6. TURIZMI SPORTIV Qellimi: Te dallojmefaktoretqendikojne ne motivimin e turisteve per temarrepjese ne nje event sportive apo ne sportetendryshme. Ceshtjet : -LiteraturaBoterore -DestinacioniTuristikShqiperi. -Eventetsportive,sportet e ndryshme 2
9. 2.DESTINACIONI TURISTIK SHQIPERI Faktoretqe e bejneShqiperinenjedestinacionturistik. Aktivitetetlokaledheeventetkombetare. KOKSH Barrieratqepengojnezhvillimin e turizmit. Investimetdheprojektet e reja. 5
10. a.Fillesat e zhvillimitteturizmitsportiv Fillontezhvillohetsinjesfere e vecant e turizmit ne shek XX, vitet 1960. Industrializimindihmon ne zhvillimin e turizmitsportiv. Komercializimidheglobalizimisjellindykoncepteterejaturistaktiv/pasiv. 6
11. b.Klasifikimiiturizmitsportiv. Event sportivlokal- turistindermerrnjeudhetimturistikkuqellimikryesoreshteaktivitetisportivdhedistancaeshteminimalishtprej 40 km per 24 ore qendrimose me shume. Event sportivnderkombetar – turistiudhetondrejtdestinacionit (Shqiperia) dhe ka siqellimkryesortemarrepjese ne nje event sportivqoftesispekatatorapopjesmarres. 7
17. c. KOKSH (KeshilliOlimpikKombetariShqiperise). TëzhvillojëdhetëmbrojëlëvizjenolimpikenëShqipërinëpërputhje me kartënOlimpike. TëpërfaqësojëOlimpizminShqiptarpërtëgjithaçështjet me interestëpërgjithshëmKombëtarpranëorganevezyrtare e publikenëShqipëridhejashtësaj. Tëbashkëpunojënëpërgatitjendheseleksionimin e sportistëveshqiptarëdhetësigurojëpjesmarrjen e tyrenëLojratOlimpikedhetëgjithaLojratRajonale, KontinentaledheNdërkombëtarenënkujdesin e KON-it. 11
18. Tëkontribuojënëzhvillimin e sportitdhetëmbrojëetikën sportive. Tëfavorizojëpromovimin e spotistëvenëplanin social. Tëpromovojërealizimindhepërmirësimin e infrastrukturësdhepajisjevetënevojëshmepërzhvillimin e aktivitetevefizike e sportive. Tëmarrëpjesëdhetëbashkëpunojë me tëgjithainstitucionetshtetëroredhejoshtetëroreqëndihmojnëdirektnëzhvillimin e sportitdhetëaktivitetevefizikepërtëgjithë. 12
19. d.Barrierat Terheqja e njenumritemadhturistesh ne shumicen e rastevepengohetngainfrastukturaqofteajoajerore, automobilistikeapohekurudhore. Madhesia e njeeventisportivduhettejete e pershtatshme me hapesirenrajonaletedestinacionit ne menyreqeteperballohetfluksituristik. Ngritja e strukturaveterejaakomoduese do teishtenjefavorizimsi per pjesmarresit ne event edhe per spektatoret. Restorantetdhehoteletduhetteplotesojnenevojat e turisteve. Paqjadhesiguriapublikeeshteelementi me I rendesishemgjatenjeeventi. 13
20. e. Investimetdheprojektet e reja RikonstruktimiistadiumitQemalStafa. Zhvillimiikampionatitboterortevrapit. Akademia e hipizmit. 14
22. Sportetmalore Zonatepershtatshme per aplikimin e trekingdhengjitjevemalore ne Shqiperijane: Alpet e Shqiperise ne pikatsiVermosh, Theth, Valbone. Vithkuqi, Voskopoja, Drenova ne rrethin e Korces, lugina e drinos ne rrethin e Gjirokastresetj. Shetitjetdhengjitjetmalorejanenjemenyre per teshijuarnatyren. Ngjitjetmalorejanenje sport teperiaplikuarpasinatyradheterritoret me shtigjetëngushtadhemonopate, iofrojnëturistit njëkënaqësitëveçantë. 16
