SlideShare a Scribd company logo
1 of 45
Van ganzen, kiekendieven en
tureluurs – de rol van het
voedselaanbod in veranderende
landschappen
Julia Stahl
Schiermonnikoog
Dollart D / NL
Veranderend voedselaanbod en
        keuzes van vogels
• 3 voorbeelden
East-Atlantic Flyway          Nova Zemblya
                                               N
                           White Sea
Wadden Sea
             Baltic Sea


              Mid-April      Mid-May Early-June




                             600 km
                 1400 km


       1000 km
Bart Ebbinge
Brandstof voor de trek
Vet reserves (MJ)




                                                   Y = 5.36 x + 1.31
                                                   R2 = 0.86, n = 26




                                             API       data: Madsen, Fox NERI DK
Success succes
                      broed
                                          33%         100%


                                    34%

                              3%


                        0%
Fat stores (MJ)




                                                   n = 79




                                   API          data: Madsen, Fox NERI DK
Het voorjaars dilemma
     7

     6

     5

     4                                            Lolium
%N




     3
     2
              Pucc.    Festuca
     1

     0
         0       100   200       300        400       500   600
                             biomass g/m2
Het concept van de Groene Golf
Groene Golf in beeld




             Van der Graaf et al. 2006
Brandganzen blijven steeds langer in de Waddenzee…




         Eichhorn et al. 2006 met data van Koffijberg & Günther 2005
….maar trekken op hetzelfde moment over Finland




                                    Eichhorn et al. 2006
Light-level Geolocation




                          (photo H. van der Slot)
Eichhorn et al. 2006
Brandgans populatie 2005
Totaal ca. 550 000
Oostzee ca. 21 000
Noordzee ca. 25 000
Kleurring programma‘s voor alle 3 populaties
Oberdiek et al. 2010
Eilanden zonder konijnen
Eilanden met konijnen
Percentage prooidieren




                              Leeftijd van de kuikens (dagen)
onderzoeksgebieden
         Norderland
         (Neßmerheller):
         grazed (0.5-1.5 cattle / ha)
         fallow



         Leybucht (Buscherheller):         Wilhelmshaven
         grazed (1.0 cattle / ha)
Norden


                 Jadebusen (Nordender Groden):
                 mown (once a year)
                 fallow

                                Jadebusen (Beckmannsfeld):
                                mown (once a year)
    Emden                       fallow
bemonstering


            geen
beweiding   beweiding      maaibeheer
prooidieren




beweiding   maaien       geen
aantallen

           Crustacea
             Crustacea
                                                     Arachnida
                                                        Arachnida
                                                                                                    Insecta
                                                                                                       Insecta




                                                                                          2500
                                              200
500




                                              150




                                                                                          1500
                                     Anzahl




                                                                                 Anzahl
300




                                              100
                                              50




                                                                                          500
0 100




                                              0




                                                                                          0
         grazed
        beweidet   fallow
                    brach   mown
                            gemäht                   grazed
                                                    beweidet   fallow
                                                               brach    gemäht
                                                                        mown                      grazed
                                                                                                 beweidet   fallow
                                                                                                             brach   mown
                                                                                                                     gemäht




          Each graph showing numbers < 10 mm per trap and week.
energie gehaltes
beweiding    maaien     geen




29 578 J    83 086 J   440 876 J
keuzeproeven
Sinds 2010




2007-2009

More Related Content

Viewers also liked

Zwartkopmeeuwen in de Delta - Pim Wolf
Zwartkopmeeuwen in de Delta - Pim WolfZwartkopmeeuwen in de Delta - Pim Wolf
Zwartkopmeeuwen in de Delta - Pim WolfSovon Vogelonderzoek
 
Handboek Virtual Reality in de praktijk
Handboek Virtual Reality in de praktijkHandboek Virtual Reality in de praktijk
Handboek Virtual Reality in de praktijkJan Verwoerd
 
2013: Jaar van de Patrijs - Cees Witkamp
2013: Jaar van de Patrijs - Cees Witkamp2013: Jaar van de Patrijs - Cees Witkamp
2013: Jaar van de Patrijs - Cees WitkampSovon Vogelonderzoek
 
Inleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
Inleiding CAPS symposium - Maja RoodbergenInleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
Inleiding CAPS symposium - Maja RoodbergenSovon Vogelonderzoek
 
