1. «Ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος» (Ἀπ. 1,10)
Περίοδος Δ΄ - Ἔτος ΚΘ΄ Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου (Λουκ. 15,11-32) Συντάκτης (†) ἐπίσκοπος
Φλώρινα - ἀριθμ. φύλλου 1726 12 Φεβρουαρίου 2012 Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης
Οἱ σύγχρονοι ἄσωτοι
Η δευτέρα Κυριακὴ τοῦ Τριῳδίου, ἀγαπητοί
μου, ὀνομάζεται Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου, ἀπὸ
τὴν περίφημη σχετικὴ παραβολὴ τοῦ Κυρίου,
χαρτοπαίζουν, σπαταλοῦν πολύτιμο χρόνο, ποὺ
οἱ ἀρχαῖες πρόγονοί τους Ναυσικᾶ καὶ Πηνελό-
πη διέθεταν γιὰ τὴν εὐπρέπεια τοῦ ἑλληνικοῦ
ποὺ χαρακτηρίσθηκε ὡς διαμάντι καὶ κορωνί- σπιτικοῦ, ποὺ ἔλαμπε ἀπὸ τάξι καὶ καθαρότητα.
δα ὅλων τῶν παραβολῶν τῆς ἁγίας Γραφῆς. Ἄσωτα παιδιά, ἀλλὰ καὶ —τὸ θλιβερώτερο—
Εἶνε παραβολὴ - θησαυρός. Κάποιος εἶπε ὅ- ἄσωτοι γονεῖς! Ἄσωτοι πατέρες, ποὺ μπλέκουν
τι, καὶ ἂν ὁ Χριστὸς δὲν ἔκανε καμμιά ἄλλη διδα- σὲ ἄνομες σχέσεις, λησμονοῦν τὶς ἱερὲς ὑποχρε-
σκαλία, ἀρκοῦσε καὶ μόνο ἡ παραβολὴ αὐτὴ ν᾿ ώσεις τοῦ οἰκογενειάρχου κι ἀφήνουν κλαμένη
ἀποδείξῃ, ὅτι αὐτὸς ποὺ τὴν εἶπε εἶνε Θεός· μό- τὴ σύζυγο, τὸ ἴνδαλμα τῆς νιότης τους, καὶ νη-
νο ὁ καρδιογνώστης μποροῦσε νὰ δώσῃ τέτοια στικὰ τὰ παιδιά τους, γυμνά, ἔκθετα σ᾽ ὅλους τοὺς
ἀκτινογραφία τῆς καρδιᾶς τοῦ ἀποστάτου ἀλλὰ ἀνέμους τῆς κοινωνικῆς δυστυχίας, μὲ τὸ στίγμα
καὶ μετανοημένου ἀνθρώπου· τέτοιο κείμενο δὲν τῆς ἐγκαταλείψεως. Ἄσωτες μητέρες καὶ σύζυ-
ὑπάρχει ἀλλοῦ στὴν παγκόσμιο φιλολογία. γοι, ποὺ μὲ ἐλαφρὰ συνείδησι σπάζουν τὸν ἱερὸ
Μέσα στὶς λέξεις της συμπτύσσεται ὅλο τὸ δεσμὸ τοῦ γάμου, ῥίχνουν στὸ βοῦρκο τῆς ἀτι-
δρᾶμα ἀλλὰ καὶ ἡ λύσις τῆς τραγῳδίας μας. Θὰ μίας τὰ στέφανά τους, καὶ χωρὶς ντροπὴ συζοῦν
ἄξιζε νὰ γίνῃ κτῆμα τῶν σημερινῶν ἀνθρώπων, μὲ ἄλλους ἄντρες. Χιλιάδες οἱ παράνομες συμ-
νὰ ῥιζώσουν σὲ κάθε καρδιὰ οἱ ἀθάνατες ἰδέ- βιώσεις, ποὺ γκρεμίζουν τὸ θεσμὸ τῆς οἰκογε-
ες της. Τί θησαυρὸ κατέχουμε οἱ Χριστιανοί! νείας καὶ κλονίζουν τὰ θεμέλια τοῦ γένους.
Θὰ προσπαθήσουμε νὰ δώσουμε μία ἀμυ- Πατρίδα, θρήνησε γιὰ τοὺς ἀσώτους αὐ-
δρὰ εἰκόνα τοῦ συγχρόνου ἀσώτου. τοὺς υἱοὺς καὶ θυγατέρες σου!
*** ⃝ ΑΣΩΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Ἄσωτοι στὴν οἰκο-
⃝ ΑΣΩΤΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ. Οἱ ἄσωτοι, ἀγα- γένεια, ἀλλὰ καὶ πόσοι ἄσωτοι ὑπάρχουν στὴν
πητοί μου, σήμερα εἶνε πολλοί, ἀναρίθμητοι. εὐρύτερη οἰκογένεια ποὺ λέγεται κοινωνία!
