1. meòesmee"er efJemleJeejMeer KesU
ner iees° Deens 1962 ÛÙee efÛeveer ÙegæeveblejÛeer.
lÙeeJesUÛes heekeâÛes DeOÙe#e Heâeru[ ceeMe&ue DeÙegye Keeve ÙeebÛÙee veeJeeveb Skeâ efšheCe
hee"JeCÙeele Deeueb. lÙeele DeMeer Yetefcekeâe ceeb[ueer nesleer keâer, Ûeervekeâ[tve veeceg<keâerÛee hejeYeJe
helkeâjeJee ueeieuÙeeveb, Yeejle Deelee Kethe keâcekegâJele yeveuee Deens. lÙeeuee veeceesnjce keâjCÙeeeÛer
nerÛe JesU Deen. cnCetve YeejleeÛÙee F&MeevÙe YeeieJej nuuI keâ¤ve Deemeece ne Øeeble leeyÙeele Ieslee
ÙesF&ue.’
ns efšheCe efueefnueb nesleb, PegefuHeâkeâej Deueer Yegòees Ùeebveer. les JeeÛeuÙeeJej DeÙegye Keeve Ùeebveer,
PegefuHeâkeâej ÙeebÛes veelesJeeF&keâ Demeuesues cegceleepe YegòeeW Ùeebvee yeesueeJetve meebefieveueb keâer, ‘Ùee
efšheCeeleerue efJeÛeej Jes[sheCeeÛes Deensle. Demeb keâener DeeheCe kesâueb, lej Decesefjkeâe ceuee meòesle jent
osF&ue keâeÙe?’
ne meieUe efkeâmmee mš@vues Jeesueheš& Ùeebveer efueefnuesuÙee Yegòees ÙeebÛÙee 20 Je<eeËhetJeea Øeefmeæ
PeeuesuÙee Ûeefj$eele keâLeve kesâuee Deens.
Deepe ne efkeâmmee Dee"Jeuee Deens, lees DeemeececeOeerue Gõskeâeveblej cegbyeF&le Peeuesueer obieue,
F&MeevÙe Yeejleeletve hegCeb, yebieUtve Jee nwojeyeeo ÙesLes efMekeâeJeÙeeme Je veeskeâjermee"er DeeuesuÙee
le¤CeebÛee Yeerleerheesšer Iejer hejleCÙeeÛee efveCe&Ùe DeeefCe ceie Ùee IešveebÛeb ceneje°^ele jepe "ekeâjs
ÙeebÛÙee ceesÛee&heemetve heesefueme DeeÙegòeâebÛÙee yeoueerheÙeËle meg¤ jeefnuesueb Ùee IešveebÛeb keâefJelJe.
DeLee&le Ùee Iešvee JesieJesieUŸee Ie[le DemeuÙee, lejer lÙee DeÛeevekeâ keâe Ie[le Deensle, ne
Øeëve GjleesÛe.
...DeeefCe ÙeeÛe ØeëveeÛee mebyebOe Jej GuuesKe kesâuesuÙee efkeâMMÙeeMeer Deens.
YeejleeÛee F&MeevÙe Yeeie ne osMeeÛÙee Flej Øeebleebhes#ee meieUŸeeÛe DeLee&veb hetCe& JesieUe Deens.
efyeÇefšMeebveer lÙeebÛÙee meeceüepÙeJeeoer veerleerÛee Yeeie DeeefCe ØeMeemekeâerÙe meesÙe Ùee oesve keâejCeebmee"er
ne Yeeie Yeejleele efJeueerve kesâuee. cee$e Ùee Yeeieeleerue ueeskeâebÛeer mebmke=âleer, Ûesnjsheóer, MejerjeÛeer
"sJeCe, lÙeebÛeer peerJeveheæleer FlÙeeoerÛee mebyebOe mejU DeeivesÙe DeeefMeÙeeF& osMeebleerue pevemecegnebbMeer
Deens. DeeheCe pej vekeâeMeele yeefIeleueb, lej ceskeâeBie veoerÛÙee KeesNÙeele meg¤ nesCeejb hepe&veejCÙe
mejU Ùee YeeieeheÙeËle Ùesleb. ‘De@pe o ›eâe@T HeäueeF&ped’ Ùee Yee<esle pej Deblej ceespeueb, lej Ùee
Yeeieheemetve efJnSleveeceÛeer jepeOeeveer ‘nes efÛe efcevn efmešer’ (cnCepes hetJeeaÛeer nvee@F&) ner efouueerhes#ee
peJeU Deens.
lÙeecegUbÛe mJeeleb$Ùe efceUeuÙeeJej efcePees, veeiee FlÙeeoer JeebefMekeâ iešebveer yeb[eÛee PeW[e
Heâ[keâeJeuee neslee. ‘DeeceÛee YeejleeMeer keâeÙe mebyebOe?, Deecner keâeÙeceÛe mJeleb$e jeefnuees Deenesle’,
efyeÇefšMeebveer yeUeÛÙee peesjeJej Deecneuee Debefkeâle kesâueb, Deelee efyeÇefšMe iesues, lesJne Deecner mJeleb$e
Peeuees Deenesle’, Demee Ùee iešebÛee oeJee neslee. lÙeeheeÙeer lÙeebveer YeejleeÛÙee efJejesOeele MeŒe
GÛeueueb. iesuÙee mene oMekeâebleerue ØeÙelveebvelebj Ùeeleerue Deveskeâ ieš Deepe jepekeâejCeeÛÙee cegKÙe

2. ØeJeenele DeeCeCÙeele DeeheuÙeeuee ÙeMe Deeueb Deens. efcePeeWÛee Øeëve ceeieea ueeieuee. veeie iešebMeer
ÛeÛee& meg¤ Deens. heCe lÙeebvee ‘ye=nved veeieeueB[’ nJeb Deens. ceefCehetj, efcePeesjece FlÙeeoer jepÙeebleerue
veeiee Jemleer Demeuesues Yeeie veeieeueB[uee lÙeebvee pees[tve nJes Deensle. efMeJeeÙe YeejleerÙe mebIejepÙeele
jenle Demeleeveener, Deeheueb mJele:Ûeb JesieUb DeefmlelJe efšketâve jeefnueb heeefnpes, DeMeer lÙeebÛeer ceeieCeer
Deens. (keâeefMcejer ueeskeâner lemebÛe cnCele Deensle). lÙeecegUb ÛeÛee& meg¤ Deens, heCe lees[iee
efveIeeuesuee veener. cee$e Ùee veeiee iešebveer veeieeueB[ÛÙee cees"Ÿee Yeeieeble mJele:Ûeb ‘mejkeâej’ner
mLeeheve kesâueb Deens.
DeemeeceÛeer iees° JesieUer Deens.
efyeÇefšMeebveer Ùee Øeebleele ÛeneÛÙee ceUŸeele keâece keâjCÙeemee"er meOÙeeÛÙee PeejKeb[ceOÙes
DemeuesuÙee Úesše veeiehetj efJeYeeieeletve DeeefoJeemeer cepetj lesLes vesues nesles. efMeJeeÙe JÙeeheej--Goerce Je
ØeMeemeveeÛÙee keâejCeemleJe yebieeueer ueeskeâner efyeÇefšMe keâeUele DeemeececeOÙes ÙesTve mLeeefÙekeâ Peeues
nesles. DeeheuÙeeJej Deefle›eâceCe nesle Deens, ner YeeJevee mLeeefvekeâ Denesce ueeskeâebÛÙee ceveele
lesuneheemetve Deens. cee$e ns mLeueeblej SkeâCe ueeskeâmebKÙesÛÙee ØeceeCeele keâceer nesleb.
