. Tổng quan................................................................................................... 4
2. Ứng dụng của tế bào gốc trong tương lai...................................................... 5
3. Thu thập và lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn.............................................. 6
4. Các ngân hàng lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn đang có mặt tại Việt Nam.11
5. Chi phí ......................................................................................................11
6. Thuận lợi và khó khăn................................................................................12
7. Các vấn đề đạo đức và pháp luật.................................................................12
8. Một số kết quả nghiên cứu của ngân hàng Tế bào gốc MekoStem................13
9. Kết luận, kiến nghị.....................................................................................15
Tài liệu tham khảo.........................................................................................17

5. 3
Mở đầu
Trong những năm gần đây, máu cuống rốn, chứa nguồn tế bào gốc và tế bào
gốc tạo máu phong phú, đã được sử dụng thành công như một nguồn hiến tặng toàn
thể thay thế để điều trị nhiều loại rối loạn di truyền, huyết học, miễn dịch và ung
thư ở trẻ em. Đây là một giải pháp thay thế tiềm năng khi không thể ghép tủy tự
thân hoặc đồng sinh với tủy phù hợp với HLA cho trẻ em. Vì giảm nguy cơ mắc
bệnh sau khi cấy ghép tế bào gốc dây rốn sử dụng những người hiến tặng có liên
quan phù hợp, việc sử dụng tế bào gốc máu dây rốn có HLA ít hơn hoàn toàn phù
hợp có thể ít có nguy cơ mắc bệnh là không ghép tế bào từ người hiến tặng có liên
quan hoặc không liên quan, mặc dù điều này vẫn còn được chứng minh.
Nghiên cứu liệu pháp gen liên quan đến việc sửa đổi tế bào gốc máu dây rốn
tự thân để điều trị các rối loạn di truyền ở trẻ em, mặc dù thử nghiệm ở thời điểm
hiện tại, có thể chứng minh là có giá trị.Những tiến bộ khoa học này đã dẫn đến
việc thành lập các chương trình ngân hàng máu cuống rốn lợi nhuận và phi lợi
nhuận để cấy ghép máu cuống rốn tự thân và đồng loại. Các bậc cha mẹ thường tìm
kiếm thông tin từ bác sĩ của họ về lựa chọn công nghệ sinh học mới này. Nghiên
cứu này nhằm cung cấp thông tin để giải đáp thắc mắc về việc hiến, lưu trữ máu
cuống rốn và ngân hàng, chủng loại và chất lượng của ngân hàng máu cuống rốn.
Ngoài ra còn cung cấp các khuyến nghị về các tiêu chuẩn đạo đức và hoạt động phù
hợp, bao gồm các chính sách về sự đồng ý đã được thông báo, tiết lộ tài chính của
các chương trình ngân hàng máu cuống rốn.

6. 4
I. Tổng quan
Lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn – Ngành y học tái tạo được dự đoán sẽ
phát triển mạnh mẽ từ năm 2019 đến năm 2027 do tỷ lệ các bệnh mãn tính ngày
càng phổ biến cùng với lĩnh vực thuốc tái tạo đang phát triển trên toàn cầu. Ngoài
ra, nhiều hiệp hội chính phủ và doanh nghiệp đang hỗ trợ sự phát triển của ngành y
học tái tạo, cụ thể là thị trường cung cấp dịch vụ lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn.
Source: Maximize Market Research
Tế bào gốc máu cuống rốn là tế bào gốc tiền thân trong cơ thể chúng ta, chưa
mang đặc tính cụ thể nhưng có khả năng tăng số lượng và tự phát triển, biệt hoá
thành các tế bào có đặc tính cụ thể, có khả năng điều trị hơn 80 bệnh di truyền. Tế
bào gốc cũng có thể chống lại các bệnh kéo dài như ung thư, tiểu đường, rối loạn
máu và các bệnh miễn dịch,.. (Phan Kim Ngọc và cs.,2013). Mặc dù có thể thu
được một lượng nhỏ máu cuống rốn từ một dây rốn duy nhất, nhưng nó bao gồm
một số lượng lớn tế bào gốc có thể được tăng sinh và lưu trữ để sử dụng trong
tương lai.

