1. Paghahambing sa mga kilalang
kritiko Pampanitikan sa Pilipinas
Ni: Lyndy D. Cole
2.
3. AMADO V. HERNADEZ
Kilala siya bilang makata at manunulat sa wikang
Tagalog at “Manunulat ng Mangagawa”
. Pinamatnugutan niya ang seksiyong filipino sa magasing
philippine digest
. Naging editor din siya ng philippine-american review at
nagtayo ng kapisanang balagtas upang itaguyod ang
wikang tagalog sa mga kababayan sa USA
4.
5. Teodore Agoncillo
Kilala siya bilang Historyador
Mga kilalang akda
History of the Filipino People
The Revolt of the Masses: The Story of Bonifacio
and the katipuneros
Isang manunulat na gumagamit ng Historikal na
Pagdulog
6.
7. Virgilio S. Almario
”Ang makata sa panahon ng makina” (1972) ang kanyang
pinakaunang koleksyon ng kanyang mga akda, na
tinaguriang ”First Bbook of Lliterary Criticism in Filipino”
Ang kanyang mga obra ay may kaugnayan sa mga isyu
hinggil sa wika.
Tagapagsalin at editor
Mayroong pinakamagandang salin sa noli mi tangere at el
filibusterismo
Gawad palanca awardee
8.
9. Isagani R. Cruz
BEYOND FUTILITY: THE FILIPINO AS CRITIC
DON CARLOS PALANCA AWARDEE FOR LITERATURE AT
NAGING HALL OF FAMER NOONG 2004
Kinikilatis niya ang lipunan gaya ng political, etekal,
kultural, pangkabuhayan at pilosopikal upang higit
na maunawaan ang isang tekstong pampanitikan.
10.
11. Lamberto E. Antonio
Kilalang mananalaysay at manunulat ng mga dula
at higit sa lahat isang mapagkakatiwalaang kritiko
ng p.Filipino. Dating kolumnista ng mahigit sa 20
pahayagan, sa kasalukuyan ay lingguhang
sumusulat ngh pitak sa cruz sa philippine star at
philippine starweek.
Karamihan sa akdang napanalunan niya sa carlos
palanca memorial awards for literature ay mga
dula at mga sanaysay sa panunuring
12.
13. Lope K. Santos
Nagsimula si santos bilang peryodista sa iba’t ibang
diyaryo hanggang maging editor ng muling pagsilang,
lipang kalabaw, at iba pa.
Sa rin siyáng kritiko ng panitikan. Kabílang sa
pinakamahahalaga niyáng kritisismo ang “peculiaridades
de la poesia tagala” (1929), “tinging pahapyaw sa
kasaysayan ng panitikang tagalog,” “ang apat na himagsik
ni balagtas” (1955). Malaki rin ang naging ambag ni santos
sa pagtataguyod ng wikang pambansa. Naging direktor
siyá ng surian ng wikang pambansa at awtor ng balarila ng
wikang pambansa na naging opisyal na teksbuk sa
pagtuturo ng wikang tagalog.
14.
15. Alejandro G. Abadilla
Sa kaniyang mga akda, hinamon at sinalungat ni abadilla
ang dkahong paggamit ng tugma at sukat sa tula at ang
labis na romantisismo sa panitikang tagalog. Isa siyá sa
mga tagapagtatag ng kapisanang panitikan, at editor-
tagapaglathala ng magasin nitóng panitikan upang isulong
ang pagpapaunlad ng panitikang tagalog. Itinuturing ang
tula niyang ”ako ang daigdig” na hudyat ng pagsilang ng
modernistang pagtula sa tagalog bukod sa lumikha ito ng
malaking kontrobersiya sa nilalaman at sa anyong may
malayang taludturan.
16. Naging gerilya si AGA noong panahon ng pananakop ng
hapon, at nakaranas siya ng pagmamalupit ng hapon, kaya
siya nabingi
“Father of modern tagalog poetry,” dahil hindi siya
sumunod sa nakaugaliang tradisyon, itinakwil niya ang de-
kahong balangkas na klasikong panulaang itinakda nina
Francisco Balagtas at Jose Corazon de Jesus.
Hindi nagustuhan ni abadilla ang mga nakasanayang
pamamaraan ng pagtula. Nasabi niya ito: “walang
makikitang pag-unlad. Marami pa ring mga palsipikadong
balagtas, kahit sa balangkas o anyo.”
17.
18. Clodualdo Del Mundo
Dating patnugot sa Liwayway
Kilala sa kanyang pagiging iskolar, nagging tanyag sa kanyang
kolum Na “Tao sa Parolang Ginto”
Ang kanyang mga gawa ay na inilabas sa liwayway ay nagkamit ng
“best literary works”
Nagsulat din siya ng mga tagalog komiks
Naging editor ng 50 gintong kuwento
Sumulat din na ginawang drama.
19. “MALVAROSA,” “KADENANG PUTIK,” “KAPITAN BAGWIS” ,
“PITONG SAGISAG”; action stories na “RIPLENG DE RAPIDO,”
“PALTIK” at “ASINTADO”; AND SCIENCE-FICTION NA“TUKO
SA MADRE KAKAW” AND “ZAREX.
Gumawa rin siya ng komiks mula sa sikat na nobela ni
Rizal “NOLI ME TANGERE”
Mayroon din siyang drama sa radio na tinangkilik ng
makararami na pinamagatang PRINSIPE AMANTE (1945-
1953.)
20.
21. Ponciano Pineda
Si Ponciano B.P. Pineda, 81, itinuturing “ama ng komisyon sa
wikang filipino” ay namatay noong hulyo 31 dahil sa cardiac
arrest.
Si pineda ang nanguna sa pagtatag ng komisyon sa wikang
filipino noong 1991 mula sa noo’y surian ng wikang filipino.
Pinamunuan niya ang komisyon sa loob ng halos 30 taon
Sa ilalim ng kaniyang pamamahala, pinangunahan niya ang
ilang reporma sa wikang filipino, kabilang na ang
modernisasyon ng alpabeto na binubuo ng 28 titik noong
1987, at ang pagtatatag ng 12 sentrong panrehiyon ng wika sa
buong bansa