Norwegia

Norweski
elementarz
Norwegia leży w północnej części
Europy na Półwyspie Skandynawskim.
Jest jednym z najbardziej rozwiniętych
i najbogatszych krajów na świecie, z
PKB per capita wynoszącym ok. 100
tys. dolarów amerykańskich.
1

2
Norweski elementarz
Norwegia jest monarchią konstytucyjną. Według konstytucji, król ma szeroką władzę, m.in.
wybiera Radę Państwa, egzekwuje podatki, mianuje wszystkich urzędników cywilnych,
kościelnych i wojskowych, jest naczelnym dowódcą sił lądowych i morskich, ma też prawo
łaski. W rzeczywistości władza wykonawcza spoczywa jednak w rękach rządu, na czele
którego stoi premier. Władzę ustawodawczą sprawuje wybierany co 4 lata norweski
parlament - Storting. Po wyborach w 2013 r. rząd tworzą Partia Konserwatywna, niechętna
imigrantom Partia Postępu, Partia Liberalna oraz Chrześcijańska Partia Ludowa.
Stortingowi przewodniczy Prezydium składające się z sześciu osób, a deputowani pracują
w 12 tematycznych komitetach stałych. Parlament uchwala prawo Norwegii, zatwierdza
budżet państwa, kontroluje rząd i administrację państwową.
System polityczny i podział
administracyjny

3
Norweski elementarz
Nowelizację konstytucji oraz ustawę budżetową dyskutuje się w czaNNosie sesji
plenarnej zgromadzenia. Kraj podzielony jest na 19 prowincji (fin. fylke), do których
należy kilka wysp i sporne terytorium na Antarktydzie (spór z Rosją). W obrębie
prowincji wydzielono 428 gmin (kommune). Założeniem lokalnej samorządności jest
to, by gminy przejęły jak najwięcej zadań publicznych i wykonywały je samodzielnie.
Gminy tworzą wydziały, które zajmują się kwestiami gospodarczymi. Nazwy
wydziałów są zróżnicowane w poszczególnych gminach, jednak posiadają podobne
kompetencje. Na przykładzie Oslo kommune można wyróżnić: Wydział ds.
finansów(Byradsavdeling for finans), Wydział ds. rozwoju miasta (Byradsavdeling for
byutvikling), Wydział ds. kultury i przedsiębiorczości (Byradsavdeling for kultur og
naring) oraz Urząd Skarbowy (Kemnerkontoret).

4
Norweski elementarz
Liczba ludności
Mimo że Norwegia jest jednym z największych państw w Europie, zamieszkiwana jest
jedynie przez 5,12 mln mieszkańców (dane z kwietnia 2014 r.). Stolicą kraju jest Oslo (635
tys. Mieszkańców). Inne duże miasta: Bergen (272 tys.), Trondheim (182 tys.), Stavanger
(130 tys.), Barum (119 tys.).
Imigranci i urodzone w Norwegii dzieci imigrantów stanowią 14,9 proc. ludności (760 tys.
osób wg danych z kwietnia 2014 r.). Stolicę kraju zamieszkuje 198 tys. imigrantów, co
stanowi ok. 30 proc. mieszkańców miasta. Liczba imigrantów do Norwegii z UE i Ameryki
Płn. wynosi 332 tys. osób, z czego największą grupę stanowią obywatele Polski (84 tys.),
Szwecji (36 tys.) oraz Litwy (33 tys.). Znaczny wzrost liczby imigrantów polskiego
pochodzenia notuje się od momentu wejścia Polski do UE. Imigranci spoza Europy to
przede wszystkim obywatele Pakistanu, Iraku, Somalii, Wietnamu oraz Iranu. Średnia
gęstość zaludnienia wynosi 16 osób/km2.

5
Norweski elementarz
Językiem urzędowym jest norweski - język północnogermański blisko spokrewniony z
językiem duńskim i szwedzkim. Obowiązują dwie odmiany języka norweskiego –
wykształcony na podstawie wpływów języka duńskiego bokmal, którym posługuje się
większość populacji oraz nynorsk, stworzony w XIX w. na podstawie dialektów
norweskiej prowincji. W niektórych gminach regionu Troms i Finnmark pod względem
statusu zrównany z językiem norweskim jest język lapoński. Powszechna jest
znajomość języka angielskiego.

6
Norweski elementarz
Waluty
Walutą Norwegii jest korona norweska (NOK). Banknoty mają nominały 50, 100, 200, 500,
1000 koron. Najmniejsza moneta to 1 korona, a największa to 20 koron. Aktualne kursy
przeliczeniowe (dane z 16.06.2014 r., Norges Bank):
1 euro = 8,12 koron
1 dolar amerykański = 6,00 koron
1 złoty = 1,96 koron
Wymiana walut jest prowadzona we wszystkich bankach, kantorach, hotelach i urzędach
pocztowych. Większość banków jest czynna 8.15-15.30 od poniedziałku do piątku.
Wymiany pieniędzy można również dokonywać w bankomatach (Minibank). Największą
siecią kantorów wymiany walut w Norwegii jest FOREX. Czeki podróżne akceptowane są
przez banki, hotele, sklepy oraz linie lotnicze.

7
Norweski elementarz
Przynależność do
międzynarodowych organizacji
politycznych i gospodarczych
Norwegia nie jest członkiem Unii Europejskiej, jednakże należy do tzw. Europejskiego
Obszaru Gospodarcze¬go (EOG), dzięki któremu prowadzi ożywione kontakty
gospodarcze z krajami Unii, korzy¬stając z obowiązujących na jednolitym rynku swobód.
Norwegia należy także do Światowej Organizacji Handlu (WTO), Światowej Organizacji
Celnej (WCO), Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) i Organizacji
Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), jest członkiem NATO.

8
Norweski elementarz
Specyfika prowadzenia biznesu
Rynek norweski, pomimo że bliski geograficznie zdecydowanie różni się od rynku
polskiego, a nawet sąsiednich Danii i Szwecji. Norwegię charakteryzuje m.in.
zdominowanie ilościowe przez małe przedsiębiorstwa - często firmy rodzinne. Z drugiej
strony jednak w szeregu sektorów (np. dystrybucja FMCG, produkcja wyrobów
mlecznych, shipping, stocznie, drewno, wydobycie ropy i gazu) rynek jest zdominowany
przez maksymalnie 4-5 firm i ma charakter oligopolistyczny.