23. Alpinizmi Zonatmëtërëndësishme për sportin e alpinizmit janë: Jezerca, mali i Hekurave, Biza ne rrethin e Tiranes, maliiRungajes ne Vithkuqetj. Territoretmalorejaneterheqese per ndertimin e kampingjevedheakomodimin me cadra. 17
25. Bicikletamaloredheeksplorimiishpellave Njëaktivitetiveçantënëzonatmalorejanëedheturet me biçikletamalore. DisangakëtotureorganizohennëAlpetShqiptare, sinëTheth, Bogë, Vermoshetj. Janëitineraretëcilatalternohen duke përfshirëShqipërinëdheMalin e Zi. Me interestëveçantëturistikmundtëpërmendim “Shpellën e Pëllumbasit”, e cilandryshequhetdhe “Shpella e Zezë”, ajondodhetnëjuglindjetëTiranës. Shpellëtjetërtërheqësedhenjëkohësishtmë e madhjanëShqipëri, ështëshpella e Pirrogoshit, e cilagjendetnërrethin e Skraparitnë jug tëvendit. 19
27. Ski Sport i skive aplikohetmëshumënëzonën e Korçës, e cilanjihetpërresortet e sajtë skive siatotëVoskopojësdhepista e BigëllitpranëBoboshticës (1.160 mbinivelin e detit), kuzhvillohenedhegarat e KampionatitKombëtartë skive. FshatiiRazmësiciliështëvetëm 41 km ngaqytetiiShkodrës, BogadheThethi, Shishtavecinëzonën e Kukësit, Grabovanërrethin e Gramshit, Dardhanërrethin e Korçësetj. 21
28. Rafting Ushtrimiityreështëveçanërishtinjohurnëluginat e sipërmetëOsumit. Gjatëkëtijitineraripërshkohenkanionet e mrekullueshmetëOsumit. ItinerartjetërështëdheaiqëpërshkonzonënUra e Dashit, kanioniiLengaricësnëluginën e Vjosës. Rajonetëtjerakuushtrohenkëtosportejanëlugina e Devollitnë jug tëvendit, Luginat e ShalësdheValbonësnëAlpetshqiptareetj. 22
30. Peshkimidhezhytjetnenujore Ndërzonatidealepërpeshkiminmalorjanëlugina e lumitValbonë, përroiiThethitkugjuhettrofta e mermertë, lugina e sipërme e Vjosësetj. Peshkimisportiv me grepa ka mundësitëushtrohetnëgrykëderdhjet e lumenjvesiatotëVjosës, Semanit, Matit, Drinit, etj. KënaqësimëveteështëedhepeshkiminëlagunasidomosnëKaravasta, Nartë, Kune-Vain, etj. 24
31. Zhytjetnenujore Qendrat e sportevenënujoregjendennëveritëVlorës (DetiAdriatik). Drejtjugut, ngaVloranëSarandë ka qendratëlakmueshmedhemundësipërt’upërfshirënëkëtëllojsportiiciliështënërritje. 25
33. GadishulliiKaraburunitështënjëzonë e madhedhe e paprekur, perfektepërzhytjedhepëreksplorimnënujor. Njërrymëjugorembanujëtëpastërdhedukshmëritëshkëlqyer. Kjozonëështëkrejtësisht e paprekurdhe e zhvilluar si njëdestinacionzhytjeje. Bukuria e tijështëmadhështore dhepotencialiitijështëimrekullueshëm. IshulliiSazanitofronmëshumëpërsaipërketjetësnëdet, me shkëmbinjtëndryshëmnënujor, tëcilëtshërbejnësinjë habitat përnjëvarietettëgjerëpeshqishdhe fauna jetësore. Pjesalindore e ishullitështëzona e preferuarpërzhytjedheofronskenarinmëinteresant. Kompanitëndryshmeofrojnëguidazhytjeje. 27
34. Sportiiaeronautikes Pikamë e përshtatshmepërtëpraktikuarkëtë sport ështëQafa e Llogarasë (1.052 m mbinivelin e detit) nëzonën e Vlorës, kudrejtimiierësështëshumëifavorshëm. Këtujanëzhvilluarmitingjendërkombëtare me pjesëmarrjen e parashutistëvetëhuajsidomosatyrenga Italia, Franca etj. PërveçLlogarasë, vendetëtjeratëpërshtatshmepërkëtë sport janë Morava, DajtidheTaraboshi. 28
