1. peJeenjueeue DeeefCe peÙeØekeâeMe Skeâ$e Deeues Demeles lej?
ØekeâeMe yeeU
hebef[le peJeenjueeue vesn¤ DeeefCe peÙeØekeâeMe veejeÙeCe. mJeeleb$Ùe ÛeUJeUefleefue oeves efoiiepe vesles. oesIeebÛeer JÙeefòeâiele Je jepekeâerÙe pe[CeIe[Ce efYeVe.
mJeeleb$Ùe ÛeUJeUerle Demetvener oesIeebÛeenerb jepekeâerÙe ØeJeeme yengleskeâoe meceeblej Peeuesuee Dee{Ulees. vesn¤ ÙeebÛÙee vesle=lJeeÛeer ceesefnveer peveceevemeeJej nesleer, lej
peÙeØekeâeMens lÙeekeâeUeleerue le¤CeÛes DeeoMe& nesles. vesn¤bvee efyeefÇ1šMeebvee Deveskeâoe le¤bieJeemeele šekeâues. heCe peÙeØekeâeMe npeejeryeeieÛee leg¤bie Heâes[tve yeensj
he[ues DeeefCe lÙeebveer Yetefceiele ÛeUJeU GYeer kesâueer. vesn¤ Je peÙeØekeâeMe Ùee oesIeebJejner efJemeeJÙee MelekeâeÛÙee ogmeNÙee oMekeâele PeeuesuÙee jefMeÙeve ›eâebleerÛee
cees"e ØeYeeJe neslee. vesn¤bveer mheefveMe ÙeeoJeer Ùegæele menYeeie IesCÙeeÛeer leÙeejerner kesâueer nesleer. oesIebner cenelcee ieebOeer ÙeebÛÙee mebhekeâe&le Deeues. oesIeebveerner
ieebOeerpeeRÛeb vesle=lJe ceevÙe kesâueb. heCe Deeheeheues efJeÛeej hetCe&le: šeketâve efoues veenerle. cee$e peÙeØekeâeMe veblej jepekeâejCeÛee lÙeeie keâ¤ve hetCe&le: cenelceepeeRÛÙee
meJeexoÙeeÛÙee ÛeUJeUerle meeceerue Peeuesues efomeleele DeeefCe veblej heeJe Melekeâeveblej hegvne mJeleb$e YeejleeÛÙee Feflenemeele cenlJeeÛee ceeveuee peeCeeNNÙee meòejerÛÙee
keâeueKeb[ele osMeeÛÙee jepekeâejCeele Deeheuee ØeYeeJe peÙeØekeâeMe šekeâle Demeuesues DeeheuÙeeuee Dee{Ueleele.Ç
lesJne DeMee Ùee oesve veslÙeebÛÙee jepekeâerÙe keâejefkeâoeaÛeer leguevee pej keâjeÙeÛeer Demesue, lej Lees[b ‘nškesâ’ heæleerveb peeTve, ‘vesn¤Ûe vemeles lej keâeÙe
Peeueb Demeleb’, ne Øeëve efJeÛeejejuee keâeÙe njkeâle Deens? mecepee mJeeleb$ÙeeÛÙee JesUer peÙeØekeâeMe veejeÙeCe ÙeebÛÙee neleer osMeeÛÙee meòesÛeer met$eb Deeueer Demeleer,
lej keâeÙe Peeueb Demeleb? Deepe ‘Yeejle’ cnCetve pees keâener osMe GYee jeefnuesuee Deens, lÙeeÛeb peieele pes keâener mLeeve Deens, les lemebÛe Demeleb keâer, DeeCeKeer keâener
JesieUb "jueb Demeleb? Demes keâener Øeëve GheefmLele keâ¤ve lÙeebÛeer Gòejb MeesOeeJeÙeÛeee ØeÙelve keâjeÙeuee keâeÙe njkeâle Deens?
heefnuÙee ØeLece Skeâ iees° mhe° keâjeÙeuee nJeer keâer, hebef[lepeer Je lÙeebÛeer keâeBiebsÇme ns keâmes Ûeebieues nesles, lesÛe keâmes osMeeÛes leejCenej nesles Je jenCeej
Deensle, ns oeKeJeCÙeeÛÙee FjeÅeeveb ne ØehebÛe ceeb[CÙeele Deeuesuee veener. mJeeleb$Ùe ÛeUJeUerleerue vesn¤keâeueerve keâeueKeb[leeleerue peÙeØekeâeMe veejeÙeCe ÙeebÛÙeemen
meJe& vesles DeeheeheuÙee hejerveb efoiiepe neslesÛe. Kegöd keâeBiesÇme he#eele vesn¤bÛÙee lees[erÛes Je lÙeebÛÙee KeebÅeeuee Keeboe ueeJetve GYes jent MekeâCeejs Flej Deveskeâ vesles
nesles. keâeBiesÇme yeensjner nerÛe efmLeleer nesleer. JÙeefòeâiele Ûeeefj$eb Je lelJeefve‰sle ns vesles Flejebhes#ee lemegYejner keâceer veJnles.
DeeCeKeer Skeâ iees° mhe° Deens. leer cnCepes keâeBiesÇme mJeeleb$Ùe ÛeUJeUerÛeb vesle=lJe keâjerle nesleer. efleÛÙee JÙeefleefjòeâ Flej jepekeâerÙe he#e Je mebIešveebÛee
lemee osMeJÙeeheer JeeJej veJnlee. Deieoer cegefmuece ueerie ne he#ener osMeJÙeeheer veJnlee. Flej meejs he#e Je mebIešvee osMeeÛÙee SKeeÅee Jee ceespekeäÙee keâener Yeeieeble
Deeheeheuee ØeYeeJe efškeâJetve nesles. lÙeecegUb Skeâoe efyeÇefšMeebveer Yeejle mees[CÙeeÛeb "jJeuÙeeJej DeeefCe HeâeUCeer DešU yeveuÙeeJej Yeejleeleerue meòesÛeer met$eb
keâeB«esmeÛÙee neleer peeCeej, ns GIe[ nesleb. lÙeecegUb hebleØeOeeve keâeBiesÇmeÛeeÛe nesCeej, nsner efveef§ele nesleb.
keâeBiesÇme he#e ner Skeâ DeeIee[erÛe nesleer. meceepeeleerue efJeefJeOe Ieškeâebleerue ueeskeâ pemes keâeB«esmeceOÙes nesles, lemesÛe JesieJesieUe efJeÛeej Je Âef°keâesve Demeuesuesner
DemebKÙe peCe keâeBiesÇmeceOÙes nesles. peØekeâeMener keâeBiesÇmeceOÙesÛe nesles DeeefCe lÙeebÛÙeemen jececeveesnj ueesefnÙee FlÙeeoeRveer keâeBiebÇme he#eebleie&leÛe ‘meceepeJeeoer ieš’
GYee kesâueeÛe neslee. FlekebâÛe keâMeeuee ceeueJeerÙe Jee cegbpes ÙeebÛÙeeemeejKÙee efnbot veslÙeebveener keâeBiesÇmeceOÙes mLeeve nesleb. Demeb Demeleeveener cenelcee ieebOeer Ùeebveer
Deeheuee jepekeâerÙe Jeejmeoej cnCetve hebef[le peJeenjueeue vesn¤ ÙeebÛeer vesceCetkeâ kesâueer. lemeb yeIeeÙeuee iesuÙeeme DeeOeer ceekeäme&Jeeoer DemeCeejs DeeefCe veblej
keâeUeÛÙee DeesIeele cenelceepeeRMeer mebheke&â DeeuÙeeJej nUgnUt ceekeäme&Jeeoeheemetve otj peele ueeskeâMeener meceepeJeeoekeâ[b JeUuesues keâeBiesÇmeceOÙes Demeuesues peÙeØekeâeMe
veejeÙeCe JewÛeeefjkeâ°Ÿee ieebOeerpeeRÛÙee DeefOekeâ peJeU nesles. keâeBiesÇmeceOÙes pees hejbhejeJeeoer ieš neslee ( hejbhejeJeeo Je efnbotefve‰lee Ùeeble ÙesLes Heâjkeâ kesâuee
Deens.), lÙeeÛes De«eCeer Demeuesues mejoej hešsue ns vesn¤bSJe{sÛe cenelceepeeRÛÙee peJeUÛes nesles.
lejerner DeeheuÙee SketâCe efJeÛeejefJeÕeeMeer lemee cesU Keele vemeuesuÙee efJeÛeejebÛÙee hebef[le vesn¤ ÙeebveeÛe cenelceepeeRvee Deeheuee jepekeâerÙe Jeejmeoej vesceueb.
lÙeebveer peÙeØekeâeMe DeLeJee Flej keâesCeeuee efveJe[ueb veener. ieebOeerpeeRveer Demeb keâe kesâueb DemeeJeb? DeeefCe ieebOeerpeeRveer kesâueb, lejer Ûeej DeeCes osTve nesCeeje
keâeBiesÇmeÛee ØeeLeefcekeâ meomÙener vemeuesuÙee cenelceepeeRÛeb he#eeveb Sskeâueb lejer keâe DemeeJeb? keâeB«esmeceOÙes ieebOeerpeeRvee cenlJe Gjuesueb veJnleb, Demeb efJeëues<eCe Deveskeâ
peCeebveer 1940 veblejÛÙee keâeUeÛÙee meboYee&le kesâueb Deens. lemeb pej Demesue, lej he#eele vesn¤bÛÙee efJeÛeejebvee efJejesOe keâjCeejs keâener keâceer ieš nesles keâeÙe?
ieebOeerpeeRÛÙee Deveskeâ heeef"jeKÙeebvee vesn¤bÛes ‘DeeOegefvekeâ’ efJeÛeej ceeveJele veJnlesÛe vee? lejerner he#eeveb ieebOeerpeeRÛee ne efveCe&Ùe keâe ceeveuee? keâsJeU JÙeefòeâiele
Øesceeheesšer Demee efveCe&Ùe ieebOeerpeerveer Iesleuee keâer, lÙeeceeieb jepekeâerÙe Âj°er nesleer?

2. ieebOeerpeeRveer 15 peevesJeejer 1942 jespeer Skeâe Yee<eCeele vesn¤ ns Deeheues jepekeâerÙe Jeejme DemeuÙeeÛee ØeLece GuuesKe kesâuee neslee. lÙeeJesUer ogmejb
ceneÙegæ meg¤ Peeuesueb nesleb. Ùee ceneÙegæemebyebOeer keâesCeleer Yetefcekeâe IÙeeÙeuee nJeer, Ùeeyeeyele keâeBiesÇmeceOÙes celeYeso nesles. lÙeele vesn¤ Je ieebOeer oesIebner hejmhej
efJejesOeer celeebÛes nesles. lÙeeveblej ‘Ûeues peeJe’ Deeboesueve GHeâeUtve Deeues. lÙeele peÙeØekeâeMe ns DeeIee[erJej nesles. leg¤bie Heâes[tve les heUtve iesues DeeefCe Yetefceiele jentve
lÙeebveer Deeboesueve kesâueb. lÙeeJesUÛÙee le¤CeJeie&JejÛe veJns, lej yengmebKÙe keâeBiesÇmepeveebj peÙeØekeâeMe DeeefCe DeÛÙeglejeJe hešJeOe&ve, De¤Ce DemeHeâ Deueer Jeiewjs
lÙeebÛÙee menkeâeNÙeebÛeer efJeue#eCe ceesefnveer nesleer. DeMee Ùee keâeueKeb[eleÛe peJeenjueeue ns Deeheues jepekeâerÙe Jeejme Deensle, Demeb ieebOeerpeeRveer peenerj kesâueb.