9
Norweski elementarz
Z uwagi na tradycyjne do niedawna zamknięcie rynku do regionu Skandynawii oraz
silną regionalizację w samej Norwegii (trudności komunikacyjne, duże rozproszenie
geograficzne głównych ośrodków), a także małą społeczność (ok. 4,5 mln) istnieją
bardzo silne powiązania między firmami wewnątrz poszczególnych branż. Mają one
przede wszystkim charakter powiązań rodzinnych (właściciele i kadra kierownicza
pochodzą z niewielkiej relatywnie ilości rodzin, szczególnie w danym regionie), ale i
znajomości od wczesnego dzieciństwa z małych społeczności lokalnych lub z uczelni,
których w kraju jest zaledwie kilka (licząca się politechnika w zasadzie tylko jedna).
Dotyczy to również takich nowoczesnych segmentów, jak offshore. Nie wyklucza to
jednak konkurencji między grupami firm. Jednocześnie mała skala regionów
powoduje praktycznie monopolizację dystrybucji w poszczególnych regionach.
Ponadto w wielu segmentach artykułów przemysłowych wiodącymi importerami są
producenci.

10
Norweski elementarz
Tradycyjne zamknięcie do niedawna rynku powoduje również w konsekwencji
ograniczenie doświadczeń firm, a co za tym idzie, także ograniczenie zaufania do
partnerów zagranicznych, do regionu Skandynawii. W konsekwencji, w Norwegii
możemy zaobserwować specyficzną niechęć do nowych kontaktów, odrzucanie
wszelkich ofert nie popartych osobistą znajomością i typową w takich sytuacjach
potrzebę poznania partnera przed rozpoczęciem biznesu. Często artykułowaną
potrzebą jest konieczność osobistego zobaczenia towaru i zakładu produkcyjnego.
Mniejsze zaufanie do umów pisanych i do ich egzekwowalności jest szczególnie
charakterystyczne dla małych firm z sektora pozamorskiego.
Z drugiej strony, wiele firm, szczególnie w branży offshore, morskiej, przemysłowej i
materiałów budowlanych, jest już wytrawnymi graczami w Europie i z powodzeniem
stosują światowe metody eksploatacji słabszych ekonomicznie partnerów zlecając za
granicą produkcję o całym przekroju jakości.

11
Norweski elementarz
Tradycyjnie rynek norweski akceptuje przede wszystkim wysoką jakość (jest to również
konieczność wynikająca z klimatu). Niemniej, od kilku lat silna presja na koszty,
konkurencja i okazja do szybkiego zysku w związku z boomem gospodarczym powodują,
że nawet wiodące firmy zlecają produkcję o bardzo niskiej jakości (nie dotyczy to rynku
offshore). Zasadniczo na rynku nadal obowiązuje typowa dla krajów o przyspieszonym
rozwoju polaryzacja na rynek bardzo wysokiej jakości, głównie wiodących marek i rynek
produktu najtańszego. Niezależnie od specyfiki zamówienia Norwegowie są szczególnie
wyczuleni na uczciwość kontrahentów i ich szczerość we wzajemnych relacjach.
Jakość i terminowość produktów
i usługi dostawy

12
Norweski elementarz
Polscy dostawcy, którzy nie trzymali podstawowych standardów przy utrzymaniu
umówionej jakości oraz terminowości nawet po latach mają bardzo utrudniony kontakt
z norweskim rynkiem, gdzie informacja o braku fachowości i przede wszystkim
uczciwości rozchodzi się bardzo szybko. Stąd na przykład w przypadku braku
możliwości wypełnienia kontraktu w zakresie terminów dostaw rozsądnym wydaje się
poinformowanie norweskiego partnera o występujących problemach. Należy
zaznaczyć, że znaczna część norweskich odbiorców jest związana terminami jako
dostawcy, a jakiekolwiek opóźnienia powodują stratę zarówno pieniędzy jak i bardzo
ważnej na rynku reputacji.
Podsumowując należy zwrócić szczególną uwagę, w związku z opisanymi
uwarunkowaniami, na czułość rynku norweskiego na niedotrzymanie umów, także
ustnych. Zostaje to zapamiętane na dziesięciolecia a informacja natychmiast dociera
do wielu innych potencjalnych klientów.

13
Norweski elementarz
Asymetryczność kontaktów
Trzeba jednocześnie zaznaczyć, że na ogół firmy norweskie wymagają od partnera pełnej
elastyczności i starają się maksymalizować swój zysk, ale jednocześnie nie wykazują z
reguły żadnej elastyczności w stosunku do potrzeb partnera (partnerstwo jednostronne).
Dotyczy to np. propozycji modyfikacji ceny, specyfikacji produktu, a także terminowości
odpowiedzi. Charakterystycznym zachowaniem wielu firm, głównie tych z poza sektora
morskiego i offshore i raczej nie posiadających dużego doświadczenia w kontaktach z
zagranicznymi firmami jest oczekiwanie niższej ceny często nie odpowiadającej
rzeczywistym kosztom. Szczególnie istotnym jest wówczas poparcie przedstawionej oferty
odpowiednimi certyfikatami, referencjami potwierdzającymi jakość usługi / produktu.

14
Norweski elementarz
Kalendarz pracy
Cechą charakterystyczną dla Norwegii są przerwy w komunikacji, spowodowane
specyficznym kalendarzem pracy. Nieformalny tydzień pracy trwa, z wyjątkiem sektora
budowlanego, do piątku do 12.00. Okresami wyjazdów są miesiące letnie od 1 lipca do 20
sierpnia, we wrześniu częste przedłużone weekendy, a od połowy listopada do Świąt
Bożego Narodzenia wyjazdy urlopowe do ciepłych krajów. W przeciwieństwie do Polski w
Norwegii nie pracuje się w Wielkim Tygodniu poprzedzającym Święta Wielkanocne, gdzie
dniami formalnie wolnymi od pracy są Wielka Środa, Czwartek i Piątek. Planując
kalendarz prac Norwegowie często operują numerami tygodni gdzie „1" odpowiada
pierwszemu tygodniowi roku a „52" ostatniemu. W kontaktach z Norwegami nie jest
niczym rzadkim umawianie spotkań z nawet półrocznym wyprzedzeniem, z kolei rzeczą
niemożliwą może okazać się umówienie spotkania z dnia na dzień. Niezmiernie rzadko się
zdarza, żeby Norweg odwołał spotkanie bądź przybył spóźniony. Podobnie w przypadku
wpisania w zaproszeniu godziny końca spotkania można się spodziewać wyjścia Norwega
przed końcem nakreślonych ram.

