Эрнандо Де Сото – Капиталын нууц

1. Б. Баатардаш
Т. Ундрал
Э. Мөнхжин
С. Сувдангэрэл
Нямка

3. Нэмэгдэл бүтээгдэхүүнийг үүсгэж бүтээмжийг нэмэгдүүлдэг үндэсний активын тэр хэсгийг капитал
гэж бүхэлд нь тодорхойлдог.
Жишээ:
Дундад зууны Латинд
Капитал гэдэг үг нь махнаас гадна, үхэрболон бусад малын толгой
гэсэн утгыг илэрхийлж байсан
Мал бол
- арчилгаа бага шаарддаг эд хөрөнгө
- хөдөлгөөнтэй учраас аюулаас холдуулах боломжтой
- хэмжих, тоолоход хялбар
Хамгийн чухал нь

4. КАПИТАЛ
Нөхөн үйлдвэрлэх
чадвартай
Нэмэлт баялаг
Эд хөрөнгийн
бодит хэмжигдэхүүн
Нэмэгдсэн үйлдвэрлэл/нэмүү өртөг

5. - эдийн засгийн төрөлжүүлэлт
- хөдөлмөрийн хуваарь
- эдгээрийн үр дүнд хийгдэх бараа солилцоо
- үйлдвэрлэлийн бүтээмжийг
нэмэгдлүүлдэг
- Үндэсний баялгийг нэмэгдүүлнэ
Үйлдвэрлэлийн зориулалттай хуримтлагдсан нөөц
Капитал
Смит
• Хэдий их капитал хуримтлагдана
төдий чинээ төрөлжүүлэлт явагдах
бололцоотой болсноор мөн
нийгмийн бүтээмж өснө
• Хуримтлагдсан актив идэвхитэй
капитал болж үйлдвэрлэлийг
өргөтгөхийн тулд тодорхой зүйлд
биежиж тодорхой хэлбэрийг олох
ёстой. Хэрэв биежээгүй бол ямар ч
үнэ цэнэгүй.

6. Хэрэв биежээгүй бол ямар ч үнэ цэнэгүй.
Капитал бол хуримтлагдсан активын нөөц биш харин тэдгээрт агуулагдаж байгаа
шинэ бүтээгдэхүүн гаргах потенциал юм.
Капитал бол үржиж байдаг тогтмол үнэ цэнэ, устаж алга болдоггүй
Швейцарын эдийн засагч Симонд де Сисмонд
Мөнгө бол капитал биш, учир нь үнэ цэнэ тийм метал зоосноос бүрдэх
бололцоогүй. Оюун ухаанд капитал гэх хийсвэр ойлголтоос мөнгө гэдэгтэй
харьцах нь амар байдаг. Адам Симт
Ө.х Мөнгө бидэнд юм худалдан авах, худалдах бололцоог олгож худалдааг
хялбарчилдаг болохоос биш өөрөө нэмэлт бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч биш

7. Өрнөдөд активуудын хамгийн их нийгэм, эдийн засгийн ач холбогдолтой талуудыг нь дүрслэн
боловсруулсан мэдээллийг үндсэн бүртгэлд оруулж, хадгалаад дараа нь эрхийн бичгийн агуулганд
оруулснаар, энэ албан ёсны өмчийн систем өмч хөрөнгийг капитал болгох процесс
эхэлдэг.
Эдийн засаг нийгмийн талуудыг нь АЁӨС-д оруулж тодорхойлоогүй ямар ч активыг зах зээлд
хөдөлгөхөд бэрх.
? Зарж байгаа хүн энэ хөрөнгийн эзэмшигч мөн үү
? Шилжүүлэх эрхтэй юу
? Эзэмших эрх олгох байгууллага шинэ эзэмшигчийг хүлээн зөвшөөрөх үү
? Бусад өрсөлдөгчөө салах ямар үр ашигтай арга замууд байна...
Активаас чухал ач холбогдолтой нэмэгдсэн үнэлэмж үйлдвэрлэхэд албан ёсны өмчийн
систем хэрэг болдог.
Өрнөдийн өмчийн систем өөрийн иргэдэд капитал бүтээх бололцоо олгох зургаан үр
нөлөөг үзүүлдэг.

8. АКТИВЫН ЭЗ-ИЙН
ПОТЕНЦИАЛЫГ ТОГТООХ
ТАРСАН МЭДЭЭЛЛИЙГ НЭГ
СИСТЕМД НЭГТГЭХ
Эд хөрөнгийн үзэгдэх онцлог талуудын
оронд түүний нийгэм, эдийн засгийн
хамгийн ашигтай талуудыг цохон
тэмдэглэдэг.
Байшинд бус эрхийн бичигт анхаарлаа
төвлөрүүлснээр материаллаг бус
төсөөллийн орчинд орж уг байшин
нэмэлт бололцоо олгодог юуг агуулдаг
вэ гэдгийг харж чадна.
барьцааны эрх, зээл авах эрх
хамтарч ашиглах
түрээслүүлэх
хувь хүний байршил тодорхойлох
ус, бохир ус, кабелийн тв, цахилгаан,
нийтийн ахуйн үйлчилгээнд
хамрагдах
зуунд улс төрчид, хууль тогтоогчид,
шүүгчид хшот хөдөө үйлдвэр фермүүдэдэ
байсан өмчийн харьцааг тодорхойлдог
салангид журмуудыг нэг системд
нэгтгэсэн.
 Өмчийн тухай мэдээлэл олохолд хялбар
 Өмчлөх эрхийн мэдээлэл стандартчилагдсан
 Нийтэд хүртээмжтэй болсон
 Эзэд өөрсдийн өмчөөр юу хийж болох
тухай мэдэж, ашиг гаргах боломжтой
болсон
 Худалдан авагч орон даяар хэсч, өмч
эзэмшигч болон хөршүүдтэй уулзах
шаардлагагүй болсон