Weidevogels - wat is er nodig voor herstel?
Weidevogels - wat is er nodig voor herstel?Weidevogels - wat is er nodig voor herstel?
Weidevogels - wat is er nodig voor herstel?Sovon Vogelonderzoek
 
Tussen bloempot en hoogveenlandschap web
Tussen bloempot en hoogveenlandschap webTussen bloempot en hoogveenlandschap web
Tussen bloempot en hoogveenlandschap webSovon Vogelonderzoek
 
Trektellen de magie van roepjes en silhouetten - Paul Gnodde - Landelijke Dag...
Trektellen de magie van roepjes en silhouetten - Paul Gnodde - Landelijke Dag...Trektellen de magie van roepjes en silhouetten - Paul Gnodde - Landelijke Dag...
Trektellen de magie van roepjes en silhouetten - Paul Gnodde - Landelijke Dag...Sovon Vogelonderzoek
 
Geolocators onthullen trekwegen en overwinteringsgebieden Nederlandse boerenz...
Geolocators onthullen trekwegen en overwinteringsgebieden Nederlandse boerenz...Geolocators onthullen trekwegen en overwinteringsgebieden Nederlandse boerenz...
Geolocators onthullen trekwegen en overwinteringsgebieden Nederlandse boerenz...Sovon Vogelonderzoek
 
The fall of the berlin
The fall of the berlinThe fall of the berlin
The fall of the berlinchezzymonkey
 
Broedvogelonderzoek Nederweert 1994-2016
Broedvogelonderzoek Nederweert 1994-2016 Broedvogelonderzoek Nederweert 1994-2016
Broedvogelonderzoek Nederweert 1994-2016 Sovon Vogelonderzoek
 

Viewers also liked (11)

Zwartkopmeeuwen in de Delta - Pim Wolf
Zwartkopmeeuwen in de Delta - Pim WolfZwartkopmeeuwen in de Delta - Pim Wolf
Zwartkopmeeuwen in de Delta - Pim Wolf
 
Handboek Virtual Reality in de praktijk
Handboek Virtual Reality in de praktijkHandboek Virtual Reality in de praktijk
Handboek Virtual Reality in de praktijk
 
2013: Jaar van de Patrijs - Cees Witkamp
2013: Jaar van de Patrijs - Cees Witkamp2013: Jaar van de Patrijs - Cees Witkamp
2013: Jaar van de Patrijs - Cees Witkamp
 
Mystery Bird Atlas-quiz
Mystery Bird Atlas-quizMystery Bird Atlas-quiz
Mystery Bird Atlas-quiz
 
Inleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
Inleiding CAPS symposium - Maja RoodbergenInleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
Inleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
 
Weidevogels - wat is er nodig voor herstel?
Weidevogels - wat is er nodig voor herstel?Weidevogels - wat is er nodig voor herstel?
Weidevogels - wat is er nodig voor herstel?
 
Tussen bloempot en hoogveenlandschap web
Tussen bloempot en hoogveenlandschap webTussen bloempot en hoogveenlandschap web
Tussen bloempot en hoogveenlandschap web
 
Trektellen de magie van roepjes en silhouetten - Paul Gnodde - Landelijke Dag...
Trektellen de magie van roepjes en silhouetten - Paul Gnodde - Landelijke Dag...Trektellen de magie van roepjes en silhouetten - Paul Gnodde - Landelijke Dag...
Trektellen de magie van roepjes en silhouetten - Paul Gnodde - Landelijke Dag...
 
Geolocators onthullen trekwegen en overwinteringsgebieden Nederlandse boerenz...
Geolocators onthullen trekwegen en overwinteringsgebieden Nederlandse boerenz...Geolocators onthullen trekwegen en overwinteringsgebieden Nederlandse boerenz...
Geolocators onthullen trekwegen en overwinteringsgebieden Nederlandse boerenz...
 