15
Norweski elementarz
Specyfika rozmów
Zazwyczaj podczas spotkań Norwegów cechuje duża konkretność. Norwegowie cenią
sobie w rozmówcach gdy ci operują faktami, konkretnymi przykładami a rozmowa ma
zdefiniowany cel. Podczas spotkań w grupie Norwegowie często oddają głos niżej
postawionym w hierarchii służbowej pracownikom, co może prowadzić do dwugłosu.
Często może to być celowy wybieg, niemniej jednak zazwyczaj jest to wynik typowego dla
Norwegów kolektywnego sposobu podejmowania decyzji. Podczas pierwszych spotkań
zapoznawczych Norwegowie nie uciekają od bardziej ogólnych, nie stricte biznesowych
tematów. Niemniej jednak szczególnie, gdy rozmowa odbywa się w ramach godzin pracy,
na targach bądź między innymi spotkaniami koniecznym jest klarowne i konkretne
zaznaczenie tematu i celu rozmowy. (Sposób i forma przedstawienia pozostają sprawą
otwartą i zależą od konkretnej sytuacji.)

16
Norweski elementarz
Norwegowie bardzo rzadko wprost artykułują swoją niechęć bądź niezadowolenie,
stąd nawet po udanej w naszym odczuciu rozmowie, może się okazać, że sprawa
wymaga dalszych ustaleń i potwierdzeń, a wręcz redefinicji. W takim przypadku
zawsze warto powołać się na ustalenia ustne z konkretnej rozmowy. Prowadząc
korespondencję mejlową z Norwegami niezmiernie istotnym jest oddzielne (rozłączne)
traktowanie poszczególnych wątków i tematów. W ramach przedstawiania spraw
Norwegowie często stosują punkty i podpunkty. Istotnym jest aby nie pisać zbyt dużo
zwartym tekstem i nie mieszać wielu wątków w ramach jednego akapitu.
Zastosowanie takich składni może doprowadzić do sytuacji, że w mejlu zwrotnym nie
otrzymamy pełnej odpowiedzi albo strona norweska nie zrozumie naszych intencji.

17
Norweski elementarz
Norweska marka
Wobec funkcjonowania na rynku „cliche" odnośnie jakości ( Norwegowie tradycyjnie są
bardzo mocno przywiązani do własnych norweskich marek utożsamianych z najwyższą
jakością ), a także z uwagi na wspomniane mocne powiązania między firmami w branży,
import z zagranicy jest wielokrotnie starannie ukrywany. Stąd duża część importu, co nie
znaczy że większość, odbywa się pod marką importera. Alternatywnym stosowanym
rozwiązaniem może być stworzenie nowej - norwesko brzmiącej - marki z myślą o rynku
skandynawskim bądź jedynie norweskim.

18
Norweski elementarz
Osobowość Norwegów
Środowisko przyrodnicze w dużym stopniu wpłynęło na ukształtowanie się osobowości
Norwegów. Ludzie zamieszkujący głębokie doliny i dostępne tylko od morza fiordy rzadko
kontaktowali się ze sobą. Doprowadziło to do wykształcenia u Norwegów skrajnego
indywidualizmu. Przy wysoko rozwiniętym indywidualizmie zaskaku¬je u Norwegów
dyscyplina i poczucie narodowej jedności. W tym kraju o wyjątkowo trud¬nych warunkach
bytowania działanie w pojedynkę zmniejszało szansę powodzenia. Zmaga¬nie z
żywiołami czy to morskimi, czy ze śnieżnymi lawinami zawsze wymagało poczucia
obowiązkowości i umiejętności współpracy z innymi. Norwegowie lubią prowadzić aktywny
tryb życia. Za królewski sport uważa się narciarstwo. Norwegia jest kolebką nart, które w
przeszłości były niezbędnym środkiem do przemieszczania się zimą. Latem masowo
uprawia się turystykę górską, hołdując generalnie skandynawskiej tradycji zdrowego stylu
życia.

19
Co warto wiedzieć
o gospodarce
Szwedzka gospodarka oceniana jest jako jedna z lepszych wśród
państw OECD. W rankingu globalnej konkurencyjności World Economic
Forum 2013-2014 Szwecję sklasyfikowano na 6. pozycji,
po Szwajcarii, Singapurze i Finlandii, Niemczech i USA.

20
Co warto wiedzieć o gospodarce
Główne sektory gospodarki
Norwegia jest światowym potentatem energetycznym i drugim po Rosji największym
dostawcą gazu do Europy, zapewniając ponad jedną piątą jej zapotrzebowania na ten
surowiec. Kraje unijne są też najważniejszym klientem dla norweskich firm wydobywczych
- trafia do nich ponad 90 proc. gazu z tego kraju. Kraj ten sprzedaje do UE od 105 do 110
mld m sześc. gazu rocznie. Z raportu przygotowanego na zlecenie norweskiego
stowarzyszenia ropy naftowej i gazu wynika, że w największej części z norweskiego gazu
kraju korzysta Wielka Brytania (57 proc. całkowitej konsumpcji), Francja (40 proc.),
Niemcy (35 proc.), Czechy (34 proc.). W rękach firm z UE jest ponad 40 proc.
potencjalnych źródeł norweskiego gazu i 25 proc. jego rezerw.

21
Sektor wydobycia ropy naftowej i gazu jest motorem gospodarki norweskiej, jego
udział w wytwarzaniu PKB wynosi 21,5 proc., odpowiada za niemal 30 proc.
dochodów państwa i ponad połowę wartości eksportu. Za 80 proc. całkowitej produkcji
ropy i gazu na norweskim szelfie kontynentalnym odpowiada Statoil. Jest on
operatorem najbardziej na północ wysuniętego terminala LNG do skraplania gazu
ziemnego na świecie, dzięki któremu eksploatuje gaz z dna Morza Barentsa.
Surowiec do terminala transportowany jest 143-kilometrowym gazociągiem ze złoża
Snoehvit.
Norwegia ma znakomicie rozwinięty sektor rybołówstwa morskiego, przemysł
stoczniowy, przemysł drzewny i papierniczy. Dobrze rozwinięte jest leśnictwo.
Szacowane na 150 tys. ton, trzecie na świecie po Australii i Indiach, norweskie
zasoby radioaktywnego toru mogą w przyszłości odgrywać dużą rolę jako potencjalny
surowiec energetyczny. Na terenie Norwegii występują wapienie i granity, kraj posiada
również w niewielkich ilościach zasoby miedzi, niklu, tytanu, ołowiu, srebra, cynku, rud
żelaza oraz węgla kamiennego.