ÙeeÛeer leke&âmebieleer keâMeer ueeJelee ÙesT Mekeâles?
Skeâoe ceneÙegæ mebheueb keâer, Yeejleeuee mJeeleb$Ùe efceUCÙeeÛÙee Øeef›eâÙesuee Jesie ÙesCeej, ns 1940 ÛÙee oMekeâeÛÙee meg®JeeleerueeÛe peeCeJet ueeieueb nesleb.
osMe mJeleb$e PeeuÙeeJej lees keâmee ÛeeueJeeJee, mJeleb$e YeejleeÛeer jepÙemebmLee keâMeer DemeeJeer, Skeâ je°^ cnCetve mJeleb$e YeejleeÛeer pe[CeIe[Ce keâMeer jenJeer,
Ùeeyeeyele efJemeeJÙee MelekeâeÛÙee ogmeNÙee eflemeNÙee oMekeâebheemetveÛe keâeBiesÇmeceOÙes efJeÛeejefJeefveceÙe nesle neslee. ceneÙegæ mebheuÙeeveblejÛee keâeU ne efmLelÙeblejeÛee
DemeCeej neslee. Ùee keâeUele peieeÛÙee vekeâeMeele cees"Ÿee ØeceeCeeJej yeoue nesCÙeeÛeer Dehes#ee nesleer. DeMee Ùee keâeUele hejbhejeiele meceepeJÙeJemLee Demeuesuee
YeejleemeejKee ceeieeme osMe mJeleb$e nesCeej neslee DeeefCe lÙeeuee DemebKÙe DeeJneveebvee leeW[ ÅeeJeb ueeieCeej nesleb. Yeejleeleerue heefjefmLeleerÛeer Gòece peeCe
Demeuesuee, DeeefLe&keâ mecemÙeebÛeer Gkeâue keâjCÙeeÛeer #ecelee Demeuesuee, ØeMeemekeâerÙe keâeceeÛee DevegYeJe DemeCeeje, peeieeflekeâ heefjefmLeleerÛee Deboepe Je DeeJeekeâe
Demeuesuee vesleeÛe osMeeÛÙee vesle=lJemLeeveer DemeeÙeuee nJee, ÙeeÛeer peeCeerJe DemeCÙeeSJe{s ieebOeerpeer JeemleJeJeeoer nesles. Deeheueb efJeÛeejefJeÕe ns DeeOegefvekeâ keâeUele
YeejleemeejKÙee Keb[ØeeÙe osMeeuee heg{b IesTve peeCÙeeme hegjsmeb he[Ceej veener, ne osMe ÛeeueJeeÙeÛee lej DeeOegefvekeâlesÛeer keâeme Oejueer peeÙeuee nJeer, nsner ieebOeerpeer
peeCetve nesles. De"je heie[ peeleerpeceeleer, Oece&, hebLe, JebMe Demeuesuee yengmeebmke=âeflekeâ osMe SkeâmebOe "sJeeÙeÛee, lej Oece&efvejhes#elee Je mebmeoerÙe ueeskeâMeener
jepÙeheæleerJej iee{e efJeÕeeme Demeuesuee DeeefCe meeceeefpekeâ meueesKee efšJekeâCÙeeÛeer #ecelee Deens, Demee efJeÕeeme meceepeele--efJeMes<ile: DeuhemebKÙeekeâeble--efvecee&Ce
keâjCeeje vesleeÛe osMeeÛÙee vesle=lJeheoer DemeeÙeuee nJee neslee. efMeJeeÙe FlekeäÙee cees"Ÿee osMeeleerue DeefMeef#ele meceepeeuee DeeOegefvekeâlesÛÙee ceeiee&Jej DeeefCe lesner
ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLee jeyeJetve MeebleleeceÙe Je meveoMeerj ceeiee&veb IesTve peeCÙeemee"er vesle=lJe ns peveceveeJej DeefOejepÙe ieepeJeCeejbÛe DemeCeb iejpesÛeb nesleb.
ns pes keâener efvekeâ<e nesles, lÙeeuee GlejCeeje vesn¤bSJe{e ogmeje veslee lÙeeJesUer keâeB«emeceOÙes veJnlee. peÙeØekeâeMe Je Flej vesles cees"s nesles, lÙeebÛee peveceveeJej
ØeYeeJener neslee, heCe les peveceveeJej DeefOejepÙe ieepeJele nesles, Demeb cnCelee ÙesCeej veener. hebef[lepeeRÛeer peveceveeJej peer ceesefnveer nesleer, leer keâMee ØekeâejÛeer
nesleer, ÙeeÛeer mJeeleb$ÙeeveblejÛÙee keâeUeleerue oesve GoenjCeb oslee Ùesleerue.
cenelceepeeRÛÙee nlÙesÛÙee efoJeMeerÛe ogheejer ieebOeerpeer Je mejoej hešsue ÙeebÛeer Yesš Peeueer nesleer DeeefCe vesn¤ Je mejoej ÙeebÛÙeeleerue celeYesoebyeeyele lÙeele
yejeÛe Keue Peeuee neslee. lÙee keâeUeleerue mejoej, ieebOeerpeer, hebef[lepeer Je Flej vesles ÙeebÛÙee he$eJÙeJenejeÛes pes Keb[ Deelee GheueyOe Deensle, lÙeele Ùee
hesÛeØemebieeÛeb "Ukeâ Øeefleefyebye he[uesueb DeeheuÙeeuee Dee{Uleb. veLegjeceveb ieebOeerpeeRÛeer nlÙee keâjCÙeeÛÙee DeeOeerÛe keâener leeme PeeuesuÙee Ùee Yesšerle Ùee JeeoeJej
keâeÙeceÛee he[oe šekeâCÙeemee"er hegvne YesšeÙeÛeb "jueb nesleb. heCe efveÙeleerveb les Ie[t efoueb veener. lÙeeveblej hebef[lepeer Je mejoej Ùeebveer Skeâefoueeveb keâece
keâjCÙeeÛee DeeefCe veJemJeleb$e osMeeuee ÙeesiÙe ceeiee&Jej vesCÙeeÛee efveCe&Ùe Iesleuee. lejerner celeYesoeÛes cegös efveIeleÛe jeefnues. heefnuee Jeeo efvecee&Ce Peeuee, lees
jepÙeIešvee DeefmlelJeele DeeuÙeeJej heefnuee je°^heleer keâesCe nesCeej Ùee cegÅeeJe¤ve. hebef[lepeeRÛÙee ceveele Ûe›eâJeleea jepeieesheeueeÛeejer ÙeebbveeÛe je°^heleer keâjCÙeeÛeb
nesleb. jepeieesheeueeÛeejer ns ieJnve&j pevejue neslesÛe. mejoejebvee jepeWõ Øemeeo ns Ùee heoeJej nJes nesles. MesJešer he#eeÛee keâewue hešsueebÛÙee yeepetveb he[uee DeeefCe
jepeWõyeeyet YeejleerÙe ØepeemeòekeâeÛes heefnues je°^heleer Peeues.
ogmeje JeeoeÛee cegöe GYee jeefnuee, lees keâeBiesÇmeÛÙee DeOÙe#eheeoJe¤ve. hešsue ÙeebÛÙee ceveele heg®<eesòeceoeme šb[ve Ùeebvee DeOÙe#eheoer yemeJeeÙeÛeb nesleb.
he#eeÛÙee mebIešvesJej mejoejebÛeer hekeâ[ nesleer. heCe šb[ve ns hejbhejJeeoer Je keâeueyeenŸe efJeÛeejebÛes Deensle, Demeb vesn¤bÛeb cele nesles. Kejb lej šb[ve ns vesn¤bÛÙeeÛe
DeueeneyeeoÛes nesles DeeefCe Ùee oesIeebÛeer JÙeefòeâiele cew$eerner nesleer. cee$e oesIeebÛes jepekeâerÙe Je meeceeefpekeâ Âef°keâesve efYeVe nesles. MesJešer he#eeveb šb[ve ÙeebveeÛe
DeOÙe#eheo yeneue kesâueb.
Ùee IešveebÛÙee heeÕe&YetceerJej pesJne keâeBiebÇmeÛes keâeÙe&keâlex hešsueebvee YesšeÙeuee iesues, lesJne ‘he#e mebIešvee legceÛÙee hee"erMeer Deens, legcnerÛe keâe osMeeÛeer met$eb
neleer Iesle veener’, Demee Øeëve mejoejebvee efJeÛeejCÙeele Deeuee. lÙeeJesUer hešsueebvee leelkeâeU Gòej efoueb keâer, ‘he#e ceePÙee yeepetuee Deens, heCe ueeskeâ
peJeenjueeueÛÙee ceeieb Deensle’. ‘pes keâener Peeueb Deens, les efJeme¤ve pee, peJeenjueeue meebieleerue les Sskeâe’, Demebner lÙeebveer Ùee keâeÙe&keâlÙeeËvee yepeeJeueb. lÙeeveblej
2 Dee@keäšesyejuee ieebOeer peÙebleerÛÙee efoJeMeer Fboesj ÙesLes Skeâe ceefnuee keWâõeÛeb GäodIeešve keâjleevee nerÛe Yetefcekeâe mejoejebveer peenerjjerlÙee ceeb[ueer. Ùee Yee<eCeele
mejoejebveer meebefieleueb keâer, ‘ieebOeerÛÙee mewvÙeeleerue Deveskeâ DeefnbmeeJeeoer mewefvekeâebhewkeâer ceer Skeâ neslees. Deelee cenelceepeer DeeheuÙeele veenerle. lesJne peJeenjueeue

3. vesn¤ nsÛe DeeceÛes vesles Deensle. yeehetbveer lÙeebvee Deeheuee Jeejmeoej peenerj kesâueb nesleb. yeehetbÛeer ner FÛÚe hegjer keâjCeb ns lÙeebÛÙee meJe& DeefnbmeeJeeoer mewefvekeâebÛeb
keâle&JÙe Deens DeeefCe ceer mJele:uee yeehetbÛee efve‰eJeeve DeefnbmeeJeeoer mewefvekeâ mecepelees.’
he#eele ogner ceepeCeb DeeefCe lÙeeÛeer heefjCeleer HeâešeHegâšerle nesCeb, ÙeeÛee DeLe& veJemJeleb$e Yeejleeuee pevceeÛÙee JesUsÛe veKe ueeJeCeb, Demee neslees, ner ØeKej
peeCeerJe mejoejebvee nesleer. lÙeeÛeyejesyej Yeejleeuee Ie[JeCÙeele peveceveeJej DeefOejepÙe DemeCeeje vesn¤sSJe{e ogmeje veslee he#eekeâ[b veener, nsner les peeCetve
nesles.