36. Hipizmi Ky sport ështëpraktikuarkryesishtnëatorretheqëkanëqendratmëcilësoretëmbarështrimittëkuajvesi: nëShkodër, Durrës, Tiranë, Elbasan (Cërrik), Korçë, Divjakë, Berat, Vlorë, Fusha e PelavenëLurë, ShishtavecinëKukës, etj. Shtrirjagjeografike e këtijsportiështëtepërinteresante, kunatyratipikepërsecilinngavendet e përmendura, gërshetohet me elementetëveçantanatyrore, historikedhetradicionale. 30
37. Evente sportive ne Shqiperi 2011 sjellKampionatinBotërortëVrapitMalornëLiqenin Artificial tëTiranës: MinistriiTurizmitdheSporteve, theksoi se “Ajoqë ka njërëndësitëmadhenëzhvillimin e kësajgareështëfokusimiteturizmishqiptar, pasigara do tëndiqet me helikoptergjatëgjithëkohësnga 60-70 vendeanëtaredhepubliku do tëjetëshumëigjerë”. Ndjekjanga e gjithëbota e kampionatitboterortëvrapimitmalor do t’ijapënjëmundësimëshumëintegrimittëShqipërisënëFederatatBotërore sportive. 31
38. "Rally of Princess" Nëdyvitet e funditajo ka dhuruarmomenteemocionuese, ndonëseqëllimiivërtetënukështëgarimi, porkrijimiinjëtraditefemrashnëgarat e automobilizmit. Tashmëajo ka krijuartraditënëshumëvendetëbotës, ndërkohëqënëShqipërizhvillohetpërherëtëtretë. Sipasorganizatorëve, ajo do tëjetënënjë format mëtëplotëdheështë e krijuarposaçërishtpërshijet e femrave. 32
47. Per tekrijuarnje game tegjereeventesh sportive ,duhettekrijoheneventetereja, tembeshteteneventetekzistuese ,tepunohet me arenatdheinstitucionet duke u mbeshtetur ne iniciativen e venditdhedestinacionitejeteipergjegjshem per menaxhimindhezbatimin.
50. Termi “turizmi I eventeve” u perdor per here te pare ne 1987 kurDepartamentiiTurizmitdheReklameveiZelandes se Re raportoi: “Turizmiieventeveeshtenje segment irendesishemdhe ne zhvillim I turizmitnderkombetar… Ngaana e kerkesesperspektiva e njekonsumuesiperfshin: 1. se kushudheton ne eventedheperse, 2.kush merret me eventetgjateudhetimit 3. cfarebejnedhecfareshpenzojne “turistet e eventeve”. Ngaana e ofertes, destinacionetduhentepermbushinqellimeteshumefishta: 1.te terheqinturistet (sidomosgjatesezonevejotepikut), 2. sherbejnesinxites (per rinovim urban, per rritjeteinfrastrukturesdhekapacitetitturistiktedestinacionit), 3.te garantonenjeimazhpozitivtedestinacionitdhetekontribuojne ne tregunepergjithshem( duke perfshiregarantimin e njevendi me te mire per tejetuar,punuardheinvestuar), 4. teringjallinvendeosezonaturistikespecifike. 37
51. Cfarekuptojme me turizmin e eventeve? Planifikimi, zhvillimidhemarketinguieventevesiatraksione per turistin,benifitet ne tregun e marketingut,ndertimin e imazhitdhezhvillimin. Segmentet e marketingutqeperbehenngaturisteqeudhetojne per teqenetepranishem ne evente,oseqemotivohentendjekinapotejenetepranishem ne nje event gjatekohesqeatajanelargvendlindjes se tyre. 38
53. LLOJET E TURIZMIT TE EVENTEVE EVENTET E BIZNESIT DHE TREGETISE EVENTET EDUKATIVE DHE SHKENCORE EVENTE KULTURORE EVENTET POLITIKE DHE SHTETERORE EVENTET ARTISTIKE DHE ARGETUESE KOMPETICIONET SPORTIVE DHE CLODHESE EVENTET PRIVATE 40
54. EVENTET E BIZNESIT DHE TREGETISE PanairiNderkombetariTiranes -Nga data 25 derinë 30 nëntor, nëPallatin e KongresevenëTiranë, edicionii 17 - të .OrganizuarngaKlikEkspo Group, zhvillohetnën logon e UFI - OrganizatësBotëroretëIndustrisësëPanaireve, me selinë Paris. Mbi 350 ekspozuesngavendetëndryshmemarrinpjesënëkëtëpanair. - 41
55.