22
Niemal cała energia elektryczna zużywana w kraju pochodzi z hydroelektrowni.
Istotną rolę w norweskiej gospodarce odgrywa morze i jego główny zasób - ryby.
Gleby użytkowe zajmują 21 proc. powierzchni Norwegii (ziemia uprawna 3 proc., lasy
gospodarcze 18 proc.).
Wraz ze stopniowo malejącym wydobyciem surowców energetycznych, coraz większą
rolę odgrywa technologicznie wysokorozwinięta branża usług dla koncernów
naftowych – norweskie firmy dostarczają technologii na całym świecie, specjalizując
się zwłaszcza w działalności off-shore. W przemyśle wydobywczym oraz branży usług
dla tego sektora pracuje ok. 150 tys. osób. Na sektor usługowy składa się głównie
handel hurtowy i detaliczny, bankowość, sektor ubezpieczeniowy, transport,
komunikacja, usługi publiczne.

23
Do głównych gałęzi sektora wytwórczego zaliczyć należy: produkcję maszyn
przemysłowych i rolniczych, budowę platform wiertniczych i statków, produkcję
papieru, wyroby z metalu, chemikalia, sprzęt elektryczny i elektroniczny. Wymienione
branże są silnie zorientowane na eksport, przy czym przemysł metalowy, chemiczny i
papierowy opiera swoją produkcję o lokalnie występujące surowce oraz energię
hydroelektryczną. Udział produkcji przemysłowej, produkcji energii elektrycznej i
budownictwa w PKB kraju wynosi 14 proc., w tych sektorach pracuje 17 proc.
zatrudnionych.
Udział rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa w PKB wynosi 1,3 proc., działy te
zapewniają pracę dla 2,4 proc. zatrudnionych. Szczególnie istotne są rybołówstwo i
akwakultura (hodowla łososia i pstrąga) – wartość ryb i owoców morza
wyeksportowanych w 2013 r. wyniosła 60 mld norweskich koron.
Norwegia ma jedne z najlepszych warunków wietrznych w Europie.

24
Teoretyczny potencjał wiatrów morskich na norweskich wodach terytorialnych został
oszacowany na prawie 14000 TWh rocznie, z czego prawie 1300 na wodach, których
głębokość waha się od 60 do 300 m. W marcu 2010 roku norweski rząd zatwierdził
strategię rozwoju pozyskiwania energii z wiatrów morskich. Ministerstwo Ropy i
Energii będzie dokonywało wstępnej kwalifikacji obszarów, na których budowane
będą morskie elektrownie wiatrowe. Także w 2010 roku norweski dyrektoriat ds. Wody
i Energii dokonał wstępnej selekcji 15 obszarów pod katem ich wykorzystania dla
rozwój infrastruktury do pozyskiwania energii wiatrowej. W grudniu 2012 roku
Norwegia formalnie zobowiązała się wobec Komisji Europejskiej, że do 2020 roku
67,5 proc. energii produkowanej będzie pochodziło ze źródeł odnawialnych. Dlatego
też obok energii wodnej w Norwegii coraz większe znaczenie będzie miała energia
wiatrowa, której pozyskiwanie stanie się konieczne w obliczu tak wysoko
postawionego progu.

25
Od 1 stycznia 2012 roku Norwegia i Szwecja ustanowiły wspólny rynek dla tzw.
zielonych certyfikatów, które będą jednym z elementów finansowania projektów
związanych z elektrowniami wiatrowymi na morzu. Oczekuje się, że rozwój rynku
spowoduje wzrost konkurencji i stabilizację cen energii. Jednakże nie jest jeszcze
ustalone, jak i kiedy Norwegia opracuje system wsparcia finansowego dla projektów
pozyskiwania energii wiatrowej. W Norwegii, postrzeganej kiedyś jako modelowa
gospodarka europejska, pojawiły się problemy, gdy boom energetyczny zaczął
słabnąć całe lata wcześniej niż oczekiwano. Kraj okazał się na to nieprzygotowany; na
dłuższą metę zagrożony stał się hojny model państwa opiekuńczego. Dominujący w
gospodarce Norwegii sektor naftowy spowalnia po dekadzie boomu i w związku z tym
rząd zamierza zwiększyć konkurencyjność innych sektorów. Rząd planuje częściową
prywatyzację niektórych firm państwowych, jednak sprzedaż udziałów państwa nie
będzie duża.

26
Uznawana za jedną z najbogatszych gospodarek świata - pod względem dochodu na
mieszkańca - Norwegia w dużej mierze swój sukces ekonomiczny zawdzięcza
bogactwom naturalnym. W efekcie tego poziom aktywności gospodarczej Norwegii już
od kilkudziesięciu lat powiązany jest ściśle z kondycją sektora ropy i gazu. Z jednej
strony wiąże się to z pokaźnymi dochodami budżetowymi z tytułu podatków oraz
samego udziału Państwa w produkcji sektora (Statoil). Z drugiej natomiast rodzi za
sobą ryzyko zbyt ścisłego powiązania gospodarki z jedną tylko gałęzią przemysłu. Jak
duża jest obecnie skala zależności między sektorem wydobywczym a pozostałą
częścią norweskiej gospodarki (tzw. mainland) pokazuje chociażby 8 proc. udział tejże
branży w zagregowanej produkcji całego kraju.
Zdając sobie sprawę z tak kształtującego się katalogu ryzyk norweskie władze swoją
zrównoważoną polityką gospodarczą bardzo skutecznie ograniczają
prawdopodobieństwo ich zmaterializowania się.

27
W rezultacie tego od wielu lat regularnie zwiększane są nakłady m.in. na realizację
projektów infrastrukturalnych czy też innowacyjność norweskich przedsiębiorstw, co w
założeniu przełożyć się ma na zwiększanie wydajności gospodarki.
Bazując na kapitale pozyskanym z wydobycia węglowodorów oraz mając świadomość
rosnących zobowiązań państwa z tytułu świadczeń socjalnych, norweskie władze
zadbały również o przyszłość swoich obywateli, decydując się na gromadzenie
niemalże całkowitego zysku z tego tytułu w specjalnie do tego utworzonym funduszu
The Government Pension Fund. Wartość środków zgromadzonych na koniec 2013 r.
w funduszu wyniosła ponad 800 mld dol. czyniąc go największym funduszem
inwestycyjnym na świecie.