ÙeeÛe JeemleJeeÛeb ØelÙeblej mJeeleb$ÙeeveblejÛÙee heefnuÙee efveJe[Cegkeâerle 1952 meeueer Deeueb
Ùee efveJe[Cegkeâerle efJejesOekeâebveer ue#Ùe kesâueb nesleb, les keâeBiesÇmeuee Je peJeenjueeue vesn¤bvee. efJejesOekeâ neslesner efoiiepe. peÙeØekeâeMe ÙeeÛÙeemen yengleskeâ meJe&
efJejesOekeâebkeâ[b Gòece Jeòe=âlJe nesleb. lÙeebÛÙeehewkeâer Deveskeâebveer mJeeleb$Ùe ÛeUJeUerle ue#eCeerÙe keâeceefiejer kesâueer nesleer. lÙeebÛes De«eCeer peÙeØekeâeMe nsÛe nesles.
peveceleeÛee DeeheuÙeeuee heeef"byee efceUsue, DeeheCe keâeBiesÇmeuee Men osT, DeMeer peÙeØekeâeMe ÙeebÛÙeemen efJejesOekeâebvee Kee$eer Jeešle nesleer. mJeeleb$Ùe ÛeUJeUerleerue
Gefö°bevee keâeB«esme njleeU Heâemele DemeuÙeeÛee efJejesOekeâeÛee Deejeshe neslee. lÙeeuee Gòej osCÙeeÛeer cegKÙe peyeeyeoejer hebef[lepeeRveer GÛeueueer. osMeeÛee PebPeeJeeleer
oewje lÙeebveer kesâuee. peJeenjueeuepeeRveer veT Dee"Je[ŸeebÛÙee keâeUele keâvÙeekegâceejer les keâeMceerj Demee osMe {JeUtve keâe{uee. lÙeebveer SketâCe 25,000 cewueebÛee
ØeJeeme kesâuee. lÙeeleerue 18,000 cewue efJeceeveebveer, 5200 cewue ceesšejiee[erveb, 1600 cewue jsuuesveb. Ùee efveJe[Cegkeâerle SketâCe celeoejebhewkeâer 60 škeäkeäÙeebveer
celeoeve kesâueb. lÙeeleerue mebmeosmee"er 45 škeäkesâ celeb Je efJeOeevemeYeebmee"er 42,4 škeäkeâs celeb keâeBiesÇmeuee efceUeueer DeeefCe mebmeosleerue SketâCe peeieebhewkeâer 74.4
škeäkesâ Je efJeOeevemeYeebleerue 68,6 škeäkesâ keâeBiesÇmeuee efceUeuÙee. DeLee&le 28 keâeBiesÇme ceb$eer efveJe[Cetkeâ njues. cegbyeF& jepÙeele njuesues ceesjejpeer osmeeF& ns
lÙeehewkeâer Skeâ. vesn¤bÛeer JÙeefòeâie ueeskeâefØeÙelee DeeefCe veJemJeleb$e Yeejleeuee keâesCelÙee ceeiee&Jej IesTve peeT FefÛÚle Deenesle, ÙeeÛeb DelÙeble ØeYeeJeer Demeb lÙeebveer
pevelesheg{b GYeb kesâuesueb efÛe$e, Ùee iees°er keâeB«esmeÛÙee efJepeÙeeme Je efJejesOekeâebÛeb heeefvehele nesCÙeeme keâejCeerYetle "juÙee.
vesn¤bÛeer peveceveeJej ner peer ceesefnveer nesleer, lÙeeÛeer jemle keâuhevee ieebOeerpeeRvee nesleer, ÙeeÛeeÛe ØelÙeÙe lÙeebveer peJeenjueeuepeeRvee Deeheuee Jeejme
vesceCÙeele efometve Ùeslees.
Demeb pej nesleb, lej DeeheuÙee efJeefMe° efJeÛeejefJeÕeeyeeyele ieebOeerpeer Heâejmes Dee«ener veJnles, Demeb cnCeeÙeÛeb keâeÙe?
lej lemebner veener. efJemeeJÙee MelekeâeÛÙee ogmeNÙee DeOe&Melekeâeleerue mJeleb$e YeejleeÛÙee JeešÛeeueermee"er DeeOegefvekeâ °erÛee veslee nJee, Ùee efJeÛeejeveb lÙeebveer
hebef[lepeeRvee Deeheuee Jeejme vesceueb. heCe ceeieme osMeeÛÙee Ùee JeešÛeeueerle ue#e nJeb, les meeceevÙe ceeCemeekeâ[b--ieebOeerpeer pÙeeuee oefjõer veejeÙeCe cnCele
lÙeeÛÙeekeâ[b. Ùee oefjõer veejeÙeCeekeâ[b jepÙemebmLee ÛeeueJeCeeNÙeebÛeb ogue&#e nesCÙeÛee Oeeskeâe cenelceepeeRvee efomele neslee. cnCetveÛe jepÙemebmLesJej DebkegâMe
jeneJee, Ùeemee"er Ùee oefjõer veejeÙeCeeÛes Øeëve melele GÛeuetve OejCeejer, lÙeeÛÙee neleeuee keâece efceUJetve osCÙeeÛeer ceeieCeer keâjCeejer, lÙeeÛeb DeeÙeg<Ùe megKeer
meceeOeeveer yeveJeCeb ns mejkeâejÛeb ØeLece keâle&JÙe Deens ns "meJeCeejer peveÛeUJeU cenelceepeeRvee Dehesef#ele nesleer. ÙeeÛe GödsMeeveb ‘mJeeleb$Ùe efceUeueb, keâeBiesÇme Deelee
yejKeemle keâje’, Demeb cenelceepeer cnCeeues nesles. keâeBiesÇme ne meòee jeyeJeCeeje he#e yeveuee Deens, pevelesÛÙee mecemÙeebkeâ[b ue#e JesOeCeejer, les mees[JeCÙeemee"er
keâefšyeæ Demeuesueer Je lÙee keâefjlee mejkeâejJej melele oyeeJe "sJeCeejer mebIešvee Jee ÛeUJeU nJeer, Demee ieebOeerpeeRÛÙee Ùee efJeOeeveebÛee Keje DeLe& neslee. heCe
ieebOeerpeeRÛÙee Ùee efJeOeeveebÛee MeyoMe: DeLe& keâe{uee peele Deeuee Deens. DemeeÛe Øekeâej ‘YeejleeÛÙee je°^heleeRveer Yebieer Jemleerle jeneÙeuee nJeb’ Ùee cenelceepeeRÛÙee
efJeOeeveeÛeb Peeueb Deens. osMeeÛÙee meJeexÛÛe heoeJejerue JÙeòeâerveb Deieoer leUeleerue meceepeeveb yeefn<ke=âle kesâuesuÙee ceeCemeebÛeb efnle peheeÙeuee nJeb, Demee Ùee
efJeOeeveeÛee ceefleleeLe& neslee.
meebieeÙeÛee GösMe FlekeâeÛe keâer, osMeÛeÙee pe[CeIe[Ceeryeeyele ieebOeerpeer Deeheues efJeÛeej ceeeb[le jeefnues, lejer DeeOegefvekeâ keâeUele YeejleeÛeer JeešÛeeue ner Ùee
ceeiee&veb nesCeej veener, ns les peeCetve nesles. Ùee DeeOegefvekeâ keâeUeleerue JeešÛeeueerle meJeeËÛee meceeJesMe DemeeJee, ner JeešÛeeue meJeeËie heefjhetCe& DemeeJeer, ne lÙeebÛÙee
keâeÙe&›eâceeÛee jesKe neslee. Demeb pej vemeleb, lej YeejleeÛeer JeešÛeeue keâesCelÙee ceeiee&Je¤ve JneJeer, Ùeeyeeyele Deveskeâ ØekeâejÛes celeYeso Demeleeveener hebef[lepeeRvee
Deeheuee jepekeâerÙe Jeejme vesceCÙeeÛee efveCe&Ùe ieebOeerpeeRveer IesleueeÛe keâmee Demelee?
DeeOegefvekeâ efJe%eeve Je leb$e%eeve ÙeebÛÙeeefJevee mJeeleb$e YeejleeÛee efJekeâeme PeheešŸeeveb nesCeb DeMekeäÙe Deens, DeMeer hebef[lepeeRÛeer "ece OeejCee nesleer.
mJeeleb$ÙeeDeeOeer peJeU peJeU 10 Je<ex ‘Fbef[Ùeve meeÙevme keâeBiesÇme’uee hee"JeuesuÙee Skeâe mebosMeele peJeenjueeuepeeRveer mhe°heCeb efveoxMe kesâuee neslee keâer, ‘Yetkeâ,
ieefjyeer, DemJeÛÚlee, efvej#ejlee, DebOeßeæe, pegveeš Ûeeueerjerleer Je hejbhejebÛee meceepeeYeesJeveer he[uesuee efJeUeKee, vewmeefie&keâ meeOevemebheòeerÛeer GOeUceeOeU ns Øeëve
mees[efJeCÙeemee"er DeeefCe ßeerceble DemeuesuÙee osMeele Yetkesâkebâieeue ueeskeâ jenle DemeuÙeeÛeb efÛe$e yeoueCÙeekeâefjlee DeeOegefvekeâ efJe%eeve Je leb$e%eeveeÛeer keâemeÛe
OejeÙeuee nJeer.’hebef[lepeeRÛeer nerÛe °er mJeeleb$Ùeeveblej efJe%eeve Je leb$e%eeveeefJe<eÙeer mJeleb$e YeejleeeÛeb OeesjCe "jefJeleevee ueeskeâmeYesle vesn¤bveer kessâuesuÙee Yee<eCeele
efometve Ùesles.

4. ner peer vesn¤bÛeer °er nesleer, leer ieebOeerpeeRÛÙee efJeÛeejefJeÕeehes#ee efYeVe nesleer. lejerner cenelceepeeRveer hebef[lepeeRvee Deeheueb Jeejme vesceueb DeeefCe les lÙeebÛes
hee"erjeKes Je keâeBiesÇme Ùeebveerner ceevÙe kesâueb, lÙeeÛeb keâejCe DeeOegefvekeâlesÛeer keâeme Oe¤veÛe ‘oefjõer veejeÙeCee’Ûeb efnle [esUŸeebmeceesj "sJetve mJeeleb$e YeejleeÛeer
JeešÛeeue nesT Mekeâles, Ùeeyeeyele menceleer nesleer. leer Heâòeâ keâeBiebÇsme he#eeleÛe veJnleer, lej osMeelener lÙeeuee yengleebMe heeef"byee neslee. lejerner keâeBiesÇmeÛÙee efJejesOeele
leer›e celeØeJeen osMeele neslesÛe. vesn¤bÛeb mejkeâej ns Yeeb[Jeueoej Je meeceüepÙeJeeoer MeòeâeRÛÙee neleeleerue yeengleueb Deens, Demeb keâcÙegefvemšebvee Jeešle nesleb.
efnbotefve‰ Je efnboglJeJeeÅeebvee vesn¤bÛee hegjesieeceerheCee Keghele neslee. les cegefmueceOeeefpe&Ces Deensle, Demeb lÙeebvee Jeešle nesleb. hebef[lepeeRÛeer veerleer ner ieebOeerpeeRÛÙee
ceeiee&heemetve {Uueer Deens, ogye&ueebÛÙee efJejesOeelee Je OeveJeeveebÛÙee HeâeÙeÅeeÛeer heeJeueb mejkeâej šekeâle Deens, Deme peÙeØekeâeMe veejeÙeCe Je lÙeebÛes ueeskeâMeener
meceepeJeeoer hee"erjeKes Ùeebvee Jeešle nesleb. Deeheueer ner celeb pevelesuee hešle Deensle DeeefCe efveJe[Cegkeâerle pevelee DeeheuÙeeuee heeef"byee osF&ue, Demee efJeÕeeme Ùee
efJejesOekeâebvee Jeešle nesleb. heCe Jej GuuesKe kesâuÙeeØeceeCeb 1952 ÛÙee efveJe[Cegkeâerle YeejleeÛÙee JeešÛeeueeryeeyele osMeele DemeuesuÙee efkeâceeve menceleerJej
efMekeäkeâeceesle&ye Peeueb.
cee$e ner JeešÛeeue meesheer veener, Ke[lej Deens, Ùee JeešÛeeueerÛÙee DeesIeele jepÙemebmLesÛeer Oece&efvejhes#elee efškeâJetve OejleeveeÛe ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLee
®peJeeÙeÛeer Deens, ÙeeÛeb Yeeve vesn¤bSJe{b keâesCeeuener veJnleb. Deebõ ceeuejes Ùee øeâWâÛe leòJeJesòÙeeves vesn¤bvee Skeâoe Øeëve efJeÛeejuee nesle keâer, ‘legceÛÙee heg{Ûeer
meJee&le efyekeâš mecemÙee keâesCeleer?’ lÙeeueuee Gòej osleevee vesn*bveer cnšueb nesleb keâer, hejbheje, ¤{er ÙeebÛÙee ëe=Kebueele De[ekeâuesuÙee Je DeeefLe&keâ ceeieemeuesheCe
DemeuesuÙee meceepeeuee ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLee efškeâJetve leer ye{keâš keâjerle ØeieleerÛÙee ceeiee&Jej IesTve peeCeb, ner meJee&le efyekeâš mecemÙee DeeceÛÙeeheg{b Deens’.