7. 5
2. Ứng dụng của tế bào gốc trong tương lai
Không chỉ dừng lại ở các thành tựu hiện tại, công nghệ tế bào gốc vẫn đang
được nghiên cứu và phát triển qua nhiều thử nghiệm khoa học, trong ống nghiệm
hoặc nuôi cấy tế bào, và trong cơ thể động vật.
Hiện tại, các cuộc nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra công dụng tế bào gốc có thể
làm chậm sự tiến triển của một số bệnh, nhưng chưa điều trị được dứt điểm một số
bệnh. Tuy nhiên, với kết quả này tế bào gốc đang mở ra tiềm năng rất lớn trong
việc điều trị những căn bệnh tưởng chừng như không thể chữa khỏi ở giai đoạn
hiện tại, như AIDS hoặc một số loại ung thư (Phan Kim Ngọc và cs.,2013).

8. 6
Dưới đây là một số căn bệnh đang được thử nghiệm lâm sàng với phương
pháp điều trị bằng tế bào gốc và đạt được nhiều kết quả khả quan: tự kỷ, u não, bại
não, hồi phục sụn, hở hàm ếch, bệnh tiểu đường loại I, bệnh HIV/ AIDS, mất thính
lực, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, ung thư buồng trứng, khối u tinh
hoàn,…
3. Thu thập và lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn
Lấy máu cuống rốn
- Các quy trình lấy máu cuống rốn được thiết kế để tránh cản trở vào việc
sinh em bé mà vẫn đảm bảo vô trùng và tối đa hóa thể tích, và do đó là số lượng tế
bào gốc tạo máu được thu thập trong đơn vị máu cuống rốn. Điều quan trọng, việc
thu thập máu cuống rốn không bao giờ được làm ảnh hưởng đến sự an toàn của
người mẹ hoặc trẻ sơ sinh trong quá trình sinh nở. Các quy trình sản khoa tiêu
chuẩn để xác định phương thức sinh và thời gian kẹp dây rốn không được thay đổi
để cố gắng tối ưu hóa việc lấy máu dây rốn. Kẹp dây rốn chậm giúp cải thiện dự trữ
sắt cho trẻ sơ sinh, nhưng làm ảnh hưởng đến kích thước và liều lượng tế bào của
đơn vị máu cuống rốn thu thập được.
Do đó, việc kẹp dây rốn chậm thường được tránh ở trẻ đủ tháng khi dự định
lấy máu cuống rốn. Việc lấy máu cuống rốn có thể được thực hiện trước "trong tử
cung" hoặc sau "ngoài tử cung" sinh nhau thai. Dưới đây là một ví dụ về từng loại
quy trình thu thập. Việc lấy mẫu ngoài tử cung được ưa thích hơn vì về mặt kỹ
thuật, bác sĩ lâm sàng lấy mẫu dễ dàng hơn và an toàn hơn mà không ảnh hưởng
đến thể tích hoặc độ vô trùng của mẫu (Lasky LC và cs.,2002 ). Bất kể kỹ thuật
được sử dụng là gì, máu được lấy càng sớm thì khả năng đông máu càng ít và cơ
hội thu được thể tích tối đa càng lớn (Wong A và cs.,2001). Điều quan trọng, đặc
biệt là ở trẻ sơ sinh thiếu máu hoặc giảm thể tích, kẹp dây rốn ngay lập tức làm
giảm khối và lượng máu nhau thai được truyền cho trẻ sơ sinh, điều này có thể gây