28
PKB, inflacja, bezrobocie
Gospodarka Norwegii w okresie ostatnich czterech lat sprzed kryzysu rozwijała się w
najszybszym tempie na przestrzeni ostatnich 50 lat. Także ogólnoświatowy kryzys nie
zachwiał gospo¬darką norweską, zostawiając Norwegię z jednym z najmniejszych
spadków PKB wśród kra¬jów Europy. PKB w 2013 r. wzrosło o 0,6 proc. w stosunku do
roku poprzedniego. W 2013 r. PKB Norwegii osiągnął wielkość ok. 3 bln norweskich koron
(515 mld dol. nominalnie, ok. 280 mld dol. w parytecie siły nabywczej).
Prowadzenie polityki monetarnej w Norwegii, na tle spowolnienia gospodarczego oraz
niskich stóp procentowych wśród partnerów handlowych, stanowi wyzwanie dla
norweskich władz. Wyższa główna stopa procentowa mogłaby co prawda ograniczyć
wzrost zadłużenia i presję popytu w gospodarce, jednak w warunkach utrzymujących się
niskich stóp procentowych poza Norwegią taka polityka mogłaby doprowadzić do
gwałtownego umocnienia się norweskiej korony, skutkując zbyt niskim poziomem inflacji i
aktywności gospodarczej.

29
Celem operacyjnym polityki pieniężnej jest utrzymanie rocznej inflacji CPI na poziomie
nie przekraczającym 2,5 proc. W ciągu ostatnich dziesięciu lat średnia inflacja
znajdowała się nieco poniżej tej granicy, wg założeń rządowych w 2014 r. powinna
wynieść 2 proc. Od marca 2012 r. Bank Centralny utrzymuje główną stopę
procentową na poziomie 1,5 proc.
Bezrobocie utrzymuje się od 2013 r. na poziomie 3,2-3,6 proc., w lipcu 2014 r.
wyniosło 3,4 proc. Według danych norweskiego urzędu pracy i opieki społecznej NAV
z 2013 r. 28 proc. bezrobotnych w Norwegii stanowią imigranci, a wśród nich
największą grupę stanowią Polacy, których bez pracy jest prawie 8 tysięcy. W maju
2013 r. w Norwegii zarejestrowanych jako poszukujących pracy było 32 tys.
imigrantów, co oznacza wzrost bezrobocia w tej grupie o 12,4 pkt proc. względem
danych z maja 2012 roku, a wśród osób narodowości polskiej o 14,9 pkt proc.

30
Poza Polakami największą bezrobotną grupę etniczną w Norwegii stanowią Litwini
(ponad 3 tys.), Szwedzi (ponad 2 tys.) oraz Irakijczycy (ponad 1 tys.). Przez rok liczba
bezrobotnych Norwegów spadła o 1,6 pkt proc., w maju 2013 r. bez pracy
pozostawało ponad 83 tys. norweskich obywateli.
Najczęściej stosowanymi formami działalności wśród zagranicznych inwestorów w
Norwegii są oddziały firm. Rozpoczęcie jakiejkolwiek działalności gospodarczej w
Norwegii wymaga rejestracji w Centralnym Rejestrze Koordynacyjnym dla Podmiotów
Prawnych - Enhetsregisteret. Rejestracja jest darmowa.

32
ABC biznesu
Rodzaje spółek
Najczęściej spotykane rodzaje organizacji gospodarczych w Norwegii to:
• spółka AS (Alksjeselskap) - prywatna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
• spółka ASA - (allmennaksjeselska) publiczna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
• ANS – ansvarlig selskap -spółki z nieograniczoną odpowiedzialnością (odpowiedzialność
solidarna)
• DA – delt ansvar - spółki z nieograniczoną odpowiedzialnością (odpowiedzialność
kolektywna)
• filia - oddział firmy zagranicznej (nor. NUF)
• selvstendig naringsdrivende firma – działalność na własny rachunek (samozatrudnienie)

33
ABC biznesu
Spółki AS i ASA w uproszczeniu można uznać za odpowiedniki spółek z o.o. i S.A.
Szereg regulacji obejmujących te formy prawne pokrywa się z rozwiązaniami
zawartymi w polskim prawie, niemniej jednak istnieją również zasadnicze różnice. W
celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących tych spółek radzimy w
pierwszej kolejności zapoznać się z opisem zamieszczonym na stronie bedin.no.
http://www.bedin.no/php/d_emneside_eng/cf/hApp_102/hPKey_1529/hDKey_2
oraz z ustawodawstwem norweskim:
Akty prawne regulujące działalność spółek AS i ASA:
• http://www.lovdata.no/all/nl-19970613-044.html - Lov om aksjeselskaper
(aksjeloven) - LOV-1997-06-13-44
• http://www.lovdata.no/all/nl-19970613-045.html - Lov om allmennaksjeselskaper
(allmennaksjeloven) - LOV-1997-06-13-45

34
ABC biznesu
Oddziały są najczęściej stosowanymi formami działalności wśród zagranicznych
inwestorów. W przypadku oddziału firmy zagranicznej nie wymagany jest kapitał
założycielski. Rejestracja oddziału jest tańsza od rejestracji spółki – kosztuje 2500
norweskich koron (informacja na rok 2007). Wymienione poniżej dokumenty potwierdzone i
przetłumaczone na język norweski należy dołączyć do wypełnionego formularza/wniosku o
zarejestrowanie oddziału w Rejestrze Firm (Register of Companies) w Bronnoysund.
Filia firmy zagranicznej (Filial av
utenlandskaksjeselskap)

35
ABC biznesu
Oddziały są najczęściej stosowanymi formami działalności wśród zagranicznych
inwestorów. W przypadku oddziału firmy zagranicznej nie wymagany jest kapitał
założycielski. Rejestracja oddziału jest tańsza od rejestracji spółki – kosztuje 2500
norweskich koron (informacja na rok 2007). Wymienione poniżej dokumenty
potwierdzone i przetłumaczone na język norweski należy dołączyć do wypełnionego
formularza/wniosku o zarejestrowanie oddziału w Rejestrze Firm (Register of
Companies) w Bronnoysund.
Informacje i dokumenty dotyczące głównej siedziby firmy:
• akt założycielski firmy
• statut firmy
• wypis z rejestru firm
• nazwa i adres głównej siedziby firmy
• forma prawna firmy (np. sp. z o.o.)

