SlideShare a Scribd company logo
1 of 11
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 1
BAB XI
PENGUJIAN DENSITY
SNI 03-6757-2002
11.1 Maksud danTujuan
11.1.1 Maksud
Metode ini dilakukan untuk mengetahui kerapatan atau
kepadatan yang dinyatakan dalam massa per volume.
11.1.2 Tujuan
Tujuanpengujian ini ialah untukmemperolehmassajenis aspal
dalam keadaan kering maupun basah dalam air. Pengujian ini juga
bertujuan untuk memperoleh angka kerapatan atau kepadatan
sampel aspal pengujian Density dan untuk data pengujian Marshall.
11.2 Landasan Teori
Density ialah ukuran kerapatan suatu zat yang dinyatakan
banyaknya zat (massa) per satuan volume. Kepadatan (density) Nilai
density menunjukkan tingkat kepadatan suatu campuran perkerasan
agregat dan aspal. Density dipengaruhi oleh beberapa factor antara lain,
kualitas bahan, kadar aspal, jumlah tumbukan dan komposisi bahan
penyusunnya. Nilai density (BD) dihitung dengan rumus:
BD = g =
c
f
f = d - e
dengan:
c = berat benda uji sebelum direndam (gr)
d = berat benda uji jenuh air (gr)
e = volume benda uji di dalam air (gr)
f = volume benda uji (ml)
BD = g = berat volume benda uji (gr/ml)
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 2
11.2 Alat dan Bahan
11.3.1 Alat
a. Timbangan 0,1 gr
b. Jangkasorong
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 3
c. Bak air
d. Kain Lap
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 4
11.3.2 Sample
Benda uji diperoleh dari bendauji yang telah disiapkan dahulu,
yaitu aspal ac-wc dengan bentuk sampel silindris yang telah
didiamkan selama 24 jam. Sampel terdiri dari sampel P+1, P+0,5, P, P-
0,5, P-1, yang masing masing sampel terdiri dari 3 jenis yaitu A,B, dan
C.
11.3 Prosedur Pelaksanaan
Urutanproses dalampengujian ini adalah sebagai berikut :
1. Sampel diukur tingginya.
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 5
2. Sampel diukur diameterya.
3. Sampel ditimbang aspal dalam keadaan kering menggunakan Neraca
digital, setelah itu catat hasil bacaan.
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 6
4. Sampel ditimbang dalam keadaan basah didalam air dengan
menggunakan timbangan digital, kemudian catat.
5. Angkat sampel aspal dan di lap menggunakan kain lap (kanebo).
6. Timbang sampel untuk mendapatkan nilai berat jenuh sampel aspal.
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 7
11.4 Perhitungan
Rumus:
Density =
(berat benda uji kering)
(berat kering permukaan-berat dalam air)
Nilai density (BD) dihitung denganrumus:
BD = g =
c
f
f = d – e
dengan:
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 8
c = berat bendauji sebelumdirendam (gr)
d = berat benda uji jenuh air (gr)
e = volumebenda uji di dalam air (gr)
f = volumebenda uji (ml)
BD = g = berat volume benda uji (gr/ml)
Catatan:
(berat kering permukaan - berat dalam air) dalam satuanvolume.
1 gr = 1 cm3
Perhitungan :
 Kadar Aspal (P – 1)
Sampel A =
1281,054
1285,054 - 728,054
= 2,30 gr/cm3
Sampel B =
1096,054
1099,054 – 623,054
= 2,30 gr/cm3
Sampel C =
1217,54