Deemeece ne Øeeble HeâeUCeerveblej Deecneuee efceUeÙeue nJee, DeMeer peervee ÙeebÛeer ceeieCeer nesleer.
heCe efleuee keâeB«eÇsmeveb efJejesOe kesâuee. efMeJeeÙe Ùee Øeeblebleerue ueeskeâebÛee keâuener Yeejleekeâ[b neslee
lÙeecegUb ne Øeeble Yeejleele Deeuee. cee$e pees ‘hetJe& heeefkeâmleeve’ leÙeej Peeuee, lesJneheemetve veblej
yeebieueeosMe DeefmlelJeele DeeuÙeeheÙeËle Je veblejner iesuÙee Ûeej oMekeâeble lesLes ‘YeejleeÛee F&MeevÙe
Yeeie ner Deeheueer vewmeefie&keâ efJemleejeÛee YetYeeie (efueefJnbie mhesme) Deens’, Demeb ceeveCeeje Skeâ
celeØeueeJen jenle Deeuee Deens. ner peer ‘efueefJnbie mhesme’Ûeer mebkeâuhevee Deens, leer efnšuejve (lÙeeuee
pece&ve Yee<esle uesyesveßee@ce Demee ne MeyoØeesie Deens) ØeLece pece&veerÛee heesueb[Meer Jeeo Peeuee, lesJne
ceeb[ueer neslee. heebueb[Ûee keâener Yeeie ne DeeceÛÙee vewmeefie&keâ efJemleejeMeer DeeJeMÙekeâ DemeuÙeeÛeb
efnšuejÛeb cnCeCeb nesleb DeeefCe lÙeeuee yengmebKÙe pece&veebÛee heeef"byee neslee ogmejb ceneÙegæ meg¤
nesCÙeeÛeb ns efveefceòe "jueb nesleb.
lÙeecegUb hetJe& heeefkeâmlevee DemeuÙeeheemetve DeepeleeieeÙele lesLesue ueekeâebÛee DeesIe YeejleeÛÙee
F&MeevÙe Yeeieele meg¤ jeefnuee Deens Ùeehewkeâer yengmebKÙe ueeskeâ ns jespeieejeÛÙee efveefceòeeveb Ùesle
jeefnues Je ÙesLesÛe mLeeefÙekeâ Peeues. lÙeeÛee cees"e Yeej Deemeeceuee GÛeueeJee ueeieuee. Ùee ef"keâeCeer
DeeCeKeer Skeâ iees° ue#eele "sJeeÙeuee nJeer. leer cnCepes HeâeUCeerhetJe& keâeUeheemetve hetJe& yebieeueceOeerue
cegefmuece Deemeeceele jespeieejemee"er—efJeMes<ele: Mesleerle keâece keâjCÙeemee"er---Ùesle nesles.
DeemeececeOeerue peceerve ueeieJe[erKeeueer DeeCeCÙeele Ùee cegefmueceeÛee cees"e Jeeše neslee. Deemeeceer
ueeskeâebveerner les lesJne ceevÙe kesâueb nesleb. ÙeeÛe Øekeâejb YeejleeÛÙee Flej Yeeieebletve yebieeueer, ceejJee[er
FlÙeeoer ueeskeâ Deemeeceele Je Flej F&MeevÙe jepÙeele JÙeeheej-Goerceemee"er peele jeefnues. lesner lesLes
mLeeefÙekeâ Peeues. yeebieueeosMe 1971 meeueer GoÙeeuee Deeuee, lÙeeDeeOeerÛÙee ue{Ÿeele ueeKees ueeskeâ
efveJee&efmele cnCetve Ùee Yeeieele Deeues. les heef§cee yebieeue, Deemeece FlÙeeoer jepÙeeble jeefnues. heg{b
yeebieueeosMe mLeeheve Peeuee. heCe ns mLeueeblej keâener Leebyeueb veener.

3. Ùee mLeueebleefjleebÛÙee ØeëveecegUb DeemeeceÛÙee Deveskeâ efpeunŸeebleerue mLeeefvekeâ Je mLeueebleefjle
ÙeebÛeb ØeceeCe JÙemle nesle iesueb. ueeieJeleerKeeueerue peefceveerÛee leeyee keâesCeekeâ[b ne Jeeo meg¤ Peeuee.
DeeheuÙee GhepeerefJekesâÛÙee meeeOeveebJej Deefle›eâceCe nesle DemeuÙeeÛeb mLeeefvekeâebÛeer YeeJevee yeUeJele
iesueer. lÙeeÛÙeeeÛe pees[eruee Deeheueb ‘meebbmke=âeflekeâ DeefmlelJe’ner OeeskeäÙeele Ùesle DemeuÙeeÛee mecepe
¤pele iesuee.
ner meejer KeoKeo nesleer, leer GHeâeUtve Deeueer meòejÛÙee oMekeâeÛÙee DeKesjerme jepÙeele
efveJe[Cegkeâe nesT IeeleuÙee Demeleevee. ‘hejefkeâÙeeb’Ûe veeJe celeoej ÙeeÅeebletve keâe{tve šekeâeJeeer’,
DeMeer ceeieCeer keâ¤ve efJeÅeeLeea jmlÙeeJej Glejues. lÙeebveer ‘DeefKeue Deemeecee efJeÅeeLeea heefj<eo’
mLeeheve kesâueer. Deeboesueve efÛeIeUle iesueb. heg{b vesuueer ÙesLeb mLeueebleefjleebÛeb cees"b nlÙeekeâeb[ Peeueb,
leerve npeej ueeskeâ ceejues iesues. efnbmeeÛeejeÛee JeCeJee hesšuee. lÙeeJej heeCeer DeesleCÙeemee"er
lÙeeJesUÛÙee Fbefoje ieebOeer ÙeebÛÙee mejkeâejveb mLeueebleefjleebvee ng[ketâve hejle hee"efJeCÙemee"er
vÙeeÙeeefOekeâejCeb mLeeheve keâjCÙeeÛee keâeÙeoe (DeeÙe[WefšefHeâkesâMeve Dee@Heâ Fbefuueieue ceeÙe«ebšmed yeeÙe
š^@yÙegveume-- DeeÙeSce[eršer De@keäš) mebcele kesâuee. heCe Ùee keâeÙeÅeele yeskeâeÙeosMeerj mLeueebleefjle
DemeuÙeeÛeer le›eâej keâjCeeNÙeeJej lemes efmeæ keâjCÙeeÛeer peyeeyeoejer šekeâeueer nesleer. meenefpekeâÛe
ne keâeÙeoe kesâJeU keâeieoeJejÛe jeefnuee. veblej Fbefoje ieebOeer ÙeebÛeer nlÙee Peeueer DeeefCe jepeerJe
ieebOeer hebleØeOeeve Peeues. Fbefoje ieebOeer ÙeebÛÙee keâejefkeâoealeerue hebpeeye, Deemeece Jee ßeeruebkesâleerue
leeefceUerÛÙee ØeëveebJej lees[iee keâe{CÙeemee"er jepeerJe Ùeebveer ØeÙelve meg¤ kesâues. hebpeeyeele pemee
lÙeebveer njÛejCeefmebn ueeWieesJeeue ÙeebÛÙeeMeer keâjej kesâuee Je meJeCe& ceboefjele peeTve ‘ceeLee’ šskeâuee,
lemebÛe lÙeebveer lÙeeJesUÛes ieÌnmeefÛe jece ØeOeeve (ns hetJeea ceneje°^eÛes cegKÙe meefÛeJe nesles DeeefCe
efveJe=òeerveblej Deueerkeâ[Ûbe 26~11 ÛÙee onMeleJeeoer nuuÙeeveblej ceneje°^ mejkeâejveb lÙeebÛÙee
DeOÙe#elesKeeueer ÛeewkeâMeer meefceleer vesceueer nesleer) Ùeebvee DeemeeceÛÙee ØeëveeJej ‘Deemet’Meer ÛeÛee&
keâjCÙeeme meebefieleueb. ØeOeeve ÙeebÛÙee efMe°eF&uee ÙeMe ÙesTve ‘Deemet’ le[pees[erme leÙeej Peeueer..
jepeerJe ieebOeer ÙeebÛÙeeMeer ‘Deemet’Ûes vesle ØeHegâuuekegâceej cenble Je efYeüiet Hegâkeâve Ùeebveer keâjej kesâuee.
efveJešCegkeâe PeeuÙee. ‘Deemet’veb mJele:Ûeb ¤heeblej ‘Deemecee ieCe heefj<eo’ Ùee jepekeâerÙe he#eele kesâueb.