YeejleemeejKÙee yengmeebmke=âeflekeâ osMeele pej Meemeve Oece&efvejshe#e Demesue DeeefCe lÙeeveb KejerKegjer ueeskeâMeener jeyeJeueer, lejÛe ner iees° MekeäÙe Deens, ÙeeÛeb ØeKej
Yeeve vesn¤bvee nesleb. mJeeleb$Ùe YeejleeÛÙee Ùee oesve ØecegKe JewefMe°Ÿeebvee [eJÙee Je GpeJÙee ØeJe=òeerkeâ[tve Oeeskeâe Deens, nsner les peeCetve nesles. efJeefJeOe efnlemebyebOeebÛeer
DeeIee[er ns keâeBiesÇmeÛeb mJe¤he yeIelee he#eeletvener Ùee JeešÛeeueerle Deveskeâ De[LeUs GYes jent Mekeâleele, nsner vesn¤bvee peeCeJele nesleb. lÙeecegUb Ùee JeešÛeeueerle
DeeheuÙeeuee meeLe nJeer DeeefCe leer SkesâkeâeUÛÙee menkeâeNÙeebkeâ[tve efceUt Mekeâles, DeMeer vesn¤bÛeer OeejCee nesleer. lÙeemee"erÛe jepekeâerÙe, DeeefLe&keâ, meeceeefpekeâ
#es$eebleerue celeYesoeÛÙee cegÅeebJej ÛeÛee& keâ¤ve menceleer Ie[JeCÙeeÛÙee GödsMeevebÛeb vesn¤bveer peÙeØekeâeMe veejeÙeCe ÙeebÛÙeeMeer ÛeÛexÛes ØeÙelve kesâuesues DeeheuÙeeuee
DeeUeleele. meceepeJeeÅeebveer hejle keâeBiesÇmeceOÙes ÙeeJeb, Ùeemee"er 1948 meeueerÛe hebef[lepeeRveer heefnuÙeeboe ØeÙelve kesâuee neslee. meceepeJeeoer DeeefCe keâeB«esme
ÙeebÛÙeeleerue Jee{leb Deblej ns og:KeoeÙekeâ Deens, Demeb cele JÙeòeâ keâ¤ve ‘DeeheuÙee oesIeebÛÙee °erveb ner iees° Ûeebieueer veener DeeefCe osMeeÛÙee YeefJeleJÙeeÛÙee
°erveb lej leer efveef§eceÛe efnlekeâejkeâ veener’, Demeb hebef[lepeeRveer peÙeØekeâeMe Ùeebvee efueefnuesuÙee he$eele cnšueb nesleb. cee$e meceepeJeeoer vesn¤bJej veejepe nesles.
vesn¤bvee ef[meWyej 1948ceOÙes efueefnuesuÙee he$eele peÙeØekeâeMe Ùeebveer Ghenemeeveb cnšueb nesleb keâer, ‘legcneuee meceepeJeeoekeâ[b JeešÛeeue keâjeÙeÛeer Deens, heCe
lÙeemee"er legcneuee Yeeb[JeueoejebÛeer ceole IÙeeÙeÛeer Deens.’ heg{b ceeÛe& 1940 ceOÙes peÙeØekeâeMe Ùeebveer ogmeNÙee Skeâe he$eele vesn¤bJej keâesj[s Dees{leevee cnšueb
keâer. ‘DelÙeeJeMÙekeâ mesJeebleerue mebheeJej yeboer IeeueCÙeÛee mejkeâejÛee efveCe&Ùe ne meòeeOeejer he#eeÛÙee Jee{lÙee Heâeefmemš ØeJe=òeerÛee efveoMe&keâ Deens’. lÙeeJej vesn¤bÛeb
cele nesleb keâer, ‘meceepeJeeoer oeKeJele Demeuesueer peyeeyeoejerÛeer peeefCeJesÛee Je efJeOeeÙekeâ Âef°keâesveeÛee DeYeeJe Dee§eÙe&keâejkeâ Deens.’ heg{b 1951 meeueer vesn¤veer
hegvne Skeâoe peÙeØekeâeMe ÙeebÛÙeeMeer mebJeeo meeOeeÙeÛee ØeÙelve kesâuesuee efomelees. heCe vesn¤ ns Øeefleieeceer MeòeâeRvee hee"erMeer Ieeuele Deensle, Demee peÙeØekeâeMe
ÙeebÛee Deejeshe neslee. vesn¤bÛee ‘GIe[Ÿee JeeIe[Ÿee Heâeefmemš ØeJe=òeer’Ûee peÙeØekeâeMe Ùeebveer leer›e efve<esOe kesâuee DeeefCe ‘keâeceieejJeiee&Ûes Øeëve neleeUleevee vesn¤
mejkeâej efnšuejÛÙee heeJeueeJej heeTue "sJetve Ûeeuele Deens’, Demee Deejeshe lÙeebveer kesâuee. lÙeeveblej heefnueer efveJe[Cetkeâ efpebkeâuÙeeJej hegvne Skeâoe peÙeØekeâeMe
ÙeebÛÙeeMeer mebJeeo meeOeCÙeeÛee ØeÙelve vesn¤bveer kesâuee. DeeefLe&keâ efJekeâemeeÛÙee cegÅeebJej Skeâ JÙeehekeâ jepekeâerÙe DeeIee[er leÙeej JneJeer DeeefCe keâeBiesÇmeceOeerue [eJÙee
ØeJe=òeer yeUkeâš JneJÙeele, Ùee GödsMeeveb hebef[lepeeRvee meceepeJeeÅeebÛeb menkeâeÙe& nJeb nesleb. peÙeØekeâeMe ÙeebÛee cebef$eceb[Uele meceeJesMe keâjCÙeeÛeerner lÙeebÛeer FÛÚe
nesleer. heCe Iešveelcekeâ yeoue; ØeMeemekeâerÙe Je peceerveefJe<eÙekeâ megOeejCee; yeBkeâe, efJecee kebâhevÙee, KeeCeer FlÙeeoerÛeb je°^erÙeerkeâjCe Demee 14 keâueceer keâeÙe&›eâce
DeeOeer ceevÙe keâjCÙeeÛeer Deš peÙeØekeâeMepeeRveer Ieeleueer. Ùeehewkeâer Deveskeâ keâueceebMeer vesn¤ mencele nesles. heCe Ùee keâeÙe&›eâceeÛeer DebceueyepeeJeCeer keâjCÙeÛeer
hetJe&Deš lÙeebvee ceevÙe veJnleer; keâejCe Deieoer mejU nesleb. DeMee ØekeâejÛÙee keâeÙe&›eâceeuee keâeBiesÇmeceOetve efJejesOe neslee. DevÙeLee vesn¤bveerÛe lees Debceueele DeeCeuee
Demelee. he#eele oyeeJe ieš leÙeej keâ¤ve Ùee keâeÙe&›eâceemee"er menceleer efceUJeeÙeÛeer jCeveerleer vesn¤bvee JeehejeÙeÛeer nesleer. lÙeemee"er lÙeebvee meceepeJeeÅeebÛeer meeLe
nJeer nesleer. lÙeecegUb meceepeJeeoer keâeBiesÇmeceOÙes hejle DeeuÙeeÛeer heeJeleer cnCetve Demee keâeÙe&›eâce Debceueele DeeCelee ÙesT Mekesâue, heCe leer hetJe&Deš ceevÙe keâjlee
ÙesCeej veener, DeMeer vesn¤bÛeer Yetefcekeâe nesleer. DeMee ØekeâejÛÙee hegjesieeceer heefjJele&veeemee"er JÙeehekeâ meeceeefpekeâ menceleer efveceee&Ce keâ¤ve šhhÙeešhhÙeevebÛe
JeešÛeeue keâjeÙeuee nJeer; keâesCeleer heeJeueb keâOeer Je keâMeer šekeâeÙeÛeer, ns lÙee lÙee JesUÛÙee heefjefmLeleervegmeej "jJeueb iesueb heeefnpes, DeMeer hebef[lepeeRÛeer "ece
OeejCee nesleer. heCe peÙeØekeâeMe Ùeebvee ner Yetefcekeâe hešueer veener.

5. Ùee veblejÛÙee keâeUele ‘vesn¤ ns Øeefleieeceer Je hejbhejeJeeoer OeesjCebÛe Debceueele DeeCele jenCeej DeeefCe lÙeeuee DeeheCe efJejesOe keâjerleÛe jeefnueb heeefnpes’,
DeMeer peÙeØekeâeMe Je Flej meceepeJeeoer veslÙeebÛeer Kee$eer hešle iesuesueer efomeles. ogmejerkeâ[b peÙeheÇkeâeMe Je lÙeebÛÙee meceepeJeeoer heeef"jeKÙeebyeeyele vesn¤bÛeb celebner
keâueekeâueeveb keâuegef<ele nesle iesuesueb efomeleb. peÙeØekeâeMe ÙeebÛÙeeMeer Demeuesues lÙeebÛes mebyebOener efyeIe[le iesues. peÙeØekeâeMe Ùeebvee hee"JeuesuÙee Skeâe JÙeefòeâiele he$eele
hebef[lepeerveer cele JÙeòeâ kesâueb keâer, ‘legcner keâeBiesÇmeÛee Flekeâe og:mJeeme ke⤠ueeieuee Deenele keâer, lÙeehes#ee legcneuee Deieoer mewleeveer ØeJe=òeerner peJeUÛÙee Jeešt
ueeieuÙee Deensle. legcner pes efuenerle Je yeesuele Deenele, lÙeeÛee meceepeJeeoeMeer keâe[erFlekeâener mebyebOe veener. lees efveJJeU cetKe&heCee Deens. keâeBiesÇmeuee efJejesOe
keâjCÙeeÛee veeoele legcner keâesCeeMeerner neleefceUJeCeer ke⤠MekeâCÙeeheÙeËle cepeue ieešt Mekeâlee.’ efnbot peeleerÙeJeeoer Je mJeleb$e he#eeMeer neleefceUJeCeer keâ¤ve
keâeBiesÇmeÛÙee hejeYeJeeÛes yesle DeeKeuÙeeÛee mhe° Deejeshener Ùee he$eele vesn¤bveer kesâuee neslee. lÙeeJej ‘vesn¤ ns Deelee je°^erÙe vesles jeefnues vemetve les Heâòeâ keâeBiesÇmeÛes
heg{ejer Gjues Deensle’, Demee šesuee peÙeØekeâeMe Ùeebveer neCeuee neslee.
peÙeØekeâeMe Je meceepeJeeoer veslÙeebÛÙee °erveb 1952 ÛÙee efveJe[Cegkeâerleerue hejeYeJe ne cees"e Oekeäkeâe neslee. DeeheCeÛe ieebOeerpeerÛes Kejs Jeemejoej DeeefCe
meJe&meeceevÙe pevelesÛeb leejCenej, ner Yetefcekeâe celeoejeveerÛe veekeâejueer, ne vegmelee efveJe[Cegkeâerleue hejeYeJe veJnlee, lej ueeskeâMeener meceepeJeeoer
efJeÛeejefJeÕeeueeÛe neoje osCeejer ner Iešvee nesleer. lÙeeveb ueeskeâMeener meceepeJeeoer ÛeUJeUerle Deveskeâ GueLeeheeueLeer PeeuÙee. DeÛÙeglejeJe hešJeOe&ve
ÙeebÛÙeemeejKÙee veslÙeeveb jepekeâejCeeletve mebvÙeemeÛe Iesleuee. peÙeØekeâeMe Ùeebveer jepekeâejCeÛee lÙeeie keâ¤ve meJeexoÙeemee"er peerJeveoeve keâjCÙeeÛee efveCe&Ùe
Iesleuee. veblejÛÙee keâeUele peÙeØekeâeMe DeeefCe peJeenjueeue ÙeebÛÙele Heâejmes jepekeâerÙe mebyebOe jeefnuesues Dee{Ule veenerle. DeheJeeo neslee lees keâeMceerj Je veeie
Ùee oesve Øeëveebyeeyele peÙeØekeâeMe Ùeebveer IesleuesuÙee YetefcekeâebÛee.