1218,054 – 687,054
= 2,29 gr/cm3
 Kadar Aspal (P – 0,5)
Sampel A =
1189,54
1195,054 - 677,054
= 2,30 gr/cm3
Sampel B =
1193,054
1192,054 – 680,054
= 2,33 gr/cm3
Sampel C =
1193,054
1196,054 – 674,054
= 2,29 gr/cm3
 Kadar Aspal (P)
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 9
Sampel A =
1284,054
1287,054 - 729,054
= 2,33 gr/cm3
Sampel B =
1269,054
1271,054 – 720,054
= 2,31 gr/cm3
Sampel C =
1306,054
1308,054 – 740,054
= 2,33 gr/cm3
 Kadar Aspal (P + 0,5)
Sampel A =
1227,054
1231,054 - 703,054
= 2,33 gr/cm3
Sampel B =
1240,054
1242,054 – 709,054
= 2,34 gr/cm3
Sampel C =
1275,054
1288,054 – 724,054
= 2,31 gr/cm3
 Kadar Aspal (P + 1)
Sampel A =
1218,054
1224,054 - 700,054
= 2,33 gr/cm3
Sampel B =
1224,054
1230,054 – 704,054
= 2,32 gr/cm3
Sampel C =
1240,054
1243,054 – 702,054
= 2,33 gr/cm3
LABORATORIUM TRANSPORT
PROGRAM STUDI TEKNIK SIPIL
FAKULTAS TEKNIK
UNIVERSITAS BENGKULU
JL.WR.Supratman, Lab Dekanat Universitas Bengkulu
Kelompok : 4B Tanggal :
Jurusan : Teknik Sipil Asisten Dosen: JoniIskandar
Fakultas : Teknik
PENGUJIAN DENSITY
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 10
NO kadar
aspal
sam
pel
Dimensi (mm) berat
jenuh
(ssd)
(gram)
berat
kering
(gram)
berat
basah
(gram)
Density
(gram/
cm3)
Tinggi (cm) Diamet
er
(mm)
t1 t2 t3
rata-
rata
1
P – 1
a 65,00 67,00 65,00 65,67 102,00 1285,054 1281,054 728,054 2,30
b 66,05 66,05 67,05 66,38 102,05 1099,04 1096,054 623,054 2,30
c 66,04 66,04 66,04 66,04 102,04 1218,054 1217,054 687,054 2,29
rata-rata 66,03 102,03 2,30
2
P - 0,5
a 66,00 65,00 65,00 65,33 101,00 1195,054 1189,054 677,054 2,30
b 65,05 64,05 65,05 64,72 101,05 1192,054 1193,054 680,054 2,33
c 67,04 67,04 67,04 67,04 102,04 1196,054 1193,054 674,054 2,29
rata-rata 65,70 101,36 2,31
3
P
a 69,00 68,00 68,00 68,33 101,00 1287,054 1284,054 729,054 2,30
b 69,05 66,05 67,05 67,38 102,05 1271,054 1269,054 720,054 2,30
c 68,04 67,04 68,04 67,70 102,04 1308,054 1306,054 740,054 2,30
rata-rata 67,80 101,70 2,30
4
P + 0,5
a 66,00 66,00 66,00 66,00 102,00 1231,054 1227,054 703,054 2,32
b 69,05 69,05 68,05 68,72 102,05 1242,054 1240,054 709,054 2,33
c 72,04 70,04 70,04 70,71 102,04 1288,054 1275,054 724,054 2,26
rata-rata 68,48 102,03 2,30
5
P + 1
a 66,00 65,00 65,00 65,33 101,00 1224,054 1218,054 700,054 2,32
b 68,05 69,05 68,05 68,38 101,05 1230,054 1224,054 704,054 2,33
c 68,04 68,04 68,04 68,04 102,04 1243,054 1240,054 702,054 2,29
rata-rata 67,25 101,37 2,31
11.5 Kesimpulan
Dari perhitungandensity, diperoleh density rata-rata:
 Sampel P1– 1 = 2,30 gr/cm3
 Sampel P1– 0,5 = 2,31 gr/cm3
 Sampel P1= 2,30 gr/cm3
 Sampel P1 + 0,5 = 2,30 gr/cm3
 Sampel P1 + 1 = 2,31 gr/cm3
[LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B
TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 11
Dari datadiatasdapatdisimpulkanbahwasampelmemenuhi syaratyang
telah ditentukan untuk lapisan AC-BC yaitu 2,3 gr/cm3 – 2,34 gr/cm3.
Sesuai denganketentuanyang dari tabel AHSP Bidang Pekerjaan Umum
dan nilai density memenuhi syarat.
Sumber: AHSPBidang PekerjaanUmum

