ppt

1. Hoofdstuk 2
De Grieken______________________________________________________

2. § 2.2
Het leven in een
Griekse stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene
en Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun
buren

3. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Hoe was het
dagelijks leven
in de Griekse
stadstaat?

4. https://schooltv.nl/video/de-polis-van-de-oude-grieken-leven-in-de-stad/#q=

5. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 ± 1600 – 1100 vC:
Myceense beschaving

7. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 ± 750 vC: machtige steden
 Stadstaat = poliς (mv: poleiς)
 Staat = gebied met vaste
grenzen en eigen bestuur +
regels
 Kenmerken: ± 700 poleiς, ±
1000 inwoners (Athene en
Sparta groter), stad +
platteland, zelfstandig
 Politieke verdeeldheid,
culturele eenheid

8. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Weinig vruchtbare landbouwgrond 
kolonies en handel
 Mannen werkten op het land en
handelden; vrouwen hielden toezicht
op huisslaven en beheerden het geld
 Sparta: sober, militair leven
 Sprake van ongelijkheid in poleiς: vrije
mensen en slaven
 Burgerrecht alleen voor rijke mannen
(niet voor arme mannen, metoiken en
vrouwen)

10. § 2.2
Het leven in een
Griekse stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene
en Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun
buren

11. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Hoe was het
bestuur
geregeld in
Athene en
Sparta?

12. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Politiek = alles wat te maken
heeft met het besturen van een
stad of land
 Vier staatsvormen:
 Monarchie (erfelijke koning)
 Aristocratie (bestuur van
weinigen op basis van afkomst)
 Oligarchie (bestuur van
weinigen op basis van rijkdom)
 Tirannie (alleenheerschappij
van één man)

13. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 508 vC: Kleisthenes
voert de democratie in
 Atheense mannen met
burgerrecht ouder dan
18 jaar namen deel
aan volksvergadering
 460 vC: hervormingen
door Perikles (dag-
vergoeding)
 Ostracisme (scherven-
gericht)

14. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 In Sparta waren mannen
jonger dan 30 jaar bezig met
militaire training en
dienstplicht
 Twee erfelijke koningen (ook
bevelhebbers van het leger)
 Homoioi (mannen met
politieke rechten, trainden
voor oorlog), perioiken
(onvrije vreemdelingen) en
heloten (lijfeigenen)

15. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Zowel Athene als Sparta
wilden de machtigste poliς
zijn
 Attisch-Delische bond
(Athene, sterke vloot)
 Peloponnesische bond
(Sparta, goed landleger)
 431 – 404 vC:
Peloponnesische oorlog
 Wapenrusting: hoplieten in
een falanx

18. § 2.2
Het leven in een
Griekse stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene
en Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun
buren

19. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Welke rol
speelden goden
in de Griekse
samenleving?

20. https://schooltv.nl/video/histoclips-de-oude-grieken/

21. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Griekse godsdienst:
polytheïstisch
 Griekse goden vormden
één grote familie
 Goden leken net mensen,
maar waren onsterfelijk
en beslisten over het
leven van mensen
 Goden vermoedelijk
overgenomen uit de
Myceense beschaving

22. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Altaren, tempels, priesters
en processies
 Orakels: ‘vertalen’ van
boodschappen van de
Goden
 Orakel van Delphi (Apollo)
 Raadselachtige
voorspellingen van de
pythia
 Godsdienst zorgde voor
eenheid tussen poleiς

23. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Alle Griekse
godenverhalen bij elkaar
= mythologie
 Mythen (godenverhalen)
en epen (epos,
heldenverhalen) werden
eeuwenlang doorverteld
 Homeros: Ilias (Trojaanse
oorlog) en Odyssee
(zwerftocht Odysseus na
Trojaanse oorlog)

24. https://www.youtube.com/watch?v=7XYDICbW3ps

26.  Heeft de Trojaanse oorlog
echt bestaan?
 Heinrich Schliemann
 Arthur Evans
 Knossos, Minoïsche cultuur,
Lineair A en Lineair B
 “Donkere tijd”: verdwijnen
schrift en stadstaten
 Bronnen: verhalen als
Homerus’ Ilias
 Kracht: herkenbaar,
sprookjesachtig en
realistisch

