Het coulisselandschap van de Noardlike Fryske Wâlden (NFW) is een landelijk bolwerk voor een aantal houtwalspecialisten onder de broedvogels. Maar de samenstelling en dichtheid van de broedvogelgemeenschap van singels en wallen is in de NFW wel anders dan in Zuidoost-Fryslân. Dat heeft te maken met de samenstelling van de singels en wallen en met het landschap. Waar het verschil in zit, ga ik vertellen in de presentatie. Uit de habitatanalyse leid ik ook beheeraanbevelingen af voor de agrarische collectieven.

1. WAT DRIJFT DE BROEDVOGELS VAN DE
DROGE DOORADERING FRIESE WOUDEN?
Ernst Oosterveld, Marten Sikkema , Yde van der Heide, Sjoukje Attema,
Erik Klop, Els van der Zee, Gerrit Tuinstra

2. Welke factoren bepalen het voorkomen
van broedvogels in de houtsingels en
houtwallen in de Friese Wouden?

3. Jaarlijkse monitoring broedvogels,
habitatkenmerken leefgebied Droge
dooradering
• houtsingels en houtwallen Noordelijke Friese Wouden,
Zuidoost Frysland (en Terschelling)
• in opdracht van

4. 100 transecten gemiddeld 300 m

5. 100 transecten gemiddeld 300 m

15. Hakhoutbeheer
• Kapcyclus 21 (elzensingels) – 25 (houtwallen) jaar
• Jaarlijks onderhoud
• Beheercontracten onder Regeling ANLb, leefgebied Droge
dooradering
• Ruimtelijke coördinatie door agrarisch collectieven

16. Gekraagde roodstaart * Spotvogel*
+ Braamsluiper*, Grasmus, Tuinfluiter, Grote lijster*, Zanglijster
* = doelsoort leefgebied Droge dooradering
‘Houtwalvogels’: NFW een landelijk bolwerk

20. Regionale verschillen
• NFW: veel Gekraagde roodstaart, Grote lijster, Zanglijster
• ZO-Friesland: veel Geelgors, Boompieper, Tuinfluiter, Zwartkop

21. Habitatanalyse 2018
• Relatie tussen aantal broedvogels en 15 kenmerken van
singels en wallen (habitatkenmerken)
Zoals:
• Elementsoort
• Bedekking struiklaag
• Bedekking bramen, brandnetels
• Aantal soorten bomen, struiken
• Lengte singels en wallen in directe omgeving
• Aantal dwarsverbindingen (hoekpunten) in directe omgeving

22. Habitatanalyse 2018
• Veldwerk door professionals en vrijwilligers van de
agrarische collectieven

23. • Alle soorten (56), bosvogels (23), struweelvogels (21)
• Gemiddeld aantal territoriale waarnemingen per km
over 5 telrondes

24. Belangrijkste kenmerken
Beide
• Bedekking bramen+brandnetels

26. Belangrijkste kenmerken
Beide
• Bedekking bramen+brandnetels
• Kroonomvang

28. Belangrijkste kenmerken
NFW
• Bedekking struiklaag, aantal hoekpunten
(dwarsverbindingen) binnen 150 m (bosvogels)
ELAN
• Breedte aan de voet (bossingels)
Beide
• Bedekking bramen+brandnetels, kroonomvang

30. 1. Hakhoutbeheer is effectief  ga zo door
2. Struiklaag verdichten met rijkbloeiende en
besdragende soorten (meidoorn, lijsterbes e.a)
3. Bramen en brandnetels minder maaien
4. Kroonomvang: elementen oud laten worden
5. ELAN: meer bossingels, singels verbreden
6. NFW: meer hoekpunten: dwarsverbindingen
behouden en herstellen
Aanbevelingen aan de collectieven