36
ABC biznesu
• decyzja o utworzeniu oddziału firmy; wybór głównego dyrektora firmy; ewentualne
pełnomocnictwa
• decyzja o ew. powołaniu zarządu i/lub dyrektora naczelnego oddziału w Norwegii.
Informacje dotyczące filii firmy:
• nazwa i adres filii
• zakres działania filii
• w przypadku powołania zarządu oddziału - nazwiska, adresy oraz daty urodzenia
(numery personalne) zarządu oddziału firmy (jeżeli oddział ten posiada zarząd), oraz
te same dane dotyczące dyrektora
• podpis oraz nazwiska i daty urodzenia osób upoważnionych do podejmowania w
imieniu oddziału prawnych zobowiązań

37
ABC biznesu
W przypadku, jeśli w oddziale powołano zarząd lub prezesa, co nie jest prawem
wymagane - formularz wniosku o utworzeniu oddziału musi być podpisany przez
wszystkich członków zarządu, jak również przez prezesa filii. Filia firmy zagranicznej
traktowana jest jako firma norweska i posiada te same przywileje i obowiązki (podatki,
księgowość, sprawozdawczość itp.). Różnice wynikają z faktu odmiennej formy
prawnej tej spółki i nie są związane z krajem rejestracji spółki matki. W oddziale firmy
zagranicznej nie musi być przeprowadzany audyt, jeżeli obrót oddziału wynosi mniej
niż 5 mln koron. Ponadto nie jest wymagane, aby oddział przekazywał do Rejestru
Rachunkowego Firm (Register of Companies Accounts) dane o wysokości rocznych
obrotów. Firma zagraniczna (spółka - matka) jest odpowiedzialna za długi oddziału do
pełnej wysokości swoich aktywów.

38
ABC biznesu
Działalność prowadzona na
własny rachunek (selvstendig
naringsdrivende firma)
Osoba indywidualna może założyć działalność na własny rachunek - selvstendig
naringsdrivende firma. Nazwa jednoosobowego przedsiębiorstwa powinna zawierać
nazwisko właściciela. Właściciel firmy odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania
swojego przedsiębiorstwa.
Aby założyć ‘selvstendig naringsdrivende firma’ należy być pełnoletnim oraz nie można
korzystać z formuły upadłości konsumenckiej (bankruptcy quarantine). Nie trzeba być
rezydentem Norwegii. Warunkiem koniecznym jest jednak posiadanie przez firmę
norweskiego adresu.

39
ABC biznesu
Selvstendig naringsdrivende firma ma obowiązek rejestracji w centralnym rejestrze
przedsiębiorstw Bronnoysund w przypadku gdy zatrudnia więcej niż pięciu
pracowników na głównych stanowiskach (tzn. pracujących ponad 20 godz.
tygodniowo) lub prowadzi handel towarami kupowanymi w celu dalszej ich sprzedaży.
Przedsiębiorstwo, które nie ma obowiązku rejestrowania się w rejestrze
przedsiębiorstw, ma prawo do rejestracji w nim na własny wniosek, po uiszczeniu
opłaty.
Wielu przedsiębiorców, mimo braku obowiązku, decyduje się na zarejestrowanie
firmy. Głównym powodem skłaniającym do zarejestrowania jest fakt, iż wielu
dostawców i potencjalnych partnerów wymaga przedstawienia numeru organizacji (z
Centralnego Rejestru Przedsiębiorstw Bronnoysund) w celu sprawdzenia czy
przedsiębiorstwo rzeczywiście istnieje.

40
ABC biznesu
Wielu inwestorów rozpoczyna działalność jako przedsiębiorstwo jednoosobowe,
jednak wraz z rozwojem firmy decydują się na zmianę formy prawnej na AS
(odpowiednik polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością). Przekształcenie
spółki selvstendig naringsdrivende firma (działalność na własny rachunek) na AS jest
procesem stosunkowo łatwym. Procesem o wiele bardziej skomplikowanym jest
zmiana formy prawnej z AS na selvstendig naringsdrivende firma.
Nie istnieją żadne restrykcje ograniczające możliwości wykonywania pracy
zarobkowej połączonej z jednoczesnym prowadzeniem selvstendig naringsdrivende
firma (działalności na własny rachunek). Jednak obowiązkowe jest poinformowanie
Lokalnego Biura Podatkowego, w sytuacji gdy na dochód składają się wpływy z pracy,
(wynagrodzenie) oraz dochody z prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

41
ABC biznesu
Należy zauważyć, że selvstendig naringsdrivende firma nie jest objęta bonifikatami
wynikającymi z bycia zatrudnionym. Np. w przypadku choroby lub urlopu
chorobowego nie jest się objętym świadczeniami socjalnymi od pierwszego dnia
nieobecności. W tej formie działalności nie jest wymagane ubezpieczenie zdrowotne,
jednakże każdorazowo podczas rozpoczynania własnej działalności należy sprawdzić
wymogi ubezpieczenia w odpowiednim urzędzie. Należy zauważyć, że służba zdrowia
w Norwegii jest płatna.
Przedsiębiorstwo ma obowiązek posiadania audytora, gdy przychód operacyjny z
działalności na terenie Norwegii przekracza 5 mln koron. Selvstendig naringsdrivende
firma – działalność na własny rachunek – oraz spółki z nieograniczoną
odpowiedzialnością, które nie zatrudniają więcej niż 5 pracowników nie mają
obowiązku wyznaczania audytora w sytuacji, gdy ich roczny obrót nie przekracza 5
mln koron. Spółki AS ASA mają obowiązek przeprowadzenia audytu.

42
ABC biznesu
W takiej spółce istnieje dwóch lub więcej właścicieli (często określanych mianem
partnerów), którzy ponoszą prywatną odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania.
W praktyce wyróżnia się dwa rodzaje przedsiębiorstw z nieograniczoną
odpowiedzialnością:
• ANS – responsible company (Ansvarlig selskap)
• DA – collective responsibility (Ansvarlig selskap med delt ansvar)
Więcej informacji na temat tych spółek:
http://www.bedin.no/cwobjekter/utskrift/eguide-en.pdf
Spółki z nieograniczoną
odpowiedzialnością (ANS, DA)

43
ABC biznesu
Sposoby rejestracji
Rozpoczęcie jakiejkolwiek działalności gospodarczej w Norwegii wymaga rejestracji w
Centralnym Rejestrze Koordynacyjnym dla Podmiotów Prawnych - Enhetsregisteret .
Rejestracja w Enhetsregisteret jest darmowa. Wystarczy wypełnić część I
Zintegrowanego Wniosku Rejestracyjnego - Samordnet registermelding i załączyć
odpowiednie dokumenty, jeśli są wymagane. Wniosek rejestracyjny dostępny jest na
stronie Bronnoysundregistrene.
Wypełniony wniosek należy przesłać do:
Bronnoysundregistrene
Enhetsregisteret, 8910 Bronnoysund