28.  Hoofdpersonen realistisch
 ὕβρις = hoogmoed ten opzichte
van de goden
 Eeuwige roem bracht mensen
dicht bij de onsterfelijkheid van
de goden
 Twistappel, mooiste sterfelijke
man op aarde (Paris)
scheidsrechter
 Athena, Hera en Afrodite
 Paris ontvoert Helena en rooft
de spullen van Menelaos
 Agamemnon en Menelaos
ondernemen een wraaktocht

30.  Achilles, Odysseus, Nestor
en Ajax
 Ilias begint met de wrok
van Achilles
 De roof van Chryseïs en
Briseïs
 Sterkste man van de
Trojanen was Hector
 Duel tussen Menelaos en
Paris: gewonnen door de
Grieken of onbeslist?

32.  Hektor doodt Patroklos
 Achilles jaagt Hektor
driemaal om de stad
 ‘Achilleshiel’
 De list van Odysseus: het
paard van Troje

34. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 vanaf 776 vC:
Olympische Spelen
(sportwedstrijd ter
ere van de Goden)

36. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
Olympische
Spelen
Pythische
Spelen
Isthmische
Spelen
Nemeïsche
Spelen
Om de vier
jaar
Om de vier
jaar
Om de twee
jaar
Om de twee
jaar
Ter ere van
Zeus
Ter ere van
Apollo
Ter ere van
Poseidon
Ter ere van
Zeus
In Olympia In Delphi Op Korinthe Bij het stadje
Nemea

37. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
Heraia
Om de vier jaar (één
jaar voor de mannen)
Ter ere van Hera
In Olympia

38. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Onderdelen klassieke
Olympische Spelen:
 Hardlopen
o Stadium, diaulos,
dolichos
o Hoplitodromos
 Vijfkamp
 Discuswerpen
 Speerwerpen
 Worstelen
 Pankration
 Wagenrennen
 Paardenrennen

39. § 2.2
Het leven in een
Griekse stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene
en Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun
buren

40. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Waarom is er veel
bewondering
voor de Griekse
kunst en
wetenschap?

41. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Cultuur = alles wat door een
samenleving wordt bedacht en gemaakt
(gebouwen, kunst, verhalen)
 500-400 vC: hoogtepunt Griekse
cultuur
 Beeldhouwkunst: volmaakte, perfecte
beelden
 Bouwkunst: wiskundige berekeningen
voor tempels
 Toneel: tragedie en komedie

48. Aeschylus Sophocles Euripides Aristophanes
Oresteia Antigone Medea Lysistrata

49. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Wetenschap = verzamelen van
kennis door nauwkeurig
bestuderen
 Griekse wetenschappers zochten
verklaringen in de natuur
 Hippocrates (geneeskunde)
 Archimedes & Pythagoras
(wiskunde)
 Herodotus (geschiedenis)
 Griekse filosofie: Socrates, Plato
en Aristoteles

50. https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=
0v86Yk14rf8&feature=emb_logo

51. https://www.youtube.com/watch?v=IP-
P4y1S6eg&list=PL6J8tGiuAhPwRwNnZAUkQ8D3frw8p_i
HD&index=3&t=0s

52. § 2.2
Het leven in een
Griekse stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene
en Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun
buren

53. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Hoe was de
verhouding
tussen de
Grieken en
hun
buurlanden?

55. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 Weinig vruchtbare
grond in Griekenland
 kolonisatie
 Grieken behielden
taal, cultuur en goden
 Vreemdelingen
waren barbaroi
 Perzische oorlogen
(tegen Darius en
Xerxes)

62. § 2.2
Het leven in een Griekse
stadstaat
§ 2.3
Het bestuur: Athene en
Sparta
§ 2.4
De Griekse goden
§ 2.5
De Griekse cultuur
§ 2.6
De Grieken en hun buren
 338 vC: Macedonische koning
Philippus verovert
Griekenland
 326 en 323 vC: Alexander de
Grote verovert Perzische rijk,
Egypte en India
 Wilde volkeren samensmeden
tot één volk: ‘vergrieksing’
 Hellenisme: Griekse taal,
theaters, tempels verspreid
over groot gebied