Ἄσωτοι ὑπάρχουν πρῶτα - πρῶτα μέσ᾽ στὴν Νέα φάλαγγα ἀσώτων. Τέτοιοι εἶνε π.χ. ὅσοι
οἰκογένεια. Εἶνε τὰ παιδιὰ ἐκεῖνα εὐπόρων γιὰ μία ματαία ἐπίδειξι στὴ γιορτή τους, γιὰ
γονέων, ποὺ μαζὶ μὲ διεφθαρμένους συντρό- μία διασκέδασι, γιὰ μία νύκτα κραιπάλης καὶ
φους σπαταλοῦν ποσὰ φανταστικά. Πόσοι τέ- ὀργίων, οἱ νέοι αὐτοὶ Λούκουλλοι, σπαταλοῦν
τοιοι ἄσωτοι υἱοί, μὲ τὸ πρόσχημα ὅτι σπουδά- σὲ καιρὸ γενικῆς οἰκονομικῆς κρίσεως τόσα
ζουν, αἰώνιοι φοιτηταί, διημερεύουν καὶ διανυ- ὅσα θὰ ἔφταναν νὰ θρέψουν γιὰ ἕνα μῆνα ἑ-
κτερεύουν σὲ κέντρα ἀκολασίας καὶ σὰν βδέλ- κατοντάδες οἰκογένειες. Ἄσωτοι ἐκεῖνοι ποὺ
λες ἀφαιμάζουν τὰ πατρικὰ βαλάντια! Ἐξ αἰτί- εὔκολα πλουτίζουν καὶ ἀσύνετα σπαταλοῦν·
ας τους ἐξανεμίστηκαν περιουσίες, διαλύθη- γι᾽ αὐτοὺς ὁ ἀρχαῖος Διογένης ἔλεγε, ὅτι μοι-
καν οἰκογένειες, κατέβηκαν πρόωρα στὸν τά- άζουν μὲ τὶς συκὲς ποὺ φυτρώνουν σὲ γκρε-
φο πικραμένοι γονεῖς, ἔσβησαν κοπέλλες ποὺ μοὺς καὶ δύσβατους τόπους, καὶ τοὺς καρ-
ἀπατήθηκαν ἀπ᾽ αὐτοὺς καὶ μαράζωσαν. πούς των δὲν γεύονται ἄνθρωποι ἀλλὰ τοὺς
Ἄσωτες ὅμως εἶνε καὶ οἱ ἄμυαλες ἐκεῖνες τρῶνε τὰ ὄρνεα· ἔτσι καὶ τὶς περιουσίες τῶν
κόρες, ποὺ περιφρονοῦν τὶς παραδόσεις τῆς ἀσώτων αὐτῶν ὄχι ὀρφανὰ καὶ χῆρες ἀλλὰ
ὀρθοδόξου οἰκογενείας, ἀποτινάζουν τὸν πα- γύναια ἁμαρτωλὰ καὶ σύντροφοι ἔκφυλοι καὶ
τρικὸ ζυγό, βγαίνουν, περιφέρονται ἀργόσχο- κόλακες τὶς καταβροχθίζουν, κατὰ τὸ ῥητὸ
λες, συχνάζουν σὲ κοσμικὰ κέντρα, χασκογε- «Ζεῖ χύτρα, ζῇ φιλία», δηλαδή· Βράζει ἡ χύ-
λοῦν μὲ τὸν πρῶτο τυχόντα, πίνουν, καπνίζουν, τρα τοῦ συμφέροντος; διατηρεῖται καὶ ἡ φι-

2. 2
λία· ἔπαυσε ἡ χύτρα; ἀμέσως οἱ σύντροφοι τίας, ὅλοι φθείραμε ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ κε-
τοῦ ἀσώτου κάνουν φτερὰ κ᾽ ἐξαφανίζονται. φάλαια ποὺ ἔδωσε ὁ Πλάστης. Ἂν καθρεπτι-
Ἄσωτοι ἀκόμη εἶνε οἱ ὀκνηροί, ποὺ τίποτα σθοῦμε στὴν παραβολή, θὰ δοῦμε ἄσωτο ὄχι
καλὸ δὲν κάνουν γύρω τους. Ἀπ᾽ τὸ πρωὶ λι- μόνο τὸ γείτονα, ἀλλὰ κυρίως τὸν ἑαυτό μας·
μνάζουν σὲ καφφενεῖα καὶ φλυαροῦν. Λησμο- θὰ δοῦμε πῶς μᾶς κατήντησε ὅλους ἡ ἁμαρ-
νοῦν τὸ προγονικὸ «χρόνου φείδου» καὶ σπα- τία καὶ θὰ φρίξουμε· κι ἂν ἔχουμε λίγη μετά-
ταλοῦν πολύτιμο χρόνο. Ἄσωτοι καὶ ὅσοι ἐρ- νοια, θὰ γονατίσουμε καὶ θὰ ποῦμε μὲ συντρι-
γάζονται μέν, ἀλλὰ τὸ Σαββατοκύριακο ξοδεύ- βή· Κύριε! ὣς τώρα ἄλλους μόνο θεωροῦσα
ουν σὲ διασκεδάσεις ὅ,τι ἔβγαλαν ὅλη τὴν ἑ- καὶ καυτηρίαζα ὡς ἀσώτους· τώρα βλέπω ὅτι
βδομάδα, ποσὰ μὲ τὰ ὁποῖα θὰ ἔχτιζαν πολυ- πρῶτος ἄσωτος εἶμαι ἐγώ. «Πάτερ, ἥμαρτον
κατοικίες. Ἀλλὰ ποῦ ἀφήνει ὁ ἀλκοολισμός, ἡ εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου…» (Λουκ. 15,18-19).