9. 7
ra những ảnh hưởng có hại (ví dụ, lượng máu thấp và làm trầm trọng thêm tình
trạng thiếu máu) (Cord blood banking.,1999 ).
Thu thập trong tử cung
- Đối với phương pháp thu thập "trong tử cung", bác sĩ sản khoa hoặc nữ hộ
sinh nhận các vật dụng thu thập dưới dạng một bộ dụng cụ vài tuần trước khi sinh.
Bộ dụng cụ được mở và nội dung được khảo sát để xác nhận rằng chúng đã hoàn
chỉnh. Sau khi sinh trẻ sơ sinh, dây rốn được kẹp và cắt theo cách thông thường.
Trước khi sinh nhau thai, một khu vực dài từ 4 đến tám 8 của dây được làm sạch
bằng dung dịch sát trùng được cung cấp trong bộ dụng cụ. Một kim 16 khổ, được
nối với một túi lấy máu cuống rốn có chứa một dung dịch chống đông máu, được
đưa vào tĩnh mạch rốn tại vị trí đã được làm sạch, và máu được cho phép chảy vào
túi nhờ trọng lực. Việc lấy thai trong tử cung có thể được thực hiện bằng bác sĩ sản
khoa trong quá trình sinh ngả âm đạo hoặc mổ lấy thai.
Thu thập ngoài tử cung
- Đối với thu thập "ngoài tử cung", các vật dụng thu thập được giữ trong
phòng ngoài phòng sinh. Sau khi sinh nhau thai, nó ngay lập tức được đưa đến
phòng thu thập, treo trên giá thu thập, và dây rốn được kẹp là được rửa sạch bằng
dung dịch sát trùng. Một kim 16 khổ, được nối với túi lấy máu cuống rốn túi chứa
dung dịch chống đông máu, được đưa vào tĩnh mạch rốn tại chỗ đã được làm sạch
và máu được phép chảy vào túi nhờ trọng lực. Thu thập tử cung ngoài thường là
được thực hiện bởi các kỹ thuật viên đã qua đào tạo. Một số bộ dụng cụ do các
công ty vì lợi nhuận cung cấp sử dụng ống tiêm để lấy máu cuống rốn. Nếu cần,
kim có thể được định vị lại, xoay hoặc thậm chí rút ra và đưa lại gần nhau thai hơn
để tối đa hóa lượng máu được lấy. Nếu kim được lắp lại, vị trí cắm mới phải được
làm sạch hoàn toàn trước khi cắm.
Với việc lấy máu trong tử cung hoặc ngoài tử cung, khi đã lấy hết lượng máu
còn sót lại, dòng chảy sẽ ngừng lại và dây rốn trống rỗng và chủ yếu là màu trắng.

10. 8
Điều này thường xảy ra sau tối thiểu từ hai đến bốn phút (Trần Quốc Tuấn và cộng
sự.,2006) . Tại thời điểm này, ống giữa kim và túi máu được kẹp lại, kim được rút
ra khỏi dây rốn và cắt khỏi ống và túi được niêm phong và dán nhãn. Ít nhất 40 đến
60 ml máu (ngoài chất chống đông máu) sẽ được thu thập. Thể tích dưới 40 ml
không chắc chứa đủ số lượng tế bào cần thiết để cấy ghép. Máu cuống rốn được
bảo quản ở nhiệt độ phòng để duy trì khả năng tồn tại của tế bào cho đến khi được
vận chuyển đến phòng thí nghiệm xử lý (Program SDCB.,2003).
Các nghiên cứu tiếp theo
- Mẫu máu mẹ được lấy trong vòng bảy ngày kể từ ngày lấy máu cuống rốn
để sàng lọc các bệnh nhiễm trùng có thể truyền sang trẻ sơ sinh và do đó có thể
được tìm thấy trong máu cuống rốn. Việc kiểm tra này thường bao gồm xét nghiệm
loại HLA của mẹ, HIV (phản ứng chuỗi kháng thể và polymerase), viêm gan C,
viêm gan B (kháng nguyên bề mặt, kháng nguyên lõi và phản ứng chuỗi
polymerase), virus T-bạch huyết ở người (HTLV) -I / II, xét nghiệm ngưng kết máu
treponema pallidum, virus Tây sông Nile và cytomegalovirus IgG. Một số ngân
hàng dây cũng yêu cầu xét nghiệm bệnh sốt rét và bệnh Chagas (Navarrete C và
cs.,2009). Thử nghiệm này được giới hạn cho các đơn vị máu cuống rốn công khai.
Một số ngân hàng công cũng yêu cầu trẻ sơ sinh phải lấy tăm bông để sàng lọc sự
hiện diện của cytomegalovirus. Một số người cũng yêu cầu tái khám sau sáu tháng
để xác định các yếu tố liên quan như chuyển đổi huyết thanh, tiền sử sau khi sinh
của trẻ sơ sinh hoặc sự tồn tại của bệnh di truyền có khả năng lây truyền. Những
điều kiện này có thể dẫn đến việc loại bỏ đơn vị máu cuống rốn đã lưu trữ hoặc sử
dụng nó cho mục đích nghiên cứu (Lecchi L và cs.,2001).
Xử lý và bảo quản tế bào gốc máu cuống rốn
- Sau khi thu thập, các đơn vị máu dây rốn phải được kiểm tra, xử lý và lưu
trữ để sử dụng trong tương lai, thường trong vòng 48 giờ sau khi thu thập. Do tính
chất tương đối không được kiểm soát của ngân hàng máu cuống rốn, quy trình xử