More Related Content

Similar to Bab11 density (10)

Presentasi oktavina bismillah new
Presentasi oktavina bismillah newPresentasi oktavina bismillah new
Presentasi oktavina bismillah new
 
Sains T1B1.pptx
Sains T1B1.pptxSains T1B1.pptx
Sains T1B1.pptx
 
Sains T1B1.pptx
Sains T1B1.pptxSains T1B1.pptx
Sains T1B1.pptx
 
tahap_tahap_pekerjaan_analisis_kimia_YANG_DIPRINT.pdf
tahap_tahap_pekerjaan_analisis_kimia_YANG_DIPRINT.pdftahap_tahap_pekerjaan_analisis_kimia_YANG_DIPRINT.pdf
tahap_tahap_pekerjaan_analisis_kimia_YANG_DIPRINT.pdf
 
PPT Dandy Pratama 18.21.201.0023P.pptx
PPT Dandy Pratama 18.21.201.0023P.pptxPPT Dandy Pratama 18.21.201.0023P.pptx
PPT Dandy Pratama 18.21.201.0023P.pptx
 
Penyelidikan Tanah (Soil Investigation)
Penyelidikan Tanah (Soil Investigation)Penyelidikan Tanah (Soil Investigation)
Penyelidikan Tanah (Soil Investigation)
 
Penyelidikan Tanah (Soil Investigation)
Penyelidikan Tanah (Soil Investigation)Penyelidikan Tanah (Soil Investigation)
Penyelidikan Tanah (Soil Investigation)
 
Kimia kertas 3 pep percubaan spm terengganu 2013
Kimia kertas 3 pep percubaan spm terengganu 2013Kimia kertas 3 pep percubaan spm terengganu 2013
Kimia kertas 3 pep percubaan spm terengganu 2013
 
PENGENALAN KPD SAINS.pptx
PENGENALAN  KPD SAINS.pptxPENGENALAN  KPD SAINS.pptx
PENGENALAN KPD SAINS.pptx
 
Sbp 2014 fizik kertas 3 amali tingkatan 4 set c
Sbp 2014 fizik kertas 3 amali tingkatan 4 set cSbp 2014 fizik kertas 3 amali tingkatan 4 set c
Sbp 2014 fizik kertas 3 amali tingkatan 4 set c
 

Recently uploaded

Obat Aborsi Sungai Penuh 082223109953 Jual Cytotec Asli Di Sungai Penuh
Obat Aborsi Sungai Penuh 082223109953 Jual Cytotec Asli Di Sungai PenuhObat Aborsi Sungai Penuh 082223109953 Jual Cytotec Asli Di Sungai Penuh
Obat Aborsi Sungai Penuh 082223109953 Jual Cytotec Asli Di Sungai Penuh
Obat Aborsi Sungai Penuh 082223109953 Jual Cytotec Asli
 
Abortion Pills In Doha // QATAR (+966572737505 ) Get Cytotec
Abortion Pills In Doha // QATAR (+966572737505 ) Get CytotecAbortion Pills In Doha // QATAR (+966572737505 ) Get Cytotec
Abortion Pills In Doha // QATAR (+966572737505 ) Get Cytotec
Abortion pills in Riyadh +966572737505 get cytotec
 
obat aborsi Pangkal pinang Wa 082223109953 Jual obat aborsi Cytotec asli Di P...
obat aborsi Pangkal pinang Wa 082223109953 Jual obat aborsi Cytotec asli Di P...obat aborsi Pangkal pinang Wa 082223109953 Jual obat aborsi Cytotec asli Di P...
obat aborsi Pangkal pinang Wa 082223109953 Jual obat aborsi Cytotec asli Di P...
obat aborsi Pangkal pinang 082223109953 Jual obat aborsi
 
Jual Obat Aborsi Batam ( Asli Ampuh No.1 ) 082223109953 Tempat Klinik Jual Ob...
Jual Obat Aborsi Batam ( Asli Ampuh No.1 ) 082223109953 Tempat Klinik Jual Ob...Jual Obat Aborsi Batam ( Asli Ampuh No.1 ) 082223109953 Tempat Klinik Jual Ob...
Jual Obat Aborsi Batam ( Asli Ampuh No.1 ) 082223109953 Tempat Klinik Jual Ob...
Jual Obat Aborsi Batam ( Asli Ampuh No.1 ) 082223109953
 
Jual Cytotec Di Batam Ori 👙082122229359👙Pusat Peluntur Kandungan Konsultasi
Jual Cytotec Di Batam Ori 👙082122229359👙Pusat Peluntur Kandungan KonsultasiJual Cytotec Di Batam Ori 👙082122229359👙Pusat Peluntur Kandungan Konsultasi
Jual Cytotec Di Batam Ori 👙082122229359👙Pusat Peluntur Kandungan Konsultasi
ssupi412
 
Bahan kuliah elemen mesin semester 2 rekayasa manufaktur
Bahan kuliah elemen mesin semester 2 rekayasa manufakturBahan kuliah elemen mesin semester 2 rekayasa manufaktur
Bahan kuliah elemen mesin semester 2 rekayasa manufaktur
AhmadAffandi36
 