Ùee he#eeveb efveJe[Cegkeâe efpebkeâuÙee. cenble cegKÙeceb$eer yeveues.
cee$e Øeëve lemeeÛe jeefnuee. Gueš lees DeefOekeâÛe efyekeâš yeveCÙeeme meg¤Jeele Peeueer.
mLeueebleefjleebÛÙee efJejesOeele Deemeece Deeboesueve meg¤ Peeueb, lÙeeÛeJesUer ‘mJeleb$e Deemeece’mee"er hejsMe
ye*Dee, DejefJeob jepeKeesJee FlÙeeoer le¤Ceebveer ‘Deemet’uee meceeblej DeMeer ‘ÙegveeÙešb[ efueyejsMeve
øeâbš Dee@Heâ Deemeece’ ner mebIešvee GYeere kesâueer. ‘Denesce ueeskeâebmee"erÛeb Deemeece je°^’ efvecee&Ce
keâjCÙeeÛeb lÙeebÛeb Gefö° nesleb DeeefCe lÙeemee"er meMeŒe ue{e keâjCÙeeÛeb lÙeebveer "jJeueb nesleb. cee$e
‘Deemet’ÛÙee DeeboesueveeÛee Flekeâe ØeYeeJe neslee keâer, ‘GuHeâe’uee lemeb mLeeve Deemeeceer pevelesle
lÙeekeâeUer efceUeueb veener. Skeâ ieefveceer ÛeUJeU cnCetveÛe efleÛÙeekeâ[b heeefnueb iesueb. heCe cenble Je
Hegâkeâve Ùeebveer kesâuesuÙee keâjejeveblej ‘GuHeâe’veb GÛeue Keeuueer. ieCe heefj<eosJejÛe lÙeebveer jesKe
"sJeuee. yee@cyemHeâesš Je Kegveyeepeer Ùeebvee Gle Deeuee. lÙeele Yej he[ueer, leer mLeueebefleefjleebÛÙee

4. cegÅeeJej Deeboesueve keâ¤ve meòee efceUJeuÙeeJej Ùee ØeëveeÛÙee meboYee&lece ieCe heefj<eosuee Heâejmeb
keâenerÛe keâjlee ve DeeuÙeeÛeer. efMeJeeÙe ÙeeÛe keâeUele Deemeecee Je F&MeevÙe Yeeieebleerue Flej JeebefMekeâ
iešebveerner DeeheuÙee Deefmcelesmee"er ue{e meg¤ kesâuee. yees[es, nceej DeMee iešebveer Mem$e neleer
Iesleueer. lÙeeceggUb efnbmeeÛeejeÛee JeCeJee mebhetCe& F&MeevÙe Yeejleele HewâueeJet ueeieuee.
ceie yees[eWMeer ‘mJeeÙeòe efJekeâeme ceb[U’ mLeeheve keâjCÙeeÛee keâjej Peeuee. lejerner yees[eWceOeue
Skeâe ieševeb MeŒe Keeueer "sJeueer veenerle. lÙeecegUb efnbmeeeÛejeÛee Deeie[eWye keâener efJePeuee veener.
ÙeeÛe keâeUele PeeuesuÙee efveJe[Cegkeâeble ieCe heefj<eosÛeer Skeâneleer meòee iesueer. ceie DeeCeKeer Skeâoe
Ùee he#eeuee FlejebMeer neleefceUJeCeer keâ¤ve meòee efceUJeeJeer ueeieueer DeeefCe lÙeeveblej iesueer 15 Je<ex
keâeBiesÇme Deemeece melele meòesJej Deens.
mLeueebleefjleebÛee Øeëve lemeeÛe jeefnuee Deens. Fšbefoje ieebOeer Ùeebveer 1983 meeueer kesâuesuee
keâeÙeoe meJeexÛÛe vÙeeÙeueeveb 2005 meeueer jö kesâuee DeeefCe mLeueebleefjleebvee MesOetve keâe{tve hejle
hee"efJeCÙemee"er hetJeeaheemetve osMeYej ueeiet DemeuesuÙee ‘hejefkeâÙeebmebyebOeerÛÙee keâeÙeÅeeÛeeÛe Jeehej
keâjCÙeeÛee DeeosMe efouee. cee$e ieesieesF& mejkeâejveb lÙee oefMesveb keâenerÛe heeJeueb šekeâueer veenerle.
meJeexÛÛe vÙeeÙeueeÙeeÛÙee DeeosMeeveblejner Heâòeâ oesve npeejebÛÙee Deemeheeme yeebieueeosMeer ng[ketâve
keâe{CÙeele Deeues DeeefCe DeMeer leerve ueeKe ØekeâjCeb Depetvener Øeuebefyele Deensle. DeMeeveb meeceeefpekeâ
leCeeJe Jee{le iesuee Deens. lÙeele Yej he[ueer Deens, leer cegefmueceebÛÙee ‘Deemeece ÙegveeÙešs[
[scee@›e@âefškeâ øebâš’ Ùee he#eeÛeer. (Deelee Ùee he#eeveb Dee@ue Fbef[Ùee ÙegveeÙešs[ [cee@›e@âefškeâ øebâš Demeb
veeJe Iesleueb Deens.) cegbyeF&leerue DeòejeÛes Skeâ cee"s JÙeeheejer yeÇogÇeföve Depeceue Ùeebveer ne he#e keâe{uee
Deens Deeheuee he#e ‘cegefmueceeÛeb ØeefleefveefOeleJe keâjlees ’, Demee lÙeebÛee oeJee Deens. ØeLece Deemeeceele
lÙeebveer efveJe[CegkeâerÛÙee jepekeâejCeele Yeeie Iesleuee. lesLes keâener ØeceeCeele ÙeMe efceUeueÙeJej lÙeebveer
DeeheuÙee he#eeuee DeefKeue YeejleerÙe mJe¤he efoueb DeeefCe 2011 ÛÙee Deemeece efveJe[Cegkeâerle
lÙeebÛÙee he#eeuee 18 peeiee efceUeuÙee Je lees DeefOeke=âlejerlÙee efJejesOeer he#e yeveuee. Yeejleele
HeâeUCerveblej kesâJeU cegefmueceemee"er Demeuesuee ne heefnueeÛe he#e Deens DeeefCe lees Deemeeceeleerue
cegefmuece celeebÛeb OegÇJeerkeâjCe keâjCÙeele ÙeMemJeer "juee Deens. hejbhejsveb ne celeoej melele
keâeB«esmeÛÙee hee"erMeer jenle Deeuee Deens. heCe Depeceue ÙeebÛÙee he#eeveb ner efmLeleer yeoueueer Deens.
ÙeeÛeer keâuhevee DemeuÙeevebÛeb Flej celeb Deekeâef<e&le keâjCÙeemee"er 2011 ÛÙee jepÙe
efJeOeevemeYee efveJe[CegkeâerDeeOeer cegKÙeceb$eer le¤Ce ieesieesF& Ùeebveer efJeefJeOe JeebefMekeâ iešebmee"er 18
‘efJekeâeme ceb[Ub’ peenerj keâ¤ve šekeâueer. jepÙeIešvesÛÙee meneJe efJeYeeieeleerue lejlegoerØeceeCeeb
DeeefoJeemeeR yenggue efJeYeeieemee"er mJeeÙeòe efpeune ceb[Ub mLeeheve keâjlee Ùesleele. lÙeeØeceeCeb
Deemeeceele yees[es. keâyeea Je efocemee Ùee DeeefoJeemeer peceeermee"er DeMeer mJeeÙeòe efJekeâeme ceb[Ub
mLeeheve keâjCÙeele Deeueer Deensle. lÙee efMeJeeÙe jepÙe efJeOeevemeYesveb keâeÙeoe keâ¤ve DeeCeKeer mene
efJekeâeme ceb[Ub mLeeheve kesâueer. lÙeeveblej 2011 ÛÙee efveJe[CegkeâerÛÙee DeeOeer ieesieesF& Ùeebveer 18
efJekeâeme ceb[UebÛeer lÙeele Yej šekeâueer. keâesÛe jepeJebMeer, ceòeekeâ, ceesjeve DeMee Deveskeâ JeebefMekeâ
iešebvee ner efJekeâeme ceb[Ub osCÙeele Deeueer. lÙeele ieesieeF& pÙee ‘leeF&--Denesce’ JeebefMekeâ iešeÛes

5. Deensle, lÙeeÛeener meceeJesMe Deens. FlekebâÛe keâMeeuee ‘leeF&-Sslee@ve’ Ùee 2001 ÛÙee peveieCesvegmeej
kesâJeU 739 meomÙe DemeuesuÙee JeebefMe iešemee"erner efJekeâeme ceb[U mLeeheve keâjClee Deeueb Deens.
heefjCeeceer Deelee Deemeele Ùee jepÙeele ‘Deveskeâ jepÙeb’ efvecee&Ce Peeueer Deensle. Ùee ØelÙeskeâve efJekeâeme
ceb[Umee"er jepÙeeÛÙee DeLe&mebkeâuheeletve efveOeerÛeer lejleto kesâueer peeles DeeefCe lees keâmee Jeehejuee
peeJee, ÙeeJej Heâejmeb keâesCeeÛeb efveÙeb$eCe Gjuesueb veener. heefjCeeceer hewmee heeCemeejKee Jeenle Deens
DeeefCe lÙee lÙee JeebefMekeâ iešebÛÙee veslÙeebÛeer mebmLeeveb leÙeej Peeueer Deens. Deelee Deveskeâ Úesšs
JeebefMekeâ ieš Jee Gheieš ( Deemeeceele Demes 400 ÛÙeeJej JeebefMekeâ ieš Deensle) mJeeÙeòe efJekeâeme
ceb[UebÛeer ceeieCeer ke⤠ueeieues Deens.