Yeejle Je heekeâ ÙeebÛÙeele meueesKee mLeheve JneJee cnCetve peÙeØekeâeMe Ùeebveer Skeâ ieš 1962 mLeeheve kesâuee neslee. Ùee oesvner osMeeble meewneoe&Ûes mebyebOe
hegveØe&mLeeefhele JneJesle, Ùeemee"er meeueer ne ieš ØeÙelve keâjerle neslee. lÙeecegUbÛe keâeMceerj Øeëve mees[efJeCÙeeÛÙee °erveb heeJeueb šekeâueer peeÙeuee nJeerle, Ùeemee"er
peÙeØekeâeMe Dee«ener nesles. vesn¤bÛebner leÛe cele nsleb. ne Øeëve mees[JeCÙeeÛÙee °erveb DeeheuÙee DeeÙeg<ÙeeÛÙee DeKesjÛÙee keâeUele vesn¤bveer Skeâ ØeÙelve kesâuee.
efkeâlÙeskeâ Je<ex mLeeyeælesle DemeuesuÙee MesKe Deyoguuee Ùeebvee vesn¤bveer mees[ues. Deyoguuee ÙeebÛÙeeceeHe&âle heekeâMeer mebJeeo meeOetve keâeMceerj ØeëveeJej keâeÙeceÛee
lees[iee keâe{CÙeeÛee vesn¤bÛee ne ØeÙelve neslee. cee$e Deyoguuee Ùeebvee mees[uÙeeJej vesn¤Jej šerkesâÛeer Pees[ G"ueer. leer Heâòeâ efJejesOekeâebbkeâ[tveÛe veJns, lej keâeBiesÇme
he#eeletvener. he#eeleerue keâener Keemeoejebveer ueeskeâmeYessle ue#eJeuesOeer metÛevee ceeb[ueer DeeefCe mejkeâej Deyoguuee ÙeebÛÙeele keâesCelÙee cegÅeeJej ÛeÛee& nesCeej Deens,
ÙeeÛee Kegueemee efJeÛeejuee. lÙeeJesUÛes ie=nceb$eer ieguePeejerueeue veboe Ùeebveer lÙeeJej Gòej osleevee meebefieleueb keâer, ‘keâesCelÙeener "esme cegÅeeJej Deyoguuee ÙeeÛÙeeMeer
ÛeÛee& kesâueer peeCeej veener’. ner Yetefcekeâe vesn¤bÛÙee GödsMeehes#ee hetCe& JesieUer nesleer. SJe{bÛe keâMeeuee, Kegö Fbefoje ieebOeer Ùeebveer Skeâe øeWâÛe veYeesJeeCeeruee cegueeKele
osleevee veboe ÙeebÛÙeemeejKeerÛe Yetefcekeâe Iesleueer. iebcele cnCepes ÙeeÛe veYesJeeCeerveb vesn¤bÛeerner cegueeKele Iesleueer DeeefCe lÙeele hebef[lepeeRveer Deyoguuee Ùeebvee
mees[CÙeeceeieÛeer Deeheueer Yetefcekeâe meebefieleueer nesleer. Ùee oesvner cegueKeleer Skeâe hee"eshee" Skeâ Øe#esefhele PeeuÙee. keâeMmeceerjÛÙee ØeëveeJej vesn¤ DeeheuÙeeÛe he#eele
keâmes Skeâekeâer he[ues nesles, les oeKeJeCeejer ner Iešvee nesleer. DeMee Ùee keâeUele hebef[lepeeRvee peenefj heeef"byee osCeejs mJeeleb$Ùe ÛeUJeUerleerue lÙeebÛes leerve menkeâejer
nesles. lÙeele peÙeØekeâeMe DeeIee[erJej nesles DeeefCe lÙeebÛÙee pees[eruee nesles jepeieesheeueeÛeejer Je efcevet cemeeveer. ‘efnbogmleeve šeFcme’ceOÙes efueefnuesuÙee Skeâe uesKeele
peÙeØekeâeMe Ùeebveer cnšueb nesleb keâer, ‘efyeÇefšMe meeceüepÙeJeeoeÛÙee efJejesOeele ue{Ceejs keâeueÛes mJeeleb$Ùemewefvekeâ Deepe mJele: meeceüepÙeJeeÅeebÛeerÛe Yee<ee yeesuele
Deensle,’. cee$e keâeBiesÇmepeveebJej Demes keâesj[s Dees{leevee peÙeØe keâeMe Ùeebveer vesn¤bvee yeepetuee keâe{ueb DeeefCe cnšueb keâer, ‘meceeOeeveeÛeer yeeye SJe{erÛe keâer DeMee Ùee
keâeBiesÇme he#eele Deepe peJeenjuee vesn¤bmeejKee efveoeve Skeâ lejerË meÛÛee ueeskeâMeenerJeeoer Deens.’ GuuesKeveerÙe iees° cnCepes ÙeeÛe vesn¤bvee 10 Je<ex DeeOeer
peÙeØekeâeMe ÙeebveerÛe ‘GIe[Ÿee JeeIe[Ÿee Heâeefmemš ØeJe=òeer’Ûeb Øeleerkeâ "jJeueb nesleb.
Deyoguuee Ùeebvee hebef[lepeeRveer heekeâuee peeT efoueb. lesLes DeÙegyeKeeve ÙeeÛÙeeMeer ÛeÛee& keâ¤ve Deyoguee heekeâJÙeehle keâeMceerjceOeerue cegPPeHeâjeyeeo ÙesLes
DemeleeveeÛe Fle[b vesn¤bÛeb efveOeve Peeueb. Deyoguuee hejleues DeeefCe keâener keâeueeJeOeerÛele ueeueyeneotj MeeŒeer Ùeebveer lÙeebvee hegvne mLeeyeælesles šekeâueb.keâeMceerjÛee
Øeëve mees[JeCÙeeÛee ne ØeÙelve vesn¤bÛÙee efveOeveeyejesyejÛe mebheuee. hebef[lepeeRÛeb efveOe ner peÙeØekeâese ÙeebÛÙeemee"er cees"er JÙeefòeâiele neveer nesleer. hebef[lepeeRkeâ[b les
Deeheuee cees"e YeeT cnCetve yeIele Demele. jepekeâerÙe celeYesoÛeer leer›elee Jee{ueer, lejerner ‘ceeÙe ef[Dej YeeF&’, DeMeerÛe vesn¤bvee efueefnuesuÙee he$eeÛeer meg¤Jeele
lÙeebveer melele kesâuesueer Dee{Ules.MekeäÙelees JÙeefòeâiele mebyebOeele keâštlee ve ÙesT osCÙeeeÛee ne keâše#e lÙee keâeUeleerue meeJee&peefvekeâ peerJeveeleerue megmebmke=âleheCeeMeer
pemee efveieef[le neslee, lemeeÛe lees Ùee veslÙeebveer Debieer yeeCeJeuesuÙee ueeskeâMeener cetuÙeebcegUbner nelee, ns DeepeÙee meobYee&le Keeme keâ¤ve ue#eele IesCÙeeÛeer efveleeble
DeeJeMÙekeâlee Deens.
keâeMceerjÛÙee ØeëveeJej lees[iee keâe{CÙeÛee heg{Ûee ØeÙelve peÙeØekeâeMe Ùeebveer 1966 meeueer vesn¤bÛeer keâvÙee Fbefoje ieebOeer Ùeebvee he$e efuentve kesâuee. Ùee
ØeëveeÛeb efYepeve IeeWie[b 19 Je<ex he[uesueb Demetve, lees mees[efJeCÙeemee"er MesKe Deyoguuee Ùeebvee mLeeyeælesletve mees[tve lÙeebÛÙeeMeer ÛeÛee& keâjeJeer DeeefCe keâeMceerjuee

6. Debleie&le mJeeÙeòelee osTve ne Øeëve mees[JeeJee, DeMeer ceeieCeer peÙeØekeâeMe Ùeebveer Ùee he$eele kesâueer nesleer. keâeMceerjÛee Øeëve mees[JeCÙeeÛee neÛe SkeâcesJe ceeie& Deens,
Demeb Øeefleheeove peÙeØekeâeMe Ùeebveer Ùee he$eele kesâueb nesleb. Deyoguuee Ùeebvee mLeeyeælesle "sJetve jepÙeele efveJe[Cegkeâe IesCÙeeÛee ØeÙelve keâjCeb cnCepes peJeenjueeue
Ùeebvee leg¤bieele "sJetve Yeejleele efveJe[Cegkeâe IesCÙeeÛee ØeÙelve kesâuÙeemeejKeb nesF&ue, Demeener GuuesKe peÙeØekeâeMe Ùeebveer Ùee he$eele kesâuee neslee., cee$e Feroje
ieebOeer Ùeebveer Ùee ØeoerIe& he$eeuee ‘ keâeMceerj DeeefCe MesKemeensye ÙeebÛÙeeyeöueÛeer Deeheueer celeb keâUJeuÙeeyeöue OevÙeJeeo’, Demeb oesve DeesUerÛeb Gòej hee"Jeueb.