397187784-Contoh-Kasus-Analisis-Regresi-Linear-Sederhana.pptx
397187784-Contoh-Kasus-Analisis-Regresi-Linear-Sederhana.pptx397187784-Contoh-Kasus-Analisis-Regresi-Linear-Sederhana.pptx
397187784-Contoh-Kasus-Analisis-Regresi-Linear-Sederhana.pptx
VinaAmelia23
 
ppt hidrolika_ARI SATRIA NINGSIH_E1A120026.pptx
ppt hidrolika_ARI SATRIA NINGSIH_E1A120026.pptxppt hidrolika_ARI SATRIA NINGSIH_E1A120026.pptx
ppt hidrolika_ARI SATRIA NINGSIH_E1A120026.pptx
Arisatrianingsih
 
Presentation Bisnis Teknologi Modern Biru & Ungu_20240429_074226_0000.pptx
Presentation Bisnis Teknologi Modern Biru & Ungu_20240429_074226_0000.pptxPresentation Bisnis Teknologi Modern Biru & Ungu_20240429_074226_0000.pptx
Presentation Bisnis Teknologi Modern Biru & Ungu_20240429_074226_0000.pptx
yoodika046
 
Obat Aborsi jakarta WA 082223109953 Jual Obat Aborsi Cytotec Asli Di jakarta
Obat Aborsi jakarta WA 082223109953  Jual Obat Aborsi Cytotec Asli Di jakartaObat Aborsi jakarta WA 082223109953  Jual Obat Aborsi Cytotec Asli Di jakarta
Obat Aborsi jakarta WA 082223109953 Jual Obat Aborsi Cytotec Asli Di jakarta
Obat Aborsi jakarta WA 082223109953 Cytotec Asli Di jakarta
 

Recently uploaded (20)

Obat Aborsi Sungai Penuh 082223109953 Jual Cytotec Asli Di Sungai Penuh
Obat Aborsi Sungai Penuh 082223109953 Jual Cytotec Asli Di Sungai PenuhObat Aborsi Sungai Penuh 082223109953 Jual Cytotec Asli Di Sungai Penuh
Obat Aborsi Sungai Penuh 082223109953 Jual Cytotec Asli Di Sungai Penuh
 
Gambar kerja TUREN KETAWANG malang jawa timur.pdf
Gambar kerja TUREN KETAWANG malang jawa timur.pdfGambar kerja TUREN KETAWANG malang jawa timur.pdf
Gambar kerja TUREN KETAWANG malang jawa timur.pdf
 
Abortion Pills In Doha // QATAR (+966572737505 ) Get Cytotec
Abortion Pills In Doha // QATAR (+966572737505 ) Get CytotecAbortion Pills In Doha // QATAR (+966572737505 ) Get Cytotec
Abortion Pills In Doha // QATAR (+966572737505 ) Get Cytotec
 
obat aborsi Pangkal pinang Wa 082223109953 Jual obat aborsi Cytotec asli Di P...
obat aborsi Pangkal pinang Wa 082223109953 Jual obat aborsi Cytotec asli Di P...obat aborsi Pangkal pinang Wa 082223109953 Jual obat aborsi Cytotec asli Di P...
obat aborsi Pangkal pinang Wa 082223109953 Jual obat aborsi Cytotec asli Di P...
 
Jual Obat Aborsi Batam ( Asli Ampuh No.1 ) 082223109953 Tempat Klinik Jual Ob...
Jual Obat Aborsi Batam ( Asli Ampuh No.1 ) 082223109953 Tempat Klinik Jual Ob...Jual Obat Aborsi Batam ( Asli Ampuh No.1 ) 082223109953 Tempat Klinik Jual Ob...
Jual Obat Aborsi Batam ( Asli Ampuh No.1 ) 082223109953 Tempat Klinik Jual Ob...
 