Deemeeceele Demeb jepekeâejCe KesUueb peele DemeleeveeÛe, ne Yeeie ‘Yeejlee’le Demeuee, lejer
YeejleeJeÙe jepÙe keâjCeeNÙeebÛÙee °erveb (DeeefCe pevelesÛÙee °ervebner) osMeeÛee Skeâ DeefJeYeepÙe
Yeeie cnCetve lÙeekeâ[b Heâejmeb keâOeer yeefIeleueb iesuebÛe veener. ieefveceer keâejJeeÙee PeeuÙee, onMeleJeeoer
nuues Peeues keâer, Ùee Yeeieekeâ[b osMeeÛeb ue#e peele Deeueb Deens. yengleskeâ YeejleerÙeebÛÙee ceveelener
F&MeevÙe’ cnCepes ‘hejosMi’ DeMeerÛe Skeâ mecepetle Deens. leerÛe jepekeâejCeele Øeefleefyebefyele nesle
Demeles. ogmejerkeâ[b Ùee Yeeieele efyeÇefšMe keâeUeheenmetve efceMeveNÙeebÛee ØeYeeJe Deens. lÙeebÛÙee
keâeceecegUb Deveskeâ ef"keâeCeer efMe#eCe, DeejeuesiÙe ÙeebÛÙee meesF& GYÙee jenle iesuÙee. lÙeeÛÙee
efJejesOeele OeceeËlejeÛee yeeiegueygeJee GYee keâ¤ve Ùee Yeeieele peeTve keâece keâjCÙeeÛeer štce efveIeeueer
DeeefCe ceie lesLeerue ‘efnbot’mee"er keâece meg¤ keâjCÙeele Deeueb. cee$e ne F&MeevÙe Yeeie ‘efouueer mes otj’
DemeuÙeeveb YeejleerÙeebÛÙee ‘efoue mesner otj’Ûe jeefnuee. Deepe lesLes efnbmeeÛeejÛee JeCeJee hemejuee
DeeefCe lÙeeÛeer PeU osMeeÛÙee Flej Yeeieebvee meeceeefpekeâ leCeJeeÛÙee ¤heeveb yemet ueeieueer, cnCetve
DeeheCe meJe& peCe F&MeevÙeskeâ[b yeIet ueeieuees Deenesle. cee$e ner efmLeleer keâeÙeceÛe jenerue, DeMeer
MekeäÙelee keâceerÛe Deens. Skeâoe keâe JeeleeJejCe efveJeUueb keâer, DeeheCe hegvne F&MeevÙe efJeme¤ve
peeCeej Deenesle.
vescekeâe ÙesLesÛe Jej GuuesKe kesâuesuÙee Yegòees ÙeebÛÙee efkeâMMÙeeÛee mebyebOe Ùeslees.
efnbot--cegefmuece Ùee meceepeIeškeâebleerue ojer ns YeejleeÛeb cees"b ogKeCeb jeefnueb Deens DeeefCe ns
ogKeCeb megOee¤ veÙes, DemesÛe heekeâÛes ØeÙelve jenues Deensle. ogozJeeveb ns ogKeCeb keâeÙeceÛeb efcešeJeb,
cnCetve ØeÙelve keâjCÙeeSsJepeer, kesâJeU meòesÛÙee jepekeâejCemee"er les GHeâeUtve keâmeb ÙesF&ue, nsÛe
[eJehesÛe melele KesUues peele Demeleele. lÙeeÛeeÛe HeâeÙeoe heekeâ Iesle Deeuee Deens. osMeeÛeer DeeefLe&keâ
jepeOeeveer DemeuesuÙee cegbyeF&le Ie[uesuÙee Iešvesveb ÙeeÛebÛe ØelÙeblej hegvne Skeâoe DeeCetve efoueb Deens.
Deemeece DeeefCe cÙeeveceej ÙesLes cegefmueceebJej DelÙeeÛeej Peeues, cnCetve efve<esOe keâjCÙeemee"er
‘jePee Dekeâeoeceer’ Ùee mebmLesveb cegbyeF&leerue DeePeeo cewoeve ÙesLes Skeâ meYee DeeÙeesefpele kesâueer nesleer.
Ùee meYesveblej peceeJe efnbmekeâ yeveuee DeeefCe heesefuemeer keâejJeeF&le oesve peCe "ej Peeues DeeefCe 50
hes#ee peemle peCe peKeceer Peeues. lÙeele yengmebKÙe heesefueme Deensle. peceeJeeveb heesefuemeebÛeer MeŒener
heUJeueer DeeefCe keâener ceefnuee heesefuemeebÛee efJeveÙeYeibener keâjCÙeeeÛe ØeÙelve kesâuee. lÙeeJe¤ve
ceneje°^ele Je osMeele jepekeâerÙe efÛeKeueHesâkeâ meg¤ Peeueer Deens. Yeepehee Je mesvee ns DeeheuÙee

6. neleele keâesueerle he[uÙeemeejKeb Jeeiele Deensle DeeefCe Flej meJe& he#e iegUcegUerle Yetefcekeâe Iesle
yemeues Deensle.
ns Ie[le Deens, les Skeâerkeâ[b cegefmuece celeebÛeer yesieceer keâjCÙeeÛÙee GödsMeeveb DeeefCe ogmeNÙee
yeepetuee efnbotbÛÙee YeeJevee Ye[keâeJetve, Ie[uesuÙee Iešvesmes keâeBiesÇmeÛe keâMeer peyeeyeoej Deens, ns
oeKeJetve DeeheuÙee heoejle celeb hee[tve IesCÙeemee"er. ns pes keâener Skeâieúe celeebÛeb jepekeâejCe nesle
Deeueb Deens, lÙeevebÛe efnbot—cegefmuece ner ojer keâceer nesCÙeeSsJepeer Jee{le iesueer Deens.
leer KejesKejerÛe keâceer keâjeÙeÛeer Demesue, lej ns meòesmee"erÛeb celeebÛeb jepekeâejCe mees[tve,
osMeefnleeÛÙee Yetefcekeâsletve keâener iees°eRyeeyele "eceheCeeveb GYe jenCÙeeÛeer Deepe efveleeble iejpe Deens.
Deemeece Je cÙeeveceejceOeerue Ùee IešveebJe¤ve cegbyeF&leerue cegefmuece JemlÙeeble Ûeej Dee"Je[s
DelÙeble efJe<eejer Je Øe#esYekeâ ØeÛeej Ûeeuet neslee. npeejes cegefmuece ceejues iesues Deensle, lÙeebvee efnbot Je
yeewæ ÙeebÛÙeekeâ[tve ue#Ùe kesâueb peele Deens, Demee Ùee ØeÛeejeÛee jesKe Deens. cegbyeF&le obieue
nesCÙeeDeeOeer Ûeej efoJeme MenjeÛÙee oef#eCe Yeeiebleerue Skeâe cees"Ÿee ceefMeoerle MeeskeâmeYeener
IesCÙeele Deeueer nesleer. Ùee heeÕe&YetceerJej ceesÛee& keâe{CÙeele Deeuee, peeUheesU Je heesefuemeebJej nuues
keâjCÙeele Deeues.
Jemlegle: Deemeeceele Je cÙeeveceeÙejceOÙes obieueer PeeuÙee. heCe lÙee meobYee&le pees ØeÛeej kesâuee
peele neslee, lees hetCe&heCeb Keesše neslee. ceeLeer YekeâJeCÙeemee"er lees keâuee peele neslee. heCe lÙeekeâ[b
jepÙe mejkeâejÛÙee Ùeb$eCesveb Je jepekeâerÙe veslÙeebveer ogue&#e kesâue. lÙeeletve ner obieue Peeueer. Kejb lej
ceesÛee& keâe{tve meYee IesCÙeeuee hejJeeveieer veekeâejeÙeuee nJeer nesleer. Deemeeceeleerue Øeëve ne hejkeâerÙe
Je YeejleerÙe veeieefjkeâ Demee Deens. lees efnbot Je cegefmuece Demee veener. lÙeecegUb lÙeekeâ[b Ùee
Âef°keâesveeletve pemeb efnbotbleerue DeeflejskeäÙeeveer yeIelee keâecee veÙes, lemeb cegefmueceebveerner lesLeerue
DeeheuÙee yeebOeJeeJej DelÙeeÛeej nesleele, cnCetve ÙesLes ceesÛe& keâe{Ceb Je meYee IesCeb, ns iewj Deens.