μέθη; Ἄσωτοι ἀκόμη οἱ θαμῶνες θεαμάτων, οἱ Σὲ μιὰ πόλι τῆς Ἀγγλίας ἔφθασε ἕνας θία-
παῖκτες τοῦ τζόγου, οἱ χρῆστες ναρκωτικῶν. σος γιὰ παραστάσεις. Σὲ ἕναν ἠθοποιό, ποὺ
Κάποιοι ὅμως ἀσωτεύουν ὄχι μόνο στὴν ὕ- ἔπαιζε τὸ ῥόλο γελωτοποιοῦ, κάποιος ἔδωσε
λη ἀλλὰ καὶ στὸ πνεῦμα, καὶ αὐτοί εἶνε οἱ με- μία ἁγία Γραφὴ καὶ τοῦ ζήτησε, ἐκτὸς παρα-
γάλης ὁλκῆς ἄσωτοι. Παράδειγμα οἱ δημοσιο- στάσεως, ἐπὶ πληρωμῇ ν᾿ ἀπαγγείλῃ μὲ τὴν ὡ-
γράφοι καὶ συγγραφεῖς ἐκεῖνοι, ποὺ θὰ μπο- ραία φωνή του μεγαλοφώνως τὴν παραβολὴ
ροῦσαν νὰ χρησιμοποιήσουν τὸ τάλαντό τους τοῦ Ἀσώτου. Αὐτὸς δέχτηκε. Ἀνέβηκε κάπου
γιὰ νὰ προβάλουν τὸ καλὸ καὶ νὰ στιγματί- ψηλὰ καὶ ἤρχισε τὴν ἀπαγγελία ἀλλὰ μέσα σὲ
σουν τὸ κακό, ἀλλ᾿ αὐτοὶ βυθίζουν τὴν πέννα εἰρωνεῖες τῶν συντρόφων του. Ὅταν εἶπε τὴ
τους στὴν κοινωνικὴ κοπριὰ καὶ γεμίζουν πε- φράσι «…καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐ-
ριοδικὰ καὶ ἐφημερίδες καὶ μυθιστορήματα τοῦ ζῶν ἀσώτως», ἕνας τοῦ φωνάζει· «Σὰν κ᾽
μὲ αἰσχρὲς περιγραφές, γιὰ νὰ τὰ διαβάζουν ἐσένα, Γιάννη». Προχωρεῖ πιὸ κάτω, ἀλλὰ καὶ
οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ μὴ μείνῃ νέος ἀμόλυντος σὲ κάθε νέα φράσι οἱ σύντροφοί του τοῦ φώ-
στὸν τόπο αὐτόν, ποὺ κάποτε ὑμνοῦσε καὶ ναζαν συνεχῶς· «Σὰν κ᾽ ἐσένα, Γιάννη». Ἄρχισε
στεφάνωνε τὴν αἰδῶ καὶ τὴν παρθενία. Με- νὰ ταράζεται. Κι ὅταν πιὰ ἔφθασε στὶς λέξεις
γάλοι ἄσωτοι καὶ οἱ ἐπιστήμονες ἐκεῖνοι, ποὺ «Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπι-
χωρὶς Θεὸ ἐρευνοῦν γιὰ νὰ ἐφεύρουν τὰ κα- όν σου, καὶ οὐκέτι ἐμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου»,
ταστρεπτικώτερα μηχανήματα, μὲ τὰ ὁποῖα συγκλονίστηκε ὁλόκληρος. Ἄρχισε νὰ κλαίῃ,
θὰ ἐξοντώσουν τὴν ἀνθρωπότητα… κατέβηκε καὶ ἔτρεξε νὰ γράψῃ γράμμα – σὲ
Ἕνας γενικὸς ὁρισμός· Ἄσωτος εἶνε καὶ ποιόν; Στὸν πατέρα του! Τί συνέβαινε· ἦταν κι
λέγεται ὅποιος σπαταλᾷ ὑλικοὺς καὶ πνευμα- αὐτὸς ἕνας ἄσωτος υἱός, παιδὶ ἑνὸς πλουσί-
τικοὺς θησαυρούς, ἢ δὲν κάνει καλὴ χρῆσι ου πατέρα τὸν ὁποῖο εἶχε ἐγκαταλείψει, καὶ ἡ
τῶν μικρῶν ἢ μεγάλων ταλάντων, δωρεῶν, ἱστορία του ἦταν γνωστὴ στὸν θίασο. Ἡ ἀνά-
προσόντων, δυνάμεων ἐν γένει, ἢ ἀκόμη τῶν γνωσι τῆς παραβολῆς τοῦ ὑπενθύμισε τὴν
εὐκαιριῶν ποὺ τοῦ δίνει καθημερινῶς ἡ ἀγα- κατάστασί του καὶ τὸν ἔφερε σὲ μετάνοια.