56. EVENTET POLITIKE DHE SHTETERORE -KonferencaShqipëriadheEvropanënjëaspektpolitik -Vendiiorganizimit: Tiranë, Shqipëri, 9 Maj 2011 -Konferencakërkontëeksplorojëmënyraperceptiminëlidhjemëmarrëdhëniet e ShqipërisëdheEvropësnëperiudhatëndryshme. Fokusikryesor do tëjetëmbiinfluencën e fuqivetëmëdhanëBallkandhendikimiisajnëShqipëri. 43
57. EVENTET ARTISTIKE DHE ARGETUESE -Netet e KlipitShqiptarehtenje event muzikorqeprezantonvideot me temirangashqiperiadhediaspora. Ngaviti 2002 transmetohet ne TV kryesore ne ShqiperidheBallkan.-ProdhuarngaDeliArt Association. 44
58. EVENTET PRIVATE -ZoisShuttie, piktorishqiptaro-amerikan me njeekspozitetedyte ne Shqiperi. Salla e MuzeutKombetar u mbush me 150 tabllote e piktorit. 45
59. EVENTE KULTURORE Tiranë, 22 shtator 2010,Ministria e KulturesdheTeatriKombetari operas dhebaletit, InvaMula, realizojpremierën absolute, operanfantastike, “Përrallat e Hofmanit” tëkompozitoritfrancezZhakOfenbah,nenjëeveniment personal dhekombëtar,organizuarngaSocieteGenerale Albania NëkëtëshfaqjemorenpjesëtenorikanadezMandricoTedeschi, soprano grekeNikiChaziraki,regjisoriStephane Roche, dirigjenti Andre Bernard, skenografi Nicolas de Lajartre, solistët Luca Lombardo, Nicolas Cavallier, etj. 46
62. STRATEGJITE SPECIFIKE ZGJEDHJA E AMBIENTEVE; tezgjidhenqendrat me temira,meunike,tevecanta. TE KRIJOHEN EVENTE TE REJA; teterhiqenturistespecifik,pertecilineventi ka nevoje. TE OFROHEN EVENTE; teorganizoheneventeprestigjoze. VENDNDODHJA; tezgjidhetvendiipershtatshem per eventin. PROFESIONALIZMI; tezgjidhetdekoriipershtatshemieventeve,tebehetnjemenaxhimsa me i mire. VIZIONI; mbikeqyresitoseorganizatoretduhetteformojnenjevizionqeteshpreh; 1.rolin qeeventetluajne ne destinacion, 2.nje rrugeteqartedrejtteardhmes;qellimet 49
75. PROMOVIMI I DESTINACIONEVE PERMES EVENTEVE Imazhet e lidhura me eventetmundtetransferohentek; 1-komuniteti mikprites 2 -destinacioni, Behet e mundurqeagjensite e turizmitterrisin ne menyretendjeshmeperfshirjen e eventeve ne fushen e promovimeve. Strategjite e promovimitkane per qellimtekrijojnenjeimazhtevecantepozitivqetemundtekrijojneavantazheafatgjata ne konkurrence. 51
82. NDIKIMI I MEDIAVE Nukmundtepresimqemediattebejnenjepromovimtemenjehershemdhepozitivteeventeve. Porlajmetekeqijagjithashtumundteluftohenngamenaxhimiiduhuri medias Lind pyetja;Cilatjanepaletqendikojne ne manaxhimin e duhurte medias per njepromovimsa me efektivteeventeve? 54
83. PALET QE NDIKOJNE NE MENAXHIMIN E MEDIAS ORGANIZATORET E EVENTEVE -Duhettembajnenjemarredhenieafatgjate me mediat -tesigurojnesponsorizimteeventevenepermjet medias -teperdorinimazheqelidhen me destinacionin AGJENSITE E UDHETIMIT -krijojnepaketateposacmeturistike -sponsorizojneeventet ne tegjithapromocionet DMO’s(ORGANIZATAT E MENAXHIMIT/MARKETINGUT TE DESTINACIONEVE) -Eventetduhetteadaptojneqellimet e promovimittenjedestinacioni -tepergatisin ‘video promocionale’ dheartikuj ne gazeta -tepergatisinnjefushatereklamimiteeventevekryesore -teorganizohenudhetime per agjentet e udhetimeve (tour operators )qetefamiljarizohen me distinacioninturistik - ALBTURIST ALBANIA TRAVEL & TOURS ATHS JOY TRAVEL JONA TRAVEL & TOURS ALBANIA EXPRESS 55
84. DMO’s SocieteGenerale Albania -Eshtëpjesë e njëgrupitëfuqishëm me parimethemelore, mbështeturnëpesështyllakryesore: 1. Kulturë e fortë e biznesit,bazuarnë 3 vleratkryesoretëGrupit: profesionalizmi, inovacioni, dheshpirtiiekipit;2. Manaxhimburimeshdinamikbazuarnëmanaxhimin e ekipit, zhvillimin e personelitdhemanaxhimiikarrierës;3. Njëparimibazuarmbishërbimindheifokusuarmbiklientin;4. Manaxhimkonstantdheirreptëiriskutdheproçeduratëbrendshmekontrolli;5. Njëstrukturë e përparuarpërgjegjësiesocialedhebiznesi,. 56