11. 9
lý và đặc điểm của đơn vị máu cuống rốn khác nhau. Nhìn chung, các ngân hàng
máu cuống rốn công cộng phải thực hiện nhiều thử nghiệm rộng rãi hơn để duy trì
cơ sở dữ liệu mà các trung tâm cấy ghép có thể tìm kiếm được. Các quy trình và
tiêu chuẩn chất lượng để thu thập, xử lý, xét nghiệm, lưu trữ, lựa chọn, trao đổi và
sử dụng máu cuống rốn an toàn được cung cấp bởi các tổ chức khác nhau.
Việc mô tả đặc tính hoàn chỉnh của một đơn vị máu cuống rốn nên bao gồm
các xét nghiệm sau (Eichler H và cs.,2001): Trong khi một số ngân hàng lưu trữ các
đơn vị máu cuống rốn với ít hoặc không cần xử lý, những ngân hàng khác loại bỏ
phần lớn huyết tương và hồng cầu để lưu trữ các đơn vị ở một thể tích nhỏ hơn
(Hubel A và cs.,2003, Hahn T và cs., 2003, Petz L và cs.,2012). Nói chung, các đơn
vị đã qua xử lý được ưu tiên hơn. Điều này chủ yếu là do các mẫu máu cuống rốn.
• Thể tích và trọng lượng đơn vị, tổng số tế bào có nhân với sự khác biệt,
cũng như đánh giá về tiềm năng tạo máu của đơn vị (ví dụ: số lượng tế bào CD34 +
hoặc số lượng đơn vị hình thành khuẩn lạc) sau khi xử lý.
• Nhóm máu ABO / Rh và kháng nguyên bạch cầu người (HLA) loại I (-A, -
B) và nhóm đơn bội loại II (-DRB1).
• Xét nghiệm viêm gan B, viêm gan C, HIV-1 và -2, HIV p24, giang mai,
cytomegalovirus, và nuôi cấy vi khuẩn.
• Điện di huyết sắc tố để sàng lọc sự hiện diện của bệnh huyết sắc tố trong
mẫu bệnh phẩm hiến tặng (Wall D.,2004, Study, CBT.,1999).
• Tại các ngân hàng công cộng, tế bào đơn nhân, huyết tương và DNA từ đơn
vị máu cuống rốn có thể được lưu trữ trong một phần riêng biệt với đơn vị chính để
xét nghiệm bệnh truyền nhiễm và / hoặc di truyền trong tương lai. Trong khi một số
ngân hàng lưu trữ các đơn vị máu cuống rốn với rất ít hoặc không có quá trình xử
lý, những ngân hàng khác loại bỏ phần lớn huyết tương và hồng cầu để lưu trữ các
đơn vị này với thể tích nhỏ hơn (Hubel A và cs.,2003, Hahn T và cs., 2003, Petz L
và cs.,2012 ).