Gambar Rencana TOYOMARTO KETINDAN Malang jawa timur.pdf
Gambar Rencana TOYOMARTO KETINDAN Malang jawa timur.pdfGambar Rencana TOYOMARTO KETINDAN Malang jawa timur.pdf
Gambar Rencana TOYOMARTO KETINDAN Malang jawa timur.pdf
 
PPT AHLI MADYA BANGUNAN GEDUNGggggg.pptx
PPT AHLI MADYA BANGUNAN GEDUNGggggg.pptxPPT AHLI MADYA BANGUNAN GEDUNGggggg.pptx
PPT AHLI MADYA BANGUNAN GEDUNGggggg.pptx
 
Jual Cytotec Di Batam Ori 👙082122229359👙Pusat Peluntur Kandungan Konsultasi
Jual Cytotec Di Batam Ori 👙082122229359👙Pusat Peluntur Kandungan KonsultasiJual Cytotec Di Batam Ori 👙082122229359👙Pusat Peluntur Kandungan Konsultasi
Jual Cytotec Di Batam Ori 👙082122229359👙Pusat Peluntur Kandungan Konsultasi
 
Pelaksana Lapangan Pekerjaan Bangun air Limbah Permukiman Madya
Pelaksana Lapangan Pekerjaan Bangun air Limbah Permukiman MadyaPelaksana Lapangan Pekerjaan Bangun air Limbah Permukiman Madya
Pelaksana Lapangan Pekerjaan Bangun air Limbah Permukiman Madya
 
Bahan kuliah elemen mesin semester 2 rekayasa manufaktur
Bahan kuliah elemen mesin semester 2 rekayasa manufakturBahan kuliah elemen mesin semester 2 rekayasa manufaktur
Bahan kuliah elemen mesin semester 2 rekayasa manufaktur
 
PPT PELAKSANA LAPANGAN PERPIPAAN MADYA - IWAN SYAHRONI.pptx
PPT PELAKSANA LAPANGAN PERPIPAAN MADYA - IWAN SYAHRONI.pptxPPT PELAKSANA LAPANGAN PERPIPAAN MADYA - IWAN SYAHRONI.pptx
PPT PELAKSANA LAPANGAN PERPIPAAN MADYA - IWAN SYAHRONI.pptx
 
perbedaan jalan raya dan rel bahasa Indonesia.pptx
perbedaan jalan raya dan rel bahasa Indonesia.pptxperbedaan jalan raya dan rel bahasa Indonesia.pptx
perbedaan jalan raya dan rel bahasa Indonesia.pptx
 
Contoh PPT Pelaksanaan Pekerjaan Gedung Konstruksi
Contoh PPT Pelaksanaan Pekerjaan Gedung KonstruksiContoh PPT Pelaksanaan Pekerjaan Gedung Konstruksi
Contoh PPT Pelaksanaan Pekerjaan Gedung Konstruksi
 
397187784-Contoh-Kasus-Analisis-Regresi-Linear-Sederhana.pptx
397187784-Contoh-Kasus-Analisis-Regresi-Linear-Sederhana.pptx397187784-Contoh-Kasus-Analisis-Regresi-Linear-Sederhana.pptx
397187784-Contoh-Kasus-Analisis-Regresi-Linear-Sederhana.pptx
 
Pengeloaan Limbah NonB3 KLHK-Upik-090921.pdf
Pengeloaan Limbah NonB3 KLHK-Upik-090921.pdfPengeloaan Limbah NonB3 KLHK-Upik-090921.pdf
Pengeloaan Limbah NonB3 KLHK-Upik-090921.pdf
 
ppt hidrolika_ARI SATRIA NINGSIH_E1A120026.pptx
ppt hidrolika_ARI SATRIA NINGSIH_E1A120026.pptxppt hidrolika_ARI SATRIA NINGSIH_E1A120026.pptx
ppt hidrolika_ARI SATRIA NINGSIH_E1A120026.pptx
 
Presentation Bisnis Teknologi Modern Biru & Ungu_20240429_074226_0000.pptx
Presentation Bisnis Teknologi Modern Biru & Ungu_20240429_074226_0000.pptxPresentation Bisnis Teknologi Modern Biru & Ungu_20240429_074226_0000.pptx
Presentation Bisnis Teknologi Modern Biru & Ungu_20240429_074226_0000.pptx
 
UTILITAS BANGUNAN BERUPA PENANGKAL PETIR.pptx
UTILITAS BANGUNAN BERUPA PENANGKAL PETIR.pptxUTILITAS BANGUNAN BERUPA PENANGKAL PETIR.pptx
UTILITAS BANGUNAN BERUPA PENANGKAL PETIR.pptx
 