DelÙeeÛeej keâesCeeJejner neslee keâecee veÙesleÛe. heCe DelÙeeÛeej Peeuesuee cegefmuece Deens, cnCetve
Deecner efve<esOe keâjlees, ner Yetefcekeâe OeceeËOe Deens. ceie ÙeeÛe vÙeeÙeeveb Dejyemleeveele pes keâener nesle
Deens, lÙeeyeeyele ÙesLeerue cegefmuece meceepe keâe ‘yeÇ’ner keâe{le veener? ÙeeÛeb keâejCe lees cegefmueceeblebie&le
Jeeo Deens, Gueš Deemeeceele Je cÙeeveceejceOÙes Flej OeceeaÙe cegefmueceebvee ue#Ùe keâjerle Deensle,
DeMeer ner DelÙeble efJeIeelekeâ Oeeefce&keâ Yetefcekeâe Deens. leer cegUerÛe meceLe&veerÙe veener DeefCe lÙeeÛee
DelÙeble leerJe Meyoeble efve<esOe keâjeÙeuee nJee. Lees[keäÙeele ÙesLeerue cegefmuece ‘YeejleerÙe’ Deensle DeeefCe
Flej osMeeleerue pÙeebÛÙeeJej DelÙeeÛeej Peeues, les ‘cegefmuece’ Deensle, cnCetve Deecner efve<esOe keâjlees,
ner Yetefcekeâe meeHeâ osMeefnleeÛÙee efJejesOeeleerue Deens. lÙeelener heesefuemeebÛeer MeŒe heUJeCeb, ne lej
Ûekeäkeâ osMeeÛÙee efJejesOeeleerue G"eJe Deens DeeefCe lees DelÙeble keâ"esjheCeb cees[tve keâe{uee peeÙeuee
nJee neslee.
lemeb keâener Ie[ueb veener; keâejCe cegefmueceebÛÙee celeebÛeb jepekeâejCe. cegefmuece meceepeeleerue
celeeÛÙee "skesâoejebvee neleeMeer Oe¤ve meJe&meeceevÙeebvee keâeÙece DevegveÙe Je Demege#elelesÛÙee
f
og°Ûe›eâele De[keâJetve "sJeCÙeeÛebÛe OeesjCe meJe& he#eeveer DeJeuebefyeueb Deens. Ùee meceepeeleerue pees

7. heeheeYeer¤ Oece& ceeveCeeje meJe&meeceevÙe ceeCetme Deens, lÙeeuee keâOeerÛe megefmLej nesT efoueb iesuesueb
veener. lÙeeletÛe Ùee meceepeele YeCebieeJemLesle DemeuesuÙee yesHeâece le¤CeebÛeer Skeâ efhe{erÛe leÙeej nesle
iesuesueer Deens. leer keâOeer onMeleJeeoekeâ[b JeUles, lej keâOeer nguue[yeepeer keâjles. cegbyeF&le PeeuesuÙee
obieueerle DeMeeÛe nguue[yeepeer keâjCeeNÙee le¤CeebÛee nele neslee. heCe les kesâJeU hÙeeoer cnCetve
Jeehejues iesues. lÙeebvee lemeb yeveJeCÙeele Je keâeÙece lemebÛe "sJeCÙeele pÙeebÛee nele Deens, les
meceepeeleerue celeebÛes "skesâoej Je lÙeebÛÙeeJej pÙeebÛee Jejonmle Deens, les jepekeâerÙe he#eebÛes vesles
vesnceerÛe ceeskeâš megšle Demeleele.
ÙeeJesUerner lesÛe nesle Deens.
cegbyeF&leerue obieue PeeuÙeeJej lÙeebÛeb HeâeÙeoe DeeheuÙee heoejele hee[tve IesCÙeemee"er efJejesOeer
he#e jmlÙeeJej Glejle Deensle. cee$e Demeb keâjleevee DeeheCe efJemleJeeMeer KesU keâjerle Deennesle,
ÙeeÛebb Yeeve lÙeebvee Gjuesueb veener.
jepe "ekeâjs ÙeebÛÙee ceneje°^ veJeefvecee&Ce mesvesveb 11 Dee@iemš jespeer cegbyeF&le PeeuesuÙee
obieueerÛÙee efve<esOeeLe& DeeefCe ie=nceb$eer Deej. Deej. heešerue Je heesefueme DeeÙegòeâ De¤he hešveeF&keâ
Ùeebveer jepeerveecee ÅeeJee, Ùee ceeieCermee"er keâe{uesuee ceesÛee&, ns ÙeeÛeb "Ukeâ GoenCe Deens..
jepe "ekeâjs ÙeebÛÙee ceesÛee&veblej PeeuesuÙee meYesle ieCeJesMeeleerue Skeâe heesefuemeeveb
JÙeemeheer"ej peeTve "ekeâjs Ùeebvee meueece "eskeâle lÙeebvee iegueeyeÛeb Hetâue efoueb, DeMeer ÚeÙeeefÛe$e
Øeefmeæ Peeueer Deensle. lÙeeÛeyejesyej ne ceesÛee& Je meYee Ùee ef"keâeCeer yeboesyemleeuee DemeuesuÙee
heesefuemeeÛeer GIe[ menevegYetleer "ekeâjs ÙeebÛÙee Yetefcekesâuee nesleer, DeMee DeeMeÙeeÛeÙee yeelecÙeener
Øeefmeæ PeeuÙee Deensle. ogmejerkeâ[b cegbyeF&le 11 Dee@iemšuee PeeuesuÙee obieueerÛÙee JesUer heesefuemeebveer
peemle yeUeÛee Jeehej ve keâefjlee keâMeer ÙeesiÙe keâejJeeF& kesâueer, Demeb efJeëues<eCe keâjCeejs ÛeÛexÛes
keâeÙe&›eâce Fb«epeer Je=òeJeeefnvÙeebJej meg¤ Peeues Deensle.
Demeb keâjleevee efkeâleer jepekeâerÙe veslÙeebvee 1982 meeueer cegbyeF&le PeeuesuÙee heesefuemeebÛÙee
yeb[eÛeer Dee"JeCe Peeueer?
cegbyeF& heesefueme oueeleerue efMeheeF& Je Flej keâce&ÛeeNÙeebÛÙee keâener ceeieCÙee neslÙee. lÙeebvee
mJele:Ûeer mebIešvee keâe{eÙeuee hejJeeveieer nJeer nesleer. ceneje°^ele lÙeeJesUer yeeyeemeensye Yeesmeues ns
cegKÙeceb$eer nesles. Deblegues Ùeebvee efmeceWš Jeešhe IeesšeUŸeeleerue vÙeeÙeeueÙeeÛÙee efvekeâeueecegUb
cegKÙeceb$eerohe mees[eJeb ueeieueb nesleb. Ùee meieUŸee jepekeâerÙe heeëJe&YetceerJej Skeâ efoJeMeer DeÛeevekeâ
veeÙeieeJeÛÙee heesefueme keâeÙee&ueÙeeletve efMeHeâeF& jmlÙeeJej Glejues DeeefCe lÙeebveer DeeheuÙee
ceeieCÙeebmee"er ceesÛee& keâe{uee. ogkeâeveb Je keâeÙe&ueÙeb yebo keâjeÙeuee lÙeebveer ueeskeâebvee Yeeie hee[ueb.
peeUheesU meg¤ Peeueer. ns ueesCe Menjeleerue Deveskeâ heesefueme "eCÙeeble peeTve heesÛeueb meJe& Jeenletkeâ
JÙeJemLee yebo he[ueer. cegbyeF&le DeveeieeWoer ceepeCÙeeÛeer efÛevnb efomet ueeieueer. DeKesj jepÙe
mejkeâejuee ue<keâjeuee yeesueeJeeJeb ueeieueb. cegbyeF&leerue meJe& ØecegKe Ûeewkeâele Je jmlÙeebJej ue<keâjeÛes
peJeeve efomet ueeieues. je$eer meJe& ØecegKe Yeeieele ue<keâjeÛeer iemle meg¤ Peeueer.