12. 10
Sau khi hoàn tất quá trình thử nghiệm và xử lý, khả năng tồn tại của các tế
bào gốc tạo máu được bảo toàn bằng cách lưu trữ mỗi đơn vị trong nitơ pha lỏng
hoặc pha hơi. Theo đó, một mạng lưới các địa điểm thu thập cộng đồng nhắm mục
tiêu phục vụ bởi một cơ sở xử lý và lưu trữ trung tâm có thể tối đa hóa sự đa dạng
di truyền của các đơn vị máu dây rốn một cách hiệu quả về chi phí (Davey S và
cs.,2004, Wada RK và cs.,2004 , Samuel GN và cs., 2007). Các thủ tục vận chuyển
rất quan trọng để các đơn vị được xử lý và lưu trữ trong vòng 48 giờ.
Thời hạn sử dụng của đơn vị
Các nguồn tế bào gốc khác đã được lưu trữ trong nhiều năm và vẫn giữ được
khả năng tồn tại cũng như tiềm năng tái tạo. Trong một nghiên cứu, các tế bào máu
dây rốn của người được lưu trữ từ 21 đến 23 năm có tiềm năng tạo tế ở chuột tương
tự như ở tế bào mới thu được (Broxmeyer HE và cs., 2011 ). Trong một nghiên
cứu thứ hai, máu cuống rốn được lưu trữ lên đến 12 năm cho thấy sự mất mát tối
thiểu tế bào tiền thân tạo máu bằng thử nghiệm in vitro, với khả năng phục
hồi >90% sau 10 năm (Mugishima H và cs.,1999 ).
Trong một báo cáo về 93 trẻ em được cấy ghép máu cuống rốn khác nhau về
thời gian lưu trữ từ từ ba tháng đến 11 năm, không có mối tương quan giữa thời
gian lưu trữ và thời gian để sự kết hợp (Jubert C và cs.,2008 ). Đối với những trẻ
không thành công, thời gian lưu trữ dường như không phải là một yếu tố góp phần.
Không có "thời hạn sử dụng" được chấp nhận của các đơn vị máu cuống rốn và tuổi
của đơn vị được lưu trữ thường không ảnh hưởng đến việc lựa chọn đơn vị. Tuy
nhiên, đối với các đơn vị máu cuống rốn tương đương khác, đơn vị được thu thập
gần đây hơn có thể được ưu tiên hơn do những thay đổi trong tiêu chuẩn thu thập,
xử lý và lưu trữ theo thời gian.

13. 11
4. Các ngân hàng lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn đang có mặt tại Việt
Nam
Hiện nay, tại Việt Nam đang có 2 loại ngân hàng lưu trữ tế bào gốc máu
cuống rốn:
Ngân hàng lưu trữ tế bào gốc quốc tế (Đa quốc gia)
1. Ngân hàng lưu trữ tế bào gốc FSCB – Cryoviva (Thái Lan, Singapore và
Nhật Bản)
2. Ngân hàng lưu trữ tế bào gốc Cordlife (Singapore)
Ngân hàng lưu trữ tế bào gốc nội địa
1. Bệnh viện Vinmec
2. Bệnh viện Truyền máu Huyết học
3. Bệnh viện Phụ sản trung ương
4. Bệnh viện Mekostem
5. Bệnh viện Hoàn Mỹ Đà Nẵng
6. Ngân hàng lưu trữ tế bào gốc nội địa Thái Lan Medeze
5. Chi phí
- Phí ngân hàng tư nhân khác nhau rất nhiều.
+ Viện huyết học – Truyền máu trung ương
Chi phí để lưu máu cuống rốn trong ngân hàng tế bào gốc là khoảng 25 triệu
đồng/mẫu trong năm đầu tiên. Những năm sau đó, chi phí lưu trữ trung bình
khoảng 2,2 triệu đồng/mẫu và việc lưu trữ sẽ kéo dài trong suốt 18 năm.
+ Ngân hàng tế bào gốc MekoStem
Để lưu trữ tế bào gốc tại MekoStem, cá nhân phải chi trả phí thu thập, xử lý
trong năm đầu khoảng 41 triệu đồng/mẫu, chưa kể chi phí cho 17 năm tiếp theo
khoảng 3 triệu đồng/năm.