9. ХҮМҮҮСИЙГ ХАРИУЦЛАГАТАЙ
БОЛГОХ
ХӨРӨНГИЙГ ХӨДӨЛГӨӨНТЭЙ
БОЛГОХ
Үл хөдлөх хөрөнгийг хялбар таньж, байршлыг
нь тогтоож болдог учир үүнтэй нягт холбогдсон
хүмүүсийг олоход амархан болдог.
Эрх баригчид хууль дүрэм зөрчигдөх, шударга
бус гэрээ хэлэлцээр хийгдсэнийг олж мэдэх
бололцоотой болсон
үйлчилгээг түдгэлзүүлэх
өрөө төлтөл нь эд хөрөнгийг нь хадгалах,
хууль ёсны өмчлөх эрхийн давуу байдлыг нь
бүрэн буюу хэсэгчлэн цуцлах
зэрэг арга хэмжээнүүдийг авах боломжтой.
Ингэснээр Өрнөдийн албан ёсны хуулийн
систем нь зуун сая иргэддээ капиталист
тоглоомоос хувь хүртэх боломж олгодог ч
гэсэн түүнийг алдах магадлал нь хуулийг үнэ
цэнэтэй болгож хүмүүсийг хариуцлагатай
болгоодог.
Бүх өмч хөрөнгийг нэг стандарт зэрэглэлээр
тодорхойлдог учир ижил зорилгоор
баригдсан боловч өөр архитектурын
шийдэлтэй барилгыг харьцуулж үзэх боломж
бий болно.
Тэргүүлэх оны иргэд өөрсдийн хөрөнгөө
хувьцаа болгосноор хувааж, хувьцаагаа төрөл
бүрийн хүмүүс, янз бүрийн эрхтэй эзэмшиж
байдаг.
Үүний ачаар үйлдвэр тоо томшгүй олон
хөрөнгө оруулагчидтай байх боломжтой
бөгөөд тэд нар бодит хөрөнгийн бүрэн
бүтэн байдалд хор учруулахгүйгээр өөрийн
бүтээгдэхүүнийг борлуулах боломжтой.

10. ХҮМҮҮСИЙГ СҮЛЖЭЭНД
НЭГТГЭХ
АРИЛЖАА, АЖИЛ ХЭРГИЙГ
ХАМГААЛАХ
АЁӨС – нь актив
түүний эзэмшигчийн дэлгэрэнгүй
бүртгэл
нягталж шалгасан хаяг
үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээний бодит
бүртгэл зэрэг зээлийн бичилтэнд орох
мэдээллээр хангана.
Энэ ньхуулийн нэгдмэл байдал, бодит
мэдээллүүд нь төрөл бүрийн даатгалын
системүүдийн тусламжтайгаар учирч болох
эсдлийг зохицуулах боломжийг олгодог.
Олон нийтийн архиваас гадна хувийн олон
үйлчилгээний газрууд бизнесийн талуудад
төлөөлөл тогтоох, шилжүүлэх, мөрдөх ажлуудыг
гүйцэтгэж өгч найдвартай болоод хялбар замаар
нэмэгдсэн үнэлэмж үйлдвэрлэхэд тусалж байдаг.
Тэдгээр нь эзэмшигчийн болон арилжааны
аюулгүй байдлгы хангахаар з.б-гдсан байдаг.
Аюулгүй байдал нь үндсэндээ арилжааны
итгэлцлийг баталгаажуулахад чиглэгдсэн
байдаг бөгөөд үүний үр дүнд хүмүүс улам
хялбараар өөрсдийн активыг капиталын
давхар амьдралаар амьдрах боломжтой
болгон хувиргадаг.

11. Нэгдмэл өмчийн системийн үйл
ажиллагаа нь 6 үр нөлөөллийн улмаас
Өрнөдөд байшин зөвхөн бороо, хүйтнээс
хамгаалах нөмөх байхаа больж, эдийн
засгийн талын давхар үүрэг гүйцэтгэх
болсон
АЁӨС нь үндсэн 2 үүрэг гүйцэтгэдэг
1. Активын э.3-ын онцлог шинжүүдийг бидний ой ухаан маш хурдан хүлээж
авах хэлбэрээр илэрхийлснээр үүнийг мэдэхэд зарцуулагдах зардлыг
гайхалтай хямдруулсан
2. Активыг өөр бусад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд болон хөдөлмөрийн
хуваарилалтыг нэмэгдүүлэхэд хэрхэн ашиглах талаар зөвшилцөх
боломжийг хялбарчилдаг.

12.  Эрнандо Де Сото – Капиталын нууц – Адмон хэвлэлийн газар 2004 он