8. cegbyeF&uee obies keâener veJes veJnles DeeefCe Deepener veenerle. heCe cegbyeF&keâjebveer Demeb heesefuemeebÛeb
yeb[ keâOeer heeefnueb veJnleb. yeb[ cees[tve keâe{CÙeele Deeueb. heCe lÙeeÛee pees Oekeäkeâe ØeMeemeveeuee
yemeuee, lees heg{erue keâener Je<eW efškeâuee. lÙeecegUbÛe Skeâerkeâ[b heesefueme oueele efMemleerÛee ye[iee pemee
GieejCÙeele Deeuee, lemebÛe ogmejerkeâ[b heesefuemeebÛÙee KeNÙeeKegNÙee ceeieCÙeebvee oeo osCÙeeÛeer Je lÙee
mees[JeCÙeemee"er heeJeueb šekeâCÙeeÛeer heæle hee[ueer iesueer.
cee$e heesefueme oueeÛeb jepeefkeâÙeerkeâjCe nesCÙeeÛeb keâener Leebyeueb veener. lÙeeletveÛe veblej 10
Je<eeËveer 1992-93 meeuee yeeyejer ceMero hee[CÙeele DeeuÙeeJej cegbyeF&le peer obieue Peeueer, lÙeeleerue
heesefuemeebÛeb JeeieCbe efkeâleer peeleerÙeJeeoer Demet Mekeâleb, ÙeeÛeb Øeefleefyebye ßeerke=â<Ce DeeÙeeieÛÙee
DenJeeueele he[uesueb efometve Deeueb.
cnCetveÛe 11 Dee@iemšuee cegbyeF&le Peeuessueer obieueerÛÙee JesUÛeer heesefuemeebÛeer nleyeuelee DeeefCe
lÙeeveblej 21 Dee@iemšuee jepe "ekeâjs ÙeebÛÙee ‘cevemes’veb keâe{uesuee ceesÛee& Je lÙeeveblej Peeuesueer
meYee ÙeeJesUer meJe&meeceevÙe heesefueme efMeheeÙeebÛeer lÙeeuee Demeuesueer menevegYetleer, Ùee oesvner Iešvee
YeefJe<Ùeeleerue OeeskeäÙeeÛeer veeboerÛe Deens.
Deepe osMeeleerue meJe& ueeskeâMeener mebmLeelcekeâ peerJeve ns JeeoeÛÙee YeesJeNÙeele meehe[ueb Deens.
mebmeo Je mejkeâej Deeheueer efJeÕeemeen&lee ieceeJetve yemeuesues Deensle. vÙeeÙeÙeb$eCesÛÙee keâeÙe&#es$eele ve
ÙesCeeNÙee Øeëveebmee"erner vÙeeÙeeueÙeebkeâ[b OeeJe IesCÙeeÛeer ØeJe=òeer Jee{ueer Deens. ‘ke@âie’meejKÙee
Iešveelcekeâ mebmLesJej DeeDeeheuÙee meesF&vegmeej jepekeâerÙe he#e nuuee keâjerle Deensle Jee lÙee
mebmLesÛeer hee"jeKeCe keâjerle Deensle. lÙeecegUb DeMee mebmLeebyeeyele peveceveele meYeüce efvecee&Ce nesle
Deens.
DeMeeJesUer osMeeleerue ØeMeemeve JÙeJemLesÛee cegKÙe DeeOeejmlebYe DemeuesuÙee heesefueme oueeleÛe
DemJemLelee Je Demeblees<e KeoKeole Demesue DeeefCe lees Ùee vee lÙee ceeiee&veb GHeâeUtve ÙesCÙeeÛeer
MekeäÙelee Demesue, lej lemeb Ie[Ceb ns osMeeuee DejepekeâeÛÙee efoMesveb vesCeejb heefnueb heeT "jsue.
cegbyeF&le 11 Dee@iemšuee pes keâener Peeueb, les heesefueme oueeÛeb DeeefCe lÙeeÛÙeeJej efveÙeb$eCe
DemeuesuÙee ie=nceb$ÙeebÛeb DeheÙeMe nesleb. cee$e lÙeeJesUÛes cegbyeF&Ûes heesefueme DeeÙegòeâ De¤he hešveeF&keâ ns
‘DeeheCe kesâuesueer keâejJeeF& mebÙeefcele Je ÙeesiÙe nesleer’, Demeb peenerjheCeb cnCele jeefnues. heesefueme
obieueKeesjebJej ieesUŸee ÛeeueJet heenle nesles, heCe ceer lÙeebvee DeeJejueb, vegmeles oie[ DebieeJej Pesuee,
heCe ieesUeryeej neslee keâecee veÙes; keâejCe lemeb Ie[uÙeeme Deveskeâ ceeCemeb ceejueer peeleerue,’ Demeb ceer
heesefuemeebvee yepeeJeueb, Demeb hešveeF&keâ Ùeebveer Skeâe Je=òeJeeefnveerJejerue ÛeÛexle meebefieleueb. cegbyeF&le
1992 meeueer PeeuesuÙee obieueerÛÙee JesUer heesefuemeebÛÙee ieesUyeejle ceeCemeb keâMeer ceejueer peeleele,
ns ceer yeefIeleueb nesleb,. lÙeecegUb ceer ner meeJeOe Yetefcekeâe Iesleueer, Demee hešveeF&keâ ÙeebÛee oeJee Deens.
‘hejcesÕejeÛÙee ke=âhesveb, pevelesÛÙee menkeâeÙee&veb Je DeeceÛÙee keâewMeuÙeecegUb DeepeÛee keâ"erCe Øemebie
heej he[uee ’, Demeb hešveeF&keâ Ùeebveer 11 Dee@iemš jespeer Je=òeJeeefnvÙeebMeer yeesueleevee meebeieueb nesleb.
f
cee$e ‘oie[ DebieeJej Pesuee, heCe iees{Ueryeej ke⤠vekeâe’ Ùee hešveeF&keâ ÙeebÛÙee DeeosMeecegUb
50 ÛÙee Deemeheeme heesefueme iebYeerjjerlÙee peKeceer Peeues DeeefCe les Je heesefueme oueeleerue lÙeebÛÙee

9. meJe& menkeâeNÙeebÛÙee ceveele Ùee nleyeuelesÛee cees"e meue Deens. lÙeeÛebÛe ¤heeblej jepe "ekeâjs ÙeebÛÙee
efJe<eheÙeerÛÙee Deeojele DeeefCe ‘lÙeebveer lejer DeeceÛÙee ceveeleerue meue DeesUKeue’ Ùee YeeJevesle Peeuesueb
efometve Deeueb.
Deelee GÅee pesJne jepe "ekeâjs ÙeebÛeb DeeCeKeer keâes"ueb Deeboesueve Peeueb DeeefCe lÙeele
lÙeebÛÙee keâeÙe&keâlÙeeËveer Gòej YeejleerÙe Jee 21 Dee@iemšÛÙee meYesle "ekeâjs Ùeebveer pÙee
‘yeebieueeosMeerÙee’ÛÙee efJejesOeele nekeâ efoueer, lÙeebÛÙeeJej jesKe "sJeuee iesuee, lej heesefueme keâeÙeoe Je
megJÙeJemLee jeKeCÙeemee"er keâ"esj heeJeueb GÛeueleerueÛe DeMeer Kee$eer oslee Ùesle veener. pes 1992
ÛÙee obieueerle Peeue, lÙeeÛeerÛe hegvejeJe=òeer Ùeeheg{b nesCÙeeÛee cees"e Oeeskeâe Deens.
cegbyeF&ÛÙee 1982 ÛÙee IešvesDeeOeer 1973 meeueer Gòej ØeosMeelener lÙeeJesUÛes keâeB«emeÛes
cegKÙeceb$eer keâceueeheleer ef$ehee"er ÙeebÛÙee mejkeâejÛÙee efJejesOeelener heesefuemeebÛeb yeb[ Peeueb nesleb. lemebÛe
megJeCe& cebefoj keâejJeeF&veblej ue<keâjeÛÙee MeerKe heuešCeerle yeb[ Peeueb nesleb. Deueerkeâ[ÛÙee keâeUele
ue<keâjeleerue peJeeveebveer Jeefj‰ DeefOekeâeNÙeebvee ceejneCe keâjCÙeeÛes Je Deesefueme "sJeCÙeeÛes oesve
Øekeâej keâener ceefnvÙeebÛÙee DeJeOeerle Ie[ueb Deensle. ceepeer ue<keâj ØecegKe Jner. kesâ. efmebie ÙeebÛÙee
keâejefkeâoeale pÙee jepekeâerÙe ieoejesUele ue<keâj meehe[ueb nesleb, lÙeeÛeÛe ne heefjheekeâ Deens
ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLesle efnbmesÛee Jeehej keâeÙeos Je efveÙece ÙeebÛÙee Ûeewkeâšerle keâjCÙeeÛeer
ceòesâoejer Heâòeâ ueeskeâefveÙegòeâ mejkeâejÛÙee efveÙeb$eCeeKeueerue heesefueme, megj#ee oueb Je mewvÙeeueeÛe
Demeles. pej efveÙece Je keâeÙeos ÙeebÛeer ner Ûeewkeâš cees[tve mejkeâejer Ùeb$eCesveb efnbmesÛee Jeehej kesâuee,
lej vÙeeÙeeueÙeekeâ[b peelee Ùesleb. Ùee DeeoMe& JÙeJemLesÛes Deepe hegjs leervelesje Jeepeues Deensle.
keâeÙeÅeeÛee Oeekeâ Gjuesuee veener DeeefCe heesefueme Je megj#ee oueebÛee ojejener jeefnuesuee veener.