DemeÛe Øekeâej veeiee ØeëveebyeeyeleÛÙee JeešeIeešerle Peeuesuee efometve Ùeslees. keâeMceerj Øeëveeyeeyele vesn¤bveer pees heg{ekeâej Iesleuee neslee, lÙeeÛe megceejme veeiee
ØeëveeJe¤ve ÛeÛee& Ie[Jetve DeeCeCÙeeÛÙee ØeÙelveeble peÙeØekeâeMe meeceerue PeeuÙeeJej Ie[âve Deeuesuee efomelees. veeieÛÙee Yetefceie ÛeUJeUerÛÙee efJejewOeele ue<keâjer
keâejJeeF&ÛÙee Skeâe šhhÙeeveblej ÛeÛexÛee ØeÙelve meg¤ Peeuee. veeieeueBv[ceOeerue ef¡e§eve ÛeÛe&veb Ùeele heg{ekeâej Iesleuee. Yetefceiele veeiee veslÙeebMeer ÛeÛee& keâ¤ve keWâõ
mejkeâejMeer JešeIeešer keâjCÙeemee"er leerve JÙekeâleerÛeb efMe°ceb[U leÙeej keâjCÙeele Deeueb. lÙeele DeemeeceeÛes cegKÙeceb$eer yeer. heer Ûeeefuene, veeiee vesles Debieceer
efHeâPees Ùeebvee ueg[veceOÙes DeeßeÙe efceUJetve osCÙeemee"er keâejCeerYetle "juesues OeceezheosMekeâ ceeÙekesâue mkeâe@š ÙeebÛÙee pees[eruee peÙeØekeâeMe nsner nesles. cee$e vesn¤
keâeueKeb[eÛÙee DeKejsÛÙee heJee&le meg¤ PeeuesuÙee Ùee JeešeIeešer Fbefoje ieebOeer ÙeebÛÙee keâejefkeâoeale efve<HeâU "juÙee. veeieebvee mJeeleb$Ùe nJeb nesleb. les efoueb peeCeb
MekeäÙe veJnleb. lesJne lÙeebveer mJeeleb$ÙeeÛeer ceeieCeer mees[tve mJeeÙeòelesJej Yej ÅeeJee, DeMeer peÙeØekeâeMe ÙeebÛeer Yetefcekeâe nesleer. efJeMes<ele: 1965 ÛÙee heekeâMeer
PeeuesuÙee Ùegæeveblej, ‘mJeeleb$Ùee’Ûeer ceeieCeer mees[tve osCÙeeefJevee legceÛÙeeheg{b heeÙe&Ùe veener, Demeb peÙeØekeâeMe ÙeebÛb cnCeCeb nesleb. lÙeeleÛe veeiee Yetefceiele
ÛeUJeUerÛes meneveYetleeroej DemeuesuÙee ceeÙekesâue mkeâe@š Ùeebveer Yetleeve Je efmekeäkeâerceÛÙee (veblej meòejÛÙee oMekeâeÛÙee meg¤Jeeleerme efmekeäkeâerce Yeejleele efJeueerve kesâueb
iesueb) OeleeaJej veeieebveener Skeâ ‘mJeleb$e, heCe YeejleeÛÙee DeefOejepÙeeÛee Yeeie DemeuesuÙee’ opee& DemeeJee DeeefCe lÙeeuee Ùetveesveb ceevÙelee ÅeeJeer, DeMeer ceeieCeer
kesâueer nesleer. leer peÙeØekeâeMe ÙeebveeceevÙe veJnleer. lÙeeÛeyejesyej Yeejle mejkeâejner ‘mJeeÙeòeles’ÛÙee ceeieCeerme Devegketâue veJnleb. lÙeecegUb efvejeMe nesTve
peÙehekeâeMe Ùeebveer ne ØeÙelve mees[tve efouee.
veblejÛeer meele Je<ex peÙeØekeâeMe hegvne meJeexoÙeeleÛe jceuesues efomeleele. veener cnCeeÙeuee 1971 ÛÙee yeebieeueosMe ÙegæeÛÙee DeeOeer YeejleeÛeer Yetefcekeâe
peieeuee hešJetve osCÙeemee"er Fbefoje ieebOeer Ùeebveer Deveskeâ osMeele pes Keeme otle hee"Jeues, lÙeele peÙeØekeâeMe ÙeebÛeener meceeJesmee neslee. yeebieueeosMe Ùegæeleerue
efJepeÙeeyeöue peÙeØekeâeMe Ùeebveer Fbefoje ieebOeer ÙeebÛeb he$e hee"Jetve DeefYevebovener kesâueb nesleb. cee$e DeeheuÙee cees"Ÿee YeeJeeØeceeCeb DemeuesuÙee peJeenjueeue ÙeebÛÙeeMeer
hejekeâesšerÛes jepekeâerÙe celeYeso nesTvener peÙeØekeâeMe ÙeebÛes mvesnyebOe legšues veJnles. cee$e peJeenjueeue ÙeebÛÙeeMeer DemeuesuÙee mvesmebyebOeebcegUb Deieoer
ueneveheCeehemetve Fbefoje ieebOeer Ùeebvee yeIele Demetvener Ùee oesIeebleerue mebyebOe DelÙeble keâesj[s Je jepekeâerÙe JÙeJenejehegjlesÛe keâeÙece jeefnues. Fbefoje ieebOeer Ùeebveer
hebleØeOeeve yeveuÙeeJej veblej 1969 meeueer keâeBiesÇmeceOÙes Hetâš he[ueer DeeefCe veblej jepekeâejCeÛee meeje heesleÛe yeouetve iesuee. meJeexoÙeele jceuesues Demeleeveener Ùee
yeouelÙee heefjefmLeleerveb peÙeØekeâeMe Ùeebvee efÛebleerle kesâueb nesleb. lÙeeheeÙeerÛe 1973 meeueer mejvÙeeÙeeOeerMeheoer vÙee. nbsie[s Ùeebvee [eJeuetve vÙee. js ÙeebÛÙeer
PeeuesuÙee vesceCegkeâerveb Fbefoje ieebOeer Ùeebvee he$e efueefnCÙeeme peÙeØekeâeMe Ùeebvee ØeJe=òe kesâueb. jepÙeIešvesle og¤mleer keâjCÙeeeÛe mebmeosÛee DeefOekeâej DeceÙee&o Deens
keâeÙe, Demee Øeëve meJeexÛÛe vÙeeÙeeueÙeeÛÙee Iešveelcekeâ heer"eheg{b nesleb. ne DeefOekeâej ceÙee&efole Deens, Demeb mene vÙeeÙecetleerËveer meebefieleueb, lej meele peCeebveer
yengceleebveer Ùee DeefOekeâejebÛeb DeceÙee&o mJe¤he ceevÙe kesâueb. mebmeosÛes DeefOekeâej DeceÙee&o veenerle, Demeb mebebieCeeNÙee vÙeecetleerËle kesâ. Sme. nsie[s ÙeebÛee meceeJesMe
neslee. mejvÙeeÙeeOeerMeheoer efveÙegòeâermee"er pÙes‰slevegcemeej lÙeebÛee ›eâce neslee. heCe mebmeosÛee DeefOekeâej DeceÙee&o "jJeCeeNÙeevÙeecetleeRÛÙee iešele DemeuesuÙee S.
Sve. js ÙeebÛeer mejkeâeveb mejvÙeeÙeeOeerMeheoer vesceCetkeâ kesâueer.ÙeeÛe keâeUele Fbefoje ieebOeer ÙeebÛes Skeâ meuueieejj heer. Sve. nkeämej Ùeebveer ‘efve‰eJeeve
vÙeeÙeJÙeJemLes’Ûeer mebkeâuhevee ceeb[CÙeeme meg¤Jeele kesâueer nsleer. meòesJej DemeuesuÙee mejkeâejÛÙee OÙesÙeOeesjCeMeer yeebefOeuekeâer Demeuesues vÙeeÙecetleea DemeeJesle, Demeb
nkemej ÙeebÛeb cnCeCeb nesleb. lÙeeuee efJejesOe keâjleevee peÙeØekeâeMe Ùeebveer Fbefoje ieebOeer Ùeebveehe$e hee"Jetve efJeÛeejueb keâer, ‘vÙeeÙeeÙeb$eCeener lelkeâeueerve mejkeâejÛÙee
neleeleerue yeengueb DemeeJeb keâeÙe?’. DeMee leNnsÛee ‘efvejeMeepevekeâ efve<keâ<e&’ keâe{CÙeemeejKeb keâener Peeuesueb veener DeeefCe kesâJeU pÙes‰lesÛÙee efvekeâ<eeJej
mejvÙeeÙeeOeerMeebÛÙee vesceCegkeâe keâjCeb, cnCepes leebef$ekeâlesJej Yej osCeb Deens, Demeb Gòej Ùee he$eeuee Fbefoje ieebOeer Ùeebveer efoueb.
peÙeØekeâeMe DeeefCe Fbefoje ieebOeer ÙeebÛÙeele YeefJe<Ùeele nesT IeeleuesuÙee Ke[eKe[erÛeer ner veebboer nesleer.
osMeeleerue jepekeâerÙe JeeleeJejCe mHeâesškeâ yevele Ûeeueueb nesleb. ceneieeF&Ûee Deeie[eWye GmeUuee neslee. Yeü°eÛeejeÛÙee DeoYetle keâneCÙeebveer pevelee Ûe›eâeJetve
peele nesleer. iegpejelesle efJeÅeeLÙeeËveer Yeü°eÛeej efJejesOeele Deeboesueve meg¤ kesâueb nesleb. efyenejceOÙes Úe$emebIe<e& meefceleer mLeeheve Peeueer nesleer. leer jepÙe
mejkeâejÛÙee keâejYeejeÛÙee efJejesOeele GYeer jenle nesleer. ÙeeÛe meefceleerleHexâ 18 ceeÛe& 1974 jespeer heešCÙeeleerue efJeOeevemeYesJej efveoMe&veb keâjCÙeele Deeueer.
lÙeeJesUer heesefueme Je efveoMe&keâ ÙeebÛÙeeleerue Pešehešerle leerve efJeÅeeLÙeeËÛee ce=lÙet Peeuee DeeefCe Flej Deveskeâ iebYeerjjerlÙee peKeceer Peeues. Úe$e mebIe<e& meefceleerveb Ùee
ue{ŸeeÛeb vesle=lJe keâjCÙeeÛeer efJevebleer peÙeØekeâeMe Ùeebvee kesâueer. mebhetCe& Deefnsmeeelcekeâ Deeboesueve keâjCÙeeÛÙee DeeefCe kesâJeU efyenejhegjles les ceÙee&efole ve "sJeCÙeeÛÙee
DešerJej vesle=lJe mJeerkeâejCÙeeÛeer leÙeejer peÙeØekeâeMe Ùeebveer oeKeJeueer. efJeÅeeLÙeebveË ns ceevÙe kesâueb DeeefCe DeeboesueveÛeer Oegje peÙeØeekeâeMe ÙeebÛÙeekeâ[b Deeueer.

7. ne efveCe&Ùe Kegöd peÙeØekeâeMe ÙeeÛÙeemee"er DeeefCe mJeeleb$Ùeesòej YeejleeÛÙee jepekeâerÙe JeešÛeeueerleerue cees"b efmLelÙeblej Ie[Jetve DeeCeCeeje efveCe&Ùe neslee.
hebef[lepeeRMeer Peeuesueer JewÛeeefjkeâ Ke[eKe[er, ueeskeâMeener meceepeJeeÅeeÛee efveJe[Cegkeâerle Peeuesuee hejeYeJe DeeefCe lÙeeletve jepekeâejCeeletve mebvÙeeme IesTve
meJeexoÙeemee"er ‘peerJeveoeve’ keâjCeejs peÙeØeekeâMe hegvne oesve oMekeâebveer jepÛekeâejCelee ØeJesMe keâjerle nesles DeeefCe lesner vesn¤bsÛeer keâvÙee DemeuesuÙee Fbefoje ieebOeer
ÙeebÛÙee efJejesOeele. meJe&meeceevÙeebÛÙee efnleeuee Heâeše osCeeNÙee, ieebOeer efJeÛeejeheemetve otj peeCeeNÙee mejkeâejÛeb vesle=lJe keâjerle DemeuÙeÛee Dee#eshe IesTve peÙeØekeâeMe
Ùeebveer peneJejueeue ÙeebÛÙeeMeer JewÛeeefjkeâ Ke[eKe[er kesâueer nesleer. Deelee ÙeeÛe cegÅeeJej les vesn¤sÛÙee cegueMeer ue{CÙeeme efmeæ nesle nesles.