14. 12
Nói chung, phí này không không bao gồm tiền hoàn trả cho thủ thuật thu tiền
do bác sĩ sản khoa của người mẹ thực hiện. Rất khó để đánh giá chi phí trên một
đơn vị của ngân hàng máu cuống rốn công cộng.
6. Thuận lợi và khó khăn
Thuận lợi
• Máu cuống rốn là nguồn cung cấp TBG tự nhiên dồi giào.
• Thu nhận không gây hại cho mẹ và con, không can thiệp vào quá trình sinh
nở.
• TBG MCR có thể điều trị hoặc hỗ trợ điều trị > 80 bệnh lý.
• Gần đây cho thấy có tiềm năng trong y học tái tạo (chữa trị nhiều hơn).
• Máu cuống rốn sẵn sàng khi có nhu cầy nếu được thu nhận và bảo quản
trong ngân hàng.
• TBG MCR “rất trẻ” và phù hợp với cơ thể nhận.
Khó khăn
• Thể tích thu nhận thường cố định và nhỏ.
• Số lượng TBG dùng để ghép thấp (so tủy xương, máu ngoại vi).
• Chi phí cao ở các ngân hàng máu tư nhân.
• Nguy cơ cao việc truyền bệnh.
• Nguy cơ cao không tương hợp HLA.
7. Các vấn đề đạo đức và pháp luật
Bởi vì ngân hàng máu cuống rốn là tương đối mới, các khía cạnh pháp lý
đang tích cực phát triển, trong khi các vấn đề đạo đức của cả ngân hàng nhà nước
và tư nhân vẫn chưa được giải quyết. Một cuộc thảo luận kỹ lưỡng về những chủ đề
này có thể được tìm thấy ở những nơi khác. Tuy nhiên, một số vấn đề này được
minh họa qua các câu hỏi đặt ra bên dưới:

15. 13
• Ai sở hữu một đơn vị máu cuống rốn cho sẵn, đứa trẻ hay cha mẹ? Cha mẹ
có quyền tặng hoặc bán các thiết bị này không, hay nên giữ chúng cho con đến cho
đến khi chúng trưởng thành?
• Nếu tế bào được sử dụng cho một người nào đó không phải là người mà họ
giữ tế bào, cả cha và mẹ phải đồng ý hay sự đồng ý của một người là đủ? Điều gì
xảy ra nếu cha mẹ không đồng ý?
• Điều gì xảy ra với một đơn vị do một công ty hoạt động phi lợi nhuận cất
giữ khi có tranh chấp trong gia đình về việc định đoạt nó? Phải làm gì với một đơn
vị ngân hàng tư nhân nếu gia đình ngừng trả phí lưu kho?
• Khi một đơn vị máu cuống rốn được hiến tặng cho một ngân hàng công,
làm thế nào để bảo vệ quyền riêng tư của người hiến mà không ảnh hưởng đến sự
an toàn của đơn vị đó? Có nên duy trì mối liên kết lâu dài giữa đơn vị và nhà tài trợ
để nhà tài trợ có thể cảnh báo cho ngân hàng nếu họ phát triển một căn bệnh có thể
lây truyền qua đơn vị? Liệu người nhận có thể liên hệ với người hiến tặng trong
trường hợp có thể cần thêm tế bào máu (ví dụ: tế bào gốc tạo máu, tế bào lympho
của người hiến tặng) không? Ngoài ra, có nên phá hủy tất cả các liên kết nhận dạng
để bảo vệ tính bí mật của nhà tài trợ không?
8. Một số kếtquả nghiên cứu của ngân hàng Tế bào gốc MekoStem.
MekoStem là Ngân hàng tế bào gốc do Công ty Cổ phần hoá dược phẩm
Mekophar xây dựng và vận hành, được thành lập theo quyết định số 4001/UBND-
VX do Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh ban hành ngày 25/06/2008 và
được Bộ Y tế cấp giấy phép hoạt động số 142/QĐ-BYT ngày 16/01/2009, hoạt
động với mục đích “vì sức khoẻ của con bạn, gia đình bạn và cộng đồng”.
Chức năng của ngân hàng MekoStem:
Vận hành ngân hàng TBG dây rốn: TBG máu dây rốn và TBG màng dây rốn
Đối tượng phục vụ: - Người hiến dây rốn, ngân hàng TBG công
- Cất giữ theo yêu cầu - một hình thức “bảo hiểm sinh học”