Pengujian (hipotesis) pak aulia ikhsan dalam ilmu statistika
Pengujian (hipotesis) pak aulia ikhsan dalam ilmu statistikaPengujian (hipotesis) pak aulia ikhsan dalam ilmu statistika
Pengujian (hipotesis) pak aulia ikhsan dalam ilmu statistika
 
Obat Aborsi jakarta WA 082223109953 Jual Obat Aborsi Cytotec Asli Di jakarta
Obat Aborsi jakarta WA 082223109953  Jual Obat Aborsi Cytotec Asli Di jakartaObat Aborsi jakarta WA 082223109953  Jual Obat Aborsi Cytotec Asli Di jakarta
Obat Aborsi jakarta WA 082223109953 Jual Obat Aborsi Cytotec Asli Di jakarta
 

Bab11 density

  • 1. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 1 BAB XI PENGUJIAN DENSITY SNI 03-6757-2002 11.1 Maksud danTujuan 11.1.1 Maksud Metode ini dilakukan untuk mengetahui kerapatan atau kepadatan yang dinyatakan dalam massa per volume. 11.1.2 Tujuan Tujuanpengujian ini ialah untukmemperolehmassajenis aspal dalam keadaan kering maupun basah dalam air. Pengujian ini juga bertujuan untuk memperoleh angka kerapatan atau kepadatan sampel aspal pengujian Density dan untuk data pengujian Marshall. 11.2 Landasan Teori Density ialah ukuran kerapatan suatu zat yang dinyatakan banyaknya zat (massa) per satuan volume. Kepadatan (density) Nilai density menunjukkan tingkat kepadatan suatu campuran perkerasan agregat dan aspal. Density dipengaruhi oleh beberapa factor antara lain, kualitas bahan, kadar aspal, jumlah tumbukan dan komposisi bahan penyusunnya. Nilai density (BD) dihitung dengan rumus: BD = g = c f f = d - e dengan: c = berat benda uji sebelum direndam (gr) d = berat benda uji jenuh air (gr) e = volume benda uji di dalam air (gr) f = volume benda uji (ml) BD = g = berat volume benda uji (gr/ml)
  • 2. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 2 11.2 Alat dan Bahan 11.3.1 Alat a. Timbangan 0,1 gr b. Jangkasorong
  • 3. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 3 c. Bak air d. Kain Lap
  • 4. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 4 11.3.2 Sample Benda uji diperoleh dari bendauji yang telah disiapkan dahulu, yaitu aspal ac-wc dengan bentuk sampel silindris yang telah didiamkan selama 24 jam. Sampel terdiri dari sampel P+1, P+0,5, P, P- 0,5, P-1, yang masing masing sampel terdiri dari 3 jenis yaitu A,B, dan C. 11.3 Prosedur Pelaksanaan Urutanproses dalampengujian ini adalah sebagai berikut : 1. Sampel diukur tingginya.
  • 5. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 5 2. Sampel diukur diameterya. 3. Sampel ditimbang aspal dalam keadaan kering menggunakan Neraca digital, setelah itu catat hasil bacaan.
  • 6. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 6 4. Sampel ditimbang dalam keadaan basah didalam air dengan menggunakan timbangan digital, kemudian catat. 5. Angkat sampel aspal dan di lap menggunakan kain lap (kanebo). 6. Timbang sampel untuk mendapatkan nilai berat jenuh sampel aspal.
  • 7. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 7 11.4 Perhitungan Rumus: Density = (berat benda uji kering) (berat kering permukaan-berat dalam air) Nilai density (BD) dihitung denganrumus: BD = g = c f f = d – e dengan:
  • 8. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 8 c = berat bendauji sebelumdirendam (gr) d = berat benda uji jenuh air (gr) e = volumebenda uji di dalam air (gr) f = volumebenda uji (ml) BD = g = berat volume benda uji (gr/ml) Catatan: (berat kering permukaan - berat dalam air) dalam satuanvolume. 1 gr = 1 cm3 Perhitungan :  Kadar Aspal (P – 1) Sampel A = 1281,054 1285,054 - 728,054 = 2,30 gr/cm3 Sampel B = 1096,054 1099,054 – 623,054 = 2,30 gr/cm3 Sampel C = 1217,54 1218,054 – 687,054 = 2,29 gr/cm3  Kadar Aspal (P – 0,5) Sampel A = 1189,54 1195,054 - 677,054 = 2,30 gr/cm3 Sampel B = 1193,054 1192,054 – 680,054 = 2,33 gr/cm3 Sampel C = 1193,054 1196,054 – 674,054 = 2,29 gr/cm3  Kadar Aspal (P)
  • 9. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 9 Sampel A = 1284,054 1287,054 - 729,054 = 2,33 gr/cm3 Sampel B = 1269,054 1271,054 – 720,054 = 2,31 gr/cm3 Sampel C = 1306,054 1308,054 – 740,054 = 2,33 gr/cm3  Kadar Aspal (P + 0,5) Sampel A = 1227,054 1231,054 - 703,054 = 2,33 gr/cm3 Sampel B = 1240,054 1242,054 – 709,054 = 2,34 gr/cm3 Sampel C = 1275,054 1288,054 – 724,054 = 2,31 gr/cm3  Kadar Aspal (P + 1) Sampel A = 1218,054 1224,054 - 700,054 = 2,33 gr/cm3 Sampel B = 1224,054 1230,054 – 704,054 = 2,32 gr/cm3 Sampel C = 1240,054 1243,054 – 702,054 = 2,33 gr/cm3 LABORATORIUM TRANSPORT PROGRAM STUDI TEKNIK SIPIL FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS BENGKULU JL.WR.Supratman, Lab Dekanat Universitas Bengkulu Kelompok : 4B Tanggal : Jurusan : Teknik Sipil Asisten Dosen: JoniIskandar Fakultas : Teknik PENGUJIAN DENSITY
  • 10. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 10 NO kadar aspal sam pel Dimensi (mm) berat jenuh (ssd) (gram) berat kering (gram) berat basah (gram) Density (gram/ cm3) Tinggi (cm) Diamet er (mm) t1 t2 t3 rata- rata 1 P – 1 a 65,00 67,00 65,00 65,67 102,00 1285,054 1281,054 728,054 2,30 b 66,05 66,05 67,05 66,38 102,05 1099,04 1096,054 623,054 2,30 c 66,04 66,04 66,04 66,04 102,04 1218,054 1217,054 687,054 2,29 rata-rata 66,03 102,03 2,30 2 P - 0,5 a 66,00 65,00 65,00 65,33 101,00 1195,054 1189,054 677,054 2,30 b 65,05 64,05 65,05 64,72 101,05 1192,054 1193,054 680,054 2,33 c 67,04 67,04 67,04 67,04 102,04 1196,054 1193,054 674,054 2,29 rata-rata 65,70 101,36 2,31 3 P a 69,00 68,00 68,00 68,33 101,00 1287,054 1284,054 729,054 2,30 b 69,05 66,05 67,05 67,38 102,05 1271,054 1269,054 720,054 2,30 c 68,04 67,04 68,04 67,70 102,04 1308,054 1306,054 740,054 2,30 rata-rata 67,80 101,70 2,30 4 P + 0,5 a 66,00 66,00 66,00 66,00 102,00 1231,054 1227,054 703,054 2,32 b 69,05 69,05 68,05 68,72 102,05 1242,054 1240,054 709,054 2,33 c 72,04 70,04 70,04 70,71 102,04 1288,054 1275,054 724,054 2,26 rata-rata 68,48 102,03 2,30 5 P + 1 a 66,00 65,00 65,00 65,33 101,00 1224,054 1218,054 700,054 2,32 b 68,05 69,05 68,05 68,38 101,05 1230,054 1224,054 704,054 2,33 c 68,04 68,04 68,04 68,04 102,04 1243,054 1240,054 702,054 2,29 rata-rata 67,25 101,37 2,31 11.5 Kesimpulan Dari perhitungandensity, diperoleh density rata-rata:  Sampel P1– 1 = 2,30 gr/cm3  Sampel P1– 0,5 = 2,31 gr/cm3  Sampel P1= 2,30 gr/cm3  Sampel P1 + 0,5 = 2,30 gr/cm3  Sampel P1 + 1 = 2,31 gr/cm3
  • 11. [LAPORAN BAHAN PERKERASAN JALAN] KELOMPOK 4B TEKNIK SIPIL UNIVERSITAS BENGKULU XI - 11 Dari datadiatasdapatdisimpulkanbahwasampelmemenuhi syaratyang telah ditentukan untuk lapisan AC-BC yaitu 2,3 gr/cm3 – 2,34 gr/cm3. Sesuai denganketentuanyang dari tabel AHSP Bidang Pekerjaan Umum dan nilai density memenuhi syarat. Sumber: AHSPBidang PekerjaanUmum