Ùee heefjefmLeleerÛeb Yeeve ceneje°^ mejkeâej, cegbyeF& heesefueme Je jepÙeeleerue Flej he#ee Ùeebvee
jeefnuesueb veener. cnCetveÛe les Demee efJemleJeeMeer KesU keâjerle Deensle.
jeefnuee Øeëve Deemeeceeleerue heefjefmLeleerÛee DeeefCe IegmeKeesjebbÛÙee mecemÙeesJejerue lees[iÙeeÛee.
cee$e Ùeeyeeyelener osMeefnleeSsJepeer meòesÛÙee jepekeâejCeeÛe JejÛe<cee jeefnuee Deens. jepe "ekeâjs
Ùeebveer ceesÛee& keâe{uee DeeefCe veblej 48 leemeeble ceneje°^ mejkeâejveb cegbyeF&Ûes heesefueme DeeÙegòeâ
De¤he hešveeF&keâ ÙeebÛeer yeoueer kesâueer. cee$e Ùee 48 leemeeble pÙee Øekeâejb "ekeâjs DeeefCe meceepeJeeoer
he#eeÛes Deyet Demeerce DeePeceer Ùeebveer Skeâceskeâebvee DeeJneveb efoueer, leerner osMeeleerue efnbot—cegefmuece
ogKeCeb meòesmee"er DeefOekeâÛe yeUeJeCeejer nesleer.
Ùee meobYee&cele keâener iees°eRÛeer mhe°lee meceepeele DemeCeb DelÙeble DeeJeMÙekeâ Deens.
efnboglJeJeeÅeebvee Yeejle ne ‘efnbotbÛee heeefkeâmleeve’ yeveJeeÙeÛee Deens, lej efpeneoeRvee Je lÙeebÙeeceeieb
DemeuesuÙee heekeâuee yengmebKÙe efnbotbÛÙee osMeele cegefmuece Demegjef#ele Deensle, Demeb YeemeJeeÙeÛeb Deens.
Skeâe DeLeea efnboglJeJeeoer Je efpeneoer ÙeebÛeb Gefö° meejKebÛe Deens. ns oesvner efJeÛeejØeJeen osMeeuee
efJeveeMeekeâ[b vesCeejs DemeuÙeeveb Ùee oesvner MeòeâeRMeer lesJe{ŸeeÛe ØeKejheCebb cegkeâeeyeuee keâjCÙeeleÛe
osMeefnle Deens. cee$e ceneje°^ele Je osMeelener Demeb nesleevee efomele veener.

10. lÙeecegUbÛe ‘ceggbyeF&le yeebieueeosMeer oeKeJee DeeefCe ØelÙeskeâeceeieb Skeâ keâesšer ¤heÙes IessTve pee’,
Demebb DeeJneve meceepeeJeeoer heeše&Ûes Deeceoej Deyet Demeerce DeePeceer Ùeebveer jepe "ekeâjs Ùeebvee efoueb
DeeefCe lÙeeuee heÇòÙegòej cnCetve jepe "ekeâjs cnCele Deensle keâer, Demeb DeeJneve DeePeceer Ùeebveer osT
veÙes, les efoJeeUKeesj yeveleerue.
oesIebner DeOe&melÙeeÛee DeeOeej Iesle Deensle.
cegbyeF&le yeebieueeosMeer Deens keâeÙe?
efveef§eleÛe Deensle. GoenjCeeLe&, cegbyeF&ÛÙee ÛeWyetj--ceeveKego& Yeeieele Skeâ ‘he©ee veiej’
veeJeeÛeer Peeshe[heóer Deens. DeMee Peeshe[heóŸee DemeuÙee keâer, lÙeebvee ‘Fbefoje’, ‘jepeJe’, DeLeJee
lelmece jepekeâerÙe veslÙeebÛeer veeJeb efoueer peele Demeleele. Skeâe Øekeâejb jepekeâerÙe Jejonmle DemeuÙeÛeb
les ue#eCe Demeleb. keâener ef"keâeCeer osMeeÛÙee pÙee Yeeieeletve lesLes jenCeejs ueeskeâ Deeuesues Demeleele,
lesLeerue SKeeÅee JewefMe°ŸehetCe& YeeieÛeb veeJe efoueb peele Demeleb. lemebÛe ns ‘he©ee veiej’ Deens; keâejCe
les yeebieueeosMeleerue he©ee veoerJe¤ve efouesuW ns veeJe Deens. lesLes jenCeejs ueeskeâ ns cegKÙele:
yeebieueeosMeeletve Deeuesues Deensle. heCe les keâeue Jee hejJee Deeuesues veenerle. les Deveskeâ Je<eeËbhetJeea
Deeuesues Deensle. cee$e les yeebieueeosMeer Deensle ns Kejb. lejerner DeePeceer ns ceevÙe keâjeÙeuee leÙeej
veenerle; keâejCe les Ùee ueeskeâebkeâ[b Heâòeâ ‘cegefmuece’ cnCetve yeIeleele DeeefCe cnCetve les lÙeebvee
‘hejkeâerÙe’ Jeešle veenerle.
cee$e ÙeeÛee DeLe& cegbyeF&le yeebieueeosMeerÙeebÛes ueeW{s Ùesle jeefnuesues Deensle, ne "ekeâjs keâjerle
Demeuesuee Deejeshener efyeveyeg[eÛee Deens. 21 Dee@iemš jespeer keâe{uesuÙee ceeÛee&veblejÛÙee meYesleerue
"ekeâjs ÙeebÛeb Yee<eCe yeejkeâeF&veb yeefIeleueb, lej Demeb efometve ÙesF&ue keâer, les ne yeebieueeosMeerÙeebÛee
Øeëve lÙeebÛÙee DeeJe[lÙee ‘YeÙÙeeb’Meer pees[t heenle Deensle. yeebieueeosMeer ØeLece efyenej, Gòej ØeosMe
FlÙeeoer Yeeieeble peeleele DeeefCe lesLetve les ceneje°^ele Ùesleele, Demee Deejeshe lÙeebveer kesâuee Deens.
Skeâ Øekeâejs DeemeeceeceOeerue mecemÙesJe¤ve cegbyeF&le PeeuesuÙee obieueerÛÙee efveefceòeeveb ‘efyeiej
ceneje°^erÙeeb’ÛÙee efJejesOeeleerue Deeheuee ‘DepeW[e’ DeefOekeâ JÙeehekeâ keâjCÙeeÛee "ekeâjs ÙeebÛee ne
ØeÙelve Deens.
DeeheuÙee osMeele yeskeâeÙeosMeerj iees°er hewmes osTve keâjCeb Deieoer meeOeb Je meesheb Deens.
lÙeecegUb cegbyeF&men osMeeleerue ceneveiejeble Je Menjeble DeMee Peeshe[heóŸee GYÙee jenle Demeleele.
veblej efveJe[CegkeâerÛÙeJe jepekeâejCeele celeb efceUefJeCÙeemee"er DeMee yeskeâeÙeosMeerj JemlÙee ‘efveÙeefcele’
keâ¤vener efouÙee peeleele. Skeâoe ner Jemleer ‘efveÙeefcele’ kesâueer iesueer keâer, lesLes jenCeeNÙee ueeskeâebvee
meJe& veeiejer megefJeOee efceUeleele DeeefCe jsMeve keâe[& Jeiewjsner efoueb peeleb. ceie ns ueeskeâ celeoej
ÙeeÅeeble veeJeb meceeefJe° keâjCÙeemee"er Depe& keâjleele DeeefCe jsMeve keâe[& DemeuÙeeveb veeJe celeoej
Ùeeoerle Ùesleb. ‘he©ee veiej’Ûeer Jemeenle Je lesLeerue ueeskeâebveer ns DemebÛe kesâueb Deens.
