2. Masistemang Pangangalaga ng
mga Tanim
(EPP5AG-Oc-5)
Mga Layunin:
1. Naisasagawa ang masistemang pangangalaga ng
tanim na mga gulay
2.Naipakikita ang masistemang paraan ng pagdidilig
3. Natutukoy ang kahalagahan ng pagbubungkal ng
lupa bilang isang paran ng masistemang
pangangalaga ng tanim
5. Pagtatalakay
Ang pananim na mga gulay ay nangangailanagn ng
masistemang pangangalaga ayon sa kani- kanilang
pangangailanagan upang lumaki at lumago na maging
kapaki-pakinabang sa pamumuhay ng bawat pamilya
sa pamayanan.
Mga Pangunahing Hakbang sa Pag-aalaga ng gulay o
halaman.
1. Pagdidilig
2. Pagbubungkal
3. Paglalagay ng abono
6. Pagtatalakay
Pagdidilig - ang pagdidilig ay paglalagay /pagbuhos ng
tubig sa tanim nang may sapat na dami ayon sa
pangangailangan ng tanim.
Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagdidilig ng halaman
1. Diligin araw-araw.
2. Diligin sa hapon o umaga.
3. Ingatan ang pagdidilig upang hindi mapinsala ang
halamang didiligin.
4. Iwasang malunod ang halaman, lalo na yaong mga
bagong lipat na punla.
7. Pagtatalakay
5. Iwasan ang malakas na pagbuhos ng tubig.
6. Kung ang gamit mo ay regadera, kailangan iyong maliliit
8. Pagtatalakay
Pagbubungkal - ang pagbubungkal ng lupa sa pagtatanim
ay pagkalkal nito upang maihanda ang lupa sa panahon ng
pagtatanim.Ito ay ginagawa upang malaman kung
buhaghag ang textura ng lupa at angkop sa tanim.
Mga Kahalagahan ng Pagbubungkal ng Lupa
1. Madaling dumami ang mga ugat ng tanim.
2. Madaling mararating ng tubig ang mga ugat. Higit na
malusog ang halaman kapag maraming ugat.
3. Maluwag na makakapasok ang hangin sa halaman.
9. Pagtatalakay
Mga Dapat Isaalang- alang sa Pagbubungkal ng Lupa
Bungkalin ang lupa kung ito ay mamasa-masa. Ito ay
ginagawa kung hapon o umaga. Gawing katamtaman
ang pagbubungkal. Dapat bungkalin nang mababaw
lamang ang mga halamang gulay.
Paalala: Huwag kalimutang gumamit ng kasuotang
pang proteksyon sa katawan tulad
ng bota, gloves, sombrero at iba pa.
11. Pagtatalakay
3. Kalaykay – ginagamit sa
pagpapantay ng
lupa.
4. Palang Tinidor – ginagamit sa
pandurog sa malalaking kimpal
ng lupa.
5. Dulos- ginagamit sa paglilipat ng
punla at pagpapaluwag
ng lupa.
12. Pagtatalakay
6. Itak - pamutol sa mga sanga at
puno ng malalaking halaman.
7. Bareta – ginagamit sa paghuhukay
ng malalaking bato at tuod ng
kahoy sa lupa.
8. Pala - ginagamit sa
paglilipat ng lupa.
13. Pagtatalakay
9. Regadera - ginagamit na
pandilig sa mga
halaman.
10. Kartilya- ginagamit sa
paghakot ng lupa
at kagamitan.
14. Pagtatalakay
Paglalagay ng Abonong Organiko
Mga Halimbawa ng Organikong Pataba / Abono:
1. Likidong abono mula sa halaman
2. Mula sa nabubulok na basura
3. Mula sa pinatuyong dumi ng hayop
15. Pagtatalakay
Mga Paraan sa Paglalagay ng Abono
1. Paglalagay sa gilid ng tanim (Side dressing method)
- Sa paraang ito, ang organikong abono ay inilalagay
sa gilid ng tanim na may sampung sentementro ang layo
mula sa puno ng tanim.
16. Pagtatalakay
2. Pag e-espray ng likidong Abono
(Spray method)- Ito ay ang paglala-
gay ng abono gawa sa organikong
likidong abono na inihalo sa tubig
at derektang ini-espray sa mga pananim.
3. Paglalagay ng Pabilog sa puno (Ring method) -
Paglalagay ng organikong abono sa palibot ng tanim
na may sampung
sentementro ang layo mula sa
puno.
17. Pagtatalakay
4. Pagkalat ng abonong organiko sa lupa
(Broadcast method) - Ito ay ang de-
rektang paglalagay at pagkalat ng
organikong abono sa lupa na
may mga pananim.
Nakadaragdag sa sustansiya ng lupa ang paglalagay
ng organikong abono. Ang organikong abono ay
maaaring galing sa dumi
ng hayop o compost. Maari ring gawing organikong
abono ang mga bulok na gulay, prutas at iba pang
bagay na nabubulok.
18. Pagtatalakay
Kailan dapat maglalagay ng abono?
Ang abono o pataba ay maaaring ilagay bago
magtanim, habang nagtatanim o pagkatapos
magtanim. Ngunit ang pinakamainam maglagay ng
abono o pataba ay habang maliit pa ang mga
pananim bago ito mamunga sapagkat kailangan ng
tanim ang sustansiya mula sa lupa.
19. Paglalapat
Lagyan ng D kung dapat gawin, HD kung hindi dapat gawin
ang bawat bilang ng iyong sagot.
____ 1. Diligin ang mga pananim sa umaga, tanghali at hapon.
20. Paglalahat
Ang paglalagay ng abono sa halaman ay kailangan
upang ito ay lumago.
Ang organikong abono mula sa pinatuyong dumi ng
hayop ay inilalagay kasama ang lupa samantalang ang
likidong abono ay inihahalo sa tubig at dinidilig sa
halaman.
21. Pagtataya
Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot.
____1. Kailan ang tamang oras ng pagdidilig ng halaman ?
22. Pagtataya
___3. Ano ang dapat gawin sa paligid ng mga halaman
upang makahinga ang mga ugat?
a. bungkalin c. hugasan
b. diligin d. tambakan ng lupa
___4. Ano ang ilalagay sa halaman upang mapabuti ang
tekstura ng lupa at mabilis ang paglaki?
a. putik c. organikong pataba
b. bakod d. basura
___5. Ano ang mabuting dulot ng mga pinag-aning labi ng
pananim na hinayaang mabulok sa lupa?
a. basura b. tubig c. layak d. pataba
23. Pagtataya
Hanapin sa hanay B kung paano ginagamit ang mga
kagamitang pambungkal ng lupa sa hanay A.
Hanay A Hanay B
____ 1. Piko A. ginagamit na pandilig sa halaman
____ 2. Itak B. ginagamit sa paglilipat ng lupa
____ 3. Pala C. pamutol sa malalaking sanga at
puno ng kahoy
____4. Regadera D. pandurog ng malalaking kimpal
ng lupa
____5. Tinidor E. ginagamit sa paghukay ng matigas
na lupa
24. Takdang-Aralin
Bakit kailangan nating bungkalin ang lupa sa paligid ng
ating mga tanim?(10 puntos)
___________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
_______________________________________________