Skeâ Je<ee&mee"er efJeÅeeLÙeeËveer efMe#eCe mees[tve osMekeâeÙee&mee"er Jeentve IÙeeJeb, Demeb DeeJeenve peÙeØekeâeMe Ùeebveer kesâueb. efyenejceOÙes Ùee DeeJeenveeveb JeešU
G"Jeueer. efyenej efJeOeevemeYesÛÙee yejKeemleerÛeer ceeieCeer kesâueer iesueer. lÙeemee"er 5 petve 1974 jespeer peÙeØekeâeMe ÙeebÛÙee vesle=lJeeKeeueer Skeâ efJeješ ceesÛee&
heešCÙeeleerue efJeOeevemeYesJej vesCÙeele Deeue. ceesÛee&Ûeb meYesle ¤heeblej PeeuÙeeJej Yee<ee keâjleevee heefnuÙeeboe peÙeØekeâeMe Ùeebveer ‘mebhetCe& ›eâebleer’Ûeer mebkeâuhevee
efJeMeo kesâueer. lÙeemee"er kebâyej keâmeCÙeeÛeb DeeJeenve lÙeebveer efJeÅeeLÙeeËvee kesâueb. jepekeâejCeeletve mebvÙen IesleuÙeeJej 50 Je 60 ÛÙee oMekeâeble peÙeØekeâeMe
ØeecegKÙeeveb meeceeefpekeâ mlejeJej megmebJeeo efvecee&Ce keâjCÙeemee"er mebJeeo IeJetve DeeCeCÙeeÛÙee Øeef›eâÙesleÛe nesles. cee$e 1974 ÛÙee Iešvesveblej lÙeeveer mejU
heefjJele&veeÛeerÛe nekeâ efoueer. ns pes efmLelÙeblej nesleb. les lÙee keâeUeleerue jepekeâerÙe Je meeceeefpekeâ mlejeJejÛÙee mHeâeMškeâ heefjefmLeleeruee Skeâ ÛewlevÙeMeerue JeUCe
osCÙeeÛee ØeÙelve neslee.
ÙeeÛe keâeUele osMeJÙeeheer jsuJes mebhe Peeuee DeeefCe Yeejleeveb heefnueer DeCegÛeeÛeCeer kesâueer. jsuJes mebheeveb osMeeleerue jepekeâejCe DeeCeKeerÛe {JeUtve efveIeeueb.
DeCegÛeeÛeCeercegUb osMeeÛeerSYeü Jee{ueer, Demeb ceeveueb peele Demeleevee, Debleie&le heefjefmLeleerJe¤ve ue#e G[efJeCÙeemee"er mejkeâejveb ne Iešve IeeleuÙeeÛeener Deejeshe
Peeuee. Ùee heeÕe&YetceerJej Fbefoje ieebOeer Je peÙeØekeâeMe ÙeebÛÙeele yejeÛe he$eJÙeJenej Peeuesuee Dee{Ulees. DeeheuÙee oesvner kegâšgbyeele Deveskeâ Je<eeËÛee oerIe&mvesn ue#eele
Ieslee, jepekeâerÙe celeYesoeÛeb ¤heeblej JÙeefòeâiele GKeeUŸee heeKeeUŸeele Je FkeâceskeâebÛÙee nsletbyeöue mebMeÙe IesCÙeele nesCeej veener, DeMeer Dehes#ee Fbefoje ieebOeer
Ùeebveer 22 ces 1974 ÛÙee he$eele JÙeòeâ kesâueer nesleer.Ùee he$eeuee Gòej osleevee peÙeØekeâeMe Ùeebveer Demeb efveoMe&veeme DeeCetve efoueb keâer, YegJevesÕej ÙesLeerue meYesle
ceePÙee mebyebOeer legcner pes Goieej keâe{uesle, lÙeeveblej ns Øeefleheeove efvejLe&keâ Deens’. peÙeØekeâeMe ns ßeercebleebÛÙee meesyele Demeleele DeeefCe ye[Ÿee Yeeb[JeueoejebÛÙee
Iejele jenleele, Demee Deejeshe YegJevesÕej ÙesLeerue meYesle Fbefoje ieebOeer Ùeebveer lÙeebÛeb veeJe ve Ieslee kesâuee neslee., Ùee Goieejebveer ceer DemJemLe Peeuees Je ceuee jeie
Deeuee, Demeb veceto keâ¤ve peÙehekeâeMe Ùeebveer DeeheuÙee he$eele heg{b cnšueb keâer, ne kesâJeU ceePÙeemebyebOeer iejmecepe hemejJeCÙeeÛe ØeÙelve veener, lej leer peve#esYeeÛeb
mJe¤he Je keâejCeb ue#eele ve IesCÙeeÛeer Iees[Ûetkeâner Deens. Ùee he$eeuee Fbefoje ieebOeer Ùeebveer leeye[leeesye Gòej efoueb DeeefCe cnšueb keâer, ‘ceer Ùee meYesle legceÛÙeeyeöue
keâesCelebner Deheceemheo efJeOeeve kesâueb veener. legceÛeb veeJener ceer Iesleueb veJnleb. Heâòeâ meJeexoÙeeleerue Yeü° ueeskeâebJej ceePee jesKe neslee. Deelee Je=òehe$eebveer ÛegkeâerÛee
Je=òeeble Úeheuee, lej lÙeeuee ceer keâMeer keâeÙe peyeeyeoej? legcner mJeÚÛ Ûeeefj$ÙeeÛes DeeneleÛe, heCe legceÛes keâener menkeâejer Yeü° Deensle, lÙeeÛeb keâeÙe, Demee
meJeeuener Fbefoje ieebOeer Ùeebveer efJeÛeejuee. legceÛÙee keâener keâuhevee ceuee mJehveeUt Jeešleele DeeefCe meJe& peveleeÛe pej ‘peÙeØekeâeMe’ Demesue, lejÛe lÙee Debceueele
ÙesT Mekeâleerue, Demebner Fbefoje ieebOeer Ùee he$eele Ghenemeeveb veceto kesâueb. osMe megjUerle ÛeeueeJee, meeJe&peefvekeâ peerJeveele veweflekeâlee DemeeJeer, Yeü°eÛeej Je
veesleJeeF&keâMeener vemeeJeer, Demeb legceÛÙeeMeer celeYeso DemeuesuÙeesveener Jeešleb, ÙeeJej legcner efJeÕeeme "sJeeÙeuee keâeÙe njkeâle Deens, Demebner meJeeue Fbefoje ieebOeer
Ùeebveer kesâuee. Ùee mene Dee"Je[ŸeebÛÙee keâeueeJeOeerleerue he$eJÙeJenejÛee MesJeš peÙehekeâeMe Ùeebveer kesâuee. DeeheueÙee MesJešÛÙee he$eele lÙeebveer Fbefoje ieebOeer Ùeebvee
efueefnueb keâer, ‘YegJevesÕej ÙesLeerue meYesÛÙee meboYee&le peenerj Kegueemee legcner keâjeue, DeMeer ceePeer Dehes#ee nesleer. heCe leer Heâesue "jueer. DeeheuÙeeleerue iewjmecepe
keâceer nesCÙeeSsJepeer Jee{leÛe Deensle. lesJne Deelee ne he$eJÙeJenej Ûeeuet "sJeCÙeele ceuee keâener nMeerue efomele veener. Flekebâ nesTvener mebJeeo hetCe& mebheuesuee
veJnlee. peÙeØekeâeMe Je Fbefoje ieebOeer ÙeebÛÙeele 1 veeJnWyej 1974 jespeer Skeâ ØeoerIe& yew"keâ Peeueer. Ùee yew"keâerle yejerÛe Ke[eKe[er Peeueer. efyenej mejkeâej
yejKeemle keâjCÙeeÛeer leÙeejer Fbefoje ieebOeer Ùeebveer oeKeJeueer, heCe efJeOeevemeYesÛÙee yejKeemleerÛeer ceeieCeer mees[tve ÅeeJeer, Demee lÙeebÛee Dee«en neslee. lees peØekeâeMe
Ùeebvee ceevÙe veJnlee. lÙeecegŠUb yew"keâ efve<HeâU "jueer. cee$e yew"keâerletve efveIeCÙeeDeeOeer peÙeØekeâeMe Ùeebveer Fbefoje ieebOeer Ùeebvee Skeâ pegveb he$e efoueb. peÙeØekeâeMe
ÙeeÛÙee helveer ØeYeeJeleer Ùeebvee Fbefoje ieebOeer ÙeebÛÙee ceeleesßeer keâceuee vesn¤ Ùeebveer hee"Jeuesueb les he$e nesleb.
ÙeeÛe yew"keâerveblej ogmeNÙee efoJeMeerÛe heešCÙeeleerue Skeâe ceesÛee&ÛÙee JesUer peÙeØekeâeMe Ùeebvee heesefuemeebveer Oekeäkeâeyegkeäkeâer kesâueer DeeefCe uee"erÛee Skeâ Heâškeâener
lÙeebvee yemeuee., Ùee IešvesÛeer ÚeÙeeefÛe$e ØVemeæ Peeueer DeeefCe ØeYeyOe Øeefleef›eâÙee GcešuÙee.heg{erue Ûeej mene ceefnvÙeeble Ie[CeeNÙee Iešveebeer ner ÛeentueÛe nesleer.