cegbyeF& Je ceneje°^eleerue meJe& he#e ns keâjerle Deeues Deensle. Deieoer jepe "ekeâjs mesvesle nesles,
lesJne mesveener ns keâjerle nesleer DeeefCe lÙeeuee keâOeerner jepe "ekeâjs Ùeebveer Dee#eshe IesleuÙeeÛeb
SsefkeâJeele veener. "ekeâjs ÙeebÛee ne meieUe DeeJesMe Deens, lees 2014 ÛÙee efveJe[CegkeâerJej [esUs

11. "sJetve kesâuesueer ceesÛexyeebOeCeer Deens. heCe lÙeebveener keâener efJeefOeefve<esOe veener. cegbyeF&le obieue Peeueer
DeeefCe heesefuemeebveer obieueKeesjebvee mees[tve efoueb, cnCetve ie=nceb$eer heešerue Je heesefueme DeeÙegòeâ
hešveeÙekeâ ÙeebÛee jepeerveecee "ekeâjs Ùeebvee nJee neslee. lÙeeleerue hešveeÙekeâ ÙeebÛeer GÛeueyeebie[er
Peeueer Deens. Deelee ‘efpeleb ceÙee’ Ùee DeeefJeYee&Jeele "ekeâjs heešerue ÙeebÛÙee jepeerveecÙeeÛeer ceeieCeer
jsšCÙeeÛeb peenerj keâjerle Deensle. heCe Ùee obieueerle heesefuemeebveer pÙeebvee mees[tve efoueb, lÙeeleerue Skeâ
‘oeoe’ cegbyeF& peJeUÛÙee "eCes efpeunŸeeleerue cegbyÇÙeentve ceeCemeb IesTve Deeuee neslee. ner ceeCemebner
obieueKeesjeblee meeceerue nesleer. neÛe ‘oeoe’ Deepe lÙee Yeeieeleerue ‘cevemes’Ûee veslee Deens. ne DeLee&le
DeheJeeo veener. "eCes Menjebleerue ‘cevemes’Ûeb vesle=lJe pÙeebÛÙee neleer Deens, les vesles keâeÙe Je keâmes
Deensle, lÙeebÛÙee efJejesOeele efkeâleer Je keâMee le›eâejer DeeefCe iegvns ÙeebÛeer veeWo Deens, ns peiepeenerj
Deens. DemesÛe vesles meJe& DeveefOeke=âle keâecebele menYeeieer Demeleele DeeefCe DeMeeÛe ueeskeâebÛee Jejonmle
Deveskeâ ‘yeebieueeosMeerÙeeb’vee Demelees. cee$e jepe "ekeâjs Ùeeyeeyele Oe=leje°^eÛeer Yetefceie Iesle Demeleele.
Lees[keäÙeele keâeÙe, lej "ekeâjs Demeesle Jee DeePeceer Ùee oesIeebveener Ùee Øeëveeuee ‘efnbot efJe¤æ
cegefmuece’ mJe¤he osTve celeebÛeer yesieceer keâjCÙeele jme Deens.
vescekebâ nsÛe heekeâuee nJeb Deens DeeefCe DeeheCe lÙeeÛÙee neleer keâesueerle osle Deenesle.
YeejleeJej 26~11 meejKee cees"e onMeleJeeoer nuue kesâuÙeeme DecesefjkesâÛee jes<e Dees{Jetve IÙeeJee
ueeiesue, ns ceenerle DemeuÙeeveb, heekeâveb Deelee Deeheueer jCeveerleer yeoueueer Deens. Yeejleele efJeefJeOe
ceeiee&veb efnbot Je cegefmuece leCeeJe efvecee&Ce keâjeÙeÛee, ns Gefö° meeOÙe keâjCÙemee"er heekeâ Deelee
jepÙekeâejYeejeleerue DeeheuÙee mejkeâejÛÙee nleyeuelesÛee Jeehej keâ¤ve IesT heenle Deens. cnCetveÛe
cegbyeF& obieueerhee"eshee" ‘SmeSceSme’Éejb lÙeeveb ‘meeÙeyej Jee@j’ KesUCÙeeÛee ØeÙelve kesâuee. heCe
Yeejle mejkeâejÛeer efJeÕeemeen&lee ueÙeeuee iesueer vemeleer, lej DeMee ‘SmeSceSmlecegUb Flekeâer Ieyeješ
hemejueer vemeleer. DeeheCe pej Iešvee›eâce yeefIeleuee, lej Demeb efometve Ùesleb keâer, cegbyeF&ÛÙee obieueerle
heesefuemeebÛeer peer nleyeuelee efomeueer, lÙeeveblejÛe ns ‘SmeSceSme’ efHe⤠ueeieues DeeefCe lesner hegCeb,
yebieUtj Je nwojeyeeo DeMee YeejleeÛÙee ‘DeeÙešer keWâõ’ yeveuesuÙee Menjeble. npeejes F&MeevÙeJeemeerÙe
veeieefjkeâ DeeheeheuÙee Iejer hejle peeT iesues, les ‘F&o veblej keâeÙe nesleb, les yeIee’ Demes ‘SmeSceSme’
JeeÛetve; keâejCe cegbyeF&leerue obieueKeesjebJej F&oveblej keâejeJeF& keâ¤, DeMeer cegUcegUerle Yetefcekeâe
ceneje°^ mejkeâeveb IesleuÙeeveb, Meemeve Ùeb$eCesÛÙee efJeÕeemeen&lesyeeyeleÛe mebYeüce efvecee&Ce Peeuee neslee.
lesÛe heekeâuee nJeb nesleb DeeefCe cegefmuece celeebÛÙee yesieceermee"er obieueKeesjebvee ‘obieueKeesj’ ve ceevelee
‘cegefmuece’ ceevetve keâejJeeF& kesâuÙeeveb ceneje°^ mejkeâej heekeâÛÙee [eJehesÛeeuee yeUer he[ueb.b
jeefnuee Øeëve yeebieueeosMeerÙeebÛee.
‘yeebieueeosMeerÙeebvee hejle hee"eJee’, Demeb cnCetve lees megšCeej veener. lÙeemee"er jepeveweflekeâ,
jepekeâerÙe Je meeceeefpekeâ DeMee leerve DeeIee[ŸeebJej GheeÙeÙeespeve keâjeJeer ueeiesue. Skeâerkeâ[b
yeebieueeosMeeMeer jepeveweflekeâ JeešeIeešer keâjleevee, lÙee osMeeÛÙee DeeefLe&keâ efJekeâemeeuee hee"yeU
osCÙeeÛeer Yetefcekeâe IÙeeJeer ueeiesue. DeeleeheÙeËle pes ueeKees hejkeâerÙe Deeues, lÙeebvee hejle hee"JeCeb
DeMekeäÙe Deens. lÙeecegUb Skeâe "jeefJekeâ leejKesveblej DeeuesuÙee Ùee hejefkeâÙeebÛeer veeJeb celeoej

12. ÙeeÅeebletve keâe{tve šekeâCeb, lÙeebvee veeieefjkeâlJe veekeâejCe,b lÙeebvee kesâJeU keâece keâjCÙeeÛee hejJeevee
osCeb DeeefCe yeebieueeosMeeMeer jepeveweflekeâ ÛeÛee& keâ¤ve Skeâe "jeefJekeâ leejKesveblej keâesCeerner hejkeâerÙe
DeeuÙeeme lÙeebvee hejle hee"JeCÙeele ÙesF&ue, ne efveCe&Ùe IesCeb, DeMeer eflensjer ner GheeÙeÙeespevee
DemeeÙeuee nJeer.
cee$e iesuÙee Ûeej oMekeâeble Demee keâenerner "esme ØeÙelve Peeuesuee veener. lÙeecegUb hejkeâerÙe
ÙesleÛe jeefnues. les ÙesCÙeeÛeb keâejCe DeeefLe&keâ nesleb Je Deens DeeefCe lÙeeÛee mebyebOe yeebieueeosMeÛÙee
efJekeâemeeMeer Deens. Deeheueb Iejb megjef#ele jeneJeb, DeeheCe MespeeNÙeeÛÙee cees[keâUerme DeeuesuÙee
Iejeheemetve Oeeskeâe heesÛet veÙes, cnCetve les meeJejCÙeeme DeeheCe neleYeej ueeJelees. lemeeÛe ne Øekeâej
Deens.
lemeb keâjCÙeemee"er osMeeÛÙee hejje°^ veerleeryeeyele SkeâJeekeäÙelee DemeeÙeuee nJeer DeeefCe
lÙeekeâ[b Oeeefce&keâ, peeleerÙe Jee JeebefMekeâ Âef°keâesveeletve yeIelee keâecee veÙes. DeMeer SkeâJeekeäÙelee
veener. lÙeecegUb ne Øeëve melele efÛeIeUle jeefnuee Deens.
...DeeefCe lÙeeÛee HeâeÙeoe ceie "ekeâjs Je DeePeeceer ÙeebÛÙeemeejKes vesles G"Jele jeefnues
Deensle DeeefCe lÙeecegUb Deeheeshee heekeâÛÙee neleerner keâesueerle he[le jeefnueb Deens.
------------