16. 14
Quy trình vận hành ngân hàng Tế bào gốc MekoStem
Những kết quả cụ thể:
- Thu thập, xử lý và lưu giữa TBG máu cuống rốn:
Thu thập, xử lý và lưu giữ thành công được 1309 mẫu TBG máu cuống rốn,
trong đó 153 mẫu công và 1156 mẫu dịch vụ. Đặc biệt, tỉ lệ hồi tế bào đạt trên
85%.
- Thu thập, xử lý và lưu giữa TBG màng dây rốn
Thu thập, xử lý và lưu giữ thành công được 1279 mẫu TBG màng dây rốn,
trong đó 153 mẫu công và 1126 mẫu dịch vụ. Tất cả được nuôi cấy được ra
EC và MC.

17. 15
Theo dõi đánh giá tất cả các mẫu được lưu giữ tại MekoStem trong 5 năm cho
kết quả tốt.
- Đối với TBG từ máu dây rốn: Tất cả các mẫu đều có tỷ lệ tế bào sống/chết
trên 95%, tỷ lệ mộc CFU 100%, tỷ lệ cấy khuẩn âm tính: 100%
- Đối với TBG từ màng dây rốn: Tất cả các mẫu tế bào, mô tế bào đều phát
triển tốt.
Loại TBG
Số
mẫu
% Thu
hồi tế
bào
% CFU
Kết quả sau 5 năm
%
Sống
chết
% CFU
% (-)
VK
Máu
dây rốn
(1309
Công 153 > 85 100 > 95 100 100
Dịch
vụ
1156 > 85 100 > 95 100 100
Màng
dây rốn
(1279
Công 153
100% nuôi ra được
EC &MC
100% EC, MC cấy chuyển
phát triển tốt.
Dịch
vụ
1156
9. Kết luận, kiến nghị
Kết luận
Máu dây rốn, máu còn lại trong dây rốn và nhau thai sau khi sinh của một
đứa trẻ sơ sinh, đã nổi lên như một nguồn thay thế của các tế bào gốc tạo máu
trong cấy ghép tế bào tạo máu với mục đích lưu trữ máu cuống rốn cho khả năng
cấy ghép trong tương lai.
Ngân hàng máu cuống rốn công khai là phương pháp thu thập, xử lý và sử
dụng tế bào máu cuống rốn để sử dụng trong cấy ghép ở trẻ sơ sinh và trẻ em mắc
các bệnh nguy hiểm, chẳng hạn như khối u ác tính, rối loạn máu, suy giảm miễn
dịch và rối loạn chuyển hóa..
Ý nghĩa xã hội lớn nhất của phương pháp điều trị bằng ghép tế bào gốc đã
giúp cho nhiều gia đình có người thân mắc bệnh máu nan y trở thành người thật sự

18. 16
khỏe mạnh, có đời sống sinh hoạt bình thường, vẫn có thể tham gia lao động, cống
hiến cho xã hội.
Kiến nghị
Điều quan trọng là các khái niệm về việc sử dụng đơn vị máu cuống rốn tự
thân và đồng sinh phải được bác sĩ và nhân viên y tế giải thích cho cha mẹ để giúp
các bậc cha mẹ tương lai đưa ra lựa chọn sáng suốt về nơi họ nên gửi máu cuống
rốn của trẻ sơ sinh và liệu có nên hạn chế máu cho trẻ sơ sinh hoặc gia đình sử
dụng hoặc hiến tặng nó cho cộng đồng cho bất kỳ trẻ em nào cần được cấy ghép tế
bào gốc;
Các bác sĩ cần truyền tải thông tin chính xác về những lợi ích và hạn chế
tiềm năng của việc cấy ghép và ngân hàng máu cuống rốn tự thân và đồng sinh cho
cha mẹ, bao gồm cả việc máu cuống rốn tự thân sẽ không được sử dụng làm nguồn
tế bào gốc nếu người hiến tặng bị bệnh bạch cầu sau này trong đời.

