2. 2. Το πρώτο διάστημα
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
2
Εικόνες προσφύγων κατά το πρώτο διάστημα της παραμον
τους στην Ελλάδα
3. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
3
ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ
Μικρά Ασία
Ανατ. Θράκη
Πόντος
Κων/πολη
Τουρκία (σύνολο)
Καύκασος
Ρωσία
Ρωσία (σύνολο)
Βουλγαρία
Σερβία
Αλβανία
Άλλες περιοχές (Δωδεκάνησα,
Ρουμανία, Κύπρος, Αίγυπτος)
626954
256635
182169
38458
1104216
47091
11435
58526
49027
6057
2498
1525
51.3%
21%
14.9%
3.2%
90.4%
3.9%
0.9%
4.8%
4%
0.5%
0.2%
0.1%
ΣΥΝΟΛΟ 1221849 100%
(Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας. Απογραφή 1928)
Πίνακας
Προέλευση των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα
κατά τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα
Πώς θα σχολίαζες
τα στατιστικά
στοιχεία που
αναγράφονται
στον πίνακα;
4. ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ
Ο αριθμός των προσφύγων πρέπει να ήταν πολύ μεγαλύτερος, αν υπολογίσουμε
την υψηλή θνησιμότητα των πρώτων χρόνων λόγω
των άθλιων συνθηκών διαβίωσης και των επιδημιών
το μειωμένο αριθμό των γεννήσεων
τη μετανάστευση πολλών προσφύγων σε άλλες χώρες
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
4
Στην απογραφή του 1928 καταγράφηκαν
1.220.000 πρόσφυγες.
5. ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
Οι αρρώστιες κατέβαλλαν τους πρόσφυγες που ήταν ταλαιπωρημένοι, πρόχειρα
στεγασμένοι και υποσιτίζονταν
ο τύφος
η γρίπη
η φυματίωση (κυρίως στις πόλεις)
η ελονοσία (κυρίως στην ύπαιθρο) θέριζαν τους πρόσφυγες.
Σύμφωνα με στοιχεία της Κοινωνίας των Εθνών ένας σημαντικός αριθμός των
προσφύγων πέθαναν μέσα σ’ ένα χρόνο από την άφιξη τους στην Ελλάδα.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
5
6. ΨΥΧΙΚΗ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ
Εκτός από τις αρρώστιες οι πρόσφυγες ήταν και ψυχικά τραυματισμένοι
από την απώλεια
συγγενών και φίλων
της πατρογονικής γης
του ευρύτερου κοινωνικού χώρου όπου είχαν ζήσει.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
6
7. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
7
Αναζητώντας του χαμένους συγγενείς. Από το Αρχείο του
Κώστα Φωτιάδη.
Πηγή: https://www.kaliterilamia.gr/2020/08/blog-post_262.html
Εφημερίς των Βαλκανίων 12-9-1922
Τι σας κάνει εντύπωση στην παρακάτω
αγγελία;
8. ΑΜΕΣΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ
Στην αρχή το κράτος αντιμετώπισε με τα
μέσα που διέθετε τις πρώτες
στοιχειώδεις και πιεστικές ανάγκες των
προσφύγων.
διατροφή
προσωρινή στέγαση
ιατρική περίθαλψη
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
8
Προσφυγικοί οικισμοί. Από το Αρχείο του Κώστα Φωτιάδη.
Πηγή: https://www.kaliterilamia.gr/2020/08/blog-post_262.html
9. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
9
Το μοίρασμα του ψωμιού. Από το Αρχείο του Κώστα Φωτιάδη.
Πηγή: https://www.kaliterilamia.gr/2020/08/blog-post_262.html
Γυναίκες πρόσφυγες στο ναό του Θησείου στα 1922
Πηγή: https://bit.ly/2P7rlDB
10. ΠΑΡΟΧΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΚΑΙ
ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ
Κινητοποιούνται επίσης
και ιδιώτες είτε ατομικά
είτε οργανωμένα.
ΞΕΝΕΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΕΣ
ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
Αξιοσημείωτη ήταν η προσφορά βοήθειας από μέρους ξένων
φιλανθρωπικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην
Ελλάδα, κυρίως για την ιατρική περίθαλψη και την παροχή
φαρμάκων.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
10
Διενεργήθηκαν έρανοι.
Οργανώθηκαν πρόχειρα συσσίτια.
Έγινε προσπάθεια για καθημερινή διανομή ψωμιού.
Παροχή ρουχισμού.
Παροχή ειδών πρώτης ανάγκης.
11. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΣΤΕΓΑΣΗΣ
Με την άφιξη των προσφύγων, το έργο της προσωρινής στέγασης ανέλαβε το Υπουργείο
Περιθάλψεως, που ενισχύθηκε με έκτακτο προσωπικό.
Στη συνέχεια το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων (το οποίο ιδρύεται το Νοέμβριο του
1922)
Ανήγειρε ξύλινα παραπήγματα για τη στέγαση των προσφύγων.
Πλήθος ξεπρόβαλαν οι αυτοσχέδιες κατασκευές που χρησίμευαν ως προσωρινά καταλύματα
(καλύβες, παράγκες, σκηνές) γύρω από τις πόλεις, σε πλατείες ή στα κενά οικόπεδα των πόλεων.
Δεν έμεινε χώρος στεγασμένος που να μη χρησιμοποιήθηκε: σχολεία, εκκλησιές και τζαμιά,
στρατώνες, θέατρα, δημόσια κτίρια, αποθήκες, υπόγεια. Επιτάχθηκαν τα άδεια σπίτια σε όλη την
επικράτεια.
καταλήφθηκαν ακόμα και κατοικούμενοι χώροι, οι ένοικοι των οποίων μοιράστηκαν την κατοικία
τους με τους πρόσφυγες.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
11
12. Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
12
Το πρώτο διάστημα, οι περισσότεροι πρόσφυγες ανέχονταν τις αντίξοες
συνθήκες διαβίωσης, θεωρώντας προσωρινή την παραμονή τους στην
Ελλάδα.
Πίστευαν ότι δεν θα αργήσει η μέρα της επιστροφής.
Η αίσθηση αυτής της προσωρινότητας καθυστερούσε, σε
συνδυασμό με άλλους παράγοντες,
την κοινωνική και οικονομική τους ένταξη και
την ταύτισή τους με το γηγενή πληθυσμό.
13. ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
13
Μετά την υπογραφή της Σύμβασης της Λοζάνης, οι πρόσφυγες
άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι το όνειρο της επιστροφής δεν
επρόκειτο να πραγματοποιηθεί.
η βελτίωση των συνθηκών της ζωής τους και
η ενσωμάτωση στη νέα πατρίδα
Στόχος τους τώρα έγινε