The fall of the berlin
The fall of the berlinThe fall of the berlin
The fall of the berlin
 
Broedvogelonderzoek Nederweert 1994-2016
Broedvogelonderzoek Nederweert 1994-2016 Broedvogelonderzoek Nederweert 1994-2016
Broedvogelonderzoek Nederweert 1994-2016
 

More from Sovon Vogelonderzoek

Herkennen van Friese watervogels.pdf
Herkennen van Friese watervogels.pdfHerkennen van Friese watervogels.pdf
Herkennen van Friese watervogels.pdfSovon Vogelonderzoek
 
Strokenteelt en veldleeuweriken in Zeeland
Strokenteelt en veldleeuweriken in ZeelandStrokenteelt en veldleeuweriken in Zeeland
Strokenteelt en veldleeuweriken in ZeelandSovon Vogelonderzoek
 
Het effect van recreatie op het gedrag van broedende visarenden
Het effect van recreatie op het gedrag van broedende visarendenHet effect van recreatie op het gedrag van broedende visarenden
Het effect van recreatie op het gedrag van broedende visarendenSovon Vogelonderzoek
 
Steenloperonderzoek aan de Hondsbossche Zeewering
Steenloperonderzoek aan de Hondsbossche ZeeweringSteenloperonderzoek aan de Hondsbossche Zeewering
Steenloperonderzoek aan de Hondsbossche ZeeweringSovon Vogelonderzoek
 
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelangHet Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelangSovon Vogelonderzoek
 
De Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
De Middelste Bonte Specht koloniseert NederlandDe Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
De Middelste Bonte Specht koloniseert NederlandSovon Vogelonderzoek
 
Het intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
Het intieme leven van Nachtegalen in MeijendelHet intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
Het intieme leven van Nachtegalen in MeijendelSovon Vogelonderzoek
 
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022Sovon Vogelonderzoek
 
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptxKorfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptxSovon Vogelonderzoek
 
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptxWorkshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptxSovon Vogelonderzoek
 
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptxBroedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptxSovon Vogelonderzoek
 
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptxNoordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptxSovon Vogelonderzoek
 

More from Sovon Vogelonderzoek (20)

Herkennen van Friese watervogels.pdf
Herkennen van Friese watervogels.pdfHerkennen van Friese watervogels.pdf
Herkennen van Friese watervogels.pdf
 
Update BMP 2023
Update BMP 2023Update BMP 2023
Update BMP 2023
 
Strokenteelt en veldleeuweriken in Zeeland
Strokenteelt en veldleeuweriken in ZeelandStrokenteelt en veldleeuweriken in Zeeland
Strokenteelt en veldleeuweriken in Zeeland
 
Roofvogelvervolging
RoofvogelvervolgingRoofvogelvervolging
Roofvogelvervolging
 
Kiek daar, een slanke kiek?
Kiek daar, een slanke kiek?Kiek daar, een slanke kiek?
Kiek daar, een slanke kiek?
 
Het effect van recreatie op het gedrag van broedende visarenden
Het effect van recreatie op het gedrag van broedende visarendenHet effect van recreatie op het gedrag van broedende visarenden
Het effect van recreatie op het gedrag van broedende visarenden
 
Steenloperonderzoek aan de Hondsbossche Zeewering
Steenloperonderzoek aan de Hondsbossche ZeeweringSteenloperonderzoek aan de Hondsbossche Zeewering
Steenloperonderzoek aan de Hondsbossche Zeewering
 
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelangHet Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
 
De Raaf in Nederland
De Raaf in NederlandDe Raaf in Nederland
De Raaf in Nederland
 
De Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
De Middelste Bonte Specht koloniseert NederlandDe Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
De Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
 
Het intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
Het intieme leven van Nachtegalen in MeijendelHet intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
Het intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
 
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
 
Opening NOU Landelijke Dag 2022
Opening NOU Landelijke Dag 2022Opening NOU Landelijke Dag 2022
Opening NOU Landelijke Dag 2022
 
Ganzen_herkennen_workshop.pptx
Ganzen_herkennen_workshop.pptxGanzen_herkennen_workshop.pptx
Ganzen_herkennen_workshop.pptx
 
Spektakel op de slaapplaats.pptx
Spektakel op de slaapplaats.pptxSpektakel op de slaapplaats.pptx
Spektakel op de slaapplaats.pptx
 
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptxKorfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
 
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptxWorkshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
 
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptxBroedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
 
Argustelling en monitoring.pptx
Argustelling en monitoring.pptxArgustelling en monitoring.pptx
Argustelling en monitoring.pptx
 
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptxNoordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
 

Julia Stahl | Van ganzen, kiekendieven en tureluurs - de rol van voedselaanbod in veranderende landschappen