19. 17
Tài liệu tham khảo
1. Broxmeyer HE, Lee MR, Hangoc G, et al. Hematopoietic stem/progenitor
cells, generation of induced pluripotent stem cells, and isolation of endothelial
progenitors from 21- to 23.5-year cryopreserved cord blood. Blood 2011;
117:4773.
2. Davey S, Armitage S, Rocha V, et al. The London Cord Blood Bank:
analysis of banking and transplantation outcome. Br J Haematol 2004; 125:358.
3. Eichler H, Meckies J, Schmut N, et al. [Aspects of donation and processing
of stem cell transplants from umbilical cord blood]. Z Geburtshilfe Neonatol 2001;
205:218.
4. Hahn T, Bunworasate U, George MC, et al. Use of nonvolume-reduced
(unmanipulated after thawing) umbilical cord blood stem cells for allogeneic
transplantation results in safe engraftment. Bone Marrow Transplant 2003; 32:145.
5. Hubel A, Carlquist D, Clay M, McCullough J. Cryopreservation of cord
blood after liquid storage. Cytotherapy 2003; 5:370.
6. Jubert C, Wagner E, Bizier S, et al. Length of cord blood unit
cryopreservation does notimpact hematopoietic engraftment. Transfusion 2008;
48:2028.
7. Lasky LC, Lane TA, Miller JP, et al. In utero or ex utero cord blood
collection: which is better?Transfusion 2002; 42:1261.
8. Lecchi L, Rebulla P, Ratti I, et al. Outcomes of a program to evaluate mother
and baby 6 months after umbilical cord blood donation. Transfusion 2001; 41:606.
9. Mugishima H, Harada K, Chin M, et al. Effects of long-term
cryopreservation on hematopoietic progenitor cells in umbilical cord blood. Bone
Marrow Transplant 1999; 23:395.
10. Navarrete C, Contreras M. Cord blood banking: a historical perspective. Br J
Haematol 2009;147:236.

20. 18
11. Petz L, Jaing TH, Rosenthal J, et al. Analysis of 120 pediatric patients with
nonmalignant disorders transplanted using unrelated plasma-depleted or -reduced
cord blood. Transfusion 2012; 52:1311.
12. Phan Kim Ngọc, Nguyễn Thanh Quang, Lê Thị Bích Phượng, Mai Văn
Điển; Tế bào gốc tiềm năng và ứng dụng; 2013
13. Program, NYBCNCB. Collection of Placental/Umbilical Cord Blood Units.
New York, NY 2003.
14. Program, SDCB. Collection Instructions for Obstetrician/Midwife. Oakland,
CA 2003.
15. Samuel GN, Kerridge IH, Vowels M, et al. Ethnicity, equity and public
benefit: a critical evaluation of public umbilical cord blood banking in Australia.
Bone Marrow Transplant 2007; 40:729.
16. Study, CBT. Chapter 6. Sample Testing and Characterization. Cord Blood
Transplant Study Standard Operating Procedures, 1999.
17. Trần Quốc Tuấn, Huỳnh Nghĩa, Nguyễn Tấn Bỉnh; Ghép TBG MNV giữ
đông lạnh -196OC tại bệnh viện Truyền máu huyết học Tp. Hồ Chí Minh tập 545;
2006.
18. Wada RK, Bradford A, Moogk M, et al. Cord blood units collected at a
remote site: a collaborative endeavor to collect umbilical cord blood through the
Hawaii Cord Blood Bank and store the units at the Puget Sound Blood Center.
Transfusion 2004; 44:111.
19. Wall D. Umbilical cord blood transplantation. In: Pediatric Stem Cell
Transplantation, Mehta P (Ed), Jones and Bartlett Publishers, Sudbury, MA 2004.
p.337.
20. Wong A, Yuen PM, Li K, et al. Cord blood collection before and after
placental delivery: levels of nucleated cells, haematopoietic progenitor cells,

21. 19
leukocyte subpopulations and macroscopic clots. Bone Marrow Transplant 2001;
27:133.
Chữ ký giảng viên hướng dẫn Chữ ký học viên
PGS. TS Nguyễn Thị Phương Thảo Nguyễn Thị Tú Oanh