44
ABC biznesu
Rejestracji działalności gospodarczej można dokonać również za pomocą
elektronicznego systemu Altinn (http://www.altinn.no/). Po dokonaniu rejestracji w
Enhetsregisteret zostaje przydzielony dziewięciocyfrowy numer organizacyjny,
którego należy używać na wszystkich dokumentach firmowanych oraz w kontaktach z
poszczególnymi władzami. Bez numeru organizacyjnego nie można otworzyć konta
firmowego w banku ani zatrudniać pracowników. Zintegrowany Wniosek Rejestracyjny
może być wykorzystany do zarejestrowania się (o ile jest to wymagane) w innych
rejestrach, które są powiązane z Centralnym Rejestrem Koordynacyjnym. Te rejestry
to:
• Rejestr Pracodawców i Pracobiorców - NAV - AA Registeret
• Rejestr Przedsiębiortw - Foretaksregisteret
• Rejestr Podatników VAT - Merverdiavgiftsmanntallet
• Rejestr Firm i Przedsiębiorstw Norweskiego Biura Statystycznego - Statistisk
sentralbyras Bedrifts-ogforetaksregister

45
ABC biznesu
• Rejestr Fundacji - Stiftelsesregisteret
• Rejestr Spółek z o.o Norweskiego Dyrektoriatu ds. Podatków - Skattemanntallet for
etterskudds¬pliktige
Zintegrowany Wniosek Rejestracyjny zawiera informacje nt. obowiązku lub możliwości
rejestracji danego podmiotu w poszczególnych rejestrach. Przewodnik zawierający
praktyczne informacje dot. wypełniania wniosku jest dostępny na stronie
Bronnoysundregistrene.
Przykładowo obowiązek zgłoszenia się do Rejestru Podatników VAT powstaje, gdy obrót
przekroczy 50 000 koron w ciągu 12 miesięcy. W przypadku oddziałów firm zagranicznych
/ zagranicznych usługodawców, którzy nie mają stałej siedziby, rejestracja dla potrzeb
rozliczenia podatku VAT powinna obywać się za pośrednictwem norweskiego
przedstawiciela ( osoba bądź firma mająca stałą siedzibę w Norwegii) .

46
ABC biznesu
W Foretakregistret obowiązek rejestracji mają wszystkie norweskie i zagraniczne
przedsiębiorstwa działające w Norwegii. Wyjątek od tej zasady dotyczy jedynie firm
jednoosobowych (norweskich), które zatrudniają mniej niż pięciu pracowników lub nie
zajmują się odsprzedażą towarów. Rejestrację w Foretakregisteret jest płatna - 6000
koron, jeśli dokonywana jest w formie papierowej lub 5000 koron, jeśli w formie
elektronicznej. Zintegrowany Wniosek Rejestracyjny można wykorzystywać również do
zgłaszania wszelkich zmian związanych z prowadzeniem działalności. W ramach
współpracy rejestry wymieniają się informacjami o wszelkich wprowadzonych zmianach
dotyczących poszczególnych zarejestrowanych podmiotów. Dlatego też nie ma
konieczności składania oddzielnych wniosków w poszczególnych rejestrach. Prowadząc
działalność gospodarczą w Norwegii należy szczegółowo zapoznać się z Ustawą o
Rachunkowości, Ustawą o Prowadzeniu Ksiąg Rachunkowych oraz Ustawą Podatkową.
Wszystkie podmioty gospodarcze mają obowiązek prowadzenia księgowości oraz
trzymania ksiąg rachunkowych zgodnie z tymi przepisami.

47
ABC biznesu
Większość firm norweskich korzysta z usług autoryzowanych biur rachunkowo-
księgowych, które pomagają w wypełnianiu obowiązków rejestracyjno-sprawozdawczych
wynikających ze wspomnianych ustaw. Okres przechowywania dokumentów księgowych
(po zakończeniu roku finansowego) może wynosić 10 lat (roczne sprawozdania księgowe,
raportu kierownictwa, raporty audytora) lub 3,5 roku dla takich dokumentów jak karty
czasu pracy, inne vouchery. Firma ma obowiązek zatrudnić autoryzowanego audytora jeśli
roczny zysk operacyjny przekroczy 5 milionów koron. Z obowiązku korzystania z usług
audytora mogą zostać zwolnione przedsiębiorstwa jednoosobowe lub spółki z
nieograniczona odpowiedzialnością jeśli zatrudniają do pięciu osób.

48
ABC biznesu
Polska firma świadcząca usługi w Norwegii powinna dopełnić obowiązków rejestracyjnych
w tym kraju. W pierwszej kolejności proszę zapoznać się z informacjami z następującej
strony internetowej:
http://www.skatteetaten.no/pl/International-Polska/ oraz z materiałami wydanymi m.in.
przez Norweski Urząd Podatkowy oraz Norweską Inspekcję Pracy. Kluczowy w całej
sprawie jest formularz RF-1199 - http://www.skatteetaten.no/Upload/Skjemaer/alltid/RF-
1199BE.pdf, na którym dokonuje się zgłoszenia kontraktu do norweskiego urzędu
podatkowego.

49
ABC biznesu
Obowiązkowe licencje, autoryzacje, itp.
Niektóre rodzaje działalności wymagają, aby osoba odpowiedzialna za firmę miała
autoryzacje wydaną przez kompetentne władze norweskie. Dotyczy to instruktorów
nauki jazdy, lekarzy, fizjoterapeutów, audytorów, księgowych, prawników, makler
giełdowych, makler obligacji, pośrednik nieruchomości. Chcąc prowadzić biuro
podróży należy uzyskać gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe pokrywające
ewentualne zaległe zobowiązania. Prowadzeni firmy cateringowej, kawiarni,
restauracji wymaga uzyskania autoryzacji od urzędu gminy, w której znajduje się
lokal. Wcześniej należy uzyskać atest dla lokalu od Norweskiej Agencji ds.
Bezpieczeństwa Żywności - Mattilsynet. Dodatkowo wymagane są specjalne
pozwolenia od urzędu gminy na sprzedaż lub serwowanie alkoholi. Licencje
wymagane są również na działalność transportową: taksówki, transport medyczny
(ambulansem), autobusy lub inne środki transportu publicznego.