θότης τοῦ Θεοῦ· ὅποιος δὲν θέτει τὸν ἑαυτό ***
του στὴν ὑπηρεσία τῆς ἀληθείας, τῆς ἀρετῆς, Ἡ παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου, ἀγαπητοί μου, εἶ-
τῆς πίστεως, τοῦ φωτός, τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ νε καὶ δική μας ἱστορία καὶ μᾶς φωνάζει· Ἕως
ζεύεται καὶ σέρνει τὸ ἅρμα τῆς ἀπωλείας. πότε θὰ ζῆτε μακριὰ καὶ θὰ τρῶτε ξυλοκέρα-
⃝ ΑΣΩΤΙΑ ΕΝΤΟΣ ΜΑΣ. Καὶ τώρα ποιός, ἔχον- τα τοῦ ἀθέου πολιτισμοῦ;… Ἂς ἐπιστρέψου-
τας ὑπ᾿ ὄψιν αὐτά, μπορεῖ νὰ πῇ, ὅτι ἔθεσε τὸν με μετανοημένοι, στὸν οὐράνιο Πατέρα μας.
ἑαυτό του ἀπολύτως στὴν ὑπηρεσία τοῦ καλοῦ; Καὶ σύ, ἀνθρωπότης, ὁ μεγάλος ἄσωτος, ποὺ
Καὶ ὁ πλέον δίκαιος νομιζόμενος δὲν ἔχει ἆ- ἀποστάτησες ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ σπαταλᾷς πλού-
ραγε στιγμὲς καὶ ὧρες καὶ ἡμέρες, ποὺ ἀφήνει τη ἀμύθητα καὶ αἱματοκυλίεσαι φρικτά, τί σκέ-
τὸν ἑαυτό του σὲ χλιαρότητα, ἀδράνεια, ἀδια- πτεσαι; Ὅπως μιμήθηκες τὸν Ἄσωτο στὴν ἀ-
φορία; Καὶ μόνο αὐτό; Σὲ πόσες ἄλλες φορὲς ποστασία, μιμήσου τον τώρα καὶ στὴν ἐπιστρο-
ὁ νοῦς δὲν σκέφτηκε τὸ κακό, ἡ καρδιὰ δὲν φή. Ἂν τὰ παιδιά σου ποῦν τὸ «Ἥμαρτον», οὐ-
πόθησε τὸ πονηρό, ἡ γλῶσσα δὲν εἶπε λόγια ρανὸς καὶ γῆ θὰ συμφιλιωθοῦν, χοροὶ ἀγγέ-
πικρά, τὰ μάτια δὲν κοίταξαν ἁμαρτωλά, τὰ λων θὰ πανηγυρίζουν· γιατὶ ἡ ἀνθρωπότης ὕ-
αὐτιὰ δὲν ἄκουσαν αἰσχρά, τὰ χέρια καὶ τὰ στερα ἀπὸ μύριες περιπλανήσεις θὰ εἰσέρχε-
πόδια δὲν κινήθηκαν σὲ ἀπαγορευόμενα; ται λυτρωμένη σὲ νέα ζωή, εἰρηνικὴ καὶ μακα-
Μὴ ἀπατώμεθα, κανείς δὲν εἶνε δίκαιος. Ὅ- ρία, τῆς ὁποίας ῥίζα καὶ θεμέλιο θὰ εἶνε ὁ Θεός.
λοι λίγο ἢ πολὺ εἴμαστε στὸν κλοιὸ τῆς ἀσω- (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Γραπτὴ ὁμιλία στὴν καθαρεύουσα, ποὺ μεταδόθηκε ἀπὸ τὸν ῾Ραδιοφωνικὸ Σταθμὸ Λαρίσσης τὴν 20-2-1949· μεταγλώττισις καὶ σύντμησις 20-1-2012.