85. KLIK EKSPO GROUP PresidentiishoqërisëKlikEkspo Group Luan Muhametajdeklaron:“KemiqenëpjesëdheindikatorirritjessëShqipërisëkëto 17 vite, siajokemiecur me ritmetëshpejta e me hapatësigurtë, përtëarriturt’jusjellim sot njëngjarjesikjokuEuropaQëndrore, EuropaJuglindore e BallkaniPerëndimorpërfaqësohenpërmes 350 emravendërkombëtarëqë e shohin me vëmendjetreguntonëdheshprehin me praninë e tyre, vullnetpërtëinvestuarnëoportunitetin e ri, Shqipëri. Filozofia;- -Sipërmarrësitshqiptarëteksanalejojnët’iudhërrefejmënëlabirintet e vështiratëndërkombëtarizimitdhepërqasjes me partnered ndërkombëtarë; -sipërmarresit e huajteciletpertej «dritares» qëçeletfalëekspozimitnëPanair, shohinmundësitëdheoportunitetet e njëtënesërmejesiinvestuesnëShqipëri; -partnerëttanëtëhuajqënukpromovojnëvetëmeventin, pornjëherazinjështetdherealitettëriqë ka nevojëpërndërveprim 57
86. GAMA E EVENTEVE(PORTOFOLI) Gama e eventevesipastipit,tregutdhevleres 4.Evente lokale Kerkesedhevlere e uletturistike 58
87. MEGA EVENTET Eventet me temedha,tetillasi;LojeratOlimpike,PanairetBoterore,etj Jane eventeqe ne bazetemadhesisedherendesiseterheqinmasetemadheturistesh,perfshirjetemedias,prestigjdheimpaktekonomik per komunitetinmikpritesosedestinacionin. 59
88. EVENTET KRYESORE PERIODIKE (HALLMARK EVENTS) Jane eventeteshpeshta me rendesikulturoreqeisigurojnekomunitetitosedestinacionitavantazhekonkurruese. Me kalimin e koheseventidhedestinacionimundtebehentepandashme ne lidhje me imazhinqeperfaqesojne. 60
89. EVENTET RAJONALE DHE EVENTET LOKALE Jane eventeproblematikengapikepamjaturistike. Duhettejemitekujdesshemteruajmeorigjinalitetinkulturor per temostahumbur. Duhetteinvestojme per tezhvilluarketoeventepasinukkanekerkesetelarteturistike. 61
90. Ata ne reklamathone se duanturiste...atajuthonejuqe do jeniimikpritur ne vendin e tyre — dhepasi ne shkojmedhederdhimleke ne benefit teekonomisecfarendodh ? — Marrimvetemnjefalenderim: ‘Faleminderitqezgjodhetvendin tone’ dhenjeurim: ‘MIRESE TE VINI PERSERI!’ Terry Southern s 62
91. REKOMANDIME Te gjallerohetdestinacioni! -Sigurohuqedestinacionitejetegjithmoneigjalleruar me evente -Destinacionetduhetteofrojneevente ne tregun e tyrekombetardhenderkombetar -Qytetiduhettejetegjithmonefestivdhegazmor Te Ndermerrenveprime! -Eventitejeteiofruar se bashku me paketenturistike per territurkoheqendrimin -Te zhvillohetpartneriteti me bizneset (sponsorizimi) -Te perdoreneventetsitureqendihmojne ne familjarizimin me destinacionin Te rritetcilesia e eventeve! -Te vendosenstandardecilesiedhetendermerrenproceseqesigurojnecilesi -Te mbahensa me tegjalladherinoreeventet, duke prezantuarrisi 63
92. KONKLUZIONET Eventetkaneaftesine per teprezantuarnjeimazhpozitivtedestinacionitperkates Turizmiieventeveprezantonnjediskutimakademikashtudhepraktik duke kontribuar ne strategjite e ndryshme,qe me e rendesishmjaeshteajo e zhvillimitekonomiktenjevendi. Eventetmundtejenecelesikryesorinjedestinacionisepsendikojne ne zhvillimin e njeprogramiperkatessidhe me influencen e vet sjelljes se turisteve ne ate vend qeatandodhen. Interesiidisiplinavetendryshme ka rriturnumrin e eventeve ne turizem ka dhenenjezhvillimtegjeremetodologjik ne themelimindhekrijimin e njohurivetezhvillimit, teteorise se eventevedhesporteve ne turizem. 64