50
ABC biznesu
Firmy, w tym osoby samozatrudnione, z szeroko pojętej branży budowlanej są
zobowiązane wystąpić do Norweskiej Inspekcji Pracy o specjalne identyfikatory. 1 lipca
2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o VAT, która wprowadziła uproszczony system
rejestracji (voes) dla zagranicznych przedsiębiorców świadczących usługi drogą
elektroniczną podmiotom prywatnym w Norwegii. Z uproszczonego systemu rejestracji
mogą skorzystać osoby oferujący usługi drogą elektroniczną lub drogą łączności
elektronicznej konsumentom prywatnym lub w sektorze publicznym. System został
stworzony dla przedsiębiorców, którzy nie posiadają siedziby na terenie Norwegii, a także
nie zamierzają rozpocząć tutaj działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy, którzy prowadzą
wskazaną działalność gospodarczą w Norwegii albo takową zamierzają rozpocząć
przewidziany jest dotychczasowy, zwykły tryb rejestracji w Norwegian VAT w momencie
przekroczenia ich rocznego obrotu 50000 koron.

51
ABC biznesu
Definicja legalna usług elektronicznych została unormowana w ustawie o VAT i
powinna być interpretowana w oparciu o dwa akty Unii Europejskiej tj.:
• Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu
podatku od wartości dodanej (art. 357 - 369)
• Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) NR 282/2011 z dnia 15.03.2011 r.
ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego
systemu podatku od wartości dodanej (art. 58 - 63)
Usługą elektroniczną jest wszelkiego rodzaju świadczenie oferowane na odległość za
pomocą internetu lub innych sieci elektronicznych (telefonia szerokopasmowa, usługi
radiowe i telewizyjne). Usługą elektroniczną nie będzie, zatem żadne świadczenie usług,
które może być przeprowadzone bez udziału technologii informacyjnych, działających w
sposób w pełni zautomatyzowany.

52
ABC biznesu
Chodzi głównie o pobieranie oprogramowania, muzyki, filmów, cyfrowych książek, a także
innych elektronicznych publikacji. Obowiązek rejestracji aktualizuje się z chwilą, gdy
całkowita wartość dostaw dla prywatnych podmiotów przekroczy w ciągu 12 miesięcy
50000 koron. Przedsiębiorcy zagraniczni, którzy w inny sposób spełnili wymagania VOES
również mogą dokonać rejestracji w systemie. Przedsiębiorcy, którym nie udało się
osiągnąć progu 50000 koron i nie zostali usunięci z systemu, muszą się zarejestrować w
ciągu dwóch lat kalendarzowych, aby wyliczyć, uiścić podatek VAT i przedłożyć deklarację
w ciągu ww. okresu. Podatek VAT powinien być zdeklarowany i zapłacony w systemie
kwartalnym do 20 dni po zakończeniu danego okresu. Rejestracji można dokonać na
stronie: www.voesnorway.com . Wpis dokonywany jest w oparciu o numer identyfikacji
podatkowej w kraju zamieszkania oraz oświadczenie o niepodleganiu opodatkowaniu VAT
w Norwegii.

53
ABC biznesu
Dokumentacja transakcyjna powinna być przechowywana przez okres 10 lat i
udostępniana na wniosek norweskich władz podatkowych w ciągu trzech tygodni.
Wykreślenie z systemu następuje na skutek zakończenia działalności gospodarczej,
niespełniania warunków wymaganych prawem lub nieprzestrzegania przepisów prawa.
Jeżeli wykreślony z uproszczonego rejestru przedsiębiorca chciałby dalej prowadzić
działalność gospodarczą o danym profilu, musi tym razem zarejestrować się w Norwegian
VAT, bez możliwości skorzystania z systemu VOES.
Więcej informacji można znaleźć na stronach: www.voesnorway.com ,
http://www.skatteetaten.no , http://www.regjeringen.no
Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2010 r. nowym prawem imigracyjnym obywatele .
Obywatele Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) nie muszą ubiegać się o
pozwolenie na pobyt/pracę w Norwegii. Jednakże należy zarejestrować się on-line, a
następnie zgłosić się na Policję lub do Centrum Obsługi Pracowników Zagranicznych, jeśli
pobyt w Norwegii będzie trwał powyżej trzech miesięcy.

54
ABC biznesu
Po dokonaniu rejestracji zostaje wydany certyfikat rejestracji (brak jakichkolwiek opłat),
który nie wymaga odnawiania.
Pobyt (powyżej trzech miesięcy) muszą zarejestrować następujące osoby:
• pracobiorcy
• osoby samozatrudnione
• studenci
• świadczący usługi
• osoby niepracujące, ale posiadające wystarczające środki na utrzymanie się
• członkowie rodzin wyżej wymienionych osób, jeśli są obywatelami EOG; członkowie
rodzin, którzy nie są obywatelami EOG muszą ubiegać się o kartę pobytu.

55
ABC biznesu
Dokumenty wymagane w procedurze rejestracji:
• pracobiorcy: dowód osobisty lub paszport; zaświadczenie o zatrudnieniu lub umowa o
pracę, której zapisy są zgodne z norweskim prawem pracy
• osoby samozatrudnione: dowód osobisty lub paszport; wyciąg z Centralnego Rejestru
Koordynacyjnego Podmiotów Prawnych/Norweskiego Rejestru Podmiotów
Gospodarczych.
• osoby posiadające wystarczające środki na utrzymanie się: dowód osobisty lub paszport,
dokumenty potwierdzające posiadanie wystarczających środków na utrzymanie się
(wyciąg z banku, zaświadczenie o prawie do emerytury), ubezpieczenie zdrowotne lub
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego
• studenci: dowód osobisty lub paszport; zaświadczenie z uczelni, ubezpieczenie
zdrowotne lub Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz deklaracja
potwierdzająca posiadanie wystarczających środków finansowych na czas studiów.

56
ABC biznesu
• świadczący usługi: dowód osobisty lub paszport; umowa o pracę z zagranicznym
pracodawcą; dokumentacja od norweskiego zleceniodawcy lub pracodawcy z innego kraju
EOG potwierdzająca dane zlecenie oraz czas jego trwania (zlecenie musi mieć charakter
tymczasowy).
• członkowie rodzin wyżej wymienionych, jeśli są obywatelami EOG: dowód osobisty lub
paszport; dokumenty potwierdzające relacje rodzinne (odpis aktu małżeństwa, odpis aktu
urodzenia); certyfikat rejestracji osoby, z którą następuje połączenia na zasadzie łączenia
rodzin. Więcej informacji nt. imigracji rodzinnej dla osób nie będących obywatelami EOG.
Szczegółowe informacje na legalizacji pobytu w Norwegii dostępne są na stronie
Norweskiego Urzędu Imigracyjnego.

Norwegia

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

More from PortalPromocjiEksportu

More from PortalPromocjiEksportu (20)

Norwegia