pemee peÙeØekeâeMe Je peJeenjueeue ÙeebÙeeleerue mebJeeo mebheuee, lemeeÛe peÙeØekeâeMe DeeefCe Fbefoje ieebOeer ÙeebÛÙeeleerue mebJeeo Ùee šhÙeeJej mebheuee. vesn¤bMeer
mebJeeo mebheuÙeeJej peÙeØekeâeMe jepekeâejCeeletve yeensj he[tve meJeexoÙeele iesues. heCe Fbefoje ieebOeer ÙeebÛÙeeMeer Demeuesuee mebJeeo mebheuee DeeefCe mebIe<e& Ye[keâle iesuee
DeeefCe lÙeeÛeer heefjCeleer DeeCeeryeeCeer Je bvelejÛÙee Iešveeble Peeueer. osMeueeuee ceOÙeceeieea ÛeebieuÙeeheÙee&Ùeer he#eeÛeer iejpe Deens, keâeBiesÇme megOeejsue cnCetve ceer Jeeš
heeefnueer, leMeer leer megOeejeJeer cnCetve ØeÙelvener kesâues, heCe les Peeueb veener, DeMeer Keble peÙeØekeâeMe Ùeebveer ‘SJnercevme’ Ùee lÙeebÛÙee meehleeefnkeâeleerue uesKeele

8. JÙeòeâ kesâueer nesleer’. pevelee he#e GYee keâjCÙeeÛee peÙeØekeâeMe ÙeebÛee keâe ØeÙelve neslee, lÙeeÛeb met$e lÙeebbÛÙeeÙee Ùeg^òeâJeeoele nesleb. veceskeâe vesn¤bÛee neÛe ØeÙelve
neslee. lÙeemee"er hebef[lepeeRvee peÙeØekeâeMe Je lÙeebÛÙee ueeskeâMeener meceepeJeeÅeebÛeer meeLe nJeer nesleer. heCe DeMeer keâeBiesÇme peÙeØekeâeMeebvee lÙeeJesUer Yeeb[JeueoejebÛeer
nmlekeâ Jeešle nesleer. mJeeleb$ÙeeveblejÛÙee heeJele Melekeâebveblej Skeâ Jeleg&U hetCe& nesTve peÙeØekeâeMe vesn¤bÛÙeeÛe Yetefcekesâle ÙesTve bheleØeOeeveheoer DemeuesuÙee lÙeebÛÙee
cegueerÛÙee efJejesOeele GYes jeefnues nesles. cee$e ceOeuÙee heeJe Melekeâele heefjefmLeleer heeuešueer nesleer. mJeeleb$ÙeeveblejÛÙee heefnuÙee oesve oMekeâebleerue OÙesÙeJeeo Deesme¤
ueeieuee neslee. meeJe&peefvekeâ peerJeveeleerue veweflekeâlee Ieme¤ ueeieueer nesleer. Kegod keâeBiesÇmeÛÙee mJe¤hener yeouele iesueb nesleb. ne he#e Deeheueb efnle meebYeeUt MekeâCeej
veener, Demeb JeešuÙeeveb Yee<ee, Øeeble, peeleer ÙeebÛÙee DeeOeejs GYes jenCeejs he#eGoÙeeuee Ùesle nesles. keâeBiesÇmeÛÙee Skeâhe#eerÙe JeÛe&mJeeuee Deesnesšer ueeiCÙeeme meg¤Jeele
Peeueer nesleer. leer jesKeCÙeemee"er JÙeefòeâefve‰lesuee cenlJe ÙesT ueeieueb DeeefCe keâeB«esme he#eele ‘neÙekeâceeb[’ mLeeheve Peeueb nesleb. DeMee heefjefmLeleerle ogmeje
keâeBießmemeejKeeÛe heÙee&Ùeer he#e efvecee&Ce keâjCÙeeÛÙee ØeÙelveeble peÙeØekeâeMe Ùeebvee pÙee veslÙeebÛeer meeLe IÙeeJeer ueeieueer, les ÙeeÛe veweflekeâlee IemejuesuÙee Je
yeoueuesuÙee heesleeÛÙee jepekeâejCeeletve heg{b Ùesle iesuesuÙee veslÙeebÛeer. mJeleb$e he#e, ueeskeâoue, pevemebIe, meceepeJeeoer he#e Je mebIešvee keâeBiesÇme ÙeebÛeer ceesš lÙeebveer
yeebOeueer. heCe keâeBiesÇmeceOeerue DeMeeÛe efnlemebyebOeebÛeer DeeIee[er meebYeeUleevee vesn¤bvee Deeheuee 14 keâueceer keâeÙe&›eâce leeye[leesye ceevÙe keâjlee ÙesCeej veener, ÙeeÛeb
Yeeve 1950 ÛÙee oMekeâele peÙeØekeâeMe Ùeebvee veJnleb.
ner ceesš meebYeeUCeb keâ"erCe nesleb. lÙeeleÛe peÙeØekeâeMe ÙeebÛeer Øeke=âleer efJekeâueebie nesle iesueer DeeefCe lÙeeÛeb jepekeâerÙe efveÙeb$eCe megšuÙeeJej DeheefjneÙe&heCeb
pevelee he#e Hegâšuee. peÙeØekeâeMe ÙeebÛeb mebhetCe& ›eâebleerÛeb mJehve OegjbÛe jeefnueb. Ùee DeheÙeMeeÛeb og:Ke hesueleÛe peÙeØekeâeMe Ùeebveer DeKesjÛee Õeeme Iesleuee.
peÙeØekeâeMe ÙeebÛÙeemeejKÙee OÙesÙeJeeoer Je efve<keâuebkeâ Ûeeefj$ÙeeÛÙee veslÙeeuee jepekeâejCeele Demeb DeheÙeMe ÙesCÙeeÛeb Kejb keâejCe Deens, les
jepÙemebmLesmebyebOeerÛÙee mJehveeUt keâuhevee. efkebâyengvee ieebOeerpeer JeieUele Flej meJe& ieebOeerJeeÅeebÛÙee efJeÛeejeuee DejepÙeJeeoeÛee cees"e ieeYee neslee Je Deepener
Deens.Ùee DejepÙeJeeoeÛeb Dejepekeâele keâOeerner ¤heeblej nesT Mekeâleb, ÙeeÛeer hegjsMeer oKeueIesleueer iesueer veener DeeefCe Deepener leMeer leer Iesleueer peeleevee efomele
veener. YeejleemeejKÙee Keb[ØeeÙe osMeele jepÙemebmLesÛeer DeefOeceevÙelee (uesefpeefšcemeer) IemejuÙeeme DejepekeâmeÂMe heefjefmLeleer efvecee&Ce nesCÙeeme JesU ueeieCeej
veener, ÙeeÛeb Yeeve [e@. Deebyes[keâjebmen meJe& Iešveekeâejebvee pemeb nesleb, lemeb les ieebOeerpeeRveener nesleb. cnCetveÛe lÙeebveer vesn¤bvee efveJe[ueb. ns Yeeve ueeskeâMeener
meceepeJeeÅeebveer Heâejmeb "sJeueb veener DeeefCe ieebOeerveblejÛÙee ieebOeerJeeoer ÛeUJeUerle lej jepÙemebmLee cnCeuepes keâener lejer JeeF&š, DeMeerÛe YeeJevee ¤pele iesueer.
jepÙemebmLee jeyeJeCeeNÙee meòeeOeNÙeebkeâ[b peveefnleeÛee JÙeehekeâ odef°keâesve DemeeJee DeeefCe lÙeebveer keâeÙece peveefnleeØeleer mebJeosveMeerue jeneJeb DeeefCe lÙeemee"er
pevelesÛee DebkegâMe nJee, ner cegUÛeer keâuhevee nesleer. cee$e ne Âef°keâesve pemee mebhele iesuee DeeefCe mebJesoveMeeruelee peMeer Deesmejueer, lemeb jepekeâejCeeÛeb mJe¤he
Yej[ nesle iesueb. jepÙemebmLesÛee Jeehej keâ¤ve Deeheueer meòee efškeâJeCeb ÙeeueeÛe ØeeOeevÙe efceUle iesueb. Fbefoje ieebOeer Ùeebveer nsÛe kesâueb. lÙeebveer he#e keâcekegâJele kesâuee
DeeefCe jepÙemebmLee DeeheuÙeeuee nJeer leMeer JeekeâJele vesueer. peÙeØekeâeMe ÙeebÛeb mebhetCe& ›eâebleerÛeb Deeboesueve jepÙemebmLesÛÙee oceveMeòeâerÛÙee DeeOeejs efÛej[leevee
lÙeebveer Deeheuee he#ener cees[erle keâe{uee. ogmeNÙee yeepetuee heÙee&Ùeer ceOÙececeeieea he#e GYee keâjleevee jepekeâejCeeÛeb ns yeouele iesuesueb mJe¤he peÙeØekeâeMe Ùeebveer
heeefnpes lesJe{b (keâoeefÛele ner lÙeebÛeer DeheefjneÙe&leener nesleer, Demebner cnCelee ÙesF&ue. Deens lÙeeÛe jepekeâerÙe he#eebletve Je lÙeebÛÙee veslÙeebletve lÙeebvee ne he#e GYee
keâjCÙeeefJevee ielÙelejner veJåleb, Demebner cnCelee ÙesT Mekeâleb) ue#eele Iesleueb veener DeeefCe jepÙemebmLesyeöueÛÙee meoes<e meceepegleerÛes lesner yeUer nesleÛe.
Ùee Ûeej oMekeâebhetJeeaÛÙee IešveebÛes he[meeo Deepe 21 JÙee Melekeâener Yeejleele efJeefJeOe Øekeâejs Gcešle Deensle YeejleemeejKÙee Keb[ØeeÙe osMeeleerue.
ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLee Je lÙeeleerue jepÙemebmLesÛeb mJe¤he Ùeeyeyelee vesn¤bÛeb Yeeve ØeKej nesleb. peÙeØekeâeMe ÙeebÛÙeeMeer PeeuesuÙee lÙeebÛÙee JewÛeeefjkeâ Jeeoeuee
ner heeÕe&Yetceer nesleer. Fbefoje ieebOeer Ùeebveer JÙeefòeâiele meòesheeÙeer ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLesÛeer keâoj kesâueer veener. lÙeebveer jepÙemebmLesÛÙeeÛe DeeOeejs meòee efpceUJeCeb
Je leer jeyeJeCeb DeeefCe lÙeemee"er efJeve[CegkeâerÛeer Ùeb$eCee cnCetve he#e JeehejCeb, ÙeeueeÛe cenlJe efoueb. lÙeecegUb ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLesÛeer ogo&Mee nesle iesueer
DeeefCe jepÙemebmLee ØeYeeJeer "jueer. Ùee efJejesOeele peÙeØekeâeMe GYes jeefnues. heCe DeeheuÙee DejepÙeJeeoer YetefcekesâcegUb lÙeebveer peer jepekeâerÙe Ûeekeâesjer efvecee&Ce kesâueer,
lÙeevebe ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLee megOeejCÙeeÛeb Skeâ Øeefleceeve (cee@[sue) GYeb jeefnueb, veener. cee$e jepÙemebmLesefJe<eÙeermebYeüce efvecee&Ce Peeuee. jepÙemebmLee efvejbkegâMe
vekeâesÛe. leer keâeÙeoskeâevetÛÙee ÛeewkeâšerleÛe jeyeJeueer peeÙeuee nJeer. cee$e 1973 veblejÛÙee keâeueeJeOeerle jepÙemebmLesÛÙee efvejbkegâMelesuee efJejesOe keâjleevee
jepÙemebmLesÛeb cenlJe DeOeesjsefKele kesâueb iesueb veener. heefjCeeceer Deepe ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLesÛeer ueòeâjb efomet ueeieueer Deensle. ØeeefleefveOekeâ ueeskeâMeenerSsJepeer
ueeskeâmenYeeieÛeer ueeskeâMeener nJeer, mebmeo yeeo keâ¤ve DeOÙe#eerÙe heæle DeeCee, DeMee ceeieCÙee kesâuÙee peele Deensle. lÙee keâjCeeNÙeele peÙeØekeâeMe ÙeebÛÙee
ÛeUJeUerletve heg{ bDeeuesuÙee DeeefCe veblej pevelee he#eeÛee ØeÙeesie HeâmeuÙeeJej ‘Ûeuee ueeskeâebkeâ[b’ DeMee YeeJevesleleotve DejepekeâerÙe keâeceele iesuesuÙeebÛee cees"e Jeeše
Deens. Ùee meieUŸee DeesIeele jepÙemebmLee lej DeieoerÛe keâcekegâJele nesle iesueer Deens. vesn¤bÛÙee keâeUele ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLee Je jepÙemebmLee ÙeebÛÙeele
meceleesue neslee. lees Fbefoje ieebOeer Ùeebsveer cees[uee. Deelee ueeskeâMeener jepÙeJÙeJemLesÛeer Ûeewkeâš efJemkeâšle Demeleevee jepÙemebmLeener [UceUt ueeieueer Deens.
Dejepekeâeuee Deeceb$eCe osCeejer ner efmLeleer Deens.

9. ...DeeefCe leer DevegYeJeveelee Deepe ceveele efJeÛeej DeeuÙeeefJevee jenle veener keâer, ‘pej vesn¤ Je peÙeØeekeâMe Skeâ$e Deeues Demeles, lej ner heefjmLeleer
Dees{Jeueer Demeleer keâeÙe?
------